Bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1979.16.104

Akt utracił moc

Wersja od: 23 lipca 1979 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA

z dnia 5 lipca 1979 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych.

Na podstawie art. 208 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91) zarządza się, co następuje:

Rozdział  I

Przepisy ogólne.

§ 1. Rozporządzenie ustala warunki bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych.

§  2.

1. Pracownicy zatrudnieni przy eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych powinni być przeszkoleni w zakresie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym również określonych w instrukcjach obsługi poszczególnych rodzajów ciągników i maszyn.

2. Jeżeli do obsługi określonej maszyny rolniczej wymagane jest uprawnienie specjalne, pracownik powinien mieć takie uprawnienie.

§ 3. Pracownicy zatrudnieni przy eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych powinni nosić odzież roboczą i ochronną oraz sprzęt ochrony osobistej, określone w przepisach dotyczących norm przydziału odzieży roboczej, ochronnej i sprzętu ochrony osobistej.

§  4.

1. Części maszyn rolniczych służące do napędu, a w szczególności koła pasowe, pasy, koła zębate, łańcuchy pędne, wały, przekładnie, przeguby, noże sieczkarni i siekaczy oraz końcówki wałków wystających poza gabaryt maszyny, powinny być osłonięte w sposób zapewniający bezpieczną ich obsługę.

2. Wałki przekazu mocy powinny być osłonięte na całej długości stałą osłoną zabezpieczającą.

§ 5. Przed rozpoczęciem pracy ciągnika lub maszyny rolniczej należy sprawdzić prawidłowość działania poszczególnych mechanizmów i urządzeń oraz stan osłon zabezpieczających.

§ 6. Regulowanie i sprawdzanie poszczególnych mechanizmów i urządzeń oraz konserwacja ciągników i maszyn rolniczych mogą być wykonywane tylko w czasie postoju i przy zgaszonym silniku, a jeżeli siłą pociągową maszyn rolniczych są konie - dopiero po ich wyprzęgnięciu.

§ 7. Pracownik obsługujący maszynę współpracującą z ciągnikiem powinien w razie zauważenia usterki w jej pracy dać sygnał obsługującemu ciągnik w celu natychmiastowego jego zatrzymania.

§ 8. Wszystkie naprawy sprzętu elektrycznego mogą być wykonywane tylko przez pracownika mającego odpowiednie uprawnienia lub kwalifikacje.

§  9.

1. Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze ciągników i maszyn rolniczych powinni być zaopatrzeni w podręczną apteczkę, zawierającą środki do udzielania pierwszej pomocy.

2. Opiekę nad apteczką i udzielanie pierwszej pomocy należy powierzyć pracownikowi przeszkolonemu w tym zakresie.

§ 10. Zabrania się:

1) zakładania i zdejmowania osłon lub innych urządzeń zabezpieczających w czasie pracy maszyny rolniczej lub jej urządzenia napędzającego,

2) łączenia pasów napędowych nitami, drutami lub innymi środkami nie przeznaczonymi do tego celu,

3) przebywania między ciągnikiem a maszyną współpracującą w czasie pracy silnika ciągnika,

4) używania silników i ciągników do napędu maszyn rolniczych nie przystosowanych do tego konstrukcyjnie,

5) wchodzenia na dyszle, zaczepy, ramy i inne części ciągnika lub maszyny rolniczej w czasie ich pracy; dotyczy to innych podobnych czynności, takich jak schodzenie, stawanie, siadanie itp.

Rozdział  II

Ciągniki rolnicze.

§  11.

1. Ciągnik powinien być zaopatrzony w gaśnicę proszkową o masie co najmniej 2 kg.

2. Kabina kierowcy ciągnika powinna być w okresie zimy wyposażona w urządzenia ogrzewcze.

§  12.

1. W razie pracy zmianowej kierowca oddając ciągnik swemu następcy powinien powiadomić go o dostrzeżonych usterkach w ciągniku oraz w maszynie współpracującej.

2. Podczas przerwy w pracy maszyn współpracujących wałek odbioru mocy ciągnika powinien być wyłączony, a silnik unieruchomiony.

§ 13. Jeżeli ciągnik służy do napędu maszyny obsługującej przez jednego lub kilku pracowników albo do ciągnięcia przyczepy, na której znajdują się pracownicy, należy wyznaczyć jednego z nich do dawania umówionych sygnałów.

§ 14. Na ciągniku podczas jazdy może znajdować się tylko kierowca, chyba że ciągnik jest zaopatrzony w dodatkowe siedzenia, a dokument rejestracyjny przewiduje możliwość przewożenia większej liczby osób.

§ 15. Jeżeli ciągnik stoi na pochyłości, należy włączyć odpowiedni bieg, przeciwdziałający staczaniu się ciągnika, i zaciągnąć hamulec ręczny.

