Rozdział 4 - Zasady wypłacania ekwiwalentu pieniężnego, rent wyrównawczych, a także zaległych wynagrodzeń  - Funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2024.415 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 20 marca 2024 r.

Rozdział  4

Zasady wypłacania ekwiwalentu pieniężnego, rent wyrównawczych, a także zaległych wynagrodzeń 

Art.  12.  [Ekwiwalent pieniężny]

1. Byłemu pracownikowi kopalni postawionej w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r., uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał emeryturę lub rentę przed tym dniem, jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwany dalej "ZUS", oprócz emerytury lub renty, ekwiwalent pieniężny.

2. (uchylony).

3. (uchylony).

4. Ekwiwalent pieniężny może otrzymać także osoba, która przed dniem wejścia w życie ustawy, oprócz renty przyznanej na czas określony, pobierała ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS, której po upływie okresu, na jaki rentę przyznano, przywrócono prawo do pobierania renty.

5. Byłemu pracownikowi kopalni postawionej w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r., uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał rentę przed dniem wejścia w życie ustawy i który po dniu 31 grudnia 2006 r. uzyska emeryturę, jest wypłacany przez ZUS, oprócz emerytury, ekwiwalent pieniężny.

6. W przypadku gdy uprawnienie do bezpłatnego węgla wynika z górniczej renty rodzinnej - wszystkim osobom do niej uprawnionym przysługuje łącznie jeden ekwiwalent pieniężny. W razie podziału renty rodzinnej ekwiwalent pieniężny ulega podziałowi w częściach równych, odpowiednio do liczby uprawnionych.

7. Ekwiwalent pieniężny przysługuje również osobie, która po dniu wejścia w życie ustawy uzyska prawo do renty rodzinnej po emerycie lub renciście, który pobierał ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS.

8. Wysokość ekwiwalentu pieniężnego stanowi iloczyn ilości węgla objętego uprawnieniem, która nie może być wyższa niż 3 Mg węgla kamiennego rocznie i przeciętnej średniorocznej ceny zbytu węgla, o której mowa w ust. 9.

9. Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin, w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, ustala i ogłasza w formie obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", cenę zbytu 1 Mg węgla kamiennego w sortymencie Orzech, ustalonego według ceny średniej z IV kwartału roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent pieniężny ma być wypłacany, skorygowaną o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na rok planowany.

10. Ekwiwalent pieniężny jest wypłacany przez ZUS ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest Prezes ZUS.

11. Przedsiębiorstwo górnicze, o którym mowa w art. 8 ust. 1, występuje z wnioskiem do ZUS o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego dla osób, o których mowa w ust. 1, 2 i 4-7, po ustaleniu ich uprawnienia do bezpłatnego węgla. We wniosku określa się wysokość ekwiwalentu pieniężnego i okres, za jaki ekwiwalent pieniężny przysługuje.

12. Ekwiwalent pieniężny wypłaca się wraz z wypłatą emerytury lub renty, z tym że w przypadku:

1) przyznania emerytury lub renty po raz pierwszy, ekwiwalent pieniężny wypłaca się za okres od pierwszego dnia miesiąca, w którym powstało prawo do emerytury lub renty;

2) przekazania wniosku, o którym mowa w ust. 11, po terminie płatności emerytury lub renty, ekwiwalent pieniężny wypłaca się w:

a) terminie płatności emerytury lub renty przypadającym po dniu przekazania wniosku albo

b) następnym terminie płatności emerytury lub renty, jeżeli okres pomiędzy datą przekazania wniosku a terminem płatności, o którym mowa w lit. a, jest krótszy niż 30 dni;

3) przyznania renty rodzinnej po emerycie lub renciście, ekwiwalent pieniężny przysługuje po upływie okresu, za który został wypłacony emerytowi lub renciście.

13. W przypadku zbiegu prawa do ekwiwalentu pieniężnego na podstawie ustawy wypłaca się tylko jeden ekwiwalent pieniężny.

14. Wstrzymanie wypłaty emerytury lub renty nie powoduje zawieszenia wypłaty ekwiwalentu pieniężnego, chyba że ustało prawo do emerytury lub renty. W razie wstrzymania wypłaty emerytury lub renty wskutek zawieszenia prawa do tych świadczeń, ekwiwalent pieniężny wypłaca się kwartalnie, w trzecim miesiącu kwartału.

15. Jeżeli zawieszeniu podlega część renty rodzinnej przyznanej więcej niż jednej osobie, część ekwiwalentu pieniężnego przysługującą pozostałym osobom pobierającym rentę rodzinną wypłaca się wraz z tą rentą.

16. Przy dochodzeniu zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu pieniężnego przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczące dochodzenia zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych stosuje się odpowiednio.

Art.  13. 

(uchylony).

Art.  14.  [Renta wyrównawcza]

1. Pracownikom i byłym pracownikom kopalni postawionej w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2019 r. oraz w okresie od dnia 1 grudnia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2023 r., wchodzącej w skład przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 8 ust. 1, jest wypłacana przez to przedsiębiorstwo z dotacji budżetowej renta wyrównawcza przyznana na podstawie prawomocnego wyroku sądu, ugody zawartej przed sądem albo ugody zawartej między kopalnią a pracownikiem lub byłym pracownikiem.

2. Przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1, przejmuje obowiązek wypłaty z dotacji budżetowej rent wyrównawczych pracownikom lub byłym pracownikom kopalń postawionych w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r., którym świadczenia były wypłacane przez inne przedsiębiorstwa górnicze.

Art.  15.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe warunki i tryb przyznawania dotacji budżetowej przeznaczonej na finansowanie rent wyrównawczych,

2) tryb rozliczania dotacji budżetowej,

3) szczegółowe warunki powodujące czasowe wstrzymanie wypłaty przyznanej dotacji budżetowej

- biorąc pod uwagę rodzaje uprawnień, na finansowanie których będzie przyznana dotacja.

Art.  16.  [Przejęcie obowiązku wypłaty rent wyrównawczych]

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa górniczego albo podjęcia decyzji o jego likwidacji, obowiązek wypłaty rent wyrównawczych przejmuje przedsiębiorstwo górnicze, o którym mowa w art. 8 ust. 1.

Art.  17.  [Wypłata zaległych wynagrodzeń]

1. Byłym pracownikom przedsiębiorstw górniczych postawionych w stan likwidacji albo upadłości, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy przebywali na świadczeniu aktywizującym, będą wypłacane do dnia 31 grudnia 2008 r., z dotacji budżetowej, zaległe wynagrodzenia z tytułu nagrody jubileuszowej, nagrody z okazji "Dnia Górnika", odprawy wynikającej z ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz. U. z 2002 r. poz. 980, 1146 i 1679 oraz z 2003 r. poz. 844) ¹  oraz dodatkowej nagrody rocznej wynikającej z przepisów określających szczególne przywileje dla pracowników górnictwa - Karta górnika, w wysokości określonej w prawomocnych wyrokach sądu.

2. Zaległe wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, będą wypłacane przez przedsiębiorstwo górnicze wskazane przez ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin.

3. Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin określi, w drodze rozporządzenia, przedsiębiorstwo górnicze, o którym mowa w ust. 2, biorąc pod uwagę możliwość sprawnej realizacji obowiązku nałożonego na to przedsiębiorstwo.

¹ Utraciła moc na podstawie art. 29 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2003.90.844), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.