Rozdział 5 - Środki zapewnienia bezpieczeństwa w ośrodkach, zakładach i schroniskach - Funkcjonowanie okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich
Dziennik Ustaw
Dz.U.2022.1897
Akt obowiązujący Wersja od: 8 września 2022 r.
Rozdział 5
Środki zapewnienia bezpieczeństwa w ośrodkach, zakładach i schroniskach
Środki zapewnienia bezpieczeństwa w ośrodkach, zakładach i schroniskach
§ 51. [Zabezpieczenia stosowane w systemie ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska]
W systemie ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska można stosować:1)
zabezpieczenia techniczno-ochronne, w szczególności:a)
linię zewnętrzną ogrodzenia ochronnego wykonaną z materiału pełnego, którą może stanowić również ściana budynku, albo wykonaną z materiałów tworzących ogrodzenie ażurowe - wyposażoną w zabezpieczenia utrudniające jej pokonanie,b)
bramy, drzwi, kraty, przesłony i siatki,c)
zamki i blokady do bram, drzwi i krat,d)
agregat prądotwórczy lub inne zastępcze źródła energii elektrycznej i oświetlenia,e)
zabezpieczenia studzienek, kanałów, urządzeń wentylacyjnych, rynien, odgromników, słupów, masztów antenowych, kominów i innych punktów wysokościowych, świetlików, wejść na strychy i dachy oraz wejść do piwnic,f)
wewnętrzy system urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk,g)
urządzenia kontroli dostępu,h)
urządzenia techniczne do przeprowadzania kontroli pobieżnej oraz kontroli paczek, przedmiotów i pojazdów;2)
środki sygnalizacji i łączności, w szczególności:a)
instalację przyzywową,b)
środki łączności radiowej i przewodowej,c)
środki alarmowania.§ 52. [Elementy systemu ochrony ośrodków]
Na system ochrony ośrodków składają się w szczególności następujące elementy:1)
stanowiska ochrony, w tym stanowisko kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu ośrodka oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu ośrodka;2)
ogrodzenie ochronne wykonane z materiału pełnego lub siatki o wysokości co najmniej 1,5 metra, które może zostać zwieńczone odkosami wykonanymi z siatki lub z drutu ostrzowego lub kolczastego;3)
okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;4)
budynki i budowle oraz pomieszczenia w nich się znajdujące mogą pozostawać otwarte przez całą dobę.§ 53. [Pełny system ochrony]
1.
Pełny system ochrony stosuje się w zakładach zamkniętych, zakładach o wzmożonym nadzorze wychowawczym oraz w schroniskach o wzmożonym nadzorze wychowawczym. Pełny system ochrony może być także stosowany w schroniskach zwykłych.2.
Na pełny system ochrony składają się w szczególności następujące elementy:1)
stanowiska ochrony, w tym stanowisko kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu zakładu lub schroniska oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu zakładu lub schroniska;2)
ogrodzenie ochronne o wysokości co najmniej 3 metrów, wykonane z materiału pełnego, zwieńczone odkosami z drutu ostrzowego lub kolczastego;3)
okna budynków i budowli, w których stale lub czasowo przebywają nieletni, wyposażone od zewnątrz w kraty lub inne zabezpieczenia techniczno-ochronne spełniające ich funkcje;4)
drzwi wejściowe do budynków i innych budowli na terenie zakładu lub schroniska są otwierane tylko na czas niezbędny;5)
ruch nieletnich po terenie zakładu lub schroniska jest nadzorowany przez pracownika i podlega ewidencji;6)
sypialnie nieletnich mogą być otwarte w porze nocnej.§ 54. [Ograniczony system ochrony]
1.
Ograniczony system ochrony stosuje się w zakładach otwartych, półotwartych i zakładach dla nieletnich, którzy ukończyli 21 lat, oraz w schroniskach zwykłych.2.
Na ograniczony system ochrony składają się następujące elementy:1)
stanowiska ochrony, w tym stanowisko kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu zakładu lub schroniska oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu zakładu lub schroniska;2)
ogrodzenie ochronne wykonane z materiału pełnego lub siatki o wysokości co najmniej 1,5 metra, które może zostać zwieńczone odkosami wykonanymi z siatki lub z drutu ostrzowego lub kolczastego;3)
okna budynków lub budowli mogą być wyposażone w kraty lub inne zabezpieczenia techniczno-ochronne spełniające ich funkcje;4)
drzwi wejściowe do budynków i innych budowli na terenie zakładu lub schroniska mogą być otwarte; dyrektor zakładu lub schroniska może określić czas ich otwarcia w ciągu doby oraz sytuacje, w których dostęp do nich będzie ograniczony;5)
ruch nieletnich po terenie zakładu lub schroniska może być nadzorowany przez pracownika i podlegać ewidencji;6)
sypialnie nieletnich mogą być zamknięte w porze nocnej.§ 55. [Uproszczony system ochrony]
1.
