Zm.: uchwała w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, w tym z tytułu przekroczenia limitów koncentracji wierzytelności, sposobu i szczegółowych zasad obliczania współczynnika wypłacalności banku, z uwzględnieniem powiązań banków z innymi podmiotami zależnymi lub działającymi w tym samym holdingu oraz określenia dodatkowych pozycji bilansu banku ujmowanych łącznie z funduszami własnymi w rachunku adekwatności kapitałowej oraz zakresu i sposobu ich wyznaczania.
Dz.Urz.NBP.2003.11.16
Akt jednorazowyUCHWAŁA Nr 1/2003
KOMISJI NADZORU BANKOWEGO
z dnia 4 czerwca 2003 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, w tym z tytułu przekroczenia limitów koncentracji wierzytelności, sposobu i szczegółowych zasad obliczania współczynnika wypłacalności banku, z uwzględnieniem powiązań banków z innymi podmiotami zależnymi lub działającymi w tym samym holdingu oraz określenia dodatkowych pozycji bilansu banku ujmowanych łącznie z funduszami własnymi w rachunku adekwatności kapitałowej oraz zakresu i sposobu ich wyznaczania.
"§ 1. Z zastrzeżeniem przepisów niniejszej uchwały, aktywa, pasywa i zobowiązania pozabilansowe wycenia się zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694) oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy, w szczególności wycena powinna uwzględniać pomniejszenie o utworzone rezerwy celowe, uzyskane dyskonta i premie oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.";
"§ 2. 1. Bank dokonuje podziału operacji na portfel handlowy i portfel bankowy.
2. Portfel handlowy banku obejmuje:
1) operacje dokonywane na własny rachunek w celach handlowych, tj. z zamiarem uzyskania korzyści finansowych w krótkich okresach z rzeczywistych lub oczekiwanych różnic między rynkowymi cenami zakupu i sprzedaży lub też z innych odchyleń cen lub parametrów cenowych, w tym w szczególności stóp procentowych, kursów walutowych, indeksów giełdowych,
2) operacje dokonywane w ramach świadczenia usług pośrednictwa finansowego na hurtowym rynku finansowym (na rachunek własny w imieniu klienta), nawet jeżeli pozycje pierwotne wynikające z tych operacji są w pełni kompensowane pozycjami przeciwstawnymi,
3) operacje dokonywane na podstawie umowy z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (w szczególności operacje repo) oraz umowy udzielenia pożyczki, których przedmiotem są aktywa uprzednio nabyte w wyniku operacji, o których mowa w pkt 1 i 2, jeśli nie zostały ujęte w portfelu handlowym na podstawie pkt 1 lub 2,
4) operacje dokonywane na podstawie umowy z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu (w szczególności operacje reverse repo) oraz umowy zaciągnięcia pożyczki aktywów niepieniężnych, jeśli operacje te spełniają poniższe warunki określone w lit. a - c i lit. e lub warunki określone w lit. d i e:
a) operacja podlega codziennej wycenie według wartości godziwej, rozumianej zgodnie z art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości,
b) istnieje możliwość dostosowywania przyjętego lub udzielonego zabezpieczenia w celu uwzględnienia istotnych zmian jego wartości godziwej,
c) umowa przewiduje, że w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez danego kontrahenta, należności banku od tego kontrahenta zostaną automatycznie i bezzwłocznie skompensowane z zobowiązaniami wobec tego kontrahenta,
d) umowa została zawarta z podmiotem określonym w części II ust. 1 pkt 1 i 4 oraz w ust. 2 pkt 1 załącznika nr 3 do uchwały,
e) cel zawarcia umowy został określony, zaakceptowany i mieści się w strategii działania banku,
5) operacje nieujęte w pkt 1-4:
a) po upływie terminu realizacji zobowiązań wynikających z operacji,
b) mające na celu zabezpieczenie ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego,
6) operacje bezpośrednio związane z operacjami zaliczonymi do portfela handlowego, polegające na naliczaniu i rozliczaniu opłat, prowizji, odsetek, dywidend i depozytów zabezpieczających transakcje giełdowe.
3. Portfel bankowy banku obejmuje operacje niezaliczone do portfela handlowego banku, w szczególności udzielanie kredytów, pożyczek (lokat) i przyjmowanie depozytów, wykonywane w ramach podstawowej działalności banku lub też w celu zarządzania płynnością.";
"§ 3. 1. Skalę działalności handlowej banku oblicza się jako stosunek sumy nominalnych kwot operacji zawartych w danym dniu, zaliczonych do portfela handlowego do sumy bilansowej powiększonej o sumę nominalnych kwot wszystkich operacji pozabilansowych nierozliczonych do tego dnia (w tym - operacji, których umowny termin rozliczenia nie minął).
2. Skalę działalności handlowej banku uznaje się za znaczącą począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu, w którym spełniony jest przynajmniej jeden z poniższych warunków:
1) średnia arytmetyczna dziennych sum nominalnych kwot operacji zawartych w każdym spośród ostatnich 250 dni roboczych, zaliczonych do portfela handlowego, przekroczyła równowartość 15.000.000 euro obliczoną w złotych według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej NBP, obowiązującego w danym dniu,
2) suma nominalnych kwot operacji zaliczonych do portfela handlowego zawartych w każdym z dowolnych czterech spośród 250 dni roboczych poprzedzających dzień obliczenia, przekroczyła równowartość 20.000.000 euro obliczoną w złotych według kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w danym dniu,
3) średnia arytmetyczna skali działalności handlowej obliczona za ostatnie 250 dni robocze przekroczyła 0,05,
4) skala działalności handlowej w każdym z dowolnych czterech spośród 250 dni roboczych poprzedzających dzień obliczenia przekroczyła 0,06.
