Dział 3 - POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE ŚWIADCZEŃ - Hiszpania-Polska. Konwencja o zabezpieczeniu społecznym. Madryt.2001.02.22.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2004.28.244

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 maja 2004 r.

DZIAŁ  III

POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE ŚWIADCZEŃ

Rozdział  1

Świadczenia zdrowotne

Artykuł  8

Świadczenia zdrowotne dla członków rodziny pracowników i osób pracujących na własny rachunek

Członkowie rodziny pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek, ubezpieczonych w jednej z Umawiających się Stron, zamieszkujący na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, o ile nie posiadają prawa do świadczeń zdrowotnych w państwie zamieszkania, będą otrzymywali te świadczenia udzielane przez instytucję w miejscu zamieszkania w zakresie i w sposób przewidziany w stosowanym przez nią ustawodawstwie, na koszt instytucji właściwej.

Artykuł  9

Świadczenia zdrowotne dla emerytów i rencistów oraz członków ich rodzin

1. Osoby posiadające uprawnienia do emerytury lub renty, zgodnie z ustawodawstwem obu Umawiających się Stron, otrzymywać będą świadczenia zdrowotne od instytucji miejsca zamieszkania, zgodnie z jej ustawodawstwem i na jej koszt. Zasada ta obejmuje również członków rodziny emeryta lub rencisty uprawnionych do tych świadczeń.

2. Osoby posiadające uprawnienia do emerytury lub renty wyłącznie na podstawie ustawodawstwa jednej z Umawiających się Stron, zamieszkujące na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, otrzymują świadczenia zdrowotne od instytucji miejsca zamieszkania zgodnie z jej ustawodawstwem i na koszt instytucji właściwej. Zasada ta obejmuje również zamieszkujących z nimi członków rodziny uprawnionych do tych świadczeń.

Artykuł  10

Zwrot kosztów świadczeń zdrowotnych

Koszty świadczeń zdrowotnych udzielonych przez instytucję jednej Umawiającej się Strony na rzecz instytucji właściwej drugiej Umawiającej się Strony w wyniku stosowania postanowień niniejszego rozdziału będą zwracane w formie, która zostanie określona w porozumieniach administracyjnych, o których mowa w artykule 36 ustęp 1 niniejszej konwencji.

Artykuł  11

Rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do świadczeń zdrowotnych

W przyszłości, biorąc pod uwagę rozwój niniejszej konwencji, obie Umawiające się Strony, na podstawie obopólnej zgody, będą mogły rozszerzyć o nowe kategorie osób uprawnienia do świadczeń zdrowotnych.

Rozdział  2

Świadczenia pieniężne z tytułu choroby i macierzyństwa

Artykuł  12

Sumowanie okresów ubezpieczenia

1. Świadczenia pieniężne przysługujące z tytułu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby i macierzyństwa, z wyłączeniem świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, będą przyznawane przez instytucję właściwą tej z Umawiających się Stron, której ustawodawstwo stosowane jest do pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek, zgodnie z artykułami 6 i 7 niniejszej konwencji.

2. W przypadku gdy ustawodawstwo jednej z Umawiających się Stron uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń pieniężnych z tytułu czasowej niezdolności do pracy i macierzyństwa, o których mowa w ustępie 1, od przebycia określonych okresów ubezpieczenia, instytucja właściwa uwzględni w tym celu, o ile będzie to niezbędne, okresy ubezpieczenia lub okresy równorzędne przebyte zgodnie z ustawodawstwem drugiej Umawiającej się Strony, tak jakby chodziło o okresy przebyte zgodnie z własnym ustawodawstwem, o ile okresy te nie pokrywają się.

Rozdział  3

Świadczenia z tytułu niezdolności do pracy, starości i z tytułu śmierci żywiciela rodziny

Artykuł  13

Ustalenie prawa do świadczeń i obliczanie ich wysokości

Pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek, którzy kolejno lub na przemian podlegali ustawodawstwu jednej i drugiej Umawiającej się Strony, będą mieli prawo do świadczeń przy zastosowaniu następujących zasad:

1. Instytucja właściwa każdej Umawiającej się Strony ustali prawo i obliczy wysokość świadczenia, uwzględniając jedynie własne okresy ubezpieczenia.