§ 16. Sworzeń haka łączącego ciągnik z przyczepą lub maszyną rolniczą powinien być zabezpieczony przed wypadnięciem.

§ 17. Napełnianie zbiornika paliwem powinno odbywać się w odległości co najmniej 10 m od składu paliw, chyba że skład paliw wyposażony jest w dystrybutor.

§ 18. Podczas wlewania wody do rozgrzanej chłodnicy lub sprawdzania jej poziomu należy zachować szczególną ostrożność.

§ 19. Zabrania się:

1) eksploatacji ciągników kołowych bez kabin lub ram ochronnych na pochyłościach przekraczających 12^o, a ciągników gąsienicowych - 14^o,

2) jazdy ciągnikiem po pochyłości przy wyłączonym biegu lub silniku,

3) kierowcy odchodzić od ciągnika w czasie pracy silnika,

4) eksploatacji ciągnika w miejscach, w których znajdują się łatwo palne gazy, pary lub pyły,

5) uruchamiania silnika ciągnika w pomieszczeniach zamkniętych, nie mających odpowiednich urządzeń służących do odprowadzania spalin na zewnątrz.

Rozdział  III

Kombajny.

§ 20. Jeżeli praca kombajnem wykonywana jest w porze nocnej, mechanizmy kombajnu, które wymagają kontroli lub obserwacji, powinny być oświetlone.

§ 21. Pomost kombajnisty i drabinka do wchodzenia powinny być utrzymane w stanie zabezpieczającym pracownika przed poślizgiem lub upadkiem.

§  22.

1. Wodę i paliwo należy uzupełniać po wyłączeniu silnika kombajnu.

2. Zbiornik należy napełniać paliwem w odległości co najmniej 10 m od składu paliw, chyba że skład wyposażony jest w dystrybutor.

§ 23. Przyrząd tnący może być odsłonięty wyłącznie w czasie pracy kombajnu.

§ 24. Kombajn powinien być wyposażony w gaśnicę wodno-pianową oraz proszkową o masie co najmniej 2 kg.

§ 25. Zabrania się:

1) pracy kombajnem na pochyłości przekraczającej 10^o,

2) dokonywania omłotów kombajnem w pomieszczeniach gospodarskich.

Rozdział  IV

Młocarnie.

§ 26. Przed rozpoczęciem pracy pracownik kierujący omłotami (brygadzista) powinien zapoznać pracowników z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nadzorować ich przestrzeganie.

§ 27. Młocarnia powinna być wyposażona w drabinę o takiej długości, aby przy oparciu o młocarnię górny jej stopień dosięgał pomostu, przy czym drabina powinna być zaopatrzona w haki zaczepowe.

§ 28. Bęben młócący młocarni powinien być obudowany trwałą osłoną i zabezpieczony przed odpryskami ziarna.

§ 29. Burta pomostu młocarni podczas pracy może być opuszczona tylko z tej strony, z której nakłada się snopy.

§  30.

1. Pas napędowy młocarni należy na całej długości zabezpieczyć z obu stron za pomocą lin lub płotków, ustawionych w odległości co najmniej 20 cm od pasa.

2. Górna poprzeczka zabezpieczająca pas napędowy powinna znajdować się w odległości 120 cm, a dolna - 70 cm od ziemi.

3. Po obu stronach zabezpieczenia pasa napędowego powinna być zawieszona tablica z napisem "przejście zabronione".

§  31.

1. Do napędu młocarni można używać silnika elektrycznego obudowanego hermetycznie, pod warunkiem uziemienia go w czasie pracy.

2. Przewody doprowadzające energię do silnika elektrycznego powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem.

3. Pracownik obsługujący urządzenia napędowe nie powinien oddalać się od nich w czasie pracy młocarni.

§ 32. Resztki zgarniętego zboża można wrzucać do otworu wlotowego młocarni po uprzednim dokładnym sprawdzeniu, czy nie ma w nich przedmiotów mogących spowodować uszkodzenie młocarni.

§ 33. Młocarnia powinna być wyposażona w hydronetkę oraz łańcuch lub linę stalową o długości co najmniej 5 m.

§ 34. Jeżeli silnik spalinowy napędzający młocarnię znajduje się poza pomieszczeniem, w którym odbywa się omłot, to silnik powinien być ustawiony w zależności od kierunku wiatru, tak aby iskry nie były przenoszone na miejsce omłotów.

§ 35. Miejsce omłotów powinno być wyposażone w odpowiednie środki przeciwpożarowe; w miejscu tym powinien być urządzony punkt higienicznosanitarny, jak również powinny być wyznaczone punkty do spożywania posiłków oraz do palenia tytoniu.

§ 36. Zabrania się:

1) ustawiania drabiny w pobliżu pasów napędowych młocarni,

2) palenia tytoniu w miejscach do tego celu nie wyznaczonych.

