Dział 4 - Przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy budowie, konserwacji i naprawie elektrotrakcyjnej górnej sieci tramwajowej i trolejbusowej. - Bezpieczeństwo i higiena pracy w komunalnych przedsiębiorstwach komunikacyjnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1967.38.199

Akt utracił moc
Wersja od: 26 września 1967 r.

Dział  IV.

Przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy budowie, konserwacji i naprawie elektrotrakcyjnej górnej sieci tramwajowej i trolejbusowej.

Ogólne wymagania dotyczące pracowników i sprzętu technicznego.

§  73.
Przy budowie, konserwacji i naprawie górnej sieci elektrotrakcyjnej tramwajowej i trolejbusowej mogą być zatrudnieni tylko pracownicy:
1)
o pełnej sprawności fizycznej, u których nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania tego rodzaju pracy,
2)
specjalnie przeszkoleni i posiadający uprawnienia do wykonywania prac przy obsłudze czynnych urządzeń elektrycznych zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
§  74.
1.
Prace przy sieci jezdnej mogą być wykonywane tylko przy użyciu samochodów wieżowych, wagonów montażowych, drabin rozstawnych i drabin mechanicznych.
2.
Wszystkie prace przy sieci pod napięciem powinny być nadzorowane przez odpowiedzialnego pracownika posiadającego właściwe kwalifikacje zawodowe.
§  75.
Brygada sieciowa powinna składać się przynajmniej z dwóch monterów, nie licząc kierowcy.
§  76.
1.
Wagony montażowe, samochody wieżowe oraz drabiny mechaniczne i rozstawne, używane do pracy przy sieci pod napięciem, powinny być w okresach jednomiesięcznych poddawane przeglądom, wszelkie zaś stwierdzone uszkodzenia powinny być niezwłocznie usuwane.
2.
Wyniki przeglądów i wykonane naprawy należy wpisywać do książek kontrolnych tych urządzeń.
§  77.
Przed każdym użyciem sprzętu ochronnego służącego do zabezpieczenia przed działaniem prądu, jak gumowe dywaniki izolujące, pomosty izolujące, rękawice i kalosze dielektryczne itp., należy poddać go oględzinom zewnętrznym na uszkodzenia mechaniczne.
§  78.
Sprzęt ochronny podlega okresowemu badaniu zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie Normami Polskimi. W każdym zakładzie pracy powinna być opracowana instrukcja regulująca sprawy wyłączeń i włączeń prądu na sieciach i podstacjach zarówno podczas normalnej pracy, jak i w wypadkach awaryjnych. Dotyczy to również wszelkich zmian czasowych i trwałych w schematach zasilania. Kierownik brygady sieciowej powinien znać szczegółowo instrukcję oraz posiadać umiejętność jej stosowania.

Zabezpieczenie miejsca pracy.

§  79.
Tereny robót związanych z ustawianiem i usuwaniem słupów na ulicach i innych miejscach dostępnych dla ruchu powinny być zabezpieczone i oznakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  80.
Napięcie prądu zasilającego instalacje oświetlenia miejsca pracy nie może być wyższe niż 24 V. Na pomoście samochodu wieżowego (wagonu montażowego) powinno znajdować się gniazdo wtykowe pozwalające włączyć lampę reflektorową o napięciu znamionowym 24 V.
§  81.
Przy wymianie linek lub drutów poprzecznych nad jezdniami ulic oraz przy wymianie przewodów jezdnych w nocy lub w czasie mgły należy miejsca robót zabezpieczyć w sposób określony w § 69.

Posługiwanie się sprzętem sieciowym.