3. Można zaprzestać uznawania skali działalności handlowej banku za znaczącą począwszy od dnia, w którym bank stwierdzi, że w ciągu poprzedzających 250 dni roboczych nie było spełnione żadne z kryteriów wymienionych w ust. 2.
4. Z częstotliwością niezbędną do sprawdzenia warunków, o których mowa w ust. 2, bank zobowiązany jest do obliczania skali działalności handlowej, prowadzenia ewidencji tych obliczeń oraz sporządzania ewidencji portfela handlowego w postaci wykazu operacji zawartych w dniu, dla którego dokonano obliczenia, według wzoru określonego w załączniku nr 2 do uchwały";
"§ 4. 1. Bank, którego skala działalności handlowej jest znacząca oblicza codziennie łączny dzienny wynik rynkowy (zysk lub stratę) obejmujący:
1) dzienny wynik rynkowy na operacjach zaliczonych do portfela handlowego, rozumiany jako zmiana wyceny tych operacji według wartości godziwej w danym dniu, w tym - operacji zawartych w tym dniu i rozliczonych w tym samym dniu,
2) dzienny wynik rynkowy z tytułu zmian kursów walutowych i cen towarów na operacjach zaliczonych do portfela bankowego, rozumiany jako zmiana wyceny operacji z tytułu zmian kursów walutowych i cen towarów, w tym - operacji zawartych w tym dniu i rozliczonych w tym samym dniu.
2. W celu ustalenia dziennego wyniku rynkowego oraz straty, o której mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 lit. b, bank może wykorzystywać system wewnątrzbankowych cen transferowych określony i zaakceptowany przez zarząd banku.
3. W dziennym wyniku rynkowym uwzględnia się koszty finansowania operacji, rozumiane jako obliczone lub oszacowane koszty pozyskania pasywów banku.
4. W przypadku braku wiarygodnych informacji o cenach stanowiących podstawę wyceny operacji według wartości godziwej, bank dokonuje ich oszacowania za pomocą technik estymacyjnych.";
"§ 6. 1. Dodatkowe pozycje bilansu banku, o których mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe, zwane dalej kapitałem krótkoterminowym, określa się jako:
1) sumę:
a) zysku rynkowego, o którym mowa w § 4 ust. 1 - obliczonego narastająco do dnia sprawozdawczego, pomniejszonego o znane obciążenia, w tym dywidendy, w zakresie w jakim nie został zaliczony do funduszy własnych lub podzielony w inny sposób,
b) straty (ze znakiem ujemnym) na wszystkich operacjach zaliczonych do portfela bankowego, obliczonej narastająco do dnia sprawozdawczego, z wyłączeniem strat z tytułu zmian kursów walutowych i cen towarów, w zakresie w jakim nie została ujęta w funduszach własnych lub pokryta w inny sposób,
c) zobowiązań z tytułu otrzymanych pożyczek podporządkowanych spełniających warunki wymienione w ust. 2,
d) wartości kapitału podmiotów zależnych - w przypadku gdy bank podlega nadzorowi skonsolidowanemu, a wartość kapitału podmiotu zależnego jest ujemna i nie pomniejsza funduszy własnych banku,
w przypadku gdy suma ta jest dodatnia, w kwocie nie przewyższającej sumy wymogów kapitałowych, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 3-5 oraz w pkt 6 w zakresie określonym w części II ust. 3 pkt 1 załącznika nr 10 do uchwały,
2) zero - w przypadku gdy suma, o której mowa w pkt 1, jest niedodatnia.
2. Zobowiązanie z tytułu otrzymanej pożyczki podporządkowanej, uwzględnione w kapitale krótkoterminowym, musi spełniać następujące warunki:
1) pożyczka nie została zaliczona do funduszy własnych,
2) termin pozostający do spłaty pożyczki wynosi co najmniej 2 lata,
3) środki z tytułu pożyczki zostały w pełni wpłacone,
4) umowa pożyczki uniemożliwia spłatę pożyczki przed umownym terminem bez zgody Komisji Nadzoru Bankowego, w innych okolicznościach niż likwidacja lub upadłość banku,
5) umowa pożyczki uniemożliwia spłatę kapitału i odsetek w sytuacji gdyby miało to spowodować naruszenie wypełnienia normy, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe, zwanej dalej normą adekwatności kapitałowej,
6) zaliczona do kapitału krótkoterminowego kwota otrzymanych pożyczek podporządkowanych nie przekracza 150% kwoty, o jaką fundusze podstawowe przewyższają wyższą z kwot:
a) połowę wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,
b) różnicę wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego i funduszy uzupełniających.
3. Bank uwzględniający zobowiązanie z tytułu otrzymanej pożyczki podporządkowanej w kapitale krótkoterminowym obowiązany jest zawiadomić Komisję Nadzoru Bankowego o przewidywanym obniżeniu sumy funduszy własnych i kapitału krótkoterminowego do poziomu niższego niż 120% całkowitego wymogu kapitałowego.
