Rozdział 7 - Maszyny i inne urządzenia techniczne - Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2003.47.401
Akt obowiązujący Wersja od: 19 marca 2003 r.
Rozdział 7
Maszyny i inne urządzenia techniczne
Maszyny i inne urządzenia techniczne
§ 61. [Zasady montażu, eksploatacji i obsługi maszyn, innych urządzeń technicznych i narzędzi zmechanizowanych]
Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia zmechanizowane powinny być montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności.§ 62. [Eksploatacja maszyn i innych urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu]
1.
Maszyny i inne urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, mogą być używane na terenie budowy tylko wówczas, jeżeli wystawiono dokumenty uprawniające do ich eksploatacji.2.
Dokumenty te powinny być dostępne dla organów kontroli w miejscu eksploatacji maszyn i urządzeń, o których mowa w ust. 1.§ 63. [Eksploatacja maszyn i innych urządzeń technicznych niepodlegających dozorowi technicznemu]
1.
Wykonawca, użytkujący maszyny i inne urządzenia techniczne, niepodlegające dozorowi technicznemu, udostępnia organom kontroli dokumentację techniczno-ruchową lub instrukcję obsługi tych maszyn lub urządzeń.2.
Wykonawca zapoznaje pracowników z dokumentacją, o której mowa w ust. 1, przed dopuszczeniem ich do wykonywania robót.3.
Maszyny i inne urządzenia techniczne eksploatuje się, konserwuje i naprawia zgodnie z instrukcją producenta, w sposób zapewniający ich sprawne funkcjonowanie.§ 64. [Wytyczne w zakresie utrzymania, stosowania i obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych]
1.
Maszyny i inne urządzenia techniczne powinny być:1)
utrzymywane w stanie zapewniającym ich sprawność;2)
stosowane wyłącznie do prac, do jakich zostały przeznaczone;3)
obsługiwane przez przeszkolone osoby.2.
Maszyny i inne urządzenia techniczne pracujące pod ciśnieniem powinny być sprawdzane i poddawane regularnym kontrolom, zgodnie z przepisami odrębnymi.§ 65. [Zakaz przeciążania maszyn i innych urządzeń technicznych ponad dopuszczalne obciążenie robocze]
Przeciążanie maszyn i innych urządzeń technicznych ponad dopuszczalne obciążenie robocze jest zabronione, z wyjątkiem przeciążeń dokonanych w czasie badań i prób.§ 66. [Obowiązek posiadania wymaganych kwalifikacji przez operatorów i maszynistów żurawi i maszyn budowlanych oraz kierowców wózków i innych maszyn o napędzie silnikowym]
Operatorzy lub maszyniści żurawi, maszyn budowlanych, kierowcy wózków i innych maszyn o napędzie silnikowym powinni posiadać wymagane kwalifikacje.§ 67. [Postępowanie w przypadku uszkodzenia maszyny lub innego urządzenia technicznego]
W przypadku stwierdzenia w czasie pracy uszkodzenia maszyny lub innego urządzenia technicznego należy je niezwłocznie unieruchomić i odłączyć dopływ energii.§ 68. [Dostępność instrukcji bezpiecznej obsługi i konserwacji na stanowiskach pracy przy maszynach i innych urządzeniach technicznych]
Na stanowiskach pracy przy stacjonarnych maszynach i innych urządzeniach technicznych powinny być dostępne instrukcje bezpiecznej obsługi i konserwacji, z którymi zapoznaje się osoby upoważnione do pracy na tych stanowiskach.§ 69. [Zabezpieczenie stanowisk pracy operatorów maszyn lub innych urządzeń technicznych nie posiadających kabin]
1.
Stanowiska pracy operatorów maszyn lub innych urządzeń technicznych, które nie posiadają kabin, powinny być:1)
zadaszone i zabezpieczone przez spadającymi przedmiotami;2)
osłonięte w okresie zimowym.2.
Zabezpieczenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą ograniczać widoczności operatorowi.§ 70. [Obowiązek sprawdzenia maszyn i innych urządzeń technicznych przed rozpoczęciem pracy i przy zmianie obsługi]
1.
Maszyny i inne urządzenia techniczne przed rozpoczęciem pracy i przy zmianie obsługi powinny być sprawdzone pod względem sprawności technicznej i bezpiecznego użytkowania.2.
