Część 1 - SPORY. - Hiszpania-Polska. Traktat o koncyljacji, postępowaniu sądowem i arbitrażu. Madryt.1928.12.03.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1930.20.162
Akt obowiązujący Wersja od: 25 marca 1930 r.
CZĘŚĆ I.
SPORY.
SPORY.
1.
Wszyskie spory między Wysokiemi Umawiającemi się Stronami jakiejkolwiek bądź natury, z powodu których Strony wzajemnie zaprzeczałyby sobie pewnego prawa, i które nie mogłyby być załatwione polubownie zwykłemi sposobami dyplomatycznemi we właściwym terminie, będą poddane w celu osądzenia Stałemu Sądowi Rozjemczemu w Hadze.2.
Spory, dla których rozstrzygnięcia jest lub będzie przewidziana specjalna procedura przez inne obowiązujące między Umawiającemi się Stronami konwencje, będą załatwiane zgodnie z postanowieniami tych konwencyj.1.
Jeżeli chodzi o spór, którego przedmiot zgodnie z wewnętrznem ustawodawstwem jednej ze Stron, podlega kompetencji sądów krajowych, to Strona ta będzie mogła nie zgodzić się, aby spór ten został poddany procedurze przewidzianej przez niniejszy Traktat, zanim nie zostanie wydany we właściwym terminie prawomocny wyrok przez kompetentną krajową władzę sądową.1.
Przed poddaniem sporu procedurze arbitrażowej, ustanowionej w art. 2 niniejszego Traktatu, będzie on mógł być, za wspólną zgodą Stron, poddany w celu koncyljacji, stałej międzynarodowej Komisji zwanej Stałą Komisją Koncyljacyjną, utworzonej zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu.1.
Stała Komisja Koncyljacyjna złożona będzie z pięciu członków. Każda ze Stron Umawiających się zamianuje dowolnie jednego komisarza i wyznaczy, za wspólną zgodą z drugą Stroną, 3-ch innych, a wśród nich Przewodniczącego Komisji. Ci trzej komisarze nie mogą być ani obywatelami Stron Umawiających się, ani zamieszkiwać stale na ich terytorjum lub pozostawać w ich służbie. Wszyscy trzej powinni należeć do różnych narodowości.2.
Komisarze będą mianowani na lat trzy. Jeżeli przy wygaśnięciu mandatu którego z członków Komisji nie jest uskutecznione jego zastępstwo, mandat jego uważa się za wznowiony na okres trzyletni; Strony zastrzegają sobie wszakże możność przelania po upływie trzyletniego terminu, funkcyj Przewodniczącego na któregokolwiek z innych członków Komisji, wspólnie wyznaczonych.3.
Członek, którego mandat wygasa podczas trwania postępowania koncyljacyjnego, uczestniczy nadal w badaniu sporu aż do ukończenia postępowania, niezależnie od faktu, że następca jego już byłby wyznaczony.4.
W razie śmierci lub ustąpienia jednego z członków Komisji Koncyljacynej powinno być uskutecznione zastępstwo jego na resztę okresu trwania jego mandatu i możliwie w ciągu 3-ch następnych miesięcy a w każdym razie z chwilą, gdy jaki spór przedłożony będzie Komisji.5.
W razie, gdyby jeden z członków Komisji Koncyljacyjnej, wyznaczonych wspólnie przez Strony Umawiające się, chwilowo nie mógł wziąć udziału w pracach Komisji wskutek choroby lub jakiejkolwiek innej okoliczności, Strony porozumieją się w celu wyznaczenia zastępcy, który czasowo będzie urzędował zamiast niego.6.
Jeżeli wyznaczenie tego zastępcy nie nastąpi w okresie 3-ch miesięcy licząc od chwili czasowego zawakowania miejsca członkowskiego, należy postąpić zgodnie z postanowieniem art. 6-go niniejszego Traktatu.1.
Stała Komisja Koncyljacyjna utworzona będzie w ciągu 10-ciu miesięcy, które nastąpią po wymianie ratyfikacyj niniejszego Traktatu.2.