4. Kapitał krótkoterminowy może być wykorzystywany przy ustalaniu przestrzegania normy adekwatności kapitałowej, wyłącznie przez banki, których skala działalności handlowej jest znacząca.";
"§ 6a. Wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oblicza się na podstawie pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych, określających rodzaje i wielkość ryzyka obciążającego poszczególne operacje nierozliczone na koniec dnia, wyznaczonych zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w części I załącznika nr 1 do uchwały oraz z uwzględnieniem zasad szczegółowych określonych w załącznikach nr 4-8 do uchwały.";
"§ 7. 1. Wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka obejmują:
1) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie portfela bankowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 3 do uchwały,
2) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 3 do uchwały,
3) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, w tym:
a) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego w zakresie portfela bankowego i handlowego łącznie - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 4 do uchwały,
b) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów w zakresie portfela bankowego i handlowego łącznie - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 5 do uchwały,
c) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen kapitałowych papierów wartościowych w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 6 do uchwały,
d) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego cen instrumentów dłużnych w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 7 do uchwały,
e) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego stóp procentowych w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 8 do uchwały,
4) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozliczenia-dostawy oraz ryzyka kontrahenta w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 9 do uchwały,
5) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka gwarantowania emisji papierów wartościowych w zakresie portfela handlowego - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 11 do uchwały,
6) łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia limitu koncentracji wierzytelności - obliczony zgodnie z załącznikiem nr 10 do uchwały,
7) łączny wymóg kapitałowy z tytułu innych rodzajów ryzyka - w zakresie i wysokości adekwatnej do ponoszonego ryzyka.
2. Suma wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, zwana dalej całkowitym wymogiem kapitałowym, obejmuje:
1) wymogi kapitałowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 3-7 - w przypadku banków, których skala działalności handlowej jest znacząca,
2) wymogi kapitałowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, pkt 3 lit. a i b oraz pkt 6 i 7 - w przypadku banków, których skala działalności handlowej nie jest znacząca.";
"1. Do obliczania wymogów kapitałowych:
1) o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 3, można stosować metodę wartości zagrożonej opisaną w załączniku nr 12 do uchwały,
2) o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 3 lit. a, można stosować metodę mieszaną opisaną w części II ust. 3 załącznika nr 4 do uchwały.",
"2. Bank może stosować metody, o których mowa w ust. 1, pod warunkiem że:",
– pkt 5 otrzymuje brzmienie:
"5) procedury wewnętrznej kontroli wypełnienia normy adekwatności kapitałowej,",
– pkt 11 otrzymuje brzmienie:
"11) analizę zastosowania modelu wartości zagrożonej do obliczania wymogów kapitałowych za okres roku poprzedzającego datę przedłożenia wniosku, wraz z analizą wypełnienia normy adekwatności kapitałowej.";
"§ 10. 1. W razie przekroczenia normy adekwatności kapitałowej w jakimkolwiek dniu, bank niezwłocznie przesyła do Komisji Nadzoru Bankowego zawiadomienie sporządzone według wzoru określonego w załączniku nr 13 do uchwały.
2. Bank realizujący program naprawczy lub przejmujący inny bank zagrożony upadłością lub likwidacją ze względu na złą sytuację ekonomiczną, wykonuje obowiązek, o którym mowa w ust. 1, poprzez przekazywanie do NBP danych określonych w uchwale nr 3/2002 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 15 lutego 2002 r. w sprawie trybu i szczegółowych zasad przekazywania przez banki do Narodowego Banku Polskiego danych niezbędnych do ustalania polityki pieniężnej i okresowych ocen sytuacji pieniężnej państwa oraz oceny sytuacji finansowej banków i ryzyka sektora bankowego (Dz. Urz. NBP Nr 5, poz. 9, Nr 7, poz. 15, Nr 8, poz. 25 i Nr 13, poz. 34).";
"§ 12. 1. Z zachowaniem wymogu codziennego wypełnienia normy adekwatności kapitałowej, bank podlegający nadzorowi skonsolidowanemu, zgodnie z art. 141f ustawy - Prawo bankowe, zobowiązany jest dodatkowo do codziennego przestrzegania normy adekwatności kapitałowej w ujęciu skonsolidowanym, uwzględniając powiązania z podmiotami ujętymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym - w sposób określony w ust. 2.
