Francja-Polska. Traktat handlowy i nawigacyjny. Paryż.1937.05.22.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1937.54.423

Akt obowiązujący

Wersja od: 24 kwietnia 1939 r.

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ

z dnia 25 czerwca 1937 r.

w sprawie tymczasowego wprowadzenia w życie postanowień traktatu handlowego i nawigacyjnego pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Francuską, podpisanego wraz z protokołem podpisania w Paryżu dnia 22 maja 1937 r.

Na podstawie art. 52 ust. 2 ustawy konstytucyjnej postanawiam co następuje:

Art.  1.

1. Wprowadza się tymczasowo w życie postanowienia traktatu handlowego i nawigacyjnego pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Francuską, podpisanego wraz z protokołem podpisania w Paryżu dnia 22 maja 1937 r.

2. Teksty wspomnianych: traktatu i protokołu podpisania zawarte są w załączniku do rozporządzenia niniejszego.

Art.  2.

Wykonanie rozporządzenia niniejszego porucza się Ministrom: Spraw Zagranicznych, Skarbu, Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Przemysłu i Handlu.

Art.  3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i obowiązuje od dnia 1 czerwca 1937 r.

ZAŁĄCZNIK

TRAKTAT HANDLOWY I NAWIGACYJNY

pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką Francuską.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydent Republiki Francuskiej ożywieni w równej mierze pragnieniem przyczynienia się do rozwoju stosunków gospodarczych pomiędzy obu krajami postanowili w tym celu zawrzeć Traktat i mianowali swymi pełnomocnikami: (pominięto),

którzy, po wymienieniu swych pełnomocnictw w dobrej i właściwej formie, zgodzili się na postanowienia następujące:

Artykuł  1. 

Produkty naturalne lub przetworzone pochodzące z terytorium celnego francuskiego, z wyjątkiem wymienionych w załączonej przy niniejszym liście 1, będą korzystały przy ich przewozie bez względu na system, w jakim się on odbywa, na polskie terytorium celne z taryfy najbardziej korzystnej, jakiej Polska udziela lub mogłaby udzielić jakiemukolwiek trzeciemu mocarstwu w wyniku zarządzeń taryfowych lub umów handlowych, zarówno, jeśli chodzi o cła przywozowe jak i o wszystkie dopłaty lub podwyżki, które Polska ustanowiła lub mogłaby ustanowić w przyszłości.

Niezależnie od powyższych postanowień produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące i przychodzące z francuskiego terytorium celnego, a wymienione w liście A załączonej przy niniejszym będą korzystały przy ich przywozie na polskie terytorium celne ze zniżek procentowych wymienionych na tej liście.

Artykuł  2. 

Produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące i przychodzące z polskiego terytorium celnego, z wyjątkiem wymienionych w załączonej przy niniejszym liście 2, będą korzystały przy ich przewozie bez względu na system, w jakim się on odbywa, na francuskie terytorium celne, z taryfy minimalnej, to znaczy z najniższych stawek, jakich Francja udziela lub mogłaby udzielić jakiemukolwiek innemu mocarstwu w wyniku zarządzeń taryfowych lub umów handlowych, zarówno, jeśli chodzi o cła przywozowe jak i o wszystkie dopłaty lub podwyżki, które Francja ustanowiła lub mogłaby ustanowić w przyszłości.

Niezależnie od powyższych postanowień produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące i przychodzące z polskiego terytorium celnego, a wymienione w B załączonej przy niniejszym, będą korzystały przy ich przewozie na francuskie terytorium celne ze stawek wymienionych na tej liście, z zastrzeżeniem, że wymienienie to nie stanowi konsolidacji tych stawek.

Artykuł  3. 

Korzyści przewidziane w art. 1 i 2 przez każdą z Wysokich Układających się Stron pozostaną jako nabyte przez produkty przywożone na terytorium celne drugiej Strony bez względu na to, jakie mogłyby zajść zmiany w taryfikacji tych produktów w wyniku zmian w nomenklaturze lub nowych klasyfikacji.

Artykuł  4. 

Produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące i przychodzące z francuskiego terytorium celnego jednej z Wysokich Układającuch się Stron wywożone z przeznaczeniem na terytorium celne drugiej Strony będą korzystały w zakresie ceł i opłat wywozowych z systemu najbardziej korzystnego, jakiego każda z Wysokich Układających się Stron udziela lub mogłaby udzielić bądź na stałe, bądź czasowo jakiemukolwiek trzeciemu krajowi.

Artykuł  5. 

Wysokie Układające się Strony zapewniają sobie w ogólności, w zakresie formalności celnych, korzystanie z traktowania udzielanego jakiemukolwiek trzeciemu mocarstwu.

Artykuł  6. 

Postanowienia poprzedzających artykułów mieszczą w sobie udzielenie wzajemne traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

W wyniku tego wszystkie korzyści i ułatwienia, w zakresie spraw omówionych we wspomnianych, udzielone przez jedną z Wysokich Układających się Stron jakiemukolwiek trzeciemu krajowi będą zastosowane natychmiast w stosunku do drugiej Strony bez specjalnych żądań ani warunków.

Artykuł  7. 

Traktowanie na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego przewidziane w poprzedzających artykułach nie będzie stosowało się:

a) do przywilejów udzielonych lub mogących być udzielonymi w przyszłości przez jedną z Wysokich Układających się Stron w celu ułatwienia obroru granicznego z krajami sąsiadującymi i to w strefie, nie przekraczającej 15 kilometrów po obu stronach granicy;

b) do korzyści specjalnych, wynikających z unii celnej zgodnej z obowiązaniami międzynarodowymi, zawartymi przez obie Wysokie Układające się Strony;

c) do przejściowego ustroju celnego wprowadzonego pomiędzy polskim Górnym Śląskiem a niemieckim Górnym Śląskiem;

d) do przywilejów, korzyści i zwolnień, jakich Polska udzieliła lub mogłaby udzielić w przyszłości Krajom Bałtyckim, a mianowicie Łotwie, Estonii, Litwie i Finlandii, o ile tylko nie udzieliłaby ich jakiemukolwiek innemu mocarstwu;

e) do porozumień specjalnych, zawartych lub mogących być zawartymi w przyszłości przez jeden lub drugi układający się rząd, zgodnie z zaleceniami międzynarodowej Konferencji w Stresa, o ile porozumienia te nie uległyby w okresie miesięcznym od chwili notyfikacji ich przez Ligę Narodów zainteresowanym rządom, zastrzeżeniem ze strony jednego z obu rządów;

f) do korzyści preferencyjnych, jakich Francja udziela lub mogłaby udzielić w przyszłości na swym terytorium celnym koloniom, protektoratom i krajom, znajdującym się pod mandatem Francji.

Artykuł  8. 

W tym co się tyczy reglamentacji celnej w zakrsie pochodzenia i przychodzenia towarów, Wysokie Układające się Strony będą stosowały do siebie wzajemnie traktowanie na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

W wypadku, gdy produkty, pochodzące i przychodzące z terytorium celnego jednej z Wysokich Układających się Stron, uległy przerwie w przesyłce w czasie ich przewozu drogą żelazną z przeznaczeniem na terytorium celne drugiej Strony, władze tej ostatniej nie uznają tego jako powód do odmówienia im korzyści najniższych taryf pod warunkiem, że pochodzenie produktów zostanie odpowiednio ustalone i że nie uległy one na terytorium trzeciego kraju ani złożeniu na skład, ani przetworzeniu, ani podziałowi na kilka ładunków, ani przesortowaniu, ani zmianie w zewnętrznym opakowaniu, ani zmianie właściciela lub adresata.

Pod warunkami ustalonymi w poprzednim ustępie, Francja udziela, zważywszy na specjalną sytuację geograficzną Polski, korzyści bezpośredniego przewozu zarówno w zakresie stosowania taryfy minimalnej, jak i w zakresie zwolnienia z dodatkowej opłaty pochodzenia towaru, produktom polskim, przychodzącym z jednego następujących portów europejskich: Rygi, Liepaji (Libawa), Kłajpedy (Memla), Królewca, Szczecina.

