Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2002.81.735

Akt obowiązujący
Wersja od: 21 czerwca 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 7 czerwca 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.

Na podstawie art. 23715 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1)
tworzywach sztucznych - należy przez to rozumieć materiały, których istotnym składnikiem są polimery syntetyczne lub naturalne modyfikowane o właściwościach mechanicznych zmieniających się w zależności od rodzaju podstawowego polimeru i ilości środków pomocniczych,
2)
tworzywach termoplastycznych - należy przez to rozumieć tworzywa zdolne do wielokrotnego przechodzenia w stan plastyczny pod wpływem ogrzania,
3)
tworzywach termoutwardzalnych - należy przez to rozumieć tworzywa sztuczne, które pod wpływem ogrzania lub działania innych czynników przekształcają się lub są przekształcone w produkt usieciowiony, nierozpuszczalny i nietopliwy; w zależności od sposobu utwardzania rozróżnia się tworzywa termoutwardzalne i chemoutwardzalne,
4)
formowaniu - należy przez to rozumieć proces nadawania kształtu tworzywom sztucznym w półwyrób lub wyrób końcowy, dowolną metodą przetwórczą przy użyciu odpowiedniej formy,
5)
formowaniu wtryskowym - należy przez to rozumieć metodę formowania kształtek z uplastycznionego w cylindrze tworzywa sztucznego przez wtryśnięcie go do gniazda formy,
6)
prasowaniu przetłocznym - należy przez to rozumieć proces formowania tworzywa termoutwardzalnego polegający na przetłoczeniu go z podgrzanej komory przetłocznej do gniazda zamkniętej formy, ogrzanej do temperatury utwardzania,
7)
wytłaczaniu z rozdmuchiwaniem - należy przez to rozumieć metodę nadawania kształtu wyrobu lub półwyrobu przez rozdmuchiwanie sprężonym gazem lub powietrzem uplastycznionego tworzywa termoplastycznego wytłaczanego przez głowicę pierścieniową,
8)
kalandrowaniu - należy przez to rozumieć proces ciągłego kształtowania pasma (taśmy) o regulowanej grubości przez przepuszczanie uplastycznionego tworzywa termoplastycznego między dwoma lub większą ilością walców napędzanych przez odrębne silniki z regulowanymi obrotami,
9)
obróbce skrawaniem - należy przez to rozumieć obróbkę polegającą na usunięciu niepotrzebnego naddatku materiału z materiału wyjściowego w celu uzyskania wyrobu o żądanym kształcie,
10)
klejeniu - należy przez to rozumieć proces polegający na łączeniu powierzchni tworzyw sztucznych za pomocą klejów, rozpuszczalników lub roztworów tych tworzyw,
11)
zgrzewaniu - należy przez to rozumieć proces łączenia elementów tworzywa sztucznego w stanie wysoko elastycznym w podwyższonej temperaturze pod naciskiem.
Do prac szczególnie niebezpiecznych przy przetwórstwie tworzyw sztucznych zalicza się w szczególności:
1)
sporządzanie roztworów z rozpuszczalnikami organicznymi,
2)
czyszczenie odpadów tworzyw sztucznych przy pomocy gorącej wody, w tym z detergentami, lub rozpuszczalników organicznych.
1. 
Jeżeli poziom ekspozycji na hałas powodowany przez urządzenia techniczne do rozdrabniania i mielenia tworzyw sztucznych przekracza dopuszczalne wartości określone w odrębnych przepisach, urządzenia te powinny być instalowane w oddzielnym pomieszczeniu.
2. 
