Zmiany w sprawozdawczości z zakresu rolnictwa.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.GUS.1990.15.90

Akt jednorazowy

Wersja od: 1 września 1990 r.

KOMUNIKAT

PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

z dnia 30 sierpnia 1990 r.

w sprawie zmian sprawozdawczości z zakresu rolnictwa

W celu dostosowania sprawozdawczości z zakresu rolnictwa do zmieniających się potrzeb i uregulowań oraz dalszego ograniczenia zakresu tej sprawozdawczości, Główny Urząd Statystyczny informuje, iż utrzymując dotychczasowy zakres obowiązków sprawozdawczych w zakresie rolnictwa, ustalony zarządzeniem nr 74 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 4 listopada 1989 r. (Dz. Urz. GUS Nr 31, poz. 74) dokonuje się z dniem 1 stycznia 1991 r. następujących zmian:

1) na formularzu oznaczonym symbolem R-01 - Sprawozdanie z obrotu gruntami Państwowego Funduszu Ziemi i o zmianach w zbiorowości indywidualnych gospodarstw rolnych w dziale 3 w główce tablicy:

- w rubrykach 2-5 wyrażenie: "o powierzchni ogólnej w ha" zastępuje się wyrażeniem: "o powierzchni użytków rolnych w ha",

- w rubryce 2 dotyczącej liczby gospodarstw wyrażenie: "poniżej 2,00" zastępuje się wyrażeniem: "1,00-1,99".

Zmiany te są uzasadnione potrzebą bieżącego dostosowywania obowiązującej w Polsce podstawowej klasyfikacji gospodarstw indywidualnych (struktury agrarnej) opartej na kryterium powierzchni ogólnej użytków rolnych, do standardów światowych - opartych na kryterium powierzchni użytków rolnych stosowanych powszechnie w krajach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Wynikają one również z przyjętego w kraju w 1989 r. nowego kryterium (definicji) gospodarstwa indywidualnego - podniesienia progu dolnej granicy obszarowej z "powyżej 0,5 ha powierzchni ogólnej" na "powyżej 1,0 ha powierzchni użytków rolnych",

2) dotychczasową formę badania pełnego realizowanego na formularzu oznaczonym symbolem R-04 - Sprawozdanie o stanie upraw rolnych według oceny wiosennej, ogranicza się do wybranej próby jednostek sprawozdawczych, określonej odrębnie dla każdego województwa przez właściwy wojewódzki urząd statystyczny - z uwzględnieniem specyfiki regionalnej i zachowaniem podstawowych zasad doboru reprezentacyjnego, dopuszczając zarazem celowy wybór jednostek typowych, zwłaszcza w przypadkach mało licznych i bardzo zróżnicowanych zbiorowości. Wojewódzkie urzędy statystyczne obejmą tą formą badania częściowego, proporcjonalnie do stopnia wewnętrznego zróżnicowania zbiorowości w poszczególnych województwach nie mniej niż 5% i nie więcej niż 30% jednostek,

3) na formularzu oznaczonym symbolem R-06 - Sprawozdanie o powierzchni i zbiorach roślin pastewnych według użytkowania, znosi się obowiązek przekazywania informacji o peluszce, wyce i pozostałych roślinach strączkowych pastewnych (wiersze 06 i 07) uznając za wystarczające zbiorcze rozliczenie powierzchni i zbiorów roślin strączkowych pastewnych według kierunków wykorzystania, tj. na zielonkę, nasiona i przyoranie,

4) na formularzu oznaczonym symbolem R-09 - Sprawozdanie o stanie pogłowia zwierząt oraz produkcji zwierzęcej dotychczasowy dział 5 "Zużycie pasz" zastępuje się działem pod nazwą "Roczne rozliczenie produkcji i sprzedaży ryb słodkowodnych w stawach hodowlanych, jeziorach i wodach płynących".

