Estonia-Polska. Konwencja Konsularna. Tallin.1924.01.11.
Dz.U.1926.26.155
Akt utracił mocKONWENCJA KONSULARNA
między Polską a Estonją podpisana w Tallinie dnia 11 stycznia 1824 r.
Przekład.
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI,
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,
wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:
Dnia jedenastego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku podpisana została w Tallinie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Estońskiej Konwencja Konsularna o następującem brzmieniu dosłownem:
POLSKA
z jednej strony
i
ESTONJA
z drugiej,
powodowane pragnieniem porozumienia się co do dopuszczania wzajemnie na swych terytorjach urzędników konsularnych, oraz ustalenia wzajemnych praw, przywilejów i prerogatyw Konsulów Generalnych, Konsulów, Wice-Konsulów i Agentów Konsularnych i określenia ich czynności, postanowili zawrzeć Konwencję Konsularną i w tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:
Pana Tadeusza Dobrzyńskiego, Posła nadzwyczajnego i Ministra pełnomocnego w Tallinie, i
Pana Dra Karola Poznańskiego, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spaw Zagranicznych.
Rząd Republiki Estońskiej:
Pana Fryderyka Akel, Ministra Spraw Zagranicznych,
którzy, po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:
Są uważani jako Konsulowie i funkcjonarjusze konsularni w rozumieniu Konwencji niniejszej, wszyscy urzędnicy służby konsularnej, powołani do wykonywania czynności, określonych przez odnośne przepisy konsularne Układających się Stron, to jest Konsulowie Generalni, Konsulowie, Wice-Konsulowie, Agenci Konsularni, Sekretarze i Attachés Konsularni.
Konsulowie Generalni, Konsulowie, Wice-Konsulowie i Agenci Konsularni mogą być funkcjonarjuszami konsularnymi etatowymi (consules missi) lub też funkcjonarjuszami honorowymi (consules electi). Postanowienia Konwencji niniejszej dotyczą tych ostatnich tylko w tej mierze, w jakiej przepisy konsularne Państwa wysyłającego upoważniają ich do wykonywania praw i pełnienia czynności, wyszczególnionych w Konwencji niniejszej.
Każda z Układających się Stron władna będzie mianować Konsulów Generalnych, Konsulów, Wice-Konsulów lub Agentów Konsularnych w portach, miastach i miejscowościach drugiej Strony.
Układające się Strony zastrzegają sobie jednak prawo wskazania miejscowości, do których dopuszczenie funkcjonarjuszów konsularnych Strony uważałyby za niepożądane; rozumie się, że zastrzeżenie to nie będzie mogło być stosowane względem jednej z Układających się Stron bez jednoczesnego zastosowania do wszystkich mocarstw.
Wszędzie, gdzie w niniejszej Konwencji jest mowa o "Konsulu" rozumie się przez to Konsulów Generalnych, Konsulów i Wice-Konsulów; również tam gdzie jest mowa o "Konsulatach"- rozumie się Konsulaty Generalne, Konsulaty i Wice-Konsulaty.
Konsulowie będą wzajemie przyjęci i uznani, zgodnie z przepisami i formalnościami, obowiązującemi w Państwie przyjmującem, po przedłożeniu listów komisyjnych.
Przy przedłożeniu listów komisyjnych będzie wskazany okrąg Konsulatu; wszelkie późniejsze zmiany, dotyczące tego okręgu winny być komunikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych drugiej Układającej się Strony.
Przyzwolenie (exequatur) dla swobodnego wykonywania ich czynności będzie doręczone Konsulom w czasie możliwie najkrótszym i bez opłat, a z chwilą okazania wspomnianego exequatur, naczelne władze ich okręgów konsularnych wydadzą niezwłocznie odpowiednie zarządzenia, aby umożliwić im wykonywanie ich obowiązków służbowych oraz korzystanie z przysługujących im przywilejów i ulg.
Przy pełnieniu swych czynności i wykonywaniu swych obowiązków urzędowych Konsulom zapewnia się najdalej idącą pomoc i życzliwe poparcie ze strony władz Państwa przyjmującego.
Konsulowie zawodowi mają prawo mianować Agentów Konsularnych w portach, miastach i miejscowościach swych okręgów konsularnych, jednakowoż za uprzednią zgodą Ministerstwa Spraw Zagranicznych drugiej układającej się Strony.
Agenci ci otrzymują patent wydany przez Konsula, który ich mianował i pełnią swe czynności pod kierownictwem i na odpowiedzialność tego ostatniego, oraz korzystają z prerogatyw i przywilejów ustanowionych przez niniejszą Konwencję.
