Rozdział 3 - Bezpieczeństwo pożarowe. - Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz bezpieczeństwo pożarowe w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi oraz w zakładach prowadzących roboty wiertnicze z powierzchni.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1985.7.23

Akt utracił moc

Wersja od: 30 stycznia 1989 r.

Rozdział  3

Bezpieczeństwo pożarowe.

§  18.

1. Zakład górniczy i jego oddziały powinny być wyposażone w środki i sprzęt do zapobiegania pożarom oraz do ich zwalczania, według zasad ustalonych w odrębnych przepisach.

2. Pracownik zatrudniony w ruchu zakładu górniczego powinien być pouczony o sposobach zapobiegania pożarom i ich zwalczania.

3. Na terenie zakładu górniczego, w widocznych miejscach, powinny być umieszczone instrukcje technologiczne ustalające wymagania przeciwpożarowe oraz sposób alarmowania straży pożarnej.

§  19.

1. Zabrania się palenia tytoniu, używania otwartego ognia oraz przechowywania materiałów łatwo zapalnych:

1) w odległości do 30 m od otworu wiertniczego i odwiertu, z którego może wydobywać się gaz palny,

2) w miejscach, w których wykonuje się czynności z ropą naftową, gazem ziemnym i produktami pochodnymi, oraz w innych miejscach i pomieszczeniach zamkniętych, zaliczonych do niebezpiecznych ze względu na możliwość wybuchu lub pożaru.

2. Przed miejscami i pomieszczeniami, w których istnieje niebezpieczeństwo wybuchu lub pożaru, powinny być umieszczone tablice ostrzegawcze z zakazem używania ognia i palenia tytoniu.

§ 20. Przy pracach wykonywanych w miejscach, w których istnieje niebezpieczeństwo występowania mieszanin wybuchowych, zabrania się używania narzędzi, sprzętu oraz obuwia i odzieży, mogących powodować iskrzenie.

§  21.

1. Zabrania się prowadzenia w kierunku budynków z otwartym ogniem rowów, koryt lub ścieków, przez które mogłaby ściekać ropa naftowa lub inne produkty palne z odwiertów, zbiorników ropy lub gazoliny, dołów urobkowych lub magazynów materiałów palnych.

2. Zabrania się wznoszenia budynków na wyciekach ropy naftowej i gazu ziemnego oraz nad zlikwidowanymi lub nieczynnymi odwiertami i nad rurociągami ropnymi, gazolinowymi lub gazowymi.

§  22.

1. Każdy zakład górniczy powinien posiadać plan obrony przeciwpożarowej oraz regulamin ochrony przeciwpożarowej.

2. Plan obrony przeciwpożarowej zakładu górniczego wydobywającego ropę naftową i gaz ziemny oraz wykonującego wiercenia powinien być uzgodniony z właściwą terenową komendą straży pożarnych.

3. Regulamin ochrony przeciwpożarowej powinien określać w szczególności organizację ochrony przeciwpożarowej, zakresy obowiązków i odpowiedzialności osób kierownictwa, dozoru ruchu i wszystkich pracowników, a także zawierać instrukcje dotyczące ochrony przeciwpożarowej oraz normatyw wyposażenia zakładu w sprzęt gaśniczy.

§  23.

1. Dla wszystkich miejsc i pomieszczeń na terenie zakładu górniczego, w których istnieje groźba wybuchu lub zwiększone niebezpieczeństwo pożaru, powinny być ustalone strefy tego zagrożenia.

2. Do strefy zwiększonego zagrożenia pożarowego zalicza się te miejsca i pomieszczenia, w których mieszanina wybuchowa nie powstaje, jednak istnieje możliwość wzniecenia pożaru następujących materiałów palnych:

1) ciał stałych zapalających się w zetknięciu z wodą, pod działaniem wilgoci znajdującej się w powietrzu lub też w zetknięciu z powietrzem,

2) cieczy palnych mających temperaturę zapłonu powyżej 55° do 100°C,

3) ciał stałych w postaci podatnej na zapalenie.

3. Do strefy zagrożenia wybuchowego zalicza się te miejsca i pomieszczenia, w których istnieje możliwość powstawania mieszaniny gazu ziemnego, par ropy lub innych produktów z powietrzem o koncentracji wybuchowej.