2. Instytucja właściwa każdej Umawiającej się Strony ustali prawo do świadczeń, sumując z własnymi okresami ubezpieczenia okresy, które zostały przebyte pod działaniem ustawodawstwa drugiej Umawiającej się Strony. Po zsumowaniu okresów ubezpieczenia, jeżeli prawo do świadczenia zostanie ustalone, będą stosowane następujące zasady w celu obliczenia wysokości świadczenia:

a) Instytucja właściwa każdej Umawiającej się Strony ustala wysokość świadczenia, do którego zainteresowany miałby prawo, gdyby wszystkie zsumowane okresy ubezpieczenia zostały przebyte pod działaniem obowiązującego ją ustawodawstwa (emerytura lub renta teoretyczna).

b) Wysokość wypłacanego świadczenia zostanie ustalona po zastosowaniu do teoretycznego świadczenia, o którym mowa pod literą a), tej samej proporcji, która istnieje między długością okresu ubezpieczenia przebytego na terytorium Umawiającej się Strony, której instytucja dokonuje obliczenia wysokości świadczenia, a łączną długością okresów ubezpieczenia przebytych w obu Umawiających się Stronach (pro rata temporis).

c) Jeżeli ustawodawstwo którejkolwiek z Umawiających się Stron wymaga maksymalnej długości okresów ubezpieczenia dla uzyskania pełnej emerytury, instytucja właściwa tej Umawiającej się Strony uwzględni, do celów zsumowania, jedynie te okresy ubezpieczenia drugiej Umawiającej się Strony, które okażą się niezbędne do uzyskania prawa do tej emerytury.

3. Po ustaleniu prawa i wysokości świadczenia, zgodnie z postanowieniami ustępów 1 i 2, instytucja właściwa każdej Umawiającej się Strony przyznaje i wypłaca świadczenie, które będzie korzystniejsze dla zainteresowanego, niezależnie od decyzji podjętej przez instytucję właściwą drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  14

Okresy ubezpieczenia krótsze niż jeden rok

1. Odstępując od postanowień artykułu 13 ustęp 2, o ile łączna długość okresów ubezpieczenia przebytych pod działaniem ustawodawstwa jednej z Umawiających się Stron jest krótsza niż jeden rok i kiedy na mocy ustawodawstwa tej Umawiającej się Strony prawo do świadczeń nie zostaje nabyte, instytucja tej Umawiającej się Strony nie przyznaje żadnych świadczeń z tytułu wymienionego okresu.

Instytucja drugiej Umawiającej się Strony uwzględnia wymienione okresy, jeżeli jest to niezbędne dla nabycia prawa i ustalenia wysokości emerytury lub renty, traktując je tak jak własne okresy ubezpieczenia bez stosowania postanowień artykułu 13 ustęp 2 litera b).

2. Nie naruszając postanowień ustępu 1, okresy krótsze niż jeden rok, udowodnione w obu Umawiających się Stronach, są uwzględniane przez tę Umawiającą się Stronę, w której zainteresowany spełnia warunki wymagane dla otrzymania świadczenia. Jeżeli ma on prawo do świadczenia w obu Umawiających się Stronach, świadczenie zostanie przyznane tylko przez instytucję właściwą tej Umawiającej się Strony, gdzie zainteresowany ostatnio opłacał składki. W tych przypadkach nie mają zastosowania postanowienia artykułu 13 ustęp 2 litera b).

Artykuł  15

Szczegółowe warunki przyznania prawa do świadczeń

1. Jeżeli na mocy ustawodawstwa jednej Umawiającej się Strony przyznanie świadczeń, o których mowa w niniejszym rozdziale, jest uzależnione od warunku podlegania pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek temu ustawodawstwu w chwili, w której miało miejsce zdarzenie powodujące nabycie prawa do świadczenia, warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek podlegają ubezpieczeniu, w tym momencie, na mocy ustawodawstwa drugiej Umawiającej się Strony lub jeżeli pobierają od tej Umawiającej się Strony świadczenia na podstawie własnych okresów ubezpieczenia.

