Zadania ochronne dla Wigierskiego Parku Narodowego na rok 2024.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MKiŚ.2023.52

Akt obowiązujący

Wersja od: 23 kwietnia 2024 r.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA KLIMATU I ŚRODOWISKA 1

z dnia 30 listopada 2023 r.

w sprawie zadań ochronnych dla Wigierskiego Parku Narodowego na rok 2024

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 i ust. 3, art. 12 ust. 2 oraz art. 15 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336, 1688 i 1890) zarządza się, co następuje:

§ 2.

Zadania ochronne, o których mowa w § 1, obejmują:

ZAŁĄCZNIK Nr 1

IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ SPOSOBY ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW

I. Istniejące zagrożenia wewnętrzne

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożenia¹⁾	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożenia oraz jego skutków
1	Urbanizacja obszaru Wigierskiego Parku Narodowego, zwanego dalej "Parkiem" powodująca zanikanie siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt, i ich siedlisk oraz prowadząca do pogorszenia walorów krajobrazowych	1. Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień obejmujących: 1) wyłączenie spod zabudowy niektórych obszarów, szczególności obszarów w pasie o szerokości 100 m od brzegów jezior i rzek; 2) ochronę i kształtowanie regionalnych układów osadniczych; 3) zachowanie regionalnego stylu architektury. 2. Działania na rzecz ograniczania umieszczania na obszarze Parku nowej infrastruktury komunikacyjnej i technicznej, w szczególności dróg, linii energetycznych oraz wysokich kominów. 3. Nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu. 4. Promowanie dobrych praktyk w przypadku nowych inwestycji, konserwacji i remontów obiektów istniejących. 5. Promowanie rodzimych gatunków roślin do nasadzeń przy budynkach i obiektach. 6. Promowanie cech regionalnych w architekturze
2	Zmiany stosunków wodnych - obniżanie poziomu wód gruntowych i powierzchniowych, zagrażające w szczególności: 1) siedliskom przyrodniczym: a) 3150²⁾ Starorzecza i naturalne	1. Działania zmierzające do wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień:
2	eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, b) 31602) Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, c) 7110²⁾' ³⁾ Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe); d) 7140²⁾ Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea), e) 72102), ³⁾ Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis), f) 72302) Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, g) 91D0²⁾' ³⁾ Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum) i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne; 2) gatunkom zwierząt: a) 1060²⁾ czerwończyk nieparek (Lycaena dispar), b) 1042²⁾ zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis), c) 1166²⁾ traszka grzebieniasta (Triturus cristatus (Triturus cristatus cristatus)), d) 1188²⁾ kumak nizinny (Bombina bombina), e) 1337²⁾ bóbr europejski (Castor fiber), f) 1355²⁾ wydra (Lutra lutra)	1) ograniczających prace ziemne i kopanie stawów, przyczyniających się do obniżania średniego poziomu wód gruntowych, w odległości mniejszej niż 100 m od granic siedlisk przyrodniczych i stanowisk gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty; 2) ograniczających możliwość wydobywania kopalin mineralnych i torfu na obszarze Parku; 3) uwzględniających konieczność prowadzenia gospodarki wodnej ukierunkowanej na minimalizację poboru wody do celów komunalnych i rolniczych. 2. Działania na rzecz utrzymania drobnych zbiorników (oczek) wodnych na obszarze użytków rolnych. 3. Prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie ochrony wód. 4. Nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu, w szczególności gruntów przyległych bezpośrednio do jezior i rzek. 5. Monitoring poziomu wód gruntowych w ramach Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego "Wigry"
3	Zanieczyszczenie rzek i jezior ściekami pochodzącymi z gospodarstw domowych oraz z działalności związanej z rolnictwem i przemysłem, zagrażające w szczególności: 1) siedliskom przyrodniczym: a) 3140²⁾ Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic (Charcteria spp.), b) 3150²⁾ Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, c) 3160²⁾ Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, d) 7110²⁾, ³⁾ Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), e) 71402) Torfowiska przejściowe	1. Wspieranie działań jednostek samorządu terytorialnego na rzecz: 1) rozbudowy kanalizacji sanitarnej umożliwiającej odprowadzanie ścieków do oczyszczalni; 2) podłączenia wszystkich gospodarstw do sieci kanalizacyjnej, w miejscowościach wyposażonych w kanalizację sanitarną. 2. Propagowanie systematycznej modernizacji i stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) w oczyszczalni ścieków w Suwałkach oraz w przydomowych oczyszczalniach ścieków na obszarze Parku. 3. Działania na rzecz ograniczania zabudowy terenów przyległych do jezior i rzek przez: 1) postulowanie wyznaczenia i wyłączenia spod zabudowy 100 metrowych stref ochronnych wokół jezior i rzek;
3	i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea); 2) gatunkowi rośliny - 1516²⁾ aldrowanda pęcherzykowata (Aldrovanda vesiculosa); 3) gatunkom zwierząt: a) 1042²⁾ zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis), b) 1060²⁾ czerwończyk nieparek (Lycaena dispar), c) 1149²⁾ koza (Cobitis taenia), d) 5339²⁾ różanka (Rhodeus sericeus amarus), e) 1166²⁾ traszka grzebieniasta (Triturus cristatus (Triturus cristatus cristatus)), f) 1188²⁾ kumak nizinny (Bombina bombina), g) 1337²⁾ bóbr europejski (Castor fiber), h) 1355²⁾ wydra (Lutra lutra)	2) nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu. 4. Działania na rzecz utrzymywania drzewostanów i trwałej pokrywy roślinnej na brzegach jezior i rzek. 5. Działania na rzecz utrzymywania dotychczasowych ekstensywnych form użytkowania terenów rolnych sprzyjających przekształcaniu użytków ornych na łąki i pastwiska. 6. Propagowanie ograniczania nawożenia i stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz chlorków do usuwania lodu i śniegu z dróg. 7. Działania edukacyjne na rzecz stosowania zasad dobrej praktyki rolniczej⁴), w szczególności w części dotyczącej sposobów postępowania z nawozami i środkami ochrony roślin. 8. Działania zmierzające do wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień dotyczących zakazu lokalizowania na obszarze Parku składowisk odpadów i instalacji do przetwarzania odpadów oraz ferm hodowlanych dla obsady powyżej 40 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP). 9. Oczyszczanie z odpadów brzegów oraz den jezior i rzek. 10. Ograniczanie efektów eutrofizacji wybranych jezior przez sterowanie strukturą gatunkową i liczebnością populacji ryb (Pisces) - biomanipulacja powodująca ograniczanie zakwitów glonów planktonowych
4	Zaburzenia w składzie gatunkowym ichtiofauny, w tym spadek różnorodności oraz zmiany struktury gatunkowej i liczebności ryb (Pisces), spowodowane zmianami w strukturze troficznej ekosystemów wodnych lub kłusownictwem rybackim oraz presją kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo), zagrażające w szczególności: 1) siedlisku przyrodniczemu 3140²⁾ Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic (Charcteria spp.); 2) gatunkom zwierząt: a) 1149²⁾ koza (Cobitis taenia), b) 5339²⁾ różanka (Rhodeus sericeus	1. Regulacja struktury gatunkowej i liczebności ryb (Pisces) przez: 2) zarybienia wybranych wód Parku wylęgiem i narybkiem gatunków zagrożonych wyginięciem lub spadkiem liczebności; 3) prowadzenie zabiegów restytucyjnych w odniesieniu do gatunków ryb (Pisces), które wyginęły w Parku; 4) odłowy regulacyjne i kontrolne ryb (Pisces); 5) badania naukowe i monitoring zmian zachodzących w strukturze i liczebności zespołów ichtiofauny; 6) zwalczanie kłusownictwa rybackiego oraz dostosowanie zasad wędkowania do
4	amarus), c) sielawa (Coregonus albula), d) sieja (Coregonus maraena), e) stynka (Osmerus eperlanus), f) pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario), g) troć jeziorowa (Salmo trutta m. lacustris)	potrzeb ochrony ekosystemów wodnych, w szczególności przez modyfikowanie metod i terminów wędkowania, określanie gatunków ryb (Pisces) oraz ich minimalnych rozmiarów uprawniających do pozyskania; 7) pozyskanie ikry siei (Coregonus maraena), sielawy (Coregonus albula) i szczupaka (Esox lucius) oraz hodowla wylęgu na potrzeby zarybień wód Parku w warunkach kontrolowanych. 2. Działania mające na celu ograniczenie presji kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo), w tym: 1) monitoring liczebności; 2) uwzględnianie presji kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo) na poszczególne gatunki ryb (Pisces) przy ustalaniu wielkości odłowów regulacyjnych; 3) kompensacja presji na rybostan przez zarybienia; 4) niedopuszczanie do zakładania nowych kolonii lęgowych kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo), w szczególności przez płoszenie; 5) podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia liczby osobników
5	Pogarszanie się warunków sanitarnych i tlenowych jezior, zagrażające w szczególności siedlisku przyrodniczemu 31402) Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic (Charcteria spp.)	1. Zimowe koszenie części trzcinowisk, niepowodujące niszczenia siedlisk bytowania ptaków (Aves). 2. Częściowe usuwanie z wybranych akwenów skoszonej roślinności wynurzonej
6	1. Zmniejszanie się powierzchni siedlisk otwartych i zbiorowisk leśnych z gatunkami światłożądnymi w wyniku sukcesji ekologicznej, zaprzestania koszenia i wypasu oraz zalesiania. 2. Zanikanie cennych zbiorowisk łąkowych w wyniku zbyt intensywnego użytkowania łąkowego. 3. Przekształcanie łąk i muraw w grunty orne, zagrażające w szczególności: 1) siedliskom przyrodniczym: a) 6510²) Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), b) 7110²⁾' ³⁾ Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), c) 7140²⁾ Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea), d) 72102), ³⁾ Torfowiska nakredowe	1. Zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania terenów rolniczych, w tym udziału powierzchni poszczególnych rodzajów użytków. 2. Wspieranie działań na rzecz utrwalenia dotychczasowego sposobu użytkowania siedlisk przyrodniczych. 3. Wspieranie działań na rzecz utrzymania podobnego sposobu zagospodarowania powierzchni ziemi na obszarach przyległych do siedlisk przyrodniczych. 4. Przywracanie i podtrzymywanie tradycyjnej gospodarki łąkarskiej - ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk z jednoczesnym, co najwyżej 2-3 krotnym koszeniem lub wypasem w ciągu roku. 5. Działania na rzecz usuwania, poza 10- metrową strefą brzegową wód, zadrzewień i zarośli z gruntów ewidencjonowanych jako łąki i pastwiska. 6. Promocja i wdrażanie programów rolno-
6	(Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis), e) 91702) Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetun, Tilio - Carpinetum); 2) gatunkom roślin: a) 1437²⁾ leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum), b) 1477²⁾ sasanka otwarta (Pulsatilla patens), c) 1902²⁾ obuwik pospolity (Cypripedium calceolus); 3) gatunkom zwierząt: a) A0815) błotniak stawowy (Circus aeruginosus), b) A0725) trzmielojad (Pernis apivorus), c) A0895) orlik krzykliwy (Clanga pomarina), d) A1225) derkacz (Crex crex); 4) zbiorowiskom leśnym: a) subkontynentalny bór świeży (Peucedano-Pinetum), b) subborealny bór mieszany (Serratulo- Pinetum), c) świetlista dąbrowa (Potentillo albae- Quercetum)	środowiskowo-klimatycznych sprzyj aj ących ekstensywnemu użytkowaniu łąk i pastwisk. 7. Wspieranie działań na rzecz niezalesiania siedlisk przyrodniczych o charakterze łąk i muraw. 8. Działania na rzecz utrzymywania najcenniejszych otwartych powierzchni nieleśnych przez wypas, cykliczne koszenie oraz usuwanie drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej, wraz z usuwaniem pozyskanej biomasy. 9. Tworzenie stanowisk zastępczych dla gatunków roślin i zwierząt występujących dotychczas na przekształcanych siedliskach. 10.Kształtowanie warunków siedliskowych sprzyjających utrzymaniu populacji gatunków roślin i zwierząt będących przedmiotami ochrony obszarów Natura 2000, występujących na przekształcanych siedliskach. 11.Utrzymanie warunków świetlnych przez ograniczanie zwarcia drzew i krzewów. 12.Eliminacja, w szczególności przez wykaszanie, ekspansywnych gatunków runa leśnego i usuwanie pozyskanej biomasy. 13.Nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu
7	Rozprzestrzenianie się obcych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, zagrażających gatunkom rodzimym oraz siedliskom przyrodniczym	1. Podejmowanie działań na rzecz ograniczania wprowadzania na obszar Parku gatunków obcych. 2. Monitoring dynamiki rozprzestrzeniania się gatunków obcych oraz podejmowanie koniecznych działań ograniczających ich liczebność. 3. Zwalczanie gatunków obcych roślin i zwierząt o cechach inwazyjnych na terenach objętych ochroną czynną oraz krajobrazową. 4. Działania zmierzające do wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień ograniczających powstawanie nowej zabudowy, która może sprzyjać wprowadzaniu obcych gatunków flory do środowiska. 5. Prowadzenie działań edukacyjnych, wskazujących na zagrożenia wynikające z obecności gatunków obcych. 6. Opracowanie skutecznych metod eliminacji, kontroli i izolacji inwazyjnych gatunków obcych
8	Urbanizacja i rozbudowa infrastruktury	1. Działania na rzecz wyznaczenia korytarzy
8	drogowej, powodująca fragmentację siedlisk prowadzącą do izolacji miejsc występowania gatunków, zwiększenia ich śmiertelności w wyniku kolizji drogowych i pogorszania się wskaźników stanu ochrony, zagrażające w szczególności gatunkom zwierząt: 1) 1166²⁾ traszka grzebieniasta (Triturus cristatus (Triturus cristatus cristatus)); 2) 11882) kumak nizinny (Bombina bombina); 3) 13522), ³⁾ wilk (Canis lupus); 4) 1355²⁾ wydra (Lutra lutra); 5) 1361²⁾ ryś (Lynx lynx); 6) 1377²⁾ bóbr europejski (Castor fiber); 7) A072⁵⁾ trzmielojad (Pernis apivorus); 8) A073⁵⁾ kania czarna (Milvus migrans); 9) A074⁵⁾ kania ruda (Milvus milvus); 10) A075⁵⁾ bielik (Haliaeetus albicilla); 11) A081⁵⁾ błotniak stawowy (Circus aeruginosus); 12) A089⁵⁾ orlik krzykliwy (Clanga pomarina)	ekologicznych oraz ich wprowadzania do planu zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 2. Monitoring śmiertelności gatunków zwierząt. 3. Wnioskowanie o umieszczenie znaków ostrzegawczych i ograniczeń prędkości na drogach, na których dochodzi do licznych kolizji zwierząt z pojazdami. 4. Działania na rzecz budowy przejść dla zwierząt w miejscach o wysokiej ich śmiertelności, wynikającej z kolizji z pojazdami. 5. Organizowanie akcji ochrony płazów (Amphibia) w czasie ich migracji rozrodczych, w szczególności ustawianie płotków i przenoszenie płazów (Amphibia) przez drogi
9	Presja turystyczna zagrażająca siedliskom przyrodniczym oraz gatunkom roślin i zwierząt	1. Wprowadzanie ograniczeń lub modyfikowanie zasad ruchu turystycznego i udostępniania obszaru Parku, w przypadku gdy wyniki prowadzonego monitoringu przyrodniczego wskażą na pogarszanie się stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub gatunków roślin i zwierząt. 2. Rozbudowa i utrzymanie infrastruktury zabezpieczającej przedmioty ochrony przed degradacją, w tym budowa kładek, barierek lub punktów widokowych. 3. Prowadzenie działań edukacyjnych mających na celu ograniczenie ruchu turystycznego na obszarach, na których znajdują się zagrożone siedliska przyrodnicze lub gatunki roślin i zwierząt
10	Negatywne oddziaływanie czynników biotycznych i abiotycznych zagrażające trwałości wykonywanych zabiegów renaturyzacji zbiorowisk leśnych	1. Przywracanie składu gatunkowego i struktury przestrzennej drzewostanu charakterystycznych dla potencjalnego zespołu leśnego przez: 1) cięcia regulujące strukturę przestrzenną, gatunkową i wiekową - cięcia pielęgnacyjno-hodowlane i ochronne; 2) dolesianie wybranych luk i przerzedzeń oraz poprawki i uzupełnienia gatunkami zgodnymi z odtwarzanym zespołem leśnym; 3) porządkowanie powierzchni i przygotowanie gleby pod odnowienia, w szczególności mechaniczne
10		rozdrabnianie gałęzi z pozostawieniem zrębków na powierzchni; 4) pielęgnację upraw leśnych; 5) inicjowanie i wspieranie odnowień naturalnych gatunków drzew typowych dla odtwarzanego zespołu leśnego. 2. Monitorowanie i prognozowanie występowania owadów stanowiących zagrożenie dla drzewostanów. 3. Ograniczanie masowego pojawienia się (gradacji) owadów odżywiających się tkankami drzew (kambiofagi), w celu opóźnienia procesu rozpadu drzewostanów z dominacją świerka (Picea abies) lub sosny (Pinus sylvestris), przez: 1) wyszukiwanie i usuwanie drzew zasiedlonych, z wyłączeniem drzew martwych lub obumierających, umożliwiających osiąganie właściwego stanu ochrony gatunków wymagających martwego drewna; 2) wykładanie pułapek na owady (feromonowych i drzew pułapkowych); 3) korowanie drewna zasiedlonego przez kambiofagi
11	Niedostatek martwych i obumierających drzew uniemożliwiający osiągnięcie właściwego stanu ochrony gatunków grzybów lub zwierząt, w szczególności: 1) A234⁵⁾ dzięcioła zielonosiwego (Picus canus); 2) A236⁵⁾ dzięcioła czarnego (Dryocopus martius); 3) A238⁵⁾ dzięcioła średniego (Dendrocopos medius); 4) A239⁵⁾ dzięcioła białogrzbietego (Dendrocopos leucotos); 5) A241⁵⁾ dzięcioła trójpalczastego (Picoides tridactylus)	1. Pozostawianie martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu, w szczególności spróchniałych (ze zgnilizną) i z owocnikami grzybów, z dziuplami, gniazdami ptaków, o nietypowym pokroju, domieszkowych gatunków pionierskich, w tym brzozy brodawkowatej (Betula pendula), wierzby iwy (Salix caprea) i osiki (Populus tremula). 2. Ograniczenie cięć sanitarnych w drzewostanach w wieku powyżej 90 lat, w których całkowity udział grubizny świerka jest mniejszy lub równy 40%, w zbiorowiskach lesnych Serratulo-Pinetum i Peucedano- Pinetum
12.	Zubożenie składu gatunkowego i uproszczenie struktury przestrzennej, silnie przekształconych antropogenicznie drzewostanów zdominowanych przez gatunki iglaste, szczególnie na siedlisku przyrodniczym 9170²⁾ Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetun, Tilio-Carpinetum)	Prowadzenie działań rekonstrukcyjnych służących poprawie niewłaściwego stanu zachowania siedliska przyrodniczego, w tym jego struktury i funkcji, przez: 1) zwiększenie udziału drzew liściastych gatunków grądowych, w szczególności graba zwyczajnego (Carpinus betulus), lipy drobnolistnej (Tilia cordata), klonu zwyczajnego (Acer platanoides) i dęba szypułkowego (Quercus robur); 2) pozostawianie martwego drewna; 3) zahamowanie ekspansji gatunków lekkonasiennych - brzozy brodawkowatej
12.		(Betula pendula) i osiki (Populus tremula), z pozostawieniem ich w domieszce; 4) stopniowe ograniczanie liczebności świerka pospolitego (Picea abies) i sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris); 5) eliminacja gatunków obcych
13	Szkody w lasach i uprawach rolnych powodowane przez zwierzęta	1. Monitoring szkód w drzewostanach i uprawach rolnych. 2. Analiza uwarunkowań ekologicznych wpływających na stan populacji jelenia szlachetnego (Cervus elaphus), w szczególności relacji drapieżnik-ofiara. 3. Analiza przyrostu naturalnego populacji, śmiertelności osobników oraz migracji osobników. 4. Ochrona drzewostanów i upraw rolnych przez: 1) regulację liczebności oraz struktury wiekowej i płciowej (odstrzały redukcyjne) jelenia szlachetnego (Cervus elaphus); 2) zabezpieczanie upraw leśnych przed zgryzaniem i spałowaniem za pomocą ogrodzeń i repelentów; 3) zwiększenie bazy żerowej przez uprawę poletek śródleśnych z uprawami rolnymi. 5. Ochrona drzewostanów i zadrzewień przed zgryzaniem przez bobra europejskiego (Castor fiber) przez mechaniczne zabezpieczanie pni
14	Pożary lasów	1. Dostosowywanie zabezpieczenia przeciwpożarowego obszarów leśnych do II kategorii zagrożenia pożarowego lasu, w tym: 1) utrzymywanie dróg leśnych, wykorzystywanych jako dojazdy pożarowe, w sposób zapewniający ich przejezdność dla wozów strażackich; 2) utrzymywanie baz sprzętu do gaszenia pożarów lasu; 3) obserwacje i patrolowanie lasów w celu wczesnego wykrywania pożarów; 4) utrzymywanie punktu alarmowo- dyspozycyjnego (PAD); 5) utrzymywanie łączności alarmowo - dyspozycyjnej. 2. Monitorowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych. 3. Prowadzenie dyżurów przeciwpożarowych. 4. Wprowadzanie ograniczenia wstępu do lasu w okresach utrzymującego się najwyższego zagrożenia pożarowego. 5. Edukacja społeczności lokalnej oraz turystów i odwiedzających Park. 6. Współpraca z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, Państwową Strażą Pożarną i ochotniczymi strażami pożarnymi w zakresie zapobiegania pożarom lasów.
14	Pożary lasów	7. Wspieranie starań o dofinansowywanie i doposażanie jednostek ochotniczej straży pożarnej na obszarze gmin, w których położony jest Park
15	Niezgodne z prawem korzystanie z zasobów Parku, w szczególności: 1) kłusownictwo; 2) nielegalny zbiór lub odłów gatunków roślin, zwierząt lub grzybów podlegających ochronie gatunkowej	1. Współpraca w zakresie zapobiegania oraz zwalczania szkodnictwa leśnego, w szczególności z Policją, Strażą Leśną, Państwową Strażą Rybacką oraz z miejscową ludnością. 2. Patrolowanie obszaru Parku, w celu ograniczania kłusownictwa oraz nielegalnego pozyskiwania roślin i grzybów. 3. Kontrolowanie osób dokonujących amatorskiego połowu ryb. 4. Usuwanie urządzeń kłusowniczych. 5. Szkolenie pracowników Parku w zakresie umiejętności rozpoznawania gatunków roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową. 6. Prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie przestrzegania przepisów obowiązujących na obszarze Parku
16	Zanikanie tradycyjnych, ekstensywnych sposobów użytkowania gruntów, zagrażające w szczególności rzadkim gatunkom roślin segetalnych oraz gatunkom zwierząt: 1) A089⁵⁾ orlik krzykliwy (Clanga pomarina); 2) A122⁵⁾ derkacz (Crex crex); 3) A072⁵⁾ trzmielojad (Pernis apivorus); 4) A338⁵⁾ gąsiorek (Lanius collurio); 5) A081⁵⁾ błotniak stawowy (Circus aeruginosus)	1. Propagowanie ekstensywnych sposobów użytkowania gruntów, mających na celu utrzymanie mozaikowego krajobrazu rolniczego. 2. Nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu. 3. Działania na rzecz niezalesiania użytków rolnych. 4. Utrzymanie terenów użytkowanych rolniczo przez Park zgodnie z tradycyjnymi sposobami użytkowania. 5. Przeciwdziałanie urbanizacji gruntów rolnych
17	Zanikanie naturalnych zabagnień i niewielkich oczek wodnych, na skutek sukcesji wtórnej, zagrażające w szczególności gatunkom zwierząt: 1) 1042²⁾ zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis); 2) 1166²⁾ traszka grzebieniasta (Triturus cristatus (Triturus cristatus cristatus)); 3) 1188²⁾ kumak nizinny (Bombina bombina)	Działania na rzecz ochrony małej retencji, w tym odtwarzanie niewielkich oczek wodnych, usuwanie nadmiaru roślinności zielnej i krzewów oraz mułu, pogłębianie, profilowanie dna i brzegów
18	Drapieżnictwo ze strony zwierząt hodowlanych, w szczególności wizona amerykańskiego (Neovison vison)	1. Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień uniemożliwiających lokalizowanie ferm zwierząt futerkowych w otulinie Parku, w celu wykluczenia
		zagrożenia przedostania się drapieżników na obszar Parku w wyniku przypadkowego uwolnienia. 2. Monitoring populacji zwierząt nastawiony na rozpoznanie kierunków napływu i liczebności gatunków obcych. 3. Eliminacja gatunków obcych. 4. Prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie niebezpieczeństw wynikających z wprowadzania gatunków obcych do środowiska
19	Zanieczyszczenia powietrza i gleb	1. W spółpracy z j ednostkami samorządu terytorialnego w zakresie usuwania odpadów. 2. Likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów. 3. Termomodernizacj a budynków będących własnością Parku oraz modernizacja systemów ich ogrzewania. 4. Wprowadzanie i popularyzacja technologii wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, niepowodujących uszczerbku dla walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych Parku. 5. Monitoring jakości powietrza i gleb w oparciu o dane zbierane przez Stację Bazową Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego "Wigry". 6. Prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie przeciwdziałania zanieczyszczeniom powietrza i gleby
20	Niepełny zakres wiedzy dotyczącej zasobów, tworów i składników przyrody, dziedzictwa kulturowego oraz procesów ekologicznych utrudniający prawidłową ochronę przyrody i dziedzictwa kulturowego	1. Badanie dynamiki zmian stanu i funkcjonowania zasobów, tworów i składników przyrody oraz procesów ekologicznych. 2. Rozwijanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego. 3. Prowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej i dóbr kultury, w szczególności obiektów zabytkowych, cmentarzy i obiektów małej architektury. 4. Organizowanie wystaw poświęconych dziedzictwu kulturowemu regionu
21	Nieszczęśliwe zdarzenia losowe, którym ulegają zwierzęta	1. Leczenie i okresowe przetrzymywanie zwierząt wymagających opieki w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Parku, w celu doprowadzenia ich do stanu umożliwiającego powrót do naturalnego środowiska. 2. Uwalnianie do środowiska naturalnego zwierząt zdrowych
22	Szkody dokonywane przez wilka (Canis lupus) na zwierzętach hodowlanych	Współdziałanie z właścicielami zwierząt hodowlanych w zakresie zabezpieczania łąk i pastwisk, na których wypasane są zwierzęta gospodarskie, przy użyciu fladrów oraz ogrodzeń elektrycznych
23	Pogarszanie się stanu obiektów dziedzictwa kulturowego	1. Remonty, konserwacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych będących własnością Parku. 2. Propagowanie ochrony zabytków i obiektów zabytkowych stanowiących własność innych podmiotów. 3. Działania na rzecz zabezpieczenia stanowisk archeologicznych przed nieuprawnioną eksploracją. 4. Działania edukacyjne zmierzające do podtrzymania i kształtowania świadomości społeczności lokalnych, poczucia tożsamości i odpowiedzialności za dobra kultury materialnej i niematerialnej. 5. Współpraca ze służbami ochrony zabytków, jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi w zakresie ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego

