§ 6. - Domy pomocy społecznej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2018.734 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 listopada 2023 r.

§  6. 

1. Dom uznaje się za spełniający warunki, jeżeli:

1) w zakresie usług bytowych:

a) budynek i jego otoczenie nie mają barier architektonicznych,

b) budynek wielokondygnacyjny ma zainstalowaną windę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych; w przypadku domów, o których mowa w art. 56 pkt 3-5 ustawy, zalecana jest winda dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych,

c) 3  budynek jest wyposażony w:

– system przyzywowo-alarmowy,

– system sygnalizacji pożarowej, który nie musi być połączony z obiektem komendy Państwowej Straży Pożarnej lub innym obiektem, wskazanym przez właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej,

d) liczba miejsc w domu jest nie większa niż 100;

1a) 4  w budynku jest umieszczona tablica ogłoszeń, znajdująca się w widocznym miejscu, zawierająca informacje dotyczące:

a) typu domu,

b) nazwy podmiotu prowadzącego dom lub imienia i nazwiska osoby prowadzącej dom pomocy społecznej,

c) numeru domu w rejestrze domów pomocy społecznej,

d) numerów alarmowych,

e) danych teleadresowych organów, właściwych miejscowo instytucji i organizacji działających w zakresie wolności i praw człowieka oraz instytucji kontrolnych, w szczególności:

– Rzecznika Praw Obywatelskich,

– Rzecznika Praw Pacjenta,

– państwowego powiatowego inspektora sanitarnego,

– właściwego do spraw pomocy społecznej wydziału urzędu wojewódzkiego,

– właściwego ze względu na miejsce położenia domu ośrodka pomocy społecznej,

– prokuratury rejonowej,

– sądu opiekuńczego;

2) znajdują się w nim następujące pomieszczenia:

a) pokoje mieszkalne jednoosobowe i wieloosobowe,

b) pokoje dziennego pobytu,

c) jadalnia,

d) 5  gabinet przedmedycznej pomocy doraźnej,

e) pomieszczenia do terapii i rehabilitacji,

f) kuchenka pomocnicza,

g) pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia,

h) palarnia, jeżeli wśród mieszkańców domu są osoby palące,

i) pokój gościnny,

j) miejsce kultu religijnego zgodne z wyznaniem mieszkańca domu, jeżeli nie ma on możliwości uczestniczenia w nabożeństwach poza domem,

k) inne pomieszczenia techniczne służące zaspokajaniu potrzeb sanitarnych mieszkańców domu;

3) pokój mieszkalny:

a) jednoosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 9 m²,

b) wieloosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 6 m² na osobę i:

– w przypadku osób poruszających się samodzielnie - jest przeznaczony dla nie więcej niż trzech osób,

– w przypadku osób leżących - jest przeznaczony dla nie więcej niż czterech osób,

c) jest wyposażony w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną dla każdego mieszkańca domu oraz odpowiednią do liczby osób mieszkających w pokoju liczbę wyprowadzeń elektrycznych; w domach, o których mowa w art. 56 pkt 5 ustawy, wyprowadzenia elektryczne są zabezpieczone przed dostępem dzieci

- przy czym pokój uznaje się za spełniający wymagane normy, o których mowa w lit. a i b, jeżeli odstępstwo od tych norm poniżej wymaganej wartości nie jest większe niż 5%;

3a) mieszkaniec domu charakteryzujący się znacznymi zaburzeniami interakcji społecznych i komunikacji zamieszkuje w pokoju jednoosobowym, za swoją zgodą, a w przypadku osób ubezwłasnowolnionych, za zgodą opiekuna prawnego, o ile warunki domu na to pozwalają i uzasadnione jest to względami terapeutycznymi;

3b) 6  dyrektor domu w uzasadnionych przypadkach decyduje o konieczności odstępstwa od norm wskazanych w pkt 3 lit. c;

