Główna Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytut Pamięci Narodowej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1984.21.98

Akt utracił moc

Wersja od: 13 czerwca 1991 r.

USTAWA

z dnia 6 kwietnia 1984 r.

o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytucie Pamięci Narodowej. ¹

Mając na względzie zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód wojennych poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu, a także patriotyczne tradycje zmagań Narodu Polskiego z okupantami, faszyzmem i komunizmem oraz obowiązek bezterminowego ścigania zbrodni przeciw pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości - stanowi się, co następuje: ²

Art.  1.

1. 3 Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytut Pamięci Narodowej przekształca się w Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytut Pamięci Narodowej, zwaną w dalszych przepisach "Komisją".

2. Komisja podlega Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  2. ⁴

Do zadań Komisji należy działalność śledcza, archiwalna i naukowo-badawcza w zakresie popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości:

1) zbrodni hitlerowskich,

2) zbrodni stalinowskich,

3) innych przestępstw stanowiących zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości.

2. Zbrodnie wymienione w ust. 1 popełnione na innych osobach są przedmiotem działalności Komisji, jeżeli miały miejsce na terytorium Państwa Polskiego.

Art.  2a. ⁵

Zbrodniami stalinowskimi w rozumieniu ustawy są przestępstwa na szkodę jednostek lub grup ludności, popełnione w okresie do 31 grudnia 1956 r. przez władze państwa komunistycznego albo przez nie inspirowane lub tolerowane.

Art.  2b. ⁶

 

1. Zbrodnie, o których mowa w art. 2, stanowiące według prawa międzynarodowego zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości, nie ulegają przedawnieniu.

2. Zbrodniami przeciwko ludzkości są w szczególności zbrodnie ludobójstwa w rozumieniu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z dnia 9 grudnia 1948 r. (Dz. U. z 1952 r. Nr 2, poz. 9), a także inne poważne prześladowania z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy narodowościowej, politycznej, społecznej, rasowej lub religijnej, jeżeli dokonywane one są przez władze państwowe albo przez nie inspirowane lub tolerowane.

3. W stosunku do sprawców czynów, o których mowa w art. 2, nie stosuje się wydanych przed dniem 7 grudnia 1989 r. przepisów ustaw i dekretów, które przewidują amnestię lub abolicję.

Art.  3. ⁷

 

1. Do prowadzenia śledztw przez Komisję, w tym również do udzielania pomocy prawnej, w zakresie zbrodni, o których mowa w art. 2, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego. Termin określony w art. 263 tego Kodeksu nie ma zastosowania.

2. Śledztwa są prowadzone przez sędziów i prokuratorów delegowanych do Komisji.

3. Organy wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organy i jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego obowiązane są, każdy w zakresie swojego działania, do udzielania pomocy Komisji w ujawnianiu, dokumentowaniu i ściganiu zbrodni, o których mowa w art. 2.

Art.  3a. ⁸

 

1. Jeżeli istnieją podstawy do zastosowania art. 269 Kodeksu postępowania karnego, sprawę przekazuje się do dalszego prowadzenia właściwemu prokuratorowi.

2. W razie potrzeby wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania lub o jego umorzeniu, sprawę przekazuje się właściwemu prokuratorowi. Na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie pokrzywdzonemu, jego pełnomocnikowi, a w razie śmierci, nieobecności w kraju lub choroby psychicznej pokrzywdzonego - także jego krewnemu w linii prostej, przysposabiającemu lub przysposobionemu, rodzeństwu oraz małżonkowi, jak również organizacji zrzeszającej osoby pokrzywdzone zbrodniami, o których mowa w art. 2.

Art.  4. ⁹

W zakresie działalności archiwalnej Komisja gromadzi, przechowuje, opracowuje i udostępnia dokumenty zbrodni, ukazujące prawdę o dramatycznych losach Narodu Polskiego i o poniesionych ofiarach i szkodach.

Art.  5. ¹⁰

W zakresie działalności naukowo-badawczej Komisja prowadzi badania w aspekcie historycznym i prawnym nad problematyką zbrodni, o których mowa w art. 2, faszyzmu oraz strat i szkód wojennych Polski, upowszechnia materiały i wyniki tych badań w kraju i za granicą oraz formułuje wnioski dotyczące edukacji historycznej.

Art.  6.

1. Komisja posiada osobowość prawną.

2. Siedzibą Komisji jest miasto stołeczne Warszawa.

Art.  7.

1. 11 Komisja składa się z członków, których powołuje i odwołuje Przewodniczący Komisji spośród przedstawicieli nauki i muzeów martyrologii, wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organów i jednostek podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, organizacji politycznych i społecznych, w tym zwłaszcza organizacji kombatanckich oraz organizacji zrzeszających osoby represjonowane.

2. Przewodniczącym Komisji jest Minister Sprawiedliwości.

3. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może tworzyć i znosić okręgowe komisje.

Art.  8.

1. Organem wykonawczym Komisji jest dyrektor.

2. Dyrektor wykonuje uchwały i postanowienia Komisji, organizuje jej działalność, reprezentuje Komisję na zewnątrz oraz kieruje pracą jednostek organizacyjnych.

3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości.

4. Zastępców dyrektora powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości na wniosek dyrektora.

Art.  9.

1. Zadania Komisji realizują:

1) Biuro Śledcze,

2) Archiwum Komisji,

3) Zakład Naukowo-Badawczy,

4) komisje okręgowe.

2. Przy Komisji działa Rada Naukowa jako organ opiniodawczo-doradczy.

3. Szczegółowy zakres działania oraz organizację Komisji i okręgowych komisji określa statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów.

Art.  10.

1. W sprawach nie uregulowanych w niniejszej ustawie do działalności Komisji oraz pracowników naukowych Komisji stosuje się przepisy o instytutach naukowo-badawczych.

2. Do sędziów i prokuratorów delegowanych do pełnienia czynności w Komisji stosuje się przepisy odrębne, dotyczące sędziów i prokuratorów.

3. Do innych pracowników niż określeni w ust. 1 i 2 stosuje się przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych.

Art.  11.

Traci moc dekret z dnia 10 listopada 1945 r. o Głównej Komisji i Okręgowych Komisjach Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce (Dz. U. Nr 51, poz. 293).

Art.  12.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1984 r.

¹ Tytuł zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

² Preambuła zmieniona przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

³ Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁴ Art. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁵ Art. 2a dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁶ Art. 2b dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁷ Art. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁸ Art. 3a dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

⁹ Art. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

¹⁰ Art. 5 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.

¹¹ Art. 7 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. (Dz.U.91.45.195) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13 czerwca 1991 r.