Dla przyznania świadczeń z tytułu śmierci żywiciela rodziny, jeżeli jest to niezbędne, uwzględnia się fakt, że zmarły był ubezpieczony albo pobierał emeryturę lub rentę na podstawie ustawodawstwa drugiej Umawiającej się Strony.

2. Jeżeli na mocy ustawodawstwa jednej Umawiającej się Strony wymagane jest dla ustalenia prawa do świadczeń przebycie okresów składkowych w określonym czasie, bezpośrednio poprzedzającym chwilę, w której miało miejsce zdarzenie powodujące nabycie prawa do świadczeń, to warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli osoba zainteresowana przebyła te okresy w czasie bezpośrednio poprzedzającym datę nabycia prawa do świadczeń na mocy ustawodawstwa drugiej Umawiającej się Strony.

3. Przepisy prawne jednej z Umawiających się Stron dotyczące zawieszenia lub wstrzymania prawa do świadczeń albo zmniejszenia ich wysokości w przypadku emerytów lub rencistów wykonujących działalność zawodową lub osiągających określony poziom dochodów będą wobec nich stosowane, nawet gdyby prowadzili działalność zawodową albo osiągali określony poziom dochodów na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  16

Podstawa wymiaru świadczeń

1. Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń instytucja właściwa każdej z Umawiających się Stron uwzględnia wyłącznie własne okresy ubezpieczenia.

2. W przypadku Hiszpanii dla ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, gdy znajdują zastosowanie postanowienia artykułu 13 ustęp 2, stosowane będą następujące zasady:

a) Obliczenie hiszpańskiej teoretycznej emerytury lub renty zostanie dokonane w oparciu o rzeczywiste składki opłacone przez ubezpieczonego w Hiszpanii w latach bezpośrednio poprzedzających wpłatę ostatniej składki na hiszpańskie ubezpieczenie społeczne.

b) Wysokość świadczeń będzie zwiększona o wysokość podwyżek i rewaloryzacji ustalanych na każdy następny rok dla emerytur lub rent tego samego rodzaju.

Artykuł  17

Uwzględnianie okresów składkowych w systemach specjalnych i określonych zawodach

Jeżeli ustawodawstwo jednej Umawiającej się Strony uzależnia przyznanie prawa do świadczeń lub pewnych korzyści od przebycia okresów ubezpieczenia w zawodzie podlegającym systemowi specjalnemu lub w określonym zawodzie, albo na określonym stanowisku, okresy przebyte pod działaniem ustawodawstwa drugiej Umawiającej się Strony zostaną uwzględnione dla celów przyznania tych świadczeń lub korzyści, tylko jeżeli zostały przebyte w takim samym systemie lub w przypadku jego braku w tym samym zawodzie albo na określonym stanowisku. Jeżeli po uwzględnieniu takich okresów zainteresowany nie spełnia warunków wymaganych do przyznania świadczeń z danego systemu specjalnego, okresy te zostaną uwzględnione dla celów przyznania świadczeń z systemu powszechnego lub innego systemu specjalnego, do których osoba zainteresowana miałaby prawo.

Artykuł  18

Określenie stopnia niezdolności do pracy

1. W celu przyznania świadczeń z tytułu niezdolności do pracy instytucja właściwa każdej z Umawiających się Stron określa stopień niezdolności do pracy zgodnie ze stosowanym przez nią ustawodawstwem.

2. W celu stosowania postanowień ustępu 1 instytucje właściwe każdej z Umawiających się Stron będą brały pod uwagę wyniki badań lekarskich i dokumentacji administracyjnej sporządzanych przez instytucję drugiej Umawiającej się Strony. Jednakże każda instytucja może poddać ubezpieczonego badaniom lekarskim przeprowadzanym przez wybranych przez nią lekarzy i na swój koszt.

