Nowość Rozdział 3 - Zasady gospodarki instytutów - Instytuty badawcze.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2024.534 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 9 kwietnia 2024 r.
Rozdział 3
Zasady gospodarki instytutów
Zasady gospodarki instytutów
1.
Mienie instytutu obejmuje własność i inne prawa majątkowe.2.
Organ wskazany w akcie o utworzeniu instytutu wyposaża tworzony instytut w nieruchomości Skarbu Państwa. Na wyposażenie instytutu tworzonego z połączenia kilku instytutów przeznacza się nieruchomości stanowiące własność lub użytkowanie wieczyste gruntów łączonych instytutów; na jego wyposażenie mogą być również przeznaczone nieruchomości Skarbu Państwa.3.
Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać instytutom nieruchomości w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344, z późn. zm.).4.
Gospodarowanie mieniem instytutu odbywa się zgodnie z zasadami legalności, rzetelności, celowości, gospodarności i oszczędności.5.
W przypadku likwidacji instytutu, o której mowa w art. 7 ust. 1, jego majątek, po zaspokojeniu wierzytelności, staje się własnością Skarbu Państwa. O przeznaczeniu majątku decyduje minister nadzorujący w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, z zastrzeżeniem art. 15.1.
Do czynności prawnych dotyczących składników aktywów trwałych, w zakresie komercjalizacji wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami, nie stosuje się przepisów art. 38-41 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 125).2.
Instytut sprzedaje innym podmiotom, na podstawie umów prawa cywilnego, składniki aktywów trwałych w drodze publicznego przetargu na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 4 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 437).3.
(uchylony).4.
(uchylony).5.
Instytut może w celu komercjalizacji wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami, a także w celu prowadzenia działań z zakresu transferu technologii i upowszechniania nauki oraz pozyskiwania środków finansowych na działalność statutową, za zgodą ministra nadzorującego, tworzyć spółki kapitałowe i obejmować lub nabywać akcje i udziały w takich spółkach oraz osiągać przychody z tego tytułu.5a.
W przypadku utworzenia przez instytut spółki kapitałowej, o której mowa w ust. 5, w celu realizacji przedsięwzięć z zakresu infrastruktury badawczej lub zarządzania nią, a także obejmowania lub nabywania akcji i udziałów w takich spółkach, minister nadzorujący przed wydaniem zgody, o której mowa w ust. 5, zasięga opinii ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.6.
Przedmiot działalności spółki, o której mowa w ust. 5, musi być związany z prowadzonymi przez instytut badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi, o których mowa w art. 2 ust. 1-3.7.
Instytut jest obowiązany uzyskać zgodę ministra nadzorującego na wykonywanie praw z tytułu posiadanych akcji i udziałów w spółkach, o których mowa w ust. 5.8.
Czynności prawne dokonane z naruszeniem przepisów określonych w ust. 1-7 są nieważne.1.
Instytut występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek.2.
Instytut pokrywa koszty bieżącej działalności z uzyskiwanych przychodów.3.
Instytut odpowiada za swoje zobowiązania.4.
Instytut nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa ani innych osób prawnych. Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania instytutu, z zastrzeżeniem ust. 5.5.
Niewykonane zobowiązania likwidowanego instytutu uczestniczącego w systemie ochrony zdrowia lub instytutu, który w okresie 10 lat przed likwidacją nie prowadził działalności gospodarczej, obciążają Skarb Państwa.6.
Dyrektor w ramach możliwości finansowych ustala wielkość środków na wynagrodzenia.7.
Instytut osiąga przychody w związku z prowadzoną działalnością określoną w art. 2, w tym ze sprzedaży:1)
wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami;2)
patentów, praw ochronnych oraz licencji na stosowanie wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych oraz wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny;3)
prac wdrożeniowych, w tym nadzoru autorskiego;4)
produkcji urządzeń i aparatury oraz innej produkcji lub usług.8.
Instytut osiąga przychody z subwencji i dotacji na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce i ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z zastrzeżeniem ust. 9 i art. 21 ust. 6, oraz z innych źródeł.9.