Dla korzystania z powyższych zarządzeń przesyłki muszą być zaopatrzone we wszystkie dokumenty, stwierdzające, które ustalają, że warunki wymagane w nich zostały spełnione.

Artykuł  9. 

Cła i opłaty wewnętrzne bez względu na to na czyj rachunek zostają pobierane, a które obciążają lub obciążać mogą wytwórczość, obrót, opakowanie lub spożycie jednej z Wysokich Układających się Stron, nie będą mogły obciążać produktów drugiej Strony w sposób silniejszy lub bardziej uciążliwy niż obciążają produkty krajowe.

Artykuł  10. 

Wysokie Układające się Strony będą mogły wymagać, aby produkty i towary przywożone na ich terytorium były zaopatrzone w świadectwo pochodzenia, stwierdzające:

1) jeśli chodzi o surowce we właściwym słowa znaczeniu lub o produkty naturalne, że surowce te lub produkty naturalne pochodzą z drugiego kraju;

2) jeśli chodzi o produkty przetworzone, że produkty te dopełniją warunków - zarówno w tym, co się tyczy zawartego w nich surowca jak i w tym, co się tyczy przetworzenia, jakiemu uległy, - od których kraj przywożący uzależnia uznanie narodowości towaru.

Świadectwa pochodzenia będą wystawiane bądź przez Izby Handlowe, od których zależy wysyłający towar, bądź przez władze celne, bądź przez każdą inną władzę lub organizm gospodarczy, co do których wyrazi zgodę kraj przeznaczenia towaru. Będą one legalizowane przez przedstawiciela dyplomatycznego lub konsularnego kraju przeznaczenia towaru z wyjątkiem wypadku, gdyby zostały one wystawione przez władze celne kraju pochodzenia.

W wypadku, gdyby wysyłający towar mógł obawiać się, że mimo świadectwa pochodzenia, w które towar jest zaopatrzony, towar ten może być przedmiotem zakwestinowania, będzie mógł zlecić stwierdzenie świadectwa pochodzenia przez świadectwo sprawdzenia wystawione i podpisane zarówno przez wystawiającego świadectwo pochodzenia jak i przez agenta technicznego wskazanego przez przedstawiciela dyplomatycznego kraju przeznaczenia, a którego wskazanie zostanie notyfikowane rządowi kraju, wysyłającego towar. Agent ten będzie mógł dla dokonania sprawdzenia zażądać wszelkich stosownych dowodów i ozmajmień, jak również pobrać opłatę, której wysokość będzie ograniczona do kosztów czasu i przejazdu potrzebnych dla wystawienia świadectwa sprawdzenia. Jeżeli towar zaopatrzony jest w świadectwo sprawdzenia, nie będzie on podlegał prawnej ekspertyzie podczas clenia, chyba w wypadku przypuszczalnego nadużycia lub zastąpienia towaru przez inny.

Przesyłki pocztowe będą zwolnione od świadectwa pochodzenia, o ile chodzić będzie o przywóz, nie mających cech handlowych.

Świadectwa pochodzenia będą wystawiane bądź w języku kraju pochodzenia, bądź w języku kraju przeznaczenia.

W pierwszym wypadku oba kraje zastrzegają sobie prawo wymagania ich tłumaczenia.

We wszystkich wypadkach, gdy jeden z obu rządów zawiadmi drugi za pośrednictwem upoważnionego do tego agenta, że przy wystawianiu wspomnianych świadectw doszło do nadużyć, rząd, do którego zostanie skierowane zawiadomienie, zastosuje specjalne badanie zarzucanych faktów, zawiadomi o wynikach tego badania rząd oskarżający i poweźmie ewentualnie wszystkie zarządzenia w swej mocy dla uniknięcia utrzymania się w dalszym ciągu wspomnianych nadużyć.

Artykuł  11. 

O ile na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron dopuszczenie jakiegoś towaru z uwagi na wymagania wewnętrznego ustawodawstwa doń stosowanego lub oclenie towaru przy korzystaniu ze zniżonej taryfy celnej zależy od specjalnych warunków technicznych, tyczących się składu tego owaru, stopnia jego czystości, cech jego zdrowotności, miejsca jego pochodzenia lub jakiegokolwiek innego warunku tego rodzaju, władze celne kraju, w którym towar ten przedstawiony jest do przywozu, uznają świadectwa ustalone przez właściwe władze kraju, który towar wywozi.

Świadectwo nie będzie wymagane dla żadnego towaru wytworzonego pod kontrolą jakiejś administracji państwowej i opatrzonego w dokument wystawiony przez tę administrację dla zaświadczenia o kontroli przez nią wykonanej.

Wysokie Układające się Strony zastrzegają sobie prawo w wypadku wątpliwości co do ścisłości świadectwa, do wystąpienia ze wszystkimi sprwdzeniami późniejszymi, jakie uznają za potrzebne.

Wysokie Układające się Strony określą za wspólnym porozumieniem procedurę, jakiej należy się trzymać w każdym kraju, celem ustalenia tego świadectwa, pobrania próbek, środków zapobiegawczych, które należy zastosować dla przeszkodzenia zastępowaniu produktów innymi, oraz wzorów świadectw. Każda ze stron udzieli drugiej stronie notyfikacji co do listy zakładów i rzeczoznawców uprawnionych przez nią do ich wystawiania.

Ustala się jednak co do produktów przeznaczonych dla pożywienia ludzi i zwierząt, że analiza produktów tych wykonana będzie według urzędowych metod, znajdujących się w użyciu w kraju, wystawiającym świadectwo, i że wyniki analizy tej będą wyrażone zgodnie z przepisami, obowiązującymi w kraju, który wystawia świadectwa.

Świadectwa te wizowane będą w tych samych warunkach co świadectwa pochodzenia z zastrzeżeniem wyjątków, które mogłyby być ustalone w drodze porozumienia obu rządów.

Świadectwo przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu będzie zwalniało towary, do których stosuje się, z okazywaniem świadectwa pochodzenia przewidzianego w artykule 10, o ile zawierać będzie co do pochodzenia wspomnianych towarów dane wymagane przez wspomniany artykuł.

Co do przywozu bydła, mięsa, przetworów mięsnych, innych przetworów zwierzęcych i produktów farmaceutycznych postanowienia niniejszego artykułu będą się stosowały tylko po uprzednim porozumieniu Układających się Stron w tym specjalnym punkcie.

Artykuł  12. 

Do chwili, gdy będzie można ustalić pomiędzy Wysokimi Układającymi się Stronami całkowitą wolność handlu, zakazy lub ograniczenia przywozu lub wywozu, wprowadzone lub mogące być wprowadzonymi w przyszłości dla jakichkolwiek przyczyn na terytorium celnym jednej z Wysokich Układających się Stron, będą mogły być stosowane do handlu drugiej Strony tylko w wypadku, gdy te zakazy i ograniczenia tyczyły się wszystkich innych krajów.

Artykuł  13. 

Zobowiązania ustalone w artykule poprzednim nie zabraniają zarządzeń w zakresie zakazów lub ograniczeń, które każda z Wysokich Układających się Stron będzie mogła być zmuszona do przedsięwzięcia, o ile tylko te zakazy lub ograniczenia będą się stosowały jednocześnie do wszystkich krajów, znajdujących się w tych samych warunkach, i o ile będą one zastosowane dla któregokolwiek z powodów wymienionych poniżej:

a) zakazy lub ograniczenia z powodów bezpieczeństwa publicznego;

b) zakazy lub ograniczenia z powodów kontroli sanitarnej w celu zapewnienia ochrony ludzi, zwierząt lub roślin przeciwko chorobom i pasożytom, niezależnie jednak od postanowień specjalnych układów, które mogłyby być w tych dziedzinach zawarte;

c) zakazy lub ograniczenia, tyczące się obrotu bronią, amunicją i materiałem wojennym, oraz w okolicznościach wyjątkowych tyczące się obrotu każdym innym zaopatrzeniem wojennym;

d) zakazy lub ograniczenia z celem rozciągnięcia na towary zagraniczne postanowień ustawodastwa wewnętrznego w zakresie wytwórczości, obrotu, przewozu i spożycia wewnątrz kraju towarów krajowych tego samego rodzaju; postanowienie to dotyczy również towarów, które są lub będą przedmiotem monopolu państwowego lub monopolu udzielonego przez Państwo;

e) zakazy i ograniczenia konieczne dla wykonania pewnych zobowiązań międzynarodowych, w którym Wysokie Układającyce się Strony na równi biorą udział.