2. W celu uwzględnienia powiązań, o których mowa w ust. 1, bank ujmuje w rachunku normy adekwatności kapitałowej w ujęciu skonsolidowanym:
1) skonsolidowane fundusze własne - rozumiane jako fundusze własne obliczone przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych dla banków podlegających nadzorowi skonsolidowanemu w uchwale nr 6/2001 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad ustalania wysokości funduszy własnych banków należących do bankowej grupy kapitałowej dla potrzeb stosowania norm i granic określonych ustawą - Prawo bankowe, wysokości, szczegółowego zakresu i warunków pomniejszania funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających banku, wysokości i warunków ich zaliczania, innych pomniejszeń funduszy własnych banku, wysokości i warunków pomniejszania o nie funduszy własnych oraz uwzględniania powiązań banków z innymi podmiotami zależnymi lub działającymi w tym samym holdingu przy określaniu sposobu obliczania funduszy własnych (Dz. Urz. NBP Nr 22, poz. 44),
2) skonsolidowany kapitał krótkoterminowy - rozumiany jako dodatkowe pozycje bilansu, o których mowa w art. 128 ust. 6 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe, wyznaczone na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego banku przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych w uchwale,
3) skonsolidowane limity koncentracji wierzytelności - rozumiane jako limity koncentracji wierzytelności obliczone na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego banku przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych dla banków podlegających nadzorowi skonsolidowanemu w uchwale nr 7/2001 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków uwzględniania wierzytelności i udzielonych zobowiązań pozabilansowych przy ustalaniu przestrzegania limitów koncentracji wierzytelności, określenia innych wierzytelności i udzielonych zobowiązań pozabilansowych, wobec których nie stosuje się przepisów dotyczących limitów koncentracji wierzytelności oraz uwzględniania powiązań banków z innymi podmiotami zależnymi lub działającymi w tym samym holdingu w rachunku koncentracji wierzytelności (Dz. Urz. NBP Nr 22 poz. 45),
4) skonsolidowane progi koncentracji kapitałowej - rozumiane jako progi koncentracji kapitałowej obliczone przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych w art. 128 ust. 2 ustawy - Prawo bankowe, przyjmując za podstawę obliczania tych progów skonsolidowane fundusze własne obliczone w sposób określony w pkt 1,
5) skonsolidowane wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka - rozumiane jako wymogi kapitałowe, obliczone przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych w uchwale, przy czym:
a) skonsolidowany portfel handlowy obejmuje operacje zaliczone przez bank i podmioty ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym do ich portfeli handlowych (zgodnie z ich pierwotną klasyfikacją dokonaną przez te podmioty), a w przypadku gdy podmioty te nie wyodrębniają portfela handlowego i portfela bankowego, odpowiedniej klasyfikacji operacji dokonuje bank sporządzający skonsolidowane sprawozdanie finansowe, zgodnie z zasadami stosowanymi do własnych operacji,
b) skonsolidowany portfel bankowy stanowią pozostałe operacje.";
"§ 12a. Bank obowiązany jest w zakresie niezbędnym do realizacji postanowień niniejszej uchwały opracować w formie pisemnej wewnętrzną procedurę, zatwierdzoną przez zarząd banku, obejmującą szczegółowe zasady wyodrębniania portfela handlowego i bankowego, wyznaczania pozycji pierwotnych, ustalania wyniku rynkowego, ustalania straty na operacjach zaliczonych do portfela bankowego, stosowania technik estymacyjnych oraz zasad stosowania normy adekwatności kapitałowej w ujęciu skonsolidowanym.";
"3. Wymóg kapitałowy z tytułu gwarantowania emisji papierów wartościowych oblicza się poprzez odpowiednie zastosowanie przepisów załączników nr 4, nr 6-8 i nr 10 do uchwały, przyjmując, że pozycje pierwotne, o których mowa w tych załącznikach, oznaczają pozycje netto w gwarantowanych emisjach danego papieru wartościowego obliczone zgodnie z ust. 2, przemnożone przez odpowiadające im współczynniki przeliczeniowe określone w poniższej tabeli:";
"2. Pod warunkiem zachowania ciągłości dopuszcza się:
1) stosowanie metody wartości zagrożonej do obliczania wymogu kapitałowego z tytułu różnych rodzajów ryzyka rynkowego jednocześnie pod warunkiem, że model oblicza przynajmniej jeden z łącznych wymogów kapitałowych, o których mowa w załącznikach nr 4-6 oraz nr 8, z zastrzeżeniem części II ust. 3 załącznika nr 4 do uchwały i części IV załącznika nr 6 do uchwały,
2) przyjęcie krótszego okresu utrzymywania pozycji niż określony w ust. 1 pkt 2 tir. 1, pod warunkiem odpowiedniego przeskalowania wyniku na wielkość odpowiadającą okresowi 10 dni roboczych,
3) przy zachowaniu wymogu określonego w ust. 1 pkt 3, stosowanie schematów ważenia obserwacji w okresie próby pod warunkiem dostosowania okresu próby, tak aby ważona średnia numerów obserwacji w próbie obliczona przy zastosowaniu schematu ważenia przyjętego dla ważenia obserwacji była równa co najmniej 125, przy zachowaniu malejącej numeracji (od najwyższego numeru do 1) chronologicznie uporządkowanych obserwacji w próbie,
4) uwzględnianie w modelu skrajnie niekorzystnych związków korelacyjnych lub empirycznych związków korelacyjnych pomiędzy zmianami poszczególnych parametrów cenowych.",
"1. Wartości zagrożone obliczone dla kolejnych dni porównuje się codziennie z rzeczywistymi dziennymi stratami na pozycjach pierwotnych objętych modelem wartości zagrożonej, uwzględniającymi rzeczywiste zmiany parametrów cenowych, wielkości i strukturę pozycji pierwotnych (weryfikacja historyczna).
