Wyrok z dnia 17 kwietnia 2002 r. w sprawie z odwołania Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt XVII Ama 69/01.
Dz.Urz.UOKiK.2002.2.109
Akt indywidualnyWYROK
z dnia 17 kwietnia 2002 r.
w sprawie z odwołania Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2002 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany: Przedsiębiorstwo Gospodarki Miejskiej Sp. z o.o. w Olsztynie o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym na skutek odwołania Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Spółka z o.o. w Ciechanowie od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 30.01.2001 r. nr RWA-9/2001
2. zasądza od Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie na rzecz:
UZASADNIENIE
Decyzją nr RWA - 9/2001 z dnia 30 stycznia 2001 r. pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej Prezesem Urzędu, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego na wniosek zainteresowanego Przedsiębiorstwa Gospodarki Miejskiej Sp. z o.o. w Olsztynie, nakazał powodowemu Przedsiębiorstwu Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ciechanowie zaniechania praktyki monopolistycznej polegającej na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku składowania odpadów stałych poprzez odmowę zawarcia umowy o przyjmowanie do składowania ww. odpadów na wysypisko w Woli Pawłowskiej, przeciwdziałając w ten sposób ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji na rynku wywozu odpadów stałych w Ciechanowie.
Pozwany nakazał także powodowi zaniechanie praktyki monopolistycznej polegającej na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku składowania odpadów stałych poprzez dyskryminującą zainteresowanego odmowę zawarcia umowy o przyjmowanie do składowania odpadów na wysypisko w Woli Pawłowskiej, przy braku alternatywnych możliwości składowania nieczystości stałych pochodzących z terenu Ciechanowa.
Równocześnie Prezes Urzędu nałożył na powoda, w związku ze stosowaniem powyższych praktyk, karę pieniężną w kwocie 20.000 zł.
Swoją decyzję pozwany oparł na ustaleniu, że zainteresowany w dniu 29 lutego 2000 r. wystąpił do powoda o wyrażenie zgody na przyjmowanie odpadów na wysypisko w Woli Pawłowskiej z terenu miasta Ciechanowa. Zgoda ta była warunkiem uzyskania pozwolenia na wywóz odpadów z terenu Ciechanowa. Z uwagi na brak odpowiedzi zainteresowany w dniu 22 marca 2000 r., ponowił swoją prośbę.
W dniu 5 kwietnia 2000 r. powód wskazał zainteresowanemu, że na składowisko mogą być przyjmowane tylko i włącznie nieczystości stałe z terenu. W ocenie pozwanego, powód administrujący jedynym w mieście wysypiskiem jest monopolistą, gdyż na rynku składowania odpadów nie spotyka się z żadną konkurencją. Jego działania, w stosunku do zainteresowanego, mają charakter antykonkurencyjny. Stanowi to, zdaniem Prezesa Urzędu praktykę monopolistyczną wymienioną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24.02.1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1999 r., Nr 52, poz. 547 ze zm.), zwanej dalej ustawą.
Odmowa przyjmowania odpadów stałych wywożonych przez zainteresowanego miała na celu zachowanie monopolu na rynku wywozu odpadów z terenu Ciechanowa i niedopuszczenie do tego rynku innego podmiotu. Brak umowy uniemożliwiał zainteresowanemu podjęcie działalności tym właśnie na rynku.
W ocenie pozwanego odmowa ta była bezprawna i dyskryminująca, co wypełnia również znamiona praktyki z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy antymonopolowej.
Pomimo, że zainteresowany zapewnił powoda, że na wysypisku będą składowane wyłącznie odpady komunalne pochodzące z terenu miasta Ciechanowa i gmin powiatu ciechanowskiego, powód, w piśmie z dnia 6 maja 2000 r. podtrzymał swoje stanowisko.
Pozwany ustalił także, że okoliczne wysypiska odpadów mają charakter lokalny, na których przyjmowanie odpadów ograniczone jest co do terytorium pochodzenia (zazwyczaj terenu gminy ewentualnie powiatu). Nie są to zatem wysypiska ogólnodostępne i nie mogą być brane pod uwagę jako substytucyjne w stosunku do wysypiska w Woli Pawłowskiej.
W ocenie pozwanego, powód administrujący jedynym w mieście wysypiskiem jest monopolistą, gdyż na rynku składowania odpadów nie spotyka się z żadną konkurencją. Jego działania w stosunku do zainteresowanego, mają charakter antykonkurencyjny. Stanowi to, zdaniem Prezesa Urzędu praktykę monopolistyczną wymienioną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Odmowa przyjmowania odpadów stałych wywożonych przez zainteresowanego miała na celu zachowanie monopolu na rynku wywozu odpadów z terenu Ciechanowa i niedopuszczenie do tego rynku innego podmiotu. Brak umowy uniemożliwiał zainteresowanemu podjęcie działalności na tym właśnie na rynku.
W ocenie pozwanego odmowa ta była bezprawna i dyskryminująca, co wypełnia również znamiona praktyki z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy antymonopolowej.
Powód zarzucił również, że wskazywane przez pozwanego jako lokalne wysypiska przyjmują odpady spoza terenu na którym są zlokalizowane m.in. z pow. ciechanowskiego lub nawet z Warszawy.