Rozdział  V

Maszyny żniwne.

§  37.

1. Przyrząd tnący może być odsłonięty wyłącznie w czasie pracy maszyny żniwnej.

2. Podczas transportu kosiarki przyrząd tnący ustawiony pionowo należy zabezpieczyć prętem transportowym.

§ 38. Przy wkładaniu i wyjmowaniu listwy nożowej z przyrządu tnącego należy zachować szczególną ostrożność, a listwę po wyjęciu z przyrządu tnącego zabezpieczyć osłoną i przechowywać w pozycji leżącej.

§ 39. Podczas pracy maszyny żniwnej regulacji dźwigniami można dokonywać tylko z miejsca przeznaczonego dla pracownika obsługującego maszynę.

§ 40. Zakładanie sznurka do przyrządu wiążącego oraz regulacja tego przyrządu w maszynie żniwnej mogą odbywać się tylko przy wyłączonym napędzie i zgaszonym silniku.

§ 41. Zabrania się przebywania w odległości mniejszej niż 50 m od kosiarki rotacyjnej podczas jej pracy.

Rozdział  VI

Maszyny do zbioru i sadzenia roślin okopowych oraz do siewu ziarna.

§ 42. Pracownicy zbierający ziemniaki za kopaczką gwiazdową powinni znajdować się w odległości co najmniej 5 m od niej; nie powinni natomiast znajdować się po stronie rozrzutu ziemniaków.

§ 43. Przegarniania ziarna w skrzyni nasiennej siewnika należy dokonywać wyłącznie za pomocą specjalnej łopatki.

§ 44. Zabrania się:

1) oczyszczania gwiazdy lub przenośnika prętowego kopaczki podczas jej pracy,

2) przebywania w odległości mniejszej niż 50 m od rozdrabniacza łęcin podczas jego pracy.

Rozdział  VII

Maszyny do czyszczenia ziarna.

§ 45. Pomieszczenia, w których odbywa się czyszczenie ziarna powodujące wydzielanie się znacznych ilości pyłu, powinny być zaopatrzone w urządzenia pyłochłonne.

§ 46. Pomiędzy maszynami do czyszczenia ziarna nie należy ustawiać worków z ziarnem.

§ 47. Zabrania się palenia tytoniu w czasie obsługi maszyn do czyszczenia ziarna.

Rozdział  VIII

Maszyny do nawożenia gleby.

§ 48. Nawóz mineralny w skrzyni nawozowej siewnika nawozowego należy rozgarniać wyłącznie za pomocą łopatki, a w skrzyni rozrzutnika wapna nawozowego - za pomocą specjalnego popychacza.

§ 49. Zabrania się:

1) obsługiwania maszyn do nawożenia gleby środkami pylistymi bez odzieży pyłoszczelnej i sprzętu ochrony dróg oddechowych,

2) jazdy w skrzyni rozrzutnika wapna nawozowego lub roztrząsacza obornika oraz przebywania w odległości rozrzutu nawozów,

3) usuwania pozostałości obornika przy włączonym napędzie rozrzutnika.

Rozdział  IX

Maszyny do prasowania słomy i siana oraz do przygotowywania pasz.

§ 50. Przed uruchomieniem sieczkarni należy sprawdzić prawidłowość działania wyłączników służących do zatrzymywania walców lub nadawania im ruchu wstecznego.

§ 51. Przed podłączeniem maszyny rozdrabniającej pasze do sieci elektrycznej należy sprawdzić, czy przełącznik uruchamiający maszynę jest wyłączony.

§  52.

1. Przed uruchomieniem maszyny rozdrabniającej pasze należy sprawdzić, czy w masie przeznaczonej do rozdrabniania nie znajdują się twarde przedmioty.

2. Rozdrobnioną masę należy popychać wyłącznie za pomocą drewnianych popychaczy, dostosowanych do tego celu.

§ 53. Zabrania się:

1) układania sprasowanych bel słomy i siana na przyczepie, jeżeli nie ma ona podwyższonych burt do wysokości 150 cm lub specjalnej obudowy siatkowej,

2) uruchamiania maszyny rozdrabniającej pasze przed umocowaniem kosza zasypowego,

3) otwierania komory bijakowej maszyny rozdrabniającej pasze przed wyłączeniem napędu i zatrzymaniem się wirnika.

Rozdział  X

Przepisy końcowe.

§ 54. Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do maszyn rolniczych w nim nie wymienionych.

§ 55. Tracą moc:

1) rozporządzenie Ministrów Państwowych Gospodarstw Rolnych i Rolnictwa z dnia 24 października 1956 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników rolniczych (Dz. U. Nr 51, poz. 228),

2) rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 20 lipca 1959 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze maszyn i narzędzi rolniczych (Dz. U. Nr 48, poz. 293).

§ 56. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 1979 r.