2. Bank jest zobowiązany do porównywania przynajmniej raz na kwartał wartości zagrożonych, obliczonych dla kolejnych dni, z rynkowymi stratami na pozycjach pierwotnych objętych modelem wartości zagrożonej, z tytułu rzeczywistych zmian parametrów cenowych, obliczonymi przy założeniu utrzymywania przez 24 godziny stałej wielkości i struktury pozycji pierwotnych (weryfikacja rewaluacyjna).",
"2. Współczynnik korygujący k ustala się zgodnie z poniższą tabelą na podstawie weryfikacji historycznej, o której mowa w części III ust. 1, w zależności od liczby n określonej jako ilość dni spośród ostatnich 250 dni roboczych, w których rzeczywista strata na pozycjach pierwotnych objętych modelem wartości zagrożonej przekroczyła wartość zagrożoną wyznaczoną na dany dzień roboczy:";
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
OGÓLNE ZASADY OBLICZANIA POZYCJI W INSTRUMENTACH BAZOWYCH
OGÓLNE ZASADY OBLICZANIA POZYCJI W INSTRUMENTACH BAZOWYCH
I.
Wyznaczanie pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych
Wyznaczanie pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych
– pozabilansowe transakcje bieżące - oznaczające transakcje pozabilansowe, których realizacja nastąpi w określonym w umowie przyszłym terminie nie dłuższym niż dwa dni robocze, przy z góry ustalonym poziomie parametru cenowego,
– pozabilansowe transakcje terminowe proste - oznaczające transakcje pozabilansowe, których realizacja nastąpi w określonym w umowie przyszłym terminie dłuższym niż dwa dni robocze, przy z góry ustalonym poziomie parametru cenowego,
– pozabilansowe transakcje terminowe opcyjne (opcje, w tym warranty) - oznaczające transakcje pozabilansowe polegające na kupnie lub sprzedaży prawa do nabycia lub zbycia określonej ilości instrumentu bazowego, których rozliczenie nastąpi w określonym w umowie przyszłym terminie lub okresie, przy z góry ustalonym poziomie parametru cenowego.
II.
Obliczanie pozycji zagregowanych
Obliczanie pozycji zagregowanych
ZAŁĄCZNIK Nr 2
PORTFEL HANDLOWY
PORTFEL HANDLOWY
Wyszczególnienie (wg rodzajów operacji, instrumentów bazowych) | Portfel handlowy (kwoty nominalne operacji w tys. zł) |
Operacje bilansowe: | |
Razem operacje bilansowe | |
Operacje pozabilansowe: | |
Razem operacje pozabilansowe | |
Razem operacje bilansowe i pozabilansowe | |
Skala działalności handlowej |
ZAŁĄCZNIK Nr 3
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO
I.
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
II.
Klasyfikacja podmiotów
Klasyfikacja podmiotów
Międzyamerykańska Korporacja Inwestycyjna,
Podmioty niezaliczone do klasy I lub II.
III.
Procentowe wagi ryzyka aktywów
Procentowe wagi ryzyka aktywów
2a) aktywa wynikające z wyceny transakcji pozabilansowych,
2b) naliczone odsetki ujęte w przychodach zastrzeżonych,
IV.
Klasyfikacja udzielonych zobowiązań pozabilansowych
Klasyfikacja udzielonych zobowiązań pozabilansowych
Ekwiwalent bilansowy udzielonego zobowiązania pozabilansowego o charakterze warunkowym oblicza się jako iloczyn nominalnej wartości zobowiązania i procentowej wagi ryzyka produktu przypisanej mu zgodnie z poniższą klasyfikacją:
– do transakcji zaliczonych do portfela handlowego w banku, którego skala działalności handlowej jest znacząca,
– do transakcji, których instrumentem bazowym są kapitałowe papiery wartościowe, metale szlachetne z wyjątkiem złota oraz wszystkie inne towary,
– wynik rynkowy na danej transakcji pozabilansowej, obliczony za okres od dnia zawarcia transakcji lub ostatniego przeszacowania, bez uwzględnienia zapisów § 4 ust. 3 uchwały - gdy jest on dodatni,
– zero - gdy wyżej wymieniony wynik nie jest dodatni,
Tabela nr 1
lp. | Instrument bazowy1 | Rezydualny termin zapadalności2 | |||
do 14 dni | ponad 14 dni - do 1 roku | ponad 1 rok - do 5 lat | ponad 5 lat | ||
(w %)3 | |||||
(1) | (2) | (3) | (4) | (5) | |
1 | Instrumenty dłużne | 0,00 | 0,00 | 0,50 | 1,50 |
2 | Waluty obce i złoto | 0,00 | 1,00 | 5,00 | 7,50 |
3 | Instrumenty kapitałowe | 6,00 | 6,00 | 8,00 | 10,00 |
4 | Metale szlachetne oprócz złota | 7,00 | 7,00 | 7,00 | 8,00 |
5 | Towary i inne | 10,00 | 10,00 | 12,00 | 15,00 |
1 Instrumenty bazowe wyrażone w walucie obcej zalicza się do walut, z tym że instrumenty bazowe jednowalutowych transakcji zamiany stopy procentowej zalicza się do instrumentów dłużnych. | |||||
2 Od dnia sprawozdawczego do ustalonego dnia zapadalności transakcji. Dla transakcji, których rozliczenia dokonuje się w określonych terminach i ponownie ustala warunki, tak że wartość godziwa transakcji jest w tym terminie równa zero, rezydualny termin zapadalności jest równy okresowi do następnego takiego terminu rozliczenia. W przypadku transakcji stopy procentowej spełniających te kryteria i mających rezydualny termin zapadalności ponad rok, waga ryzyka produktu nie może być niższa od 0,5%. | |||||
3 Dla transakcji z wielokrotną wymianą ich instrumentów bazowych (lub ich wartości godziwych), wagi ryzyka produktu mnoży się przez liczbę takich wymian pozostałych do realizacji zgodnie z warunkami transakcji. |
Ekwiwalent bilansowy transakcji pozabilansowej oblicza się jako iloczyn nominalnej kwoty transakcji (lub wartości jej ekwiwalentu delta w przypadku opcji) i współczynnika konwersji kredytowej przypisanego tej transakcji zgodnie z tabelą nr 2.
