Zasady przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2007 r.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MZ.2007.5.17

Akt utracił moc
Wersja od: 28 marca 2007 r.

KOMUNIKAT
GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO
z dnia 27 marca 2007 r.
w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2007 r.

Na podstawie art. 14 ust. 9 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późn. zm.1)) ogłasza się Program Szczepień Ochronnych na 2007 r., który stanowi załącznik do komunikatu.
______

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 199, poz. 1938, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 210, poz. 2135 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1600.

ZAŁĄCZNIK 

PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2007

Program Szczepień Ochronnych (PSO) składa się z następujących części:

I.* Szczepienia obowiązkowe - kalendarz szczepień

A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku

B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie

II.* Szczepienia zalecane - niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia

III. Informacje uzupełniające

* Finansowanie szczepień określonych w części I i II odbywa się w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.1)).

______

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366 i Nr 179, poz. 1485 oraz z 2006 r. Nr 75, poz. 519, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 143, poz. 1030, Nr 169, poz. 1411, Nr 170, poz. 1217, Nr 191, poz. 1410, Nr 227, poz. 1658 i Nr 249, poz. 1824.

PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

I.A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU

WiekSzczepienie przeciwUwagi
1 rok życiaw ciągu 24 godzin po urodzeniuWZW typu B - domięśniowo (pierwsza dawka)

GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG

Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie ze szczepieniem przeciw WZW typu B lub w dowolnym momencie przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego.

Patrz również "Informacje uzupełniające" - część III PSO.

2 miesiąc życia (6-8 tydzień) WZW typu B - domięśniowo (druga dawka) Drugą dawkę szczepionki WZW typu B należy podać w 6-8 tygodniu życia jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a dawkę trzecią na przełomie 6 i 7 miesiąca życia.

Trzy dawki szczepienia podstawowego DTP podawane są w odstępach 6-8 tygodniowych.

BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (pierwsza dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową (DTPw) należy zastosować domięśniowo szczepionkę bezkomórkową (DTaP) w cyklu obowiązkowego szczepienia DTP. W przypadku orzeczenia całkowitego przeciwwskazania do szczepienia przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę DT wg wskazań producenta. Patrz również - "Informacje uzupełniające" - część III PSO.

Trzy dawki szczepienia podstawowego przeciw HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b podawane są w odstępach 6-8 tygodniowych.

zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

(pierwsza dawka)

Szczepionkę przeciw HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, WZW typu B, ale w oddzielnych iniekcjach lub w postaci preparatów skojarzonych np. DTaP-HIB, DTP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB-HBV - preparaty te nie są finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.

Patrz również "Informacje uzupełniające" - cześć III PSO.

3-4 miesiąc życia (po 6-8 tygodniach od poprzedniegoBŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (druga dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

szczepienia)POLIOMYELITIS - podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa) (pierwsza dawka) Szczepienie przeciw POLIOMYELITIS dzieci w 1 roku życia pierwsze dwie dawki - szczepionką inaktywowaną IPV. Pierwsza dawka na przełomie 3 i 4 miesiąca życia podawana jest jednocześnie z drugą dawką szczepionki DTP. Druga dawka w 5
zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

(druga dawka)

miesiącu życia podawana jest jednocześnie z trzecią dawką szczepionki DTP.
5-6 miesiąc życia (po 6-8 tygodniach od poprzedniego szczepienia) BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (trzecia dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

POLIOMYELITIS - podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa) (druga dawka)
zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

(trzecia dawka)

7 miesiąc życiaWZW typu B - domięśniowo (trzecia dawka)
2 rok życia13-14 miesiąc życiaODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą szczepionką

skojarzoną (pierwsza dawka)

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać po upływie nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.
16-18 miesiąc życiaBŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (czwarta dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego DTP i trzecia dawka uzupełniająca szczepienia podstawowego przeciw polio. Dzieci z przeciwwskazaniami do podania preparatu zawierającego komórkowy komponent krztuśca, które w 1 roku życia otrzymały trzy dawki DTaP, należy zaszczepić domięśniowo czwartą dawką DTaP.
POLIOMYELITIS - podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa) (trzecia dawka)
zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego przeciw HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b.
okres przedszkolny6 rok życiaBŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI

- domięśniowo szczepionką DTaP

zawierająca bezkomórkowy

komponent krztuśca

Pierwsza dawka przypominająca szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (komponent bezkomórkowy).

