Zdarzenie lotnicze Nr 878/13.
Dz.Urz.ULC.2014.6
Akt indywidualnyKOMUNIKAT Nr 1
PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO
z dnia 6 lutego 2014 r.
w sprawie zdarzenia lotniczego Nr 878/13
"Czynnik ludzki"
w grupie przyczynowej: "Błędy proceduralne - H4".
Pilot balonu rozpoczął planowanie lotu po południu, w dniu poprzedzającym start. Zapoznał się i przeanalizował prognozę pogody oraz sprawdził, czy nie obowiązują ograniczenia przestrzeni powietrznej w rejonie planowanej trasy lotu. Około pół godziny przed startem ponownie sprawdził prognozę pogody i aktualne warunki atmosferyczne. Do startu została wybrana i sprawdzona za dnia łąka w miejscowości Krutla. Po przygotowaniu balonu do lotu, pilot sprawdził stan wyposażenia i ustawił wysokościomierz tak, by wskazywał zero w miejscu startu. Dla potrzeb wykonania lotu nocnego balon wyposażono w:
Start został wykonany o godz. 2.11 LMT. Na pokładzie balonu znajdował się pilot oraz dwoje pasażerów. Ciężar balonu do startu był przekroczony w odniesieniu do wymagań o około 11 kg, tj. około 2%. Po wzniesieniu się balonu do wysokości około 110 m AGL, o godz. 2.20 LMT, pilot podjął próbę nawiązania łączności radiowej z FIS sektor Poznań. Wobec problemów z utrzymaniem łączności radiowej, o godz. 2. 21 LMT pilot połączył się telefonicznie z FIS sektor Poznań i przekazał informację o kierunku lotu balonu. Po zakończeniu rozmowy telefonicznej, pilot zorientował się, że balon opada i zbliża się do linii energetycznej. W ocenie pilota, odległość od linii była tak mała, że nie było możliwe wprowadzenie balonu w lot wznoszący w celu uniknięcia kolizji. Zamknął zawory butli gazowych i ściągnął linę klapy spadochronowej. W czasie kolizji nastąpiło zwarcie przewodów linii energetycznej koszem balonu. Gdy kosz balonu opadł poniżej przewodów linii, pilot nakazał ewakuację. Na wydane polecenie, wszyscy wyskoczyli z kosza, nie doznając obrażeń i oddalili się od linii energetycznej.
Dowódca statku powietrznego, lat 43, posiadał ważną licencję pilota balonu wolnego z uprawnieniem na klasę balonów wolnych na ogrzane powietrze, ograniczonym do wykonywania lotów niezarobkowych i nieodpłatnych.
Nalot ogólny pilota: 232 h, nalot jako dowódca: 214 h. Doświadczenie w wykonywaniu lotów nocnych: w dniach 25 i 26 stycznia 2013 r. pilot wykonał dwa loty nocne trwające po 1,5 h, zgodnie z zadaniem B/IV programu szkolenia Aeroklubu Polskiego. Na tej podstawie, w książce lotów pilota dokonano wpisu o uzyskaniu kwalifikacji do wykonywania na balonach wolnych samodzielnych startów w nocy z zaplanowanym lądowaniem w dzień. W dniach 6 lutego i 2 marca 2013 r. pilot wykonał dwa treningowe loty nocne z lądowaniem w dzień. W czasie tych dwóch lotów uzyskał łączny nalot 10 h 20’. Lot, podczas którego nastąpił wypadek był piątym lotem nocnym tego pilota.
Warunki pogodowe podczas lotu:
Warunki pogodowe dla lotniska EPZG o godz. 2.00 LMT: temperatura powietrza +16°C, temperatura punktu rosy +12°C, QNH 1016 hPa, widzialność 50 km, wiatr 2 m/s SSE. Warunki pogodowe dla lotniska EPPO o godz. 2.00 LMT: temperatura powietrza +18°C, temperatura punktu rosy +14°C, QNH 1016 hPa, widzialność 20 km, wiatr 2 m/s WSW. Warunki pogodowe były odpowiednie do wykonania lotu nocnego VFR.
Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, zwana dalej "PKBWL", ustaliła, że przyczyną wypadku była utrata kontroli nad lotem, powodująca niezamierzone opadanie balonu. Okoliczności sprzyjające zaistnieniu wypadku:
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego:
Komisja zaleca rozważenie aktualizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych (Dz. U. z 2004 r. nr 262, poz. 2609), załącznik nr 2 - Szczegółowe zasady dotyczące bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych lotnictwa ogólnego i usługowego oraz obowiązków ich użytkowników (PL-6), pkt 6.2.3 (2) określający wyposażenie balonów w reflektory do lądowania tak, aby był adekwatny do obecnie stosowanych źródeł światła.
Właściciele i użytkownicy balonów
Przypomina się o obowiązku wynikającym z punktu NCO.IDE.B.110 Światła operacyjne, zawartego w Załączniku VII do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 800/2013 z dnia 14 sierpnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 965/2012 ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do operacji lotniczych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (Dz. U. L 227 z 24.08.2013, str. 72). Balony użytkowane w nocy wyposaża się w:
Jednocześnie, mając na uwadze art. 10 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 965/2012 z dnia 5 października 2012 r. ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do operacji lotniczych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008, Polska zdecydowała, że wskazany załącznik VII wraz ze wskazanym przepisem NCO.IDE.B.110 będzie mieć zastosowanie od 28 października 2014 r. Do tego czasu będzie mieć zastosowanie pkt 6.2.3 zwarty w załączniku nr 1 do załącznika nr 2 - Szczegółowe zasady dotyczące bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych lotnictwa ogólnego i usługowego oraz obowiązków ich użytkowników (PL-6) do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych (Dz. U. z 2004 r. nr 262, poz. 2609), określający wyposażenie balonów w reflektory do lądowania.