Uproszczony system ochrony stosuje się w hostelach.2.
Na uproszczony system ochrony składają się w szczególności następujące elementy:1)
można wyznaczyć stanowiska ochrony;2)
teren może być ogrodzony lub oznaczony w inny sposób;3)
okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;4)
budynki i budowle oraz pomieszczenia w nich się znajdujące mogą pozostawać otwarte przez całą dobę.§ 56. [Pełnienie służby w zmianach]
Pracownicy ochrony pełnią służbę w zmianach.§ 57. [Liczba pracowników na zmianie]
1.
W pełnym systemie ochrony zmiana liczy nie mniej niż trzech pracowników ochrony, a w ograniczonym systemie ochrony i w ośrodku - nie mniej niż dwóch pracowników ochrony.2.
W uproszczonym systemie ochrony czynności w zakresie ochrony może pełnić jeden pracownik ochrony.3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska może określić, w drodze instrukcji, odstępstwa w zakresie liczby pracowników na zmianie, jeżeli jest to uzasadnione organizacją ośrodka, zakładu lub schroniska, a także w sytuacji wystąpienia następujących zdarzeń:1)
sytuacji kryzysowych - naturalnych, cywilizacyjno-gospodarczych i społeczno-politycznych;2)
związanych z warunkami architektonicznymi, ze stanem urządzeń technicznych;3)
sytuacji związanych ze stanem kadrowym placówki - (urlop, okres świąteczny i wakacyjny), uruchomieniem posterunku stałego przy izbie adaptacyjnej w przypadku umieszczenia w niej nieletniego, wypadku losowego;4)
stanem osobowym wychowanków;5)
wydarzenia nadzwyczajnego w placówce.§ 58. [Otwieranie sypialni nieletnich w porze nocnej w pełnym systemie ochrony]
1.
W pełnym systemie ochrony sypialnie nieletnich w porze nocnej otwierane są w obecności dwóch pracowników.2.
W przypadku zagrożenia życia nieletniego pracownik ochrony może podjąć decyzję o samodzielnym otwarciu sypialni, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa osobistego, po uprzednim poinformowaniu pracownika pedagogicznego.§ 59. [Przedstawienie planu ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska]
Plan ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska dyrektor przedstawia do wiadomości radzie ośrodka, zakładu lub schroniska.§ 60. [Plan ochrony ośrodka]
1.
Plan ochrony ośrodka składa się z następujących dokumentów:1)
instrukcji ochronnej;2)
instrukcji określającej sposób konwojowania nieletnich poza terenem ośrodka;3)
instrukcji w sprawie sposobu realizacji czynności zapobiegawczych;4)
instrukcji w sprawie wykorzystania środków ochrony osobistej i wzajemnego ubezpieczania się pracowników w trakcie wykonywania zadań służbowych;5)
instrukcji alarmowej;6)
instrukcji określającej przyjmowanie nieletnich do ośrodka;7)
instrukcji otwierania wejścia do ośrodka w porze nocnej;8)
instrukcji korzystania i postępowania z kluczami;9)
instrukcji określającej odstępstwa w systemie ochrony.2.
Instrukcja ochronna składa się z następujących dokumentów:1)
wykazu stanowisk ochrony;2)
planu sytuacyjnego;3)
opisu rodzaju, ilości i zakresu zastosowania zabezpieczeń techniczno-ochronnych oraz środków sygnalizacji i łączności;4)
opisu systemu zabezpieczenia elektronicznego, jeżeli w ośrodku jest stosowany;5)
opisu organizacji pracy dyrektora ośrodka i innych osób zajmujących stanowiska kierownicze w niedziele i święta.3.
W planie sytuacyjnym zawiera się graficzne przedstawienie, za pomocą znaków umownych: budynków i budowli, dróg ewakuacyjnych.4.
Załącznikiem do instrukcji alarmowej jest aktualizowany nie rzadziej niż raz na kwartał wykaz adresowy pracowników zakładu lub schroniska.5.
Do planu ochrony można dołączyć także plan zabezpieczenia, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 357 ust. 4 ustawy.§ 61. [Plan ochrony zakładu lub schroniska]
1.
Plan ochrony zakładu lub schroniska składa się z następujących dokumentów:1)
instrukcji ochronnej;2)
instrukcji działania w przypadku wystąpienia wydarzenia nadzwyczajnego;3)
instrukcji określającej sposób kontrolowania ruchu nieletnich na terenie zakładu lub schroniska oraz konwojowania nieletnich poza terenem zakładu lub schroniska;4)
instrukcji w sprawie sposobu realizacji czynności zapobiegawczych;5)
instrukcji w sprawie wykorzystania środków ochrony osobistej i wzajemnego ubezpieczania się pracowników w trakcie wykonywania zadań służbowych;6)
instrukcji alarmowej;7)
instrukcji określającej przyjmowanie nieletnich do zakładu lub schroniska;8)
instrukcji otwierania wejścia do zakładu lub schroniska w porze nocnej;9)
instrukcji korzystania i postępowania z kluczami;10)
instrukcji określającej odstępstwa w pełnym lub ograniczonym systemie ochrony.2.