4) w zakresie warunków sanitarnych:

a) liczba łazienek zapewnia możliwość korzystania z każdej przez nie więcej niż sześć osób, a w przypadku toalet przez nie więcej niż cztery osoby; jeżeli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców domu, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%,

b) łazienki i toalety są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych,

c) 7  łazienka wyposażona co najmniej w miskę ustępową, umywalkę i prysznic albo toaleta wyposażona co najmniej w miskę ustępową i umywalkę oraz łazienka wyposażona co najmniej w prysznic i umywalkę znajdują się w pomieszczeniach związanych z pokojami mieszkalnymi;

d) 8  na każdej kondygnacji domu z pokojami mieszkalnymi znajduje się łazienka przystosowana do kąpieli osób leżących, wyposażona w urządzenia ułatwiające wykonywanie czynności związanych z kąpielą;

5) pomieszczenia mieszkalne domu są czyste, sprzątane w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz dziennie, estetyczne i wolne od nieprzyjemnych zapachów;

6) w zakresie wyżywienia i organizacji posiłków:

a) 9  mieszkańcom domu zapewnia się co najmniej 3 posiłki dziennie, w tym jeden gorący, a w przypadku domów, o których mowa w art. 56 pkt 5 ustawy, co najmniej 4 posiłki dziennie, w tym jeden gorący,

b) zapewnia się wybór zestawu posiłków lub możliwość otrzymania posiłku dodatkowego oraz posiłku dietetycznego, zgodnie ze wskazaniem lekarza,

c) dla każdego z posiłków czas wydawania wynosi 2 godziny,

d) podstawowe produkty żywnościowe oraz napoje są dostępne przez całą dobę,

e) mieszkaniec może spożywać posiłki w pokoju mieszkalnym,

f) w razie potrzeby mieszkaniec jest karmiony;

7) mieszkańcom domu nieposiadającym własnej odzieży i obuwia oraz możliwości ich zakupienia z własnych środków zapewnia się odzież i obuwie odpowiedniego rozmiaru, dostosowane do ich potrzeb i pory roku, utrzymane w czystości i wymieniane w razie potrzeby, w tym:

a) odzież całodzienną - co najmniej dwa zestawy,

b) odzież zewnętrzną: płaszcz lub kurtkę - co najmniej jeden zestaw,

c) bieliznę dzienną - co najmniej 4 komplety,

d) bieliznę nocną - co najmniej 2 komplety,

e) co najmniej jedną parę obuwia oraz pantofle domowe

- przy czym w przypadku mieszkańców leżących zaopatrywanie w odzież i obuwie dostosowuje się do potrzeb wynikających z ich stanu zdrowia;

8) mieszkańcom domu zapewnia się pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, a w przypadku gdy sami nie są w stanie zapewnić sobie środków czystości i środków higienicznych, zapewnia się im w szczególności:

a) w miarę potrzeby: mydło, pastę i szczoteczkę do mycia zębów oraz środki piorące, szampon do mycia włosów, a dla mężczyzn i starszych chłopców - przybory do golenia,

b) co najmniej dwie sztuki ręczników, zmienianych w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na tydzień,

c) pościel, zmienianą w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie;

9) dzieci mają zapewnione zabawki odpowiednie do ich wieku i sprawności;

10) w zakresie usług opiekuńczych i wspomagających zapewnia się mieszkańcom domu:

a) świadczenie pracy socjalnej,

b) organizację zajęć terapeutycznych, w tym terapii zajęciowej, w pracowniach terapii, a w przypadku osób przebywających w domach, o których mowa w art. 56 pkt 3 i 4 ustawy, także umożliwienie korzystania z usług w warsztatach terapii zajęciowej,

c) możliwość korzystania z biblioteki lub punktu bibliotecznego oraz codziennej prasy, a także możliwość zapoznania się z przepisami prawnymi dotyczącymi domów,

d) organizację świąt i uroczystości okazjonalnych oraz umożliwia się udział w imprezach kulturalnych i turystycznych,

e) możliwość kontaktu z kapłanem i udział w praktykach religijnych, zgodnie z wyznaniem mieszkańca domu,

f) regularny kontakt z dyrektorem domu w określonych dniach tygodnia i godzinach, podanych do wiadomości w dostępnym miejscu,

g) sprawienie pogrzebu, zgodnie z wyznaniem zmarłego mieszkańca domu.

1a. 10  Przepis ust. 1 pkt 1 lit. c tiret drugie stanowi przepis przeciwpożarowy w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057 oraz z 2023 r. poz. 1088 i 1560).

