Funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego.
Dz.U.2024.415 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 7 września 2007 r.
o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ustawa określa zasady funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego, w tym:
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
Minister właściwy do spraw spraw gospodarki złożami kopalin ogłosi, w formie obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wykaz gmin górniczych.
Restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw górniczych
Restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw górniczych
- pozostałe do spłaty według stanu na dzień wejścia w życie ustawy, podlegają restrukturyzacji, na zasadach określonych w ust. 2.
- które na mocy umów zawartych przed dniem 31 grudnia 2021 r. i obowiązujących na dzień 31 grudnia 2021 r. zostały rozłożone na raty lub których termin płatności został odroczony na podstawie art. 29 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941) oraz art. 15zb ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1327, 1429, 1723, 1860, 2029 i 2740), podlegają umorzeniu z mocy prawa w całości wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami upomnienia, w dniu wydania przez Komisję Europejską decyzji stwierdzającej, że to umorzenie jest zgodne z rynkiem wewnętrznym.
Przychody z tytułu umorzenia zobowiązań pieniężnych, o których mowa w art. 5a ust. 1 i art. 5b ust. 1, nie stanowią przychodu przedsiębiorstwa górniczego objętego systemem wsparcia w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 oraz z 2024 r. poz. 232).
Wraz z umorzeniem zobowiązań pieniężnych, o których mowa w art. 5a ust. 1 i art. 5b ust. 1, wygasają ustanowione dla tych zobowiązań zabezpieczenia na majątku lub prawach przedsiębiorstwa górniczego objętego systemem wsparcia.
Organem odpowiedzialnym za realizację obowiązków sprawozdawczych w zakresie monitoringu związanych z systemem wsparcia, w tym umorzeń, o których mowa w art. 5a ust. 1 i art. 5b ust. 1, jest minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin lub odpowiedni podmiot przez niego wyznaczony.
Redukcja zdolności produkcyjnych
Redukcja zdolności produkcyjnych
- biorąc pod uwagę przeznaczenie dopłat, zapewnienie sprawności ich wypłacania oraz efektywne wydatkowanie środków z budżetu państwa.
Przedsiębiorstwo górnicze objęte systemem wsparcia jest zwolnione z dokonywania odpisów i gromadzenia środków na fundusz, o którym mowa w art. 128 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.
Przedsiębiorstwo górnicze objęte systemem wsparcia jest zwolnione z obowiązku wpłacania na rachunek urzędu skarbowego zaliczek miesięcznych, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Likwidacja kopalń
Likwidacja kopalń
- biorąc pod uwagę zadania wykonywane w trakcie i po zakończeniu likwidacji kopalni, zapewnienie bezpieczeństwa kopalni oraz upraszczanie systemu odwadniania, a także naprawianie szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego w trakcie i po zakończeniu likwidacji zakładu górniczego.
Z dniem nabycia, o którym mowa w art. 8a ust. 1 i 1a, przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1, staje się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy zgodnie z art. 231 Kodeksu pracy.
Przedsiębiorca podejmujący działalność górniczą w obszarze likwidowanej albo zlikwidowanej kopalni przejmuje zadania związane z zabezpieczeniem kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym, o których mowa w art. 8 ust. 1, wraz z obowiązkiem ich finansowania, z chwilą uzyskania w zakresie niezbędnym do prowadzenia działalności górniczej, tytułu prawnego do mienia likwidowanej albo zlikwidowanej kopalni.
Przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1, które nabyło likwidowaną kopalnię, zakład górniczy lub jego oznaczoną część przed dniem 31 grudnia 2027 r., zwalnia się z obowiązku zapłaty bieżących wpłat wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, wpłat z zysku, opłat i kar wobec Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w części dotyczącej tych funduszy, z wyjątkiem opłat i kar stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego, oraz z opłat za usługi wodne na rzecz Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Jeżeli plan ruchu zakładu górniczego przewiduje likwidację jego obiektów, urządzeń bądź wyrobisk górniczych, związane z tym koszty mogą być pokrywane z funduszu likwidacji zakładu górniczego. Podstawą wypłaty środków na pokrycie kosztów, o których mowa w zdaniu poprzednim, jest decyzja o zatwierdzeniu planu ruchu.