Urządzenia techniczne przeznaczone do rozdrabniania lub mielenia tworzyw sztucznych powodujących pylenie powinny być wyposażone w system odpylający.
3. 
Otwory zasypowe urządzeń technicznych do rozdrabniania lub mielenia tworzyw sztucznych powinny być wyposażone w urządzenia zabezpieczające, chroniące pracownika przed wyrzutem zasypywanego materiału.
4. 
Do popychania materiału, o którym mowa w ust. 3, należy stosować odpowiednie popychacze.
1. 
Urządzenia techniczne mieszające typu otwartego, w szczególności służące do rozpuszczania polimerów syntetycznych, powinny być zainstalowane w oddzielnym pomieszczeniu wyposażonym w wentylację mechaniczną.
2. 
Urządzenia techniczne, o których mowa w ust. 1, przeznaczone do sporządzania mieszanek w postaci pylistej powinny być wyposażone w odpowiednie urządzenia odpylające.
3. 
Urządzenia techniczne mieszające typu zamkniętego powinny uniemożliwiać gromadzenie się w ich wnętrzu szkodliwych dla zdrowia niebezpiecznych gazów lub par, które w wyniku odpowietrzania tych urządzeń mogłyby spowodować przekroczenie najwyższych dopuszczalnych stężeń określonych w odrębnych przepisach.
4. 
Urządzenia techniczne stosowane w przetwórstwie żywic poliestrowych powinny być hermetyczne i zainstalowane w pomieszczeniu wyposażonym w wentylację ogólną i miejscową.
5. 
Przed poddaniem surowców i odpadów mieleniu i rozdrabnianiu należy je posegregować, eliminując materiały niezaliczane do tworzyw sztucznych.
Prace związane z suszeniem, przesypywaniem lub transportowaniem tworzyw sztucznych w postaci pylistej o właściwościach wybuchowych powinny odbywać się za pomocą urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym.
1. 
Wydzielające się podczas homogenizowania tworzyw sztucznych szkodliwe gazy i pary powinny być odprowadzane na zewnątrz pomieszczenia, zgodnie z odrębnymi przepisami.
2. 
Podczas prac związanych z czyszczeniem odpadów tworzyw sztucznych przy użyciu detergentów, rozpuszczalników i innych substancji chemicznych należy przestrzegać wymagań zawartych w ulotkach lub instrukcjach dołączonych do tych substancji przez producentów, a dotyczących sposobu i miejsca ich zastosowania.
1. 
Urządzenia techniczne z obracającymi się walcami roboczymi, bębnami lub rolkami powinny być wyposażone w urządzenia zabezpieczające przed przypadkowym dostępem pracowników do strefy zagrożenia.
2. 
Walce robocze, bębny i rolki, o których mowa w ust. 1, powinny być osłonięte w sposób uniemożliwiający wciągnięcie odzieży lub rąk pracownika.
1. 
Urządzenia techniczne służące do podgrzewania tworzyw sztucznych, jeżeli stanowią źródła pól elektromagnetycznych, powinny być wyposażone w ekrany chroniące pracowników przed działaniem tych pól.
2. 
Elementy urządzeń technicznych, o których mowa w ust. 1, które podczas pracy nagrzewają się do temperatury powodującej oparzenia rąk pracownika, powinny być wyposażone w osłony, zgodnie z odrębnymi przepisami.
3. 
Nagrzewane elementy urządzeń technicznych, o których mowa w ust. 2, powinny być wyposażone w układy sterujące, umożliwiające regulację temperatury i zabezpieczające przed jej niekontrolowanym wzrostem.
1. 
Czynności zamykania form przeznaczonych do:
1)
prasowania przetłocznego,
2)
formowania wtryskowego,
3)
wytłaczania z rozdmuchiwaniem,
4)
termoformowania lub formowania rotacyjnego,