II. Potencjalne zagrożenia wewnętrzne

Lp.

Identyfikacja i ocena zagrożenia¹⁾

Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożenia oraz jego skutków

Nasilenie presji urbanizacyjnej zagrażające zachowaniu różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych Parku

1. Współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień wskazujących obszary, które powinny zostać wyłączone z zabudowy.

2. Edukacja społeczności lokalnej w zakresie zagrożeń dla krajobrazu i przyrody Parku związanych z urbanizacją

Intensyfikacja rolnictwa i związane z nią:

1) specjalizacja, mechanizacja i chemizacja produkcji rolnej, której konsekwencją są monokultury i zanieczyszczenie środowiska;

2) scalanie gruntów, których konsekwencją jest zanikanie tradycyjnego krajobrazu, w tym miedz, śródpolnych zadrzewień oraz terenów podmokłych i o charakterze bagiennym

Działania na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego łączącego przyjazne środowisku praktyki gospodarowania, wspomagającego wysoki stopień różnorodności biologicznej, wykorzystującego naturalne procesy ekologiczne oraz zapewniającego właściwy dobrostan zwierząt

III. Istniejące zagrożenia zewnętrzne

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożenia¹⁾	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożenia oraz jego skutków
1	Eutrofizacja i zanieczyszczenie wód dopływających do ekosystemów wodnych Parku spoza jego granic, zagrażające w szczególności siedliskom przyrodniczym: 1) 3140²⁾ Twardowodne oligo- i	1. Wspieranie działań jednostek samorządu terytorialnego na rzecz: 1) rozbudowy kanalizacji sanitarnej umożliwiającej odprowadzanie ścieków do oczyszczalni w miejscowościach położonych
1	mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic (Charcteria spp.); 2) 3150²⁾ Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion; 3) 3160²⁾ Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne	w zlewni wód Parku poza jego granicami; 2) poprawy skuteczności oczyszczania ścieków; 3) podłączenia wszystkich gospodarstw do sieci kanalizacyjnej w miejscowościach wyposażonych w kanalizację sanitarną w zlewni wód Parku poza jego granicami. 2. Opiniowanie lub uzgadnianie przedsięwzięć, które uwzględniają zainstalowanie kanalizacji burzowej. 3. Promowanie metod usuwania zanieczyszczeń z wód burzowych i roztopowych. 4. Działania na rzecz ograniczania dopływu substancji chemicznych z obszarów użytkowanych rolniczo i z terenów zurbanizowanych. 5. Stosowanie zasad określonych w kodeksie dobrej praktyki rolniczej⁴), w szczególności dotyczących postępowania z nawozami, planowania nawożenia i prowadzenia wypasu. 6. Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień dotyczących prawidłowej gospodarki wodno- ściekowej, zasad stosowania nawozów i środków ochrony roślin, wyłączenia z zabudowy stref ochronnych wód, nie wprowadzania zabudowy hydrotechnicznej oraz zapobiegania lokalizacji w otulinie Parku obiektów i urządzeń, które mogą spowodować zanieczyszczenie wód dopływających do Parku. 7. Monitoring fizyko-chemiczny wód powierzchniowych w ramach Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego "Wigry"
2	Zmiany stosunków wodnych w otulinie Parku	Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, postanowień dotyczących utrzymania poziomu wód powierzchniowych właściwego dla ochrony mokradeł i torfowisk przed osuszeniem, w szczególności w zakresie: 1) konieczności zabezpieczania przed osuszeniem terenów podmokłych - mokradeł i torfowisk, przylegających do obszaru Parku; 2) lokalizacji kopalni kruszywa w oparciu o monitoring stanów wód powierzchniowych i podziemnych oraz o analizę potencjalnego wpływu wyrobisk kopalnianych na kształtowanie się stosunków wodnych na
2	Zmiany stosunków wodnych w otulinie Parku	obszarze Parku
3	Urbanizacja obszaru otuliny Parku mająca wpływ na przyrodę i kształtowanie się walorów krajobrazowych obszarów wewnątrz Parku	Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie wprowadzenia w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planach ogólnych gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, postanowień dotyczących ograniczania zabudowy obszarów mających bezpośredni wpływ na obszar Parku
4	Rozprzestrzenianie się obcych gatunków roślin i związane z tym pogorszenie stanu ochrony siedlisk przyrodniczych	1. Współpraca, w szczególności z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wypracowania i wdrożenia strategii postępowania z inwazyjnymi gatunkami obcymi. 2. Wspieranie działań na rzecz likwidacji pojawiających się w otulinie Parku pojedynczych okazów i stanowisk roślin gatunków obcych na etapie poprzedzającym ich liczne pojawianie się na obszarze Parku. 3. Edukacja społeczeństwa dotycząca zagrożeń i sposobów zwalczania roślin gatunków obcych
5	Zanieczyszczenie powietrza powodujące degradację flory	Propagowanie niskoemisyjnych źródeł ciepła oraz wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych, z wyłączeniem siłowni wiatrowych
6	Inwazje obcych gatunków raków (Astacidae) zagrażające rodzimym gatunkom w ekosystemach wodnych Parku	Monitoring liczebności oraz eliminowanie przez odławianie obcych gatunków raków (Astacidae) z wód Parku
7	Zanikanie lub przekształcanie cennych siedlisk przyrodniczych znajdujących się w otulinie Parku, łączących się z obszarem Parku	Nabywanie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz Parku nieruchomości, w tym przez realizację prawa pierwokupu w szczególności położonych: 1) przy południowo-wschodniej granicy Parku we wsi Sarnetki; 2) przy północno-wschodnim brzegu jeziora Pierty; 3) na cyplu między jeziorami Czarne i Krzywe; 4) przylegających do jeziora Długiego wzdłuż zachodniej granicy Parku

