Fundacje i zatwierdzanie darowizn i zapisów.

Dziennik Ustaw

Dz. Praw P. Pol.1919.15.215

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1965 r.

DEKRET

z dnia 7 lutego 1919 roku.

o fundacjach i o zatwierdzeniu darowizn i zapisów. ^*

Art.  1.

Fundację można powołać do życia przez rozporządzenie między żyjącymi lub przez testament.

Art.  2.

Akty, o których mowa w art. 1, o tyle tylko skutek prawny mieć będą, o ile zostaną przez właściwą władzę zatwierdzone. Z chwilą zatwierdzenia fundacja uzyskuje charakter osoby prawnej.

Art.  3.

Z chwilą zatwierdzenia fundator lub jego następcy obowiązani są przekazać fundacji przeznaczony dla niej majątek.

Art.  4.

Zatwierdzenie fundacji nie tamuje osobom trzecim możności dochodzenia praw swoich do majątku fundacyjnego na drodze sądowej.

Art.  5.

Powołanie do życia fundacji przez rozporządzenie między żyjącymi może nastąpić jedynie w akcie notarjalnym. W razie utworzenia majątku fundacyjnego drogą składek publicznych, przewidziany w art. niniejszym akt przez organizatora składki zeznanym zostaje.

Art.  6.

Notarjusze winni składać władzy właściwej odpisy zeznanych u nich lub złożonych do nich na przechowanie aktów fundacyjnych i testamentów. Spadkobiercy fundatora i wszyscy interesowani mogą również właściwej władzy akt fundacyjny do zatwierdzenia przedstawić.

Art.  7.

Władzą właściwą do zatwierdzania fundacji jest każdy minister w stosunku do fundacji, której przedmiot w zakres jego kompetencji wchodzi. Jeżeli fundacja obejmuje przedmioty, wchodzące w zakres kompetencji dwóch lub więcej ministrów, w takim razie zatwierdzenie fundacji winno nastąpić z podpisem wszystkich zainteresowanych ministrów.

Art.  8.

Każde ministerstwo prowadzi według wzoru, który będzie przez Radę ministrów zatwierdzony, rejestr fundacji, do jego kompetencji należących, do którego statuty fundacji dołączone być winny; o wszelkich zmianach w statucie fundacji, a także o każdem powiększeniu się lub zmniejszeniu kapitałów lub majątków nieruchomych, należących do fundacji, wzmianka w rejestrze uczynioną będzie. Rejestr obejmować będzie dane dotyczące nietylko fundacji, ale również darowizn i zapisów, o których mowa w art. 16.

Art.  9.

Każda fundacja mieć będzie statut, określający: cel fundacji, czynności, do których podejmowania fundacja, jako osoba prawna, jest uzdolniona, i organizację zarządu.

Art.  10.

Jeżeli akt fundacyjny nie zawiera statutu fundacji, albo też statut projektowany w akcie jest wadliwy albo niedostateczny, a fundator żyje, w takim razie władza zatwierdzająca uczyni zatwierdzenie zależnem od przedstawienia statutu lub poczynienia w przedstawionym statucie zmian, stosownie do postawionych wymagań.

Art.  11.

Jeżeli akt fundacyjny nie zawiera statutu fundacji, lub też zawiera statut wadliwy albo niedostateczny, a fundator nie żyje, jako też gdy fundacja powstała drogą składek publicznych, władza zatwierdzając fundację, sama statut nada, zmieni lub uzupełni.

Art.  12.

Gdy inna organizacja okaże się niemożebną lub niecelową, władza zatwierdzając fundację, może postanowić w statucie objęcie fundacji we własny zarząd. Jeżeli fundator żyje, nastąpić to może tylko za jego zgodą.

Art.  13.

Minister w stosunku do fundacji, której przedmiot w zakres kompetencji jego wchodzi, ma prawo nadzoru nad organami zarządu fundacji i w tym celu żądać od nich przedstawienia sprawozdań i rachunków, a także wstrzymywać lub uchylać, z zachowaniem praw osób trzecich, wykonanie rozporządzeń tych organów, o ile by były z aktem fundacyjnym, statutem fundacji lub prawem niezgodne albo dla fundacji szkodliwe.

Jeżeli zarządy fundacji pełnią swoje czynności wadliwie lub niedbale, minister wzywa je do należytego pełnienia obowiązków, a w razie nieskuteczności wezwania powoła na ich miejsce innych zarządców lub też zastosuje przepis art. 12.

Jeżeli fundacja wchodzi w zakres kompetencji kilku ministrów, prawo nadzoru służyć będzie temu z pośród nich, który w drodze porozumienia pomiędzy niemi jednocześnie z zatwierdzeniem fundacji wyznaczony zostanie.

Art.  14. ¹

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia przekazać niektóre kompetencje ministrów przewidziane w niniejszym dekrecie wojewódzkim władzom administracji ogólnej.