W razie przeszkody, nieobecności lub śmierci Konsulów i Agentów Konsularnych, Wice-Konsulowie, Sekretarze i Attachés Konsularni będą z samego prawa dopuszczeni, w porządku wskazanym przez przepisy każdej z Układających się Stron, do czasowego pełnienia funkcyj konsularnych.
Władze miejscowe winny okazywać im pomoc i opiekę, oraz zapewnić im podczas ich tymczasowego kierownictwa, korzystanie z ulg, prerogatyw, wolności i przywilejów, przyznanych na mocy niniejszej Konwencji stałym kierownikom.
Konsulowie i Agenci Konsularni mogą umieszczać nad wejściem domu, w którym znajdują się biura Konsulatu lub Agencji Konsularnej, herb Państwa wysyłającego z napisem: "Konsulat lub Agencja Konsularna .........", oraz w dnie uroczystości oficjalnych i w innych wypadkach, przewidzianych przez zwyczaj, wywieszać flagę Państwa wysyłającego na budynku, w którym mieści się Konsulat, względnie Agencja Konsularna; rozumie się, że te oznaki zewnętrzne nie mogą w żadnym wypadku być uważane jako ustanawiające prawo azylu.
Mogą oni również, z uwzględnieniem powyższego zastrzeżenia co do prawa azylu, umieścić herb i wywieszać flagę Państwa wysyłającego na łodziach i pojazdach, któremi posługiwać się będą przy wykonywaniu swych czynności urzędowych.
Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron zwolnieni będą na terytorjum drugiej Strony od obowiązku dostarczania kwater i świadczeń dla wojska, oraz od wszelkich podatków bezpośrednich, ustanowionych przez jakąkolwiek władzę odnośnych Państw, które są podatkami osobistemi, o ile urzędnicy ci są obywatelami Państwa wysyłającego oraz o ile nie trudnią się handlem i nie wykonywują jakiegokolwiek przemysłu lub zajęcia zarobkowego; w tym ostatnim wypadku podlegać będą odnośnie do ich handlu lub przemysłu, takim samym opłatom, ciężarom i podatkom, jakim podlegają wszyscy inni.
O ile jednak chodzi o zwolnienie od podatków bezpośrednich, rozumie się, że jedynie urzędnicy konsularni zawodowi, korzystać będą z tego zwolnienia i w każdym razie nie w szerszych rozmiarach niż przedstawiciele dyplomatyczni Układających się Stron.
Przywileje i ulgi, wymienione w ustępie pierwszym niniejszego artykułu, będą również przyznane innym urzędnikom służby konsularnej, o ile są oni urzędnikami zawodowymi i są obywatelami Państwa wysyłającego.
Rozumie się, że urzędnicy konsularni nie będą zwolnieni od podatków od nieruchomości, któreby posiadali, lub od kapitałów któreby umieścili w przedsiębiorstwach handlowych lub przemysłowych w Państwie przyjmującem.
Konsulowie i Agenci Konsularni oraz urzędnicy konsularni, wymienieni w ustępie 3 niniejszego artykułu, są uprawnieni przy przesiedlaniu się na obszar drugiej Układającej się Strony do przywozu swoich ruchomości i przedmiotów gospodarstwa domowego do własnego użytku, bez opłaty celnej lub jakichkolwiek innych opłat, obciążających w danem Państwie wwóz majątku ruchomego.
Postanowienie to nie stosuje się jednak do przedmiotów spożycia.
Konsulowie, Agenci Konsularni, Sekretarze i Attachés Konsularni, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, nie mogą być aresztowani ani więzieni w drodze prewencyjnej, z wyjątkiem za przestępstwa, za które, według ustaw miejscowych, obowiązujących choćby w jednej dzielnicy Państwa przyjmującego, można wymierzyć karę więzienia powyżej jednego roku lub karę cięższą.
W razie aresztowania Konsula lub Agenta Konsularnego, Sekretarza lub innych urzędników konsularnych, albo postawienia ich w stan oskarżenia, Rząd Państwa, na terytorjum którego nastąpiło aresztowanie lub postawienie w stan oskarżenia, winien niezwłocznie zawiadomić o tem przedstawiciela dyplomatycznego Państwa wysyłającego.
Konsulowie, Agenci Konsularni, Sekretarze i Attachés Konsularni stale lub też w charakterze zastępców piastujący dany urząd, o ile są obywatelami Państwa wysyłającego, nie podlegają orzecznictwu sądów Państwa przyjmującego z tytułu swych czynności urzędowych, dokonywanych w granicach kompetencji przyznanej im przez przepisy konsularne Państwa wysyłającego.
Konsulowie, Agenci Konsularni, Sekretarze i Attachés Konsularni obowiązani są czynić zadość wezwaniom, wystosowanym przez sądy Państwa przyjmującego, celem przesłuchania ich w charakterze świadków, jeżeli wezwania te zostały skierowane do nich w formie pisma urzędowego i bez zagrożenia sankcjami karnemi na wypadek niestawiennictwa.