IV. Potencjalne zagrożenia zewnętrzne

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożenia¹⁾	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożenia oraz jego skutków
1	Zmiany klimatyczne powodujące: 1) zmniejszenie populacji gatunków roślin i zwierząt bezpośrednio zależnych od wody, w szczególności płazów, ważek oraz niektórych gatunków motyli; 2) degradację siedlisk hydrogenicznych, w szczególności torfowisk, turzycowisk, młak i lasów bagiennych; 3) zmniejszenie retencji wody w siedliskach leśnych; 4) wzrost liczebności owadów	1. Działania na rzecz ochrony małej retencji, w tym odtwarzanie niewielkich oczek wodnych, spowalnianie i ograniczanie szybkiego odpływu wód roztopowych i opadowych, zachowanie i odtwarzanie śródpolnych zadrzewień jako barier ograniczających spływ powierzchniowy, usuwanie zadrzewień i zakrzaczeń z nieleśnych ekosystemów mokradłowych oraz budowa niewielkich piętrzeń na rowach i ciekach służących retencjonowaniu wody. 2. Współpraca z właścicielami lub zarządzającymi
1	stanowiących zagrożenie dla zdrowotności drzewostanów; 5) zwiększenie zagrożenia pożarowego; 6) eutrofizację łąk i torfowisk	lasami bezpośrednio sąsiadującymi z lasami Parku w celu ograniczania masowego pojawienia się (gradacji) owadów odżywiających się tkankami drzew (kambiofagi), w celu opóźnienia procesu rozpadu drzewostanów z dominacją świerka pospolitego (Picea abies) lub sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris), przez: 1) wyszukiwanie i usuwanie drzew zasiedlonych, z wyłączeniem drzew martwych lub obumierających, umożliwiających osiąganie właściwego stanu ochrony gatunków wymagających martwego drewna; 2) wykładanie pułapek na owady (feromonowych i drzew pułapkowych); 3) korowanie drewna zasiedlonego przez kambiofagi. 3. Intensyfikacja ochrony przeciwpożarowej. 4. Ograniczanie skutków eutrofizacji łąk i torfowisk, przez ich koszenie i usuwanie biomasy
2	Budowa siłowni wiatrowych i związane z tym negatywne oddziaływanie na ptaki (Aves) i nietoperze (Chiroptera), mogące powodować: 1) śmiertelność bezpośrednią na skutek zderzeń z turbinami; 2) utratę żerowisk wywołaną płoszeniem lub przekształcaniem terenu; 3) zmianę tras przelotów wymuszoną unikaniem zasięgu turbin wiatrowych	Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planów ogólnych gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego, postanowień ograniczających budowę farm wiatrowych na trasach wędrówek oraz na obszarach żerowania ptaków (Aves) i nietoperzy (Chiroptera), w otulinie Parku i w strefie o szerokości 3 km od granic otuliny Parku, w celu zapewnienia im bezpieczeństwa żerowania i migracji
3	Inwestycje, w szczególności drogowe, mogące przyczyniać się do przerwania łączności ekologicznej - korytarzy ekologicznych i do zachwiania przyrodniczej spójności obszaru Parku z siecią sąsiadującymi obszarami Natura 2000	Działania na rzecz wprowadzania korytarzy ekologicznych w planie zagospodarowania województwa podlaskiego, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, planach ogólnych gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
4	Zmiany w środowisku przyrodniczym powodujące zmniejszanie się różnorodności biologicznej w wyniku zanikania rzadkich i objętych ochroną gatunkową gatunków roślin i zwierząt	1. Systematyczna rejestracja i monitoring rzadkich i objętych ochroną gatunkową gatunków na obszarze Parku. 2. Podejmowanie działań na rzecz restytucji lub wzmacniania populacji zanikających lub rzadkich gatunków roślin i zwierząt. 3. Współpraca z bankami genów w zakresie zachowania zasobów genetycznych i genowych rzadkich lub objętych ochroną gatunkową gatunków roślin i zwierząt
5	Skażenie wód Parku w wyniku migracji zanieczyszczeń chemicznych z odciekami, ze składowisk odpadów położonych w zlewni wód Parku poza jego granicami	1. Wspieranie działań jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności Miasta Suwałki na rzecz modernizacji oczyszczalni ścieków zmniejszającej ryzyko awarii. 2. Rozwój systemu monitoringu wód Czarnej
5		Hańczy i przepływu informacji o stanie tych wód. 3. Działania na rzecz nielokowania składowisk odpadów w otulinie Parku. 4. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w pozyskaniu środków finansowych na likwidację miejsc nieprzeznaczonych do składowania lub magazynowania odpadów oraz rekultywację terenów zdegradowanych
6	Zanieczyszczanie środowiska powodowane przez nowe obiekty przemysłowe oraz inwestycje drogowe	Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów ogólnych gmin oraz planu zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego, postanowień ograniczających budowę obiektów przemysłowych lub inwestycji drogowych w otulinie Parku, mogących negatywnie wpływać na środowisko przyrodnicze Parku
7	Choroby o charakterze epizootii, w tym afrykański pomór świń i grypa ptaków	1. Monitoring stanu zdrowia populacji zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem dzika (Sus scrofa) i ptaków związanych z wodami. 2. Wdrożenie procedur postępowania w przypadku stwierdzenia epizootii lub zaobserwowania niepokojących objawów chorobowych

Objaśnienia:

¹⁾ Ocena zagrożeń wyraża się w ich uszeregowaniu od najistotniejszego.

²⁾ Kody siedlisk przyrodniczych, nazwy siedlisk przyrodniczych oraz gatunków zwierząt lub roślin podano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713).

³⁾ Siedlisko przyrodnicze lub gatunek o znaczeniu priorytetowym.

⁴⁾ Należy przez to rozumieć zachowanie:

1) norm, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania (Dz. U. poz. 478);;

2) wymogów wzajemnej zgodności, o których mowa w obwieszczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2023 r. w sprawie wykazu wymogów podstawowych z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających przepisy Unii Europejskiej, w których określono te wymogi podstawowe (M. P. poz. 274).

⁵⁾ Kody gatunków ptaków zostały zaczerpnięte z portalu Eionet http://cdr.eionet.europa.eu/help/natura2000 będącego oficjalnym partnerem Europejskiej Agencji Środowiska (EEA).

ZAŁĄCZNIK Nr 2 2

OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW, Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ

I. Sposoby ochrony czynnej ekosystemów na obszarach ochrony ścisłej

A. W ekosystemach leśnych, nieleśnych i wodnych

Lp	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Inwentaryzacje, badania naukowe oraz monitoring środowiska i przyrody, w tym: 1) prowadzenie okresowych inwentaryzacji i monitoringu; 2) prowadzenie badań bez niszczenia okazów roślin lub uśmiercania osobników zwierząt; z wyłączeniem niektórych gatunków roślin, grzybów lub bezkręgowców, w przypadku których konieczne jest pobranie fragmentów lub całych okazów, w celu określenia przynależności gatunkowej; 3) monitorowanie inwazyjnych gatunków obcych, w szczególności ich rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej
2	1. Monitorowanie różnorodności biologicznej rakowatych (Astacidae), w tym odłowy kontrolne pułapkami żywołownymi (racznikami). 2. Ograniczanie liczebności raka pręgowatego (Phaxonius limosus) i raka sygnałowego (Pac,fastacus leniusculus), przez usuwanie z wód wszystkich osobników pozyskanych w trakcie odłowów	25,68 ha	194a (Jezioro Muliczne)
3	Ochrona walorów widokowych, przez usuwanie drzew i krzewów oraz ich odrośli na przedpolu: 1) pomostów widokowych nad Sucharem I i Sucharem IV; 2) punktu widokowego nad jeziorem Konopniak	Według potrzeb	46i, 46k, 48g, 49n i 266f
4	Ochrona przeciwpożarowa: 1) wykonywanie i utrzymywanie pasów przeciwpożarowych; 2) porządkowanie poboczy dróg publicznych, z wyniesieniem gałęzi na odległość 30 m od pasa drogowego; 3) utrzymywanie dojazdów przeciwpożarowych; 4) dostosowywanie dróg leśnych do parametrów dojazdów przeciwpożarowych; 5) utrzymywanie punktów czerpania wody gaśniczej; 6) umieszczanie tablic dotyczących zagrożenia pożarowego; 7) organizowanie obserwacji i patrolowania lasu, w celu wykrywania pożarów	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej
5	Ochrona przed nieuprawnionym wstępem osób i szkodnictwem przez: 1) egzekwowanie zakazu poruszania się osób poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi i ścieżkami oraz wjazdu pojazdów mechanicznych;	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej
	2) patrolowanie obszarów i obiektów zagrożonych kłusownictwem i szkodnictwem; 3) likwidacja sprzętu kłusowniczego; 4) współpraca z Państwową Strażą Rybacką i Policją
6	Sprzątanie ekosystemów przez zbieranie i wywóz odpadów poza obszar Wigierskiego Parku Narodowego, zwanego dalej "Parkiem"	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej

B. Inne - utrzymanie infrastruktury związanej z ochroną, edukacją i udostępnianiem obszaru Parku

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Utrzymanie obiektów infrastruktury turystycznej i edukacyjnej służącej ochronie, edukacji i udostępnianiu obszaru Parku oraz zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i mienia, w tym: 1) konserwacja, remonty, budowa, przebudowa lub rozbudowa nowych urządzeń oraz nawierzchni szlaków i ścieżek edukacyjnych; 2) malowanie i uzupełnianie oznakowania szlaków i ścieżek edukacyjnych, w tym znaków, drogowskazów i tablic; 3) podcinanie gałęzi drzew i krzewów oraz wykaszanie roślinności zlokalizowanych przy drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych oraz wokół elementów infrastruktury, w celu zapewnienia ich drożności oraz funkcjonalności; 4) zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych, w pobliżu obiektów infrastruktury i linii energetycznych, przez usuwanie leżących drzew i konarów oraz ścinkę drzew zagrażających życiu, zdrowiu bądź mieniu ludzkiemu; obalone drzewa będą pozostawiane w miejscu ścięcia z możliwością odsunięcia od szlaku	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej
2	Wzmocnienie i wyrównanie nawierzchni szlaków pieszych i rowerowych nad Sucharem I i Sucharem II, jeziorem Mulicznym i Zatoką Słupiańską; realizacja zadania uzależniona od uzyskania środków finansowych	Według potrzeb	47f, 48d, 48f, 133d, 140bi 140c
3	Okresowe zamykanie szlaków turystycznych lub zmiana ich przebiegu, w celu ograniczenia zagrożeń dla przyrody Parku oraz zagrożeń dla bezpieczeństwa turystów i odwiedzających Park	Według potrzeb	Obszar ochrony ścisłej
4	Ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego, w tym konserwacja i naprawa krzyża powstańczego oraz dojścia do niego, w obszarze ochrony ścisłej "Wierchstaw"	Według potrzeb	370c i 370d
5	Wymiana kładki nad Sucharem II, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	47f

