Rozdział 3 - Zakazy i zezwolenia dotyczące gatunków obcych - Gatunki obce.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1589 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2024 r.

Rozdział  3

Zakazy i zezwolenia dotyczące gatunków obcych

Art.  7.  [Zakaz wprowadzania do środowiska oraz przemieszczania w środowisku gatunków obcych; dodatkowe zakazy dotyczące IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski]

1. Zakazuje się wprowadzania do środowiska oraz przemieszczania w środowisku gatunków obcych.

2. W odniesieniu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski zakazuje się także:

1) przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wywozu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) transportu, z wyłączeniem transportu IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski w związku z przeprowadzanymi działaniami zaradczymi;

3) przetrzymywania;

4) chowu lub hodowli, rozmnażania lub uprawy;

5) wprowadzania do obrotu;

6) wykorzystywania;

7) wymiany.

3. Zakazu, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się w odniesieniu do:

1) działań z wykorzystaniem organizmów wodnych, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 883) oraz w art. 97 ust. 1 i art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. z 2023 r. poz. 475 i 1273),

2) wprowadzania do środowiska zwierząt łownych należących do gatunków obcych zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2023 r. poz. 1082),

3) roślin wykorzystywanych:

a) przy zakładaniu i utrzymywaniu terenów zieleni w granicach wsi o zwartej zabudowie lub w granicach miast, a także przy zakładaniu i utrzymywaniu zieleni towarzyszącej obiektom budowlanym,

b) w ramach trwale zrównoważonej gospodarki leśnej i racjonalnej gospodarki rolnej,

c) tymczasowo, w celu rekultywacji gruntów zdegradowanych lub zdewastowanych w wyniku działalności przemysłowej,

d) w badaniach naukowych oraz ochronie ex situ, o ile te badania i ta ochrona są prowadzone w granicach wsi o zwartej zabudowie lub w granicach miast

- chyba że te organizmy wodne, zwierzęta łowne lub rośliny są IGO stwarzającymi zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającymi zagrożenie dla Polski.

4. Wprowadzenia do środowiska lub przemieszczenia w środowisku roślin, o których mowa w ust. 3 pkt 3, dokonuje się tak, aby gatunek obcy nie rozprzestrzenił się poza teren, na którym dokonano jego wprowadzenia do środowiska lub przemieszczenia w środowisku, a podmiot, który dokonał tego wprowadzenia do środowiska lub przemieszczenia w środowisku, ma obowiązek dokonać eliminacji tego gatunku obcego ze środowiska po zakończeniu jego użytkowania w taki sposób, aby uniemożliwić jego rozprzestrzenienie się.

5. 2  Zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1143/2014 oraz w ust. 2 pkt 3, nie stosuje się w odniesieniu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski:

1) przetrzymywanego w Centralnym Azylu dla Zwierząt, o którym mowa w ustawie z dnia 4 listopada 2022 r. o Centralnym Azylu dla Zwierząt (Dz. U. poz. 2375), zwanym dalej "Centralnym Azylem dla Zwierząt";

2) ujętego w wykazie, o którym mowa w art. 76a ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, 1726, 2185 i 2375), przetrzymywanego w azylu dla zwierząt.

Art.  8.  [Odstępstwa od ograniczeń dotyczących IGO]

1. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może, w drodze decyzji, wydać zezwolenie, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, w odniesieniu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii.

2. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może, w drodze decyzji, wydać zezwolenie także na odstępstwo, w odniesieniu do:

1) IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii, od:

a) zakazu przetrzymywania, w tym w obiekcie izolowanym, oraz zakazu wykorzystywania w celu:

– przeprowadzenia działań zaradczych,

– komercyjnego wykorzystania w ramach działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 1143/2014,

b) zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014, w odniesieniu do:

– zwierzęcia domowego - w przypadku, o którym mowa w art. 11, lub

– zapasu IGO - w przypadku, o którym mowa w art. 12 ust. 4;

2) IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, od zakazu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 pkt 1:

a) w celu przeprowadzenia badań naukowych, ochrony ex situ lub wykorzystania IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski do celów medycznych lub w przypadkach wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym ze względów społecznych lub gospodarczych,

b) w celu:

– przeprowadzenia działań zaradczych,

– komercyjnego wykorzystania w ramach działań zaradczych IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski,

c) w odniesieniu do:

– zwierzęcia domowego - w przypadku, o którym mowa w art. 11, lub

– zapasu IGO - w przypadkach, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 2.

3. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może, w drodze decyzji, wydać zezwolenie na odstępstwo, w odniesieniu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2:

1) pkt 2-4, 6 i 7, w celu przeprowadzenia badań naukowych, ochrony ex situ lub wykorzystania IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski do celów medycznych lub w przypadkach wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym ze względów społecznych lub gospodarczych;

2) pkt 3 i 6, w celu:

a) przeprowadzenia działań zaradczych,

b) komercyjnego wykorzystania w ramach działań zaradczych IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski;

3) pkt 2 i 3, w odniesieniu do:

a) zwierzęcia domowego - w przypadku, o którym mowa w art. 11, lub

b) zapasu IGO - w przypadkach, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 2.

4. W przypadku gdy zezwolenie na odstępstwo od zakazu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 pkt 1, obejmuje również odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2-4, 6 i 7, właściwy do jego wydania jest Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

5. Wydając zezwolenia, o których mowa w ust. 2 i 3, właściwy organ kieruje się:

1) słusznością i celowością czynności objętych wnioskiem;

2) interesem publicznym, w tym wpływem czynności objętych wnioskiem na zdrowie ludzi i bezpieczeństwo publiczne, a także na ochronę dziko występujących gatunków roślin, zwierząt, grzybów lub ochronę siedlisk przyrodniczych;

3) danymi naukowymi, w tym oceną ryzyka, o której mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014.

6. W przypadku gdy zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2-4, 6 i 7, dotyczy obszaru morskiego, właściwość miejscową regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w części dotyczącej tego obszaru, ustala się wzdłuż wybrzeża na terenie danego województwa.

7. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, ust. 2 pkt 2 lit. b i c oraz ust. 3 pkt 2 i 3, wydaje się podmiotowi, który będzie przetrzymywał i przemieszczał IGO w obiekcie izolowanym i zapewni warunki uniemożliwiające rozmnażanie się, ucieczkę lub rozprzestrzenianie się tego IGO.

8. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. a i ust. 3 pkt 1, wydaje się podmiotowi, który:

1) posiada tytuł prawny do obiektu izolowanego spełniającego warunki określone w art. 8 ust. 3 rozporządzenia nr 1143/2014;

2) posiada wiedzę w zakresie biologii danego IGO objętego zezwoleniem oraz zapobiegania ucieczce lub rozprzestrzenianiu się tego IGO lub zatrudnia osobę, która będzie wykonywała czynności objęte zezwoleniem, posiadającą taką wiedzę;

3) posiada procedury zapewniające, że przemieszczanie w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski do i z obiektu izolowanego będzie przeprowadzone:

a) zgodnie z warunkami określonymi w tym zezwoleniu,

b) w sposób wykluczający ucieczkę tego IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski;

4) skutecznie kontroluje ryzyko ucieczki lub rozprzestrzeniania się IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w tym przez posiadanie systemu ciągłego nadzoru;

5) posiada plan awaryjny na wypadek ucieczki lub rozprzestrzenienia się IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w tym plan eliminacji ze środowiska tego IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski.

9. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, oraz zezwolenia, o którym mowa w ust. 2 i 3, zawiera:

1) imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;

2) numer telefonu lub adres poczty elektronicznej wnioskodawcy lub osoby upoważnionej przez wnioskodawcę do kontaktu, jeżeli wnioskodawca lub ta osoba taki adres posiada;

3) nazwę i cel wykonania czynności objętych wnioskiem;

4) nazwę naukową IGO objętego zezwoleniem oraz nazwę polską, jeżeli nazwa polska istnieje;

5) liczbę lub ilość okazów IGO objętych zezwoleniem;

6) sposób, miejsce i czas wykonania czynności objętych wnioskiem.