Instrukcja ochronna składa się z następujących dokumentów:1)
wykazu stanowisk ochrony;2)
planu sytuacyjnego;3)
opisu rodzaju, ilości i zakresu zastosowania zabezpieczeń techniczno-ochronnych oraz środków sygnalizacji i łączności;4)
opisu systemu zabezpieczenia elektronicznego, jeżeli w zakładzie lub schronisku jest stosowany;5)
opisu organizacji pracy dyrektora zakładu lub schroniska i innych osób zajmujących stanowiska kierownicze w niedziele i święta.3.
Załącznikami do instrukcji ochronnej są następujące dokumenty:1)
rozliczenie stanu etatowego pracowników ochrony;2)
zestawienie liczby stanowisk ochrony;3)
plan sytuacyjny zakładu lub schroniska;4)
opis systemu zabezpieczenia elektronicznego, jeżeli w zakładzie lub schronisku jest stosowany.4.
W planie sytuacyjnym zawiera się graficzne przedstawienie, za pomocą znaków umownych: budynków i budowli, dróg ewakuacyjnych.5.
Załącznikiem do instrukcji alarmowej jest aktualizowany nie rzadziej niż raz na kwartał wykaz adresowy pracowników zakładu lub schroniska.6.
Do planu ochrony można dołączyć także plan zabezpieczenia, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 357 ust. 4 ustawy.§ 62. [Powierzenie koordynowania ochroną pracownikowi ośrodka, zakładu lub schroniska]
1.
Dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska może powierzyć pracownikowi ośrodka, zakładu lub schroniska koordynowanie ochroną ośrodka, zakładu lub schroniska.2.
Pracownikowi, któremu powierzono koordynowanie ochroną ośrodka, zakładu lub schroniska, podlegają pracownicy ochrony.3.
Do obowiązków pracownika, któremu powierzono koordynowanie ochroną ośrodka, zakładu lub schroniska, należy w szczególności:1)
udział w opracowaniu planu ochrony;2)
realizacja planu ochrony;3)
opracowywanie organizacji pracy pracowników ochrony i przedstawianie jej dyrektorowi ośrodka, zakładu lub schroniska do zatwierdzenia;4)
organizowanie ochrony;5)
współdziałanie z dyrektorem ośrodka, zakładu lub schroniska lub innymi wyznaczonymi pracownikami w celu zapobiegania wydarzeniom nadzwyczajnym;6)
przekazywanie dyrektorowi ośrodka, zakładu lub schroniska informacji uzyskanych w wyniku czynności zapobiegawczych oraz współdziałanie w celu podjęcia stosownych czynności w zakresie ochrony;7)
udział w przeglądach ustalających potrzeby w zakresie zabezpieczeń techniczno-ochronnych;8)
kontrolowanie sposobu wykonywania obowiązków przez pracowników w zakresie realizacji planu ochrony.§ 63. [Przedstawienie dowodów spełnienia wymagań na stanowisku pracownika ochrony; kurs przygotowawczy]
1.
Kandydat na pracownika ochrony przedstawia dokumenty potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 348 ust. 1 ustawy.2.