Patrz również - "Informacje uzupełniające" - część III PSO.

POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką atenuowaną poliwalentną OPV (1,2,3 typ wirusa) Pierwsza dawka przypominająca - szczepionka atenuowaną (OPV).
Szkoła podstawowa i gimnazjum10 rok życiaODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą szczepionką

skojarzoną

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać po upływie co najmniej 2 miesięcy od wyzdrowienia.

Patrz również - "Informacje uzupełniające" - część III PSO.

11 rok życiaODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą szczepionką

skojarzoną

Szczepieniu podlegają wyłącznie dziewczęta nie szczepione w 10 roku życia.

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Szczepionkę należy podać po upływie, co najmniej 2 miesięcy od wyzdrowienia.

12 rok życiaODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą szczepionką

skojarzoną

Szczepieniu podlegają wyłącznie dziewczęta nie szczepione w 10 lub 11 roku życia.

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Szczepionkę należy podać nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.

14 rok życiaWZW typu B

- domięśniowo, 3-krotnie w cyklu

0; 1; 6 miesięcy

Szczepienie należy podać młodzieży w gimnazjum (I lub II klasa). Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo przeciw WZW typu B w ramach szczepień zalecanych lub obowiązkowych. Nie przewiduje się podawania dawek przypominających.
BŁONICY, TĘŻCOWI

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką Td

Dawka przypominająca. Szczepienie można podać jednocześnie (tzn. w ciągu 24 godz.) z jedną z dawek szczepionki przeciw WZW typu B w oddzielnej iniekcji.
Szkoła ponadpodstawowa19 rok życia lub ostatni rok nauki w szkoleBŁONICY, TĘŻCOWI

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką Td

Trzecia dawka przypominająca; nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 5 lat od ostatniej dawki szczepionki Td.

I. B. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE

Szczepienie przeciwOsoby podlegające szczepieniuUwagi
WZW typu B

- domięśniowo

- osoby wykonujące zawody medyczne

narażone na zakażenie,

- uczniowie średnich i policealnych szkół

medycznych, studenci akademii

medycznych i innych uczelni wyższych

kształcących na kierunkach medycznych,

w ciągu pierwszego roku szkolnego

akademickiego,

Szczepienia podstawowe wg schematu: 0; 1; 6 miesięcy. Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo przeciw WZW typu B.

Rutynowych szczepień przypominających nie przewiduje się.

- osoby z bliskiego otoczenia chorych na

WZW typu B i nosicieli HBV (domownicy

oraz osoby przebywające w zakładach

opiekuńczych, wychowawczych i zakładach

zamkniętych),

- chorzy z przewlekłym uszkodzeniem

nerek, zwłaszcza osoby dializowane oraz

z przewlekłym uszkodzeniem wątroby o

etiologii wirusowej,

autoimmunologicznej, metabolicznej lub

alkoholowej, w szczególności z

przewlekłym zakażeniem HCV,

- zakażeni HIV a także dzieci z

wrodzonym lub nabytym defektem

odporności,

Schemat szczepienia według wskazań lekarza oraz producenta. Przewiduje się dawki przypominające szczepionki dla osób z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza osób dializowanych oraz z niedoborami odporności. U tych osób należy stosować dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty HBs powyżej poziomu ochronnego (10 j.m./l).
- osoby przygotowywane do zabiegów

wykonywanych w krążeniu pozaustrojowym.

ZAKAŻENIOM HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub

podskórnie

- dzieciom do ukończenia 2 roku życia nie

zaszczepionym w schemacie podstawowym

od 2 miesiąca życia - dawkowanie wg

wskazań producenta szczepionki.

Cykl szczepień dla dzieci w 1 lub 2 roku życia nie zaszczepionych w schemacie podstawowym od 2 miesiąca życia.

Można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, WZW typu B, ale w oddzielnych iniekcjach lub w postaci preparatów skojarzonych np. DTaP-HIB, DTP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB-HBV - preparaty te nie są finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.

Patrz również "Informacje uzupełniające" - cześć III PSO.

BŁONICY

- podskórnie szczepionką

monowalentną (d, D), lub

skojarzoną ze szczepionką

przeciwtężcowi (Td, DT)

- ze wskazań indywidualnych,

- osoby ze styczności z chorymi na

błonicę,

- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej.