10. Do wniosku o wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, oraz zezwolenia, o którym mowa w ust. 2 i 3, dołącza się:

1) opis obiektu izolowanego, w którym IGO objęty wnioskiem będzie przetrzymywany lub badany;

2) dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do obiektu izolowanego;

3) procedury dotyczące sprzątania obiektu izolowanego, postępowania z odpadami powstałymi w obiekcie izolowanym oraz przeprowadzania w obiekcie izolowanym prac konserwacyjnych;

4) opis sposobu usunięcia IGO z obiektu izolowanego oraz unieszkodliwienia, zniszczenia lub humanitarnego uśmiercenia IGO;

5) oświadczenie wnioskodawcy, że ten wnioskodawca lub zatrudniona przez niego osoba, która będzie wykonywała czynności objęte zezwoleniem, posiadają wiedzę w zakresie biologii danego gatunku IGO i zapobiegania ucieczce lub rozprzestrzenianiu się IGO, wraz ze wskazaniem kwalifikacji posiadanych przez wnioskodawcę i tę osobę;

6) procedurę przemieszczenia IGO do i z obiektu izolowanego;

7) ocenę i opis ryzyka ucieczki IGO z obiektu izolowanego i rozprzestrzenienia się tego IGO oraz usunięcia IGO z obiektu izolowanego;

8) opis systemu ciągłego nadzoru i plan awaryjny na wypadek ucieczki lub rozprzestrzenienia się IGO, w tym plan eliminacji tego IGO ze środowiska;

9) oświadczenie wnioskodawcy, że ten wnioskodawca będący osobą fizyczną, a w przypadku wnioskodawcy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej - urzędujący członek jego organu zarządzającego lub nadzorczego, wspólnik spółki w spółce jawnej lub partnerskiej albo komplementariusz w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej lub prokurent nie był:

a) prawomocnie ukarany, w okresie roku przed dniem złożenia wniosku, za wykroczenia, o których mowa w art. 127 pkt 3 i 5 i art. 131 pkt 1-5, 8, 13 i 14 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz w art. 35 ust. 1,

b) skazany prawomocnym wyrokiem sądu, w okresie 5 lat przed dniem złożenia wniosku, za przestępstwa, o których mowa w art. 181 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.), art. 35 ust. 1-2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 572 i 2375), art. 127a, art. 128 pkt 1 i 2 i art. 128a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz w art. 34 ust. 1 i 2;

10) dokumenty potwierdzające, że zwierzę domowe było przetrzymywane przed umieszczeniem gatunku, do którego to zwierzę należy, w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, albo oświadczenie w tym zakresie - w przypadku, o którym mowa w art. 11 ust. 1;

11) dokumenty potwierdzające, że zapas IGO był przetrzymywany przed umieszczeniem gatunku, do którego należą zwierzę lub roślina objęte tym zapasem IGO, w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, albo oświadczenie w tym zakresie - w przypadku, o którym mowa w art. 12.

11. Oświadczenia, o których mowa w ust. 10 pkt 5 i 9-11, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

12. W przypadku gdy zezwolenie, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, lub zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 i 3, dotyczą przywozu IGO objętego tymi zezwoleniami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa trzeciego lub wywozu IGO objętego tymi zezwoleniami z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium państwa trzeciego, wniosek o wydanie zezwolenia, poza elementami określonymi w ust. 9, zawiera także:

1) imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i siedzibę nadawcy lub eksportera tego IGO oraz odbiorcy lub importera tego IGO;

2) numer telefonu lub adres poczty elektronicznej nadawcy lub eksportera tego IGO oraz odbiorcy lub importera tego IGO, jeżeli ten nadawca, eksporter, odbiorca lub importer taki adres posiada;

3) kody Nomenklatury Scalonej określone w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

13. Podmiot, któremu wydano zezwolenie, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, lub zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 i 3, składa organowi, które je wydał, informację o wykorzystaniu zezwolenia.