W przypadku maszyn i innych urządzeń technicznych, dla których prowadzona jest wymagana dokumentacja, sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1, potwierdza się wpisem do tej dokumentacji.§ 71. [Odtłuszczanie lub oczyszczanie powierzchni oraz części maszyn lub innych urządzeń technicznych]
Odtłuszczanie lub oczyszczanie powierzchni oraz części maszyn lub innych urządzeń technicznych wykonuje się środkami do tego przeznaczonymi.§ 72. [Zakaz dokonywania napraw i czynności konserwacyjnych sprzętu zmechanizowanego będącego w ruchu]
Dokonywanie napraw i czynności konserwacyjnych sprzętu zmechanizowanego będącego w ruchu jest zabronione.§ 73. [Obowiązkowe próby obciążenia zbloczy i innych zawiesi pomocniczych]
Zblocza jednokrążkowe i wielokrążkowe oraz inne zawiesia pomocnicze niepołączone na stałe z maszyną lub innymi urządzeniami technicznymi powinny być poddawane próbie obciążenia co najmniej raz w roku.§ 74. [Wymagana wytrzymałość przewodów pracujących pod ciśnieniem sprężonego powietrza]
1.
Przewody pracujące pod ciśnieniem sprężonego powietrza powinny mieć wytrzymałość dostosowaną do ciśnienia roboczego, z uwzględnieniem współczynnika bezpieczeństwa tych przewodów.2.
Używanie uszkodzonych przewodów lub przewodów o nieznanej wytrzymałości jest zabronione.§ 75. [Haki do przemieszczania ładunków]
1.
Haki do przemieszczania ładunków powinny spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności i mieć wyraźnie zaznaczoną nośność maksymalną.2.
Jeżeli przy przemieszczaniu ładunków zachodzi możliwość wysunięcia się zawiesia z gardzieli haka, należy stosować haki wyposażone w urządzenia zamykające gardziel.3.
Ocena stopnia zużycia haków i ustalenie ich przydatności do dalszej pracy powinny być przeprowadzane przed rozpoczęciem każdej zmiany roboczej przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje.§ 76. [Zakaz stosowania pierścieni, ogniw, pętli uniemożliwiających swobodne włożenie elementów na dno gardzieli haka]
Stosowanie elementów służących do zawieszania ładunku na haku, w szczególności pierścieni, ogniw, pętli, których wymiary uniemożliwiają swobodne włożenie elementów na dno gardzieli haka, jest zabronione.§ 77. [Płyty pomostowe do przemieszczania ładunku z pojazdu na rampę lub na drugi pojazd]
1.
Płyty pomostowe do przemieszczania ładunku z pojazdu na rampę lub na drugi pojazd powinny zapewniać bezpieczne przemieszczanie tych ładunków.2.
Płyty, o których mowa w ust. 1, powinny być trwale oznaczone z wyraźnym napisem informującym o dopuszczalnym obciążeniu roboczym.§ 78. [Pomosty i stojaki używane do przeładunku]
Pomosty i stojaki używane do przeładunku powinny odpowiadać wymaganiom wytrzymałościowym, a ich dopuszczalne obciążenie powinno być trwale uwidocznione wyraźnym napisem.§ 79. [Pomosty lub rampy przeznaczone do przejazdu pojazdów i sprzętu]
1.
Pomosty lub rampy, przeznaczone do przejazdu pojazdów i sprzętu, powinny być szersze o 1,2 m od pojazdów i zabezpieczone barierami ochronnymi oraz zawierać prowadnice dla kół pojazdów.2.
Prędkość pojazdów na pomostach i rampach nie powinna przekraczać 5 km/h.§ 80. [Przemieszczanie ładunków płynnych lub plastycznych, materiałów żrących i parzących oraz ładunków płynnych w balonach]
Do przemieszczania ładunków płynnych lub plastycznych oraz materiałów żrących i parzących należy stosować specjalne pojemniki, a do ładunków płynnych w balonach - palety ze ścianami bocznymi.§ 81. [Powierzchnie i krawędzie podstawek ładunkowych i palet]
Podstawki ładunkowe i palety powinny mieć gładkie powierzchnie i krawędzie.§ 82. [Zawiesia budowlane]
1.
Zawiesia budowlane powinny spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności.2.
Dopuszczalne obciążenie robocze zawiesi dwu- i wielocięgnowych powinno być uzależnione od wielkości kąta wierzchołkowego, mierzonego po przekątnej między cięgnami, i wynosić:1)
przy kącie 0,783 rad (45°) - 90%,2)
przy kącie 1,566 rad (90°) - 70%,3)
przy kącie 2,092 rad (120°) - 50%dopuszczalnego obciążenia zawiesia w układzie pionowym.
3.
Kąt rozwarcia cięgien zawiesia nie może być większy niż 2,092 rad (120°).4.
Przy użyciu zawiesia wielocięgnowego w celu określenia dopuszczalnego obciążenia roboczego należy przyjmować stan pracy dwóch cięgien.5.
Przy użyciu dwóch zawiesi, o obwodzie zamkniętym, ich łączne obciążenie nie powinno być większe niż wielkość obciążenia roboczego przewidzianego dla jednego zawiesia.6.
