Rozdział 5 - Zasady gospodarki gromadzkiej. Do art. 23 . - Gromady.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1937.9.70

Akt utracił moc

Wersja od: 13 lutego 1937 r.

Rozdział  V

Zasady gospodarki gromadzkiej.

Do art. 23.

§ 30. Wydatki, związane z wykonywaniem swych zadań, gromada pokrywa:

1) z dochodów z majątku gromady;

2) z dochodów z dobra gromadzkiego (w województwach krakowskim, lwowskim, stanisławowskim i tarnopolskim);

3) z opłat za korzystanie z zakładów, przedsiębiorstw i urządzeń gromadzkich;

4) ze świadczeń w naturze na określone cele gromady;

5) z wpływów z gminnych świadczeń podatkowych na obszarze gromady, przeznaczonych przez radę gminną, zgodnie z wnioskiem gromady;

6) z zapomóg gminy;

7) z dochodów z dzierżawy prawa polowania i rybołówstwa, przekazanych gromadzie za zgodą zainteresowanych;

8) z innych źródeł dochodowych.

§ 31. Zasady, zawarte w ustawie z dnia 26 marca 1935 r. o świadczeniach w naturze na niektóre cele publiczne (Dz. U. R. P, Nr 27, poz. 204) i w rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy, mają odpowiednie zastosowanie do świadczeń w naturze, o których mowa w art. 23 ust. (3).

§ 32. (1) Dochód, otrzymywany przez gromadę, może być użyty tylko na cele, wymienione w rozporządzeniu niniejszym, przy czym powinna być przestrzegana należyta kolejność w zaspakajaniu najbardziej istotnych potrzeb miejscowych.

(2) Przeznaczenie dochodu i opłat gromady, o których mowa w § 30, na cele publiczne, nie wymienione w rozporządzeniu niniejszym, może nastąpić jedynie na mocy uchwały organu uchwalającego gromady, zatwierdzonej przez wydział powiatowy, po zasięgnięciu opinii rady gminnej.

(3) Gromada, na którą przeszedł z dawnej gminy jednostkowej specjalny majątek, z którego dochód był przeznaczony na ponoszenie przez gminę jednostkową ciężarów publicznoprawnych, zniesionego obszaru dworskiego; jak utrzymanie publicznej szkoły powszechnej, dróg, mostów itp., - jest obowiązana dochód z tego rodzaju majątku przeznaczać na wypełnianie obowiązków, przywiązanych do posiadania przez gromadę majątku o szczególnym przeznaczeniu publicznym,

§ 33. Zarząd majątkiem i dobrem gromadzkim odbywa się z zachowaniem zasad następujących:

1. Wszelka nieruchoma i ruchoma własność gromady, dobro gromadzkie, jak również prawa i przywileje gromady oraz jej zobowiązania finansowe i ciężary natury prywatnoprawnej, jak służebności itp., winny być spisane (zinwentaryzowane),

2. Gromada, posiadająca majątek i dobro gromadzkie lub gromadzkie urządzenia, zakłady i przedsiębiorstwa, ma obowiązek ponosić odpowiednie koszty, potrzebne dla utrzymania ich w całości i dobrym stanie.

3. Każda kategoria majątku i dobra gromadzkiego, jak też zakłady, urządzenia i przedsiębiorstwa gromadzkie powinny być tak zarządzane i użytkowane, aby przynosiły dochód na potrzeby gromady lub pożytki gospodarcze jej mieszkańcom.

§ 34. Wojewoda, przy współudziale wydziału wojewódzkiego (izby wojewódzkiej) z głosem stanowczym, ustala w miarę potrzeby bliższe zasady gospodarki poszczególnych użytków gospodarki gromadzkiej, jak np. roli, łąk, pastwisk, ogrodów, sądów itp., nie naruszając jednak w niczym uprawnień osób trzecich, wynikających z aktów nadawczych, tabel likwidacyjnych i innych tytułów prawnych, a także niewątpliwego zwyczaju. Uprawnienia te może wojewoda, przy współudziale wydziału wojewódzkiego (izby wojewódzkiej) z głosem stanowczym w poszczególnych przypadkach, przekazywać aż do odwołania wydziałom powiatowym.

