Jednolitość miar i dokładność pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2005.37.328

Akt obowiązujący

Wersja od: 7 czerwca 2007 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI I PRACY¹⁾

z dnia 15 lutego 2005 r.

w sprawie jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa sposób prowadzenia i organizację działalności w celu zapewnienia jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) 1 wojskowe ośrodki metrologii i inne wojskowe laboratoria metrologiczne - laboratoria pomiarowe metrologii w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, posiadające upoważnienie do wykonywania prac związanych z kalibracją lub sprawdzaniem przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa oraz naprawę tych przyrządów pomiarowych;

2) metrolodzy komórek oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych - metrologów odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięć gwarantujących zapewnienie spójności i wymaganej dokładności pomiarów;

3) pracownia kalibracji przyrządów dozymetrycznych obrony cywilnej - pracownię posiadającą uprawnienia do kalibracji i sprawdzania przyrządów dozymetrycznych wyposażoną w kalibrator cezowy z zamkniętym źródłem promieniowania;

4) przyrządy dozymetryczne obrony cywilnej - przyrządy pomiarowe służące do określenia dawek promieniowania w przypadku skażenia ludności cywilnej na zagrożonym terenie podczas prowadzenia akcji ratunkowej;

5) przyrządy pomiarowe przeznaczone na cele obronności państwa - przyrządy pomiarowe stosowane lub planowane do zastosowania w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

6) 2 kalibracja przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności - zespół czynności wykonywanych przez upoważnione wojskowe ośrodki metrologii i inne wojskowe laboratoria metrologiczne w celu ustalenia relacji między wartościami wielkości mierzonej wskazanymi przez przyrząd pomiarowy a odpowiednimi wartościami wielkości realizowanymi przez wzorce jednostki miary oraz stwierdzenia na tej podstawie i poświadczenia przydatności przyrządu pomiarowego do stosowania zgodnie z przeznaczeniem;

7) 3 sprawdzanie przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności - zespół czynności wykonywanych przez upoważnione wojskowe ośrodki metrologii i inne wojskowe laboratoria metrologiczne w celu określenia charakterystyk technicznych i metrologicznych przyrządu pomiarowego oraz stwierdzenia na tej podstawie i poświadczenia zgodności charakterystyk z właściwą specyfikacją wymagań.

§ 3. 4 Podstawą zapewnienia jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością państwa jest powiązanie w drodze porównań wzorców odniesienia jednostek miar utrzymywanych i stosowanych w Centralnym Wojskowym Ośrodku Metrologii i wojskowych ośrodków metrologii i innych wojskowych laboratoriów metrologicznych do wzorców jednostek miar stosowanych w Głównym Urzędzie Miar lub innych jednostkach organizacyjnych i laboratoriach albo wzorców jednostek miar stosowanych w siłach zbrojnych innych państw stron Traktatu Północnoatlantyckiego.

§  4.

1. Przyrządy pomiarowe przeznaczone na cele obronności państwa podlegają kontroli metrologicznej.

2. Kontrola metrologiczna wykonywana jest poprzez:

1) kalibrację;

2) sprawdzanie.

3. 5 Kontroli metrologicznej, o której mowa w ust. 1, nie dokonuje się w przypadku przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa mających:

1) dowody legalizacji wydane przez organy administracji miar lub upoważnione podmioty;

2) świadectwa wzorcowania wydane przez organy administracji miar lub podmioty wykonujące wzorcowanie przyrządów pomiarowych.

§ 5. 6 Działalność w celu zapewnienia jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością wykonują:

1) Wojskowe Centrum Metrologii;

2) Centralny Wojskowy Ośrodek Metrologii;

3) wojskowe ośrodki metrologii i inne wojskowe laboratoria metrologiczne.

§ 6. Działalność w celu zapewnienia jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z bezpieczeństwem państwa wykonują pracownie kalibracji przyrządów dozymetrycznych obrony cywilnej.

