Część 4 - FUNKCJE KONSULARNE - Kambodża-Polska. Konwencja konsularna. Warszawa.1987.07.23.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1989.62.372
Akt obowiązujący Wersja od: 8 lipca 1989 r.
CZĘŚĆ IV
FUNKCJE KONSULARNE
FUNKCJE KONSULARNE
Zadaniem urzędników konsularnych jest popieranie we wszystkich formach rozwoju stosunków ekonomicznych, handlowych, kulturalnych i naukowych między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, przyczynianie się w każdy inny sposób do rozwoju przyjaznych stosunków między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, ochrona praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli, a także ułatwianie ruchu turystycznego.
1.
Urzędnicy konsularni wykonują funkcje konsularne w swoim okręgu konsularnym. Za zgodą Państwa przyjmującego mogą oni je wykonywać również poza swoim okręgiem konsularnym.2.
Przy wykonywaniu funkcji urzędnicy konsularni mogą zwracać się do:a)
właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego;b)
właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwolą na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa oraz umowy międzynarodowe.1.
Urzędnicy konsularni mają prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, aby zapewnić im odpowiednie zastępstwo prawne w wypadkach, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.2.
Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, kiedy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.Urzędnicy konsularni mają prawo:
a)
prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;b)
wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich innych zmian, a także unieważniać;c)
wydawać wizy.1.
Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem że obie strony zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego tego wymagają.2.
Urzędnicy konsularni mają prawo prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.3.
Właściwe organy Państwa przyjmującego będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.1.
Urzędnicy konsularni mają prawo:a)
przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;b)
przyjmować, sporządzać, uwierzytelniać i przechowywać w depozycie rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego;c)
uwierzytelniać dokumenty, podpisy oraz pieczęcie na dokumentach obywateli Państwa wysyłającego;d)
legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczać odpisy i wyciągi z tych dokumentów;e)
tłumaczyć dokumenty i uwierzytelniać zgodność tłumaczeń;f)
sporządzać i uwierzytelniać umowy, które zawierają między sobą obywatele Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym;g)
sporządzać i uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeżeli te umowy odnoszą się wyłącznie do mienia lub prawa istniejącego w Państwie wysyłającym albo będą wykonywane wyłącznie w tym Państwie;h)
wydawać dokumenty dotyczące pochodzenia towarów;i)
ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw, obowiązków lub interesów obywateli Państwa wysyłającego.2.
Dokumenty wymienione w ustępie 1, sporządzone, uwierzytelnione lub zalegalizowane przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty publiczne lub publicznie uwierzytelnione oraz mają taką samą moc prawną i moc dowodową jak dokumenty uwierzytelnione lub zalegalizowane przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli nie są sprzeczne z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.Urzędnicy konsularni mają prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze lub przedmioty wartościowe od obywateli Państwa wysyłającego.
Urzędnicy konsularni mają również prawo przyjmować, w celu przekazania właścicielom, przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.
Urzędnicy konsularni mają prawo, na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego, przyjmować od osób nie posiadających obywatelstwa Państwa przyjmującego ani obywatelstwa państwa trzeciego, dobrowolne zeznania w charakterze stron, świadków lub biegłych oraz doręczać im pisma sądowe i pozasądowe. Przy wykonywaniu tych czynności nie można stosować ani grozić stosowaniem środków przymusu.
1.
Organy Państwa przyjmującego będą powiadamiać pisemnie urząd konsularny o przypadkach, kiedy zachodzi potrzeba ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem Państwa wysyłającego, małoletnim lub nie posiadającym pełnej zdolności do działań prawnych, albo nad mieniem w Państwie przyjmującym, którym to mieniem obywatel Państwa wysyłającego nie jest w stanie zarządzać z jakichkolwiek powodów.2.
Urzędnicy konsularni mogą porozumiewać się w sprawach, o których mowa w ustępie 1, z właściwymi organami Państwa przyjmującego, a w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.Urzędnicy konsularni mają prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady, a w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.
1.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym przypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego. Powiadomienie to będzie dokonane najpóźniej czwartego dnia po dniu, w którym zastosowano te środki. Właściwe organy Państwa przyjmującego są obowiązane przekazywać niezwłocznie wiadomości skierowane przez taką osobę do urzędu konsularnego.2.
Urzędnicy konsularni mają prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu pomocy w zorganizowaniu obrony. Mają oni również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego odbywającego karę pozbawienia wolności. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą urzędnikowi konsularnemu prawa widzenia się z takim obywatelem najpóźniej siódmego dnia po dniu, w którym miało miejsce zatrzymanie, aresztowanie lub pozbawienie wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a następnie w rozsądnych okresach czasu.3.
Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach, które im przysługują zgodnie z tymi postanowieniami.4.
Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.Właściwe organy Państwa przyjmującego będą bezzwłocznie informować urząd konsularny o zgonie obywatela Państwa wysyłającego, a także o zgonie obywatela Państwa przyjmującego lub państwa trzeciego, jeżeli urodził się on na terytorium Państwa wysyłającego. Organy te będą bezpłatnie przekazywać urzędowi konsularnemu odpisy aktów zgonu tych osób.
1.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, jak również o otwarciu spadku, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel Państwa wysyłającego powołany jest do spadku jako spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca.2.
Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą odpowiednie środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla zabezpieczenia spadku oraz przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu, jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich posiadanych informacji dotyczących spadku, miejsca pobytu osób uprawnionych do spadku, wartości i składu masy spadkowej, łącznie z kwotami pochodzącymi z tytułu ubezpieczeń społecznych, zarobków, polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o terminie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub stadium, w jakim się ono znajduje.3.
Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawiania pełnomocnictwa, do reprezentowania, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela, przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił swojego pełnomocnika.4.
Urzędnik konsularny ma prawo domagać się:a)
zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, podjęcia środków zabezpieczenia spadku, w tym wyznaczenia kuratora spadku, jak również uczestniczyć w tych czynnościach;b)
sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia o dacie ustalonej dla tej sprzedaży, aby mógł być obecny.5.
Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.6.
W przypadku gdy wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny będzie mógł zwrócić się, aby mienie spadkowe zostało mu przekazane. Będzie on miał wówczas prawo przekazania go osobom uprawnionym.7.
Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym oraz otrzymania sum, które przypadają uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.8.
Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego stosownie do postanowień ustępów 5-7 może być dokonane jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.1.
W przypadku gdy obywatel Państwa wysyłającego nie posiadający stałego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim zostaną przekazane przez właściwe organy Państwa przyjmującego, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny pokryje długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej pobytu w Państwie przyjmującym do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.2.
Urzędnik konsularny jest uprawniony do przekazywania za granicę, przy uwzględnieniu ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego, spadków wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu oraz w ustępach 7 i 8 artykułu 43.1.
Urzędnicy konsularni mają prawo udzielać wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego oraz załogom tych statków podczas ich pobytu na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami. Mogą oni korzystać z prawa nadzoru i inspekcji w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. W tym celu mogą oni również odwiedzać statki Państwa wysyłającego i być odwiedzani przez kapitanów i załogi tych statków.2.
Organy Państwa przyjmującego będą respektować wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich czynności urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.Urzędnicy konsularni mają prawo w stosunku do statku Państwa wysyłającego:
a)
przesłuchiwać kapitana statku i innych członków załogi statku, sprawdzać, przyjmować i poświadczać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące statku, ładunku i podróży oraz wydawać dokumenty niezbędne dla ułatwienia wejścia, postoju i wyjścia statku;b)
rozstrzygać wszelkie spory między kapitanem a innymi członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę i warunków pracy;c)
dokonywać czynności związanych z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana i innych członków załogi;d)
podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu kapitana i innego członka załogi;e)
przyjmować, sporządzać lub podpisywać wszelkie świadectwa i inne dokumenty dotyczące przynależności państwowej, własności i innych praw rzeczowych oraz stanu i eksploatacji statku;f)
udzielać kapitanowi statku i innym członkom załogi statku opieki i pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewniać im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub jakiejkolwiek innej osoby;g)
podejmować wszelkie środki w celu zachowania dyscypliny i porządku na statku;h)
zapewnić stosowanie ustaw i innych przepisów Państwa wysyłającego w zakresie spraw morskich na statku tego Państwa.Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:
a)
przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona kapitanem lub innym członkiem załogi statku;b)
przestępstwa naruszające spokój lub bezpieczeństwo portu bądź morza terytorialnego i wód wewnętrznych Państwa przyjmującego;c)
przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, imigracji, spraw celnych lub zanieczyszczeń morza;d)
przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż trzy lata lub karą surowszą. W innych przypadkach wyżej wymienione władze mogą działać jedynie na prośbę lub za zgodą urzędnika konsularnego.1.
W przypadku gdy sąd lub inny organ Państwa przyjmującego zamierza aresztować lub zatrzymać na pokładzie statku Państwa wysyłającego kapitana, innego członka załogi lub pasażera tego statku bądź jakąkolwiek osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć jakiekolwiek mienie znajdujące się na statku lub przeprowadzić na pokładzie statku dochodzenie urzędowe, kompetentne organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym urzędnika konsularnego w takim czasie, aby umożliwić mu obecność na statku, zanim czynność ta zostanie podjęta. Jeżeli uprzednie zawiadomienie urzędnika konsularnego jest niemożliwe, kompetentne organy Państwa przyjmującego powiadomią go możliwie jak najszybciej, nie później jednak aniżeli w momencie, w którym wspomniana czynność została rozpoczęta. Właściwe organy Państwa przyjmującego umożliwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą aresztowaną lub zatrzymaną i komunikowanie się z nią, a także podejmowanie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.2.