Artykuł  14. 

Niezależnie od postanowień artykułu 21 kupcy, fabrykanci i inni przemysłowcy jednej z Wysokich Układających się Stron, którzy stwierdzają przez przedstawienie swej przemysłowej karty legitymacyjnej wystawionej przez właściwe władze ich kraju, że mają prawo wykonywania w nim swego handlu lub przemysłu i że płacą w nim opłaty i podatki przewidziane ustawami, będą mieli prawo bądź osobiście, bądź przez komiwojażerów na ich usługach, czynienia zakupów na terytorium drugiej Strony Układającej się u kupców lub przemysłowców albo w lokalach sprzedaży publicznej. Będą oni mogli również brać zamówienia, nawet na podstawie próbek, u kupców lub innych osób, którzy dla swego handlu lub przemysłu używają towarów, odpowiadających tym próbkom. Ani w jednym, ani w drugim wypadku nie będą oni zmuszeni do uiszczania w tym celu specjalnej opłaty.

Komiwojażerzy, o których mowa w ustępie 1, zaopatrzeni w kartę legitymacyjną, odpowiadającą wzorowi załączonemu do niniejszego Traktatu i wystawioną przez władze ich krajów będą mieli wzajemne prawo posiadania ze sobą próbek lub wzorów lecz nie towarów.

Wysokie Układające się Strony zawiadomią się wzajemnie o władzach, których obowiązkiem jest wystawianie kart legitymacyjnych, jak również o zarządzeniach, do których komiwojażerzy stosować się mają przy wykonywaniu swego handlu.

Obywatele każdej z Wysokich Układających się Stron, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, a zaopatrzeni w kartę legitymacyjną, którzy będą brali udział na terytorium drugiej Strony w targach lub wystawach, będą na nich traktowani jak krajowcy i nie będą podlegali przy tej okazji opłatom innym lub wyższym niż ci ostatni.

Artykuł  15. 

Przedmioty, podlegające cłu, z wyjątkiem towarów zakazanych do przywozu dla jednego z powodów wymienionych w artykule dla jednego z powodów wymienionych w artykule 13, a które są przywożone jako próbki lub wzory przez komiwojażerów, będą obustronnie dopuszczone bezcłowo w przywozie i wywozie pod warunkiem, że przedmioty te, jeżeli nie zostały sprzedane, zostaną reeksportowane w terminie ustanowionym i że tożsamość przedmiotów przywiezionych i wywiezionych nie pozostawia wątpliwości, bez względu na skądinąd przez jaki urząd przeszły.

Reeksport wzorów albo modeli powinien być gwarantowany w obu krajach, czy to przez złożenie w gotówce sumy należnego cła w biurze celnym miejsca przewozu, czy to przez kaucję stosownie złożoną.

Skoro wygaśnie okres przepisowy, suma cła w zależności od tego czy została ona złożona z góry, czy zagwarantowana, przypadnie Skarbowi lub zostanie ściągnięta na rzecz jego, chyba że zostanie ustalone, iż w ciągu okresu tego, wzory lub próbki zostały reeksportowane.

Jeżeli przed wygaśnięciem przepisowego okresu próbki lub wzory przedstawi się w biurze celnym otwartym na ten cel dla ich reeksportowania, biuro to powinno upewnić się przez sprawdzenie, czy przedstawione mu artykuły są istotnie tymi, dla których wydano pozwolenie przywozu. Jeśli nie zachodzą pod tym względem żadne wątpliwość, biuro stwierdzi reeksport i zwróci sumę cła złożoną przy przywozie, albo też przedsięweźmie wszystkie potrzebne zarządzenia w celu zwolnienia kaucji.

Nie będzie się wymagało od importera żadnej opłaty z wyjątkiem opłaty stemplowej, ani za wystawienie świadectwa lub pozwolenia, ani za umieszczenie znaków przeznaczonych dla zapewnienia identyczności próbek lub wzorów.

Władze celne każdej z Wysokich Układających się Stron uznają w celu późniejszego stwierdzenia identyczności próbek lub wzorów za wystarczające znaki, które zostaną na nich umieszczone przez biura celne drugiej Układającej się Strony, pod warunkiem, że te próbki lub wzory posiadać będą listę z opisem ich, poświadczoną przez władze celne tej Strony. Będzie można jednak umieszczać na próbkach lub wzorach przez biura celne kraju przywożącego znaki dodatkowe w tych wszystkich wypadkach, gdyby biura te uznały tę uzupełniającą gwarancję za konieczną dla zapewnienia zidentyfikowania próbek lub wzorów w chwili reeksportu. Z wyjątkiem tego wypadku sprawdzenie ze strony biura celnego polegać będzie poprostu na stwierdzeniu identyczności próbek i na określeniu sumy cła i opłat, które by się ewentualnie należały.

Okres dla reeksportu ustala się najwyżej na 6 miesięcy z wyjątkiem zastrzeżonej dla administracji celnej kraju przywożącego możności przedłużenia go. Z chwilą upływu tego okresu od próbek nieeksportowanych stanie się wymagalna zapłata cła.

Artykuł  16. 

Postanowienia artykułów 14 i 15 nie mają zastosowania ani do zawodów wędrownych, ani do kolportażu, ani do zbierania zamówień u osób, które nie wykonują ani przemysłu ani handlu. Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie w tym względzie całkowitą swobodę swego ustawodawstwa.

Artykuł  17. 

W tym co się tyczy reglamentacji wolnego handlu, a mianowicie sprzedaży, wystawienia na sprzedaż, obrotu i spożycia produktów, żadna z Wysokich Układających się Stron nie wprowadzi różnic pomiędzy produktami krajowymi i produktami drugiej Strony z zastrzeżeniem środków, które każdy z obu rządów mógłby zostać zmuszony zastosować dla zwalczania nielojalnej konkurencji.

Artykuł  18. 

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się do przedsięwzięcia wszystkich potrzebnych środków dla zabezpieczenia w sposób skuteczny produktów naturalnych lub przetworzonych, pochodzących z drugiej Układającej się Strony, przed nielojalną konkurencją w transakcjach handlowych, a mianowicie do zwalczania i zabraniania przez konfiskatę lub przez wszystkie inne stosowne sankcje zgodne ze swym własnym ustawodawstwem wyrobu, obiegu, przywozu, oddawania na skład, sprzedaży lub wystawiania na sprzedaż wewnątrz kraju, jak również i wywozu wszystkich produktów, noszących na nich samych, na ich opakowaniu bezpośrednim lub na ich opakowaniu zewnętrznym, na fakturach, listach przewozowych i dokumentach handlowych oznak, nazw, napisów, wizerunków lub jakichkolwiek znaków, zawierających pośrednio lub bezpośrednio fałszywe wskazówki co do pochodzenia, rodzaju, właściwości przyrodzonych lub jakości specyficznych tych produktów lub towarów.

Artykuł  19. 

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się do przedsięwzięcia wszystkich środków potrzebnych dla zwalcznia na swym terytorium nieprawnego używania geografiznych nazw pochodzenia produktów winnych drugiej Strony, skoro tylko nazwy te są chronione przez Stronę tę we właściwy sposób i zostały przez nią notyfikowane.

Uważa się za używane nieprawnie nazwy pochodzenia każdego z dwóch krajów, kiedy są one stosowane do produktów, którym przepisy ustawowe lub reglamentacyjne tego kraju odmawiają tych praw.

Notyfikacja przewidziana powinna mianowicie wyszczególnić dokumenty wystawione przez kompetentną władzę kraju pochodzenia, stwierdzające prawo do nazw pochodzenia.