Pracownik ochrony, w ramach przeszkolenia wstępnego, odbywa kurs przygotowawczy, który obejmuje w szczególności:1)
regulacje prawne dotyczące organizacji i funkcjonowania ośrodków, zakładów i schronisk;2)
system ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska;3)
używanie środków przymusu bezpośredniego;4)
trening zachowań w sytuacji wydarzeń nadzwyczajnych: bunt, ucieczka, próby samobójcze, agresja;5)
pierwsza pomoc;6)
zajęcia z zakresu sprawnej komunikacji, oddziaływań wychowawczych i rozwiązywania konfliktów.§ 64. [Obowiązki pracownika na stanowisku kontroli osób wchodzących i wychodzących przy przejęciu zmiany]
Do obowiązków pracownika na stanowisku kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu zakładu lub schroniska oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu zakładu lub schroniska, przy przejęciu zmiany, należy w szczególności:1)
sprawdzenie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych;2)
sprawdzenie w obecności zdającego liczby kluczy i porównanie ich z rejestrem kluczy wydanych;3)
sprawdzenie ilości i stanu zastępczych źródeł światła;4)
sprawdzenie i zapoznanie się z dokumentacją znajdującą się na stanowisku;5)
przejęcie indywidualnego wyposażenia od pracownika zdającego zmianę, a w szczególności środka łączności, sygnalizacji i zestawu kluczy;6)
wpisanie do książki przebiegu zmiany stwierdzonych nieprawidłowości przy przejęciu zmiany i niezwłoczne zawiadomienie o tym dyrektora zakładu lub schroniska.§ 65. [Obowiązki pracownika w czasie pełnienia zmiany na stanowisku kontroli osób wchodzących i wychodzących]
Do obowiązków pracownika w czasie pełnienia zmiany na stanowisku kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu zakładu lub schroniska oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu zakładu lub schroniska, należy w szczególności:1)
zapewnienie bezpieczeństwa w pobliżu stanowiska ochrony;2)
znajomość wzorów legitymacji służbowych oraz dokumentów uprawniających nieletnich do opuszczenia terenu zakładu lub schroniska;3)
dokładne sprawdzanie dokumentów oraz tożsamości osób uprawnionych do wejścia na teren zakładu lub schroniska i do wyjścia z terenu zakładu lub schroniska;4)
kontrolowanie przedmiotów wnoszonych na teren zakładu lub schroniska i wynoszonych z terenu zakładu lub schroniska oraz deponowania tych przedmiotów;5)
kontrolowanie pojazdów wjeżdżających na teren zakładu lub schroniska i z niego wyjeżdżających oraz ich ładunków - w obecności zainteresowanej osoby;6)
zawiadamianie dyrektora zakładu lub schroniska o znalezionych w trakcie kontroli przedmiotach, których nieletni nie może posiadać w zakładzie lub schronisku, oraz w przypadkach, o których mowa w art. 354 ust. 1 zdanie drugie ustawy, i ich zabezpieczenie do chwili przybycia dyrektora;7)
kontrolowanie ruchu nieletnich w rejonie stanowiska ochrony;8)
prowadzenie dokumentacji znajdującej się na stanowisku ochrony;9)
utrzymywanie łączności z innymi stanowiskami ochrony i innymi stanowiskami pracy;10)
prowadzenie obserwacji zachowania nieletnich i informowanie przełożonych o zaobserwowanych nieprawidłowościach;11)
codzienne składanie dyrektorowi zakładu lub schroniska sprawozdania o zaobserwowanych sytuacjach związanych z zachowaniem nieletnich;12)
przeprowadzenie kontroli pobieżnej w przypadkach określonych w ustawie.§ 66. [Utworzenie w ośrodku stanowiska kontroli osób wchodzących i wychodzących]
W przypadku utworzenia w ośrodku stanowiska kontroli osób wchodzących i wychodzących z terenu ośrodka oraz pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających z terenu ośrodka § 62 i § 63 stosuje się odpowiednio.§ 67. [Zarządzenie zamykania pomieszczeń, zwiększenia liczby pracowników prowadzących zajęcia zespołowe, wstrzymania lub ograniczenia zajęć zespołowych]
Dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska dla zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku w ośrodku, zakładzie lub schronisku może na czas określony:1)
zarządzić zamykanie pomieszczeń, w których nieletni przebywają, uczą się lub pracują;2)
zwiększyć liczbę pracowników prowadzących zajęcia zespołowe;3)
wstrzymać lub ograniczyć zajęcia zespołowe.§ 68. [Zarządzenie wzmocnienia systemu ochrony]
1.
W przypadku uzyskania informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska, lub w przypadku wydarzenia nadzwyczajnego, dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska może zarządzić wzmocnienie systemu ochrony poprzez:1)
zwiększenie składu zmiany, również o pracowników spoza pracowników ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska;2)
wprowadzenie dyżurów dyrektora i innych osób zajmujących stanowiska kierownicze;3)
inne czynności zależne od rozpoznania stopnia zagrożenia bezpieczeństwa.2.
O wydarzeniu nadzwyczajnym dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska zawiadamia niezwłocznie Ministra Sprawiedliwości.§ 69. [Czynności zapobiegawcze w zakresie ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska]
1.
Pracownicy w zakresie ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska podejmują czynności zapobiegawcze.2.
Czynnościami zapobiegawczymi są w szczególności:1)
obserwowanie zachowań i relacji między nieletnimi;2)
rozpoznawanie istnienia struktur podkultury w ośrodku, zakładzie lub schronisku i udziału w niej nieletnich;3)
rozpoznawanie atmosfery i nastrojów wśród nieletnich oraz ich zamiarów godzących w bezpieczeństwo ośrodka, zakładu lub schroniska.3.
Jeżeli w wyniku czynności zapobiegawczych pracownik zauważy zachowania nieletnich zagrażające bezpieczeństwu ośrodka, zakładu lub schroniska, informuje o tym dyrektora ośrodka, zakładu lub schroniska.