Rozdział 3 - Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego oraz obowiązki ratowników wodnych - Bezpieczeństwo osób przebywających na obszarach wodnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.714 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 2 sierpnia 2023 r.

Rozdział  3

Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego oraz obowiązki ratowników wodnych

Art.  12.  [Udzielenie zgody na wykonywanie ratownictwa wodnego]

1. Ratownictwo wodne mogą wykonywać podmioty, które uzyskały zgodę ministra właściwego do spraw wewnętrznych na wykonywanie ratownictwa wodnego oraz wpis do rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1720, 1733, 2705 i 2770), zwane dalej "podmiotami uprawnionymi do wykonywania ratownictwa wodnego".

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych udziela, w drodze decyzji administracyjnej, zgody, o której mowa w ust. 1, na wniosek podmiotu ubiegającego się o jej udzielenie, o ile podmiot ten spełnia następujące warunki:

1) zapewnia stan gotowości do wykonywania ratownictwa wodnego, poprzez utrzymywanie stałych dyżurów ratowników wodnych;

2) dysponuje kadrą ratowników wodnych w liczbie niezbędnej do zapewnienia stanu gotowości, o którym mowa w pkt 1;

3) posiada siedzibę;

4) posiada niezbędny do wykonywania ratownictwa wodnego sprzęt specjalistyczny oraz środki transportu i łączności.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera:

1) nazwę podmiotu, siedzibę i jego adres;

2) informację o obszarze działania, na którym ma być wykonywane ratownictwo wodne;

3) wykaz ratowników wodnych wraz z dokumentami potwierdzającymi spełnianie przez nich warunków określonych w art. 15a ust. 1;

4) wykaz sprzętu specjalistycznego, środków transportu i łączności;

5) informację o źródłach finansowania planowanej działalności;

6) informację o zakresie planowanych szkoleń ratowników wodnych i instruktorów oraz wykaz kadry i sprzętu niezbędnego do szkolenia i egzaminowania.

4. W przypadku prowadzenia działalności ratowniczej na obszarze parku narodowego lub krajobrazowego do wniosku, o którym mowa w ust. 2, dołącza się także opinię dyrektora parku.

4a. Decyzja, o której mowa w ust. 2, wygasa, jeżeli podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego, który uzyskał zgodę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia jej wydania nie został wpisany do rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej:

1) cofa zgodę, o której mowa w ust. 1, jeżeli podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego, któremu taka zgoda została udzielona, przestał spełniać warunki, o których mowa w ust. 2, lub został wykreślony z rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, lub

2) może cofnąć zgodę, jeżeli podmiot, któremu taka zgoda została udzielona, nie usunął w wymaganym terminie nieprawidłowości mających istotny wpływ na wykonywanie ratownictwa wodnego stwierdzonych protokołem kontroli.

6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych zawiadamia wojewodę właściwego do dokonania wpisu do rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, o cofnięciu zgody, o której mowa w ust. 1.

Art.  13.  [Działania ratownicze podejmowane w ramach ratownictwa wodnego]

W ramach ratownictwa wodnego podejmowane są działania ratownicze, polegające w szczególności na:

1) przyjęciu zgłoszenia o wypadku lub zagrożeniu;

2) dotarciu na miejsce wypadku z odpowiednim sprzętem ratunkowym;

3) udzielaniu kwalifikowanej pierwszej pomocy;

4) zabezpieczeniu miejsca wypadku lub zagrożenia;

5) ewakuacji osób z miejsca stanowiącego zagrożenie dla życia lub zdrowia;

6) transporcie osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na obszarze wodnym do miejsca, gdzie jest możliwe podjęcie medycznych czynności ratunkowych przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, po uprzednim uzgodnieniu miejsca przekazania z dysponentem jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego;

7) poszukiwaniu osób zaginionych na obszarze wodnym.