W szczególności zabrania się używania geograficznej nazwy pochodzenia dla oznaczenia produktów winnych innych niż te, które mają w rzeczywistości do tego prawo, nawet wówczas, gdy wspomniane było prawdziwe pochodzenie produktów lub gdyby nieprawnej nazwie towarzyszyły pewne sprostowania, jak "rodzaj", "sposób", "typ" lub inne.

Również żadna geograficzna nazwa pochodzenia produktów winnych jednej z Wysokich Układających się Stron, o ile jest ona we właściwy sposób chroniona w kraju ich wytwarzania i o ile została ona prawidłowo notyfikowana drugiej Stronie, nie będzie mogła być uważana jako posiadająca charakter rodzajowy.

Powyższe przepisy nie czynią przeszkód, aby sprzedawca umieszczał swe nazwisko i adres na opakowaniu produktu. Niemniej jednak będzie on musiał, w braku nazwy regionalnej lub lokalnej, uzupełniać wzmiankę tę przez oznaczenie widocznym pismem kraju pochodzenia produktu we wszystkich tych wypadkach, kiedy przez umieszczenie nazwiska lub adresu mogłoby powstać pomieszanie z okolicą lub miejscowością położoną w innym kraju.

Konfiskata produktów, którym zarzuca się nieprawną nazwę, lub inne sankcje zastosowane będą staraniem administracji, bądź na wniosek Prokuratorii lub każdego zainteresowanego, czy to osoby czy związku lub syndykatu, zgodnie z odpowiednim ustawodawstwem każdej z Wysokich Układających się Stron.

Używanie fałszywych nazw pochodzenia, określone w poprzednich ustępach uznane będzie jako akt nielojalnej konkurencji. Będzie ono zwalczane i zakazywane, zgodnie z przepisami przewidzianymi w artykule 18 niniejszego Traktatu.

Artykuł  20. 

Wysokie Układające się Strony zgodne są co do tego, aby informować wzajemnie o wszystkich projektach, tyczących się normalizacji na ich terytoriach typów i serii przemysłowych, oraz gotowe są popierać wszystkimi siłami porozumienia, jakie mogłyby powstawać w tej sprawie pomiędzy zainteresowanymi przemysłami.

Artykuł  21. 

Obywatele każdej z obu Wysokich Układających się Stron będą korzystali na terytorium drugiej Strony, z zastrzeżeniem ogólnych przepisów ustaw i zarządzeń co do kontroli i warunków wjazdu i pobytu cudzoziemców w zakresie paszportów, pozwoleń pobytu (kart identyczności) oraz prawa wydalania, z traktowania kraju najbardziej uprzywilejowanego w tym co się tyczy:

1) pobytu i ustalania się;

2) wykonywania handlu i przemysłu;

3) prawa posiadania, nabywania, zajmowania, wynajmowania wszystkich dóbr ruchomych i nieruchomych oraz zarządzania nimi w jakikolwiek sposób;

4) prawa tworzenia towarzystw o charakterze gospodarczym.

Pod warunkiem wzajemności nie będą mogli być oni poddani traktowaniu mniej korzystnemu od krajowców co do środków wywłaszczania z przyczyny użyteczności publicznej lub interesu ogólnego.

Będą oni zwolnieni z jakiejkolwiek osobistej służby wojskowej, z jakichkolwiek osobistych świadczeń wojskowych i ze wszystkich opłat pobieranych w zamian za tę służbę lub te świadczenia.

Artykuł  22. 

Spółki cywilne, handlowe, przemysłowe, finansowe, ubezpieczeniowe i inne o charakterze gospodarczym, które zostały utworzone w jednym z obu krajów, zgodnie z jego ustawami i które posiadają w nim swoją siedzibę, uznane będą przez drugą Układającą się Stonę jako istniejące w sposób prawidłowy.

Prawość ich utworzenia oraz ich zdolność stawania przed sądami będzie określana według ich statutów i według ustaw kraju, gdzie zostały one utworzone.

Będą one mogły na terytorium drugiej Strony, stosując się do krajowych ustaw i rozporządzeń, wykonywać każdą działalność zezwoloną spółką każdego innego kraju, tworzyć na terytorium tym filie i agencje oraz korzystać ze wszystkich praw przyznanych osobom fizycznym przez przepisy artykułu 21 i wszystkich innych układów zawartych pomiędzy obu Stronami.

Wysokie Układające się Strony zgodne są co do tego:

1) aby nie tworzyć drogą specjalnego i uprzednego zezwolenia trudności w ustalaniu się spółek, mających wykonywać działalność powszechnie zezwoloną spółkom wszystkich innych krajów;

2) aby nie odwoływać raz danego zezwolenia, chyba na skutek naruszenia ustaw i rozporządzeń krajowych.

Artykuł niniejszy nie stosuje się do przemysłów, stanowiących przedmiot monopolu państwowego, i nie reguluje spraw tyczących się transportu emigrantów.

Artykuł  23. 

Niniejszy artykuł z wyłączeniem wszystkich innych reguluje sprawy podatkowe.

Obywatle każdej z Wysokich Układających się Stron i spółki, spełniające warunki wskazane w artykule 22, nie będą podlegały na terytorium drugiej Strony należnościom, opłatom, podatkom lub daninom, jakkolwiek by się one nazywały i bez względu na to czyj rachunek byłyby one pobierane, innym lub wyższym od tych, jakie pobiera się od krajowców lub spółek krajowych w identycznych sytuacjach.

Przepisy te nie przeszkadzają ewentualnemu pobieraniu bądź opłat zwanych pobytowymi, bądź opłat związanych z wykonywaniem formalności policyjnych, przy czym jednak rozumie się, że obywatele obu krajów będą korzystali co do wysokości wspomnianych opłat z traktowania udzielanego obywatelom kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  24. 

We wszystkich sprawach, tyczących się tranzytu międzynarodowego, Wysokie Układające się Strony będą stosowały w swych wzajemnych stosunkach przepisy Konwencji i Statutu Barcelońskiego z dnia 20 kwietnia 1921 r. o wolności tranzytu.

Artykuł  25. 

Każda z Wysokich Układających się Stron zapewni statkom drugiej Strony w portach morskich położonych pod jej suwerennością, władzą lub ochroną oraz na swoich wodach terytorialnych traktowanie narodowe lub traktowanie na stopie kraju najbradziej uprzywilejowanego w wypadku, gdy to drugie było bardziej korzystne. Traktowanie to będzie mianowicie stosowało się do swobody dostępu do portów, do korzystania z nich, do pełnego korzystania z udogodnień udzielanych żegludze, do czynności handlowych dla statków, ich towarów lub pasażerów, do wszelkiego rodzaju ułatwień, tyczących się udzielania miejsc przy nadbrzeżu, do załadowywania i wyładowywania, do należności i opłat wszelkiego rodzaju pobieranych w imieniu lub na rachunek rządu, władz publicznych, koncesjonariuszy lub wszelkiego rodzaju zakładów.

Artykuł  26. 

Postanowienia artykułu poprzedzającego w żadnej mierze nie ograniczają swobody właściwych władz portu morskiego co do stosowania środków, jakie uważają one za stosowne przedsięwziąć w celu dobrego zarządu portu i policji portowej, byle by tylko środki te były zgodne z zasadą równorzędności traktowania tak, jak została ona określona w artykule 25.

Artykuł  27. 

W portach jednej z Wysokich Układających się Stron kapitanowie statków handlowych drugiej Strony, których załogi stałyby się niepełne na skutek chorób lub innych przyczyn, będą mogli, stosując się do ustaw i lokalnych przepisów porządkowych, werbować marynarzy potrzebnych do prowadzenia w dalszym ciągu podróży, przy czym rozumie się, że zwerbowanie, na które zawsze marynarz powinien zgodzić się dobrowolnie, dojdzie do skutku zgodnie z prawem bandery statku.

Artykuł  28. 

Wszystkie należności i opłaty za korzystanie z portów morskich winny być ogłaszane we właściwy sposób przed wprowadzeniem ich w życie.

Toż samo stosuje się do przepisów porządkowych i eksploatacyjnych.

W każdym porcie morskim zarząd portu będzie utrzymywał do dyspozycji zainteresowanych zbiór obowiązujących należności i opłat, jak również przepisów porządkowych oraz eksploatacyjnych.