powinny odbywać się z maksymalnym wyeliminowaniem prac ręcznych.

2. 
Formy, o których mowa w ust. 1, lub elementy maszyny, na których zainstalowane są formy, powinny być wyposażone w urządzenia zabezpieczające przed przypadkowym ich otwarciem. Otwarcie formy w momencie nieprzewidzianym procesem technologicznym lub obsługą, powinno spowodować natychmiastowe zatrzymanie procesu formowania tworzywa sztucznego.
3. 
Urządzenia służące do zamykania i otwierania form w szczególności we wtryskarkach i maszynach do wytłaczania z rozdmuchiwaniem powinny być wyposażone w osłony uniemożliwiające bezpośredni kontakt pracownika z pozostającymi w ruchu elementami powodującymi zamykanie lub otwieranie form.
4. 
Dostęp do strefy zagrożenia, w której następuje zamykanie i otwieranie form wtryskowych, powinien być możliwy wyłącznie po unieruchomieniu maszyn, o których mowa w ust. 3.
5. 
Instalowanie formy o masie powyżej 15 kg na stole wtryskarki powinno się odbywać za pomocą dźwignika mechanicznego lub innych urządzeń ułatwiających wykonanie tej czynności.
Przed wejściem do pomieszczeń, w których odbywa się powlekanie lub nakładanie powłok na tworzywa sztuczne albo wykonywane są podobne czynności, należy umieścić znaki bezpieczeństwa o zakazie: używania otwartego ognia, palenia tytoniu i stosowania urządzeń oraz narzędzi powodujących iskrzenie, a także używania odzieży ochronnej i roboczej nieposiadającej właściwości antyelektrostatycznych.
Urządzenia techniczne przeznaczone do:
1)
ładowania lub wyładowania tworzyw sztucznych,
2)
odbioru półproduktów lub gotowych wyrobów,
3)
cięcia tworzyw sztucznych,
4)
zwijania arkuszy lub folii z tworzyw sztucznych,

powinny w maksymalnym stopniu umożliwiać wyeliminowanie prac ręcznych.

Wyroby z tworzyw sztucznych, na których mogą zbierać się ładunki elektryczności statycznej, powinny być poddawane zabiegowi odprowadzania tych ładunków.
1. 
Do zgrzewania części i elementów tworzyw sztucznych powinno być stosowane napięcie nieprzekraczające 25 V.
2. 
Zgrzewarki pojemnościowe powinny być wyposażone w odpowiedni ekran chroniący pracowników przed działaniem pola elektromagnetycznego.
3. 
Obsługujący zgrzewarki ultradźwiękowe powinni być wyposażeni w uchwyty z wykładziną antywibracyjną lub w rękawice antywibracyjne.
Pracowników zatrudnionych przy pracach związanych z przygotowaniem tworzyw sztucznych do klejenia i ich klejeniem należy wyposażyć w odpowiednie narzędzia i środki ochrony indywidualnej, w celu niedopuszczenia do bezpośredniego kontaktu skóry rąk pracownika z substancjami stosowanymi przy tych pracach.
1. 
Podczas prac związanych z przygotowaniem farby do drukowania i zdobienia wyrobów z tworzyw sztucznych należy stosować odpowiednio przepisy § 7.
2. 
Podczas prac związanych z drukowaniem napisów na tworzywach sztucznych należy stosować odpowiednio przepisy § 8.
Podczas obróbki skrawaniem tworzyw sztucznych należy stosować wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące przy obsłudze obrabiarek skrawających do metali, określone w odrębnych przepisach.
1. 
Do automatycznego transportu tworzyw sztucznych w postaci proszku, w szczególności z rodzaju polialkenów, powinno stosować się gaz obojętny.
2. 
W celu uniemożliwienia wydzielania się chlorowodoru podczas rozkładu termicznego lub tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych, polimery chlorowinylowe powinny być przechowywane w pomieszczeniach zabezpieczonych przed działaniem temperatur podanych przez producentów w załączonych instrukcjach.
Pracownicy zatrudnieni przy przetwórstwie tworzyw sztucznych, w szczególności:
1)
żywic poliestrowych nienasyconych,
2)
styrenu,
3)
nadtlenków organicznych,
4)
żywic fenolowo-formaldehydowych i aminowo-formaldehydowych,
5)
poliuretanu,
6)
żywic epoksydowych,

powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju występujących czynników szkodliwych dla zdrowia.

Magazynowanie substancji toksycznych, żywic poliestrowych, polichlorku winylu i innych surowców wykorzystywanych do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych powinno odbywać się:
1)
w pomieszczeniach murowanych, o wymaganej wentylacji i odpowiedniej odporności ogniowej konstrukcji, zgodnie z odrębnymi przepisami, lub
2)
w zamkniętych metalowych pojemnikach składowanych na wydzielonym placu zakładu, zabezpieczonych przed działaniem promieni słonecznych.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.