1b. 11  W przypadku budynku domu pomocy społecznej przeznaczonego dla nie więcej niż 10 mieszkańców, w którym personel domu jest stale obecny, dopuszcza się jego wyposażenie w autonomiczne czujki dymu zamiast w system sygnalizacji pożarowej, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c tiret drugie. Autonomiczne czujki dymu powinny obejmować wszystkie pomieszczenia, z wyjątkiem pomieszczeń niewymagających ochrony za pomocą automatycznego wykrywania pożaru - z uwagi na niskie ryzyko pożarowe.

2. Warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest:

1) zatrudnianie w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych na stu mieszkańców domu;

2) zapewnianie mieszkańcom domu kontaktu z psychologiem, a w przypadku domów, o których mowa:

a) 12  w art. 56 pkt 3-5 i 7 ustawy - również z psychiatrą lub lekarzem w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii,

b) w art. 56 pkt 7 ustawy - również ze specjalistą psychoterapii uzależnień lub instruktorem terapii uzależnień albo osobą przeszkoloną w zakresie oddziaływań terapeutyczno-rehabilitacyjnych wobec osób uzależnionych od alkoholu;

3) posiadanie wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, w odpowiednim typie domu dla:

a) osób w podeszłym wieku - nie mniej niż 0,4 na jednego mieszkańca domu,

b) osób przewlekle somatycznie chorych - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

c) osób przewlekle psychicznie chorych - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

d) osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

e) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

f) osób niepełnosprawnych fizycznie - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

g) osób uzależnionych od alkoholu - nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu

- ¹³  przy czym przy ustalaniu wskaźników zatrudnienia uwzględnia się również wolontariuszy, stażystów, praktykantów oraz osoby odbywające służbę zastępczą w domu, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, jeżeli pracują bezpośrednio z mieszkańcami domu; przy wyliczaniu wskaźnika udział tych osób nie może przekroczyć 20% ogólnej liczby osób zatrudnionych w zespole terapeutyczno - opiekuńczym, a także pracowników pierwszego kontaktu zatrudnionych na stanowiskach administracyjnych lub obsługi, w wymiarze proporcjonalnym do czasu, w jakim koordynują działania wynikające z indywidualnego planu wsparcia mieszkańca domu;

4) uczestniczenie pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora domu szkoleniach na temat praw mieszkańca domu oraz kierunków prowadzonej terapii, a także metod pracy z mieszkańcami, w tym w zakresie komunikacji wspomagającej lub alternatywnej, o ile występują problemy z komunikacją werbalną wśród mieszkańców;

4a) 14  ukończenie przez pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej zorganizowanego przez dyrektora domu;

5) pracownicy domu, o którym mowa w art. 56 pkt 7 ustawy, powinni posiadać przeszkolenie w zakresie podstawowej pomocy osobom uzależnionym od alkoholu.

³ § 6 ust. 1 pkt 1 lit. c zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. a tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

⁴ § 6 ust. 1 pkt 1a dodany przez § 1 pkt 2 lit. a tiret drugie rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

⁵ § 6 ust. 1 pkt 2 lit. d zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. a tiret trzecie rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

⁶ § 6 ust. 1 pkt 3b dodany przez § 1 pkt 2 lit. a tiret czwarte rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

⁷ § 6 ust. 1 pkt 4 lit. c zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. a tiret trzecie rozporządzenia z dnia 17 stycznia 2018 r. (Dz.U.2018.278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2018 r.

⁸ § 6 ust. 1 pkt 4 lit. d dodana przez § 1 pkt 2 lit. a tiret trzecie rozporządzenia z dnia 17 stycznia 2018 r. (Dz.U.2018.278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2018 r.

⁹ § 6 ust. 1 pkt 6 lit. a zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. a tiret piąte rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

¹⁰ § 6 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

¹¹ § 6 ust. 1b dodany przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

¹² § 6 ust. 2 pkt 2 lit. a zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. c tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

¹³ § 6 ust. 2 pkt 3 część wspólna zmieniona przez § 1 pkt 2 lit. c tiret drugie rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.

¹⁴ § 6 ust. 2 pkt 4a dodany przez § 1 pkt 2 lit. c tiret trzecie rozporządzenia z dnia 27 października 2023 r. (Dz.U.2023.2355) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2023 r.