§  82.
1.
W czasie przejazdu do pracy i powrotu z pracy do bazy samochody wieżowe, wagony montażowe oraz drabiny mechaniczne powinny być całkowicie złożone, pracownicy zaś powinni znajdować się w kabinie. W szczególności niedopuszczalne jest pozostawanie pracownika na balkonie wieży.
2.
Przejazdy robocze, tj. związane z bezpośrednią pracą przy sieci brygady znajdującej się na pomoście wieży, mogą odbywać się z maksymalną szybkością 5 km na godzinę.
§  83.
1.
Pojazd używany do prac sieciowych powinien być zabezpieczony przed przewróceniem; ustawienie wozu na gruncie nierównym, obsuwającym się, jest niedozwolone.
2.
Pomost wozu wieżowego o napędzie ręcznym powinien być podnoszony i opuszczany bez obciążenia. W szczególności niedopuszczalne jest przebywanie w tym czasie na pomoście obsługi.
3.
Po podniesieniu wieży należy zabezpieczyć ją przed opadnięciem, następnie zaś ustawić i zamocować bariery pomostu.
4.
Praca na wieży pomostu bez ustawionych barier ochronnych (poręczy) jest niedozwolona.
5.
Między kabiną kierowcy (motorniczego) a wieżą samochodu lub wagonu powinna być instalacja sygnalizacyjna. Instrukcja zakładowa powinna ustalić zasady porozumienia się między kierowcą (motorniczym) a pracownikami znajdującymi się na wieży. Działanie sygnalizacji powinno być sprawdzone przed podjęciem pracy.
6.
Do wchodzenia na pomost wieży nie wolno używać drabin nie związanych z nią konstrukcyjnie (dostawianych).
7.
Liczba osób na pomoście wieży nie może być większa od liczby ustalonej w instrukcji dotyczącej wozu (drabiny).
§  84.
Przy zastosowaniu na wagonie wieżowym odbieraka nienożycowego (pałąka) jazda wagonem może się odbywać tylko w kierunku właściwym dla ustawienia odbieraka.
§  85.
1.
Narzędzia i materiały do pracy powinny być ustawione na pomoście wieży w specjalnych skrzyniach w sposób zabezpieczający pracownika przed potknięciem się. Rozrzucanie narzędzi i materiałów na podłodze pomostu jest niedozwolone.
2.
Skrzynki z materiałami i narzędziami powinny być podawane na pomost wieży za pomocą liny.
3.
Zrzucanie materiałów z pomostu na ziemię i stawanie w czasie pracy na poręczach pomostu jest niedozwolone.
§  86.
1.
Obracanie wieży powinno odbywać się z należytą ostrożnością i jedynie na polecenie kierującego pracą.
2.
Przy przejeździe roboczym odległość pomostu od najniższego punktu zawieszenia sieci nie może być mniejsza niż 1,2 m.
3.
Kierowcy (motorniczemu) wolno ruszać z miejsca tylko wówczas, gdy otrzyma z pomostu sygnał dzwonka lub inny omówiony sygnał.
§  87.
1.
Drabinę mechaniczną należy ustawić tak, aby koła przylegały do ziemi, należy ją podklinować, a następnie wysunąć do pożądanej wysokości i pochylić w kierunku miejsca pracy.
2.
Przepisy §§ 82-86 dotyczące posługiwania się samochodami wieżowymi i wagonami montażowymi stosuje się odpowiednio przy użyciu drabin, z tym że na drabinie rozstawnej może znajdować się tylko jeden pracownik.

Wymagania ogólne dotyczące prac przy sieci.