14. Zezwolenie, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, oraz zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 i 3, zawiera:

1) imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;

2) nazwę naukową IGO, którego będą dotyczyć czynności objęte zezwoleniem, oraz nazwę polską, jeżeli nazwa polska istnieje;

3) liczbę lub ilość okazów IGO, którego będą dotyczyć czynności objęte zezwoleniem;

4) nazwę i cel wykonania czynności objętych zezwoleniem;

5) sposób, miejsce, czas i warunki wykonania czynności objętych zezwoleniem, w tym warunki niezbędne do zmniejszenia ryzyka ucieczki lub rozprzestrzenienia się IGO objętego zezwoleniem;

6) sposób usunięcia IGO objętego zezwoleniem z obiektu izolowanego oraz unieszkodliwienia, zniszczenia lub humanitarnego uśmiercenia tego IGO;

7) określenie planu awaryjnego na wypadek ucieczki lub rozprzestrzenienia się IGO objętego zezwoleniem, w tym planu eliminacji tego IGO ze środowiska;

8) określenie terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia;

9) kody Nomenklatury Scalonej określone w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej - w przypadku zezwolenia dotyczącego przywozu IGO na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa trzeciego lub wywozu IGO z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium państwa trzeciego.

15. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i regionalny dyrektor ochrony środowiska potwierdzają wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, wydając zaświadczenie w formacie określonym w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 8 ust. 6 rozporządzenia nr 1143/2014.

16. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 i 3, towarzyszy IGO objętemu tym zezwoleniem podczas przetrzymywania, transportu lub przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17. Przepisów ust. 10 pkt 2-6 i 8, ust. 12 i ust. 14 pkt 9 nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1, 2 i 4.

18. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i regionalny dyrektor ochrony środowiska odmawiają wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014, oraz zezwolenia, o którym mowa w ust. 2 i 3, jeżeli:

1) wnioskodawca będący osobą fizyczną, a w przypadku wnioskodawcy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej - urzędujący członek jego organu zarządzającego lub nadzorczego, wspólnik spółki w spółce jawnej lub partnerskiej albo komplementariusz w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej lub prokurent był:

a) prawomocnie ukarany za wykroczenia, o których mowa w art. 127 pkt 3 lub 5 lub art. 131 pkt 1-5, 8, 13 lub 14 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody lub w art. 35 ust. 1, w okresie roku od dnia prawomocnego ukarania za te wykroczenia,

b) skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa, o których mowa w art. 181 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, art. 35 ust. 1-2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, art. 127a, art. 128 pkt 1 lub 2 lub art. 128a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody lub w art. 34 ust. 1 lub 2, w okresie 5 lat od dnia uprawomocnienia się tego wyroku;

2) nie są spełnione warunki określone w:

a) art. 8 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 1143/2014 - w przypadku zezwolenia, o którym mowa w art. 8 i art. 9 rozporządzenia nr 1143/2014,

b) ust. 7 - w przypadku zezwolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, pkt 2 lit. b i c oraz ust. 3 pkt 2 i 3,

c) ust. 8 - w przypadku zezwolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. a oraz ust. 3 pkt 1;

3) czynność objęta wnioskiem o wydanie zezwolenia stwarza zagrożenie dla rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych;

4) chów lub hodowla organizmów wodnych, do których ma zastosowanie rozporządzenie Rady (WE) nr 708/2007 z dnia 11 czerwca 2007 r. w sprawie wykorzystania w akwakulturze gatunków obcych i niewystępujących miejscowo (Dz. Urz. UE L 168 z 28.06.2007, str. 1, z późn. zm.), nie spełnia warunków w zakresie wprowadzania gatunku obcego do zamkniętego zakładu akwakultury określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3f ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym;

5) Komisja Europejska odrzuciła wniosek o udzielenie upoważnienia, o którym mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, w odniesieniu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii.

Art.  9.  [Zawieszenie lub cofnięcie zezwolenia na odstępstwo od zakazów dotyczących IGO]

1. Organ, który wydał zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, lub na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, zawiesza albo cofa, w drodze decyzji, to zezwolenie w przypadku, gdy wystąpiło nieprzewidziane zdarzenie o niepożądanym oddziaływaniu na różnorodność biologiczną lub powiązane usługi ekosystemowe. Zawieszenie albo cofnięcie zezwolenia musi być uzasadnione naukowo, a w przypadku gdy dowody naukowe są niewystarczające - opierać się na zasadzie przezorności.