Łączna kwota dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez instytut może wynosić do 100% planowanej wartości kosztorysowej inwestycji.10.
Podstawą gospodarowania środkami, o których mowa w ust. 7 i 8, jest roczny plan finansowy.11.
Roczny plan finansowy obejmuje:1)
przychody własne;2)
subwencje i dotacje z budżetu państwa;3)
koszty, w tym:a)
wynagrodzenia i naliczane od nich składki,b)
płatności odsetkowe wynikające z zaciągniętych zobowiązań,c)
koszty majątkowe.12.
Roczny plan finansowy ustala dyrektor instytutu po zasięgnięciu opinii rady naukowej.13.
Sprawozdanie finansowe instytutu zatwierdza minister nadzorujący instytut.1.
Instytut tworzy fundusze:1)
statutowy, który stanowi równowartość majątku według stanu na dzień rozpoczęcia działalności;2)
rezerwowy, który tworzy się z nie mniej niż 8% zysku netto za poprzedni rok obrotowy;3)
zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, który tworzy się na zasadach określonych w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 288).2.
Instytut może tworzyć fundusze:1)
badań własnych, który tworzy się z zysku netto za poprzedni rok obrotowy;2)
stypendialny, który tworzy się z zysku netto za poprzedni rok obrotowy;3)
wdrożeń, który tworzy się ze środków przekazanych instytutowi na podstawie umów przez przedsiębiorców wdrażających wyniki badań naukowych lub prac rozwojowych tego instytutu, z tytułu osiągnięcia wymiernych efektów ekonomicznych wdrożenia;4)
nagród, który tworzy się z zysku netto za poprzedni rok obrotowy.3.
Fundusze, o których mowa w ust. 1 i 2, zmniejsza się lub zwiększa na następujących zasadach:1)
fundusz rezerwowy służy na pokrycie strat instytutu; w przypadku gdy strata netto będzie wyższa niż fundusz rezerwowy, pozostała część straty zostanie pokryta z funduszu statutowego;2)
w przypadku gdy fundusz rezerwowy osiągnie wartość 1/5 funduszu statutowego, instytut może nie dokonywać odpisu z zysku;3)
wypłata z funduszu nagród następuje w następnym roku, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego instytutu; warunki wypłat ze środków funduszu określa zakładowy układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania;4)
środki funduszu wdrożeń przeznacza się na wypłatę nagród za osiągnięcie efektów wdrożenia; warunki wypłaty tych środków określa zakładowy układ zbiorowy pracy albo regulamin przyjęty w instytucie.4.
Zysk brutto instytutu z działalności określonej w art. 2 ust. 1-3 oraz zysk netto z działalności określonej w art. 2 ust. 4 przeznacza się na działalność podstawową instytutu określoną w art. 2 ust. 1 poprzez zwiększenie:1)
funduszu rezerwowego;2)
funduszu badań własnych;3)
funduszu nagród;4)
zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.4a.
Instytuty badawcze nadzorowane przez ministra właściwego do spraw informatyzacji mogą przeznaczyć zysk, o którym mowa w ust. 4, na zwiększenie Funduszu Cyberbezpieczeństwa, o którym mowa w art. 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 667).5.
Dyrektor instytutu przedstawia do zatwierdzenia ministrowi nadzorującemu wniosek dotyczący podziału zysku, po zaopiniowaniu przez radę naukową. Minister nadzorujący, mając na względzie dbałość o prawidłowe funkcjonowanie instytutu, może dokonać innego niż wnioskowany podziału zysku.6.
Niewykorzystane w danym roku kalendarzowym środki funduszów instytutu przechodzą na rok następny.1.
Instytut jest zwolniony z opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy, z wyjątkiem części tych gruntów wykorzystywanej wyłącznie do działalności, o której mowa w art. 2 ust. 4.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do użytkowania wieczystego gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Instytut, z tytułu użytkowania wieczystego tych gruntów, ponosi opłaty określone w przepisach o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.