Artykuł  19

Emerytury o charakterze nieskładkowym

1. Emerytury o charakterze nieskładkowym będą przyznawane przez każdą z Umawiających się Stron obywatelom drugiej Umawiającej się Strony, zgodnie z wewnętrznym ustawodawstwem Umawiającej się Strony, która przyznaje świadczenie.

2. W przyznawaniu emerytur nieskładkowych każda z Umawiających się Stron będzie miała na uwadze jedynie potwierdzone na terytorium danej Umawiającej się Strony okresy zamieszkiwania.

Rozdział  4

Zasiłki rodzinne

Artykuł  20

Przyznanie prawa do zasiłków rodzinnych

1. Pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek ubezpieczeni zgodnie z ustawodawstwem jednej Umawiającej się Strony albo osoba otrzymująca emeryturę lub rentę od jednej z Umawiających się Stron będą mieli prawo, dla członków rodziny zamieszkujących na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, do zasiłków rodzinnych przewidzianych przez ustawodawstwo tej Umawiającej się Strony, w której są ubezpieczeni, lub Umawiającej się Strony, od której otrzymują emeryturę lub rentę, tak jakby członkowie rodziny zamieszkiwali na terytorium tej Umawiającej się Strony.

2. W przypadku kiedy prawo do zasiłku przysługuje za ten sam okres i dla tego samego członka rodziny zgodnie z ustawodawstwem obu Umawiających się Stron, właściwą do przyznania zasiłku będzie instytucja tej Umawiającej się Strony, w której pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek są ubezpieczeni lub na mocy ustawodawstwa której wypłacana jest emerytura lub renta.

3. Jeżeli po zastosowaniu postanowień ustępu 2 występuje, na mocy ustawodawstwa obu Umawiających się Stron, zbieg uprawnień do zasiłków za ten sam okres i dla tego samego członka rodziny, zasiłek ten będzie wypłacany jedynie przez instytucję właściwą tej Umawiającej się Strony, na której terytorium zamieszkuje ten członek rodziny.

Rozdział  5

Zasiłek pogrzebowy

Artykuł  21

Przyznanie prawa do zasiłku

1. Zasiłek pogrzebowy będzie przyznawany przez instytucję właściwą Umawiającej się Strony, której ustawodawstwo stosuje się do pracownika, osoby pracującej na własny rachunek, emeryta lub rencisty w chwili ich śmierci.

2. Jeżeli w wyniku śmierci emeryta lub rencisty otrzymującego świadczenia na podstawie ustawodawstwa obu Umawiających się Stron powstaje prawo do zasiłku od instytucji właściwych obu Umawiających się Stron, zasiłek pogrzebowy przyznaje instytucja właściwa tej Umawiającej się Strony, na której terytorium emeryt lub rencista miał miejsce zamieszkania w chwili śmierci. Jeżeli śmierć nastąpiła na terytorium państwa trzeciego, przyznanie prawa do zasiłku będzie ciążyć na instytucji właściwej tej Umawiającej się Strony, na której terytorium emeryt lub rencista ostatnio miał miejsce zamieszkania.

3. W celu przyznania zasiłku pogrzebowego, jeżeli okaże się to niezbędne, będą uwzględniane okresy ubezpieczenia przebyte na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Rozdział  6

Świadczenia z tytułu bezrobocia

Artykuł  22

Ustalenie prawa

Instytucje właściwe obu Umawiających się Stron przyznają i wypłacają świadczenia z tytułu bezrobocia obywatelom drugiej Umawiającej się Strony w tym samym zakresie i na tych samych warunkach jak swoim obywatelom.

Rozdział  7

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej

Artykuł  23

Ustalenie prawa do świadczeń

Prawo do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ustala się zgodnie z ustawodawstwem tej Umawiającej się Strony, której ustawodawstwo miało zastosowanie w chwili wypadku albo w czasie, gdy pracownik i osoba pracująca na własny rachunek w Polsce lub pracownik w Hiszpanii wykonywali pracę, w wyniku której powstała choroba zawodowa.