Tabela nr 2
lp. | Instrument bazowy | Pierwotny termin zapadalności2 | |||
do 14 dni | ponad 14 dni - do 1 roku | ponad 1 rok - do 2 lat | ponad 2 lata (za każdy rozp. rok3) | ||
w %4 | |||||
(1) | (2) | (3) | (4) | (5) | |
1 | Instrumenty dłużne1 | 0,50 | 0,50 | 1,00 | 1,00 |
2 | Waluty i złoto | 0,00 | 2,00 | 5,00 | 3,00 |
1 Instrumenty dłużne wyrażone w walucie obcej zalicza się do walut obcych, z tym że instrumenty bazowe jednowalutowych transakcji zamiany stopy procentowej zalicza się do instrumentów dłużnych. | |||||
2 Od dnia zawarcia transakcji do ustalonego dnia jej zapadalności. | |||||
3 Maksymalnie do 100% łącznie za cały okres trwania transakcji. | |||||
4 Dla transakcji z wielokrotną wymianą ich instrumentów bazowych (lub ich wartości godziwych), wagi ryzyka produktu mnoży się przez liczbę takich wymian zgodnie z warunkami transakcji. |
– przelewem środków pieniężnych na rachunek banku, zgodnie z art. 102 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe,
– gwarancjami (poręczeniami) udzielonymi przez podmioty klasy I,
– dłużnymi papierami wartościowymi, których emitentem jest podmiot klasy I.
– gwarancjami (poręczeniami), udzielonymi przez podmioty klasy II,
– dłużnymi papierami wartościowymi, których emitentem jest podmiot klasy II.
Podmioty klasy III w zakresie transakcji pozabilansowych nieobjętych niższymi wagami ryzyka kontrahenta.
Podmioty klasy III w zakresie operacji pozabilansowych nieobjętych niższymi wagami ryzyka kontrahenta.
– dla transakcji terminowych jednorodnych - poprzez zastosowanie zasad określonych w ust. 2 pkt 7, przyjmując że wszystkie transakcje jednorodne objęte umową ramową stanowią jedną transakcję terminową z nominalną kwotą równą sumie nominalnych kwot poszczególnych transakcji jednorodnych z uwzględnieniem kompensacji wzajemnych roszczeń,
– dla pozostałych transakcji terminowych - jako 75% ekwiwalentu bilansowego obliczonego dla tych transakcji zgodnie z ust. 2 pkt 7,
– kosztu zastąpienia netto transakcji objętych daną umową ramową o saldowaniu równego: (i) sumie wyników rynkowych na wszystkich transakcjach pozabilansowych objętych umową ramową o saldowaniu obliczonych za okres od powstania zobowiązań, bez uwzględnienia zapisów § 4 ust. 3 uchwały - jeżeli suma ta jest dodatnia lub (ii) zeru - gdy suma ta nie jest dodatnia, oraz
– oczekiwanej przyszłej straty na transakcjach objętych umową ramową, obliczonej jako 40% sumy oczekiwanych przyszłych strat na tych transakcjach, obliczonych zgodnie z ust. 2 pkt 6 lit. c, powiększonej o 60% sumy oczekiwanych przyszłych strat na tych transakcjach pomnożonej przez iloraz kosztu zastąpienia netto tych transakcji przez sumę kosztów zastąpienia poszczególnych transakcji.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA WALUTOWEGO
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA WALUTOWEGO
I.
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
II.
Obliczanie wymogu kapitałowego
Obliczanie wymogu kapitałowego
Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego oblicza się jako:
ZAŁĄCZNIK Nr 5
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA CEN TOWARÓW
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA CEN TOWARÓW
I.
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
II.
Obliczanie wymogu kapitałowego
Obliczanie wymogu kapitałowego
Numer przedziału | Przedziały terminów zapadalności (terminy rezydualne) | Stopa narzutu (w %) |
(1) | (2) | (3) |
1 | do 1 miesiąca | 3,00 |
2 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
3 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
4 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
5 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
6 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
7 | >1 - 3 miesiące | 3,00 |
stanowi dopasowaną pozycję w danym przedziale, zaś bezwzględna wartość różnicy między tymi sumami stanowi niedopasowaną pozycję w tym przedziale (długą - jeśli różnica ta jest dodatnia lub krótką - jeśli różnica ta jest ujemna). W pierwszym przedziale nie dokonuje się powiększania sumy pozycji pierwotnych.
Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się metodą wartości zagrożonej zgodnie z załącznikiem nr 12, przy czym jako parametry cenowe należy rozumieć ceny towarów jednorodnych.
ZAŁĄCZNIK Nr 6
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA CEN KAPITAŁOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA CEN KAPITAŁOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
I.
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
II.
Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka ogólnego cen kapitałowych papierów wartościowych
Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka ogólnego cen kapitałowych papierów wartościowych
III.
Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego cen kapitałowych papierów wartościowych
Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego cen kapitałowych papierów wartościowych
Lp. | Nazwa indeksu | Kraj |
1 | All Ords | Australia |
2 | ATX | Austria |
3 | BEL20 | Belgia |
4 | SaoPaulo - Bovespa | Brazylia |
5 | DJ Euro STOXX 50 | Indeks międzynarodowy |
6 | Euronext 100 | Indeks międzynarodowy |
7 | CAC40 | Francja |
8 | IBEX35 | Hiszpania |
9 | EOE25 | Holandia |
10 | Hang Seng | Hong Kong |
11 | Nikkei225 | Japonia |
12 | TSE35 | Kanada |
13 | IPC Index | Meksyk |
14 | DAX | Niemcy |
15 | WIG20 | Polska |
16 | SMI | Szwajcaria |
17 | OMX | Szwecja |
18 | S&P500 | USA |
19 | Dow Jones Ind. Av. | USA |
20 | NASDAQ | USA |
21 | FTSE 100 | Wielka Brytania |
22 | FTSE mid-250 | Wielka Brytania |
23 | MIB 30 | Włochy |
Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego cen kapitałowych papierów wartościowych oblicza się jako 8% globalnej pozycji brutto w kapitałowych papierach wartościowych, przy czym w rachunku tym nie uwzględnia się pozycji w kapitałowych papierach wartościowych, wynikających z terminowych transakcji giełdowych, których przedmiotem są koszyki (indeksy) uznanych giełd papierów wartościowych.
IV.
Metoda wartości zagrożonej
Metoda wartości zagrożonej
ZAŁĄCZNIK Nr 7
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA SZCZEGÓLNEGO INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA SZCZEGÓLNEGO INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH
I.
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
II.
Obliczanie wymogu kapitałowego
Obliczanie wymogu kapitałowego
Bank może stosować metodę wartości zagrożonej do obliczania łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego cen instrumentów dłużnych wyłącznie na zasadach określonych w cz. II ust. 3 załącznika nr 8 do uchwały.
Grupy pozycji | Rezydualny termin zapadalności | Stopa narzutu (w%) |
(1) | (2) | (3) |
Pozycje o niskim ryzyku szczególnym | 0,00 | |
Pozycje o obniżonym ryzyku szczególnym | do 6 miesięcy | 0,25 |
> 6 - 24 miesiące | 1,00 | |
> 24 miesiące | 1,60 | |
Pozostałe pozycje | 8,00 |
ZAŁĄCZNIK Nr 8
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA OGÓLNEGO STÓP PROCENTOWYCH
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA OGÓLNEGO STÓP PROCENTOWYCH
I.
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
Szczególne zasady wyznaczania pozycji
II.
Obliczanie wymogu kapitałowego
Obliczanie wymogu kapitałowego
Strefa | Lp. | Przedziały terminów zapadalności (terminy rezydualne) | Mnożnik (w %) | |
Grupa A | Grupa B | |||
(1) | (2) | (3) | (4) | (5) |
1 | do 1 miesiąca | do 1 miesiąca | 0,00 | |
Pierwsza | 2 | > 1 - 3 miesiące | > 1 - 3 miesiące | 0,20 |
3 | > 3 - 6 miesięcy | > 3 - 6 miesięcy | 0,40 | |
4 | > 6 - 12 miesięcy | > 6 - 12 miesięcy | 0,70 | |
5 | > 1 - 2 lata | > 1 - 1,9 lat | 1,25 | |
Druga | 6 | > 2 - 3 lata | > 1,9 - 2,8 lat | 1,75 |
7 | > 3 - 4 lata | > 2,8 - 3,6 lat | 2,25 | |
8 | > 4 - 5 lat | > 3,6 - 4,3 lat | 2,75 | |
9 | > 5 - 7 lat | > 4,3 - 5,7 lat | 3,25 | |
Trzecia | 10 | > 7 - 10 lat | > 5,7 - 7,3 lat | 3,75 |
11 | > 10 - 15 lat | > 7,3 - 9,3 lat | 4,50 | |
12 | > 15 - 20 lat | > 9,3 - 10,6 lat | 5,25 | |
13 | > 20 lat | > 10,6 - 12 lat | 6,00 | |
14 | > 12 - 20 lat | 8,00 | ||
15 | > 20 lat | 12,50 |
Strefa | Zaktualizowany okres zwrotu instrumentu bazowego pozycji pierwotnej (w latach) | Założona zmiana rentowności do wykupu (w %) |
(1) | (2) | (3) |
1 | do 1,0 | 1,00 |
2 | > 1,0 - 3,6 | 0,85 |
3 | > 3,6 | 0,70 |
ZAŁĄCZNIK Nr 9
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA ROZLICZENIA-DOSTAWY ORAZ RYZYKA KONTRAHENTA
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA ROZLICZENIA-DOSTAWY ORAZ RYZYKA KONTRAHENTA
I.
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozliczenia-dostawy
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozliczenia-dostawy
Przedział opóźnienia (liczba dni roboczych po dniu zapadalności) | Współczynnik przeliczeniowy (w %) | Współczynnik przeliczeniowy (w %) |
(1) | (2) | (3) |
5 - 15 | 8 | 0,5 |
16 - 30 | 50 | 4,0 |
31 - 45 | 75 | 9,0 |
46 i więcej | 100 | zgodnie z ust. 3 pkt 1 lit. b |
II.