Konsulowie i Agenci Konsularni, o ile są kierownikami Konsulatów i Agencyj Konsularnych i obywatelami Państwa wysyłającego, mogą jednak powołać się - jako na uprawniony powód niestawiennictwa na przeszkody spowodowane chorobą lub pilnem zajęciem służbowem, z wyjątkiem wypadków, w których zeznania ich byłyby wymagane w sprawach karnych dotyczących przestępstw, zagrożonych według ustaw miejscowych, obowiązujących choćby w jednej dzielnicy Państwa przyjmującego, karą więzienia powyżej jednego roku, lub karą cięższą.
W razie gdy z powyższych powodów Konsulowie i Agenci Konsularni nie stawią się przed sądem, władze sądowe udadzą się do ich lokalów urzędowych lub mieszkań, aby zażądać od nich złożenia zeznań na piśmie w formie, wymaganej przez ustawy miejscowe, lub przyjąć od nich ustne zeznania.
Konsulowie i Agenci Konsularni, Sekretarze i inni urzędnicy konsularni obywatele Państwa wysyłającego, mogą odmówić składania zeznań lub okazania dokumentów, znajdujących się w ich posiadaniu, zasłaniając się tajemnicą urzędową.
Jeżeli władze sądowe nie uznają za uzasadniony wyjątku lub usprawiedliwienia, przewidzianego w artykule niniejszym, winny one powstrzymać się od wszelkich środków przymusowych w stosunku do wyżej wymienionych urzędników konsularnych; wszelkie tego rodzaju wypadki winny być załatwiane w drodze dyplomatycznej.
Archiwum Konsulatu jest zawsze nietykalne i pod żadnym pozorem władze miejscowe nie mogą przeglądać lub zatrzymywać ksiąg, papierów i innych przedmiotów do niego należących. Wymienione księgi, papiery i inne przedmioty winny zawsze mieścić się zupełnie oddzielnie od ksiąg i papierów, dotyczących handlu i przemysłu, którym mogliby się trudnić odnośni urzędnicy konsularni, oraz od ich dokumentów prywatnych.
Lokale urzędowe Konsulatów i Agencyj Konsularnych, są zawsze nietykalne. Władze miejscowe nie mogą pod żadnym pozorem, z wyjątkiem wypadków, gdy chodzi o dochodzenie z powodu przestępstwa, za które według ustaw miejscowych, obowiązujących w jednej choćby dzielnicy Państwa przyjmującego można wymierzyć karę więzienia powyżej jednego roku lub karę cięższą, - wkraczać do lokalów urzędowych i w żadnym wypadku nie mogą przeglądać lub zatrzymywać papierów urzędowych, które się tam znajdują.
Rozumie się, że lokale urzędowe Konsulatów i Agencyj Konsularnych nie mogą w żadnym wypadku służyć jako miejsce azylu.
Jeżeli wezwany o to ze strony miejscowej władzy sądowej lub administracyjnej Konsul lub Agent Konsularny odmówi wydania lub okazania jej posiadanych przez siebie dokumentów, przewidzianych w alinéa 4 artykułu VIII niniejszej Konwencji, władza sądowa lub administracyjna nie będzie mogła zastosować do urzędnika konsularnego żadnych środków przymusowych; tego rodzaju wypadki winny być załatwiane w drodze dyplomatycznej.
Konsulowie i Agenci Konsularni Układających się Stron mają prawo wykonywania opieki nad obywatelami Państwa wysyłającego i bronienia na podstawie zwyczajów i prawa międzynarodowego oraz w granicach swej kompetencji wszelkich praw i interesów tych obywateli.
W tym celu mogą oni zwracać się do wszystkich władz zarówno sądowych jak i administracyjnych swego okręgu z reklamacjami z powodu jakiegokolwiek naruszenia traktatów i konwencyj zawartych między obydwoma Państwami, i z powodu jakiegokolwiek nadużycia, któreby obywatelom Państwa wysyłającego dawały powód do zażaleń.
W razie nieuwzględnienia tych reklamacyj przez władze miejscowe ich okręgu, mogą oni zwracać się bezpośrednio do Rządu Państwa przyjmującego jedynie w razie braku jakiegokolwiek dyplomatycznego przedstawiciela Państwa wysyłającego.
Konsulowie, Agenci Konsularni, Sekretarze i Attachés Konsularni każdej z Układających się Stron, o ile zostali do tego upoważnieni przez władze Państwa wysyłającego, mają prawo:
Rozumie się, iż powyższe przepisy nie stosują się do dwustronnych aktów prawnych, dotyczących przeniesienia prawa własności na nieruchomości lub obciążenia nieruchomości, położonych na terytorjum Państwa przyjmującego.