II. Sposoby ochrony czynnej ekosystemów na obszarach ochrony czynnej

A. W ekosystemach leśnych

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych		Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Przygotowanie powierzchni pod odnowienia drzewostanów: 1) wycinanie krzewów		1) 0,91 ha;	1) 130c, 131c, 161a, 212a,
	przeszkadzających w odnowieniu drzewostanu; 2) przygotowanie gleby w		2) 260 sztuk;	226d i 297c; 2) 153b i 161a;
	placówki, w tym zdarcie pokrywy i przekopanie gleby; 3) przygotowanie gleby w talerze, w tym zdarcie pokrywy i przekopanie gleby		3) 4150 sztuk	3) 130c, 131c, 212a, 226d i 297c
2	1. Dolesienia wybranych luk i przerzedzeń - sadzenie drzew i krzewów o składach gatunkowych zgodnych z siedliskiem. 2. Rekonstrukcja drzewostanów przekształconych antropogenicznie - sadzenie drzew i krzewów o składach gatunkowych zgodnych z siedliskiem		1. 13 240 sztuk sadzonek. 2. 4750 sztuk sadzonek	1. 55a, 59b i 297c. 2. 89a, 137a i 262a
3	Pielęgnowanie upraw leśnych, poprawa warunków wzrostu i rozwoju sadzonek, przez: 1) niszczenie roślinności ograniczającej wzrost sadzonek; 2) motyczenie wokół sadzonek		1) 17,13 ha; 2) 22,86 tys. sztuk	1) 19i, 55a, 58b, 58h, 59b, 66f, 79a, 89a, 110m, 114a, 121a, 130h, 137a, 153a, 154c, 154d, 204p, 204s, 204y, 221b, 262a, 265a, 284b, 297c, 313d, 355f, 362l, 370h, 376i, 383b, 388c, 390f, 394g i 394h; 2) 55a, 59b, 66f, 79a, 89a, 130h, 137a, 153a i 262a
4	Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej upraw leśnych w wieku od 5 do 10 lat, przez wykonywanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30.04. - 30.06.) - zabieg o charakterze czyszczenia wczesnego		3,15 ha	74c, 109f, 109g, 110g, 137b i 355f
5	Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów		3,83 ha	93j, 119i, 151c, 375f i 383h, 388d i 388f
	w wieku od 11 do 20 lat, przez wykonywanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30.04. - 30.06.) - zabieg o charakterze czyszczenia późnego
6	Cięcia rozluźniające - usuwanie podszytu w celu stworzenia warunków rozwoju nowego pokolenia drzew powstałego z odnowienia naturalnego		5,67 ha	383c
7	Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów w wieku od 21 do 40 lat, przez wykonanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30.04. - 30.06) - zabieg o charakterze trzebieży wczesnej		20,08 ha	23i, 78m, 89b, 239d, 385d i 391d
8	Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów w wieku od 41 do 80 lat, przez wykonanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30.04. - 30.06) - zabieg o charakterze trzebieży późnej		243,21 ha	2g, 2h, 2m, 13a, 13b, 41d, 45a, 68f, 79b, 80i, 83b, 84c, 84h, 92b, 114i, 126b, 126c, 160d, 160f, 203h, 212i, 220d, 227d, 228j, 228k, 233c, 230t, 230w, 239o, 239i, 240m-240°, 243j, 248a, 248c, 249c, 269a, 272f, 277b, 285d, 285h, 286a, 286b, 289a, 289b, 290a, 3011, 301n, 302b, 302c, 302f, 309b, 374a, 377i, 378d, 378g, 379h, 379j i 380h
9	Monitorowanie liczebności owadów zagrażających trwałości realizowanych zabiegów ochronnych w ramach prowadzonej renaturyzacji drzewostanów, w tym:		1) 154 sztuki;	1)	7c, 23d, 24j, 33a, 35c,
	1)	wykładanie pułapek
		feromonowych do odłowu kornika drukarza (Ips typographus);			58b, 58h, 66f, 72d, 74c, 79a, 82g, 89a, 93d, 103f, 109g, 110g, 114f, 123a, 1291, 135g, 137c, 152a, 153a, 155b, 160b, 204g, 208f, 226d, 235c, 247f, 250a, 260b, 262b, 263b, 265a, 269c, 285d, 304d, 327c, 338f, 356g, 362d, 374c, 379g, 384d, 390c i 397b;
	2)	wykładanie pułapek feromonowych do odłowu brudnicy mniszki (Lymantria monacha);	2) 29 sztuk;	2)	31, 10h, 16d, 19h, 33a, 53m, 55a, 109j, 110a, 114c, 126b, 148a, 153b, 203g, 222a, 228j, 239k, 243a, 286a, 289c, 295a, 314f, 323b, 329a, 350b, 352a, 357a, 368f i 390c;
	3)	jesienne poszukiwania owadów w ściółce;	3) 50 prób;	3)	3h, 10k, 21a, 33a, 49p, 54g, 77f, 84h, 91c, 110b, 125a, 143g, 158a, 161f, 169b, 203g, 211c, 224b, 227h, 233b, 238g, 239a, 243a, 252c, 267c, 269a, 276h, 281a, 288d, 290a, 294b, 303b, 311d, 315a, 325a, 328a, 330b, 332c, 333a, 337a, 340b, 344a, 349a, 352a, 353a, 357h, 359d, 364i, 379j i 386a;
	4)	wystawianie nowych stelaży do pułapek feromonowych na kornika drukarza	4) 6 sztuk	4)	obszar ochrony czynnej
10	Przeciwdziałanie masowemu zamieraniu drzew powodowanemu przez owady i grzyby, zagrażające trwałości zabiegów renaturyzacyjnych, przez: 1) wyszukiwanie drzew zasiedlonych przez kambiofagi, w szczególności kornikowate (Scolytinae) i bogatkowate (Buprestidae); 2) korowanie zasiedlonego drewna leżącego; 3) zbieranie i likwidacja zasiedlonej kory; 4) usuwanie z drzewostanów drzew opanowanych przez owady i hubę korzeniową (Heterobasidion annosum), zagrażających masowym zamieraniem drzew i zwiększających zagrożenie pożarowe		1) 2850 roboczogodzin; 2) 125 m³; 3) 16 roboczogodzin; 4)4906 m³	Obszar ochrony czynnej
11	Rozdrabnianie (zrębkowanie) pozostających części drzew, w szczególności gałęzi, z częściowym pozostawieniem biomasy w ekosystemie		516 roboczogodzin	Obszar ochrony czynnej
12	Przeciwdziałanie szkodom powodowanym w uprawach leśnych i młodnikach przez zwierzęta, przez: 1) zabezpieczanie sadzonek w uprawach leśnych w wieku do 5 lat przed uszkadzaniem przez zwierzęta: a) środkami odstraszającymi		1a) 0,71 ha;	1a) 394g, 505b i 505c,
	(repelentami), b) ogrodzenie siatką, w tym:
	- wykonanie nowych ogrodzeń,		- według potrzeb,	- 226d i 297c,
	- naprawa istniejących;		- 690 roboczogodzin;	- obszar ochrony czynnej;
	2) zdejmowanie osłon indywidualnych;		2) 430 sztuk;	2) 37g, 38c, 55a, 58a, 58h, 59b, 67h i 79a;
	3) redukcję osobników jelenia (Cervus elaphus), w celu minimalizacji szkód w uprawach i płodach rolnych; poziom redukcji będzie ustalony na podstawie wiosennej inwentaryzacji zwierząt oraz poziomu szkód w uprawach i płodach rolnych;		3) pozyskanie: do 46 sztuk (byki - do 10 sztuk, łanie - do 30 sztuk, cielęta - do 6 sztuk);	3) obszar ochrony czynnej;
	4) zwiększenie bazy żerowej przez uprawę poletek zaporowych		4) 3,41 ha	4) 210g,293b, 338b, 362fi 366f
13	Przeciwdziałanie występowaniu i rozszerzaniu się afrykańskiego pomoru świń, przez odstrzał redukcyjny dzików (Sus scrofa)		Utrzymanie zagęszczenia populacji na poziomie 0,1 osobnika/km^{2 2)}	Obszar ochrony czynnej
14	Konserwacja punktów czerpania wody gaśniczej		4 punkty	Punkty zlokalizowane na: 1) jeziorze Kaletnik; 2) rzece Piertanka (miejscowość Tartak); 3) rzece Czarna Hańcza (miejscowość Sobolewo); 4) jeziorze Wigry (miejscowość Słupie)
15	Zmniejszenie zagrożenia pożarowego lasu przez: 1) porządkowanie terenu w pasie do 30 m od dróg publicznych - okrzesywanie drzew leżących, usuwanie gałęzi i chrustu; 2) porządkowanie terenu w pasie do 30 m od torowiska czynnej kolejki wąskotorowej; 3) porządkowanie terenu w pasie do 30 m wokół pól		1) 96,31 ha; 2) 34,00 ha; 3) 1,25 ha	Obszar ochrony czynnej
	namiotowych "Za Szkołą" i "Bindużka".
16	Utrzymanie dróg pożarowych i dojazdowych, w tym: 1) konserwacja nawierzchni dróg pożarowych i dojazdowych - uzupełnianie ubytków dróg - dowóz i plantowanie kruszywa drogowego, równanie nawierzchni; 2) konserwacja nawierzchni dróg - wyrównywanie nawierzchni równiarką; 3) bieżące naprawy dróg przy użyciu sprzętu ręcznego - uzupełnianie ubytków materiałem miejscowym, odwadnianie kałuż oraz likwidacja kolein; 4) udrożnianie szlaków komunikacyjnych - usuwanie wywrotów i złomów, odciąganie drzew z drogi; 5) utrzymanie przejezdności dróg pożarowych i dojazdowych - powiększanie prześwitów dróg przez podkrzesywanie drzew do wysokości 4 m i usuwanie krzewów wrastających w drogę; 6) utrzymanie baz przeciwpożarowych - konserwacja sprzętu i utrzymanie porządku		1) 3580 ton kruszywa; 2) 8,6 km; 3) 60 roboczogodzin; 4) 230 roboczogodzin; 5) 12,61 km; 6) 32 roboczogodziny	Obszar ochrony czynnej
17	Ochrona przeciwpożarowa, w tym: 1) organizowanie obserwacji i patroli obszarów leśnych; 2) obsługa Punktu Alarmowo- Dyspozycyjnego; 3) dyżury przeciwpożarowe Służby Ochrony Przeciwpożarowej Parku połączone z mobilnymi patrolami naziemnymi		Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
18	Utrzymanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych dotyczących zabezpieczenia przeciwpożarowego lasu		10 sztuk	Obszar ochrony czynnej
19	Modernizacja systemu łączności, w tym radiowej do celów ochrony przeciwpożarowej		Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
20	(uchylony)
21	Utrzymanie miejsc bytowania dla dziko żyjących pszczół przez: 1) obsługę i coroczne przeglądy barci oraz kłód bartnych; 2) założenie łąki kwietnej dla owadów zapylających, w szczególności pszczół		1) 16 sztuk; 2) 1,20 ha	1) 38, 48, 49, 284, 304, 323 i 388; 2)304f
22	Kontrola zasiedlenia budek przez popielicowate (Gliridae)		400 sztuk	Obszar ochrony czynnej
23	Poprawa stanu i warunków bytowania ptaków (Aves), w tym: 1) kontrola budek lęgowych; 2) zakup karmy		1) 213 sztuk; 2) do 560 kg	Obszar ochrony czynnej
24	Likwidacja barier ograniczających przestrzeń życiową zwierząt, w tym usuwanie starych ogrodzeń w miejscach, w których młody drzewostan osiągnął rozmiary, dzięki którym nie występują już istotne szkody powodowane przez zwierzęta		7934 m	26l, 38k, 46l, 60b, 68g, 69d, 71b, 71l, 72g, 78b, 79a, 79c, 82c, 93c, 93j, 104f, 114h,115d, 127b, 127g, 130d, 135g, 144b, 151c, 152a, 156c, 159g, 160b, 269c i 355f

B. W nieleśnych ekosystemach lądowych

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Przeciwdziałanie zarastaniu zbiorowisk nieleśnych przez: 1) koszenie niepożądanej roślinności; 2) usuwanie nalotu drzew i krzewów na łąkach oraz torfowiskach z usunięciem biomasy; 3) odtwarzanie siedlisk przyrodniczych - zabiegi agrotechniczne;	1-3) według potrzeb;	1-3) 5n, 5t, 10r, 21c, 21m, 21n, 77Ai, 77Ak, 77Al, 36Ac, 178s, 178t, 139g, 140h, 172c, 172f, 172h, 201c, 230°, 231p, 205f, 214j, 220x, 235c i 266k; Działki o numerach: 31, 32/3, 526/1 i 527/1, obręb ewidencyjny Leszczewek, 7 i 11 obręb ewidencyjny Magdalenowo i Wigry, 41 i 48/4, obręb ewidencyjny Burdeniszki, 5/19 obręb ewidencyjny Czerwony Folwark, 32/22 obręb ewidencyjny Gawrych Ruda, 97/10 i 97/12, obręb ewidencyjny Bryzgiel, 58/2, 59/5, 73, 74, 159, 206, 208, 209, 213/2, 214, 217-219, 225/5, 244/1 i 244/2, obręb ewidencyjny Krusznik, 6/13, 55 i 56, obręb ewidencyjny Czerwony Krzyż i 133
1	4) utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej - wydzierżawianie użytków rolnych.	4) 17,69 ha	obręb ewidencyjny Mikołajewo; 4) działki o numerach: 313 i 295, obręb ewidencyjny Maćkowa Ruda, 16 i 35, obręb ewidencyjny Krusznik i 90 i 92, obręb ewidencyjny Leszczewo
2	Redukcja osobników jelenia szlachetnego (Cervus elaphus), zapewniająca minimalizację szkód w uprawach i płodach rolnych; poziom redukcji będzie ustalony na podstawie wiosennej inwentaryzacji zwierząt oraz poziomu szkód w uprawach i płodach rolnych	Do 46 sztuk³)	Obszar ochrony czynnej
3	Przeciwdziałanie występowaniu i rozszerzaniu się afrykańskiego pomoru świń, przez odstrzał redukcyjny dzików (Sus scrofa)	Utrzymanie zagęszczenia populacji na poziomie 0,1 osobnika/km^{2 2)}	Obszar ochrony czynnej

C. W ekosystemach wodnych

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Zarybienia gatunkami ryb: 1) sieja (Coregonus maraena)⁴⁾; 2) sielawa (Coregonus albula)⁴⁾; 3) szczupak (Esox lucius)⁴⁾; 4) lin (Tinca tinca)⁴⁾; 5) pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario)⁴⁾; 6) węgorz europejski (Anguilla anguilla)⁴⁾	1) do: a) 2,1 mln osobników, w tym do 20 tys. narybku jesiennego, b) 0,02 mln osobników, w tym do 1 tys. narybku jesiennego, c) 0,2 mln osobników, w tym do 5 tys. sztuk narybku jesiennego; 2) do: a) 25 mln osobników, b) 0,5 mln osobników; 3) do: a) 2,1 mln osobników, b) 230 tys. osobników, c) 80 tys. osobników, d) 30 tys. osobników, e) 20 tys. osobników, f) 10 tys. osobników, g) 5 tys. osobników; 4) do: a) 550 kg, b) 140 kg; 5) do 4 tys. osobników; 6) do 140 kg	1) oddziały: a) 188 (jezioro Wigry), b) 199 (jezioro Mulaczysko), c) 192a (Jezioro Białe Wigierskie); 2) oddziały: a) 188 (jezioro Wigry), b)199 (jezioro Mulaczysko); 3) oddziały: a) 188 (jezioro Wigry), b) 185 (jezioro Pierty), c) 195a (Jezioro Długie), d) 198a (jezioro Krusznik), e) 187 (jezioro Omułówek), 199 (jezioro Mulaczysko), 190 (jezioro Leszczewek), 189a (jezioro Postaw) i 196a (Jezioro Okrągłe), f) 184a (jezioro Królówek), g) 186a (Jezioro Białe Pierciańskie), 57ax (jezioro Samle Małe, jezioro Samle Duże), 56c (Jezioro Gałęziste), 197a (Jezioro Czarne k. Gawrych Rudy), 200a (Jezioro Czarne k. Bryzgla) i 191a (jezioro Klonek); 4) oddziały: a) 188 (jezioro Wigry), b) 185 (jezioro Pierty); 5) oddział 401a i 401b (rzeka Czarna Hańcza na odcinku Wysoki Most - Studziany Las); 6) oddział 188 (jezioro Wigry)
2	Odłów tarlaków szczupaka (Esox lucius), sielawy (Coregonus albula) i siei (Coregonus maraena), na potrzeby hodowli materiału zarybieniowego w wylęgarni ryb Parku w miejscowości Tartak	1. Sielawa (Coregonus albula) do 3500 kg. 2. Sieja (Coregonus maraena) do 700 kg. 3. Szczupak (Esox lucius) do 1200 kg	1. 188 (jezioro Wigry). 2. 188 (jezioro Wigry), 192a (jezioro Białe Wigierskie). 3. 188 (jezioro Wigry)
3	Zimowe koszenie trzciny pospolitej (Phragmites australis) i częściowe usuwanie skoszonej biomasy, w celu poprawy warunków krążenia wód w strefie płytkiego litoralu oraz stanu i warunków bytowania ptaków gniazdujących wśród roślinności wynurzonej	Do 20 ha	188A (jezioro Wigry - Zatoka Zadworze, Ploso Północne i Południowe)
4	Kształtowanie właściwej struktury gatunkowej, wielkościowej oraz liczebności w zespołach ryb - odłowy regulacyjno-monitorujące sprzętem ciągnionym/stawnym; w jeziorach typu sielawowego odłowy sprzętem ciągnionym będą wykonywane w okresie od 1 maja do 31 października, dopuszcza się stosowanie sprzętu ciągnionego poza wyżej wymienionym okresem w celu realizacji odłowów stynki (Osmerus eperlanus)	1. Sielawa (Coregonus albula) do 27,5 tys. kg. 2. Sieja (Coregonus maraena) do 100 kg. 3. Węgorz europejski (Anguilla anguilla) do 500 kg. 4. Szczupak (Esox lucius) do 1 tys. kg. 5. Lin (Tinca tinca) do 1 tys. kg. 6. Okoń (Perca fluviatilis) do 700 kg. 7. Leszcz (Abramis brama) do 3 tys. kg. 8. Płoć (Rutilus rutilus) i wzdręga (Scardinius erythrophthalmus) do 3 tys. kg. 9. Stynka (Osmerus eperlanus) do 10 tys. kg	1) 185 (jezioro Pierty); 2) 187 (jezioro Omułówek); 3) 188 (jezioro Wigry); 4) 189 (jezioro Postaw); 5) 190 (jezioro Leszczewek); 6) 199 (jezioro Mulaczysko)
5	1. Monitorowanie różnorodności biologicznej rakowatych (Astacidae). 2. Ograniczanie liczebności raka pręgowatego (Phaxonius limosus) i raka sygnałowego (Pacifastacus leniusculus), przez usuwanie z wód wszystkich osobników pozyskanych w trakcie odłowów	2398,69 ha	1) 188 (jezioro Wigry); 2) 192a (Jezioro Białe Wigierskie); 3) 195a (Jezioro Długie Wigierskie); 4) 196a (Jezioro Okrągłe)
6	Odbudowa populacji troci jeziorowej (Salmo trutta m. lacustris) przez zarybienie	Do 2 tys. sztuk osobników	188 (jezioro Wigry)
7	Monitoring stanu ichtiofauny rzeki Czarnej Hańczy, w tym odłowy badawcze ryb (Pisces) oraz obserwacje tarlisk troci jeziorowej (Salmo trutta m. lacustris)	Według potrzeb	87c, 99a, 100a, 179a, 180a, 180b, 181a, 181b i 182a
8	Monitoring przyrodniczy małych jezior - odłowy badawcze ryb (Pisces)	8,97 ha	186 (jezioro Białe Pierciańskie) i 197 (jezioro Czarne koło Gawrych Rudy)
9	Badania składu pokarmu i sukcesu lęgowego kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo)	1 stanowisko (kolonia gniazdująca)	175zx i 175yx (Wyspa Mysia na jeziorze Wigry)
10	Prace utrzymaniowe, w tym remonty, naprawy, doposażenie sprzętowe, budowli nawodnych służących ochronie czynnej w bazie czynnej ochrony ekosystemów wodnych w Czerwonym Folwarku i w ośrodku hodowli materiału zarybieniowego w Tartaku	Według potrzeb	36An (rzeka Piertanka) i 189a (jezioro Postaw)