§  88.
Przynajmniej raz w ciągu roku należy dokonać pomiaru izolacji sieci jezdnej.
§  89.
1.
Podnoszenie z ziemi zerwanego przewodu jezdnego, drutu lub linki konstrukcji nośnej bez użycia sprawdzonych rękawic izolacyjnych i kaloszy jest zabronione.
2.
Dotykanie wszelkich innych zerwanych przewodów, a zwłaszcza energetycznych, jest zabronione. W tych wypadkach należy wezwać właściwe pogotowie techniczne. Dotyczy to również zerwanych przewodów zwisających na sieci jezdnej.
3.
Nie wolno dotykać jednocześnie dwóch przewodów o różnych biegunach lub przewodu jezdnego i części uziemionej, np. wysięgnika słupa, ewentualnie urządzeń izolowanych, jak np. linki lub drutu poprzecznego, nawet wtedy, jeżeli używa się rękawic dielektrycznych. Dotyczy to zarówno prac pod napięciem, jak i przy wyłączonym prądzie, z wyjątkiem wypadku, gdy przewód jezdny jest uziemiony w miejscu pracy lub gdy przy sieci trolejbusowej oba przewody są zwarte.
§  90.
1.
Zabrania się stosowania lub zajmowania w sieci trojelbusowej pozycji roboczej między dwoma przewodami o różnym potencjale.
2.
Zabrania się rozmieszczania pracowników na łukach i rozjazdach od strony wewnętrznej łuku.
3.
Zabrania się wykonywania jednocześnie pracy na sieci trolejbusowej z jednego wozu wieżowego na obu przewodach o różnych biegunach, chociażby była ona wykonywana przez różnych pracowników.
4.
Zabrania się umocowywania do konstrukcji wozów (wagonów) wieżowych elementów sieci jezdnych będących pod działaniem sił naciągu.
§  91.
1.
Przy pracach przy jednym z przewodów sieci trolejbusowej wszystkie inne przewody znajdujące się w zasięgu stanowiska roboczego powinny być zabezpieczone osłonami dielektrycznymi.
2.
Naprężniki, ściągacze i haki powinny być tak zamocowane do części konstrukcyjnych sieci, aby wyślizgnięcie się przewodu było niemożliwe.
§  92.
Przy pracy na słupie trakcyjnym nie wolno dotykać drutu lub linki poprzecznej między izolatorem odciągowym a wieszakiem izolowanym.
§  93.
1.
Przy otwieraniu i zamykaniu odłączników zamontowanych na izolatorach sekcyjnych w razie braku na słupie urządzenia do napędu ręcznego należy posługiwać się drążkiem izolacyjnym.
2.
Przy pracy przy izolatorach sekcyjnych znajdujących się na granicy dzielnic zasilania należy uprzednio zbadać stan napięcia z obu stron izolatora. W razie stwierdzenia różnicy napięć pracę należy wykonywać ze szczególną ostrożnością.
§  94.
Przy wszelkich pracach pomiarowych oraz przy zakładaniu uziemień należy przede wszystkim dokonać połączenia z szyną lub inną częścią uziemienia, po czym dopiero drugi przewód włączyć pod napięcie. Odłączenie należy wykonać w odwrotnej kolejności.
§  95.
Przy wymianie izolatora (wieszaka, izolatora odciągowego) należy przed przystąpieniem do pracy sprawdzić stan izolacji izolatora i ewentualnie drugiego izolatora w dwustopniowej izolacji. Niezależnie od tego przy wymianie wieszaka należy zewrzeć przewód jezdny z drutem lub linką poprzeczną, przy wymianie zaś izolatora odciągowego - linkę lub drut poprzeczny przed izolatorem ze słupem. Prace te powinny być wykonane w rękawicach i kaloszach dielektrycznych.
§  96.
Przewody bez izolacji o różnych biegunach lub uziemione, znajdujące się w zasięgu ramion pracownika, powinny być osłonięte szczelnym przykryciem izolującym dla zabezpieczenia przed przypadkowym dotknięciem.
§  97.
Zabrania się wykonywania wszelkich prac przy sieci elektrotrakcyjnej podczas burzy połączonej z wyładowaniami elektrycznymi.

Praca przy sieci wymagająca wyłączenia napięcia.