§  24.

1. Miejsca i pomieszczenia w strefie zagrożenia wybuchowego dzielą się na dwie kategorie niebezpieczeństwa wybuchu.

2. Do kategorii I niebezpieczeństwa wybuchu zalicza się miejsca i pomieszczenia, w których istnieje możliwość tworzenia się mieszanin wybuchowych:

1) o ciągłym niebezpieczeństwie wybuchu (stała obecność mieszaniny o stężeniu wybuchowym),

2) o okresowym niebezpieczeństwie wybuchu (mieszanina o stężeniu wybuchowym występuje co pewien czas, np. przy ładowaniu lub wyładowywaniu surowców albo produktów),

3) w których stężenie wybuchowe mieszaniny może wystąpić przy przerwaniu pracy urządzeń ochronnych lub pomocniczych (wentylacja, obieg wody chłodzącej itp.) tak szybko, że nie można temu zapobiec,

4) w których stężenie wybuchowe mieszaniny występuje wprawdzie powoli, ale wykrycie niebezpieczeństwa jest utrudnione.

3. W miejscach i pomieszczeniach określonych w ust. 2 powinny być zainstalowane urządzenia z sygnalizacją świetlną i akustyczną do wykrywania stężenia gazu tworzącego mieszaninę wybuchową, jeżeli okręgowy urząd górniczy nie zezwoli na stosowanie okresowych pomiarów.

4. Do kategorii II niebezpieczeństwa wybuchu zalicza się miejsca i pomieszczenia, w których przy normalnych warunkach pracy mieszanina wybuchowa nie powstaje, ale może powstać na skutek zmiany tych warunków, czyli pomieszczenia lub miejsca:

1) w których stężenie wybuchowe mieszaniny może wystąpić w razie uszkodzenia urządzeń wytwórczych lub magazynowych,

2) w których stężenie wybuchowe mieszaniny może wystąpić przy przerwaniu pracy urządzeń ochronnych lub pomocniczych, lecz narastanie niebezpieczeństwa jest powolne i łatwe do stwierdzenia (zapach lub inne wyraźne oznaki).

§  25.

1. Kierownik ruchu zakładu górniczego dokonuje klasyfikacji obiektów budowlanych i technologicznych pod względem niebezpieczeństwa pożarowego i zagrożenia wybuchem oraz ustalenia stref zwiększonego zagrożenia pożarowego i stref zagrożenia wybuchowego, a także zaliczenia poszczególnych miejsc i pomieszczeń do odpowiedniej kategorii niebezpieczeństwa wybuchu (§ 24) i przedstawia okręgowemu urzędowi górniczemu do zatwierdzenia plan ruchu zakładu górniczego zawierający mapę sytuacyjną powierzchni z zaznaczeniem na niej obiektów oraz stref i kategorii zagrożenia poszczególnych miejsc.

2. Zasady zaliczania obiektów budowlanych do odpowiedniej kategorii niebezpieczeństwa pożarowego regulują odrębne przepisy.

§  26.

1. Sąsiadujące ze sobą zamknięte pomieszczenia różnych stref zagrożenia lub kategorii niebezpieczeństwa wybuchu powinny być oddzielone od siebie szczelnymi ścianami albo otwartym przejściem bez dachu o szerokości co najmniej 1 m.

2. W ścianach działowych nie wolno umieszczać drzwi, okien ani też otworów wentylacyjnych. Za zezwoleniem okręgowego urzędu górniczego wolno wykonywać w ścianach działowych szczelne, nie otwierające się okna.

3. Przenoszenie siły napędowej przez ścianę oddzielającą miejsca o różnych kategoriach zagrożenia wybuchowego jest możliwe tylko pod warunkiem niezawodnego uszczelnienia przejścia przez ścianę.

§  27.

1. Materiały pędne, oleje i smary powinny być przechowywane poza obrębem zabudowy urządzenia wiertniczego, w pojemnikach zamkniętych oraz w miejscach należycie przewietrzanych i zabezpieczonych przed ich zapaleniem.

2. Miejsca przechowywania materiałów, o których mowa w ust. 1, powinny być zlokalizowane w odległości co najmniej 15 m od zabudowy urządzenia wiertniczego. Odległość ta może być zmniejszona za zgodą okręgowego urzędu górniczego.