Jeżeli mianowanie członków mających być wyznaczonymi wspólnie nie nastąpiłoby w wyżej wspomnianym okresie, lub w razie zastępstwa w ciągu 3-ch miesięcy licząc od chwili zawakowania miejsca, mianowanie to powierzone będzie Mocarstwu trzeciemu, wyznaczonemu za wspólną zgodą Strony. Jeżeli w tej sprawie nie nastąpi porozumienie, każda Strona wyznaczy odrębne Mocarstwo i mianowania zostaną dokonane wspólnie przez Mocarstwa w ten sposób wyznaczone; o ile w ciągu 2-ch miesięcy, te dwa Mocarstwa nie będą mogły dojść do porozumienia, to każde z nich przedstawi tylu kandydatów, ilu ma być wyznaczonych członków; losowanie określi, którzy z kandydatów w ten sposób przedstawionych, będą przyjęci.1.
Sprawa będzie wniesiona do Komisji Koncyljacyjnej w drodze podania skierowanego do Przewodniczącego przez obie Strony działające za wspólną zgodą.2.
Podanie, po wyłożeniu pokrótce przedmiotu sporu, zawierać będzie wezwanie do Komisji o podjęcie wszelkich kroków mogących doprowadzić do pojednania.1.
W ciągu 15 dni od daty, w której do Komisji wniesiony zostanie spór, każda ze Stron będzie mogła w celu zbadania tego sporu zastąpić członka stałego przez siebie wyznaczonego przez osobę posiadającą specjalną kompetencję w danej sprawie. Strona, która zechciałaby skorzystać z tego prawa, zawiadomi niezwłocznie Stronę drugą; ta ostatnia będzie mogła skorzystać z tego samego prawa w ciągu 15 dni od daty otrzymania przez Nią zawiadomienia.2.
Każda Strona zastrzega sobie prawo mianowania natychmiast zastępcy w celu zastąpienia czasowo stałego członka wyznaczonego przez nią, który wskutek choroby lub jakiejkolwiek innej okoliczności chwilowo nie mógłby wziąć udziału w pracach Komisji.1.
Stała Komisja Koncyljacyjna będzie miała za zadanie wyjaśnić kwestje sporne, zebrać w tym celu wszelkie użyteczne informacje w drodze badania lub w inny sposób i starać się pojednać Strony. Będzie ona mogła, po zbadaniu sprawy, podać Stronom warunki porozumienia, które wydałoby się jej właściwe oraz wyznaczyć Im termin do wypowiedzenia się.2.
Po zakończeniu swych prac, Komisja sporządzi protokół stwierdzający, stosownie do okoliczności, bądź, że Strony doszły do porozumienia oraz, jeśli zajdzie potrzeba, warunki tego porozumienia, bądź też, że Strony nie mogły być pojednane.3.
Prace Komisji powinny być ukończone, o ile Strony nie ułożą się inaczej, w terminie 6-cio miesięcznym, licząc od dnia, w którym spór wniesiony został do Komisji.4.
Jeżeli Strony nie mogłyby być pojednane, Komisja będzie mogła, o ile dwaj komisarze dowolnie mianowani przez Strony nie sprzeciwią się, zarządzić ogłoszenie sprawozdania, zawierającego opinję każdego z członków Komisji, zanim Stały Sąd Rozjemczy, do ktorego spór wniesiono, wyda ostateczne orzeczenie.1.
W braku specjalnego postanowienia przeciwnego, Stała Komisja Koncyljacyjna ustali sama swoją procedurę, która w każdym razie winna być kontradyktoryjna.2.
W sprawie badań, Komisja, jeśli nie zdecyduje o tem inaczej jednogłośnie, zastosuje się do postanowień tytułu III-go (Międzynarodowe Komisje Badań) Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. o załatwianiu pokojowem sporów międzynarodowych.1.
Stała Komisja Koncyljacyjna zbierać się będzie, o ile Strony nie umówią się inaczej, w miejscu wyznaczonem przez jej Przewodniczącego, który unikać wszakże będzie wyznaczania miejscowości położonych na terytorjach Wysokich Stron Umawiających się.1.
