Wyrok z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie z odwołania Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w O. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt XVII Ama 48/03.
Dz.Urz.UOKiK.2004.3.311
Akt indywidualnyWyrok
z dnia 7 kwietnia 2004 r.
w sprawie z odwołania Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w O. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2004 r. w Warszawie, na rozprawie sprawy z odwołania Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w O. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zainteresowany: Eugeniusz O. o ochronę konkurencji
II. zasądza od Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w O. na rzecz Skarbu Państwa - Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (słownie: trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
Decyzją RWR-6/03 z dnia 2 kwietnia 2003 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał na podstawie art. 104 § 1 Kpa i art. 9 w związku z art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319) za ograniczającą konkurencję praktykę polegającą na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku składowania odpadów komunalnych stosowaną przez przedsiębiorstwo Miejska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o., poprzez odmowę zapewnienia przyjęcia odpadów komunalnych stałych z terenu miasta i gminy O. i nakazał zaniechania jej stosowania. Ponadto, zgodnie z pkt II ww. decyzji, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nadał rygor natychmiastowej wykonalności. W związku ze stwierdzoną praktyką ograniczającą konkurencję pozwany nałożył na powoda na podstawie art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zgodnie z pkt III ww. decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, karę pieniężną w wysokości: 37.622,56 zł płatną do budżetu państwa.
Pozwany oparł swoją decyzję o ustalenia, że w niniejszej sprawie zostały spełnione łącznie wszystkie wymagane przesłanki dla zakwalifikowania działań pozwanego (brak zgody na gotowość zawarcia umowy składowania na wysypisku w S. odpadów pochodzących z miasta i gminy O.) jako praktyki ograniczającej konkurencję określonej w art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W związku z powyższymi ustaleniami, na podstawie art. 104 Kpa i art. 101 ust. 2 pkt 1 pozwany, Prezes Urzędu zasądził od Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., karę pieniężną stanowiącą równowartość 0,2% przychodów Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w 2002 r. tj. 2% maksymalnej kwoty, która w tym przypadku mogłaby być nałożona. Pozwany decydując się na nałożenie kary wziął przede wszystkim pod uwagę szczególnie antykonkurencyjny charakter zachowania Uczestnika na lokalnym rynku zbierania i wywozu odpadów komunalnych. Przedstawione działanie cechowała świadomość pozwanego, ponieważ zdając sobie sprawę z przewagi konkurencyjnej i z racji posiadania monopolu na rynku składowania odpadów komunalnych stałych, Miejska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. wykorzystała ten fakt w sposób nieuczciwy i bezprawny. Kara w wysokości 0,2% przychodu ma głównie charakter dyscyplinujący, dlatego też została ustalona w dolnych granicach zagrożenia ustawowego.
W ocenie pozwanego spór w niniejszej sprawie dotyczy odmowy ze strony powoda na wyrażenie gotowości zawarcia z zainteresowanym (ubiegającym się o otrzymanie zezwolenia na prowadzenie usług wywozu odpadów komunalnych z terenu miasta i gminy O.) umowy na składowanie nieczystości stałych na wysypisku odpadów komunalnych w S.
Pozwany uznał także, iż w przedmiotowej sprawie odmowa wyrażenia zgody dotyczącej gotowości odbioru przez powoda odpadów komunalnych od zainteresowanego powoduje niemożność podjęcia działalności przez zainteresowanego w zakresie zbierania i transportu odpadów komunalnych z terenu miasta i gminy O. Zgoda taka wydana przez przedsiębiorstwo prowadzące składowisko odpadów, w tym przypadku powoda, jest niezbędna do otrzymania przez zainteresowanego obligatoryjnego zezwolenia, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 ze zm.).
Pozwany zajął także stanowisko, że w świetle poczynionych przez niego ustaleń nie ma ani prawnego ani faktycznego uzasadnienia uporczywej (dwukrotnej) odmowy umożliwienia spełnienia przez zainteresowanego przesłanki z art. 8 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w sytuacji, gdy dotyczy to podmiotu ubiegającego się o zezwolenie na usuwanie odpadów komunalnych z terenu miasta i gminy O. Zatem nie ma wątpliwości, że powód MGK Sp. z o.o. będąc właścicielem i jednocześnie zarządcą wysypiska odpadów komunalnych ma możliwość wpływania na poziom konkurencji na rynku zbierania i wywozu odpadów komunalnych na obszarze gminy O. Korzystając z tego wykorzystuje zajmowaną pozycję monopolistyczną na rynku składowania odpadów komunalnych i przenosi swoją siłę rynkową na współzależny rynek zbierania i wywozu odpadów komunalnych w celu wyeliminowania potencjalnych konkurentów, w tym także zainteresowanego.
Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie, w którym zaskarżył decyzję pozwanego jedynie w części pkt III dotyczącego nałożenia kary pieniężnej w wysokości 37.622,56 zł zarzucając naruszenie prawa materialnego w szczególności art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, poprzez nieuwzględnienie okresu, stopnia oraz braku okoliczności uprzedniego naruszenia przepisów ustawy przez powoda, co czyni karę niewspółmiernie wysoką do zaistniałego postępowania powoda. Zarzucając powyższe powód wniósł o zmianę pkt III zaskarżonej decyzji i odstąpienie, względnie obniżenie nałożonej kary.