Art.  14.  [Obowiązki podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa wodnego]

1. Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego:

1) organizują, kierują, koordynują i bezpośrednio prowadzą działania ratownicze w ramach ratownictwa wodnego, z zastrzeżeniem ust. 2;

2) prowadzą działalność profilaktyczną i edukacyjną dotyczącą bezpieczeństwa na obszarach wodnych;

3) prowadzą dokumentację działań ratowniczych, o których mowa w pkt 1, w tym rejestr działań ratowniczych;

4) ujawniają zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa osób przebywających na obszarach wodnych;

5) przekazują informację o zagrożeniach, o których mowa w pkt 4, właściwej radzie gminy.

2. Podczas zdarzeń, w związku z którymi prowadzone są także działania z zakresu gaszenia pożarów, ratownictwa chemicznego, ekologicznego lub technicznego do kierowania tymi działaniami uprawniony jest kierujący działaniem ratowniczym, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057).

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, obejmuje następujące dane:

1) imię i nazwisko osoby, której udzielono pomocy w ramach działań ratowniczych, datę i miejsce urodzenia oraz adres zamieszkania;

2) rodzaj doznanego urazu lub zachorowania osoby, o której mowa w pkt 1;

3) rodzaj udzielonej pomocy;

4) miejsce wypadku;

5) imiona i nazwiska ratowników wodnych udzielających pomocy;

6) datę prowadzenia działań ratowniczych;

7) czas i miejsce przekazania osoby, o której mowa w pkt 1, jednostkom systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne lub innym służbom.

4. Informacje, o których mowa w ust. 3, są przechowywane przez okres 10 lat od dnia ich wprowadzenia do rejestru.

5. Podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego udostępnia informacje, o których mowa w ust. 3, na pisemny wniosek:

1) osobie, której udzielono pomocy w ramach działań ratowniczych, oraz

2) Policji, prokuraturze, sądom, dyrektorowi parku narodowego i zakładom ubezpieczeń, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem.

6. Dane osobowe, o których mowa w ust. 3, podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu polegającym co najmniej na:

1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;

2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w poufności.

Art.  15.  [Szkolenia organizowane przez podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego]

1. Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego mogą organizować i prowadzić szkolenia ratowników wodnych i instruktorów w zakresie ratownictwa wodnego oraz psów ratowniczych wraz z ich przewodnikami.

2. Organizacja i prowadzenie szkoleń, o których mowa w ust. 1, na obszarze parku narodowego, poza miejscami udostępnianymi w planie ochrony lub zadaniach ochronnych wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw środowiska, na odstępstwo od zakazów obowiązujących w parku.

3. Organizację i prowadzenie szkoleń, o których mowa w ust. 1, na obszarze parku krajobrazowego lub obszarze Natura 2000 uzgadnia się z właściwym miejscowo regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia:

1) ramowy program szkolenia, o którym mowa w ust. 1,

2) zakres wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych niezbędnych do uzyskania uprawnień z zakresu ratownictwa wodnego,

3) wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień, o których mowa w pkt 2,

4) kwalifikacje kadry dydaktycznej prowadzącej szkolenia,

5) sposób przeprowadzania egzaminu

- mając na względzie bezpieczeństwo na obszarach wodnych, zapewnienie odpowiedniego poziomu wyszkolenia ratowników wodnych, zapewnienie odpowiedniego poziomu kadry dydaktycznej, konieczność zapewnienia jednolitego sposobu przeprowadzania egzaminu oraz zakres uprawnień uzyskiwanych po zdaniu egzaminu.

Art.  15a.  [Wymagania wobec ratowników wodnych]

1. Ratownikiem wodnym może być osoba, która:

1) posiada wiedzę i umiejętności z zakresu ratownictwa wodnego i technik pływackich;

2) posiada co najmniej jedną z innych kwalifikacji przydatnych w ratownictwie wodnym, o którym mowa w art. 2 pkt 4, do prowadzenia działań ratowniczych wymienionych w art. 13;

3) 1  spełnia wymagania określone w:

a) ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1720, 1733 i 2705) dla lekarza systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne i pielęgniarki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne realizujących doskonalenie zawodowe lub ratownika,

b) ustawie z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz. U. poz. 2705) dla ratownika medycznego realizującego doskonalenie zawodowe;

4) jest zatrudniona lub pełni służbę w podmiocie uprawnionym do wykonywania ratownictwa wodnego lub jest członkiem tego podmiotu.