Szczepienia w zależności od sytuacji epidemiologicznej - o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony w drodze rozporządzenia przez Ministra Zdrowia lub w drodze rozporządzeń wydawanych przez wojewodów.
DUROWI BRZUSZNEMU

- podskórnie szczepionką

monowalentną (Ty), lub

skojarzoną ze szczepionką

przeciwtężcowi (TyT)

- ze wskazań indywidualnych,

- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej.

Szczepienia w zależności od sytuacji epidemiologicznej - o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony w drodze rozporządzenia przez Ministra Zdrowia lub w drodze rozporządzeń wydawanych przez wojewodów.
WŚCIEKLIŹNIE

- domięśniowo lub

podskórnie

- ze wskazań indywidualnych, osoby

podejrzane o zakażenie wirusem

wścieklizny.

Patrz również - "Informacje uzupełniające" - część III PSO.
TĘŻCOWI

- podskórnie

- ze wskazań indywidualnych, osoby

narażone na zakażenie tężcem,

Szczepienie w zależności od sytuacji epidemiologicznej o ile obowiązek szczepień
- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej.

zostanie nałożony.

II. SZCZEPIENIA ZALECANE

NIEFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTRA ZDROWIA

patrz "Informacje uzupełniające" (cz. IV PSO)

Szczepienie przeciwSzczególnie zalecane osobomUwagi
WZW typu B

- domięśniowo;

dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

- osobom, które ze względu na tryb życia

lub wykonywane zajęcia są narażone na

zakażenia związane z uszkodzeniem

ciągłości tkanek lub poprzez kontakt

seksualny,

- przewlekle chorym o wysokim ryzyku

zakażenia nieszczepionym w ramach

szczepień obowiązkowych,

- chorym przygotowywanym do zabiegów

operacyjnych,

- dzieciom i młodzieży, nie objętym dotąd

szczepieniami obowiązkowymi,

- osobom dorosłym, zwłaszcza w wieku

starszym.

Zaleca się szczepienia podstawowe, w cyklu 0,1,6.

Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo. Osobom przewlekle chorym podawać dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty HBs powyżej poziomu ochronnego (10 j.m./l). Dawki przypominające podawać według wskazań lekarza oraz producenta.

WZW typu A

- domięśniowo;

dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

- osobom wyjeżdżającym do krajów o

wysokiej i pośredniej endemiczności

zachorowań na WZW typu A,

- osobom zatrudnionym przy produkcji i

dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów

komunalnych i płynnych nieczystości

oraz przy konserwacji urządzeń

służących temu celowi,

- dzieciom w wieku przedszkolnym,

szkolnym i młodzieży, które nie

chorowały na WZW typu A.

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

- podskórnie;

dawkowanie wg wskazań

producenta

- osobom nie szczepionym przeciw odrze,

śwince i różyczce w ramach szczepień

obowiązkowych należy podać dwie dawki

szczepionki w odstępie co najmniej 4

tygodni. U osób wcześniej szczepionych

przeciw odrze lub różyczce

szczepionkami monowalentnymi należy

traktować jako szczepienie

przypominające,

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.

Nie szczepić w okresie ciąży. Przez 3 miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.

- młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w

środowiskach dziecięcych (przedszkola,

szkoły, szpitale, przychodnie), dla

zapobiegania różyczce wrodzonej

szczególnie nieszczepionym w 13 roku

życia lub, jeżeli od szczepienia

podstawowego w 13 roku życia minęło

więcej niż 10 lat.

GRYPIE

- dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

ze wskazań klinicznych i indywidualnych:

- przewlekle chorym (astma, cukrzyca,

niewydolność układu krążenia,

oddychania, nerek),

- w stanach obniżonej odporności,

- osobom w wieku powyżej 55 lat,

ze wskazań epidemiologicznych:

- pracownikom ochrony zdrowia, szkół,

handlu, transportu, oraz innym osobom

narażonym na kontakty z dużą liczbą

ludzi.

Według wskazań producenta. Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia.
KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU

- dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

- przebywającym na terenach o nasilonym

występowaniu tej choroby: w

szczególności osobom zatrudnionym przy

eksploatacji lasu, stacjonującemu

wojsku, funkcjonariuszom straży

pożarnej i granicznej, rolnikom,

młodzieży odbywającej praktyki oraz

turystom i uczestnikom obozów i

kolonii.

