Rozdział 5 - Wymiana i unieważnianie dowodu osobistego - Dowody osobiste.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.671 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 29 grudnia 2023 r. do: 31 grudnia 2029 r.

Rozdział  5

Wymiana i unieważnianie dowodu osobistego

1. 
Wydanie nowego dowodu osobistego następuje w przypadku:
1)
upływu terminu ważności dowodu osobistego albo upływu terminu ważności dowodu osobistego w przypadku, o którym mowa w art. 12g ust. 3;
2)
zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym, z wyjątkiem zmiany nazwy organu wydającego oraz zmiany nazwy miejsca urodzenia;
3)
zmiany wizerunku twarzy posiadacza dowodu osobistego w stosunku do wizerunku twarzy zamieszczonego w dowodzie osobistym w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;
4)
utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;
4a)
unieważnienia certyfikatów, o których mowa w art. 12a ust. 1 pkt 2-4;
4b)
żądania wymiany dowodu osobistego:
a)
na dowód osobisty z warstwą elektroniczną,
b)
w którego warstwie elektronicznej nie ma zamieszczonego certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia,
c)
uniemożliwiającego identyfikację i uwierzytelnienie lub złożenie podpisu osobistego,
d)
którego warstwa elektroniczna nie zawiera odcisków palców;
4c)
ubezwłasnowolnienia całkowitego posiadacza dowodu osobistego, w którego dowodzie osobistym został zamieszczony certyfikat identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikat podpisu osobistego, albo ubezwłasnowolnienia częściowego posiadacza dowodu osobistego, w którego dowodzie osobistym został zamieszczony certyfikat podpisu osobistego;
5)
przekazania do organu gminy lub do konsula Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;
5a)
uprawdopodobnienia przez posiadacza dowodu osobistego podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania jego danych osobowych, w tym serii i numeru dowodu osobistego;
5b)
stwierdzenia przez organ gminy wady technicznej dowodu osobistego lub błędnej personalizacji.
6)
(uchylony);
7)
(uchylony).
2. 
Z wnioskiem o wydanie nowego dowodu osobistego występuje się:
1)
co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności dowodu osobistego;
2)
niezwłocznie - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4 i 5a.
3. 
(uchylony).
1. 
Posiadacz dowodu osobistego, którego dowód został utracony lub uszkodzony, zgłasza ten fakt niezwłocznie osobiście w organie dowolnej gminy, a posiadacz dowodu osobistego przebywający poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - dowolnemu konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem.
1a.  19
 W przypadku braku możliwości złożenia podpisu w sposób, o którym mowa w art. 24 ust. 3, podpis składa się na wydruku zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1.
2. 
Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, można dokonać na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej, po opatrzeniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym, w organie gminy, który wydał dowód osobisty.
3. 
Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej można również dokonać na piśmie utrwalonym w postaci papierowej za pomocą poczty lub telefaksu.
3a. 
Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego za pomocą usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji po uwierzytelnieniu w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne może dokonać posiadacz dowodu osobistego.
4. 
Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego posiadacza dowodu osobistego nieposiadającego zdolności do czynności prawnych lub posiadającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych dokonuje jedno z rodziców, opiekun lub kurator.
4a. 
Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego może dokonać pełnomocnik, składając pełnomocnictwo szczególne do dokonania zgłoszenia.
5. 
Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał osobistego zgłoszenia organowi gminy lub konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego, wydaje się zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego.
6. 
Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej, po opatrzeniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym, oraz posiadaczowi dowodu osobistego przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, który dokonał tego zgłoszenia na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, za pomocą poczty lub telefaksu, zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego wydaje się na żądanie.
7. 
Zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego jest ważne do czasu wydania nowego dowodu osobistego, nie dłużej jednak niż przez 2 miesiące.
8. 
Zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego jest wydawane nieodpłatnie.
9. 
W przypadku zgłoszenia Policji utraty dowodu osobistego w wyniku przestępstwa, przepisu ust. 1 nie stosuje się.
1. 
Konsul Rzeczypospolitej Polskiej po przyjęciu zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego albo przekazaniu przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego przesyła do organu gminy, który wydał ten dowód, zawiadomienie o konieczności unieważnienia dowodu osobistego.
2. 
Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1)
datę zgłoszenia utraty lub uszkodzenia albo datę przekazania przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego;
2)
serię i numer dowodu osobistego, o ile są znane;
3)
nazwisko i imię osoby zgłaszającej albo przekazującej znaleziony dowód osobisty wraz z adnotacją o podstawie ustalenia jej tożsamości;
4)
dane, o których mowa w art. 28 pkt 1-6.
1. 
Utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego zgłasza się na formularzu utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego.
2. 
Formularz, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1)
nazwisko i imię (imiona);
2)
nazwisko rodowe;
3)
imię ojca;
4)
imię i nazwisko rodowe matki;
5)
datę i miejsce urodzenia;
6)
powód zgłoszenia;
7)
oświadczenie o prawdziwości danych, o których mowa w pkt 1-6, oraz klauzulę o treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.";
8)
własnoręczny czytelny podpis zgłaszającego, a w przypadku formularza złożonego na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej - kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 4 - podpis osobisty.
3. 
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 7, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzula, o której mowa w ust. 2 pkt 7, zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
1. 
Posiadacz dowodu osobistego, w przypadku podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania jego danych osobowych, może zgłosić osobiście ten fakt organowi dowolnej gminy w celu unieważnienia posiadanego dowodu osobistego.
2. 
Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się na formularzu zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych.
3. 
Przepisy art. 47 ust. 2, 4 i 4a stosuje się odpowiednio.
4. 
Formularz, o którym mowa w ust. 2, zawiera:
1)
dane, o których mowa w art. 28 pkt 1-6, oraz dane, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. a i b;
2)
własnoręczny czytelny podpis zgłaszającego, a w przypadku formularza złożonego na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej - kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty.
5. 
(uchylony).
1. 
Osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie przekazać ten dokument organowi dowolnej gminy, Policji, innemu organowi administracji publicznej lub konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu unieważnienia dokumentu.
2. 
Osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, może, bez zbędnej zwłoki, przekazać ten dokument posiadaczowi dowodu osobistego. W tym przypadku posiadacz dokumentu może również zawiadomić organy, o których mowa w ust. 1, o utracie dowodu osobistego, w celu jego unieważnienia.
3. 
Osoba posiadająca dowód osobisty, która utraciła obywatelstwo polskie, jest obowiązana niezwłocznie zwrócić go do organu dowolnej gminy lub konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
4. 
Posiadacz dowodu osobistego zgłoszonego jako utracony w przypadku jego odnalezienia jest obowiązany niezwłocznie przekazać go organowi dowolnej gminy lub konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej.
5. 
Funkcjonariusz publiczny w przypadku stwierdzenia, że dowód osobisty okazany przez jego posiadacza został zgłoszony jako utracony, jest obowiązany zatrzymać ten dokument i przekazać organowi, który go wydał.
6. 
Organy, o których mowa w ust. 3 i 4, przekazują dowód osobisty organowi, który go wydał.