D. Inne - monitoring, badania naukowe, eliminowanie obcych i inwazyjnych gatunków roślin, ochrona walorów widokowych oraz utrzymanie infrastruktury technicznej, związanej z udostępnianiem obszaru Parku oraz działalnością edukacyjną

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	1. Inwentaryzacje, badania naukowe i monitoring przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków zagrożonych i rzadkich oraz gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych będących przedmiotami ochrony na obszarze specjalnej ochrony ptaków Puszcza Augustowska (PLB200002)⁵⁾ i obszarze mającym znaczenie dla Wspólnoty Ostoja Wigierska (PLH200004)⁶⁾, w tym: 1) prowadzenie okresowych inwentaryzacji i monitoringu, w szczególności: a) kierunków i dynamiki procesów przyrodniczych, b) stanu różnorodności biologicznej; 2) prowadzenie badań bez niszczenia okazów roślin lub uśmiercania osobników zwierząt; z wyłączeniem niektórych gatunków roślin, grzybów lub bezkręgowców, w przypadku których konieczne jest pobranie fragmentów lub całych okazów, w celu określenia przynależności gatunkowej. 2. Monitorowanie inwazyjnych gatunków obcego pochodzenia, w szczególności ich rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
2	Monitoring środowiska w ramach Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska i Przyrody "Wigry"	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
3	Edukacja społeczeństwa oraz udostępnianie obszaru Parku, mające na celu kształtowanie właściwych postaw wobec przyrody i propagowanie jego walorów	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
4	Eliminowanie inwazyjnych gatunków roślin, w tym usuwanie: 1) niecierpka gruczołowatego (Impatiens glandulifera), przez wielokrotne wyrywanie lub koszenie i pryzmowanie biomasy na gruncie w obszarze objętym zabiegami; 2) trojeści amerykańskiej (Asclepias syriaca), przez wyrywanie i przekopywanie stanowisk; 3) rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica), przez wielokrotne wyrywanie w ciągu sezonu wegetacyjnego i usuwanie biomasy poza obszar objęty zabiegami; 4) czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina), przez wycinanie całych okazów, usuwanie odrośli lub karczowanie; 5) dębu czerwonego (Quercus rubra), przez wycinanie, wyrywanie lub karczowanie; 6) winobluszczu pięciolistkowego (Parthenocissus quinquefolia), przez wyrywanie lub wykopywanie korzeni; 7) nawłoci kanadyjskiej (Solidago canadensis), przez wyrywanie i przekopanie gleby	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
5	Utrzymanie obiektów infrastruktury turystycznej i edukacyjnej służącej ochronie przyrody, edukacji i udostępnianiu obszaru Parku oraz zapewnieniu bezpieczeństwa osób i mienia, w tym: 1) konserwacja, remonty, przebudowa, rozbudowa lub budowa nowych urządzeń oraz nawierzchni szlaków i ścieżek edukacyjnych; 2) malowanie i uzupełnianie oznakowania szlaków i ścieżek edukacyjnych, w tym znaków, drogowskazów i tablic; 3) podcinanie gałęzi drzew i krzewów oraz wykaszanie roślinności przy drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych oraz wokół elementów infrastruktury, w celu zapewnienia ich drożności oraz funkcjonalności; 4) zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych, w pobliżu obiektów infrastruktury i linii energetycznych, przez usuwanie leżących drzew lub konarów oraz ścinanie drzew zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi bądź mieniu	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
6	Budowa pomostu w bazie Czerwony Folwark, wraz ze slipem do wodowania łodzi i dojściem; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	175bx i 189a (jezioro Postaw)
7	Wzmocnienie i wyrównanie nawierzchni szlaków pieszych i rowerowych nad Sucharem I i Sucharem II, jeziorem Mulicznym i Zatoką Słupiańską; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	Według potrzeb	48h, 49n, 133a, 140a i 149j
8	Budowa miejsc postoju pojazdów w rejonie wsi Sobolewo; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	2 obiekty	72d, 85h i 87i
9	Budowa mostu dla pieszych i rowerzystów na przesmyku między jeziorami Wigry i Postaw; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	183Aa (rzeka Czarna Hańcza)
10	Wymiana kładki nad Sucharem II, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	48h
11	Wymiana kładek w dolinie Czarnej Hańczy, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	2 obiekty	98Aa, 110d, 110f, 111a, 111b, 111i, 180a i 180b
12	Wymiana kładki przy Muzeum Wigier, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	93Af
13	Wymiana kładki nad jeziorem Konopniak, tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	266h
14	Budowa kładek w rejonie "Piasków", w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	2 obiekty	212d i 213b
15	Budowa slipu do wodowania jednostek pływających na przystani w Zakątach, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	188a (jezioro Wigry)
16	Budowa pomostu nawodnego przy polu namiotowym "Jastrzęby", w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	188a (jezioro Wigry)
17	Ochrona walorów widokowych, w tym usuwanie drzew i krzewów: 1) nad Zatoką Słupiańską jeziora Wigry; 2) przy Ośrodku Edukacji Środowiskowej; 3) na osi widokowej Muzeum Wigier - klasztor wigierski; 4) nad Zatoką Krzyżańską jeziora Wigry	Według potrzeb	93Af, 149j, 150f i 228n
18	Okresowe zamykanie szlaków turystycznych lub zmiana ich przebiegu w celu ograniczenia zagrożeń dla przyrody Parku oraz zagrożeń dla bezpieczeństwa	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
19	Ochrona przed nieuprawnionym wstępem osób i szkodnictwem	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
20	Utrzymanie czystości - sprzątanie i wywóz odpadów	Według potrzeb	Obszar ochrony czynnej
21	Budowa infrastruktury na łódź edukacyjną przy Muzeum Wigier w Starym Folwarku: 1) budowa hangaru nawodnego; 2) rozbudowa pomostu; 3) oczyszczenie dna z roślinności przybrzeżnej i namułów	1) wymiary 7,5x13 m; 2) długość 16 m; 3) do 500 m²	93Af i 188a (jezioro Wigry)
22	Budowa punktu czerpania wody gaśniczej wraz z infrastrukturą	1 punkt	36d i 185 (jezioro Pierty)

III. Sposoby ochrony czynnej ekosystemów na obszarach ochrony krajobrazowej

A. W nieleśnych ekosystemach lądowych

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Przeciwdziałanie zarastaniu zbiorowisk nieleśnych przez: 1) koszenie roślinności, usuwanie drzew i krzewów pojawiających się w ramach sukcesji naturalnej na łąkach i torfowiskach, wraz z usunięciem biomasy; 2) utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej przez stosowanie płodozmianu tradycyjnych upraw, w tym: a) użytkowanych na potrzeby Parku, b) wydzierżawionych rolnikom	Według potrzeb	1) 14c-14f, 27k, 49f, 107i, 107k, 175gy, 178n, 178o, 178p, 206k, 206cx, 206ix, 206jx, 206lx, 377b, 231a, 231j, 243b, 243d, 243f, 243h, 244b, 244d, 245a, 245b, 201a, 201b, 201j, 201n, 201x, 201y, 290d, 307b, 307g, 308d i 308f; 2a) 39a, 40a, 62g, 62h, 62i, 62j, 85a, 85f, 85g, 201n, 203b, 203c, 206ax, 206bx, 214i, 243i, 283b, 283d, 283f, 299s, 299w, 299t, 307b, 376c i 393d; 2b) 5b, 5d, 5f, 9d-9g, 9o, 9p, 9t, 9ax, 12x, 12bx, 27a, 27c, 27i, 36Ai, 36Af, 36Aj, 36Ak, 39g, 39k, 39m, 85a, 87h, 87l, 87i, 87j, 87k, 87n, 87o, 87p, 117l, 117n, 117r, 148c, 148h, 149a, 149b, 149c, 175g, 175j, 175k, 175m, 175n, 175hx, 175kx, 175mx, 175nx, 175lx, 175rx, 175°x, 178a, 178b, 178c, 178f, 201f, 201Ag, 201Ai-201Ap, 201As- 201Az, 201Abx, 201Acx, 204a- 204c, 204g-204i, 204k-204m, 206f- 206h, 206k, 206m-206o, 206s, 206ax, 206cx, 206dx, 206lx, 214i, 214j, 216j, 218cx, 218fx, 218gx, 220a, 220w, 221Af, 228c, 228k, 228l, 230b, 231zx, 239c, 240j, 240k, 240p, 240r, 240t, 244a, 244b, 283b- 283f, 284i, 284h, 299a, 300b, 300d, 300g, 301a, 301t, 301w-301y, 301ax, 301cx i 301dx
2	Przeciwdziałanie szkodom powodowanym przez ssaki roślinożerne w uprawach i płodach rolnych, w tym: 1) redukcja jelenia szlachetnego (Cervus elaphus); poziom redukcji będzie ustalony na podstawie wiosennej inwentaryzacji zwierząt oraz poziomu szkód w uprawach i płodach rolnych; 2) zwiększanie bazy żerowej, przez utrzymywanie poletek zaporowych (uprawa zbóż i roślin okopowych)	1) do 46 sztuk; 2) 1,20 ha	1) obszar ochrony kraj obrazowej; 2) 304f
3	Przeciwdziałanie występowaniu i rozszerzaniu się afrykańskiego pomoru świń, przez odstrzał redukcyjny dzików (Sus scrofa)	Utrzymanie zagęszczenia populacji na poziomie 0,1 osobnika/km^{2 2)}	Obszar ochrony krajobrazowej
4	Eliminowanie inwazyjnych obcych gatunków roślin, w tym usuwanie: 1) nawłoci kanadyjskiej (Solidago canadensis), przez wyrywanie i przekopanie gleby; 2) winobluszczu pięciolistkowego (Parthenocissus quinquefolia), przez wyrywanie lub wykopywanie korzeni; 3) róży pomarszczonej (Rosa rugosa), przez wielokrotne wyrywanie, wykopywanie korzeni i usuwanie odrośli; 4) czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina), przez wycinanie, usuwanie odrośli i karczowanie; 5) dębu czerwonego (Quercus rubra), przez wycinanie, wyrywanie i karczowanie; 6) 6) rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica), przez wielokrotne wyrywanie w ciągu sezonu wegetacyjnego i usuwanie biomasy poza obszar objęty zabiegami	1) 566 m²; 2) 30 m²; 3) 1184 m²; 4) 330 sztuk; 5) 150 sztuk 6) 96 m²	1) 93Ag, 98k, 175mx i 377b; 2) 230b i 240j; 3) 141c, 149a, 228l i 377b; 4) 204l i 204m; 5) 204l i 204m 6) 93Ag

B. Inne - ochrona walorów widokowych oraz utrzymanie infrastruktury technicznej, związanej z udostępnianiem obszaru Parku i z działalnością edukacyjną