Art.  15.

Podejmując czynność, przewidzianą w art. 11 i następnych, władza zatwierdzająca starać się będzie o możliwe dostosowanie zarządzeń swoich do domniemanych intencji fundatora.

Art.  16.

Przepis cz. 1 art. 2 i art. 7 odnosi się nietylko do fundacji stanowiących przedmiot niniejszej ustawy, ale także do darowizn i zapisów na rzecz istniejących osób prawnych.

Art.  17.

Fundacje, zapisy i darowizny, prawnie przed wejściem w życie niniejszej ustawy zatwierdzone, nowego zatwierdzenia nie wymagają; jednakowoż, jeżeli nie mają określonej dostatecznie organizacji, przepisy art. 11, 12 i 15 niniejszej ustawy będą i do nich zastosowane. Pozatem przepisy niniejszej ustawy uzyskują moc wsteczną w stosunku do fundacji, darowizn i zapisów przed jej ogłoszeniem powstałych.

Art.  18.

Władza właściwa może odmówić zatwierdzenia fundacji oraz darowizn i zapisów, wymienionych w art. 16, wówczas gdy uzna, że fundacja, darowizna lub zapis jest przeciwny prawu, dobrym obyczajom, albo też nie odpowiada względom pożytku publicznego.

Art.  19.

Gdy osiągnięcie celu fundacji stanie się niemożebne lub przeciwne względom dobra publicznego, zmiana przeznaczenia fundacji i wogóle jej statutu lub też zniesienie fundacji będzie mogło być z zastosowaniem art. 15 wyrzeczone w drodze dekretu władzy najwyższej.

Art.  20.

Decyzje ministrów w przedmiotach, niniejszą ustawą objętych, winny być doręczane fundatorom albo ich spadkobiercom lub zapisobiercom ogólnym, wykonawcom testamentowym i zarządom obdarowanych instytucji, a także ministrowi sprawiedliwości, jako prokuratorowi naczelnemu. Jeżeli osoby, o których mowa w niniejszym art., nie są wiadome, lub też ich miejsca zamieszkania nie są ministerstwu znane, albo też przebywają zagranicą, w takim razie ogłoszenie w Monitorze Polskim będzie miało w stosunku do nich skutki prawne doręczenia.

Art.  21. ²

Decyzje ministrów, o których mowa w poprzednim artykule, mogą być przez każdego zainteresowanego zaskarżone do Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Wniesienie skargi z wyjątkiem skarg na decyzje w czynnościach, przewidzianych w art. 13, wstrzymuje wykonanie decyzji.

Art.  22.

Wszelkie poprzednie prawa i rozporządzenia, przedmiotu niniejszą ustawą objętego, dotyczące, w szczególności zaś przepisy z dnia 17/VII 1871 roku oraz rozporządzenie Gen. Gubernatorstwa Warszawskiego z dn. 10.I 1917 r. zostają uchylone.

Art.  23. ³

Dekret niniejszy ma moc obowiązującą w m. st. Warszawie i w województwach: warszawskiem, łódzkiem, kieleckiem, lubelskiem, białostockiem, wileńskiem, nowogródzkiem, poleskiem i wołyńskiem. ⁴

Art.  24.

Wykonanie niniejszej ustawy właściwym ministrom, każdemu w jego zakresie, powierzonem zostaje.

Dan w Warszawie, dnia 7 lutego 1919 roku.

^* Z dniem 22 maja 1952 r. nin. dekret utracił moc w zakresie unormowanym dekretem z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji (Dz.U.52.25.172), zgodnie z art. 11 powołanego dekretu.

Z dniem 1 stycznia 1965 r. nin. dekret pozostaje w mocy tylko co do fundacji mających siedzibę za granicą oraz co do fundacji, których majątek znajduje się w całości lub w części za granicą, zgodnie z art. X ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz.U.64.16.94).

¹ Art. 14 zmieniony przez art. 1 dekretu z dnia 22 października 1947 r. o zmianie i rozciągnięciu mocy obowiązującej dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o fundacjach i zatwierdzaniu darowizn i zapisów na cały obszar Państwa Polskiego (Dz.U.47.66.400) z dniem 14 listopada 1947 r.

² Art. 21 zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.372) zmieniającego nin. dekret z dniem 26 marca 1928 r.

³ Art. 23 zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.372) zmieniającego nin. dekret z dniem 26 marca 1928 r.

⁴ Z dniem 14 listopada 1947 r., moc obowiązująca dekretu rozciąga się na cały obszar Państwa Polskiego, zgodnie z art. 2 ust. 1 dekretu z dnia 22 października 1947 r. o zmianie i rozciągnięciu mocy obowiązującej dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o fundacjach i zatwierdzaniu darowizn i zapisów na cały obszar Państwa Polskiego (Dz.U.47.66.400).