Rozdział 2 - Wykonywanie prac gazoniebezpiecznych i prac niebezpiecznych przy budowie i eksploatacji sieci gazowych - Bezpieczeństwo i higiena pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.32 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 4 stycznia 2023 r.

Rozdział  2

Wykonywanie prac gazoniebezpiecznych i prac niebezpiecznych przy budowie i eksploatacji sieci gazowych

§  14. 

1. Prace gazoniebezpieczne powinny być nadzorowane przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje w zakresie dozoru oraz wykonywane przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń energetycznych, uzyskane na podstawie przepisów prawa energetycznego.

2. Do prac gazoniebezpiecznych zalicza się w szczególności:

1) prace w pomieszczeniach i przestrzeniach, w których występuje zagrożenie przekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia ludzkiego lub przekroczenia dolnej granicy wybuchowości czynnika wybuchowego;

2) prace w nawanialniach i w magazynach środka nawaniającego gaz ziemny;

3) prace przy czynnych sieciach gazowych i instalacjach gazu ziemnego;

4) odpowietrzanie, opróżnianie i napełnianie sieci gazowych i instalacji gazowych, w tym metodą próżniową;

5) badanie i czyszczenie tłokiem czynnych gazociągów;

6) prace związane z dehydratyzacją;

7) prace spawalnicze prowadzone w obiektach technologicznych sieci gazowych w strefach zagrożonych wybuchem.

3. Prace gazoniebezpieczne powinny być wykonywane przez co najmniej dwóch pracowników w celu zapewnienia asekuracji.

3a. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego oraz w okresie nie dłuższym niż 30 dni po odwołaniu tych stanów dopuszczalne jest wykonywanie prac gazoniebezpiecznych przez dwóch pracowników bez nadzoru, o którym mowa w ust. 1, pod warunkiem że przynajmniej jeden z tych pracowników posiada odpowiednie kwalifikacje w zakresie dozoru.

4. Dopuszczalne jest wykonywanie przez jednego pracownika prac polegających na pobieraniu w wyznaczonych punktach sieci gazowej próbek paliwa gazowego, pod warunkiem że maksymalne ciśnienie robocze (MOP) w sieci gazowej jest mniejsze lub równe 0,5 MPa, zaś w instalacjach gazowych jest mniejsze lub równe 5 kPa.

5. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego oraz w okresie nie dłuższym niż 30 dni po odwołaniu tych stanów dopuszczalne jest wykonywanie prac gazoniebezpiecznych, o których mowa w ust. 4, bez nadzoru, o którym mowa w ust. 1.

§  15. 

1. Prace gazoniebezpieczne w zależności od warunków ich wykonywania dzieli się na prace:

1) eksploatacyjne - określone w instrukcjach ruchu i eksploatacji sieci przez operatora sieci gazowej, wykonywane przez wyznaczonych pracowników;

2) awaryjne - związane z ratowaniem życia i zdrowia ludzi, mienia oraz związane z usuwaniem awarii sieci gazowej;

3) nietypowe - niewymienione w pkt 1 i 2.

2. Szczegółowy wykaz prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych, awaryjnych i nietypowych ustala i aktualizuje operator sieci gazowej.

§  16. 

1. Prace gazoniebezpieczne nietypowe wykonuje się na podstawie pisemnego polecenia.

2. Pisemne polecenie określa w szczególności:

1) miejsce i rodzaj wykonywania prac;

2) termin wykonania prac;

3) imienny wykaz pracowników wyznaczonych do wykonywania prac;

4) osobę nadzorującą prace;

5) niezbędne środki ochrony indywidualnej;

6) niezbędny sprzęt przeciwpożarowy;

7) przyrządy do wykrywania obecności metanu i pomiaru stężenia tlenu;

8) środki łączności;

9) środki do udzielenia pierwszej pomocy;

10) instrukcję wykonywania prac;

11) wykaz środków technicznych i ochronnych niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa;

12) szkic sytuacyjny miejsca pracy lub schemat technologiczny urządzeń z zaznaczonym miejscem odcięcia dopływu gazu.

§  17. 

1. Prace niebezpieczne w zależności od warunków ich wykonywania dzieli się na prace:

1) eksploatacyjne - określone w instrukcjach stanowiskowych, wykonywane przez pracowników wyznaczonych na stałe albo doraźnie do wykonywania tych prac;

2) awaryjne - związane z ratowaniem zdrowia, życia ludzkiego i mienia oraz z zabezpieczaniem urządzeń przed zniszczeniem;

3) nietypowe - niewymienione w pkt 1 i 2.