Lp.	Rodzaj zadań ochronnych	Rozmiar	Lokalizacja¹⁾
1	Inwentaryzacje, badania naukowe, monitoring środowiska i przyrody, w tym: 1) prowadzenie okresowych inwentaryzacji i monitoringu; 2) prowadzenie badań bez niszczenia okazów roślin lub uśmiercania osobników zwierząt; z wyłączeniem niektórych gatunków roślin, grzybów lub bezkręgowców, w przypadku których konieczne jest pobranie fragmentów lub całych okazów, w celu określenia przynależności gatunkowej; 3) monitorowanie inwazyjnych gatunków obcych, w tym ich rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju	Według potrzeb	Obszar ochrony krajobrazowej
2.	Utrzymanie obiektów infrastruktury	Według potrzeb	Obszar ochrony
2.	turystycznej i edukacyjnej służącej ochronie przyrody, edukacji i udostępnianiu obszaru Parku oraz zapewnieniu bezpieczeństwa osób i mienia, w tym: 1) konserwacja, remonty, przebudowa, rozbudowa lub budowa nowych urządzeń oraz nawierzchni szlaków i ścieżek edukacyjnych; 2) malowanie i uzupełnianie oznakowania szlaków i ścieżek edukacyjnych, w tym znaków, drogowskazów i tablic; 3) podcinanie gałęzi drzew i krzewów oraz wykaszanie roślinności przy drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych oraz wokół elementów infrastruktury, w celu zapewnienia ich drożności oraz funkcjonalności; 4) zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, szlakach i ścieżkach edukacyjnych, w pobliżu obiektów infrastruktury i linii energetycznych, przez usuwanie leżących drzew lub konarów oraz ścinanie drzew zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi bądź mieniu	Według potrzeb	krajobrazowej
3	Zagospodarowanie otoczenia budynku wystawy rybackiej w Czerwonym Folwarku, w tym: 1) ustawienie ławostołów, wymiana oświetlenia zewnętrznego, konserwacja i udostępnienie łodzi rybackiej (realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych); 2) wycięcie niektórych drzew i krzewów z powierzchni rewitalizowanego sadu oraz ścinka drzew zasłaniających i pochylonych na sad, wraz z usunięciem ściętych drzew z powierzchni	1 obiekt	175dx i 175fx oraz działka o numerze 48 obręb ewidencyjny Czerwony Folwark
4	Wzmocnienie i wyrównanie nawierzchni ścieżki edukacyjnej LAS; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	100 m	49g, 49m i 49k
5	Modernizacja i rozbudowa Muzeum Wigier w Starym Folwarku; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	93Ag
6	Adaptacja obiektu edukacyjnego "Dziupla" na cele wolontariatu, w tym- wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	49h i 49i
7	Budowa obiektów do obsługi turystów przy siedzibie Parku w Krzywem - punktu recepcyjnego i wypożyczalni rowerów, w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	Do 3 obiektów	49f, 49g i 49l
8	Budowa obiektu recepcyjnego na polu namiotowym "Jastrzęby", w tym wykonanie dokumentacji projektowej; realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych	1 obiekt	230i
9	Prace porządkowe wokół Ośrodka Edukacji Środowiskowej Słupie - wykaszanie roślinności, wycinanie odrostów krzewów oraz sprzątanie	Według potrzeb	149l
10	Usuwanie odrośli drzew i krzewów na przedpolu punktów widokowych, na: a) Półwyspie Klasztornym, b) przystanku kolejki wąskotorowej "Binduga"	Według potrzeb	175gy i 379b
11	Prace utrzymaniowe, w tym bieżące remonty, naprawy i doposażenie sprzętowe, budynków i urządzeń służących ochronie czynnej w bazie czynnej ochrony ekosystemów wodnych w Czerwonym Folwarku oraz w ośrodku hodowli materiału zarybieniowego w Tartaku	Według potrzeb	36Am i 175w
12	Przechwycenie i zagospodarowanie wód opadowych spływających z parkingu i dachów budynków siedziby Parku, w tym wymiana nawierzchni parkingów	0,54 ha	49g
13	Naprawy lub remonty obiektów Parku, w tym budynków i budowli	Według potrzeb	Obszar ochrony krajobrazowej
14	Utrzymanie czystości - sprzątanie i wywóz odpadów	Według potrzeb	Obszar ochrony krajobrazowej
15	Ochrona przeciwpożarowa obszarów leśnych - instalacja punktu obserwacji stałej	1 punkt	Działka o numerze 131/16 obręb ewidencyjny Leszczewek
16	Budowa slipu do wodowania jednostek pływających na przystani w Zakątach, w tym wycięcie jednego drzewa (realizacja uzależniona od uzyskania środków finansowych)	1 obiekt	230d

Objaśnienia:

¹⁾ Obszary zajmowane przez ekosystemy leśne, lądowe ekosystemy nieleśne i ekosystemy wodne zostały przestrzennie podzielone na oddziały oznaczone liczbą lub liczbą i wielką literą oraz pododdziały oznaczone małą literą. Podział na oddziały i pododdziały przyjęto zgodnie z Leśną Mapą Numeryczną Parku, według stanu na dzień 1 stycznia 2012 r. Leśna Mapa Numeryczna Parku znajduje się w Systemie Informacji Przestrzennej w siedzibie Parku w miejscowości Krzywe. Podział na obszary objęte ochroną ścisłą, czynną i krajobrazową przyjęto zgodnie z mapą pod tytułem: "Mapa stref ochrony Wigierskiego Parku Narodowego", sporządzoną w skali 1:20 000, według stanu na dzień 1 stycznia 2014 r. Podział na działki geodezyjne i obręby ewidencyjne jest zgodny z mapami ewidencji gruntów. Mapy znajdują się w siedzibie Parku, w miejscowości Krzywe.

²⁾ Zagęszczenie populacji dzika (Sus scrofa) dotyczy całego obszaru Parku.

³⁾ Podana wartość redukcji jelenia szlachetnego (Cervus elaphus) dotyczy całego obszaru Parku.

⁴⁾ Zarybianie będzie dokonane w oparciu o materiał zarybieniowy o cechach właściwych lokalnym populacjom ryb, w celu stabilizacji składów jakościowych i ilościowych populacji ryb występujących na obszarze Parku.

⁵⁾ Kod obszaru został określony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. poz. 133 i 358, z 2012 r. poz. 358, z 2017 r. poz. 1416, z 2018 r. poz. 1789,z 2022 r. poz. 96 oraz z 2023 r. poz. 1281).

⁶⁾ Kod obszaru został określony zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2023/244 z dnia 26 stycznia 2023 r. w sprawie przyjęcia szesnastego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowaną jako dokument nr C(2023) 607) (Dz. Urz. UE L 36 z 07.02.2023, str. 384).

ZAŁĄCZNIK Nr 3

OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW

I. Obszary ochrony ścisłej

A. Czynna ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów

Nazwa gatunkowa

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobów ochrony

Wybrane gatunki roślin, zwierząt i grzybów, w szczególności gatunków objętych ochroną gatunkową oraz będących przedmiotami ochrony na obszarze specjalnej ochrony ptaków Puszcza Augustowska (PLB200002)¹⁾ i obszarze mającym znaczenie dla Wspólnoty Ostoja Wigierska (PLH200004)²⁾

1. Monitorowanie różnorodności gatunkowej oraz stanu populacji roślin, zwierząt lub grzybów, w tym ich wielkości i rozmieszczenia poszczególnych gatunków.

2. Monitorowanie roślin inwazyjnych gatunków obcych, w tym ich rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju

Badania prowadzone w sposób niepogarszający stanu ochrony:

1) metodami przyżyciowymi, jedynie u niektórych gatunków będą pobierane fragmenty lub całe okazy w celu określenia przynależności gatunkowej;

2) przy użyciu urządzeń GPS, do określania lokalizacji stanowisk gatunków;

3) z wykorzystaniem fotopułapek w badaniach zwierząt kręgowych

II. Obszary ochrony czynnej

A. Czynna ochrona gatunków roślin

Lp.	Nazwa gatunkowa	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
1	Rodzime gatunki roślin występujące na obszarze Wigierskiego Parku Narodowego, zwanego dalej "Parkiem"	Ochrona rodzimych gatunków roślin przed inwazyjnymi gatunkami obcymi	Usuwanie roślin inwazyjnych gatunków obcych w miejscach ich występowania
2	Wybrane gatunki roślin naczyniowych oraz mchów i wątrobowców, w szczególności gatunki zagrożone wyginięciem, rzadkie lub objęte ochroną gatunkową	Monitorowanie różnorodności gatunkowej oraz stanu populacji, w tym jej wielkości i rozmieszczenia poszczególnych gatunków	Badania będą prowadzone: 1) metodami przyżyciowymi, jedynie u niektórych gatunków będą pobierane fragmenty lub całe okazy w celu określenia przynależności gatunkowej; 2) na stałych powierzchniach monitoringowych (badania dynamiki zmian); 3) przy użyciu urządzeń GPS, do określania lokalizacji stanowisk gatunków
3	Gatunki światłożądne i ciepłolubne	Poprawa warunków występowania	Usuwanie nadmiernej ilości ekspansywnych gatunków roślin w warstwie runa, podszytu i podrostu oraz rozluźnianie zwarcia drzewostanu na obszarze występowania gatunków

B. Czynna ochrona gatunków zwierząt

Lp.	Nazwa gatunkowa	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
1	Wybrane gatunki zwierząt, w szczególności gatunki zagrożone, rzadkie lub objęte ochroną gatunkową	1. Monitorowanie różnorodności gatunkowej, liczebności i rozmieszczenia. 2. Określenie ekologicznych i przestrzennych uwarunkowań występowania. 3. Monitorowanie inwazyjnych gatunków obcych, w tym ich rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju	Badania prowadzone w sposób niepogarszający stanu ochrony: 1) metodami przyżyciowymi, j edynie u niektórych gatunków będą pobierane okazy w celu określenia przynależności gatunkowej; 2) przy użyciu urządzeń GPS, do określania lokalizacji stanowisk gatunków; 3) z wykorzystaniem fotopułapek
2	Gatunki zwierząt zagrożone wyginięciem, rzadkie lub objęte ochroną gatunkową	Ograniczanie liczebności drapieżników	Monitoring stanu liczebności populacji oraz odstrzał redukcyjny: 1) jenota (Nyctereutes procyonoides), 2) lisa (Vulpes vulpes), 3) wizona amerykańskiego (Neovison vison) - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2023 r. poz. 1082), po uprzednim rozpoznaniu uwarunkowań ekologicznych w odniesieniu do presji drapieżniczej
3	Nietoperze (Chiroptera)	Ochrona miejsc bytowania	1. Ochrona drzew z dziuplami. 2. Utrzymanie miejsc przebywania kolonii rozrodczych (strychy) oraz miejsc hibernacji (ziemne piwnice)
4	Ptaki (Aves)	Monitoring stanowisk lęgowych	1. Inwentaryzacje i kontrole stanu zasiedlenia gniazd, w szczególności ptaków szponiastych (Accipitriformes), bociana białego (Ciconia ciconia), bociana czarnego (Ciconia nigra), czapli białej (Ardea alba) i czapli siwej (Ardea cinerea). 2. Obserwacje bezpośrednie z użyciem urządzeń optycznych, aparatu fotograficznego i fotopułapek; dopuszcza się użycie bezzałogowego statku powietrznego (drona)
		Monitoring ptaków jeziora Wigry	Liczenia ptaków z łodzi motorowej - obserwacje bezpośrednie
		Monitoring zachowań polęgowych ptaków	Rejestrowanie przemieszczeń bielików (Haliaeetus albicilla) z wykorzystaniem telemetrii GPS
		Poprawa stanu i warunków bytowania oraz ochrona miejsc występowania	1. Kontrola i czyszczenie budek lęgowych. 2. Dokarmianie w okresie zimowym, przy osadach Parku. 3. Wykaszanie trzciny w kolonii mew (Larinae) przy Zatoce Hańczańskiej i półwyspie Rosochaty Róg. 4. Wykaszanie trzciny na niewielkich powierzchniach na jeziorze Wigry wraz z wywozem pozyskanej biomasy. 5. Wykonanie sztucznych wysp dla rybitw (Sterninae) i mew (Larinae) na jeziorze Wigry. 6. Wykaszanie otwartych przestrzeni stanowiących żerowiska ptaków szponiastych (Accipitriformes). 7. Ochrona drzew z dziuplami. 8. Odkrzaczanie dolotu do budek lęgowych dla gągoła (Bucephala clangula). 9. Konserwacja i budowa platform gniazdowych oraz wykonanie zabezpieczeń uniemożliwiających dostęp drapieżników do gniazd. 10.Wyznaczanie stref ochronnych
5	Płazy (Amhibia)	Poprawa warunków bytowania	Ochrona płazów (Amphibia) podczas wędrówek sezonowych, w tym stawianie barier i przenoszenie płazów przez drogi w miejscowościach Krzywe i Wiatrołuża
6	Owady (Insecta)	Poprawa warunków bytowania	Czyszczenie i konserwacja barci i kłód bartnych
7	Gatunki zwierząt bytujące w martwym drewnie	Utrzymanie lub zwiększenie powierzchni siedlisk dla organizmów zasiedlających martwe drewno	1. Pozostawianie martwych drzew stojących i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu, w tym spróchniałych (ze zgnilizną) i z owocnikami grzybów (hubami), z dziuplami, gniazdami ptaków, o nietypowym pokroju, domieszkowych gatunków pionierskich, w szczególności brzozy brodawkowatej (Betula pendula), wierzby iwy (Salix caprea) i osiki (Populus tremula). 2. Ograniczenie cięć sanitarnych w zbiorowiskach 39oślinnych Serratulo pinetum i Peucedano-Pinetum, w wieku drzewostanu powyżej 90 lat, gdy całkowity udział grubizny świerka jest mniejszy lub równy 40%

C. Czynna ochrona gatunków grzybów

Lp.	Nazwa gatunkowa	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
1	Rzadkie gatunki grzybów, których środowiskiem	Tworzenie odpowiednich warunków życia dla	1. Prowadzenie rejestru martwych drzew ze względu na występowanie poszczególnych grup systematycznych grzybów.
1	bytowania jest martwe drewno	gatunków grzybów	2. Pozostawianie martwych drzew, złomów i wywrotów do ich biologicznego rozkładu
2	Gatunki zagrożone wyginięciem, rzadkie lub objęte ochroną gatunkową	Monitorowanie różnorodności gatunkowej grzybów oraz rozmieszczenia stanowisk poszczególnych gatunków	1. Badania prowadzone metodami przyżyciowymi, jedynie w przypadku niektórych gatunków będą pobierane owocniki w celu określenia przynależności gatunkowej. 2. Lokalizacja stanowisk gatunków będzie określana za pomocą urządzeń GPS
3	Porosty, w szczególności granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria)	Ochrona miejsc występowania	1. Inwentaryzowanie stanowisk. 2. Wyznaczanie stref ochronnych stanowisk

III. Obszary ochrony krajobrazowej

A. Czynna ochrona gatunków roślin

Nazwa gatunkowa	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
Wybrane gatunki roślin naczyniowych oraz mchów i wątrobowców, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków zagrożonych wyginięciem, rzadkich lub objętych ochroną gatunkową	Monitorowanie różnorodności gatunkowej oraz rozmieszczenia stanowisk poszczególnych gatunków	1. Badania prowadzone metodami przyżyciowymi, jedynie w przypadku niektórych gatunków będą pobierane fragmenty roślin lub całe osobniki w celu określenia przynależności gatunkowej. 2. Lokalizacja stanowisk gatunków będzie określana za pomocą urządzeń GPS

B. Czynna ochrona gatunków zwierząt

Nazwa gatunkowa

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobów ochrony

Wybrane gatunki, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków zagrożonych wyginięciem, rzadkich lub objętych ochroną gatunkową

1. Monitorowanie różnorodności gatunkowej, liczebności i rozmieszczenia.

2. Określenie ekologicznych i przestrzennych uwarunkowań występowania.

3. Monitorowanie inwazyjnych gatunków obcych, w tym ich pochodzenia, rozmieszczenia, wielkości populacji i dynamiki rozwoju

1. Badania prowadzone bez uśmiercania, z wyjątkiem niektórych gatunków bezkręgowców, w przypadku których konieczne jest pobieranie okazów w celu określenia przynależności gatunkowej oraz przestrzennego rozmieszczenia w obszarze.

2. Lokalizacja stanowisk gatunków określana za pomocą urządzeń GPS.

3. W badaniach będą wykorzystywane fotopułapki

C. Ochrona gatunków grzybów

Nazwa gatunkowa	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
Gatunki zagrożone wyginięciem, rzadkie lub objęte ochroną gatunkową	Monitorowanie różnorodności gatunkowej, liczebności i rozmieszczenia stanowisk poszczególnych gatunków	1. Badania prowadzone metodami przyżyciowymi, jedynie w przypadku niektórych gatunków będą pobierane owocniki w celu określenia przynależności gatunkowej.
		2. Lokalizacja stanowisk gatunków będzie określana za pomocą urządzeń GPS

Objaśnienia:

¹⁾ Kod obszaru został określony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. poz. 133 i 358, z 2012 r. poz. 358, z 2017 r. poz. 1416, z 2018 r. poz. 1789 oraz z 2022 r. poz. 96).

²⁾ Kod obszaru został określony zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2023/244 z dnia 26 stycznia 2023 r. w sprawie przyjęcia szesnastego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowaną jako dokument nr C(2023) 607) (Dz. Urz. UE L 36 z 07.02.2023, str. 384).

