Dział 1 - Wolność sumienia i wyznania - Gwarancje wolności sumienia i wyznania.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.265 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 9 lutego 2023 r.

DZIAŁ  I

Wolność sumienia i wyznania

Art.  1.  [Zakres wolności sumienia i wyznania]

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu obywatelowi wolność sumienia i wyznania.

2. Wolność sumienia i wyznania obejmuje swobodę wyboru religii lub przekonań oraz wyrażania ich indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i publicznie.

3. Obywatele wierzący wszystkich wyznań oraz niewierzący mają równe prawa w życiu państwowym, politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.

Art.  2.  [Uprawnienia obywateli związane z wolnością sumienia i wyznania]

Korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności:

1) tworzyć wspólnoty religijne, zwane dalej "kościołami i innymi związkami wyznaniowymi", zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadające własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe;

2) zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczyć w czynnościach i obrzędach religijnych oraz wypełniać obowiązki religijne i obchodzić święta religijne;

2a) należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych;

3) głosić swoją religię lub przekonania;

4) wychowywać dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii;

5) zachowywać milczenie w sprawach swojej religii lub przekonań;

6) utrzymywać kontakty ze współwyznawcami, w tym uczestniczyć w pracach organizacji religijnych o zasięgu międzynarodowym;

7) korzystać ze źródeł informacji na temat religii;

8) wytwarzać i nabywać przedmioty potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz korzystać z nich;

9) wytwarzać, nabywać i posiadać artykuły potrzebne do przestrzegania reguł religijnych;

10) wybrać stan duchowny lub zakonny;

11) zrzeszać się w organizacjach świeckich w celu realizacji zadań wynikających z wyznawanej religii bądź przekonań w sprawach religii;

12) otrzymać pochówek zgodny z wyznawanymi zasadami religijnymi lub z przekonaniami w sprawach religii.

Art.  3.  [Ograniczenie wolności sumienia i wyznania]

1. Uzewnętrznianie indywidualnie lub zbiorowo swojej religii lub przekonań może podlegać jedynie ograniczeniom ustawowym koniecznym do ochrony bezpieczeństwa publicznego, porządku, zdrowia lub moralności publicznej albo podstawowych praw i wolności innych osób.

2. Korzystanie z wolności sumienia i wyznania nie może prowadzić do uchylania się od wykonywania obowiązków publicznych nałożonych przez ustawy.

3. Ze względu na przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne obywatele mogą występować o przeznaczenie do służby zastępczej na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305).

Art.  4.  [Podmiotowy zakres prawa do uczestnictwa w czynnościach i obrzędach religijnych oraz posiadania i korzystania z przedmiotów potrzebnych do uprawiania kultu i praktyk religijnych]

1. Prawo określone w art. 2 pkt 2 oraz prawo do posiadania i korzystania z przedmiotów potrzebnych do uprawiania kultu i praktyk religijnych przysługują również osobom:

1) pełniącym służbę wojskową lub zasadniczą służbę w obronie cywilnej;

2) przebywającym w zakładach służby zdrowia ¹  i opieki społecznej ²  oraz dzieciom i młodzieży na krajowych koloniach i obozach organizowanych przez instytucje państwowe;

3) przebywającym w zakładach karnych, zakładach poprawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, aresztach śledczych oraz schroniskach dla nieletnich.

2. Sposób realizacji uprawnień określonych w ust. 1 regulują odrębne ustawy oraz przepisy wydane na ich podstawie.

Art.  5.  [Prawo do swobodnego świadczenia na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych]

Obywatele mają prawo do swobodnego świadczenia na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych oraz instytucji charytatywno-opiekuńczych.

Art.  6.  [Zakaz dyskryminacji ze względu na przekonania religijne]

1. Nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań w sprawach religii.

2. Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych ani do udziału w nich.

Art.  7.  [Wolność sumienia i wyznania w przypadku cudzoziemców i bezpaństwowców]

1. Cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystają z wolności sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do bezpaństwowców.

¹ Obecnie zakładach leczniczych podmiotów leczniczych, na podstawie art. 40 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.960), która weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.

² Obecnie odpowiednich jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268 i 2270 oraz z 2022 r. poz. 1, 66, 1079, 1692, 1700, 1812, 1967, 2127, 2140 i 2754), która weszła w życie z dniem 1 maja 2004 r.