Artykuł  24

Pogłębienie się następstw wypadku przy pracy

Jeżeli u pracownika i osoby pracującej na własny rachunek w Polsce lub pracownika w Hiszpanii, którzy ulegli wypadkowi przy pracy, następuje nawrót lub pogłębienie się następstw wypadku, w czasie gdy podlegają oni ustawodawstwu drugiej Umawiającej się Strony, koszty świadczeń, które mogliby oni otrzymać z powodu tego nawrotu lub pogłębienia, będzie ponosić instytucja właściwa tej Umawiającej się Strony, w której pracownik i osoba pracująca na własny rachunek w Polsce lub pracownik w Hiszpanii byli ubezpieczeni w chwili, kiedy miał miejsce wypadek przy pracy.

Artykuł  25

Choroba zawodowa

1. Świadczenia z tytułu choroby zawodowej będą regulowane zgodnie z ustawodawstwem Umawiającej się Strony, które stosowało się do pracownika i osoby pracującej na własny rachunek w Polsce lub pracownika w Hiszpanii w czasie, gdy wykonywali pracę niosącą ryzyko nabycia choroby zawodowej, nawet jeżeli choroba została po raz pierwszy rozpoznana, kiedy zainteresowany podlegał ustawodawstwu drugiej Umawiającej się Strony.

2. Jeżeli pracownik i osoba pracująca na własny rachunek w Polsce lub pracownik w Hiszpanii kolejno lub na przemian wykonywali pracę, o której mowa w ustępie 1, i podlegali ustawodawstwu jednej lub drugiej Umawiającej się Strony, ich uprawnienia zostaną ustalone zgodnie z ustawodawstwem tej Umawiającej się Strony, której podlegają lub podlegali ostatnio z tytułu wykonywania tej pracy. Gdyby nie mieli oni prawa do świadczeń od tej Umawiającej się Strony, ich uprawnienia rozpatrzy pierwsza Umawiająca się Strona w oparciu o swoje ustawodawstwo.

Artykuł  26

Zaostrzenie się choroby zawodowej

1. Jeżeli choroba zawodowa jest powodem przyznania świadczeń przez jedną z Umawiających się Stron, ta Umawiająca się Strona będzie ponosić konsekwencje związane z każdym zaostrzeniem się choroby, jakie może nastąpić, nawet jeżeli pracownik i osoba pracująca na własny rachunek w Polsce lub pracownik w Hiszpanii podlegają ustawodawstwu drugiej Umawiającej się Strony, o ile nie wykonywali pracy o tym samym ryzyku w czasie, gdy podlegali ustawodawstwu tej Umawiającej się Strony.

2. Jeżeli po przyznaniu, przez instytucję jednej z Umawiających się Stron, renty z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby zawodowej zainteresowany wykonuje pracę mogącą zaostrzyć chorobę zawodową, którą jest dotknięty, podczas gdy podlega on ustawodawstwu drugiej Umawiającej się Strony, instytucja właściwa pierwszej Umawiającej się Strony nadal będzie wypłacać świadczenie, które przyznała, nie uwzględniając zaostrzenia choroby. Instytucja właściwa drugiej Umawiającej się Strony, której ustawodawstwu zainteresowany podlegał w chwili zaostrzenia się choroby, przyzna mu świadczenie, którego wysokość będzie równa różnicy między wysokością świadczenia, do którego zainteresowany ma prawo po zaostrzeniu się choroby, a wysokością świadczenia przed zaostrzeniem się choroby, do którego miałby prawo na mocy ustawodawstwa tej Umawiającej się Strony.

Artykuł  27

Ocena stopnia niezdolności do pracy wynikającej z wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

Przy ocenie stopnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową uwzględnia się następstwa wcześniejszych wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, jakim uległ pracownik i osoba pracująca na własny rachunek w Polsce lub pracownik w Hiszpanii, nawet jeżeli te wypadki albo choroby zawodowe miały miejsce wówczas, kiedy podlegali ustawodawstwu drugiej Umawiającej się Strony.