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta operacji polegających na dokonaniu zapłaty lub dostawy instrumentu bazowego operacji przed otrzymaniem dostawy lub zapłaty oblicza się jako 8% sumy należnej gotówki lub wartości godziwej należnych instrumentów bazowych pomnożonych przez wagi ryzyka przypisane poszczególnym kontrahentom zgodnie z załącznikiem nr 3 do uchwały:
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta transakcji z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu oraz transakcji przyjmowania lub udzielania pożyczek papierów wartościowych i towarów oblicza się jako 8% różnic między wartościami godziwymi instrumentów bazowych operacji oraz kwotami otrzymanymi lub przekazanymi (lub wartościami godziwymi zabezpieczeń udzielonych lub otrzymanych), jeśli różnice te stanowią potencjalny zysk banku, pomnożonych przez wagi ryzyka przypisane poszczególnym kontrahentom zgodnie z załącznikiem nr 3 do uchwały.
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta transakcji pozabilansowych oblicza się zgodnie z metodologią obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego określoną w załączniku nr 3 do uchwały.
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta dla należności wynikających z opłat, prowizji, odsetek, dywidend i depozytów zabezpieczających związanych z operacjami zaliczonymi do portfela handlowego oblicza się zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do uchwały.
ZAŁĄCZNIK Nr 10
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU PRZEKROCZENIA LIMITU KONCENTRACJI WIERZYTELNOŚCI
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU PRZEKROCZENIA LIMITU KONCENTRACJI WIERZYTELNOŚCI
I.
Zasady ogólne
Zasady ogólne
II.
Banki, których skala działalności handlowej jest znacząca
Banki, których skala działalności handlowej jest znacząca
– iloczynu sumy wymogów kapitałowych określonych w części I i w części II ust. 1 i 2 załącznika nr 9 przez liczbę 12,5,
– sumy ekwiwalentów bilansowych operacji, o których mowa w części II ust. 3 i 4 załącznika nr 9,
III.
Banki, których skala działalności handlowej nie jest znacząca
Banki, których skala działalności handlowej nie jest znacząca
Nadwyżka zaangażowania (w relacji do funduszy własnych) w% | Współczynnik w% |
(1) | (2) |
do 40 | 200 |
40 - 60 | 300 |
60 - 80 | 400 |
80 - 100 | 500 |
100 - 250 | 600 |
powyżej 250 | 900 |
ZAŁĄCZNIK Nr 11
ZAWIADOMIENIE O PRZEKROCZENIU NORMY ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ
ZAWIADOMIENIE O PRZEKROCZENIU NORMY ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ
Nazwa banku: _____________________________________________
Numer rozliczeniowy: ________________________________________
Kapitał na pokrycie ryzyka
stan na dzień .................. w tys. zł
Kategoria | Kwota | |
A1 | ||
A1 | FUNDUSZE WŁASNE w tym: | |
B1 | Fundusze podstawowe | |
B3 | Fundusze uzupełniające | |
B5 | Powiększenia - pomniejszenia | |
C1 | KAPITAŁ KRÓTKOTERMINOWY*) w tym: | |
D1 | Zysk rynkowy na portfelu handlowym (narastająco) | |
D3 | Zobowiązania podporządkowane (zaliczone) | |
D5 | Straty na portfelu bankowym (narastająco) | |
D9 | Bezwzględna wartość kapitału podmiotów zależnych, jeżeli kapitał ten jest mniejszy od zera | |
E1 | Kapitał dostępny: A1 + C1 |
Wymogi kapitałowe
Kategoria R1 | Suma pozycji netto | Wymóg kapitałowy**) | ||
Długie | Krótkie | |||
B1 | C1 | D1 | ||
G1 | Ryzyko kredytowe**) | X | ||
H1 | Przekroczenie limitu koncentracji wierzytelności | X | ||
I1 | Ryzyko rynkowe objęte modelem | X | X | |
I4 | Ryzyko rynkowe nie objęte modelem w tym: | X | X | |
J1 | - Ryzyko walutowe | |||
K1 | - Ryzyko cen towarów | |||
L1 | - Ryzyko cen kapitałowych papierów wartościowych*) w tym: | |||
L2 | Ryzyko szczególne | X | X | |
L3 | Ryzyko ogólne | X | X | |
M1 | - Ryzyko ogólne stóp procentowych*) | X | X | |
N1 | - Ryzyko szczególne cen instrumentów dłużnych*) | |||
O1 | Ryzyko rozliczenia-dostawy oraz kontrahenta*) | X | X | |
P1 | Ryzyko gwarantowania emisji pap. wartościowych*) | X | ||
Q1 | Inne | |||
R1 | Całkowity wymóg kapitałowy G1+H1+I1+I4+O1+P1+Q1 | X | X | |
S1 | Przekroczenie progu koncentracji kapitałowej | X | X | |
T1 | Niedobór kapitału na pokrycie ryzyka E1 - R1 - S1 | X | X |
*) Dotyczy tylko banków, których działalność handlowa jest znacząca.
**) W kolumnie "Długie" podać wartość sumy aktywów i zobowiązań pozabilansowych ważonych ryzykiem.
Uwaga: Bank dołącza do zawiadomienia objaśnienie przyczyn przekroczenia normy adekwatności kapitałowej oraz opis działań podjętych w celu osiągnięcia tej normy
Sporządził: ______________ Data sporządzenia: ____________
Nr telefonu: ______________ Zatwierdził:___________________