Restrukturyzacja zatrudnienia w kopalniach likwidowanych
Restrukturyzacja zatrudnienia w kopalniach likwidowanych
- biorąc pod uwagę rodzaj oraz zapewnienie sprawności wypłacania świadczenia, o którym mowa w ust. 1, na finansowanie którego będzie przyznana dotacja.
- z którymi umowa o pracę zostanie rozwiązana za porozumieniem stron w okresie do 3 miesięcy od dnia zbycia, o którym mowa w art. 8a ust. 1a.
W przypadku nieskorzystania przez pracownika likwidowanej kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, z uprawnień, o których mowa w art. 11a ust. 1 pkt 3, w terminie do 9 miesięcy od dnia zbycia, o którym mowa w art. 8a ust. 1, pracodawca rozwiązuje umowę o pracę z pracownikiem na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin określi, w drodze rozporządzenia:
- biorąc pod uwagę zapewnienie sprawności wypłacania jednorazowych odpraw pieniężnych, na finansowanie których będzie przyznana dotacja.
Zasady wypłacania ekwiwalentu pieniężnego, rent wyrównawczych, a także zaległych wynagrodzeń
Zasady wypłacania ekwiwalentu pieniężnego, rent wyrównawczych, a także zaległych wynagrodzeń
Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin określi, w drodze rozporządzenia:
- biorąc pod uwagę rodzaje uprawnień, na finansowanie których będzie przyznana dotacja.
W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa górniczego albo podjęcia decyzji o jego likwidacji, obowiązek wypłaty rent wyrównawczych przejmuje przedsiębiorstwo górnicze, o którym mowa w art. 8 ust. 1.
Warunki uzyskania dofinansowania na inwestycje początkowe
Warunki uzyskania dofinansowania na inwestycje początkowe
Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin określi, w drodze rozporządzenia:
- biorąc pod uwagę celowość i efektywność przedsięwzięć inwestycyjnych.
Zasady sprawowania nadzoru właścicielskiego
Zasady sprawowania nadzoru właścicielskiego
Szczególne uprawnienia gmin górniczych
Szczególne uprawnienia gmin górniczych
W latach 2008-2011 gminę górniczą zwalnia się z wpłat do budżetu państwa przeznaczonych na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin od przypadającej jej części opłaty eksploatacyjnej od przedsiębiorstwa górniczego.
Działania wspierające czyste technologie węglowe oraz monitoring funkcjonowania górnictwa
Działania wspierające czyste technologie węglowe oraz monitoring funkcjonowania górnictwa
Źródła finansowania zadań określonych w ustawie
Źródła finansowania zadań określonych w ustawie
W roku 2022 minister właściwy do spraw finansów publicznych może przekazać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki złożami kopalin, na jego wniosek, skarbowe papiery wartościowe celem ich przekazania przedsiębiorstwu, o którym mowa w art. 8 ust. 1, na podwyższenie kapitału zakładowego tego przedsiębiorstwa, jeżeli jest to niezbędne do realizacji jego zadań określonych w ustawie, w ramach limitu określonego w art. 5 ust. 3 ustawy budżetowej na rok 2022 z dnia 17 grudnia 2021 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 270), z tym że wartość nominalna nowo wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych na ten cel nie może przekroczyć kwoty 800 000 tys. zł. Przepisy art. 26a ust. 2-7 stosuje się odpowiednio.
W każdym roku budżetowym Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin, w projekcie ustawy budżetowej określi wysokość dotacji lub nominalną wartość skarbowych papierów wartościowych na podwyższenie kapitału zakładowego przedsiębiorstwa górniczego objętego systemem wsparcia, z przeznaczeniem na finansowanie dopłat.