Kurator lub opiekun posiadacza dowodu osobistego powiadamia niezwłocznie organ dowolnej gminy o ubezwłasnowolnieniu całkowitym posiadacza dowodu osobistego, w którego dowodzie osobistym został zamieszczony certyfikat identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikat podpisu osobistego, oraz o ubezwłasnowolnieniu częściowym posiadacza dowodu osobistego, w którego dowodzie osobistym został zamieszczony certyfikat podpisu osobistego, okazując prawomocne orzeczenie sądu w tej sprawie.

1. 
W okresie ważności dowód osobisty unieważnia się w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2-5b, w przypadku utraty obywatelstwa polskiego, zgonu posiadacza dowodu osobistego oraz wydania decyzji o odmowie wydania dowodu osobistego, o której mowa w art. 32, jeżeli dowód został uprzednio wystawiony.
2. 
O konieczności unieważnienia dowodu osobistego z przyczyn określonych w art. 46 ust. 1 pkt 2 organ gminy jest zawiadamiany przez rejestr PESEL za pośrednictwem Rejestru Dowodów Osobistych.
3. 
Unieważnienie dowodu osobistego następuje:
1)
z dniem zgłoszenia do organu dowolnej gminy lub konsula Rzeczypospolitej Polskiej utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego przez jego posiadacza lub przekazania do organu dowolnej gminy lub do konsula Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego;
2)
z dniem utraty obywatelstwa polskiego lub zgonu posiadacza dowodu osobistego lub wydania decyzji o odmowie wydania dowodu osobistego, o której mowa w art. 32;
3)
z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 3 i 4b;
4)
z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1, o ile nie upłynął termin ważności dotychczas posiadanego dowodu osobistego;
5)
z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2;
5a)
z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym posiadacza dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 4c;
5b)
z chwilą zgłoszenia zawieszenia certyfikatów, w przypadku, o którym mowa w art. 32c;
5c)
z chwilą zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 3a;
5d)
z dniem zgłoszenia utraty dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 9;
6)
z dniem następującym po upływie 120 dni od dnia dokonania w rejestrze PESEL zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym;
7)
z dniem zgłoszenia do organu dowolnej gminy podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych, o którym mowa w art. 48a ust. 1;
8)
z dniem stwierdzenia przez organ gminy wady technicznej dowodu osobistego lub błędnej personalizacji.
1. 
Organem właściwym do unieważnienia dowodu osobistego jest:
1)
organ gminy, do którego zgłoszono utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego lub do którego został przekazany znaleziony dowód osobisty;
1a)
organ gminy, do którego zgłoszono podejrzenie nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych, o którym mowa w art. 48a ust. 1;
2)
organ gminy, który wystawił dowód osobisty - w przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 32, jeżeli zdarzenia te wystąpiły przed przekazaniem dowodu osobistego wnioskodawcy;
3)
organ gminy, który wydał dowód osobisty - gdy osoba obowiązana nie wystąpiła z wnioskiem o wydanie nowego dowodu osobistego w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2;
4)
organ gminy wydający nowy dowód osobisty - w pozostałych przypadkach;
5)
minister właściwy do spraw informatyzacji - w przypadkach, o których mowa w art. 47 ust. 3a i 9;
6)
organ gminy, który otrzymał orzeczenie sądu o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym posiadacza dowodu osobistego;
7)
organ gminy lub minister właściwy do spraw wewnętrznych - w przypadku wady technicznej dowodu osobistego lub błędnej personalizacji.
2. 
Dowód osobisty podlega unieważnieniu z mocy prawa na podstawie przekazanych przez rejestr PESEL do Rejestru Dowodów Osobistych informacji o utracie obywatelstwa polskiego lub zgonie posiadacza dowodu osobistego lub w wyniku unieważnienia certyfikatów, o których mowa w art. 12a ust. 1 pkt 2-4, z wyłączeniem przypadku, o którym mowa w art. 12g ust. 3.
1. 
Stwierdza się nieważność dowodu osobistego wydanego osobie, która we wniosku o jego wydanie podała nieprawdziwe dane.
2. 
Stwierdzenie nieważności dowodu osobistego, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyjnej.
3. 
Decyzja, o której mowa w ust. 2, wydana w pierwszej instancji jest ostateczna.
4. 
(uchylony).

