Zasady wpisywania przyczyn zgonów w kartach zgonu oraz nadzór nad prawidłowością stwierdzania i symbolizacji przyczyn zgonu.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MZiOS.1983.2.15

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1983 r.

INSTRUKCJA Nr 2/83

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

z dnia 28 grudnia 1982 r.

w sprawie zasad wpisywania przyczyn zgonów w kartach zgonu oraz nadzoru nad prawidłowością stwierdzania i symbolizacji przyczyn zgonu.

W związku z § 2 ust. 2 zarządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 września 1962 r. w sprawie treści i sposobu wypełniania kart zgonu (M.P. Nr 77, poz. 357 i z 1971 r. Nr 3, poz. 16 i Nr 52, poz. 338) ustala się, co następuje:

§  1.

1. Osoba, która wypełnia karty zgonu, będąc do tego upoważniona w myśl rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny (Dz. U. Nr 39, poz. 202) obowiązana jest wpisać:

1) w pozycji 8 karty zgonu (dla celów pochowania zwłok) przyczynę zgonu wyjściową (pierwotną) oraz

2) w pozycji 4 karty statystycznej do karty zgonu - przyczynę zgonu:

a) wyjściową (pierwotną) lub przyczynę urazu (zatrucia),

b) przyczynę wtórną,

c) przyczynę bezpośrednią lub rodzaj urazu (zatrucia).

2. Za przyczynę zgonu wyjściową (pierwotną) należy uważać:

1) chorobę będącą początkiem procesu chorobowego, który doprowadził do zgonu, albo

2) uraz lub zatrucie, w wyniku którego nastąpił zgon.

3. Za przyczynę zgonu wtórną należy uważać chorobę, która rozwinęła się jako skutek choroby, urazu lub zatrucia, będącego przyczyną zgonu wyjściową (pierwotną).

4. Za przyczynę zgonu bezpośrednią należy uważać chorobę (uraz), która stała się ostateczną przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu lub zatrucia, będących przyczynami zgonu: wyjściową (pierwotną) i wtórną.

§  2.

1. Jeżeli przyczyna zgonu wyjściowa (pierwotna) jest równocześnie przyczyną wtórną i bezpośrednią (np. złamanie podstawy czaszki, zapalenie płuc płatowe itp.) w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyny wtórnej i przyczyny bezpośredniej należy postawić kreski poziome.

2. Jeżeli przyczyna zgonu wtórna jest równocześnie przyczyną bezpośrednią, w miejscu przeznaczonym na wpisanie przyczyny bezpośredniej należy wstawić kreskę poziomą.

§  3.

1. Przyczyny zgonu należy wpisywać zgodnie z rozpoznaniem, pismem czytelnym, w pełnym brzmieniu, używając w zasadzie tylko polskiej nomenklatury lekarskiej, z następującym zastrzeżeniem:

1) przyczynę zgonu w cz. I karty statystycznej do karty zgonu należy wpisywać używając wyłącznie nomenklatury polskiej,

2) łacińskie nazwy przyczyn zgonu wolno wpisywać tylko w karcie zgonu dla celów pochowania zwłok, posługując się pismem drukowanym.

2. Przy wypełnianiu kart zgonu nie wolno wpisywać:

1) przyczyn zgonu w formie ogólnikowego określenia, jak np. "zespół płucno-jelitowy, choroba serca" itp. oraz

2) objawów chorobowych.

§ 4. Jeżeli przyczyną zgonu był wypadek, uraz lub zatrucie, należy w pkt 4 cz. I karty statystycznej do kart zgonu słownie wpisać rodzaj urazu lub zatrucia np. złamanie kręgosłupa, jak i przyczynę zewnętrzną, która spowodowała uraz lub zatrucie - np. wypadek kolejowy w wyniku zderzenia z taborem kolejowym. Przyczyna zewnętrzna zgonu powinna być podkreślona. Natomiast w kratce przeznaczonej do symbolizacji przyczyn zgonu należy wpisać wyłącznie jeden symbol (numer statystyczny) według dodatkowej klasyfikacji zewnętrznych przyczyn urazów i zatruć (kod E) np. E 800, zgodnie z zasadami podanymi w § 6 ust. 3. Nie należy wpisywać symbolu z klasy XVII - "urazy i zatrucia".