Odpisy, wyciągi i wypisy z aktów, sporządzonych przez Konsulów i Agentów Konsularnych na podstawie niniejszego artykułu, należycie uwierzytelnione przez wymienionych urzędników konsularnych i zaopatrzone w pieczęć Konsulatu lub Agencji Konsularnej, będą uznane zarówno wobec sądów jak i poza sądami, zarówno w jednem jak i drugiem z Układających się Państw, narówni z oryginałami i będą miały ten sam charakter dokumentów autentycznych i tę samą moc dowodową, jak gdyby były sporządzone przez notarjusza lub urzędnika publicznego względnie sądowego jednego lub drugiego Państwa, pod warunkiem jednak, że akty te zostały sporządzone według form, wymaganych przez ustawy Państwa wysyłającego i że następnie zostały narówni z oryginałami należycie opłacone stemplem i zarejestrowane, oraz poddane wszelkim innym formalnościom w tej dziedzinie, wymaganym przez przepisy Państwa, na terytorjum którego dany akt ma być wykonany.
W razie wątpliwości co do wiarogodności odpisu, wyciągu lub wypisu z aktu, sporządzonego w biurach odnośnych Konsulatów lub Agencyj Konsularnych, nie można odmówić stronie zainteresowanej, która tego zażąda, porównania ich z oryginałem; przy zestawieniu dokumentów strona zainteresowana może być obecną, o ile uzna to za wskazane.
Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron, o ile są do tego upoważnieni przez ustawy i przepisy swego kraju, mają prawo sporządzać akty urodzenia i akty zejścia obywateli Państwa wysyłającego.
Rozumie się, że przepis niniejszy nie zmienia w żadnej mierze przewidzianego przez ustawy miejscowe obowiązku osób zainteresowanych składania deklaracyj urodzenia i śmierci przed władzami Państwa przyjmującego.
Konsulowie i Agenci Konsularni każdej z Układających się Stron mają prawo, zgodnie z przepisami konsularnemi Państwa wysyłającego, wydawać paszporty i inne dokumenty osobiste, tudzież wizować paszporty, świadectwa pochodzenia towarów i inne tego rodzaju dokumenty.
Układające się Strony zobowiązują się wzajemnie dostarczać sobie na żądanie odpowiednio uwierzytelnione wypisy z aktów urodzenia, ślubu i zejścia, oraz z aktów uznania i uprawnienia dzieci nieślubnych i z aktów przysposobienia, dotyczących obywateli drugiej Układającej się Strony.
Wymienione wypisy będą sporządzane według form, przyjętych w każdem Państwie i doręczane za opłatą przewidzianą przez ustawy i przepisy, obowiązujące w danem Państwie, za pośrednictwem Konsulatów i Agencyj Konsularnych Strony, która wystąpiła z żądaniem. Wypisy te jednak będą sporządzane i dostarczane bezpłatnie, o ile będą żądane w drodze dyplomatycznej, dla potrzeb urzędowych Układających się Stron, lub też dla osób ubogich.
Odnośnie do spadków, pozostawionych przez obywateli jednej z Układających się Stron na terytorjum drugiej Strony, obowiązywać będą następujące postanowienia:
§ 1. Obywatele jednej z Układających się Stron dopuszczeni będą w drugiem Państwie narówni z krajowcami do spadkobrania majątku, który im przypadnie na terytorjum Strony drugiej z mocy ustawy lub rozporządzenia ostatniej woli, oraz do obejmowania majątku tego w posiadanie.
§ 2. Spadki po obywatelach polskich w Estonji oraz spadki po obywatelach estońskich w Polsce nie będą obciążone innemi ani wyższemi podatkami spadkowemi, niż spadki po krajowcach.
§ 3. Dla rozstrzygania o prawach spadkowych odnośnie do mienia ruchomego właściwemi są władze Państwa ojczystego spadkodawcy.
Za prawa spadkowe uważa się: dziedziczenie ustawowe, prawo do części obowiązkowej, dziedziczenie testamentowe, darowiznę na wypadek śmierci oraz zapis.
Jeżeli ze strony obywateli Państwa, w którem znajduje się mienie spadkowe, będą zgłoszone roszczenia do spadku ruchomego oparte na innych prawnych podstawach, odnośna decyzja będzie wydana przez władze tego Państwa, które zastosują ustawy w Państwie tem obowiązujące.
§ 4. We wszystkich kwestjach, dotyczących spadku nieruchomego, rozstrzygać będą władze Państwa, w którem majątek nieruchomy się znajduje.
§ 5. Majątki, któremi spadkodawca nie może rozporządzać na przypadek swojej śmierci (fideicomis), podlegają ustawom Państwa, w którem się znajdują.