§ 7. 7 Szczegółowy zakres działania Wojskowego Centrum Metrologii obejmuje:

1) planowanie, koordynację i organizację działalności zapewniającej wzajemną zgodność i wymaganą dokładność wyników pomiarów wykonywanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych oraz przestrzeganie ich powiązania z państwowym i międzynarodowym systemem miar;

2) zapewnianie porównania wzorców odniesienia jednostek miar stosowanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych z państwowymi wzorcami jednostek miar gwarantującymi spójność pomiarów;

3) zapewnianie przekazywania wartości jednostek miar od wzorców odniesienia jednostek miar stosowanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych do wzorców roboczych jednostek miar i przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa;

4) inicjowanie i prowadzenie współpracy międzynarodowej w zakresie zagadnień związanych z zapewnieniem jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością państwa;

5) 8 udzielanie i cofanie upoważnień wojskowym ośrodkom metrologii i innym wojskowym laboratoriom metrologicznym i laboratoriom Centralnego Wojskowego Ośrodka Metrologii do wykonywania prac w zakresie kalibracji lub sprawdzania przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa oraz naprawy tych przyrządów pomiarowych;

6) 9 ocenianie wojskowych ośrodków metrologii i innych wojskowych laboratoriów metrologicznych i laboratoriów Centralnego Wojskowego Ośrodka Metrologii w celu sprawdzenia spełnienia przez laboratorium wymagań dotyczących bezstronności formułowania ocen oraz kompetencji i wyposażenia niezbędnych do wykonywania kalibracji lub sprawdzania przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa oraz naprawy tych przyrządów pomiarowych;

7) organizowanie i koordynowanie szkoleń specjalistycznych w dziedzinie miar;

8) 10 nadzorowanie w zakresie metrologii wojskowych ośrodków metrologii i innych wojskowych laboratoriów metrologicznych i metrologów komórek oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

9) przeprowadzanie audytów zewnętrznych funkcjonowania laboratoriów badawczych i wzorcujących innych niż wymienione w § 2 pkt 1, świadczących usługi na rzecz obronności państwa, w zakresie dotyczącym świadczonych usług;

10) zapewnienie jednolitości miar i dokładności pomiarów w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

11) przygotowywanie projektów aktów prawnych w sprawach zapewnienia jednolitości miar i wymaganej dokładności pomiarów dla potrzeb uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz w zakresie działalności metrologicznej;

12) 11 opiniowanie procedur pomiarowych przeznaczonych do stosowania w wojskowych ośrodkach metrologii i innych wojskowych laboratoriach metrologicznych oraz nadzorowanie ich stosowania;

13) współpracę z Głównym Urzędem Miar oraz innymi państwowymi instytucjami metrologicznymi i naukowymi.

§ 8. 12 Szczegółowy zakres działania Centralnego Wojskowego Ośrodka Metrologii obejmuje:

1) gromadzenie, przechowywanie, utrzymywanie i stosowanie wzorców odniesienia jednostek miar;

2) kalibrację wzorców roboczych jednostek miar stosowanych w ośrodkach metrologii wojskowej oraz wzorców i przyrządów pomiarowych stosowanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, a także naprawę tych przyrządów pomiarowych;

3) planowanie i wykonywanie porównań wzorców odniesienia jednostek miar z wzorcami jednostek miar utrzymywanymi w Głównym Urzędzie Miar lub innych laboratoriach krajowych i zagranicznych, w tym zapewnienie w drodze porównań powiązania wzorców odniesienia stosowanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych z wzorcami jednostek miar stosowanymi w siłach zbrojnych innych państw stron Traktatu Północnoatlantyckiego;

4) wykonywanie badań i ekspertyz przyrządów pomiarowych;

5) współpracę w zakresie metrologii i wymianę informacji metrologicznej z ośrodkami metrologii wojskowej;

6) opracowywanie procedur pomiarowych stosownie do zakresu swojej działalności.

§  9.