W roku 2022 minister właściwy do spraw finansów publicznych może przekazać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki złożami kopalin, na jego wniosek, skarbowe papiery wartościowe celem ich przekazania przedsiębiorstwu górniczemu objętemu systemem wsparcia na podwyższenie kapitału zakładowego tego przedsiębiorstwa w celu finansowania dopłat, w ramach limitu określonego w art. 5 ust. 3 ustawy budżetowej na rok 2022 z dnia 17 grudnia 2021 r., z tym że wartość nominalna nowo wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych na ten cel nie może przekroczyć kwoty 5 200 000 tys. zł. Przepisy art. 26c ust. 2-7 stosuje się odpowiednio.
Minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin może zlecić na podstawie umowy Bankowi Gospodarstwa Krajowego otwarcie i prowadzenie rachunku papierów wartościowych dla skarbowych papierów wartościowych, o których mowa w art. 26aa i art. 26ca, lub świadczenie innych usług związanych z tymi papierami wartościowymi.
W przypadku nieprzekazania w roku 2022 przez ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin skarbowych papierów wartościowych zgodnie z art. 26aa i art. 26ca, podlegają one zwrotowi na rachunek wskazany przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Do nabywania przez Skarb Państwa akcji lub udziałów przedsiębiorstwa górniczego objętego systemem wsparcia przepisu art. 9a ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym nie stosuje się.
Przepisy przejściowe i końcowe
Przepisy przejściowe i końcowe
Przepisy art. 12, art. 26 ust. 1 pkt 4 i ust. 5 oraz przepisy wydane na podstawie art. 15 stosuje się do ekwiwalentów pieniężnych przyznanych i wypłacanych przez ZUS na podstawie ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. poz. 1112, z 2001 r. poz. 41 i 1802, z 2002 r. poz. 1826 i 2020 oraz z 2003 r. poz. 844) 2 oraz ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. poz. 2037, z 2005 r. poz. 1250, z 2006 r. poz. 1835 oraz z 2007 r. poz. 227).
Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 23 i art. 27 ust. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006, zachowują moc, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Traci moc ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. poz. 2037, z 2005 r. poz. 1250, z 2006 r. poz. 1835 oraz z 2007 r. poz. 227).
Świadczenia, o których mowa w art. 12 i art. 14, zadania, o których mowa w art. 8 ust. 2, oraz likwidacja, o której mowa w art. 8a ust. 3, są finansowane z dotacji budżetowej do dnia 31 grudnia 2027 r.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (27)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (27)
- Czy jeżeli pracownik jest zatrudniony do 24 lutego 2023 roku to podlega autozapisowi do PPK i od wypłaconego w marcu wynagrodzenia za luty należy pobrać składki na PPK?
- Czy pracownik, który zrezygnował z dokonywania wpłat do PPK i zawarto z nim równolegle umowę zlecenia na inne czynności, powinien odrębnie decydować co PPK?
- Czy pracownik przebywający na urlopie górniczym może zatrudnić się w firmie nie związanej z górnictwem?
Akty prawne liczba obiektów na liście: (58)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (38)
- Cena zbytu 1 Mg węgla kamiennego w sortymencie Orzech ustalona według ceny średniej z IV kwartału 2023 r., skorygowana o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na 2024 r.
- Zmiana rozporządzenia w sprawie dotacji budżetowej przeznaczonej na finansowanie likwidacji kopalń, działań wykonywanych po zakończeniu likwidacji kopalń, naprawiania szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego oraz zabezpieczenia kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym.
- Cena zbytu 1 Mg węgla kamiennego w sortymencie Orzech ustalona według ceny średniej z IV kwartału 2022 r., skorygowana o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na 2023 r.
Akty uchylane liczba obiektów na liście: (3)
- Dotacje na restrukturyzację zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych, szczegółowe zasady przyznawania i wypłacania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz refundowania kosztów deputatu węglowego w naturze i rent wyrównawczych.
- Dotacja na finansowanie likwidacji kopalń.
- Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006.