Postanowienia ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli statku przeprowadzonej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa życia na morzu albo też wszelkiej czynności podjętej na prośbę lub za zgodą kapitana statku.W przypadku gdy członek załogi, nie będący obywatelem Państwa przyjmującego, opuści w tym Państwie bez zgody kapitana statek Państwa wysyłającego, kompetentne organy Państwa przyjmującego, na prośbę urzędnika konsularnego, udzielą pomocy w zakresie poszukiwania tej osoby i podejmą wszelkie niezbędne kroki w celu odprowadzenia na ten sam lub inny statek Państwa wysyłającego.
Urzędnicy konsularni mają prawo odwiedzać statki wszelkich bander płynące do portów Państwa wysyłającego, w celu uzyskania informacji umożliwiających im wystawienie lub podpisanie dokumentów wymaganych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego dla wejścia statku do portów tego Państwa, a także w celu przekazania właściwym organom Państwa wysyłającego informacji, o które te organy się zwrócą.
1.
Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, właściwe organy tego Państwa poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.2.
W przypadkach wymienionych w ustępie 1 organy Państwa przyjmującego podejmą wszelkie kroki niezbędne do ratowania i ochrony statku, jego wyposażenia, pasażerów, załogi, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na statku, a także w celu zapobieżenia naruszeniu własności i nieporządkom na statku oraz ich likwidowania. Kroki te zostaną podjęte także w stosunku do przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunku, które znalazły się poza statkiem. Organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o podjętych krokach. Organy te udzielą także urzędnikowi konsularnemu niezbędnej pomocy w celu podjęcia wszelkich kroków będących następstwem awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia. Urzędnik konsularny ma prawo prosić organy Państwa przyjmującego, aby podjęły one i kontynuowały niezbędne kroki dla ratowania i ochrony statku, jego wyposażenia, załogi, pasażerów, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na pokładzie statku. Kroki te podejmowane są we współpracy z kapitanem statku.3.
W przypadku gdy statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na pokładzie statku, zostały znalezione na terytorium Państwa przyjmującego lub w pobliżu albo zostały sprowadzone do jednego z portów tego Państwa i ani kapitan, ani właściciel statku lub ładunku, ani jego przedstawiciel, ani też przedstawiciele ubezpieczenia nie są obecni lub nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia lub postanowienia o dalszym ich przeznaczeniu, urzędnik konsularny jest upoważniony podjąć, w charakterze przedstawiciela właściciela statku, takie środki, jakie mógłby w tym samym celu podjąć właściciel, gdyby był obecny.4.
Urzędnik konsularny może również podjąć środki przewidziane w ustępie 3 w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego z pokładu lub ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu, w pobliżu brzegu, albo na statku, który uległ awarii, osiadł na mieliźnie lub zatonął. Kompetentne organy Państwa przyjmującego zawiadomią bez zwłoki urzędnika konsularnego o istnieniu takiego przedmiotu.5.
Urzędnik konsularny ma prawo uczestniczyć w dochodzeniu otwartym w celu ustalenia przyczyn awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub jego zatonięcia.6.
Właściwe organy Państwa przyjmującego na prośbę urzędnika konsularnego udzielą mu niezbędnej pomocy w podejmowanych przez niego środkach w związku z awarią statku.7.
Opłaty celne lub inne tego rodzaju opłaty nie będą nakładane na terytorium Państwa przyjmującego na uszkodzony statek, jego ładunek lub zaopatrzenie, pod warunkiem że nie są one udostępnione do użytku lub spożycia w tym Państwie.Jeżeli kapitan lub inny członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zginął w Państwie przyjmującym na statku bądź na lądzie, to kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie kompetentni do sporządzania spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia, pozostawionych przez zmarłego lub zaginionego, i do dokonania innych czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jeżeli jednak zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, to kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jedna kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które kompetentne są do dokonywania wszelkich czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i w razie potrzeby do likwidacji spadku. Organy te poinformują o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.
Postanowienia artykułów 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51 i 52 będą miały także zastosowanie do statków powietrznych Państwa wysyłającego, pod warunkiem że nie są sprzeczne z postanowieniami innych umów obowiązujących między Umawiającymi się Stronami.
1.
Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego opłaty za czynności konsularne oraz inne należności, ustalone ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.2.
Kwoty pobierane z tytułu opłat i należności wymienionych w ustępie 1 są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.