Te same ustawy będą stosowane w zakresie ograniczeń publiczno-prawnych, którym podlega spadek lub jego części.
§ 6. Majątek spadkowy, który według ustaw ojczystych spadkodawcy jest bezdziedziczny, podlega, jako puścizna bezdziedziczna, ustawom Państwa, w którego obrębie znajduje się w chwili śmierci spadkodawcy.
Za bezdziedziczny uważa się majątek, który według ustaw ojczystych spadkodawcy w braku innych spadkobierców przypada z ustawy Państwu lub innym osobom prawnym.
§ 7. W wypadkach, w których - stosownie do § 3 artykułu niniejszego - władze ojczyste spadkodawcy właściwemi są dla spraw spadkowych, władze Państwa, na obszarze którego znajduje się majątek spadkowy, postępować będą na żądanie osoby, wykazującej swe prawa spadkowe, która jest obywatelem tego ostatniego Państwa lub w Państwie tem zamieszkuje, ze spadkiem tak, jak gdyby pozostał po własnym obywatelu; przyczem stosują ustawy ojczyste spadkodawcy.
Jednak postępowanie to będzie stosowane tylko wtedy, jeżeli żaden z pozostałych spadkobierców należycie powiadomionych nie wniesie sprzeciwu.
§ 8. Jeżeli obywatel jednej z Układających się Stron umrze, pozostawiając spadek w całości lub w części na obszarze drugiej Strony, władze tej ostatniej ograniczą się w zasadzie do zabezpieczenia mienia należącego do spadku, oraz praw i roszczeń spadkowych własnych obywateli, mieszkańców tego Państwa i Skarbu.
§ 9. W razie otwarcia spadku, pozostawionego przez obywatela jednej z Układających się Stron na terytorjum Strony drugiej, władze miejscowe obowiązane są zawiadomić niezwłocznie o tem najbliższą władzę konsularną Państwa, którego obywatelem był zmarły; władze miejscowe udzielą równocześnie w miarę możności władzy Konsularnej ewentualnych wiadomości o spadkobiercach i ich miejscu pobytu, o istnieniu rozporządzenia na wypadek śmierci, jak również o środkach, jakie dla zabezpieczenia spadku zostały przez nie przedsięwzięte.
Jeżeli władza konsularna dowie się wcześniej od władz miejscowych o otwarciu spadku, winna ona w ten sam sposób zawiadomić o tem władze miejscowe.
Odnośnie do spadku ruchomego władza Konsularna opieczętuje majątek spadkowy, spisze inwentarz mienia ruchomego oraz zajmie się zarządem i likwidacją spadku, co jednak nie wyklucza współdziałania władz miejscowych w granicach, w jakich - zgodnie z § 8 niniejszego artykułu - władze te są powołane do wydawania zarządzeń, zmierzających do zabezpieczenia roszczeń i praw spadkowych.
§ 10. Wydanie mienia spadkowego należycie wylegitymowanym spadkobiercom lub też wysłanie zagranicę może nastąpić dopiero po zaspokojeniu lub należytem zabezpieczeniu podatków spadkowych, roszczeń do spadku, oraz niepodlegających zakwestjonowaniu praw spadkowych obywateli Państwa, w którem znajduje się mienie spadkowe, lub osób tam zamieszkałych.
Władza Konsularna jest jednak upoważniona pokryć zgóry z masy spadkowej koszta ostatniej choroby spadkodawcy i jego pogrzebu, zasługi służby domowej, czynsz mieszkalny za ostatni kwartał, należytości sądowe, konsularne i inne tego rodzaju, oraz, w razie koniecznej potrzeby, niezbędne koszta utrzymania rodziny zmarłego.
Jednakże, wierzyciele masy spadkowej nie mogą się sprzeciwić wydaniu mienia spadkowego, jeżeli wprzeciągu 9 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy nie będą w stanie udowodnić, że roszczenia ich zostały bądź uznane przez spadkobierców, bądź zatwierdzone przez prawomocne orzeczenia sądowe, bądź też co najmniej prawidłowo zgłoszone do właściwej władzy sądowej.
§ 11. We wszystkich kwestjach, mogących wyniknąć z przypadnięcia, zarządu i likwidacji spadków, pozostawionych przez obywateli jednej z Układających się Stron na obszarze Strony drugiej, właściwi urzędnicy konsularni będą z samego prawa zastępowali nieobecnych spadkobierców, oraz będą z urzędu uznani jako ich pełnomocnicy, bez konieczności udowodnienia swego charakteru przez okazanie specjalnego pełnomocnictwa, o ile spadkobiercy ci nie ustanowili innych pełnomocników i o ile są oni obywatelami Państwa wysyłającego.