Artykuł  29. 

Statki, które według francuskich ustaw i rozporządzeń udowodnią, że są narodowości francuskiej, oraz statki, które według polskich ustaw i rozporządzeń udowodnią, że są narodowości polskiej, uznane będą jako będące odpowiednio narodowści francuskiej lub polskiej.

Świadectwa pomiarowe wystawiane przez władze jedenj z Wysokich Układających się Stron, będą uznane przez władze drugiej Strony jako równoznaczne ze świadectwami wystawianymi przez jej własne władze.

Artykuł  30. 

Statki jednej z Układających się Stron, udające się do portu drugiej Strony w celu uzupełnienia tam swego ładunku, będą mogły, stosując się do ustaw i rozporządzeń, obowiązujących w kraju, gdzie leży port, zachowywać na statku część swego ładunku przeznaczoną dla innego portu tego samego lub innego kraju. Nie będą one obciążane w stosunku do tej części ładunku ani należnościami, ani opłatami, chyba, że będzie chodziło o opłaty za dozór, którym podlegają również statki krajowe, wykonywujące te same czynności.

Artykuł  31. 

Z postanowień artykułów 25 do 30 są wyjęte i pozostają regulowane całkowicie przez ustawodawstwo krajowe:

1) kabotaż krajowy;

2) wykonywanie rybołówstwa i polowania na zwierzęta morskie na wodach terytorialnych oraz te specjalne korzyści, których przedmiotem są lub będą produkty krajowego rybołówstwa;

3) korzyści, jakich każda z Wysokich Układających się Stron udziela lub udzielić mogłaby swym obywatelom w celu popierania rozwoju marynarki handlowej, w formie bądź premii lub subwencji na budowę czy nabycie statków handlowych, bądź jakichkolwiek premii czy zobowiązań w stosunku do marynarki handlowej.

4) morska obsługa portów, red i plaż łącznie z pilotażem, holownictwem oraz organizacją służby ratowniczej i służby opieki nad marynarzem;

5) a) obrót pomiędzy Francją i Tunisem, Francją i koloniami francuskimi, koloniami tymi między sobą i z Tunisem; niemniej jednak w obrotach tych statki Wysokich Układających się Stron będą korzystały z traktowania kraju najbardziej uprzywilejowanego.

b) specjalne korzyści, które udzieloneby były w dziedzinie żeglugowej we Francji, Tunisie i koloniach francuskich dla transportów, pochodzących z Maroka i krajów, pozostających pod mandatem.

Artykuł  32. 

Każdemu statkowi jednej z Wysokich Układających się Stron, który zostanie do tego zmuszony przez złą pogodę lub przez wypadek siły wyższej, będzie zezwolone schronienie się do portu drugiej Strony, na dokonanie tam swej naprawy, na zapewnienie sobie tam wszelkiego potrzebnego zaopatrzenia i na wyjście z powrotem w morze, nie płacąc przy tym innych należności lub opłat, niż te, jakie pobierane są od statków krajowych w tych samych okolicznościach.

W wypadku jednak, gdyby kapitan statku, który schroni się do portu w okolicznościach przewidzianych w poprzednim ustępie znalazł się w potrzebie sprzedaży części swego ładunku w celu pokrycia swych kosztów, musiałby się on zastosować do miejscowych rozporządzeń i taryf.

Artykuł  33. 

Jeżeli statek pod banderą jednej z Wysokich Układających się Stron osiądzie na mieliźnie lub rozbije się na wybrzeżach drugiej Strony, zastosowany zostanie artykuł 28 Konwencji Konsularnej z dnia 30 grudnia 1925 r. Ponadto miejscowe władze winny dopilnować, aby statek mógł otrzymać ratunek i pomoc.

Statek lub jego cząstki łącznie z maszynami, ożaglowaniem, aparatami, meblami, wszelkiego rodzaju przyrządami pomocniczymi i dokumentami uratowanymi z rozbicia będzie zwrócony właścicielowi lub uprawnionemu w sposób właściwy jego przedstawicielowi, o ile zażąda tego w okresach przewidzianych przez miejscową ustawę. Toż samo stanie się z uratowanymi towarami. W wypadku sprzedaży, sumy z niej uzyskane będą wypłacone wspomnianemu właścicielowi po potrąceniu kosztów ratowania, konserwacji i sprzedaży.

Władza konsularna tej z Wysokich Układających się Stron, której obywatelami są właściciele, będzie mogła w braku ich zażądać zwrotu uratowanych przedmiotów lub sum uzyskanych za nie w wypadku sprzedaży.

Artykuł  34. 

Przedsiębiorstwa żeglugowe jednej z Wysokich Układających się Stron, dopuszczone według ustaw i rozporządzeń drugiej Strony do wykonywania transportu jej emigrantów, oraz działające zgodnie z jej ustawodawstwem, będą korzystały pod każdym względem na terytorium tej Strony z tych samych przywilejów, zwolnień i ułatwień, co analogiczne przedsiębiorstwa kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  35. 

Postanowienia artykułów 25 do 33 niniejszego Traktatu stosują się do wszystkich statków bez względu na to, czy należą one do jedenj z Wysokich Układających się Stron, czy do osób prywatnych, spółek lub związków publicznoprawnych.

Nie tyczą się one jednak w żadnej mierze okrętów wojennych ani statków policyjnych czy kontrolnych, ani w ogólności statków,sprawujących z jakiegokolwiek tytułu władzę publiczną, ani wszystkich innych statków, skoro służą one wyłącznie dla celów sił morskich, wojennych lub powietrznych jedenj z Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  36. 

Statki jednej z Wysokich Układających się Stron oraz ich załogi i ładunki będą korzystały na wodach drugiej Układającej się Strony, jak również w jej wewnętrznych portach otwartych dla handlu, z tego samego traktowania co statki, załogi i ładunki kraju najbardziej uprzywilejowanego.

W tym, co się tyczy wszelkich należności i opłat związanych z wewnętrzną żeglugą, każda z Wysokich Układających się Stron traktować będzie na swoich wewnętrznych drogach rzecznych lub w swoich wewnętrznych portach otwartych dla handlu, statki drugiej Strony, ich załogi oraz ładunki równie przychylnie, jak własne statki, załogi i ładunki.

Postanowienia przewidziane w dwóch poprzednich ustępach nie stosują się do czynności transportowych wykonywanych pomiędzy dwoma portami tej samej sieci rzecznej wewnątrz kraju.

Wszystkie statki, które są zarejestrowane na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron i które należą do obywateli lub spółek tej Strony, uważane są w rozumieniu niniejszego Traktatu za statki Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  37. 

Produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące i przychodzące z polskiego terytorium celnego z wyjątkiem produktów podanych na liście 2 załączonej przy niniejszym, będą korzystały przy ich przywozie do kolonii francuskich, zwanych asymilowanymi, to jest posiadających w zasadzie ten sam ustrój celny co metropolia, z taryfy minimalnej bez względu na to, czy taryfa ta jest taryfą metropolii, czy chodzi o jakąś taryfę specjalną, co należy rozumieć, iż produkty te będą korzystały z traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Przy przewozie na polskie terytorium celne produkty naturalne lub przetworzone, pochodzące lub przychodzące z kolonii francuskich zwanych asymilowanymi, z wyjątkiem tych produktów, które są podane na liście 1 załączonej przy niniejszym, będą korzystały, o ile są zawarte w liście A, ze zniżek procentowych na liście tej przewidzianych, a bez względu na to, czy zawarte są, czy brak ich na liście A - z traktowania na stopie kraju najbradziej uprzywilejowanego.

W koloniach zwanych nieasymilowanymi, to jest posiadających specjalny ustrój celny, oraz w Tunisie, produkty pochodzące i przychodzące z polskiego terytorium celnego, o którym mowa w pierwszym ustępie niniejszego artykułu, będą korzystały z najniższych taryf celnych, jakie są lub mogły być tam udzielone każdemu innemu mocarstwu w wyniku zarządzeń taryfowych lub umów handlowych.