Prace Stałej Komisji Koncyljacyjnej będą ogłaszane jedynie na mocy decyzji powziętej jednogłośnie przez Komisję za zgodą Stron.1.
Strony będą reprezentowane wobec Stałej Komisji Koncyljacyjej przez agentów których zadaniem będzie pośredniczenie pomiędzy Niemi a Komisją; będą one mogły poza tem, korzystać z pomocy doradców i rzeczoznawców mianowanych przez Nie w tym celu, oraz żądać przesłuchania wszystkich osób, których świadectwo wydałoby się Im pożyteczne.2.
Komisja będzie mogła, ze swej strony, żądać wyjaśnień ustnych od agentów, doradców i rzeczoznawców obydwóch Stron oraz od wszystkich osób, których stawienie się za zgodą ich Rządów Komisja uznałaby za pożyteczne.1.
Z wyjątkiem postanowień odmiennych niniejszego Traktatu, decyzje Stałej Komisji Koncyljacyjej zapadają większością głosów, przyczem każdy członek rozporządza jednym głosem.1.
Strony Umawiające się zobowiązują się ułatwiać prace Stałej Komisji Koncyljacyjej i w szczególności dostarczać jej w możliwie jaknajszerszej mierze wszelkich pożytecznych dokumentów i informacyj, oraz używać środków, któremi rozporządzają, aby pozwolić Komisji przeprowadzać na Ich terytorjum i zgodnie z Ich ustawodawstwem wezwanie i przesłuchanie świadków lub rzeczoznawców oraz wizje lokalne.1.
Podczas trwania prac Stałej Komisji Koncyljacyjej, każdy z komisarzy otrzymywać będzie wynagrodzenie, którego wysokość będzie ustalona za wspólną zgodą Umawiających się Stron.2.
Każda Strona poniesie swoje własne koszty i równą część wspólnych kosztów Komisji, przyczem wynagrodzenia przewidziane w ustępie 1-ym włączone są do kosztów wspólnych.1.
W braku porozumienia o skierowanie sporu do Stałej Komisji Koncyljacyjej, lub w razie gdy, pomimo podobnego porozumienia, nie doszło do pojednania przed Stałą Komisją Koncyljacyjną, spór wniesiony będzie do Stałego Sądu Rozjemczego zgodnie z postanowieniami art. 2-go niniejszego Traktatu.2.
W tym wypadku zarówno jak i wtedy, gdy nie zwrócono się uprzednio do Stałej Komisji Koncyljacyjej, Strony ułożą za wspólną zgodą kompromis o wniesieniu sporu do Stałego Sądu Rozjemczego i o wyznaczenie arbitrów. Kompromis jasno określać winien przedmiot sporu, kompetencje, które mogłyby być nadane Sądowi Rozjemczemu oraz wszelkie inne warunki postanowione między Stronami. Kompromis będzie zawarty w formie oddzielnego układu, który będzie podlegał ratyfikacji obydwóch Rządów.3.
Sąd Rozjemczy, któremu przekazano orzeczenie w sporze, będzie posiadał kompetencje do interpretowania warunków kompromisu.4.
Jeżeli kompromis nie będzie ułożony w ciągu 3-ch miesięcy licząc od dnia, w którym jedna ze Stron będzie urzędowo powiadomiona przez drugą o żądaniu arbitrażu, Strony utworzą Trybunał specjalny, który z samego prawa ułoży warunki kompromisu.Trybunał specjalny utworzony będzie w sposób następujący:
Każda Strona zamianuje dwóch arbitrów, z których jeden winien być wzięty z listy członków Stałego Sądu Rozjemczego i wybrany z wyłączeniem swych obywateli i tych, którzy byli wyznaczeni przez nią jako członkowie wspomnianego Sądu. Arbitrzy w ten sposób wyznaczeni wybiorą wspólnie Przewodniczącego Trybunału. W razie równości głosów, Prezydent Związku Szwajcarskiego proszony będzie o dokonanie niezbędnej nominacji.
5.
Procedura jaka ma być stosowana będzie ta, która przewidziana została przez Konwencję Haską z 18 października 1907 r. o załatwianiu pokojowem sporów międzynarodowych.