Szczepenie według wskazań producenta.
ZAKAŻENIOM HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub

podskórnie;

dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

- dzieciom od 3 roku życia nie objętym

szczepieniami dla zapobiegania

zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych,

posocznicy, zapaleniom nagłośni itp.

Szczepienia według wskazań producenta.
BŁONICY, TĘŻCOWI

- domięśniowo lub

podskórnie Td;

dawkowanie

i cykl szczepień wg

wskazań producenta

szczepionki

- osobom dorosłym powyżej 19 roku życia

(szczepionym podstawowo) pojedyncze

dawki przypominające, co 10 lat, a

nieszczepionym w przeszłości -

szczepienie podstawowe,

- osobom w podeszłym wieku, które ze

względu na wykonywane zajęcia są

narażone na zakażenie.

ZAKAŻENIOM STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE

- domięśniowo lub

podskórnie;

dawkowanie i cykl

szczepień wg wskazań

producenta szczepionki

Szczepionka nieskoniugowana

/polisacharydowa/

- osobom w wieku powyżej 65 roku życia,

- dzieciom powyżej 2 roku życia oraz

dorosłym z grup ryzyka (w tym

chorującym na przewlekłe choroby serca

i płuc, cukrzycę, chorobę alkoholową,

nabyte zaburzenia odporności, osobom po

splenektomii) - dawkowanie wg wskazań

producenta.

Szczepionka skoniugowana

- dzieciom od 2 miesiąca życia do 2 roku

życia - dawkowanie wg wskazań

producenta,

- dzieciom w wieku 2-5 lat z grup ryzyka

np. uczęszczające do żłobka,

przedszkola lub z chorobami

przewlekłymi, w tym zaburzenia

odporności - dawkowanie wg wskazań

producenta.

ZAKAŻENIOM NEISSERIA MENINGITIDIS

- domięśniowo lub

podskórnie;

dawkowanie wg wskazań

producenta szczepionki

Szczepionka nieskoniugowana /polisacharydowa/

- dzieciom powyżej 2 lat i dorosłym -

dawkowanie wg wskazań producenta.

Szczepionka skoniugowana

- od 2 miesiąca życia - dawkowanie wg

wskazań producenta.

ŻÓŁTEJ GORĄCZCE- wyjeżdżającym za granicę, wg wymogów

kraju docelowego, zgodnie z zaleceniami

Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych.

Dotyczy w szczególności krajów Afryki

oraz Ameryki Południowej.

Nie szczepić osób uczulonych na białko kurze.

Uwaga: również wykonanie szczepienia jest odpłatne.

WIETRZNEJ OSPIE

- domięśniowo lub

podskórnie;

dawkowanie wg wskazań

producenta szczepionki

- osobom, powyżej 9 miesiąca życia, które

nie chorowały na ospę wietrzną,

- dzieciom i młodzieży z ostrą białaczką

limfoblastyczną w okresie remisji,

które nie chorowały na ospę wietrzną.

WŚCIEKLIŹNIE

- domięśniowo lub

podskórnie;

dawkowanie wg wskazań

producenta szczepionki

- osobom wyjeżdżającym do rejonów

endemicznego występowania zachorowań na

wściekliznę.

BIEGUNCE ROTAWIRUSOWEJ

- doustnie;

dawkowanie wg wskazań

producenta szczepionki

- dzieciom od 6 tygodnia życia do 24

tygodnia życia - dawkowanie wg wskazań

producenta.

Szczepionkę przeciw rotawirusom można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami.

Zarejestrowane i dostępne na rynku polskim szczepionki mogą być stosowane w realizacji szczepień obowiązkowych i zalecanych.

Należy stosować je zgodnie ze wskazaniami i zaleceniami producenta.

III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE

A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B)

1. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do: 0; 1; 6 miesięcy. Pierwsza dawka podawana jest w ciągu 24 godzin po urodzeniu (najlepiej w ciągu 12 godzin), jednocześnie ze szczepieniem przeciw gruźlicy. Druga dawka szczepienia pierwotnego po 4-6 tygodniach od poprzedniej, jeśli to możliwe, jednocześnie ze szczepieniem przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecia dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego, po 6 miesiącach od pierwszej dawki.