2. Lekarz systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, pielęgniarka systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, ratownik medyczny, którzy realizują doskonalenie zawodowe, spełniają wymagania określone w ust. 1 pkt 2.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz wykaz dokumentów potwierdzających ich posiadanie, biorąc pod uwagę rodzaj działań ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa wodnego.

Art.  16.  [Obowiązki ratowników wodnych]

Do obowiązków ratowników wodnych należy w szczególności wykonywanie działań ratowniczych, o których mowa w art. 13, oraz:

1) obserwowanie wyznaczonego obszaru wodnego, niezwłoczne reagowanie na każdy sygnał wzywania pomocy oraz podejmowanie akcji ratowniczej, zapobieganie skutkom zagrożeń;

2) przegląd stanu urządzeń i sprzętu wykorzystywanego do ratownictwa wodnego;

3) określanie głębokości wyznaczonego obszaru wodnego;

4) kontrola stanu urządzeń oraz sprzętu, które zapewniają bezpieczeństwo osób pływających, kąpiących się lub uprawiających sport lub rekreację;

5) wywieszanie na maszcie odpowiednich flag informacyjnych;

6) sygnalizowanie, za pomocą urządzeń alarmowych, naruszeń zasad korzystania z wyznaczonego obszaru wodnego w szczególności granicy strefy dla umiejących pływać, a w kąpieliskach także nadchodzącej burzy;

7) reagowanie na przypadki naruszania zasad korzystania z wyznaczonego obszaru wodnego;

8) wpisywanie na tablicy informacyjnej temperatury wody, powietrza oraz innych aktualnych informacji w szczególności dotyczących nagłych zmian warunków atmosferycznych;

9) niezwłoczne informowanie zarządzającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1, oraz swojego przełożonego o zagrożeniach bezpieczeństwa osób przebywających na obszarze wodnym;

10) bieżące dokumentowanie prowadzonych działań ratowniczych.

Art.  17.  [Obowiązek zwolnienia ze świadczenia pracy pracownika będącego ratownikiem wodnym]

1. Pracodawca inny niż podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego jest obowiązany zwolnić ze świadczenia pracy pracownika będącego ratownikiem wodnym na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych i do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu.

2. Zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy w razie konieczności udziału w działaniach ratowniczych oraz na czas wypoczynku po zakończonej akcji ratowniczej następuje na podstawie pisemnego zaświadczenia wystawionego przez podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego określającego czas trwania akcji ratowniczej i czas wypoczynku, który nie może być dłuższy niż 12 godzin na dobę.

3. Za czas zwolnienia ze świadczenia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140 oraz z 2023 r. poz. 240).

Art.  18.  [Ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy]

1. Ratownik wodny, prowadząc działania ratownicze, korzysta z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726, 1855, 2339 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289) dla funkcjonariuszy publicznych.

2. W przypadku gdy prowadzone przez ratownika wodnego działania ratownicze polegają na udzieleniu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podjęciu medycznych czynności ratunkowych może on poświęcić dobra osobiste innej osoby, inne niż życie lub zdrowie, a także dobra majątkowe, w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Art.  19. 

(uchylony).

Art.  20.  [Bezpłatny wstęp na teren parku narodowego i rezerwatu]

Ratownik wodny oraz ratownik wodny z psem ratowniczym w czasie działań ratowniczych mają prawo bezpłatnego wstępu na teren parku narodowego i rezerwatu udostępnionego dla ruchu turystycznego na podstawie ważnej legitymacji służbowej.

¹ Art. 15a ust. 1 pkt 3 zmieniony przez art. 213 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. (Dz.U.2022.2705) zmieniającej nin. ustawę z dniem 22 czerwca 2023 r.