Produkty kolonii zwanych nieasymilowanymi, protektoratów i krajów, znajdujących się pod francuskim mandatem, z wyjątkiem tych produktów, które są podane na liście 1 załączonej przy niniejszym, będą korzystały przy ich przywozie na polskie terytorium celne z traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Postanowienia powyższe nie upoważniają polski do wymagania dobrodziejstwa korzyści preferencyjnych, jakich kolonie i protektoraty francuskie udzielają lub mogłyby udzielić Francji, koloniom, protektoratom i krajom, znajdującym się pod mandatem francuskim.

Artykuł  38. 

Postanowienia artykułów 3 do 13 włącznie, tyczące się wymiany handlowej pomiędzy obu krajami, będą stosowane do francuskich kolonii, krajów pod protektoratem i krajów, znajdujących się pod mandatem francuskim.

Artykuł  39. 

W portach kolonii francuskich statki handlowe polskie i gdańskie będą korzystały, stosując się do przepisów porządku publicznego oraz bezpieczeństwa, jak również do miejscowych ustaw i rozporządzeń, z traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Rząd francuski zaleci Rządowi Tunisu rozciągnięcie na porty Tunisu powyższego postanowienia z zastrzeżeniem dla rybołówstwa i kabotażu.

Artykuł  40. 

Co się tyczy wjazdu i pobytu, obywatele polscy i gdańscy będą korzystali w koloniach francuskich z traktowania przyznawanego obywatelom kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Traktowanie to w stosunku do obywateli polskich i gdańskich, zarówno osób fizycznych jak i spółek, które zostały lub mogłyby zostać dopuszczone do osiedlenia się na terytorium kolonii francuskich, zostanie zapewnione przez Rząd francuski z zastrzeżeniem stosowania się do ustaw porządku publicznego lub bezpieczeństwa, jak również miejscowego ustawodawstwa.

Rząd francuski zaleci Rządowi Tunisu, aby ten nie czynił niekorzystnego różniczkowania w stosunku do obywateli polskich i gdańskich, co do ich wjazdu oraz ich pobytu w Tunisie, jak również aby udzielał obywatelom polskim i gdańskim, zarówno osobom prywatnym jak i spółkom, które osiedliły się na terytorium Tunisu, korzyści praw, przysługujących wspólnie obywatelom różnych mocarstw, z zastrzeżeniem stosowania się do ustaw porządku publicznego praz bezpieczeństwa, jak również do miejscowego ustawodawstwa.

Co do traktowania komiwojażerów, to Rząd francuski udzieli w swych koloniach i zaleci Rządowi Tunisu udzielanie na jego terytorium komiwojażerom polskim i gdańskim, jak również wzorom i próbkom traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Również obywatele kolonii, protektoratów i krajów, znajdujących się pod mandatem francuskim, będą korzystali w Polsce z traktowania udzielanego obywatelom kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  41. 

Rząd polski, któremu powierzone zostało prowadzenie spraw zagranicznych Wolnego Miasta Gdańska, zgodnie z art. 104 Traktatu Wersalskiego i artykułami 2 i 6 Konwencji Paryskiej z dnia 9 listopada 1920 r. pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Wolnym Miastem Gdańskiem, zastrzega sobie prawo oświadczenia że Wolne Miasto jest Stroną Układającą się w niniejszym Traktacie i że przyjmuje zobowiązania oraz nabywa prawa z niego wypływające.

Zastrzeżenie to nie rozciąga się na postanowienia niniejszego Traktatu, które Rzeczpospolita Polska, zgodnie z prawami przysługującymi Polsce na podstawie traktatów i konwencyj, ważnie zaciągnęła w stosunku do Wolnego Miasta Gdańska.

Artykuł  42. 

Spory, jakie mogłyby powstać pomiędzy Wysokimi Układającymi się Stronami co do wykładni niniejszego Traktatu, a które nie mogłyby być załatwione w drodze dyplomatycznej, przedłożone będą za wspólną zgodą w drodze kompromisu bądź do Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarpodowej w warunkach i zgodnie z procedurą przewidzianą w jego statucie, bądź, jeśli jedna z obu stron tego zażąda, do Trybunału Rozjemczego w warunkach i zgodnie z procedurą przewidzianą przez Konwencję Haską z dnia 18 października 1907 r. w sprawie pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych.

W przypadku, gdyby w zastosowaniu niniejszego artykułu Wysokie Strony Układające się odwołały się do Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, orzekać on będzie w postępowaniu skróconym i w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł  43. 

Obie Wysokie Układające się Strony zgodne są co do tego, aby utrzymać stosowanie Konwencji Weterynaryjnej, podpisanej między obu krajami dnia 24 kwietnia 1929 r.

Artykuł  44. 

Niniejszy Traktat będzie ratyfikowany i dokumenty ratyfikacyjne wymienione zostaną w Warszawie, skoro tylko to będzie możliwe. Wejdzie on w życie w 30 dniu, począwszy od daty wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Niniejszy traktat zawarty jest na jeden rok, począwszy od daty jego wejścia w życie.

W braku wypowiedzenia na sześć miesięcy przed terminem jego wygaśnięcia, niniejszy Traktat uznany zostanie za przedłużony milcząco, przy czym jednak każda z Wysokich z Układających się Stron zastrzega sobie prawo wypowiedzenia go w każdej chwili za uprzedzeniem na sześć miesięcy naprzód, skierowanym do drugiej Układającej się Strony.

Artykuł  45. 

Wysokie Strony Układające się zgodne są, aby uznać za wygasłe od chwili wejścia w życie postanowień niniejszego Traktatu:

a) prowizoryczny Układ Handlowy pomiędzy Polską i Francją, podpisany w Paryżu dnia 18 lipca 1936 r.;

b) wszystkie porozumienia późniejsze, jakie nastąpiły co do przedłużenia wspomnianego układu handlowego.

Na dowód czego wymienieni wyżej pełnomocnicy podpisali Traktat niniejszy i wycisnęli na nim swoje pieczęcie.

Sporządzono w Paryżu w podwójnym egzemplarzu, dnia 22 maja 1937 r.

Załącznik

ŚWIADECTWO POCHODZENIA NA WWÓZ DO POLSKI

(pominięty)

Załącznik

Wzór karty legitymacyjnej dla komiwojażerów

(pominięty)

Załącznik ¹

LISTA 1.

Lista towarów, przy których przywozie do Polski Francja nie będzie korzystała z klauzuli największego uprzywilejowania.

(pominięto).

Załącznik ²

LISTA 2.

Lista towarów, przy których przywozie do Francji Polska nie będzie korzystała z klauzuli największego uprzywilejowania.

(pominięto).

PROTOKÓŁ PODPISANIA

W chwili podpisywania Traktatu z dnia dzisiejszego Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Republiki Francuskiej postanowiły określić dokładniej w niniejszym protokole warunki jego stosowania - według następujących postanowień:

Do Artykułu 1, lista A.

Do pozycji 128 p. 4.

Cła konwencyjne stosowane będą do serów, posiadających cechy zewnętrzne i skład określone w powołaniu na artykuł 13 francuskiej Ustawy z dnia 2 lipca 1935 r., i zaopatrzonych w zaświadczenie o wyrobie francuskim.

Dokument ten wystawiony przez Narodową Federację Przemysłu Serowniczego (Federation Nationale de l'Industrie Fromagere, ulica de Rivoli 136 w Paryżu) winien zawierać wzmiankę o miejscu wyrobu we Francji. Winien on być poświadczony przez odpowiedni Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej i służyć będzie jednocześnie jako świadectwo pochodzenia.

Do pozycji 277, 278 i 280

1) Zakłady, które zastosują się do przepisów, dotyczących fabryk wódek, co do instalacji potrzebnych do butelkowania napojów alkoholowych, będą mogły pod warunkiem poddania się kontroli, przepisom rachunkowości oraz uiszczania opłat patentowych, uzyskiwać - bez żadnego ograniczenia - zezwolenia na butelkowanie koniaków i armianiaków przywożonych z Francji w beczkach.