§ 5. W wyjątkowych wypadkach, gdy osoba wypełniająca karty zgonu, po wyczerpaniu wszystkich środków nakazanych w myśl rozporządzenia powołanego w § 1 ust. 1, nie może ustalić przyczyny zgonu, jak również nie ma podstaw do podejrzenia zabójstwa lub samobójstwa, należy:

1) w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyny zgonu wyjściowej (pierwotnej) wpisać: przyczyna zgonu nie ustalona oraz

2) w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyn wtórnej i bezpośredniej - postawić kreski poziome.

§  6.

1. Wpisania numeru statystycznego (symbolizacji) przyczyny zgonu w karcie statystycznej do karty zgonu dokonuje lekarz stwierdzający zgon lub inny lekarz wyznaczony przez lekarza wojewódzkiego, odpowiedzialny za weryfikowanie lub dokonywanie symbolizacji przyczyn zgonów na terenie województwa.

2. Obowiązuje zasada oznaczania przyczyny zgonu tylko jednym symbolem (numerem statystycznym).

3. Wpisany symbol (numer statystyczny) przyczyny zgonu powinien dotyczyć przyczyny wyjściowej określonej w § 1 ust. 2 i wymienionej w pkt 4a cz. I karty statystycznej do karty zgonu.

4. Podstawę do symbolizacji przyczyn zgonów stanowią symbole (numery statystyczne) aktualnie obowiązującej trzycyfrowej listy klasyfikacyjnej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów, z wyjątkiem zastrzeżenia określonego w ust. 5.

5. Jeżeli przyczyną zgonu był uraz lub zatrucie, symbolizacji należy dokonać na podstawie symboli (numerów statystycznych) dodatkowej klasyfikacji zewnętrznych przyczyn urazów i zatruć (numery statystyczne E 800 - E 999).

§ 7. Jeżeli przyczyną zgonu był nowotwór lub podejrzenie o nowotwór, lekarz wypełniający karty zgonu oprócz wykonania czynności określonych w § 1 ust. 1 powinien dopilnować, aby została wypełniona i przesłana karta zgłoszenia nowotworu (form. Mz/N-1) zgodnie z obowiązującą instrukcją Ministrów: Zdrowia i Opieki Społecznej, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych, Komunikacji oraz Sprawiedliwości w sprawie zgłaszania przypadków nowotworów i podejrzeń o nowotwory.

§ 8. Kierownicy zakładów służby zdrowia obowiązani są do sprawdzenia posiadanych przez lekarzy wiadomości w zakresie stosowania międzynarodowej klasyfikacji chorób, urazów i przyczyn zgonu, prawidłowości wypełniania kart zgonu i symbolizacji przyczyn zgonu na kartach statystycznych do kart zgonu.

§  9.

1. Zadania w zakresie nadzoru nad prawidłowością stwierdzania i symbolizacji przyczyn zgonu należą do wyznaczonego przez lekarza wojewódzkiego zakładu służby zdrowia zwanego dalej "zakładem".

2. Zadania te obejmują w szczególności:

1) ewidencjonowanie kart statystycznych do kart zgonów, zwanych dalej "kartami zgonu",

2) kontrolę kompletności i prawidłowości zapisów w kartach zgonu (część I wypełniana przez osobę stwierdzającą zgon),

3) kontrolowanie i weryfikowanie symbolizacji przyczyn zgonów,

4) analizę przyczyn zgonów.

§ 10. Ewidencjonowanie kart zgonu (§ 9 ust. 2 pkt 1) polega na wpisaniu każdej karty zgonu otrzymanej z wojewódzkiego urzędu statystycznego w "Księdze rejestracji kart zgonu" (form. "Mz-Zg 1") oraz odnotowywaniu w rubryce "uwagi":

1) daty otrzymania karty zgonu z wojewódzkiego urzędu statystycznego,

2) daty przekazania karty zgonu innej jednostce lub komórce organizacyjnej i zwrotu przez tę komórkę lub jednostkę organizacyjną,

3) ewentualnych zmian i sprostowań zapisów,

4) daty zwrotu karty zgonu wojewódzkiemu urzędowi statystycznemu.

§ 11. Kontrola kompletności i prawidłowości zapisów (§ 9 ust. 2 pkt 2) polega na sprawdzeniu, czy zostały one wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawie treści oraz sposobu wypełniania kart zgonu.

