Badania psychologiczne osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.165 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 25 stycznia 2022 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA ¹

z dnia 8 lipca 2014 r.

w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy

Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212, 1997, 2269, 2328 i 2490) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe warunki, tryb, zakres i sposób przeprowadzania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu i wydawania orzeczeń psychologicznych;

2) metodykę przeprowadzania badań psychologicznych, o której mowa w art. 85 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, zwanej dalej "ustawą";

3) sposób postępowania z dokumentacją związaną z badaniami psychologicznymi w zakresie psychologii transportu, zwaną dalej "dokumentacją badania psychologicznego", oraz wzory stosowanych dokumentów;

4) wzór zaświadczenia o wpisie do ewidencji uprawnionych psychologów;

5) wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną;

6) szczegółowe warunki, jakie musi spełniać pracownia psychologiczna;

7) wysokość opłat za:

a) badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu,

b) wpis do rejestru przedsiębiorców,

c) wpis do ewidencji uprawnionych psychologów.

§ 2. Osoby posiadające skierowanie na badanie zgłaszają się na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania tego skierowania.

§ 3. Badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej.

§  4. 

1. Zakres badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu obejmuje:

1) wywiad bezpośredni i obserwację osoby badanej;

2) badania narzędziami diagnostycznymi;

3) ocenę i opis osoby badanej pod względem:

a) sprawności intelektualnej i procesów poznawczych,

b) osobowości, z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach, a także dojrzałości społecznej,

c) sprawności psychomotorycznej.

2. Badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu przeprowadza się w warunkach zapewniających uzyskanie trafnych i rzetelnych wyników badania.

3. Po przeprowadzeniu badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu uprawniony psycholog dokonuje analizy i interpretacji wyników badań oraz przekazuje osobie badanej informację o wynikach przeprowadzonego badania.

§  5. 

1. Uprawniony psycholog odmawia przeprowadzenia badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, jeżeli:

1) osoba badana informuje o złym stanie swojego zdrowia lub o złym samopoczuciu lub

2) stan osoby badanej wskazuje, że może znajdować się ona w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, uprawniony psycholog wyznacza nowy termin badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, nieprzekraczający 14 dni od daty poprzedniego terminu.

§  6. 

1. Uprawniony psycholog po przeprowadzeniu badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu wydaje orzeczenie psychologiczne, według wzoru określonego odpowiednio w załącznikach nr 1-4 do rozporządzenia.

2. Oryginał orzeczenia psychologicznego otrzymuje osoba badana, a kopię dołącza się do dokumentacji badania psychologicznego.

§ 7. Metodykę przeprowadzania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§  8. 

1. Pracownia psychologiczna prowadzi dokumentację badania psychologicznego, która obejmuje:

1) rejestr osób badanych;

2) skierowanie na badanie osoby badanej;

3) kartę badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, której wzór określa załącznik nr 6 do rozporządzenia;

4) dokumenty z badań testowych lub odpowiednie wydruki komputerowe;

5) kopię wydanego orzeczenia psychologicznego.

2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zawiera następujące dane:

1) datę i numer wpisu do rejestru;

2) imię i nazwisko osoby badanej;

3) numer PESEL osoby badanej, a w przypadku osoby, której nie nadano numeru PESEL - nazwę i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość;

4) miejsce zamieszkania osoby badanej;

5) datę i numer wydanego orzeczenia psychologicznego.

§  9. 

1. Dokumentację badania psychologicznego przechowuje się w warunkach organizacyjnych i technicznych uniemożliwiających dostęp osób nieupoważnionych oraz zapewniających jej ochronę przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zagubieniem.

2. Dokumentacja badania psychologicznego jest przechowywana w pracowni psychologicznej przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. Po upływie tego okresu dokumenty są komisyjnie niszczone.

3. Z komisyjnego niszczenia dokumentacji badania psychologicznego sporządza się protokół zawierający:

1) wykaz numerów ewidencyjnych niszczonych kart badań oraz imiona i nazwiska osób, których te karty dotyczą;

2) listę osób dokonujących niszczenia dokumentacji wraz z ich podpisami.

4. W przypadku likwidacji pracowni psychologicznej dokumentacja badania psychologicznego przekazywana jest marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną.

§  10. 

1. Pracownia psychologiczna posiada:

1) pomieszczenie przeznaczone do badań zbiorowych i pomieszczenie przeznaczone do badań indywidualnych, każde o powierzchni nie mniejszej niż 12 m²;

2) pomieszczenie o powierzchni nie mniejszej niż 10 m² dla uprawnionego psychologa;

3) zestaw narzędzi diagnostycznych.

2. Dopuszcza się, aby jedno z pomieszczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, było jednocześnie pomieszczeniem dla uprawnionego psychologa.