§  98.
1.
Zabrania się wykonywania na sieci tramwajowej i trolejbusowej następujących prac pod napięciem:
1)
wymiany przewodów jezdnych,
2)
wymiany drutów i linek poprzecznych oraz innych elementów konstrukcji związanych z przerzutem nad przewodami jezdnymi,
3)
łączenia zerwanego przewodu jezdnego,
4)
wszelkich prac przy skrzyżowaniach tramwajowo-trolejbusowych,
5)
podwieszania przewodów sygnalizacyjnych wzdłuż przewodów jezdnych,
6)
wymiany przewodów zasilających i wzmacniających,
7)
wymiany wysięgników,
8)
wymiany słupów na międzytorzu,
9)
wymiany izolatorów sekcyjnych na granicy zasilania.
2.
Poza pracami wymienionymi w ust. 1 na sieci trolejbusowej pod napięciem nie wolno wykonywać naprawy oraz wymiany skrzyżowań i zwrotówek sieci trolejbusowej, jak również pracy na łuku przy przewodzie znajdującym się wewnątrz łuku. Jeżeli jeden z przewodów sieci trolejbusowej jest uziemiony, wyłączeniu podlega tylko przewód będący pod napięciem i przewód ten powinien być zwarty z przewodem uziemionym.
§  99.
Przed przystąpieniem do prac wymagających wyłączenia napięcia należy sprawdzić stan wyłączenia za pomocą woltomierza lub wskaźnikiem lampowym.
§  100.
W instrukcji wewnętrznej zakładu pracy należy ustalić tryb postępowania zapobiegający włączeniu prądu bez uprzedniego polecenia kierownika robót sieciowych.
§  101.
Przy remoncie odgromnika należy odłączyć go uprzednio od przewodu będącego pod napięciem.
§  102.
Przy pracy przy przewodzie sygnalizacyjnym zawieszonym wzdłuż przewodu roboczego przewody te należy połączyć z sobą.
§  103.
Włączenie napięcia do montowanego urządzenia, np. zwrotówki sygnalizacji itp., jest dopuszczalne na polecenie kierującego robotą po całkowitym wykonaniu montażu.
§  104.
Zabrania się wykonywania prac z drabin mechanicznych na sieci pod napięciem.
§  105.
1.
Odcinek sieci wyłączony spod napięcia w miejscu pracy powinien być uziemiony linką o przekroju nie mniejszym niż przekrój przewodu jezdnego. Uziemienie zakłada się od strony uziomu, a następnie podłącza się do przewodu jezdnego. Usununięcie uziemienia wykonuje się w odwrotnej kolejności.
2.
Na sieci trolejbusowej z wyłączonym napięciem zamiast uziemienia należy zewrzeć przewody różnych biegunów, przy czym połączenie zwierające zakłada się najpierw na przewodzie o potencjale ujemnym, a następnie na przewodzie o potencjale dodatnim.
§  106.
Zakładanie i wyjmowanie noży odłączników w punktach zasilających i powrotnych powinno być wykonywane przy użyciu rękawic i kaloszy dielektrycznych.
§  107.
Prace przeglądowe i remontowe punktów zasilających sieci powinny odbywać się po wyłączeniu prądu.

Ustawianie i usuwanie słupów.

§  108.
1.
Przed rozpoczęciem podnoszenia słupa należy rozmieścić pracowników tak, aby zapewnić ich bezpieczeństwo.
2.
Jeżeli podnoszenie słupów, szczególnie między torami, odbywa się w pobliżu linii będącej pod napięciem, należy linię tę wyłączyć spod napięcia i uziemić.
3.
Podczas ręcznego podnoszenia i opuszczania słupa przy użyciu ustawiacza (folgi) pracownicy powinni być rozmieszczeni z obu stron słupa. Niedopuszczalne jest przebywanie pracownika pod słupem.
4.
Liczba pracowników przy ustawianiu lub usuwaniu słupa powinna być tak dobrana, aby na jednego pracownika nie przypadał ciężar większy niż 50 kg.
5.
Zabrania się wchodzić na ustawiony słup do czasu całkowitego jego zamocowania.
§  109.
Przy pracach związanych z wykopami dla ustawienia lub usunięcia słupa powinno być zatrudnionych co najmniej dwóch pracowników.