2. Szczepienia młodzieży w 14 roku życia (gimnazjaliści). Szczepienie należy wykonać dawką dla dzieci lub dla dorosłych w zależności od wieku dziecka i zaleceń producenta w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy w czasie nauki w I lub II klasie. Szczepienia zaleca się rozpoczynać wiosną uczniom klasy I podając przed wakacjami dwie dawki, a dawkę trzecią - jesienią (w klasie II).

3. Szczepienia osób z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV narażonych w sposób szczególny na zakażenie (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych) wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy. Nie przewiduje się podawania dawek przypominających.

4. Szczepienia osób poddawanych zabiegom dializ wykonuje się z zastosowaniem dawek szczepionki wskazanych przez producenta dla osób dializowanych.

5. Oznaczanie poziomu przeciwciał anty HBs u osób przewlekle chorych nie jest finansowane w ramach budżetu PSO.

6. Niedopuszczalne jest odmawianie wykonania zabiegu medycznego związanego z naruszeniem ciągłości tkanek w przypadku braku szczepienia przeciw WZW typu B.

B. SZCZEPIENIA PRZECIW ODRZE, ŚWINCE I RÓŻYCZCE

1. Szczepienie podstawowe skojarzoną szczepionką potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce należy podać w 13-14 miesiącu życia.

2. Dawkę przypominającą szczepionki skojarzonej przeciw odrze, śwince i różyczce należy podać w 10 roku życia, szczepieniem tym objęta jest cała populacja dzieci w w/w roczniku.

3. Wykonane w 7 roku życia szczepienie preparatem monowalentnym przeciw odrze nie jest przeciwwskazaniem do zaszczepienia preparatem skojarzonym przeciw odrze, śwince i różyczce w 10, 11 lub 12 roku życia.

4. Dawkę przypominającą szczepionki skojarzonej przeciwko odrze, śwince i różyczce w 11 i 12 roku życia należy wykonać wyłącznie u dziewcząt nieszczepionych w 10 i 11 roku życia.

5. Dzieci, które otrzymały dwie dawki skojarzonej szczepionki potrójnej przeciw odrze, śwince i różyczce w poprzednich latach życia, nie wymagają podawania trzeciej dawki tej szczepionki w 10, 11 lub 12 roku życia.

C. SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY

1. Szczepienie przeciw gruźlicy w przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie wykonuje się po osiągnięciu masy ciała powyżej 2.000 g.

2. Szczepienie przeciw gruźlicy w przypadku noworodków urodzonych przez matki HIV+ musi być poprzedzone konsultacją specjalistyczną.

3. Zgodnie z aktualną wiedzą, odstąpiono od oceny wielkości blizny poszczepiennej oraz obowiązkowej rewakcynacji dzieci i młodzieży. Z tego względu w 12 miesiącu życia konieczna jest kontrola wykonania szczepienia przeciw gruźlicy przy urodzeniu na podstawie dokumentacji medycznej pacjenta. Dzieci, które nie były zaszczepione przy urodzeniu, powinny w możliwie najkrótszym terminie otrzymać szczepionkę.

D. SZCZEPIENIA PRZECIW POLIOMYELITIS

1. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Komitetu Certyfikacji Eradykacji Poliomyelitis, w celu wyeliminowania zachorowań towarzyszących szczepieniom, wprowadzono dla wszystkich niemowląt szczepionkę zabitą (IPV) jako pierwsze dwie dawki szczepienia. Pierwszą dawkę podaje się podskórnie lub domięśniowo na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego) jednocześnie z drugą dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, a drugą dawkę po 6 tygodniach jednocześnie z trzecią dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecią dawkę szczepionki IPV w ramach szczepienia podstawowego (uzupełniającą) należy podać w 16-18 miesiącu życia jednocześnie ze szczepionką DTP.

2. W 6 roku życia należy podać szczepionkę OPV.

3. Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką żywą (OPV) należy wykonać szczepienia szczepionką zabitą (IPV) podskórnie lub domięśniowo.

E. SZCZEPIENIA PRZECIW BŁONICY, TĘŻCOWI I KRZTUŚCOWI

1. Szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi wykonywane są szczepionką DTP, trzykrotnie w odstępach, co 6 tygodni w 1 roku życia (szczepienie pierwotne) oraz jeden raz w 2 roku życia (szczepienie uzupełniające).