2) Prawo butelkowania win przywożonych z Francji w beczkach, będzie udzielane pod warunkiem stosowania się do obowiązujących przepisów:

a) osobom prywatnym, przyważącym wina do prywatnego spożycia;

b) zakładom korzystającym z koncesji sprzedaży win w hurcie i w detalu i upoważnionym do sprzedaży wina wyłącznie w zamkniętych naczyniach;

c) restauracjom pierwszego rzędu, w połączeniu lub nie z przedsiębiorstwami hotelowymi.

3) Koniaki i armaniaki będą mogły być przywożone w butelkach zawierających 0,75 litra, 0,375 litra i 0,1875 litra.

Do z 49 (szparagi) i do 282 p.1 (wina szampańskie).

Zniżki zamieszczone na liście A do powyższych pozycji będą stosowane od chwili, gdy wykonane zostaną przez Francję warunki przewidziane w ad artykuł 2 I niniejszego protokołu. Chwilowo stosowana będzie do wina szampańskiego (poz. 282 p. 1) zniżka 89%.

Do z 382 p. 2.

Jako sole lecznicze mineralne Vichy dozowane rozumie się pastylki i tabletki.

Do poz. 384.

Pod warunkiem wzajemności, podania firm francuskich o wciągnięcie francuskich specyfików farmaceutycznych na listę specyfików, dopuszczonych do sprzedaży w Polsce, będą traktowane przez właściwe instytucje polskie nie gorzej niż podania zgłaszane przez firmy jakiegokolwiek trzeciego kraju.

Rejestracja francuskich specyfików farmaceutycznych, o której mowa wyżej, będzie dokonywana zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem polskim.

W każdym razie Rząd Polski rozpatrzy jak najprzychylniej i w jak najkrótszym czasie podania o zarejestrowanie, które będą zgłoszone na produkty farmaceutyczne francuskie.

Do poz. 398 (p. 1 a) i z p. 9) i do poz. 490 (z p. 2).

1) W wypadku, gdyby niniejszy Traktat został przedłużony zniżki celne przyznane na następujące produkty: rezorcyna, kwas betarezorcylowy, kwas anyżowy i benzochinon będą obowiązywały do 31 grudnia 1938 r.

2) Co się tyczy ortonitroanizolu rozumie się, że ważność odnośnej zniżki celnej wygasa 31 grudnia 1937 r.

Do poz. 1136, 1137, 1138, 1143.

Stawki konwencyjne obowiązujące obecnie w Polsce na mocy postanowień umowy pomiędzy Polską i Zjednoczonym Królestwem z dnia 27 lutego 1935 r. i którym będą podlegały przy ich przywozie do polskiego obszaru celnego samochody, traktory, podwozia samochodowe i motocykle, zarówno w odniesieniu do stawek celnych, jak i do warunków odprawy celnej, są następujące: (tabela pominięta).

Do poz. 1258.

Biżuteria nieprawdziwa objęta tekstem konwencyjnym korzystać będzie ze stawek konwencyjnych poz. 1258 (przewodzianych w konwencji handlowej między Polską i Czechołowacją z dn. 10 lutego 1934 r.) pod warunkiem, że każda przesyłka będzie zaopatrzona w świadectwo wydane przez Izbę Handlową w: Paryżu, Lyon, Saint-Claud, Angers, Clermont-Ferrand i Annecy, poświadczone przez właściwy Konsulat R. P., stwierdzające, że wymieniony towar należy biżuterii nieprawdziwej wyprodukowanej na terenie działania powyższych Izb Handlowych.

Do artykułu 2:

I. Z chwilą ogłoszenia we Francji ustawy dotyczącej obniżenia cła przywozowego na żywe tryki, owce i barany, oraz na mięso baranie świeże i mrożone, Rząd polski zastosuje do wina szampańskiego (poz. 282 p. 1 taryfy celnej polskiej) zniżkę celną w wysokości 96 i 1/2 procent i do szparagów (z poz. 49 polskiej taryfy celnej) przywożonych w okresie od 1 lutego do 31 marca zniżkę celną w wysokości 50%.

II. W wypadku, gdyby Rząd francuski zmuszony był podwyższyć cła wymienione w liście B, lub niektóre z nich, Rząd polski będzie miał możność zmienić jak następuje stawki wymienione w liście A na następujące pozycje lub niektóre z nich. Wybór produktów co których cła zostaną zmienione będzie przedmiotem uprzedniego porozumienia pomiędzy obu rządami.

(tabela pominięta).

Również, gdyby Rząd polski był zmuszony podwyższyć cła autonomiczne na artykuły wymienione w powyższej liście, zbada on wspólnie z Rządem francuskim jakiej kompensaty należałoby udzielić przy przywozie produktów rolnych francuskich.

III. Rząd francuski ustala na jaja pochodzące i przychodzące z obszaru celnego polskiego, przy ich przywozie do obszaru celnego francuskiego następoujące korzyści: (tabela pominięta).

Uwagi: Będą mogły korzystać ze zwolnienia z opłat jedenie jaja zgłoszone w skrzyniach standartowych, zawierających 720 lub 1140 sztuk, ważące brutto najmniej 50 kg i najwyżej 105 kg - zależnie od wypadku.

W wypadku, gdyby Rząd francuski zmuszony był ustanowić lub podwyższyć opłaty przewidziane powyżej, Rząd polski będzie miał możność zastosowania postanowień zawartych w wyżej wymienionym artykule II.

IV. Produkty pochodzące i przychodzące z obszaru celnego polskiego, które są wyszczególnione w niniejszym ustępie, będą korzystały przy ich przewozie do obszaru celnego francuskiego z celnego zaszeregowania i korzyści jak następuje:

Ex 17 ter - kiełbasa krakowska:

Ten produkt jest przyrównany z punktu widzenia zastosowania stawki celnej do mortadeli.

Ex 80 - Fasola zwykła w ziarnach:

Jako taka fasola będzie uważana fasola zawierająca 2 procent i więcej zanieczyszczeń.

Ex 83 - Płatki ziemniaczane przeznaczone wyłącznie na paszę dla bydła:

Jako takie są uważane płatki ziemniczane zaierające jeszcze łupiny.

Ex 166-bis - Miazga ziemniaczana:

Miazga ziemniaczana zawierająca 50 procent i mniej skrobi podlega cłu jako makuchy inne (Nr 166-bis p. 2).

Ex 466-bis - Książki szkolne drukowane w języku polskim i przeznaczone do nauki początkowej lub elementarnej są zaliczone do poz. 466-bis taryfy celnej francuskiej; nawet jeżeli zawierają rysunki albo obrazki wyjaśniające, niekolorowe i stronice nie są numerowane.

Do Artykułu 11.

Kwity "acquit a cautio" wystawione przez Administrację Podatków na wina, produkty winne i napoje alkoholowe będą uważane za świadectwa analizy i zdrowotności przewidziane w artykule 11 niniejszego Traktatu.

Do Artykułu 19.

1) Wysokie Układające się Strony oświadczają swoją gotowość zbadania ewentualnego rozciągnięcia ochrony nazw pochodzenia, przewidzianej w artykule 19 na inne artykuły, których cechy specyficzne wypływają z gleby lub klimatu.

2) Ochrona przewidziana artykułem 19 niniejszego Traktatu (Nazwa pochodzenia produktów winnych) zostaje rozciągnięta na sery Roquefort, to jest na sery określone francuską ustawą z dnia 26 lipca 1925 r.

3) W wypadku, gdyby wódki z wina, winogron lub owoćow uzyskały w przyszłości dobrodziejstwo nazwy regionalnej, zgodnie z ustawami i rozporządzeniami, istniejącymi we Francji, dokonana zostanie o tych nowych nazwach notyfiacja ze strony Rządu Francuskiego. W tym przypadku Rząd polski udzieli napojom, stanowiącym przedmiot notyfikacji, dobrodziejstw udzielonych niniejszym Traktatem wódkom z Cognac i Armagnac, które korzystają już z nazw tego rodzaju.

Do Artykułu 21.

I. Stwierdza się wyraźnie, że obecny Traktat nie uchyla traktatów specjalnych, tyczących się przepisów co do pracowników.