Rozumie się, że urzędnicy konsularni, uważani jako pełnomocnicy obywateli swojego kraju, nie mogą być w żadnym wypadku odpowiedzialni osobiście za sprawy, dotyczące spadku.
§ 12. Urzędnicy konsularni Układających się Stron mają wyłączne prawo sporządzania inwentarza i wykonywania wszelkich innych czynności, mających na celu zabezpieczenie i likwidowanie spadków, pozostawionych przez załogę okrętów i statków, pasażerów i innych podróżnych, obywateli ich kraju, zmarłych podczas podróży morskiej, bądź w porcie, bądź na lądzie, bądź też na pokładzie okrętu.
Konsulowie i Agenci Konsularni uprawniani są do wykonywania opieki nad małoletnimi, umysłowo chorymi i innymi niewłasnowolnymi obywatelami Państwa wysyłającego; w tym celu wyżej wymienieni urzędnicy konsularni będą mieli prawo, w granicach ustawodawstwa miejscowego, przedsiębrać wszelkie środki, które uznają za wskazane.
Konsulowie i Agenci Konsularni Układających się Stron uprawnieni są do udzielania wszelkiej pomocy i opieki statkom i okrętom swego Państwa, które przebywają w portach ich okręgu konsularnego.
W tym celu mogą oni udawać się osobiście lub wysyłać swoich delegatów na pokład statków handlowych i okrętów wojennych z chwilą, gdy okręty i statki te zostaną dopuszczone do swobodnego komunikowania się z lądem.
Co się tyczy statków handlowych, to mogą oni na nich przesłuchiwać kapitanów i załogę; badać papiery okrętowe; przyjmować - zgodnie z postanowieniami artykułu XI niniejszej Konwencji - zeznania o ich podróży, ich przeznaczeniu i o wydarzeniach w czasie przeprawy; mogą sporządzać wykazy ładunków i ułatwiać odprawę statków handlowych; wreszcie, mogą oni towarzyszyć kapitanowi i osobom, należącym do załogi, przy występowaniu ich przed miejscowemi sądami i urzędami administracyjnemi celem służenia im w charakterze tłumaczy i agentów w sprawach, które mieliby tam do załatwienia, lub w żądaniach, z któremiby występowali.
W portach, gdzie ma swą siedzibę Konsul lub Agent Konsularny jednej z Układających się Stron, funkcjonarjusze miejscowych władz sądowych i administracyjnych zarówno jak i funkcjonarjusze miejscowego urzędu celnego nie mogą dokonywać na statkach handlowych poszukiwań ani rewizyj, prócz zwykłych rewizyj celnych i oględzin sanitarnych, ani aresztować i zatrzymywać ani też podejmować innych czynności urzędowych, wymagających zastosowania środków przymusowych, nie zawiadomiwszy o tem uprzednio, a w wypadkach nagłych w chwili dokonywania czynności, Konsula lub Agenta Konsularnego Państwa, do którego należy statek, a to w tym celu, aby dany urzędnik konsularny mógł być obecny przy wykonywaniu tych czynności. Władze miejscowe winny również zawiadomić zawczasu Konsula lub Agenta Konsularnego, aby mógł on być obecny przy deklaracjach, składanych przez kapitanów lub załogę przed miejscowemi sądami lub urzędami administracyjnemi.
W zaproszeniu, które zostanie wystosowane w wymienionych wypadkach do Konsulów lub Agentów Konsularnych, należy wskazać ściśle godzinę, a jeżeli Konsulowie lub Agenci Konsularni nie stawią się osobiście na czas, ani nie wydelegują swego zastępcy, czynności takie odbędą się w jego nieobecności. Właściwe władze miejscowe winny jednak możliwie najszybciej zawiadomić Konsula lub Agenta Konsularnego o każdej rewizji i innych czynnościach urzędowych, o których mowa w poprzednim ustępie, dokonanych w jego nieobecności, oraz wskazać równocześnie powody pośpiechu; władze miejscowe winny postąpić w ten sam sposób w wypadkach, kiedy Konsul lub Agent Konsularny nie ma siedziby swej w danym porcie.
We wszystkiem co dotyczy policji portowej, załadowywania i wyładowywania statków handlowych oraz bezpieczeństwa towarów, mienia i bagaży, stosowane będą ustawy, dekrety i rozporządzenia miejscowe, z tym jednak warunkiem, że wszelkie przywileje i ulgi, które zostaną przyznane w danym porcie przez jedną z Układających się Stron statkom handlowym Państwa najbardziej uprzywilejowanego, będą również stosowane w tym porcie do statków drugiej Układającej się Strony.