Pierwsza dawka szczepionki podawana jest w 2 miesiącu życia, po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW typu B, jednocześnie z drugą dawką szczepionki przeciw WZW typu B. Druga dawka - na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego), jednocześnie ze szczepionką przeciw poliomyelitis (IPV). Trzecia dawka - w 5 miesiącu życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego), jednocześnie z drugą dawką szczepionki przeciw poliomyelitis (IPV). Dawka czwarta - w 16-18 miesiącu życia, jednocześnie ze szczepionką inaktywowaną przeciw poliomyelitis (IPV).

2. Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką komórkową przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę DTaP z bezkomórkowym komponentem krztuścowym - trzykrotnie w 1 roku życia i jeden raz w 2 roku życia, według schematu DTP, jeżeli nie ma przeciwwskazań do szczepienia komponentem acelularnym, lub szczepionką DT, dwukrotnie w 1 roku życia i jeden raz w 2 roku życia. Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać domięśniowo szczepionkę przeciw WZW typu B, a po 6 tygodniach jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i pierwszą dawką szczepionki POLIO (IPV - podskórnie). Po następnych 6 tygodniach podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie - drugą dawkę szczepionki POLIO (IPV - podskórnie).

F. SZCZEPIENIA PRZECIW HAEMOPHILUS INFLUENZAE TYPU b

1. Szczepienia przeciwko zakażeniom Haemophilus influenzae typu b wykonywane są u dzieci w 1 i 2 roku życia. Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b, wykonywane są według wskazań producenta, zależnie od wieku osób szczepionych. Pierwsza dawka szczepionki powinna być podana w 2 miesiącu życia, jednocześnie z DTP i WZW typu B, a dalsze jednocześnie z kolejnymi dawkami szczepionki DTP. Pełen cykl szczepień powinien składać się z trzech dawek szczepienia pierwotnego, podawanych trzykrotnie w 1 roku życia oraz jednej dawki uzupełniającej podanej w 2 roku życia dziecka, o ile producent nie wskazuje innego schematu uodpornienia.

3. Dzieciom szczepionym od 6 do 12 miesiąca życia powinny być podane dwie dawki szczepionki, w cyklu szczepień pierwotnych oraz jedna dawka uzupełniająca, po roku od podania drugiej dawki.

4. Dzieciom powyżej 1 roku życia powinna być podana jedna dawka szczepionki.

G. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ

1. Obowiązkowe szczepienia ochronne preparatami zakupionymi ze środków budżetu państwa wykonują wyłącznie ŚWIADCZENIODAWCY w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie podstawowej opieki zdrowotnej lub innego zakresu świadczeń (np. z zakresu medycyny szkolnej), o ile tak przewiduje zawarta umowa.

2. Dzieci rozpoczynające naukę w szkole powinny być szczepione na jesieni. Jest to uzasadnione następującymi względami:

- szczepienia takie chronią dzieci przed zakażeniami w nowym środowisku,

- dopiero na jesieni większość dzieci urodzonych w danym roku osiąga wiek wskazany w programie szczepień ochronnych,

- zwykle wyprzedza sezonową zwyżkę zachorowań (styczeń - maj następnego roku kalendarzowego).

Jeżeli duża koncentracja szczepień utrudnia ich wykonanie, albo przemawiają za tym ważne względy organizacyjne, część szczepień (zwłaszcza dzieci kończących szkoły podstawowe lub ponadpodstawowe) można przeprowadzić w I połowie roku kalendarzowego. Wówczas należy szczepić wcześniej (przed wakacjami) dzieci kończące określony wiek w danym roku kalendarzowym - tzn. dopuszcza się wcześniejsze o około pół roku szczepione dzieci w wieku szkolnym, a nie przekładanie ich na kolejny rok kalendarzowy.

3. Określony w części I.A. PSO wiek dziecka należy rozumieć jak w przykładzie: dziecko, które ukończyło 3 lata jest w czwartym roku życia.

4. Odstęp między szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje nie powinien być krótszy niż 4 tygodnie.

5. Odstęp między kolejnymi dawkami tej samej szczepionki powinien być zgodny ze wskazaniami producenta.

6. Odstęp między różnymi szczepionkami nie zawierającymi żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego niepożądanego odczynu poszczepiennego na kolejne szczepienie.