1. 13 Szczegółowy zakres działania wojskowych ośrodków metrologii i innych wojskowych laboratoriów metrologicznych obejmuje:

1) gromadzenie, przechowywanie, utrzymywanie i stosowanie roboczych wzorców jednostek miar;

2) kalibrację lub sprawdzanie przyrządów pomiarowych użytkowych stosowanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

3) 14 planowanie i wykonywanie porównań własnych wzorców roboczych jednostek miar z wzorcami odniesienia jednostek miar Centralnego Wojskowego Ośrodka Metrologii lub wskazanych przez ten ośrodek jednostek organizacyjnych i laboratoriów innych niż wymienione w § 2 pkt 1;

4) współpracę i wymianę informacji metrologicznej z innymi ośrodkami metrologii wojskowej i jednostkami organizacyjnymi urzędów wojewódzkich prowadzącymi kalibrację przyrządów dozymetrycznych obrony cywilnej;

5) opracowywanie procedur pomiarowych stosownie do zakresu swojej działalności.

2. 15 Działalność wojskowych ośrodków metrologii i innych wojskowych laboratoriów metrologicznych w zakresie kalibracji lub sprawdzania przyrządów pomiarowych przeznaczonych na cele obronności państwa prowadzona jest według opracowanych i zaopiniowanych przez Wojskowe Centrum Metrologii procedur pomiarowych.

§ 10. Szczegółowy zakres działania pracowni kalibracji przyrządów dozymetrycznych obrony cywilnej obejmuje:

1) planowanie, koordynację i organizację działań zapewniających dokładność wykonywanych kalibracji przyrządów dozymetrycznych na podstawie posiadanego wzorca;

2) zapewnienie porównania wzorca kalibratora cezowego z wzorcem posiadającym akredytację Państwowej Agencji Atomistyki;

3) dopuszczanie do dalszego użytkowania przyrządów dozymetrycznych będących na wyposażeniu formacji obrony cywilnej;

4) prowadzenie szkoleń w zakresie wykonywania napraw i kalibracji przyrządów;

5) wykonywanie zadań wynikających ze stosownych instrukcji regulujących zakres zadań tych pracowni.

§  11.

1. Nadzór metrologiczny w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych sprawują:

1) 16 Dyrektor Wojskowego Centrum Metrologii;

2) metrolodzy komórek oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych.

2. 17 Dyrektor Wojskowego Centrum Metrologii kieruje działalnością związaną z zapewnieniem jednolitości miar i dokładności pomiarów w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, a także reprezentuje je w tym zakresie na zewnątrz.

§ 12. 18 Dyrektor Wojskowego Nadzoru Metrologicznego realizuje swoje zadania przy pomocy Wojskowego Centrum Metrologii we współpracy z Centralnym Wojskowym Ośrodkiem Metrologii.

§ 13. Szczegółowy zakres działania metrologów komórek oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych obejmuje:

1) nadzorowanie działalności metrologicznej prowadzonej w obszarze funkcjonowania właściwych jednostek organizacyjnych i kierowanie nią;

2) koordynację działalności w celu zapewnienia jednolitości miar i dokładności pomiarów wykonywanych w komórkach oraz jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

3) nadzorowanie wyposażenia właściwych komórek oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych w przyrządy pomiarowe oraz zapewnienie spójności pomiarowej tego wyposażenia;

4) prowadzenie doradztwa specjalistycznego i szkoleń w zakresie miar.

§  14.

1. W działalności związanej z obronnością państwa przy użytkowaniu przyrządów pomiarowych, wykonywaniu pomiarów i wyrażaniu wartości wielkości fizycznych stosowane są legalne jednostki miar, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach.

2. W działalności, o której mowa w ust. 1, mogą być stosowane jednostki miar, inne niż legalne jednostki miar, określone w załączniku do rozporządzenia.

§ 15. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

______

¹⁾ Minister Gospodarki i Pracy kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki i Pracy (Dz. U. Nr 134, poz. 1428).

