Zdarzenie lotnicze Nr 182/06.
Dz.Urz.ULC.2008.11.164
Akt indywidualnyKOMUNIKAT Nr 78
PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO
z dnia 3 września 2008 r.
w sprawie zdarzenia lotniczego Nr 182/06
"Czynnik organizacyjny"
w grupie przyczynowej "System szkolenia - O2"
oraz do kategorii: "Czynnik ludzki"
w grupie przyczynowej "Brak kwalifikacji - H2".
2. Opis okoliczności wypadku:
W ramach lotów szkolnych, uczeń-pilot wykonywała lot sprawdzający z instruktorem przed wylotem samodzielnym. Instruktor nie miał uwag do sposobu wykonywania lotu. Po około 15 minutach uczeń-pilot wykonała, na holu, start do lotu samodzielnego. Lot na holu, wyczepienie, lot po kręgu i zajście do lądowania przebiegły prawidłowo. Lot szybowy uczeń-pilot wykonała z częściowo otwartymi hamulcami aerodynamicznymi, które przed przyziemieniem, w obawie o zahamowanie koła, prawie całkowicie zamknęła. Kiedy zauważyła, że zbyt szybko zbliża się do ziemi, gwałtownie ściągnęła drążek sterowy "na siebie". Przyziemienie szybowca nastąpiło 40m przed dolnym ogranicznikiem; na zwiększonej prędkości szybowiec wzniósł się ponownie na wysokość 3-4m. W tym momencie kierujący lotami podał przez radio komendę "Nie oddawał drążka". Uczeń-pilot nie słysząc komendy oddała drążek sterowy "od siebie". Spowodowało to zniżanie szybowca i "twarde" przyziemienie na płozę przednią i podwozie główne, które uległo uszkodzeniu. Szybowiec ponownie odbił się od ziemi na wysokość 2m i po przebyciu około 30m przyziemił początkowo na płozę ogonową, a następnie na podwozie główne i, nie odrywając się od podłoża, zaczął tracić kierunek w lewo. Po utracie kierunku o kąt 90° w lewo, zatrzymał się na wysokości litery T.
Przyczyna wypadku:
Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, zwana dalej "PKBWL", ustaliła, że przyczyną wypadku był błąd ucznia-pilota podczas lądowania, polegający na zbyt późnym rozpoczęciu wyrównania, co spowodowało:
- przyziemienie szybowca bez fazy wyrównania (załamania), na zbyt dużej prędkości z niedolotem około 40m przed dolnym ogranicznikiem;
- ponowne oderwanie się szybowca od ziemi w wyniku ściągnięcia drążka sterowego "na siebie";
- "twarde" przyziemienie na przednią płozę i koło po oddaniu drążka "od siebie".
Wpływ na popełnienie błędu miała niepełna obserwacja lotu ucznia-pilota przez instruktora oraz kierującego lotami i nieudzielenie odpowiedniej pomocy uczniowi-pilotowi na etapie lądowania.
3. Zalecenia profilaktyczne PKBWL:
PKBWL po zakończeniu badania nie zaproponowała zaleceń profilaktycznych. Uważa jednak, że we wszystkich 10 lotach samodzielnych na zadanie AII, ćwiczenie 8, należy prowadzić obserwację całego lotu ucznia-pilota przez instruktora lub kierującego lotami i udzielać odpowiedniej pomocy uczniowi-pilotowi, szczególnie na etapie lądowania. Jak wynika bowiem z wieloletniego doświadczenia w szkoleniu lotniczym, pierwsze loty samodzielne, wykonywane z dużym napięciem emocjonalnym, uczniowie-piloci wykonują poprawnie. Natomiast w kolejnych, po ustąpieniu emocji, dochodzi niekiedy do popełniania poważnych błędów w technice pilotowania.