W uzasadnieniu powód wskazał, iż po zapoznaniu się z treścią uzasadnienia decyzji wydanej przez pozwanego uznał argumentację pozwanego i został przekonany o słuszności pkt I i II decyzji. Natomiast nie zgadza się z pkt III decyzji, ponieważ co prawda nałożona kara pieniężna mieści się w granicach ustawowych określonych w art. 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jednak przy jej nakładaniu pozwany naruszył art. 104 ww. ustawy. Powyższe naruszenie sprowadza się do nieuwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść powoda m.in. stosowania praktyki ograniczającej konkurencję tylko w stosunku do jednego przedsiębiorcy, stosowania praktyki w sposób nieumyślny w ochronie interesów społeczności lokalnej oraz dotychczasowego braku działań naruszających ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów. Ponadto powód podniósł, że kara w rzeczywistości dotknie społeczność lokalną, uszczuplając środki finansowe przeznaczone na inwestycje, tj. w roku 2003 rozbudowę wysypiska.
Pozwany wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany podniósł, że podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest nietrafny. Pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalając wysokość kary pieniężnej wziął pod uwagę zarówno okres jak i stopień oraz okoliczności uprzedniego naruszenia ustawy. Pozwany podniósł także, iż ustalenie kary pieniężnej na poziomie 2% maksymalnej kwoty, która jako kara mogłaby być w takim przypadku nałożona wynika z dyscyplinującego celu jej zastosowania.
Rozpoznając odwołanie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Nietrafny jest zarzut powoda o naruszeniu przez pozwanego art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Odwołanie zostało skierowane w stosunku do części decyzji pozwanego - Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów tj. jedynie w stosunku do pkt III decyzji o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 37.622,56 zł. Zatem odwołujący nie zaskarżył samej praktyki uznanej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za ograniczającą konkurencję i tym samym nie zakwestionował jej zasadności, natomiast odwołał się jedynie co do wysokości nałożonej kary pieniężnej. Kara pieniężna została nałożona prawidłowo w oparciu o art. 104 Kpa i art. 101 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Zgodnie z art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów kara pieniężna może stanowić równowartość od 1.000 do 5.000 euro, nie większej jednak niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Nałożona kara została ustalona w wysokości 0,2% (1/500) przychodu Miejskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., co odpowiadało 2% maksymalnej jej wysokości. Wysokość powyższej kary pieniężnej należy zatem uznać za mieszczącą się w dolnych jej granicach, na co miał wpływ fakt, że wcześniej powód nie dopuszczał się praktyk ograniczających konkurencję polegających m.in. na nadużywaniu pozycji dominującej. Ustalenie przez pozwanego kary pieniężnej w jej dolnych granicach zagrożenia ustawowego wskazuje na trafność przesłanek, którymi kierował się pozwany nakładając karę pieniężną. Dodatkowe wyjaśnienia w tym zakresie pozwany złożył także w odpowiedzi na odwołanie.
Nietrafny jest zatem zarzut powoda, iż przy nakładaniu kary pozwany naruszył treść art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie uwzględniając okoliczności przemawiających na korzyść powoda.
Powołane w odwołaniu argumenty o zmniejszeniu wpływów do budżetu gminy O., jako negatywnym skutku decyzji wydanej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i tym samym ograniczenie środków na inwestycje, należałoby uznać za bezzasadne. Odwołujący nie kwestionuje faktu naruszenia przez siebie prawa, jedynie wnosi o obniżenie kary pieniężnej wskazując przy tym na ogólnie rozumiane względy społeczne. Kara pieniężna przewidziana w art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z zasady stanowi dolegliwość, którą Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może zastosować w celu zdyscyplinowania przedsiębiorcy stosującego praktyki ograniczające konkurencję. Kara pieniężna nie ma związku z podziałem wydatków gminy, gdyż te określa jej budżet.
Powoływanie się przez powoda na okoliczność, że jest miejską jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną ze 100% udziałem Skarbu Miasta, działającą na podstawie ustawy o gospodarce komunalnej a wypracowany zysk przeznacza w całości na inwestycje miejskie, nie ma żadnego znaczenia przy określaniu wymiaru nakładanej przez pozwanego kary pieniężnej. Działalność przez powoda w sferze usług o charakterze użyteczności publicznej nie jest przesłanką mającą wpływ na ocenę praktyki naruszającej konkurencję, ponieważ nie przewidują tego typu wyjątków przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, które stanowią podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Brak jest jakiejkolwiek, merytorycznej argumentacji ze strony powoda, która przemawiałaby za obniżeniem kary. Powód kwestionując decyzję pozwanego dąży jedynie do minimalizacji strat finansowych wynikających z niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, dlatego też odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i nałożona na powoda przez pozwanego kara pieniężna jest adekwatna, zdaniem Sądu, do stopnia oraz okresu naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Konkludując Sąd uznał, iż brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania i odwołanie oddalił. [...]