Dopuszczalne obciążenie robocze dla zawiesi wykonanych z łańcuchów, użytkowanych w temperaturach poniżej 253 K (-20°C), należy obniżyć o 50%.7.
Na zawiesiu należy umieścić napis określający jego dopuszczalne obciążenie robocze oraz termin ostatniego i następnego badania.8.
Wykonywanie węzłów na linach i łańcuchach i łączenie lin stalowych na długości jest zabronione.§ 83. [Zabezpieczenia stosowane w środkach transportu do przewozu butli z gazami technicznymi, kwasami lub innymi żrącymi cieczami]
Środki transportu do przewozu na terenie budowy butli z gazami technicznymi, kwasami lub innymi żrącymi cieczami powinny być wyposażone w urządzenia zabezpieczające ładunek przed wypadnięciem lub przemieszczeniem.§ 84. [Hamulce ręcznych wózków szynowych]
Ręczne wózki szynowe, używane na torze o pochyleniu większym niż 1%, powinny być zaopatrzone w sprawne hamulce.§ 85. [Zabezpieczenie balustradą dróg dla wózków i taczek]
Drogi dla wózków i taczek umieszczone nad poziomem terenu powyżej 1 m powinny być zabezpieczone w sposób określony w § 15 ust. 2.§ 86. [Zbocznikowanie złączy szyn jezdnych żurawi]
Złącza szyn jezdnych żurawi powinny być zbocznikowane w sposób nieutrudniający dylatacji termicznej szyn.§ 87. [Kabiny żurawi]
1.
Jeżeli drzwi kabiny żurawia znajdują się na wysokości powyżej 0,3 m ponad pomostami, przy kabinie należy zainstalować schodki lub stałe drabinki z poręczami, ułatwiające wejście.2.
W okresie zimowym w kabinie powinna być zapewniona temperatura nie niższa niż 288 K (15°C), a w okresie letnim temperatura w kabinie nie powinna przekraczać temperatury zewnętrznej.3.
Maszynista powinien mieć możliwość sterowania żurawiem i obserwowania terenu pracy z pozycji siedzącej.4.
Maszynista powinien mieć możliwość opuszczenia kabiny w każdym roboczym położeniu żurawia.§ 88. [Tablice znamionowe żurawi]
Żurawie zaopatruje się w tablice znamionowe z oznaczeniem dopuszczalnego udźwigu, a w przypadku udźwigu zmiennego powinien być podany jego wymagany udźwig przy określonych położeniach wysięgnika lub wózka na wysięgniku poziomym.§ 89. [Minimalna odległość między żurawiem a obiektem budowlanym]
Odległość pomiędzy skrajnią podwozia lub platformy obrotowej żurawia a zewnętrznymi częściami konstrukcji montowanego obiektu budowlanego lub jego zabezpieczeń tymczasowych bądź stosami składowanych wyrobów, materiałów lub elementów powinna wynosić co najmniej 0,75 m.§ 90. [Czynności zakazane w związku z pracą żurawia]
Zabrania się w szczególności:1)
składowania materiałów i wyrobów pomiędzy skrajnią żurawia lub pomiędzy torowiskiem żurawia a konstrukcją obiektu budowlanego lub jego tymczasowymi zabezpieczeniami;2)
przechodzenia osób w czasie pracy żurawia pomiędzy obiektem budowlanym a podwoziem żurawia lub wychylania się przez otwory w obiekcie budowlanym;3)
pozostawiania zawieszonego elementu lub innego ładunku na haku żurawia w czasie przerwy w pracy lub po jej zakończeniu;4)
podnoszenia żurawiem zamrożonych lub zakleszczonych przedmiotów, wyrywania słupów oraz przeciągania wagonów kolejowych;5)
podnoszenia żurawiem przedmiotów o nieznanej masie;6)
instalowania dodatkowych lamp oświetleniowych na konstrukcjach żurawia;7)
podnoszenia ładunku przy ukośnym ułożeniu liny żurawia.§ 91. [Poziome przemieszczanie ładunku żurawiem]
Poziome przemieszczanie ładunku żurawiem powinno odbywać się na wysokości nie mniejszej niż 1 m ponad przedmiotami znajdującymi się na drodze przenoszonego ładunku.§ 92. [Zakaz przemieszczania materiałów i wyrobów nad ludźmi lub kabiną kierowcy]
W czasie mechanicznego załadunku i rozładunku materiałów i wyrobów przemieszczanie ich bezpośrednio nad ludźmi lub nad kabiną kierowcy jest zabronione.§ 93. [Roboczy zasięg haka żurawia]
Roboczy zasięg haka żurawia powinien być większy co najmniej o 0,5 m od położenia środka masy montowanego elementu lub miejsca układanego ładunku.§ 94. [Usytuowanie stanowiska pracy operatora dźwigu budowlanego]
Stanowisko pracy operatora dźwigu budowlanego powinno znajdować się w odległości nie mniejszej niż 6 m od konstrukcji tego dźwigu, przy czym operator ten powinien mieć możliwość obserwacji ruchu platformy na całej wysokości dźwigu.§ 95. [Daszek ochronny]
Nad stanowiskiem pracy przy załadunku materiałów z poziomu terenu na platformę dźwigu budowlanego wykonuje się daszek ochronny. Daszek ten powinien wystawać co najmniej 2 m, licząc od zewnętrznej krawędzi platformy, w kierunku miejsca dostawy materiałów i wyrobów.§ 96. [Urządzenia sygnalizacyjne dźwigu]
Dźwig wyposaża się w urządzenia sygnalizacyjne, umożliwiające porozumiewanie się osób między stanowiskami obsługi i odbioru.§ 97. [Zabezpieczenie dostępu z pomostów roboczych do platformy ładunkowej szybowych dźwigów budowlanych]
Dostęp z pomostów roboczych do platformy ładunkowej szybowych dźwigów budowlanych zabezpiecza się ruchomymi zaporami o wysokości 1,1 m, w odległości 0,3 m od krawędzi pomostu roboczego.§ 98. [Zabezpieczenie ładunku przewożonego na platformie dźwigu]
Ładunek przewożony na platformie dźwigu zabezpiecza się przed zmianą położenia.§ 99. [Podnoszenie i opuszczanie kosza betoniarki]
1.