Nałożony przez pozwanego obowiązek praktycznie zawarcia umowy z zainteresowanym narusza uprawnienia właścicielskie powoda, w postaci prawa do decydowania, kto i z jakiego terenu może składować odpady stałe na wysypisku w Woli Pawłowskiej. Ma to dla niego istotne znaczenie, gdyż jest on ograniczony co do polityki cenowej w zakresie wywozu i składowania odpadów stałych.
Pozwany i zainteresowany wnieśli o oddalenie odwołania. Sąd Antymonopolowy zważył co następuje:
Gmina Miejska Ciechanów nie rozwiązała w sposób formalny sposobu realizacji zadania własnego gminy w zakresie składowania odpadów. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gminy obowiązane są zapewnić czystość i porządek na swoim terenie i tworzyć warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację, własnych lub wspólnych z innymi gminami, składowisk odpadów komunalnych i obiektów wykorzystywania lub unieszkodliwiania tych odpadów.
W przypadku Gminy Miejskiej Ciechanów, nie zostało zorganizowane na jej terenie składowisko lub zakład utylizacji ani także nie zawarto formalnej umowy o przyjmowanie odpadów stałych z inną gminą. Skutkiem tego powstała sytuacja, w której powód będący właścicielem wysypiska w sąsiedniej Gminie Ciechanów - w Woli Pawłowskiej, składuje tam odpady przewożone własnym transportem z terenu gminy miejskiej. Stan ten jest milcząco aprobowany przez władze Gminy Ciechanów. Powód jako dysponent wysypiska ma zatem decydujący wpływ na powiązany z nim rynek wywozu odpadów stałych zarówno z Gminy Miejskiej Ciechanów jak i z Gminy Ciechanów. Brak możliwości składowania odpadów powoduje, że inne podmioty nie mają prawnych (art. 8 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości) warunków do świadczenia usług w zakresie ich wywozu.
Odmawiając przyjmowania do składowania odpadów przywożonych z terenu Gminy Miejskie Ciechanów i Gminy Ciechanów powód uniemożliwia konkurencję na rynku ich wywozu.
Działanie takie, jak słusznie stwierdził pozwany w swojej decyzji, wypełnia znamiona praktyki monopolistycznej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej Decyzji ustawy.
W ocenie Sądu Antymonopolowego powód nie wykazał, że zainteresowany posiada alternatywne możliwości składowania odpadów. W toku postępowania administracyjnego ustalono, że wysypiska w miejscowościach: Dalanówek, Humięcin-Koski, Płocochów, Żulinek, mają charakter lokalny i nie przyjmują odpadów spoza gminy na której są zlokalizowane. Twierdzenia powoda, że na tych wysypiskach składowane są również odpady z innych gmin, w tym z Warszawy są gołosłowne i nie poparte żadnym dowodem. Należy przy tym podkreślić, że nawet gdyby wysypiska te przyjmowały odpady np. z Warszawy, to nie oznacza to muszą przyjmować odpady również z Gminy Miejskiej w Ciechanowie, skoro ta ostatnia nie zawarła z nimi żadnej umowy. Istotnym argumentem świadczącym o tym, że wysypiska w miejscowościach: Dalanówek, Humięcin-Koski, Płocochów, Żulinek nie są alternatywą dla wysypiska w Woli Pawłowskiej jest również ich usytuowanie. Wysypisko w Woli Pawłowskiej jest usytuowane w odległości ok. 8 km od centrum Ciechanowa, podczas gdy najbliższe ze wskazanych przez powoda w Humięcinie jest usytuowane w odległości ok. 17 km. Pozostałe usytuowane są w odległości 35 km (Dalanówek), 50 km (Płocochów) i ponad 100 km Żulin.
Koszt dowozu odpadów do wysypiska innego niż Wola Pawłowska byłby co najmniej dwukrotnie większy (przy dwukrotnie większym czasie potrzebnym na jego wykonanie).
Odmowa przyjęcia odpadów na składowisko w Woli Pawłowskiej miało zatem charakter dyskryminacyjny i, jak trafnie ustalił pozwany, było praktyką monopolistyczną zdefiniowaną w art. 5 ust. 1 pkt 4 obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej decyzji ustawy.
Wbrew zarzutom powoda, zainteresowany chcąc świadczyć usługi w zakresie wywozu odpadów, nie miał obowiązku tworzenia własnego wysypiska. Obowiązek taki nie wynika z żadnego przepisu prawa. Składowanie i wywóz odpadów są dwoma różnymi usługami, a za każdą z nich pobierana jest opłata. Również powód przyjmuje odpady odpłatnie i może stosowną opłatę pobierać od zainteresowanego.
Wobec stwierdzenia powyższych praktyk, zasadne było, w myśl art. 14 powołanej wyżej ustawy, nałożenie kary pieniężnej, której wysokość nie była kwestionowana przez powoda.
Z tych też względów odwołanie, wobec braku podstaw do jego uwzględnienia, należało oddalić (art. 47931 § 1 Kpc). [...]