Konsulom i Agentom Konsularnym przysługuje, w granicach przewidzianych przez ustawodawstwo Państwa wysyłającego, wyłączne prawo nadzoru nad utrzymaniem wewnętrznego porządku na pokładzie statków handlowych swego Państwa; winni oni zgodnie z ustawami Państwa wysyłającego, załatwiać sami wszelkie spory mogące wyniknąć między kapitanami, oficerami i marynarzami tych statków, w szczególności zaś takie, które dotyczą płacy i wypełniania zobowiązań wzajemnie zaciągniętych.
Interwencja władz miejscowych może mieć miejsce tylko wówczas, gdy zaszłe na pokładzie statku zaburzenia mogłyby naruszyć spokój publiczny na lądzie lub porcie lub gdy osoba do załogi statku nienależąca byłaby w nich zamieszana; lecz nawet i w tym wypadku władze miejscowe winny, o ile możliwe nawet uprzednio, zawiadomić o tem właściwego Konsula lub Agenta Konsularnego.
We wszystkich innych wypadkach wspomniane powyżej władze winny ograniczyć się do udzielania Konsulom i Agentom Konsularnym, o ile oni tego zażądają, poparcia przy wykonywaniu ich czynności, w szczególności przy ujęciu i odstawieniu na pokład statku lub okrętu osób zapisanych na listę załogi lub - o ile nie są to obywatele miejscowi - przy odstawieniu ich do więzienia we wszystkich wypadkach, kiedy Konsul lub Agent Konsularny uzna to dla jakichkolwiek względów za wskazane; jeżeliby zatrzymanie miało być utrzymane w mocy, pomienieni Konsulowie i Agenci Konsularni zawiadomią o tem w drodze urzędowej i w możliwie najkrótszym czasie właściwe władze sądowe Państwa przyjmującego.
Konsulowie i Agenci Konsularni mogą żądać aresztowania oraz odstawienia na pokład lub odesłania do kraju ojczystego oficerów, marynarzy i inne osoby, należące w jakimkolwiek charakterze do załogi okrętów wojennych lub statków handlowych Państwa wysyłającego, które zbiegły na terytorjum drugiej Układającej się Strony.
W tym celu winni oni zwracać się pisemnie do właściwych władz miejscowych i wykazać na podstawie papierów okrętowych lub listy zaciągowej, lub też w razie braku tych dokumentów, na podstawie uwierzytelnionych wypisów z nich, że osoby, których wydania się domagają, należą rzeczywiście do składu załogi. W miejscowościach, w których niema Konsula ani Agenta Konsularnego, żądanie wydania może być wystosowane do władz miejscowych przez kapitana lub osobę, która sprawuje dowództwo, z zachowaniem jednak formalności, przewidzianych w niniejszym ustępie.
Wobec żądania w ten sposób uzasadnionego, władze miejscowe nie mogą odmówić wydania, z wyjątkiem wypadku, kiedy będzie przedstawiony dowód, że osoba, której wydania zażądano, jest obywatelem miejscowym, albo jeżeli osoba zbiegła dopuściła się na lądzie zbrodni lub występku; w tym ostatnim wypadku władze miejscowe mocą odroczyć wydanie, aż do czasu wydania wyroku przez sąd właściwy i całkowitego wykonania wyroku. Wyżej wymienionym urzędnikom konsularnym winna być nadto udzielona wszelka pomoc i poparcie w celu wyszukania i zatrzymania tych zbiegów, którzy na skutek pisemnego żądania i na koszt Konsulatu lub Agencji Konsularnej będą osadzeni i trzymani w więzieniu miejscowem aż do chwili odstawienia ich z powrotem na pokład okrętu narodowego, lub też do czasu nadejścia sposobności odesłania ich do ojczyzny. Jeżeli jednak sposobność ta nie nastąpi wprzeciągu dwóch miesięcy od dnia zatrzymania, wzmiankowani zbiegowie winni być wypuszczeni na wolność, za uprzedniem na trzy dni naprzód uczynionem zawiadomieniem Konsula lub Agenta Konsularnego, przyczem nie będą mogli być ponownie zatrzymani z tego samego powodu.
Układające się Strony zgadzają się, że oficerowie, marynarze i inne osoby, należące do załogi, o ile są obywatelami Państwa, na którego terytorjum zbiegli, nie podlegają przepisom niniejszego artykułu.
Jeżeli okręt, należący do Rządu lub do obywateli jednej z Układających się Stron, ulegnie rozbiciu lub osiądzie na mieliźnie u wybrzeża drugiej Strony, władze miejscowe winny zawiadomić niezwłocznie o tym wypadku Konsula lub Agenta Konsularnego, w którego okręgu konsularnym miał miejsce wypadek.
Wszelkie czynności, związane z akcją ratowniczą okrętów wojennych i statków handlowych jednej z Układających się Stron, które ulegną rozbiciu lub osiądą na mieliźnie na wodach terytorjalnych drugiej Strony, odbywać się będą pod kierunkiem Konsulów lub Agentów Konsularnych.