2. Prace niebezpieczne powinny być wykonywane przez co najmniej dwóch pracowników w celu zapewnienia asekuracji.

3. Do prac niebezpiecznych zalicza się w szczególności:

1) transport, załadunek i rozładunek rur stalowych o średnicy zewnętrznej większej niż 150 mm lub o ciężarze większym niż 100 kg i rur w wiązkach;

2) transport i rozładunek rur z tworzyw sztucznych o średnicy zewnętrznej większej niż 200 mm i rur w kręgach;

3) załadunek i rozładunek elementów o masie większej niż 300 kg;

4) badania radiograficzne złączy spawanych gazociągów;

5) opuszczanie do wykopu gazociągów o średnicy zewnętrznej większej niż 200 mm;

6) wykonywanie przekroczeń gazociągów nad przeszkodami terenowymi;

7) próby ciśnieniowe gazociągów o maksymalnym ciśnieniu roboczym (MOP) większym niż 0,5 MPa;

8) prace na wysokościach większych niż 2 m wykonywane ze składanych pomostów lub rusztowań;

9) prace prowadzone w zbiornikach i kanałach, wewnątrz urządzeń technologicznych oraz w studzienkach instalacyjnych;

10) wykonywanie wykopów o ścianach pionowych bez rozparcia o głębokości większej niż 1,5 m oraz wykopów o bezpiecznym nachyleniu ścian o głębokości większej niż 3,0 m;

11) prace w bliskiej odległości od nieosłoniętych kabli i urządzeń elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem;

12) wykonywanie prac związanych z czyszczeniem tłokiem gazociągów bez gazu ziemnego.

4. Szczegółowy wykaz prac niebezpiecznych eksploatacyjnych, awaryjnych i nietypowych ustala i aktualizuje pracodawca.

§ 18. Prace niebezpieczne nietypowe wykonuje się na podstawie pisemnego polecenia, które określa w szczególności:

1) miejsce i rodzaj wykonywanych prac;

2) termin ich wykonania;

3) imienny wykaz pracowników wyznaczonych do wykonywania prac wraz z wyznaczeniem osoby nadzorującej wykonanie prac;

4) wykaz sprzętu zabezpieczającego.

§ 19. Pisemne polecenie, o którym mowa w § 16 i 18, wydaje pracodawca realizujący prace gazoniebezpieczne lub prace niebezpieczne albo osoba przez niego upoważniona.

§ 20. Nie wymagają pisemnego polecenia prace:

1) gazoniebezpieczne, o których mowa w § 15 ust. 1 pkt 1 i 2;

2) niebezpieczne, o których mowa w § 17 ust. 1 pkt 1 i 2.

§ 21. Przed rozpoczęciem prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych pracodawca powiadamia właścicieli lub zarządzających uzbrojeniem podziemnym i urządzeniami nadziemnymi znajdującymi się w strefie zagrożenia o prowadzonych pracach.

§  22. 

1. Prace gazoniebezpieczne w pomieszczeniach technologicznych lub przy urządzeniach technologicznych powinny być wykonywane przy ciągłym pomiarze stężenia metanu i tlenu.

2. Prace, o których mowa w ust. 1, powinno się rozpocząć po sprawdzeniu stężenia metanu i tlenu w miejscu pracy i zastosowaniu odpowiednich środków zapobiegających zagrożeniom.

§ 23. W przypadku przekroczenia 2 % objętości metanu w powietrzu lub obniżeniu stężenia tlenu poniżej 18 % w miejscu pracy, pracownicy powinni stosować niezbędne do prowadzenia prac środki, o których mowa w § 16 ust. 2 pkt 5-9.

§ 24. Dopuszcza się wykonywanie prac z użyciem ognia w pomieszczeniach i wykopach zagrożonych powstaniem wybuchu, pod warunkiem że stężenie metanu w mieszaninie z powietrzem w pomieszczeniu nie przekracza 10 % DGW, zaś w wykopach nie przekracza 40 % DGW.

§  25. 

1. W przypadku równoczesnego wykonywania wzajemnie powiązanych prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych przez różne zespoły wykonawcze operator sieci gazowej:

1) powołuje koordynatora prac;

2) określa szczegółowy zakres jego obowiązków i sposób ich realizacji.

2. Do obowiązków koordynatora prac należy w szczególności:

1) zapewnienie realizacji prac zgodnie z instrukcją wykonywania prac;

2) zapewnienie współpracy osób nadzorujących różne zespoły pracowników;

3) ustalenie sposobu łączności i sposobu alarmowania;

4) ustalenie harmonogramu prac uwzględniającego zadania wszystkich zespołów wykonawczych.

§  26. 

1. W przypadku powstania zagrożeń życia i zdrowia ludzi podczas wykonywania prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych należy:

1) przerwać prace;

2) ewakuować pracowników z miejsca zagrożenia;

3) zabezpieczyć miejsce pracy;

4) zawiadomić niezwłocznie osobę, o której mowa w § 19.

2. Ponowne rozpoczęcie prac może nastąpić wyłącznie na polecenie pracownika nadzorującego prace w porozumieniu z osobą, o której mowa w § 19.

§ 27. Przed rozpoczęciem prac gazoniebezpiecznych, które mogą wpływać na bezpieczeństwo publiczne, pracodawca zawiadamia o nich właściwe jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe oraz Policję i Państwową Straż Pożarną.

§ 28. Prace gazoniebezpieczne i prace niebezpieczne powinny być prowadzone przy zapewnieniu właściwego oświetlenia stanowisk pracy.

§  29. 

1. Podczas trwania prac spawalniczych na metalowych elementach sieci gazowej napełnionych gazem ziemnym należy wyłączyć stacje ochrony katodowej oddziałujące na miejsce prowadzenia prac.

2. Prace spawalnicze powinny być wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia wydane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 30. Stanowiska pracy do zgrzewania elementów sieci gazowej z tworzyw sztucznych należy wyposażyć w środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.