ZAŁĄCZNIK  ¹⁹

JEDNOSTKI MIAR, INNE NIŻ LEGALNE JEDNOSTKI MIAR, STOSOWANE W DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z OBRONNOŚCIĄ PAŃSTWA PRZY UŻYTKOWANIU PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH, WYKONYWANIU POMIARÓW I WYRAŻANIU WARTOŚCI WIELKOŚCI FIZYCZNYCH

Lp.	Wielkość	Jednostka miary		Definicje
		nazwa	oznaczenie
1	2	3	4	5
1	Długość	cal	in	1 in = 25,4 mm
		stopa	ft	1 ft = 0,3048 m
		jard	yd	1 yd = 0,9144 m
		mila	mile	1 mile = 1.609,344 m
		mila morska	n mile	1 n mile = 1.852 m
2	Powierzchnia	cal kwadratowy	in^2	1 in^2 = 645,16 mm^2
		stopa kwadratowa	ft^2	1 ft^2 = 0,092 903 04 m^2
3	Objętość	cal sześcienny	in^3	1 in^3 = 16,387 064 cm^3
		stopa sześcienna	ft^3	1 ft^3 = 28,316 85 dm^3
		uncja objętości	fl oz (UK)	1 fl oz (UK) = 28,413 06 m^3
		kwarta	qt	1 qt = 1,137 • 10^-3m^3
		galon	gal (UK)	1 gal (UK) = 4,546 092 dm^3
4	Masa	uncja	oz	1 oz = 28,349 g
		funt	lb	1 lb = 0,4536 kg
5	Ciśnienie	gram - siła na centymetr kwadratowy	G/cm^2	1 G/cm^2 = 0,980665•10^2 Pa
		kilogram - siła na centymetr kwadratowy	kG/cm^2	1 kG/cm^2 = 0,980665•10^5 Pa
		atmosfera techniczna	at	1 at = 98.066,5 Pa
		milimetr słupa wody	mmH2O	1 mmH2O = 0,980665 Pa
		tor	Tr	1 Tr = 133,3224 Pa
		funt - siła na cal kwadratowy	Ibf/in^2	1 Ibf/in^2 = 6.894, 757 Pa
		kilopond na centymetr kwadratowy	kp/cm^2	1 kp/cm^2 = 0,980665•10^5 Pa
6	Stężenie roztworów	uncja objętości na galon	fl oz/gal	1 fl oz/gal = 7,8 cm^3/l
		funt na galon	lb/gal	1 lb/gal = 0,1198•10^3 kg/m^3
7	Moment siły	funt - siła razy cal	lbf•in	1 lbf in = 0,1130217 N•m
		funt - siła razy stopa	lbf•ft	1 lb ft = 1,355818 N•m lbf • ft
		kilogram - siła razy metr	kG • m	1 kG•m = 9,80665 N•m
8	Temperatura	stopień Fahrenheita	°F	1 °F = 5/9 K t = 9/5 (T - 273,15) + 32 t - temperatura w stopniach Fahrenheita T - temperatura w kelwinach
9	Kąt	tysięczna artyleryjska	00-01	1•6.000^-1•2•π rad
10	Siła	funt - siła	lbf	1 lbf = 4,448222 N oparty na standardowej wartości gn = 9,806 65 m/s
		kilogram - siła	kgf	1 kgf = 9,806 65 N
11	Prędkość	mach	M	krotność prędkości dźwięku na danej wysokości lotu
		węzeł	kn	1 kn = 0,5144443 m/s
		mila na godzinę	mph	1 mph = 0,4470415 m/s
		stopa na sekundę	ft/s	1 ft/s = 0,3048 m/s
12	Równoważnik dawki pochłoniętej	rem	rem	1 rem = 10^-2Sv
13	Aktywność ciała promieniotwórczego	kiur	Ci	1 Ci = 3,7 • 10^-10Bq

¹ § 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

² § 2 pkt 6 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

³ § 2 pkt 7 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁴ § 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁵ § 4 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁶ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 3-5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁷ § 7 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁸ § 7 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

⁹ § 7 pkt 6 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁰ § 7 pkt 8 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹¹ § 7 pkt 12 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹² § 8 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹³ § 9 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁴ § 9 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁵ § 9 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁶ § 11 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁷ § 11 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁸ § 12 zmieniony przez § 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2007 r. (Dz.U.07.90.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 czerwca 2007 r.

¹⁹ Załącznik zmieniony przez obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2005 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.05.66.581).