§ 11. Wzór zaświadczenia o wpisie do ewidencji uprawnionych psychologów określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

§ 12. Wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

§ 13. Opłata za:

1) badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu - wynosi 150 zł;

2) ponowne badanie psychologiczne przeprowadzane w trybie określonym w art. 84 ust. 2 i 3 ustawy - wynosi 150 zł;

3) wpis do:

a) rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną - wynosi 400 zł,

b) ewidencji uprawnionych psychologów - wynosi 40 zł.

§  14. 

1. Postępowania w sprawie wydania orzeczenia psychologicznego wszczęte, a niezakończone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, przeprowadza się na podstawie dotychczasowych przepisów.

2. Orzeczenia psychologiczne wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

§ 15. Pracownie psychologiczne, w których prowadzone są badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu, mają obowiązek dostosować działalność do wymagań określonych w rozporządzeniu do dnia 31 grudnia 2015 r.

§ 16. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 20 lipca 2014 r. ²

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1 

WZÓR

ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE NR ...

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR

ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE NR ...

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  3

WZÓR

ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE NR ...

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  4

WZÓR

ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  5

METODYKA PRZEPROWADZANIA BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH

I. Standardy przeprowadzania badań psychologicznych.

1. Uprawniony psycholog stosuje w badaniach:

1) procedury diagnostyczne zróżnicowane ze względu na rodzaj i cel badania;

2) metody i narzędzia diagnostyczne weryfikujące cechy i zdolności istotne dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców, osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy, instruktora, egzaminatora oraz instruktora techniki jazdy;

3) testy i urządzenia diagnostyczne, spełniające warunki standaryzacji, obiektywizmu, normalizacji, rzetelności i trafności, w tym w miarę możliwości posiadające udowodnioną trafność diagnostyczną w badaniach psychologicznych kierowców;

4) procedury prowadzenia i interpretacji wyników badań, które są wskazane w podręcznikach do testów i urządzeń.

2. Ocena sposobu psychologicznego funkcjonowania badanego, będąca podstawą wydania orzeczenia psychologicznego, musi być rzetelna, kompetentna i obiektywna. Jeżeli występują okoliczności, które uniemożliwiają taką ocenę, psycholog odmawia prowadzenia badania.

3. W przypadku wątpliwości diagnostyczno-orzeczniczych uprawniony psycholog weryfikuje wyniki badań.

4. Uprawniony psycholog stosuje się do standardów etycznych, w tym do zasady bezstronności i należytej staranności prowadzonej diagnozy.

5. Uprawniony psycholog przekazuje dla badanego informacje o wynikach badania i zalecenia w sposób dla niego zrozumiały.

II. Zakres metod i urządzeń badawczych.

1. Uprawniony psycholog dysponuje metodami i urządzeniami badawczymi pozwalającymi ocenić i zweryfikować zmienne mające znaczenie dla celu badania.

2. W zakresie sprawności intelektualnej i procesów poznawczych uprawniony psycholog dobiera narzędzia i techniki diagnostyczne pozwalające ustalić sprawność spostrzegania, uwagi, rozumienia sytuacji oraz antycypacji.

3. W zakresie oceny osobowości uprawniony psycholog dobiera narzędzia i techniki diagnostyczne pozwalające ustalić dojrzałość społeczną (rozumienie norm, samokontrola, przystosowanie) oraz dojrzałość emocjonalną (radzenie sobie w sytuacjach trudnych, zrównoważenie emocjonalne i jego wpływ na ryzyko dezorganizacji zachowania).

4. W zakresie oceny sprawności psychomotorycznej uprawniony psycholog dobiera testy i urządzenia badawcze pozwalające ustalić szybkość i adekwatność reakcji oraz koordynację wzrokowo-ruchową.

5. Uprawniony psycholog, jeżeli wymaga tego realizacja celu badania, dokonuje diagnozy:

1) cech osobowości mających wpływ na powstrzymanie się od prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

2) zaburzeń emocjonalnych pourazowych;

3) deficytów poznawczych;

4) szczególnych predyspozycji wskazanych dla instruktorów, egzaminatorów, kierowców pojazdów uprzywilejowanych i osób wykonujących zawód kierowcy.

ZAŁĄCZNIK Nr  6

WZÓR

KARTA BADANIA PSYCHOLOGICZNEGO

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  7

WZÓR

ZAŚWIADCZENIE O WPISIE DO EWIDENCJI UPRAWNIONYCH PSYCHOLOGÓW

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  8

WZÓR

ZAŚWIADCZENIE O WPISIE DO REJESTRU PRZEDSIĘBIORCÓW PROWADZĄCYCH PRACOWNIĘ PSYCHOLOGICZNĄ

wzór

¹ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 932).

² Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz. U. poz. 622 oraz z 2007 r. poz. 1264), które utraciło moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 137 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r. poz. 600)