Minister właściwy do spraw informatyzacji prowadzi w systemie teleinformatycznym wykaz zawieszonych i unieważnionych dowodów osobistych zawierający serie i numery zawieszonych i unieważnionych dokumentów oraz serie i numery błędnie spersonalizowanych lub utraconych blankietów dowodów osobistych.

1. 
Zniszczeniu podlegają unieważnione dowody osobiste, w szczególności:
1)
nieprzekazane ich posiadaczom w związku z wymianą dokumentu lub nieprzekazane członkom najbliższej rodziny zgłaszającym zgon posiadacza dowodu osobistego;
2)
przekazane do organu gminy w przypadkach, o których mowa w art. 49;
3)
nieodebrane przez posiadaczy przed upływem okresu ważności dokumentu.
2. 
Zniszczeniu podlegają również uszkodzone lub wybrakowane z powodu błędnej personalizacji blankiety dowodów osobistych.
3. 
Do zniszczenia mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164) dotyczące brakowania dokumentacji niearchiwalnej.
1. 
Organ gminy przekazuje do ministra właściwego do spraw wewnętrznych dowody osobiste do zniszczenia nie rzadziej niż raz na 5 lat.
2. 
Dowody osobiste podlegające zniszczeniu organ gminy przekazuje za pośrednictwem poczty specjalnej podlegającej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, działającej w jednostkach organizacyjnych Policji i zapewniającej przewóz materiałów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zadanie to realizuje się za pośrednictwem komendy powiatowej Policji właściwej miejscowo dla wystawcy dowodu osobistego.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:

1)
wzór dowodu osobistego,
2)
sposób oznaczania w dowodzie osobistym informacji o braku podpisów,
3)
sposób pobierania odcisków palców,
4) 20
 (uchylony),
5)
szczegółowe wymogi techniczne dotyczące fotografii załączanej do wniosku,
6) 21
 szczegółowe wymogi dotyczące załączników do wniosku składanego w sposób, o którym mowa w art. 24 ust. 2a,
7)
sposób postępowania w sprawach utraty, uszkodzenia, zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych, o którym mowa w art. 48a ust. 1, unieważnienia i zwrotu dowodu osobistego,
8)
sposób postępowania przy odbiorze dowodu osobistego,
9) 22
 (uchylony),
10)
wzór zaświadczenia o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego,
11)
wzór formularza zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego,
12) 23
 (uchylony),
13)
sposób fizycznego anulowania unieważnionego dowodu osobistego,
14)
tryb przekazywania przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej do organu gminy, który wydał dowód osobisty, zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego z powodu jego utraty lub uszkodzenia albo przekazania przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego,
15)
wzór zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego

- uwzględniając konieczność zapewnienia sprawności, prawidłowości i bezpieczeństwa wydawania, wymiany i unieważniania dowodów osobistych przy wykorzystaniu danych, o których mowa w ustawie, oraz mając na uwadze konieczność zapewnienia szerokiej dostępności wzorów dokumentów przy zachowaniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa.

19 Art. 47 ust. 1a dodany przez art. 37 pkt 8 lit. b ustawy z dnia 26 maja 2023 r. (Dz.U.2023.1234) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 2023 r.
20 Art. 54 pkt 4 uchylony przez art. 37 pkt 10 lit. a ustawy z dnia 26 maja 2023 r. (Dz.U.2023.1234) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 2023 r.
21 Art. 54 pkt 6 zmieniony przez art. 37 pkt 10 lit. b ustawy z dnia 26 maja 2023 r. (Dz.U.2023.1234) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 grudnia 2023 r.
22 Art. 54 pkt 9 uchylony przez art. 37 pkt 10 lit. c ustawy z dnia 26 maja 2023 r. (Dz.U.2023.1234) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 2023 r.
23 Art. 54 pkt 12 uchylony przez art. 37 pkt 10 lit. c ustawy z dnia 26 maja 2023 r. (Dz.U.2023.1234) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 2023 r.