ZAŁĄCZNIK Nr 4

WSKAZANIE OBSZARÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, CZYNNĄ ORAZ KRAJOBRAZOWĄ

Lp.	Rodzaj ochrony	Lokalizacja¹⁾
1	Ochrona ścisła	1b-1m, 2a-2d, 2i-2l, 3a-3c, 3g, 3k, 3m, 4b, 4d-4g, 5ax, 5l, 5m, 5°, 5z, 6h, 7d, 7k-7m, 8a-8i, 8l, 8m, 9cx-9fx, 9ix, 9n, 10c-10f, 10°, 10p, 11b-11d, 11h, 11i, 12b, 12f-12i, 12k, 12m-12t, 12hx, 12ix, 14h-14n, 15b-15f, 16a-16f, 17a-17f, 18a-18c, 19a, 19f, 19m, 19n, 19r, 20a, 20j, 20l, 20r, 21b, 21g, 21j-21l, 21p, 21r, 22b, 22i, 22k, 22m, 23g, 23k-23m, 24b, 24c, 24h, 24k, 24l, 24s-24w, 24x, 25a-25c, 25g, 25l, 25m, 26a, 26b, 26f, 26g, 26m, 26n, 27n, 27o, 28d, 28f, 28h, 28j, 29d, 29k-29n, 30a, 30d, 30h, 30i, 31a, 31b, 31d, 31f, 32a, 32c, 32f, 33d- 33g, 34a-34g, 35h, 36Aa, 36b, 36f, 36g, 36i-36k, 37b, 37d, 39r, 40f-40i, 41b, 43b, 43d-43h, 43j-43l, 43o, 43s, 44a, 44b, 45c, 45f, 46a, 46c, 46f, 46k, 47f, 47h, 47j, 48b-48g, 50d, 51b, 51c, 51g, 52b, 52c, 52g, 52j, 53ax, 53n, 53o, 53z, 54a, 54i, 54j, 54l, 55c, 55d, 56i, 56k, 56l, 56n, 56o, 56s, 56w, 56x, 56y, 57ay, 57b, 57bx, 57by, 57cx, 57cz, 57d, 57dx, 57ix, 57dy, 57dz, 57fy, 57g, 57gx, 57gy, 57gz, 57h, 57hx, 57hz, 57i, 57iy, 57iz, 57j, 57jx, 57jz, 57k, 57kx, 57ky, 57kz, 57l, 57ly, 57m, 57mx, 57n, 57nx, 57jy, 57ny, 57o, 57oy, 57ox, 57px, 57py, 57ry, 57s, 57sx, 57sy, 57t, 57tx, 57ty, 57wx, 57wy, 57xx, 57y, 57z, 57zx, 57zy, 58d, 58f, 61a-61c, 61f-61r, 64b, 64c, 65d, 67f, 68c, 69b, 69c, 70b, 71c, 71j, 72b, 75d, 75f-75h, 76i, 77Aa-77Ad, 77Ag, 77Ah, 77Aj, 77Am, 77An, 77g, 78c-78g, 78i, 78j, 78l, 85j-85m, 86a-86f, 86i, 86j, 86l-86n, 93Aj, 93a, 93b, 93f, 93h, 93l, 94d, 94g, 98Ab, 98c-98f, 99h, 99j, 105i, 107a, 107j, 107p, 107r, 110h-110k, 110r, 111c, 111d, 111g, 111o, 111j, 116f, 118a-118j, 119k- 119m, 121d-121h, 121k-121m, 122b-122f, 122i, 122o-122s, 122w, 127f, 127h, 128a-128c, 128f-128h, 129b-129f, 129h, 133d, 134d-134i, 135a-135d, 135i-135l, 136c-136f, 140b-140f, 141a, 141d, 141g, 141i, 142a, 142c, 143b, 143c, 144f, 144g, 147b-147d, 147h, 149h, 149k, 150a-150d, 150g-150j, 150m, 150p, 150s, 151a, 151b, 156h, 156i, 157f, 157g, 157i, 159a-159d, 160a, 161i, 164c, 165b-165h, 166b-166d, 167c, 168a-168c, 169c, 169h, 170a-170c, 171a- 171c, 172a, 172b, 172j, 172k, 174a-174d, 178h, 178w, 193a, 194a, 201Aa- 201Af, 201Arx, 201p, 201r, 204n, 205a, 205c, 205d, 206a, 206c, 206y, 208f, 210c, 212c, 212f, 212g, 213a, 213c, 213d, 214d, 215a, 216a-216f, 216i, 216k, 216l, 217a, 217c, 217f, 217g, 217i, 217j, 217l, 217o, 218a, 218ax, 218bx, 218f- 218x, 219a-219c, 219i-219z, 220ax, 220bx, 220f, 222d, 222f, 226g, 223d, 223i, 224f, 224i, 226f, 226h, 227a-227c, 227f, 228f-228h, 231m, 231mx, 231px, 231z, 232b, 232d-232j, 232l, 233d, 233f, 233i-233k, 234c, 234f, 235a, 235b, 236a-236d, 237c, 238a, 238f, 239r, 240ax, 253a-253d, 253g, 253h, 256c, 266b-266g, 266i, 266l, 267f-267k, 269b, 270b, 274a-274d, 275a-275d, 275i, 276a-276f, 276j, 277f-277k, 278b-278f, 279b, 283a, 284j, 285a-285f, 285g, 285i, 285j, 286d, 288f, 292a, 295c, 296f, 299b, 299d, 299f, 299g, 299j- 299m, 299o, 299p, 299z, 300c, 300f, 300h, 301bx, 301c, 301d, 301f-301k, 301m, 301r, 302g, 303d, 314a, 314b, 314h, 315d, 316a-316g, 317a, 318a, 318b, 321c, 321d, 323f, 327c, 330c, 330d, 332f, 333c, 333d, 334a-334h, 334j, 335a-335g, 336a-336j, 339d, 340d, 341a, 341h, 344g, 347d, 347j, 350a, 354h, 355b, 357d, 357i, 358i, 358j, 359c, 359h, 359i, 360h, 361c-361l, 362b, 362d, 362k, 363c, 363d, 363h, 364c, 364h, 365c, 369a, 369d, 369j, 370a-370g, 370i, 376a, 376g, 376h, 378a-378c, 378k, 379c, 380a, 382a, 382b, 383a, 386d, 388b, 393a, 393h, 394a i 398h
2	Ochrona czynna	1. 1a, 2f-2h, 2m, 3d, 3f, 3h-3j, 3l, 4a, 4c, 5a, 5c, 5g-5k, 5n, 5p-5y, 6a-6g, 7a- 7c, 7f-7j, 8j, 8k, 9a, 9c, 9d, 9j-9m, 9r-9bx, 9gx, 9hx, 10a, 10b, 10g-10n,
		10r, 11a, 11f, 11g, 12a, 12c, 12d, 12j, 121, 12w, 12y, 12z, 12ax, 12dx, 13a, 13b, 14a, 14b, 14g, 15a, 16a-16f, 17g-17i, 18d-18j, 19b-19d, 19g-191, 19o, 19p, 19s, 20b-20i, 20k, 20m-20p, 21a, 21c-21f, 21h, 21i, 21m-21o, 22a, 22C-22h, 22j, 221, 23a-23f, 23h-23j, 24a, 24d-24g, 24i, 24j, 24m, 24n, 24p, 24r, 25d, 25f, 25h-25j, 26c, 26d, 26h-261, 27a-27j, 271, 27m, 27r, 28a-28c, 28g, 28i, 29a-29c, 29f-29j, 30b, 30c, 30f, 30g, 30j-30°, 31c, 31g, 31h, 32b, 32d, 32g, 32h, 33a-33c, 33h-33j, 35a-35g, 351-351, 36a, 36c, 36d, 36h, 36Ab-36Ad, 36Ag, 36Ah, 36An, 36Ap, 36Ar, 37a, 37c, 37f-37j, 38a-38k, 39b-39k, 39m-39p, 39s, 40b, 40d, 40j-40n, 41a, 41c-41i, 42a- 42j, 43a, 43c, 43i, 43m, 43n, 43p, 43r, 44c-44i, 45a, 45b, 45d, 46a, 46b,46d, 46g-46j, 461, 47a, 47c, 47d, 47g, 47i, 47k-47m, 48a, 48h, 48i-48k, 49a-49d, 49n-49w, 50a-50c, 50f, 50g, 51a, 51d, 51f, 52a, 52d, 52f, 52h, 52i, 53a-53m, 53p, 54b, 54d, 54g, 54h, 54k, 55a, 55b, 56a-56h, 56j, 56m, 56p, 56r, 56t, 56z, 57a, 57c, 57f, 57p, 57r, 57w, 57x, 57ax, 57fx, 571X, 57rx, 57Ух, 57cy, 57hy, 57my, 57xy, 57Уу, 57az, 57bz, 57fz, 571z, 57mz, 57nz, 57oz, 58a-58c, 58g-58i, 59a-59d, 60a-61d, 62a-62f, 63a-63c, 64a, 64d- 64h, 65a-65c, 65f-65h, 66a-66h, 67a-67d, 67g, 67h, 68a, 68b, 68d-68g, 69a, 69d-69h, 70a, 70c-70j, 71a, 71b, 71d-71i, 71k, 711, 72a, 72c-72g, 73a-73h, 74a-74d, 75a-75c, 76a-76h, 77a-77f, 77h, 77i, 77Af, 77Ai, 77Ak, 77A1, 78a, 78b, 78h, 78k, 78m-78o, 79a-79k, 80a-80j, 81a-81i, 82a-82g, 83a-83k, 84a-841, 85c, 85d, 85h, 85i, 86g, 86h, 86k, 86o, 86p, 87a-87f, 87i, 87r-87x, 88a-88c, 89a, 89b, 90a-90c, 91a-91f, 92a-92g, 93c, 93d, 93g, 93i-93k, 93m, 93Ab, 93Ad, 93Af, 93Ai, 93Ak, 93Am, 94a-94c, 94f, 95a, 95b, 96a-96i, 97a-97k, 98Aa, 98a, 98b, 98g-98o, 99a-99g, 99i, 99k, 100a-100f, 101a, 102a, 103a-103f, 104a-104g, 105a-105h, 106a- 106d, 106g, 107b-107f, 1071-107o, 107t, 108a-108h, 109a-109k, 110a- 110g, 1101-110p, 111a, 111b, 111f, 111h, 111i, 111k-111n, 112a-112d, 113a-113c, 114a-114j, 115a-115g, 116a-116d, 116g, 117a-117h, 117k, 117t, 118k-118m, 119a-119j, 120a-120h, 121a, 121b, 121i, 121j, 122a, 122g, 122h, 122j-122n, 122t, 123a-123g, 124a, 125a, 126a-126d, 127a- 127d, 127g, 127i-127k, 128d, 128i, 129a, 129g, 129i-1291, 130a-130h, 131a-131d, 132a, 133a-133c, 134a-134c, 134j, 135f-135h, 136a, 136b, 137a-137c, 138a-138h, 139a-139g, 140a, 140g-140j, 141b, 141f, 141h, 142b, 142d, 142f, 143a, 143d-143j, 144a-144d, 144h-144j, 145a-145g, 146a-146d, 147a, 147f, 147g, 148a, 148b, 148d, 148g, 149f, 149g, 1491, 149j, 150f, 150k, 1501, 150n, 150°, 151c, 152a-152gT 153a-153c, 154a- 154d, 155a-155c, 156a-156g, 157a-157d, 157h, 158a-158c, 159f, 159g, 160b- 160g, 161a-161h, 162a- 162c, 163 a, 163b, 164a, 164b, 164d, 165a, 166a, 167a, 167b, 167d, 169a, 169b, 169d-169g, 172c-172i, 1721, 172m, 173a, 173b, 175a, 175c-175f, 1751, 175°, 175s, 175z, 175ax, 175bx, 175px, 175sx, 175tx, 175xx-175zx, 175ay, 175by, 175cx, 175cy, 175fy, 176a- 176c, 177a-1771, 178d, 178g, 178i-1781, 178s, 178t, 179 a, 180a, 180b, 181a, 181b, 182a, 183Aa, 183 a, 184a, 185a, 186a, 187a, 188a-188i, 189a, 190a, 191a, 192a, 195a, 196a, 197a, 198a, 199a, 200a, 201c, 201 d, 201i, 201k-201m, 201s-201w, 201z-201cx, 201Ah, 201Adx, 201Ahx, 201Aix, 201Anx, 201Aox, 202a-202g, 203 a, 203d-203h, 204ax-204cx, 204d, 204f, 204o-204z, 205b, 205f-205h, 206b, 206d, 206g-206j, 2061, 206p, 206r, 206x, 206z, 207a-207i, 208a-208d, 208g, 209a-209k, 210a, 210b, 210d- 210j, 211a-211d, 212a, 212b, 212d, 212h, 212i, 213b, 214a-214c, 214f- 214h, 214j, 215b, 216g, 216h, 217b, 217d, 217h, 217k, 217m, 217n, 218b- 218d, 218z, 218dx, 218ix, 218jx, 218mx, 219d-219h, 220b-220d, 220g- 220t, 220x, 220z, 220cx, 221a, 221b, 221Aa-221Ad, 221Ag, 222a-222c, 223a-223c, 223f-223h, 224a-224d, 224g, 224h, 225a-225d, 226a-226d, 227d, 227g-227i, 228a-228d, 228i-228k, 228m, 228n, 229a-229m, 230a, 230c, 230f-230h, 230j-230w, 231b-231i, 231k, 2311, 231n-231x, 231y,
		231ax-231lx, 231nx, 231ox, 231rx-231zx, 231Aa, 231Ab, 232a, 232c, 232h, 232k, 232m, 233a-233c, 233g, 233h, 234a, 234b, 234d, 234g, 234h, 235c, 235d, 236f, 236g, 237a, 237b, 238b-238d, 238g-238i, 239a-239p, 239s, 240b-240i, 240m-240°, 240s, 240w-240z, 241a-241d, 242a, 242b, 243a, 243c, 243g, 243j-2431, 244g-244k, 245c-245h, 246a-246d, 247a- 247f, 248a-248g, 249a-249g, 250a-250d, 251a-251c, 252a-253f, 254a- 254d, 255a-255f, 256a, 256b, 256d, 257a, 258a, 259a-259f, 260a-260g, 261a-261f, 262a-262h, 263a-263c, 264a, 264b, 265a-265h, 266a, 266h, 266j, 266k, 266m, 267a-267d, 268a-268d, 269a, 269c, 270a, 270c, 271a- 271c, 272a-272i, 273a, 273b, 274f, 274g, 275f-275h, 276g-276i, 277a- 277d, 2771, 277m, 278a, 278g, 279a, 280a, 280b, 281a-281h, 282a-282h, 283c, 283g-283i, 284a-284f, 284k, 2841, 285d, 285h, 286a-286c, 287a- 287c, 288a-288d, 289a-289g, 290a-290c, 291a-291h, 292b-292f, 293a- 293g, 294a-294c, 295a, 295b, 295d, 296a-296d, 296g, 297a-297f, 298a- 298h, 299h, 299i, 299n, 299r, 299x, 299y, 300a, 300i-300°, 301b, 3011, 301n-301p, 301s, 301z, 302a-302f, 303a-303c, 303f, 304a-304d, 305a- 305d, 306a-306g, 307a, 307c, 307i-307k, 308a-308c, 308g-308i, 309a- 309j, 310a, 311a-311f, 312a-312c, 313a-313f, 314c-314g, 314i-3141, 315a-315c, 315f-315i, 319a-319c, 320a-320d, 321a, 321b, 322a, 322c, 323a-323d, 324a-324f, 325a-325c, 326a-326c, 327a, 327b, 328a, 328b, 329a-329d, 330a, 330b, 331a-331f, 332a-332d, 332g-332i, 333a, 333b, 333f, 334i, 337a, 337b, 338a-338g, 339a-339c, 340a-340c, 341b-341g, 341i, 342a-342d, 343a-343h, 344a-344f, 345a-345j, 346a-346i, 347a- 347c, 347f-347i, 348a-348d, 349a-349c, 350b-350g, 350i-350m, 351a- 3511, 352a-352h, 353a-353j, 354a-354f, 354h-354o, 355a, 355c-355f, 356a-356h, 357a-357c, 357f-357h, 358a-358h, 358k, 359a, 359b, 359d- 359g, 359j, 359k, 360a-360g, 361a, 361b, 362a, 362c, 362f-362j, 3621, 363a, 363b, 363f, 363g, 364a, 364b, 364d-364g, 364i, 365a, 365b, 366a- 366f, 367a-367d, 368a-368h, 369b, 369c, 369f-369i, 370h, 371a-371i, 372a-372i, 373a-373d, 374a-374d, 375b-375k, 376b, 376f, 376h-376j, 377a, 377c-377j, 377m, 378d-378j, 3781-378s, 379a, 379d-379k, 380b- 380j, 381a-381g, 382c-382h, 383b-383h, 384a-384h, 385a-385i, 386a- 386c, 387a-387h, 388a, 388c-388k, 389a-389h, 390a-390g, 391a-391g, 392a-392f, 393f, 393g, 393i, 393j, 394b-3941, 395a-395k, 396a-396h, 397a-397g, 398a-398g, 398i, 399a, 400a, 401a i 401b. 2. Działki o numerach: 1) 17/1, 23/1, 23/2, 31-33, 36, 37/1, 40-42, 50/1, 50/2, 55, 97/10 i 97/12 obręb ewidencyjny Bryzgie1, gmina Nowinka; 2) 16, 35, 56/3, 58/1, 58/2, 59/1, 59/4, 59/5, 59/6, 72/1, 73, 74, 76/5, 77/1, 80/1, 90, 96, 121, 127, 159, 188, 195, 197, 206, 208, 209, 213/2, 214, 217-219, 225/5, 244/1, 244/2, 16, 222/12 i 222/13 obręb ewidencyjny Krusznik, gmina Nowinka; 3) 4/7 obręb ewidencyjny Buda Ruska, gmina Krasnopo1; 4) 133 obręb ewidencyjny Mikołajewo, gmina Krasnopo1; 5) 6/13, 55 i 56 obręb ewidencyjny Czerwony Krzyż, gmina Krasnopo1; 6) 7, 11, 60 i 16 obręb ewidencyjny Magda1enowo i Wigry, gmina Suwałki; 7) 9, 10, 31, 32/3, 170/1, 173, 266/10, 267/11, 272, 526/1, 527/1 i 598 obręb ewidencyjny Leszczewek, gmina Suwałki; 8) 26, 33, 57 i 58 obręb ewidencyjny Cimochowizna, gmina Suwałki; 9) 16, 17, 67/3, 67/4, 67/5, 68, 90, 92 i 152 obręb ewidencyjny Leszczewo,gmina Suwałki; 10) 31/36, 30/23, 30/29, 30/24, 30/30, 30/34, 32/22, 32/27 i 32/28 obręb ewidencyjny Gawrych Ruda, gmina Suwałki; 11) 41 i 48/4 obręb ewidencyjny Burdeniszki, gmina Suwałki;
		12) 169, 259, 295 i 313 obręb ewidencyjny Maćkowa Ruda, gmina Krasnopol; 13) 5/19, 8/11-8/13 i 20/2 obręb ewidencyjny Czerwony Folwark, gmina Suwałki; 14) 85 i 86 obręb ewidencyjny Rosochaty Róg, gmina Krasnopol; 15) 390 i 391 obręb ewidencyjny Nowa Wieś, gmina Suwałki
3	Ochrona krajobrazowa	1. 5b, 5d, 5f, 9b, 9f-9i, 9o, 9p, 12bx, 12cx, 12fx, 12gx, 12x, 14c-14f, 24o, 25k, 27k, 27p, 36Af, 36Ai-36Am, 36Ao, 39a, 39l, 40a, 40c, 47b, 49f-49m, 53bx, 53r-53y, 54c, 54f, 54m, 57axx-57hxx, 57pz-57zz, 62g-62j, 85a, 85b, 85f, 85g, 87g, 87h, 87j-87p, 93Aa, 93Ac, 93Ag, 93Ah, 93Al, 106f, 107g-107i, 107k, 107s, 117i, 117j, 117l-117s, 140k, 141c, 148c, 148f, 149a-149d, 149l, 150r, 150Aa, 150Ab, 158d, 175i, 175dx, 175dy, 175fx, 175g, 175gx, 175gy, 175h, 175hx, 175hy, 175ix, 175j, 175jx, 175k, 175kx, 175lx, 175m, 175mx, 175n, 175nx, 175°x, 175p, 175r, 175rx, 175t, 175w, 175wx, 175x, 175y, 178a-178c, 178f, 178m-178r, 178x, 201a, 201b, 201f- 201h, 201j, 201n, 201o, 201x, 201y, 201Ag, 201Ai-201Acx, 201Afx, 201Agx, 201Ajx-201Amx, 201Apx, 202Aa, 202Ab, 203b, 203c, 204a- 204c, 204g-204m, 206ax-206o, 206s-206w, 212j-212l, 214i, 214k, 214l, 216j, 218cx, 218fx-218hx, 218y, 220a, 220w, 220y, 221Af, 228l, 230b, 230d, 230i, 231a, 231j, 240a, 240j-240l, 240p, 240r, 240t, 243b, 243d, 243f, 243h, 243i, 244a-244f, 244l, 245a, 245b, 245i, 247g, 248h, 259g, 274h, 274i, 281i, 283b, 283d-284i, 290d, 292g, 299a, 299ax, 299c, 299s- 299w, 300b, 300d, 300g, 300p-300z, 300ax-300gx, 301a, 301t-301y, 301ax, 301cx, 301dx, 304f, 307b, 307d-307h, 308d, 308f, 308j, 320f, 322b, 337c, 338h, 354g, 355g, 375a, 375l, 376c, 376d, 376k, 377b, 377k, 377l, 378t, 379b, 379l, 380k, 383i, 383j, 384i, 388l, 389i, 390h, 393b, 393c, 393d, 393k i 394m. 2. Działki o numerach: 1) 48/1 obręb ewidencyjny Czerwony Folwark, gmina Suwałki; 2) 701 obręb ewidencyjny Leszczewek, gmina Suwałki; 3) grunty niebędące w użytkowaniu wieczystym Parku
Razem