§ 12. Kontrolowanie i weryfikowanie symbolizacji przyczyn zgonów (§ 9 ust. 2 pkt 3) polega na sprawdzeniu, czy wpisany przez osobę stwierdzającą zgon symbol (numer statystyczny) jest zgodny z podaną przyczyną zgonu i obowiązującą Międzynarodową Klasyfikacją Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów (listą 3 cyfrową), a w wypadku braku symbolu (numeru statystycznego) na wstawieniu w przeznaczonym do tego miejscu odpowiedniego symbolu (numeru statystycznego).

§ 13. Analiza przyczyn zgonu (§ 9 ust. 2 pkt 4) polega na ocenie zgodności rozpoznania przyczyny wyjściowej, wtórnej i bezpośredniej oraz zgodności rozpoznania z możliwością wystąpienia danej jednostki chorobowej.

§  14.

1. Czynności określone w § 9-13 wykonuje w zakładzie wyznaczona jednostka organizacyjna oraz wyznaczony przez lekarza wojewódzkiego, w porozumieniu z kierownictwem zakładu, lekarz o którym mowa w § 6 ust. 1 odpowiedzialny za nadzór nad prawidłowością stwierdzania i symbolizacją przyczyn zgonu oraz terminowym wykonaniem wyżej określonych czynności.

2. Jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 1 dla wykonania czynności określonych w § 9 ust. 2 pkt 2-4 przekazuje:

1) karty zgonu, w których jako przyczyna zgonu została podana choroba zakaźna - wojewódzkiej stacji sanitarno-epidemiologicznej,

2) karty zgonu dzieci i młodzieży do lat 18-tu - wojewódzkiej przychodni matki i dziecka (specjalistycznemu zespołowi opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem),

3) karty zgonu, w których jako przyczyna została podana gruźlica - wojewódzkiej przychodni gruźlicy i chorób płuc (specjalistycznemu zespołowi opieki zdrowotnej gruźlicy i chorób płuc).

3. Do zadań zakładów wymienionych w ust. 2 pkt 1-3 należy przeprowadzenie analizy kart zgonu, a w razie gdy dane zawarte w karcie zgonu nasuwają wątpliwości co do okoliczności związanych z danym zgonem - postępowania wyjaśniającego. W tych wypadkach zakład ma prawo zażądać nadesłania do wglądu dokumentacji lekarskiej z zakładu służby zdrowia przeprowadzającego leczenie osoby zmarłej.

4. Za prawidłową i terminową realizację zadań, o których mowa w ust. 3 oraz zwrot kart zgonu są odpowiedzialni kierownicy zakładów.

5. W wypadku uzasadnionych wątpliwości organu statystyki państwowej co do prawidłowości wpisania symbolu (numeru statystycznego) przyczyn zgonu, udzielenia wyjaśnień i ustalenia właściwego symbolu dokonuje lekarz wojewódzki po zasięgnięciu opinii właściwego specjalisty wojewódzkiego lub specjalisty wojewódzkiego w dziedzinie medycyny sądowej.

§ 15. Po wykonaniu czynności określonych w § 9-14 zakład zwraca otrzymane karty zgonu wojewódzkiemu urzędowi statystycznemu, nie później niż w ciągu 10 dni od daty ich otrzymania, z wyjątkiem miesiąca stycznia każdego roku, w którym obowiązuje termin 7 dni.

§ 16. Wypełnienie karty statystycznej do karty zgonu oraz dokonanie jej weryfikacji powinno być potwierdzone podpisem i pieczątką lekarza dokonującego tych czynności.

§ 17. Zakłady służby zdrowia oraz kliniki akademii medycznych i instytutów naukowo-badawczych powinny posiadać odpowiedni zapas formularzy kart zgonu. Formularze te wydaje się nieodpłatnie osobom uprawnionym do stwierdzania zgonu.

§ 18. Tracą moc:

1) instrukcja Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 28 grudnia 1962 r. w sprawie zasad wpisywania przyczyn zgonu w kartach zgonu (M.P. 1963 r. Nr 6, poz. 33),

2) instrukcja Nr 1/77 Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 20 stycznia 1977 r. w sprawie zadań wojewódzkiego szpitala zespolonego w zakresie stwierdzania zgonów i ich przyczyn (Dz. Urz. MZiOS z 1977 r. Nr 2, poz. 8).

§ 19. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 1983 r.