2. Decyzję o zawieszeniu zezwolenia wydaje się na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat.

3. W przypadku ustania niepożądanego oddziaływania w wyniku zdarzenia, o którym mowa w ust. 1, właściwy organ cofa decyzję o zawieszeniu zezwolenia.

4. Właściwy organ cofa zezwolenie, jeżeli upłynął okres, na który wydano decyzję, o której mowa w ust. 2, a niepożądane oddziaływanie w wyniku zdarzenia, o którym mowa w ust. 1, nie ustało.

5. W decyzji o zawieszeniu zezwolenia i w decyzji o cofnięciu zezwolenia określa się termin jej wykonania oraz sposób postępowania z IGO, którego dotyczy to zezwolenie.

Art.  10.  [Kontrola spełniania warunków określonych w zezwoleniach na odstępstwo od zakazów dotyczących IGO]

1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska przeprowadza kontrolę spełniania warunków określonych w wydanych przez ten organ zezwoleniach na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2.

2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, właściwy ze względu na miejsce, w którym znajduje się IGO, przeprowadza na wniosek Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska kontrolę spełniania warunków określonych w wydanych przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska zezwoleniach na odstępstwo od zakazu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, lub na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2.

3. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydane przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

4. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych, miejsca i zakresu kontroli oraz podstawy prawnej do jej przeprowadzenia.

5. Osoba upoważniona do przeprowadzenia kontroli przed przystąpieniem do wykonywania czynności kontrolnych okazuje upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, podmiotowi kontrolowanemu albo upoważnionej przez ten podmiot osobie.

6. W ramach czynności kontrolnych osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo do:

1) wstępu na teren będący we władaniu podmiotu kontrolowanego w godzinach od 6.00 do 22.00;

2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli;

3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub ich kopii;

4) sporządzania szkiców, filmowania, fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych w zakresie związanym z przedmiotem kontroli.

7. Podmiot kontrolowany:

1) umożliwia wstęp osobom upoważnionym do przeprowadzenia kontroli na teren będący we władaniu podmiotu kontrolowanego;

2) udziela osobom upoważnionym do przeprowadzenia kontroli, na ich żądanie, pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli;

3) udostępnia osobom upoważnionym do przeprowadzenia kontroli, na ich żądanie, dokumenty związane z przedmiotem kontroli oraz umożliwia sporządzenie odpisów, wyciągów z tych dokumentów lub ich kopii;

4) umożliwia osobom upoważnionym do przeprowadzenia kontroli, na ich żądanie, sporządzenia szkiców, filmowania, fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych w zakresie związanym z przedmiotem kontroli.

8. Czynności kontrolne są wykonywane w obecności podmiotu kontrolowanego lub osoby upoważnionej przez ten podmiot.

9. W przypadku nieobecności podmiotu kontrolowanego lub osoby upoważnionej przez ten podmiot, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie zaistnienia nieodwracalnych skutków dla ochrony rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych, dla zdrowia ludzi lub dla gospodarki, czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności pracownika podmiotu kontrolowanego lub osoby zatrudnionej przez ten podmiot w ramach innego stosunku prawnego, lub w obecności przywołanego świadka będącego funkcjonariuszem publicznym.

10. Z przeprowadzonej kontroli osoba wykonująca czynności kontrolne sporządza protokół kontroli.

11. Protokół kontroli podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany albo osoba upoważniona przez ten podmiot, albo, w przypadku, o którym mowa w ust. 9, pracownik podmiotu kontrolowanego lub osoba zatrudniona przez ten podmiot w ramach innego stosunku prawnego, lub świadek będący funkcjonariuszem publicznym.

12. W przypadku odmowy podpisania protokołu kontroli przez podmiot kontrolowany albo osobę upoważnioną przez ten podmiot albo, w przypadku, o którym mowa w ust. 9, pracownika podmiotu kontrolowanego lub osobę zatrudnioną przez ten podmiot w ramach innego stosunku prawnego, lub świadka będącego funkcjonariuszem publicznym, protokół kontroli podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne i dokonuje w nim adnotacji o odmowie podpisania protokołu.

13. Regionalny dyrektor ochrony środowiska przekazuje protokół kontroli wraz z zaleceniami pokontrolnymi podmiotowi kontrolowanemu, a w przypadku, o którym mowa w ust. 2, także Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, w terminie 14 dni od dnia zakończenia kontroli.

14. Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo do wniesienia, na piśmie, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole kontroli oraz zaleceń pokontrolnych do organu, który wydał zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli i zaleceń pokontrolnych.

15. Organ, który wydał zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, w terminie 14 dni od dnia otrzymania umotywowanych zastrzeżeń uwzględnia je w całości albo w części albo odmawia ich uwzględnienia.

16. W przypadku gdy kontrola wykazała, że podmiot kontrolowany działa wbrew warunkom określonym w zezwoleniu na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwoleniu na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, regionalny dyrektor ochrony środowiska wzywa ten podmiot, na piśmie, do usunięcia stwierdzonych uchybień w terminie określonym w wezwaniu.

17. Organ, który wydał zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, cofa, w drodze decyzji, to zezwolenie, jeżeli podmiot kontrolowany nie usunął uchybień w terminie określonym w wezwaniu, o którym mowa w ust. 16.

18. W decyzji o cofnięciu zezwolenia określa się termin wykonania tej decyzji oraz sposób postępowania z IGO, który jest objęty tym zezwoleniem.

Art.  11.  [Sytuacja zwierząt domowych przetrzymywanych przed umieszczeniem ich gatunku w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski]

1. W przypadku gdy zwierzę domowe było przetrzymywane w celach niekomercyjnych przed umieszczeniem gatunku, do którego to zwierzę należy, w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, posiadacz tego zwierzęcia:

1) zatrzymuje to zwierzę do jego naturalnej śmierci, pod warunkiem że posiada zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3, albo

2) 3  przekazuje to zwierzę:

a) podmiotowi, który posiada zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014,

b) podmiotowi, który posiada zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3,

c) do Centralnego Azylu dla Zwierząt albo

d) do azylu dla zwierząt, albo

3) poddaje to zwierzę uśmierceniu.

2. Posiadacz zwierzęcia domowego, o którym mowa w ust. 1, składa wniosek o wydanie zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3, albo podejmuje działanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 albo 3, w terminie 6 miesięcy od dnia umieszczenia gatunku, do którego to zwierzę należy, w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski.

3. Posiadacz zwierzęcia domowego, o którym mowa w ust. 1, podejmuje działanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 albo 3, w terminie 90 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie wydania zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3, stała się ostateczna.

4. Uśmiercenia dokonuje się z wykorzystaniem metod niepowodujących u zwierzęcia domowego, o którym mowa w ust. 1, możliwego do uniknięcia bólu, dystresu lub cierpienia.

5. Uśmiercenia dokonuje lekarz weterynarii, który uzyskał prawo wykonywania zawodu lekarza weterynarii zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1140), na wniosek posiadacza zwierzęcia domowego, o którym mowa w ust. 1.

6. Posiadacz zwierzęcia domowego, o którym mowa w ust. 1, informuje regionalnego dyrektora ochrony środowiska właściwego ze względu na miejsce zamieszkania o dokonaniu uśmiercenia tego zwierzęcia zgodnie z ust. 1 pkt 3 w terminie 7 dni od dnia dokonania tej czynności.

Art.  12.  [Zapas IGO (stada handlowe) nabyty przed umieszczeniem gatunku w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski]

1. Posiadacz IGO, który nabył zapas IGO przed umieszczeniem gatunku, do którego należy ten zapas IGO, na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, ma prawo, w terminie 2 lat od dnia umieszczenia gatunku, do którego należy ten zapas IGO, na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, przetrzymywać lub przemieszczać ten IGO w celu:

1) sprzedaży lub przekazania podmiotom:

a) prowadzącym badania naukowe,

b) prowadzącym ochronę ex situ,

c) wykorzystującym IGO do celów medycznych

- pod warunkiem że podmioty te posiadają zezwolenie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 lit. a lub art. 8 ust. 3 pkt 1;

2) uśmiercenia zwierzęcia lub unieszkodliwienia rośliny.