7. Odstęp między szczepionką zawierającą żywe drobnoustroje a szczepionką nie zawierającą żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego niepożądanego odczynu poszczepiennego na kolejne szczepienie.

Szczepienia określone w części I i II są szczepieniami zleconymi przez Ministra Zdrowia do wykonania Narodowemu Funduszowi Zdrowia w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

H. SZCZEPIENIA PRACOWNICZE

Z wyjątkiem szczepień przeciw WZW typu B pracowników wykonujących zawód medyczny, które to szczepienia jako obowiązkowe są finansowane z budżetu Ministra Zdrowia, szczepienia ochronne wykonywane pracownikom zatrudnionym lub podejmującym pracę na stanowiskach, których wykaz podany jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 listopada 2005 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 250, poz. 2113) są szczepieniami finansowanymi w całości przez pracodawców.

I. SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę. Przedstawiono również zasady immunoprofilaktyki czynno-biernej.

Rodzaj kontaktu ze zwierzęciemStan zdrowia zwierzęciaZapobieganie
w chwili narażeniapodczas obserwacji weterynaryjnej 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie w odniesieniu do zwierząt takich jak pies i kot
Brak ran lub kontakt pośredni--nie wymaga
Oślinienie zdrowej skóry--nie wymaga
Oślinienie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia i zadrapaniazwierzę zdroweobjawy wściekliznyRozpoczęcie podawania szczepionki z chwilą zaobserwowania objawów wścieklizny u zwierzęcia
zwierzę podejrzane o wściekliznęzwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki

- przerwać gdy zwierzę zdrowe

zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane-natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki
Głębokie pogryzienia, zadrapania, oślinienie błon śluzowychzwierzę zdroweobjawy wściekliznynatychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki

+

swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)

zwierzę podejrzane o wściekliznęzwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki

+

swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)

- można przerwać gdy zwierzę

zdrowe

zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane-natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki

+

swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)

Swoiste zapobieganie czynne:

rozpoczęcie szczepienia wg skróconego (tj. poekspozycyjnego) schematu szczepień zgodnie ze wskazaniami producenta szczepionki - schemat podawania kolejnych dawek - w 0; 3; 7; 14; 30 dobie.

Swoiste zapobieganie czynno-bierne:

jak wyżej

+

jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki podaje się swoistą immunoglobulinę ludzką - 20 j.m./kg mc Immunoglobulinę można podać do 7 dnia od czasu podania pierwszej dawki szczepionki.

Kwalifikacje do szczepienia przeciwko wściekliźnie przeprowadza specjalistyczna Poradnia Chorób Zakaźnych.

Uwaga:

Rozpoczęcie postępowania poekspozycyjnego można odłożyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile zwierzę, które naraziło człowieka nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i jest możliwa jego 15-dniowa obserwacja weterynaryjna - dotyczy wyłącznie psa i kota.

Jeżeli została narażona osoba uprzednio szczepiona przeciwko wściekliźnie podaje się tylko dwie dawki przypominające szczepionki wg schematu szczepienia w 0; 3 dobie. Nie należy wówczas podawać swoistej immunoglobuliny (lub surowicy).

J. SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI U OSÓB ZRANIONYCH

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u zranionych osób.

Ryzyko wystąpienia tężca
Historia szczepień pacjentaNiskieWysokie
nie szczepieni

lub

niekompletnie szczepieni

lub

historia szczepień niepewna

szczepionka Td lub T następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiącszczepionka Td lub T

+

antytoksyna (LIT - swoista immunoglobulina 250/500 j.m. lub KAT - surowica przeciwtężcowa 3.000 j.m.) następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiąc

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka więcej niż

10 lat temu

szczepionka Td lub T

- jedna przypominająca

dawka

szczepionka Td lub T - jedna przypominająca dawka

+

antytoksyna (LIT - swoista immunoglobulina 250/500 j.m. lub KAT - surowica przeciwtężcowa 3.000 j.m.)

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka 5-10 lat

temu

szczepionka Td lub T

- jedna przypominająca

dawka

szczepionka Td lub T

- jedna przypominająca

dawka

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka mniej niż 5

lat temu

nie wymaganie wymaga

ew. gdy szczególnie wysokie ryzyko rozważyć

szczepionka Td lub T

- jedna przypominająca

dawka