§ 35. (1) Organ uchwalający jest obowiązany do podjęcia w ramach obowiązujących przepisów uchwał określających zasady zarządu i użytkowania majątku gromadzkiego, a w szczególności:

1) czas ochronny i sposób stopniowego zagospodarowania majątku gromadzkiego;

2) zabezpieczenie majątku gromadzkiego przed wyniszczeniem (np. wskutek pasania na nim pewnych rodzajów inwentarza żywego, wybierania piasku, gliny, kamienia, wycinania drzew itp.);

3) opłaty za korzystanie z majątku gromadzkiego.

(2) Zarząd i użytkowanie dobra gromadzkiego w województwach krakowskim, lwowskim, stanisławowskim i tarnopolskim reguluje organ uchwalający - z zastrzeżeniem, że odpowiednie uchwały zostaną podjęte z zachowaniem miejscowych przepisów (§ 68 ust, gm. kraj z dnia 12 sierpnia 1866 r. Dz. U. Kr. Nr 19, w brzmieniu ustawy z dnia 4 lutego 1908 r., Dz. U. Kr. Nr 58).

§ 36. (1) W sprawach wynikających z przepisów powyższych, a dotyczących dobra gromadzkiego, mają zastosowanie przepisy o postępowaniu administracyjnym. Odwołania w tych sprawach należy kierować do wydziału powiatowego, za pośrednictwem zarządu gminnego.

(2) Opłatom za korzystanie z dobra gromadzkiego przyznaje się prawo ściągalności w trybie administracyjnym. Ściąganie tych należności porucza się gminom.

§ 37. Oddawanie inwestycji, robót i dostaw gromadzkich, które nie są wykonywane w zarządzie gromady, gminy lub wydziału powiatowego oraz wydzierżawianie majątku, dobra lub przedsiębiorstw gromadzkich, jak: cegielnie, młyny itp., powinno się odbywać w drodze przetargu publicznego, zgodnie z ustalonym przez wydział powiatowy regulaminem.

§ 38. Do wydzierżawiania gromadzkich nieruchomości rolnych wśród dających jednakowe lub niewiele się różniące warunki dzierżawy mają pierwszeństwo bezrolni mieszkańcy gromady, a następnie małorolni, posiadający do 2 ha ziemi ornej.

§ 39. Na zabezpieczenie wykonania warunków umowy powinna być pobierana kaucja w gotówce lub papierach wartościowych, w wysokości 5 - 10% sumy objętej umową, lokowana w publicznej instytucji kredytowej.

Postanowienie to nie ma zastosowania w przypadku oddawania w dzierżawę ziemi gromadzkiej bezrolnym i małorolnym do 2 ha.

§ 40. Wydział powiatowy władny jest w ramach obowiązujących przepisów:

1) określić, które inwestycje, dostawy i roboty gromadzkie oraz dzierżawy majątku, dobra i przedsiębiorstw gromadzkich mogą być oddawane bez przetargu publicznego;

2) uchwalić regulamin przeprowadzania przetargów gromadzkich, który powinien określać sposób spisywania protokołów, uczestnictwa delegata władzy nadzorczej, sporządzania umów w wyniku przetargów, pobierania i lokowania kaucji;

3) ustalić zasady gospodarcze obowiązujące przy dawaniu z wolnej ręki inwestycji, robót i dostaw gromadzkich oraz dzierżawy majątku, dobra lub przedsiębiorstwa gromadzkiego.

§ 41. (1) Gospodarkę pieniężną prowadzą gromady na podstawie budżetu, który stanowi gospodarczy plan gromady.

Okres budżetowy gromady pokrywa się z okresem budżetowym gminy.