Włączenie po raz pierwszy do statystyki centralnej niezbędnego zakresu badań śródlądowej gospodarki rybackiej wiąże się z likwidacją w 1990 r. dwóch specjalistycznych i tematycznie rozbudowanych sprawozdań resortowych (formularze RLŻ-11 i RL-12). To podejście umożliwi zarazem łączne rozliczenie gospodarki rybnej (morskiej i śródlądowej) w dostosowaniu do standardów światowych, zgodnie z wprowadzoną od 1991 r. Europejską Klasyfikacją Działalności - EKD,

5) w zakresie formularza oznaczonego symbolem R-10 - Sprawozdanie o skupie produktów rolnych:

a) zmniejsza się częstotliwość sporządzania sprawozdania z kwartalnej na półroczną,

b) upraszcza się rozliczenie skupu według grup dostawców (producentów) poprzez zmianę w rubrykach 2-7 dotychczasowej treści: "Ogółem - od gospodarstw państwowych, pgr, pozostałych, - od rolniczych spółdzielni produkcyjnych, - od gospodarstw kółek rolniczych, - od rolników indywidualnych" na odpowiednio: "Ogółem, w tym od: gospodarstw państwowych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych, rolników indywidualnych".

Efektem tych zmian będzie zmniejszenie o ponad połowę dotychczasowego obciążenia jednostek skupowych pracami sprawozdawczymi z tego zakresu.

c) rozszerza się obowiązek przekazywania danych na formularzu na osoby fizyczne prowadzące odpowiednio zorganizowaną działalność skupową (gospodarczą) w postaci własnych punktów skupu (stałych i ruchomych) lub korzystających - na zasadzie wynajmu od innych użytkowników.

Objęcie osób fizycznych prowadzących skup produktów rolnych w sposób zorganizowany (niedoraźny) obowiązkami sprawozdawczymi uzasadnione jest potrzebami bilansowego rozliczenia rozmiarów produkcji rolniczej w związku z dynamicznym rozwojem prywatnego obrotu towarowego w warunkach postępującego urynkowienia całej gospodarki.

Zgodnie z ostatnią regulacją zmian obowiązków sprawozdawczych w zakresie rolnictwa (§ 1 ust. 2 zarządzenia nr 45 Prezesa GUS z dnia 30 sierpnia 1990 r.) od 1 stycznia 1991 r. rozszerzono obowiązek przekazywania danych o skupie produktów rolnych na prowadzące działalność gospodarczą osoby fizyczne, których przedmiot działania obejmuje skup żywca rzeźnego bezpośrednio od dostawców (producentów rolnych), tj. bydła, trzody chlewnej, owiec, koni oraz drobiu, jeśli wartość skupionego żywca w okresie półrocza, za które sporządza się sprawozdanie przekracza 100 mln zł.

Niezależnie od podstawowych badań statystycznych z zakresu rolnictwa, realizowanych w trybie obowiązków sprawozdawczych ustalonych zarządzeniem z uwzględnieniem zmian podanych w niniejszym komunikacie, GUS równolegle organizuje i prowadzi odpowiadający zestaw badań w indywidualnych gospodarstwach rolnych, wykorzystując przede wszystkim zorganizowaną w 1990 r. własną sieć ankieterów i rzeczoznawców. Duże zróżnicowanie sektora prywatnego w rolnictwie, a głównie wielość jednostek wytwórczych (ok. 2,2 mln indywidualnych gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych, 1,7 mln indywidualnych działek rolnych o powierzchni do 1 ha użytków rolnych) uzasadnia konieczność powszechnego stosowania w tym sektorze równokierunkowych badań reprezentacyjnych, realizowanych w formie spisów, sondaży ankietowych, bezpośrednich wywiadów, rozliczeń bilansowych, pomiarów biometrycznych. Uzupełniająco, zwłaszcza dla celów weryfikacji wykorzystywana jest tu również funkcjonująca od 70 lat sieć społecznych korespondentów rolnych oraz wyniki badań "rachunkowiczów rolnych" Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, jak też prowadzone przez GUS badania budżetów gospodarstw domowych.