Objaśnienia:

ZAŁĄCZNIK Nr 5

USTALENIE MIEJSC UDOSTĘPNIANYCH W CELACH NAUKOWYCH, EDUKACYJNYCH, TURYSTYCZNYCH, REKREACYJNYCH I SPORTOWYCH ORAZ MAKSYMALNEJ LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ JEDNOCZEŚNIE W TYCH MIEJSCACH

I. Miejsca udostępniane w celach naukowych

Miejsce udostępniane¹⁾	Maksymalna liczba osób mogąca przebywać jednocześnie w danym miejscu
Obszar Wigierskiego Parku Narodowego, zwanego dalej "Parkiem"	50

II. Miejsca udostępniane w celach edukacyjnych i turystycznych

Lp.	Miejsce udostępniane¹)	Maksymalna liczba osób mogąca przebywać jednocześnie w danym miejscu
1	1. Jeziora: 1) Wigry (188), z wyłączeniem wysp; 2) Pierty (185), z wyłączeniem wyspy; 3) Leszczewek (190); 4) Omułówek (187); 5) Czarne koło Bryzgla (200); 6) Czarne koło Gawrych Rudy (197); 7) Mulaczysko (199); 8) Postaw (1891). 2. Rzeka Czarna Hańcza poniżej jeziora Wigry (399-401)	6252)
2	Muzeum Wigier w Starym Folwarku wraz z otoczeniem (93Af i 93Ag)	100
3	Ośrodek Edukacji Środowiskowej (148, 149 i 158)	100
4	Centrum Informacji Turystycznej, wystawa przyrodnicza i sala audiowizualna w siedzibie Parku w Krzywem (49g)	100
5	Wystawa etnograficzna (49j)	50
6	Obiekt edukacyjno-turystyczny "Dziupla" (49i)	150
7	Wystawa "Historia i tradycje rybactwa nad Wigrami" (175w)	50
8	Pole biwakowe "Jastrzęby" (230i)	200
9	Pole biwakowe "Za szkołą" (220p, 220y i 220z)	50
10	Pole biwakowe "Gremzdówka" (299a i 299c)	50
11	Pole biwakowe "Bindużka" (337c)	50
12	Stanica Klubu Żeglarskiego "Kamena" w Bryzglu (393b)	100
13	Polana Powały (376c, 376d i 377b)	100
14	Miejsca odpoczynku (około 100 miejsc) rozmieszczone na przebiegu szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych	1000²)
15	Przystań łodzi wędkarskich "Łysocha" (150r)	50
16	Przystań łodzi wędkarskich "Zakąty" (230d)	50
17	Parkingi:	3402)
17	1) Samle I (39n); 2) Krzywe (49g); 3) Leszczewek (107k); 4) Słupie (148a, 148g); 5) Łysocha (150r); 6) Binduga (380b); 7) Bartny Dół (388k); 8) Bryzgiel (393d); 9) Monkinie (251a); 10) Zakąty (230d); 11) Czerwony Krzyż (2281); 12)Piaski (211b, 212k i 212i); 13)Wysoki Most (284h); 14)Lipowe (308f)	3402)
18	Wieża widokowa w Leszczewku (działka o numerze 125/3 obręb ewidencyjny Leszczewek, gmina Suwałki)	20
19	Wieża widokowa w Nowej Wsi (12bx)	10
20	Wieża widokowa w Kruszniku (218hx)	10
21	Pokoje gościnne w budynkach Parku: 1) siedziba Parku w Krzywem (49g); 2) Mikołajewo nr 34 (204j); 3) Maćkowa Ruda nr 57 (206f)	252)
22	Torowisko i przystanki Wigierskiej Kolei Wąskotorowej (244b, 245i, 3751, 376d, 376k, 377b, 377k, 3771, 378t, 379b, 3791, 380k, 383i, 383j, 3841, 388k, 3881, 389i, 390h, 393k i 394m oraz działki o numerach101/9 i 101/10 obręb ewidencyjny Bryzgiel, gmina Nowinka	200

III. Miejsca udostępniane w celach rekreacyjnych i sportowych

Lp.	Miejsce udostępniane¹⁾	Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu
1	Plaża w Obwodzie Ochronnym Krzywe nad Jeziorem Czarnym Huciańskim (47b)	200
2	Plaża we wsi Stary Folwark - ośrodek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (działka o numerze 553 obręb ewidencyjny Leszczewek, gmina Suwałki)	200
3	Plaża we wsi Stary Folwark, obok Muzeum Wigier (93Ag)	100
4	Plaża Młodzieżowego Ośrodka Wypoczynkowego (działki o numerach 97/3 i 97/13, obręb ewidencyjny Gawrych Ruda, gmina Suwałki)	200
5	Teren rekreacyjny we wsi Gawrych Ruda - Kompleks Turystyczny "U Jawora" (działka o numerze 129 obręb ewidencyjny Gawrych Ruda, gmina Suwałki)	100
6	Teren rekreacyjny we wsi Bryzgiel (działka o numerze 72/2 obręb ewidencyjny Bryzgiel, gmina Nowinka)	50
7	Plaża nad jeziorem Mulaczysko (działka o numerzr 147 obręb ewidencyjny Krusznik, gmina Nowinka)	50
8	Teren rekreacyjny "Piaski" (212j)	100
9	Teren rekreacyjny nad Zatoką Krzyżańską jeziora Wigry (228m i 228n)	30
10	Teren rekreacyjny nad jeziorem Pierty (działka o numerze 20/31 obręb ewidencyjny Piertanie, gmina Suwałki)	30
11	Działka o numerze 261/18 w Starym Folwarku, obręb Stary Folwark, gmina Suwałki	300

Objaśnienia:

²⁾ Podana wartość określa łączną ilość osób, które mogą przebywać w miejscach wskazanych w wyliczeniu.

ZAŁĄCZNIK Nr 6

WYZNACZENIE MIEJSC DO POŁOWU RYB

Miejsce połowu ryb¹⁾

1. Jeziora:

1) Wigry (188);

2) Pierty (185);

3) Leszczewek (190);

4) Omułówek (187);

5) Czarne koło Bryzgla (200);

6) Czarne koło Gawrych Rudy (197);

7) Mulaczysko (199);

8) Postaw (189a).

2. Rzeka Czarna Hańcza poniżej jeziora Wigry (183a, 399a, 400a, 401a i 401b)

Objaśnienia:

1 Minister Klimatu i Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 listopada 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Klimatu i Środowiska (Dz. U. poz. 2594).

2 Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 18 kwietnia 2024 r. (Dz.Urz.MKiŚ.2024.31) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 23 kwietnia 2024 r.

Zadania ochronne dla Wigierskiego Parku Narodowego na rok 2024.

Dz.Urz.MKiŚ.2023.52

ZARZĄDZENIE MINISTRA KLIMATU I ŚRODOWISKA 1 z dnia 30 listopada 2023 r. w sprawie zadań ochronnych dla Wigierskiego Parku Narodowego na rok 2024

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ SPOSOBY ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW

ZAŁĄCZNIK Nr 2 2 OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW, Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ

ZAŁĄCZNIK Nr 3 OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW

ZAŁĄCZNIK Nr 4 WSKAZANIE OBSZARÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, CZYNNĄ ORAZ KRAJOBRAZOWĄ

ZAŁĄCZNIK Nr 5 USTALENIE MIEJSC UDOSTĘPNIANYCH W CELACH NAUKOWYCH, EDUKACYJNYCH, TURYSTYCZNYCH, REKREACYJNYCH I SPORTOWYCH ORAZ MAKSYMALNEJ LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ JEDNOCZEŚNIE W TYCH MIEJSCACH

ZAŁĄCZNIK Nr 6 WYZNACZENIE MIEJSC DO POŁOWU RYB

ZARZĄDZENIE

MINISTRA KLIMATU I ŚRODOWISKA 1

z dnia 30 listopada 2023 r.

w sprawie zadań ochronnych dla Wigierskiego Parku Narodowego na rok 2024

ZAŁĄCZNIK Nr 1

IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ SPOSOBY ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW

ZAŁĄCZNIK Nr 2 2

OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW, Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ

ZAŁĄCZNIK Nr 3

OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW

ZAŁĄCZNIK Nr 4

WSKAZANIE OBSZARÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, CZYNNĄ ORAZ KRAJOBRAZOWĄ

ZAŁĄCZNIK Nr 5

USTALENIE MIEJSC UDOSTĘPNIANYCH W CELACH NAUKOWYCH, EDUKACYJNYCH, TURYSTYCZNYCH, REKREACYJNYCH I SPORTOWYCH ORAZ MAKSYMALNEJ LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ JEDNOCZEŚNIE W TYCH MIEJSCACH

ZAŁĄCZNIK Nr 6

WYZNACZENIE MIEJSC DO POŁOWU RYB