(2) Wydział powiatowy po wysłuchaniu opinii rady gminnej:

1) określa, które gromady nie prowadzą gospodarki pieniężnej i wolne są od uchwalania budżetu;

2) zezwala gromadom o niedużej gospodarce pieniężnej na zastąpienie budżetów zwyczajnymi uchwałami co do użytkowania swych dochodów.

§ 42. (1) Budżet gromady powinien obejmować wszystkie wydatki wynikające z prowadzonej przez gromadą działalności zarówno w zakresie jej własnych zadań, jak i zadań gminy, przekazanych lub powierzonych do spełniania gromadzie, oraz wszystkie dochody mające wpłynąć na rzecz gromady.

(2) Jeżeli w ciągu roku budżetowego zajdzie potrzeba zwiększenia lub zmniejszenia poszczególnych kredytów, przewidzianych w budżecie, powinna w tym celu zapaść uchwała organu uchwalającego.

§ 43. (1) Przedsiębiorstwa gromadzkie powinny być obejmowane budżetem ogólnym, w którym należy również przewidywać wydatki na tworzenie funduszów renowacyjnych przedsiębiorstw gromadzkich.

(2) Większe przedsiębiorstwa, na żądanie wydziału powiatowego, powinny posiadać odrębne budżety przedsiębiorstw. W takim przypadku nadwyżka dochodów nad wydatkami powinna być wykazana w budżecie ogólnym gromady po stronie dochodowej, a niedobór po stronie rozchodowej.

§ 44. Przedsiębiorstwa gromadzkie, przynoszące straty w ciągu ostatnich czterech lat, muszą być zlikwidowane.

§ 45. (1) Wydatki gromady mogą być dokonywane jedynie w granicach uzyskiwanych wpływów i nie mogą przekroczyć sum, przewidzianych w budżecie.

(2) Wydatki zwyczajne gromady nie mogą być pokrywane z dochodów nadzwyczajnych.

(3) Wszelkie kredyty, przewidziane w budżecie, wygasają z dniem 31 marca; po tym dniu nie wolno dokonywać żadnych nowych wydatków na poczet kredytów, ubiegłego okresu budżetowego, ani też nie wolno zapisywać na rachunek tego budżetu zaległych dochodów.

(4) Nie zapłacone z ubiegłego roku budżetowego zobowiązania należy wprowadzić do budżetu roku bieżącego.

§ 46. (1) Opracowanie preliminarza budżetowego należy do sołtysa przy współudziale komisji gospodarczej.

(2) Projekt preliminarza przed wniesieniem go na obrady organu uchwalającego powinien być:

1) przez okres najmniej dwutygodniowy wyłożony do przejrzenia i poczynienia zastrzeżeń przez mieszkańców gromady, uprawnionych do wybierania do organów samorządowych (art. 3 ustawy), o czym sołtys ogłasza w gromadzie;

2) przedstawiony wójtowi łącznie z zastrzeżeniami, wniesionymi przez mieszkańców gromady, do wglądu.

§ 47. (1) Budżet gromady powinien być uchwalony w takim terminie, aby do dnia 1 grudnia mógł być nadesłany wójtowi w 2 egzemplarzach.

Dotyczy to również uchwał organów uchwalających w sprawie przeznaczenia dochodów, jeżeli gromada zwolniona jest w myśl § 41 ust. (2) pkt 2) od obowiązku układania budżetu.

(2) W razie gdyby organ uchwalający uchwał budżetowych w oznaczonym terminie nie powziął, sołtys przedstawia wójtowi projekt budżetu opracowany przy współudziale komisji gospodarczej.

§ 48. Wójt bada, czy przedstawione przez gromady preliminarze budżetowe lub uchwały zastępcze (§ 41 ust. (2) pkt 2) czynią zadość przepisom rozporządzenia niniejszego, po czym te preliminarze budżetowe i uchwały zastępcze (§ 41 ust. (2) pkt 2), które wymagają zatwierdzenia razem z budżetem gminy, przesyła wydziałowi powiatowemu, dołączając opinię rady gminnej. Inne, nie wymagające zatwierdzenia, zwraca gromadzie.

§ 49. (1) Budżet gromady wymaga zatwierdzenia wydziału powiatowego w przypadkach, gdy:

1) zawiera wydatki na cele nie wymienione w przepisach §§ 2, 3, 4, 24 i 32 ust. (3) rozporządzenia niniejszego;

2) zawiera wydatki lub dochody opierające się na uchwale organu uchwalającego, podlegającej zatwierdzeniu na podstawie przepisów art. 24 ust. (2), rozporządzenia niniejszego lub innych przepisów prawnych;

3) jeżeli koszty utrzymania dobra majątku gromadzkiego lub urządzeń, zakładów i przedsiębiorstw gromadzkich są większe od osiąganych z nich dochodów.

(2) Wydział powiatowy wyda decyzję w trybie określonym w §§ 58 i 59.

(3) W tym samym zakresie co do budżetu gromady mają powyższe przepisy również zastosowanie do wszelkich uchwał organów uchwalających, podejmowanych w sprawie dochodów i wydatków gromady - bez względu na to, czy gromada prowadzi gospodarkę pieniężną na podstawie budżetu, czy też nie.

§ 50. (1) Z wykonania budżetu gromady oraz uchwał dotyczących przeznaczenia dochodów gromady, nie objętych budżetem, sołtys przygotowuje sprawozdanie, które przed wniesieniem na obrady organu uchwalającego podlega wyłożeniu do publicznego wglądu w sposób określony w § 46 ust. (2) pkt 1).

(2) Po rozważeniu sprawozdania i dotyczącej go opinii komisji rewizyjnej przez organ uchwalający - sołtys przesyła je w dwóch egzemplarzach do dnia 1 lipca wójtowi, dołączając doń uchwałę co do przyjęcia lub odmowy przyjęcia rocznego sprawozdania rachunkowego przez organ uchwalający.

(3) Otrzymane sprawozdanie gromadzkie wójt przedstawia wydziałowi powiatowemu razem ze sprawozdaniem rachunkowym z wykonania budżetu gminy do wiadomości, dołączając, opinię zarządu gminnego.

§ 51. (1) Gotówkę gromady należy przechowywać w gminnej kasie pożyczkowo - oszczędnościowej, komunalnej kasie oszczędności, Pocztowej Kasie Oszczędności lub - za zgodą wydziału powiatowego - w spółdzielczej instytucji kredytowej.

(2) Wydział powiatowy określi wysokość kwoty, którą sołtys może stale u siebie posiadać na bieżące wydatki gromady.

§ 52. Gromady, zatrudniające stale płatną siłę biurową w zakresie biurowości,. kasowości i rachunkowości, mogą stosować przepisy rachunkowe dotyczące gmin wiejskich.

§ 53. (1) Rachunkowość gromady na podstawie uchwały organu uchwalającego, za zgodą zarządu gminnego oraz wydziału powiatowego może być prowadzona w zarządzie gminnym za umówionym wynagrodzeniem, które nie przekroczy 5% rocznych, zwyczajnych wydatków gromady.

(2) Jeżeli rachunkowość gromady prowadzona jest w zarządzie gminnym, wówczas sołtys prowadzi tylko kwitariusze i książkę kasową, w której sekretarz lub rachmistrz gminy kwituje otrzymane do zaksięgowania dowody kasowe przychodowe i rozchodowe.

Dokumenty kasowe, po ukończeniu roku obrachunkowego, a księgi kasowe i kasowo-rachunkowe po ich zakończeniu - są przechowywane w zarządzie gminnym.

§ 54. Wydział powiatowy wyda dostosowaną do przepisów niniejszego rozporządzenia, szczegółową instrukcję, określającą sposób sporządzania budżetu i rocznego sprawozdania rachunkowego gromady oraz zasady kasowości i rachunkowości gromad - łącznie z wzorami.