Władze miejscowe obu Państw będą mogły interwenjować jedynie w celu udzielenia pomocy urzędnikom konsularnym, utrzymania porządku, zabezpieczenia interesów osób, biorących udział w akcji ratowniczej, a nienależących do załogi, oraz zapewnienia wykonania zarządzeń, dotyczących wwozu i wywozu uratowanych towarów.
W razie nieobecności i aż do chwili przybycia na miejsce Konsulów, Agentów Konsularnych lub ich przedstawicieli, miejscowe władze winny przedsięwziąć wszelkie niezbędne środki dla zaopiekowania się osobami i dla zachowania przedmiotów uratowanych z rozbicia.
Za interwencję swą w powyższych wypadkach władze miejscowe nie mogą pobierać żadnych opłat, z wyjątkiem tych, które spowodowane będą akcją ratowniczą oraz zachowaniem uratowanych przedmiotów, oraz którym w podobnych wypadkach podlegać będą okręty wojenne i statki handlowe Państwa najbardziej uprzywilejowanego.
W razie wątpliwości co do narodowości rozbitego okrętu lub statku, czynności przewidziane w niniejszym artykule należą wyłącznie do kompetencji władzy miejscowej.
Uratowane towary i przedmioty będą wolne od wszelkich opłat celnych pod warunkiem, że nie zostaną zużytkowane dla spożycia wewnątrz kraju.
We wszystkich wypadkach, kiedy w umowach pomiędzy armatorami, ładowcami i ubezpieczającymi, nie będzie przepisów odmiennych, awarje, którym uległy na morzu okręty wojenne i statki handlowe Układających się Stron, bez względu na to czy zawinęły one do portu dobrowolnie, czy też na skutek przymusowego schronienia się, będą załatwiane przez Konsulów lub Agentów Konsularnych własnego Państwa, chyba że w sprawie tych awaryj są zainteresowani obywatele Państwa przyjmującego lub Państwa trzeciego; w tym ostatnim wypadku, o ile nie nastąpił polubowny układ pomiędzy wszystkiemi zainteresowanemi stronami, uregulowanie tych spraw należeć będzie do władz miejscowych.
Każda z Układających się Stron zobowiązuje się zapewnić ponadto drugiej Stronie w zakresie ustanawiania Konsulatów, zarówno jak i we wszystkiem co dotyczy wykonywania czynności konsularnych oraz korzystania ze zwolnień, praw, przywilejów, ulg i zaszczytów, traktowanie na stopie Państwa najbardziej uprzywilejowanego. Strony zgadzają się jednak, że żadna z Układających się Stron nie będzie mogła powoływać się na klauzulę największego uprzywilejowania, oraz żądać dla swoich urzędników i funkcjonarjuszów konsularnych innych lub dalej idących zwolnień, praw, przywilejów, ulg i zaszczytów, niż te, które sama przyzna urzędnikom i funkcjonarjuszom konsularnym drugiej Strony.
Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana, a wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie, w możliwie najkrótszym czasie. Uprawomocni się ona po upływie jednego miesiąca od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.
Konwencja niniejsza obowiązywać będzie tak długo, dopóki nie zostanie wypowiedzianą przez jedna z Układających się Stron. Skutki wypowiedzenia nastąpią dopiero po upływie terminu sześciomiesięcznego.
Na dowód czego odnośni Pełnomocnicy niniejszą Konwencję podpisali i opatrzyli swemi pieczęciami.
Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Tallinie dnia jedenastego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku
Protokół dodatkowy do Konwencji Konsularnej, zawartej między Polską i Estonją.
W uzupełnieniu artykułu XII podpisanej w dniu dzisiejszym Konwencji Konsularnej Układające się Strony postanawiają co następuje:
§ 1. O ile jedna z Układających się Stron przyzna Konsulom jakiegokolwiek trzeciego Państwa prawo udzielania ślubów obywatelom Państwa wysyłającego, oraz spisywania aktów ślubu i prowadzenia metryk małżeństw, prawo to przysługiwać będzie w tym samym zakresie Konsulom drugiej Układającej się Strony.
§ 2. Rozumie się, że uprawnienie, wynikające z § 1 niniejszego Protokółu, stosowane być może tylko pod warunkiem wzajemności.
§ 3. Protokół niniejszy stanowi część składową Konwencji Konsularnej.
Na dowód czego odnośni Pełnomocnicy Protokół niniejszy podpisali.
Tallin, dnia jedenastego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.
Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją, uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną zarówno w całości, jak i każde z zawartych w niej postanowień; oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i zatwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowana.
Na dowód czego wydaliśmy akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
W Warszawie, dn. 26 listopada 1925 r.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »