Rozdział 1 - Postanowienia ogólne. - Dozór nad mlekiem i jego przetworami.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.19.128

Akt utracił moc

Wersja od: 27 października 1972 r.

Rozdział  I.

Postanowienia ogólne.

§ 1. Przepisom niniejszego rozporządzenia podlegają:

1) mleko i jego przetwory, przeznaczone do sprzedaży lub innego obiegu;

2) obory, produkujące mleko, przeznaczone do sprzedaży lub innego obiegu;

3) pomieszczenia, przeznaczone do przechowywania oraz przygotowania mleka do sprzedaży lub innego obiegu, oraz pomieszczenia do hurtowej sprzedaży mleka;

4) wytwórnie, w których odbywa się przeróbka mleka na przetwory mleczne, przeznaczone do sprzedaży lub innego obiegu;

5) sklepy, w których odbywa się sprzedaż mleka i jego przetworów, oraz handel okrężny temi produktami;

6) wszelkie naczynia i przyrządy, używane do mleka i jego przetworów, przeznaczonych do sprzedaży lub innego obiegu.

§  2.

1. Przez nazwę "mleko", bez określenia gatunku zwierzęcia, od którego pochodzi, rozumie się mleko krowie.

2. Mleko, otrzymane od innych zwierząt (kozy, owce, klacze), sprzedawać wolno tylko pod właściwą nazwą.

3. Do obiegu handlowego dopuszcza się mleko:

1) a) pełne,

b) pełne wyborowe,

2) chude.

4. Mleko "pełne" i "pełne wyborowe" jest to mleko, uzyskane po zupełnem wydojeniu krów, do którego nic nie dodano i z którego nic nie odjęto.

5. Mleko "pełne", przeznaczone do sprzedaży lub innego obiegu powinno zawierać tłuszczu co najmniej 3%. Mleko "pełne", zawierające tłuszczu mniej niż 3%, może być dopuszczone do sprzedaży lub innego obiegu jako "pełne" ze specjalnem oznaczeniem mniejszej wartości tłuszczu, o ile ta niższa zawartość tluszczu wynika z warunków naturalnych (np. rasa bydła, rodzaj paszy). Celem stwierdzenia, że zawartość tłuszczu w mleku poniżej 3% wynika z warunków naturalnych, może być w każdym przypadku na życzenie i koszt sprzedawcy względnie wytwórcy przeprowadzona przez władze lub organa dozoru próba oborowa.

Postanowienie co do procentowej zawartości tłuszczu w mleku nie dotyczy takiego mleka, które jest dostarczane z miejsca produkcji bezpośrednio do wytwórni na przeróbkę pod warunkiem, że przewożący lub przenoszący mleko na żądanie władzy lub organu dozoru udowodni, iż wieziona względnie niesiona ilość mleka (liczba litrów) jest dostarczana do wytwórni przez danego producenta.

6. Mleko "pełne wyborowe' jest to mleko pełne:

a) pochodzące z obór, pozostających pod stałym nadzorem weterynaryjnym i utrzymywanych we wzorowej czystości;

b) przechowywane stale w temperaturze poniżej 12^o;

c) zawierające co najmniej 3,2% tłuszczu;

d) 1 zawierające zanieczyszczeń najwyżej 1 miligram w jednym litrze;

e) zawierające najwyżej 250,000 bakteryj w jednym centymetrze sześciennym;

f) sprzedawane tylko w butelkach, zamkniętych kapslem, z oznaczeniem na etykietach daty udoju.

7. Mleko "chude" jest to mleko, z którego odciągnięto tłuszcz częściowo lub całkowicie.

8. Z mleka, przeznaczonego do sprzedaży lub innego obiegu jako pełne, zawierającego tłuszczu więcej niż wskazuje przepisana minimalna norma, tłuszcz nie może być odciągany.

§ 3. Przez nazwę "przetwory mleczne" rozumie się: mleko kwaśne (zsiadłe), śmietanę, śmietankę, twaróg, ser, masło, kefir, yoghurt, kumys, mleko sterylizowane, homogenizowane, pasteryzowane, zgęszczone (kondensowane), w proszku i t.p.

§  4.

1. Przez nazwę "mleko kwaśne" (zsiadłe) rozumie się produkt, otrzymany z mleka, poddanego fermentacji kwasu mlekowego samorzutnie lub z pomocą czystych kultur.

2. Mleko kwaśne (zsiadłe) powinno odpowiadać warunkom, wymaganym dla mleka wogóle (§§ 2, 18 ust. 3, 21 ust. 1).

3. Przez nazwę "śmietanka", "śmietana" rozumie się górną warstwę, zebraną z mleka (słodkiego lub kwaśnego), względnie odciągniętą z niego z pomocą wirówki.

4. Śmietanka zwykła powinna zawierać tłuszczu co najmniej 10%, śmietanka kremowa - 35%.

5. Śmietana powinna zawierać tłuszczu co najmniej 22%.

§  5.

1. Przez nazwę "mleko przegotowane" rozumie się mleko, poddane kilkakrotnemu wrzeniu.

2. Przez nazwę "mleko sterylizowane" rozumie się mleko, pozbawione żywych drobnoustrojów i ich zarodników (przetrwalników) działaniem wysokiej ciepłoty.

3. Przez nazwę "mleko pasteryzowane" rozumie się mleko, pozbawione drobnoustrojów z wyjątkiem zarodników (przetrwalników) działaniem wysokiej ciepłoty i bezpośrednio potem ochłodzone. Mleka pasteryzowanego nie wolno sprzedawać jako takiego po upływie 24 godzin od chwili dokonania pasteryzacji; o ile zaś mleko to jest przechowywane w chłodni (lodowni) w odpowiednio niskiej temperaturze, to czas ten może być przedłużony do 36 godzin.

4. Przez nazwę "mleko (śmietanka) homogenizowane" rozumie się mleko (śmietankę), w którem kuleczki tłuszczu rozbite są w ten sposób, że tworzą one trwałą emulsję, z której tłuszcz już się sam wydzielić nie może.

5. Przez nazwę "mleko zgęszczone" (kondensowane) rozumie się mleko zgęszczone w próżni przy niskiej ciepłocie z dodatkiem cukru lub bez.

6. Przez nazwę "mleko w proszku" rozumie się mleko, zgęszczone do tego stopnia, że zawartość w niem wody wynosi nie więcej niż 8%.

7. Przez nazwę "kefir", "yoghurt" rozumie się produkt, otrzymany z mleka pełnego lub chudego, poddanego fermentacji swoistej; przez nazwę "kumys" - produkt, otrzymany z mleka klaczy, poddanego również fermentacji swoistej.

8. Poza cukrem oraz swoistemi dla każdego z tych produktów fermentami inne domieszki do tych produktów są wzbronione.

§  6.

1. Przez nazwę "masło" rozumie się produkt tłuszczowy, otrzymany w drodze mechanicznych czynności z mleka wyłącznie krowiego.

2. Nazwę "masło" zastrzega się wyłącznie dla tego jedynie produktu.

3. Zawartość tłuszczu w maśle powinna wynosić co najmniej 82%. Zawartość wody w maśle powinna wynosić najwyżej 16%. Zawartość soli kuchennej w maśle solonem powinna wynosić najwyżej 3%. Kwasota w maśle niesolonem (metoda Kotstorfera) powinna wynosić najwyżej 5".

4. Masło topione powinno zawierać wody najwyżej ślady.

5. Masło solone topione powinno zawierać soli najwyżej 5%.

6. Masło solone powinno być w sprzedaży odpowiednio oznaczone (deklarowane).

7. Maślanka jest to płyn mleczny, pozostały po wyrobie masła.

§  7.

1. Przez nazwę "ser" rozumie się produkt, otrzymany z mleka lub śmietanki przez wydzielenie z nich części stałych w drodze kwaśnienia naturalnego, względnie działania fermentu podpuszczkowego.

2. Ser twarogowy może zawierać wody najwyżej 65%.

Ser śmietankowy w substancji suchej winien zawierać tłuszczu co najmniej 50%.

Ser tłusty w substancji suchej winien zawierać tłuszczu co najmniej 40%.

Ser półtłusty w substancji suchej winien zawierać tłuszczu co najmniej 20%.

Ser chudy w substancji suchej winien zawierać tłuszczu co najmniej 10%.

3. Sery, otrzymane z mleka innych zwierząt, i sery gatunkowe (Ementaler, holenderski i t. p.) powinny być w sprzedaży odpowiednio oznaczone.

4. Sery twarde powinny posiadać na opakowaniu względnie na etykiecie oznaczenie procentowej zawartości tłuszczu w suchej masie.

§ 8. Zabrania się sprzedaży i innego wprowadzania w obieg mleka i przetworów mlecznych, szkodliwych dla zdrowia, zepsutych, podrobionych, sfałszowanych, fałszywie oznaczonych, w szczególności:

a) mleka:

1) pochodzącego od krów chorych;

2) mleka (siary) od krów w ostatnich dniach przed ocieleniem i w pierwszych dniach po ocieleniu;

3) zanieczyszczonego, dającego widoczny osad, zawierającego bakterje chorobotwórcze, oraz zawierającego w ilości mleka mniejszej niż 1 cm³ laseczniki okrężnicy;

4) o nienormalnem zabarwieniu, smaku, zapachu i konsystencji;

5) wykazującego zwiększoną kwasotę, a zatem niewytrzymującego próby gotowania, o ile o tem nie uprzedzono nabywcy;

6) zawierającego jakiekolwiek domieszki, choćby dla zdrowia nieszkodliwe (np. wodę, lód), oraz środki konserwujące lub barwiące;

7) zawierającego tłuszczu mniej niż 3%, a puszczanego do sprzedaży lub innego obiegu bez właściwego oznaczenia (§ 21);

b) przetworów mlecznych:

1) mechanicznie zanieczyszczonych;

2) o wyglądzie nieprawidłowym;

3) o smaku i zapachu nienaturalnym;

4) zawierających obce tłuszcze;

5) zawierających środki konserwujące, z wyjątkiem soli kuchennej;

6) zawierających domieszkę ciał, zmieniających normalny skład przetworów lub zwiększających ich wagę, względnie maskujących zły ich gatunek;

7) barwionych barwnikami niedozwolonemi.

¹ § 2 ust. 6 lit. d) sprostowany przez obwieszczenie Ministra Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i Ministrem Przemysłu i Handlu z dnia 17 czerwca o sprostowaniu błędów (Dz.U.33.47.378) z dniem 4 lipca 1933 r.