2. Posiadacz zapasu IGO, o którym mowa w ust. 1, w terminie roku od dnia umieszczenia gatunku, do którego należy ten zapas IGO, na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, ma prawo przetrzymywać lub przemieszczać IGO w celu sprzedaży lub przekazania podmiotom, które będą przetrzymywać IGO w celach niekomercyjnych, pod warunkiem że podmioty te posiadają zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3.

3. Posiadacz zapasu IGO, o którym mowa w ust. 1, od dnia umieszczenia gatunku, do którego należy ten zapas IGO, na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski do czasu sprzedaży lub przekazania albo uśmiercenia zwierzęcia lub unieszkodliwienia rośliny zapewnia przetrzymywanie i przemieszczanie zapasu IGO w obiekcie izolowanym oraz podejmuje niezbędne środki w celu uniemożliwienia rozmnażania, rozprzestrzeniania się lub ucieczki IGO.

4. Dokonanie sprzedaży lub przekazania IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii, stanowiącego zapas IGO, o którym mowa w art. 32 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1143/2014, jest możliwe wyłącznie na rzecz podmiotów, które uzyskały zezwolenie na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b oraz d rozporządzenia nr 1143/2014.

5. Posiadacz zapasu IGO, który nie sprzedał lub nie przekazał IGO stanowiącego ten zapas IGO w terminie określonym w art. 32 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014 albo w ust. 1, jest obowiązany poddać zwierzę uśmierceniu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 11 ust. 4 i 5, lub roślinę - unieszkodliwieniu w warunkach uniemożliwiających rozprzestrzenienie się tego zwierzęcia lub tej rośliny. Informację o uśmierceniu zwierzęcia lub unieszkodliwieniu rośliny posiadacz zapasu IGO przekazuje regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na dokonanie tych czynności, w terminie 7 dni od dnia ich dokonania.

Art.  13.  [Informowanie o ryzyku związanym z przetrzymywaniem zwierzęcia domowego należącego do IGO]

Regionalny dyrektor ochrony środowiska na stronie podmiotowej regionalnej dyrekcji ochrony środowiska zamieszcza informacje o ryzyku, jakie stanowi przetrzymywanie zwierzęcia domowego należącego do IGO umieszczonego w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii albo na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, oraz o środkach, jakie powinny zostać podjęte w celu zminimalizowania ryzyka rozmnażania się i ucieczki takiego zwierzęcia.

Art.  14.  [Obowiązek oznakowania IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski przetrzymywanych na podstawie zezwoleń]

1. Posiadacz zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, przetrzymywanego na podstawie zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014, albo zezwolenia na odstępstwo od zakazów, o których mowa w art. 7 ust. 2, w celu identyfikacji tego zwierzęcia oznakowuje je lub dokumentuje jego indywidualne cechy w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 14.

2. Zwierzę należące do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski poddaje się oznakowaniu:

1) przez wszczepienie mikroczipa - w przypadku zwierzęcia kręgowego, które osiągnęło minimalne wymiary lub wiek pozwalające na bezpieczne wszczepienie mikroczipa;

2) przez umieszczenie zwierzęcia w obiekcie lub pojemniku uniemożliwiającym ucieczkę - w przypadku zwierzęcia innego niż kręgowe, zwierzęcia kręgowego, które nie osiągnęło minimalnych wymiarów lub wieku pozwalających na bezpieczne wszczepienie mikroczipa, oraz zwierzęcia kręgowego należącego do zapasu IGO.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii ani do zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, które jest już oznakowane przez wszczepienie mikroczipa spełniającego wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 14, w przypadku gdy posiadacz tego zwierzęcia posiada dokument potwierdzający wszczepienie tego mikroczipa, w którym jest umieszczony numer wszczepionego mikroczipa.

4. Indywidualne cechy zwierzęcia innego niż kręgowe oraz zwierzęcia kręgowego, należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, które nie osiągnęło minimalnych wymiarów lub wieku pozwalających na bezpieczne wszczepienie mikroczipa, dokumentuje się przez wykonanie dokumentacji fotograficznej, w przypadku gdy liczba przetrzymywanych zwierząt jest nie większa niż liczba określona w przepisach wydanych na podstawie ust. 14.

5. Oznakowania lub udokumentowania indywidualnych cech zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski dokonuje posiadacz tego zwierzęcia niezwłocznie po wejściu w jego posiadanie.