Podniesienie i opuszczenie kosza betoniarki powinno być poprzedzone sygnałem umownym, w szczególności dźwiękowym.2.
Wchodzenie pod podniesiony kosz betoniarki jest zabronione.§ 100. [Sygnalizacja między stanowiskiem odbioru mieszanki betonowej lub zaprawy a operatorem pompy]
Pomiędzy stanowiskiem odbioru mieszanki betonowej lub zaprawy a operatorem pompy powinna być zapewniona sygnalizacja.§ 101. [Przewody służące do transportu mieszanki betonowej lub zaprawy]
1.
Przejeżdżanie lub przechodzenie po przewodach służących do transportu mieszanki betonowej lub zaprawy jest zabronione.2.
Przed przystąpieniem do przenoszenia, rozbierania lub przedłużania przewodów należy uprzednio wyłączyć pompę i zredukować w przewodach ciśnienie do ciśnienia atmosferycznego.3.
W razie zatkania się przewodu przepychanie go od strony wylotu jest zabronione.4.
W czasie rozłączania i oczyszczania przewodu należy zawsze stosować środki ochrony indywidualnej.5.
Zwiększenie ciśnienia w przewodach ponad wartość dopuszczalną jest zabronione.§ 102. [Zakaz używania uszkodzonych narzędzi; zakaz samowolnych przeróbek narzędzi]
1.
Używanie narzędzi uszkodzonych jest zabronione.2.
Wszelkie samowolne przeróbki narzędzi są zabronione.§ 103. [Narzędzia do pracy udarowej]
Narzędzia do pracy udarowej nie mogą mieć:1)
uszkodzonych zakończeń roboczych;2)
pęknięć, zadr i ostrych krawędzi w miejscu ręcznego uchwytu;3)
rękojeści krótszych niż 0,15 m.§ 104. [Wymagania wobec osób obsługujących pistolety do wstrzeliwania kołków]
1.
Obsługa pistoletu do wstrzeliwania kołków może być powierzona wyłącznie osobie posiadającej wymagane uprawnienia.2.
Osoba, o której mowa w ust. 1, stosuje się do szczegółowych wymagań określonych w instrukcji obsługi.§ 105. [Kontrola narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym]
Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym należy kontrolować zgodnie z instrukcją producenta. Wyniki kontroli powinny być odnotowywane i przechowywane przez osobę, o której mowa w § 5.§ 106. [Zakaz stosowania koksowników do przesuszania pomieszczeń zamkniętych]
Stosowanie koksowników do przesuszania pomieszczeń zamkniętych jest zabronione.§ 107. [Osuszanie pomieszczeń urządzeniami grzewczymi wydzielającymi szkodliwe dla zdrowia spaliny]
1.
Przebywanie osób w pomieszczeniach osuszanych urządzeniami grzewczymi, wydzielającymi szkodliwe dla zdrowia spaliny w stopniu przekraczającym dopuszczalne ich stężenie jest zabronione.2.
Do pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, mogą mieć dostęp wyłącznie osoby obsługujące urządzenia grzewcze, mające nad nimi nadzór. Mogą one przebywać w tych pomieszczeniach wyłącznie przez okres niezbędny do zabezpieczenia eksploatacji i dozoru tych urządzeń.3.
Przed wejściem do pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, należy je przewietrzyć, a po wejściu do nich zachować niezbędne środki ostrożności.