II. Rozumie się przez zarządzenie wywłaszczające wszystkie ogólne rozporządzenia ograniczające, zarządzające i ścieśniające, które tyczą się praw własności lub używania wszystkich dóbr, praw i interesów posiadanych prawnie, z wyjątkiem zarządzeń wyjątkowych uzasadnionych potrzebami obrony i bezpieczeństwa kraju, a mających zastosowanie do wszystkich cudzoziemców.

III. Rozumie się, że przyjmując drugi ustęp artykułu 21, Wysokie Strony Układające się nie zrzekają się praw, które mogłyby wykazywać skądinąd co do spraw uregulowanych tym ustępem.

IV. Wysokie Strony Układające się zgadzają się uznać, iż wyrażenie "wykonywanie handlu i przemysłu", figurujące w artykule 21 niniejszego Traktatu, tyczy się również handlu detalicznego i czynności rzemieślniczych (obejmujących i chałupników) bez względu na to, jaki jest rozmiar przedsiębiorstwa i ilość personelu zatrudnionego przez kupca lub rzemieślnika.

Rozumie się, że niniejszy Traktat nie może przeszkodzić stosowaniu obowiązującego na terytorium każdej z Wysokich Układających się Stron ustawodawstwa w wypadku, gdyby ustawodawstwo to uzależniało dla obywateli zagranicznych wykonywanie niektórych z tych czynności, o których mowa w powyższym ustępie, od specjalnego zezwolenia.

Do Artykułu 23.

Oba rządy zobowiązują się do rokowań w ciągu najbliższego czasu o układ co do podwójnego opodatkowania.

Nim układ ten zostanie zawarty obie Wysokie Układające się Strony godzą się co do podatków obliczanych od kapitału, dochodów lub zysków, że każda z nich obciążać będzie spółki drugiej Strony, zarówno jak i ich filie, w zależności od rodzaju podatków tylko w stosunku do tej części aktywów spółki, jaką inwestowały one na jej terytorium, w stosunku do dóbr, które na terytorium tym posiadają, walorów, które na terytorium tym są w obiegu, zysków, które spółki na terytorium tym osiągają lub interesów, które na terytorium tym prowadzą. Nie bedzie również stosowała do nich wyższej stopy likwidacyjnej od tej, jaką stosuje do spółek krajowych.

Do Artykułu 24.

1) Jeżeli jakiś kraj graniczący z jednym z państw Układających się zamknie z jakiejkolweik przyczyny granicę swą przed bezpośrednim ruchem pasażerskim lub towarowym z przenaczeniem do wspomnianego Układającego się Państwa lub idącym z tego Państwa, nie będzie odeń wymagane udzielanie tranzytu dla podróżnych lub towarów pomiędzy krajem powyżej wspomnianym i drugim Układającym się Państwem drogami komunikacyknymi, przechodzącymi przez granicę, dopóki pozostanie ona zamknięta.

2) Wysokie Układające się Strony zgadzają się oświadczyć, iż postanowienia artykułu 24 nie naruszają w niczym prawa Rządu polskiego co do kontrolowania i zakazywania tranzytu broni, amunicji i materiału wojennego w wyniku artykułu 22 ust. 4 Traktatu, podpisanego w Rydze dnia 18 marca 1921 r. pomiędzy Polską z jednej strony i Sowieckimi Republikami Rosji, Ukrainy i Białej Rusi z drugiej strony.

Do Artykułu 31.

1) Rozumie się, że wyrażenie "kabotaż krajowy" nie tyczy się wypadków, gdy statek udaje się kolejno do szeregu portów tej samej Wysokiej Układającej się Strony, bądź, aby w nich wyładować całość lub część swego ładunku i swych pasażerów, przybywających z zagranicy, bądź aby w nich załadowywać całość lub część swego ładunku i swych pasażerów z przeznaczeniem zagranicę.

2) Rozumie się, że ustęp artykułu 31 tyczy się wyłącznie wykonywania obsługi morskiej w nim wyszczególnionej. W wypadku, gdyby pilotaż był obowiązujący, taryfy i dokonane usługi poddane by były postanowieniom artykułu 25, 26 i 28, przy czym jednak każda z Wysokich Układających się Stron będzie mogła zwolnić z obowiązku pilotażu tych wśród swych krajowców, którzy odpowiadają określonym warunkom technicznym.

Do Artykułu 34

Wobec tego, iż Rząd polski postanowił dla lepszego zapewnienia ochrony swych emigrantów, że nie mogą oni opuszczać polskiego terytorium celnego inaczej niż drogą morską, Rząd francuski oświadcza, iż z zastrzeżeniem następujących postanowień nie zgłasza przeciwko zarządzeniu temu jakiegokolwiek sprzeciwu:

I. Rząd polski oświadcza, że nie sprzeciwia się, aby francuskie przedsiębiorstwa żeglugowe, o których mowa w artykule 34, mogły dokonać przewozu emigrantów, opuszczających polskie terytorium celne drogą morską, przeładowując ich w portach francuskich lub portach krajów trzecich, byleby tylko porty te leżały w krajach, gdzie Polska korzysta w dziedzinie praw co do ustalania się i żeglugi z traktowania na stopie krajowej lub traktowania na stopie kraju najbardziej uprzywilejowanego i byleby porty te były zadawalające z punktu widzenia przewozu emigrantów.

II. W wypadku, gdyby jakiemukolwiek zagranicznemu przedsiębiorstwu żeglugowemu udzielono ułatwień dla zaokrętowanych emigrantów w porcie, leżącym poza polskim terytorium celnym, po skierowaniu ich do portu tego drogą lądową, Rząd polski gotów jest upoważnić na czas trwania tych ułatwień francuskie przedsiębiorstwa żeglugowe, o których mowa w artykule 34, do korzystania z ułatwień równoznacznych. Rozumie się przez wyrażenie "ułatwienia równoznaczne" upoważnienie przedsiębiorstw francuskich do zaokrętowania emigrantów z przeznaczeniem do tego samego kraju migracji, do którego udają się emigranci zaokrętowani przez przedsiębiorstwo zagraniczne, po skierowaniu ich z Polski drogą lądową, byleby tylko zaokrętowywanie to odbywało się w równowartościowych portach kraju, gdzie leży port dopuszczony do zaokrętowywania emigrantów przewożonych przez wspomniane przedsiębiorstwo zagraniczne. Rozumie się poza tym, iż porty te winny być zadawalające z punktu widzenia przewozu emigrantów.

III. W wypadkach wyjątkowych, to jest w wypadkach, kiedy emigranci, którzy powinni by byli być zaokrętowani normalnie w jednym z portów polskiego terytorium celnego, nie mogli być w nim zaokrętowani na skutek wypadku siły wyższej, Rząd polski gotów jest traktować przychylnie podania zaiteresowanych francuskich przedsiębiorstw żeglugowych, o których mowa w artykule 34, co do uzyskania w drodze wyjątku zezwolenia na kierowanie poszczególnych transportów wspomnianych emigrantów drogą lądową do portów innych krajów, gdzie Polska korzysta w dziedzinie praw ustalania się żeglugi z traktowania na stopie kraju najbardzeij uprzywilejowanego.

Do Artykułu 37 i 38.

Postanowienia artykułów 37 i 38 pozostaną w zastosowaniu w razie oddzielnego układu pomiędzy Polską i Syrią.

Do Artykułu 40.

Przez "obywateli" Wysokie Układające się Strony rozumieją wszystkie osoby fizyczne lub prawne poddane władzy jednej z Nich (obywatele, poddani lub pozostający pod protektoratem w Metropolii, koloniach, protektoratach i karjach pod mandatem). Klauzula największego uprzywilejowania, gdziekolwiek została ona ustalona, stosuje się zarówno do jednych jak i do drugich.

Sporządzono w Paryżu, w podwójnym egzemplarzu, dnia 22 maja 1937.

¹ Załącznik Lista 1 zmieniona przez art. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 kwietnia 1939 r. o tymczasowym wprowadzeniu w życie postanowień porozumienia dotyczącego zmiany traktatu handlowego i nawigacyjnego między Polską a Francją (Dz.U.39.40.264) z dniem 24 kwietnia 1939 r.

² Załącznik zmieniony przez obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 15 listopada 1937 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.37.86.624).