6. Wszczepienia mikroczipa dokonuje lekarz weterynarii, który uzyskał prawo wykonywania zawodu lekarza weterynarii zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych.

7. Lekarz weterynarii po wszczepieniu mikroczipa wydaje posiadaczowi zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski zaświadczenie o wszczepieniu mikroczipa zawierające:

1) nazwę naukową gatunku oraz nazwę polską, jeżeli nazwa polska istnieje;

2) numer wszczepionego mikroczipa;

3) określenie miejsca, w którym zwierzęciu został wszczepiony mikroczip;

4) datę wszczepienia mikroczipa.

8. Posiadacz zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski do końca życia tego zwierzęcia przechowuje:

1) zaświadczenie, o którym mowa w ust. 7, w przypadku gdy to zwierzę zostało oznakowane zgodnie z przepisem ust. 2 pkt 1;

2) dokument potwierdzający wszczepienie mikroczipa, zawierający numer wszczepionego mikroczipa, w przypadku, o którym mowa w ust. 3;

3) dokumentację indywidualnych cech tego zwierzęcia.

9. Koszty związane z oznakowaniem zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski lub ze sporządzeniem dokumentacji indywidualnych cech takiego zwierzęcia ponosi posiadacz tego zwierzęcia.

10. Posiadacz zwierzęcia kręgowego należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski przekazuje organowi, który wydał zezwolenie:

1) kopię zaświadczenia, o którym mowa w ust. 7 - w terminie 14 dni od dnia wszczepienia temu zwierzęciu mikroczipa albo

2) kopię dokumentu, o którym mowa w ust. 3 - w terminie 14 dni od dnia wejścia w posiadanie tego zwierzęcia.

11. Lekarz weterynarii, w przypadku gdy wymaga tego dobrostan zwierzęcia kręgowego należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski lub stan zdrowia, lub kondycja tego zwierzęcia, podejmuje decyzję o:

1) wszczepieniu mikroczipa w miejscu innym niż określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 albo

2) niewszczepieniu mikroczipa i określeniu terminu, w którym wszczepienie mikroczipa będzie możliwe, albo warunków, po spełnieniu których wszczepienie mikroczipa będzie możliwe.

12. W przypadku, o którym mowa w ust. 11 pkt 2, lekarz weterynarii wydaje zaświadczenie, w którym określa termin wszczepienia mikroczipa albo warunki, po spełnieniu których wszczepienie mikroczipa będzie możliwe.

13. Do czasu upływu terminu wszczepienia mikroczipa lub spełnienia warunków, o których mowa w ust. 11 pkt 2, posiadacz zwierzęcia kręgowego należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski zapewnia identyfikację tego zwierzęcia przez:

1) umieszczenie zwierzęcia w obiekcie lub pojemniku uniemożliwiającym ucieczkę;

2) wykonanie dokumentacji fotograficznej jego indywidualnych cech, w przypadku gdy liczba przetrzymywanych zwierząt jest nie większa niż liczba określona w przepisach wydanych na podstawie ust. 14.

14. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:

1) wymagania dotyczące mikroczipa i sposobu wszczepienia mikroczipa zwierzęciu kręgowemu należącemu do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w tym minimalne wymiary lub wiek zwierzęcia oraz miejsce wszczepienia mikroczipa,

2) wymagania dotyczące obiektu lub pojemnika, w którym umieszcza się zwierzę należące do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski,

3) wymagania dotyczące wykonania dokumentacji fotograficznej indywidualnych cech zwierzęcia należącego do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo do IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w tym maksymalną liczbę zwierząt, dla których taką dokumentację się sporządza

- kierując się potrzebą zapewnienia identyfikacji tych zwierząt i ujednolicenia sposobów ich oznakowania oraz mając na uwadze potrzebę uniknięcia przez znakowane zwierzęta niepotrzebnego bólu, dystresu lub cierpienia.

² Art. 7 ust. 5 zmieniony przez art. 31 pkt 1 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. (Dz.U.2022.2375) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.

³ Art. 11 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez art. 31 pkt 2 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. (Dz.U.2022.2375) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.