§  28.

1. Rury wydmuchowe silników spalinowych powinny być wyprowadzone na zewnątrz budynku, a połączenia rury wydmuchowej - uszczelnione w sposób zapobiegający wydzielaniu się gazów spalinowych do pomieszczeń. Tam gdzie istnieje niebezpieczeństwo pożaru, szczególnie na terenach leśnych, rury wydmuchowe silników spalinowych powinny posiadać zabezpieczenie przeciwdziałające przenoszeniu się iskier.

2. Dachy budynków nad silnikami spalinowymi powinny być zaopatrzone w wywietrzniki. Rury wydmuchowe prowadzone w pobliżu drewnianych elementów budowli powinny być oddalone od łatwo zapalnych, nie osłoniętych części konstrukcyjnych obiektu budowlanego co najmniej o 60 cm, a od osłoniętych okładziną z tynku grubości 2,5 cm na siatce lub trzcinie albo inną równorzędną okładziną - co najmniej o 30 cm.

3. Prowadzenie rur wydmuchowych przez ściany wykonane z materiału łatwo zapalnego jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy rura jest zabezpieczona materiałem niepalnym na długości co najmniej 0,5 m przed i za ścianą, a ściana jest wykonana z materiału niepalnego w promieniu co najmniej 30 cm od rury.

§  29.

1. Kominy kotłowni, kuźni oraz piecyków grzewczych powinny być zaopatrzone w iskrochwyty.

2. Między ścianą kotła parowego, w której znajdują się drzwi paleniskowe, a przeciwległą ścianą kotłowni powinna być pozostawiona wolna przestrzeń, wynosząca co najmniej 2,5 m. Tylna ściana kotła powinna być oddalona co najmniej o 1 m od ściany kotłowni.

3. Oprócz drzwi głównych w kotłowni powinny znajdować się na innej ścianie drugie drzwi ewakuacyjne. Drzwi te powinny otwierać się na zewnątrz i posiadać zamknięcia zaciskowe.

§  30.

1. W razie opalania kotła lub pieca kuźniczego gazem ziemnym bezpośrednio z odwiertu, powinno być zainstalowane na rurociągu, w odległości co najmniej 10 m od kotłowni (kuźni), urządzenie zabezpieczające przed cofaniem się płomienia, a po obu stronach tego urządzenia powinny znajdować się zawory zamykające.

2. Gaz używany do opalania kotła (pieca kuźniczego) nie może być zanieczyszczony ropą.

3. Ciśnienie gazu doprowadzonego do opalania kotła nie może przekraczać 0,1 MPa. W kotłowni na rurociągu gazowym powinien się znajdować odpowiedni manometr do kontroli ciśnienia.

4. Wewnątrz budynku kotłowni gazociąg powinien być prowadzony górą, a przed paleniskiem powinien znajdować się na nim zawór zamykający oraz zawór zwrotny.

§  31.

1. W razie powstania erupcji ropy naftowej lub gazu ziemnego z otworu wiertniczego lub odwiertu, należy w szczególności wyłączyć spod napięcia sieć elektryczną i zatrzymać silniki spalinowe oraz wygasić wszystkie ognie w promieniu co najmniej 200 m, jak również spowodować wstrzymanie ruchu drogowego i kolejowego w tym samym promieniu. W razie wystąpienia gazów toksycznych, należy odpowiednio zwiększyć ten promień.

2. W czasie prowadzenia akcji ratowniczej w celu opanowania erupcji zabrania się przebywania na terenie zagrożonym osób nie biorących udziału w akcji.

3. Sposób prowadzenia akcji ratowniczej, o której mowa w ust. 2, określają przepisy wydane w trybie art. 104 Prawa górniczego.

§ 32. W miejscach, w których istnieje zagrożenie wybuchowe lub pożarowe, dopuszcza się wykonywanie prac spawalniczych na podstawie zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego lub jego zastępcy, pod warunkiem że w miejscu wykonywania tych prac nie występuje niebezpieczne stężenie gazów palnych. Pomiary stężenia gazów palnych w miejscach prac spawalniczych muszą być dokonywane przed rozpoczęciem tych prac oraz podczas ich wykonywania.