Wyrok z dnia 14 listopada 2001 r. w sprawie z odwołania Górnośląskiego Zakładu Energetyki S.A. w Gliwicach przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt XVII Ama 111/00.
Dz.Urz.UOKiK.2002.1.46
Akt indywidualnyWYROK
z dnia 14 listopada 2001 r.
w sprawie z odwołania Górnośląskiego Zakładu Energetyki S.A. w Gliwicach przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2001 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania Górnośląskiego Zakładu Energetyki S.A. w Gliwicach przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 5 września 2000 r. Nr RKT-27/2000
2. zasądza od Górnośląskiego Zakładu Energetyki S.A. w Gliwicach na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych) tytułem kosztów postępowania.
UZASADNIENIE
[...] Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje.
Odwalanie nie jest uzasadnione, a zaskarżona decyzja jest trafna.
Stan faktyczny sprawy i wydana decyzja Prezesa UOKiK podlega ocenie przy uwzględnieniu przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2001 r. i spowodowała utratę mocy obowiązującej ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (art. 118 i 117). Jednocześnie treść art. 113 ustawy o ochronie konkurencji (...) przesądza, że postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym (...) prowadzi się na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji (...).
Z tego powodu w postępowaniu sądowym działania GZE rozważać trzeba w kontekście wyczerpania treści art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji (...). Przedstawiona w nim praktyka monopolistyczna polegająca na nadużywaniu przez przedsiębiorcę pozycji na rynku poprzez narzucanie przez niego uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści pokrywa się w całej rozciągłości z treścią praktyki monopolistycznej z art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu (...) stanowiącej podstawę wydania zaskarżonej decyzji.
Natomiast treść art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu (...) mimo nieco innego sposobu obliczania kwoty pieniężnej zasadniczo odpowiada treść art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji (...), który daje Prezesowi UOKiK możliwość nałożenia na przedsiębiorcę stosującego praktyki monopolistyczne, określone w art. 8 tej ustawy, kary pieniężnej stanowiącej równowartość od 1.000 do 5.000.000 Euro jednak nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym rok nałożenia kary.
Zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w brzmieniu obowiązującym w chwili podłączenia odbiorców z ul. Sadowej w Katowicach do sieci energetycznej przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej ma obowiązek zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym przyłączeń odbiorców pod warunkiem, że sieci te przewidywane są w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, na warunkach określonych przepisami, o których mowa w art. 9 i 46 oraz w planie, o którym mowa w art. 20 tej ustawy.
Minister Gospodarki na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne wydał rozporządzenie z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przyłączenia, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz. U. Nr 135, poz. 881), zwane dalej rozporządzeniem przyłączeniowym, a na podstawie art. 46 w/w ustawy Minister Gospodarki wydał rozporządzenie z dnia 3 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną, w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach (Dz. U. Nr 153, poz. 1002), zwane dalej rozporządzeniem taryfowym. Paragraf 15 rozporządzenia taryfowego stanowi, że dla podmiotów zaliczanych do IV i V grupy przyłączeniowej, przyłączanych do sieci przewidzianych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, opłatę za przyłączenie ustala się na podstawie ryczałtowych opłat za przyłącze oraz ryczałtowych stawek opłat za rozbudowę sieci (bezsporne jest, że inwestorzy należą do V grupy przyłączeniowej - k 56 akt adm.).
Zaś art. 7 ust. 5 ustawy Prawo energetyczne w brzmieniu obowiązującym w chwili podłączania odbiorców do sieci GZE stanowił, że realizacja i finansowanie rozbudowy sieci, których nie przewiduje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, jest przedmiotem umowy zainteresowanych stron.
Z powyższego wynika, że kwestia uwzględnienia, bądź też nieuwzględnienia określonych sieci elektroenergetycznych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ma istotne znaczenie dla sposobu dokonania rozliczeń pomiędzy stronami z tytułu podłączania odbiorców do sieci GZE.
Powoływanie się przez odwołującego na okoliczność, że plan zagospodarowania przestrzennego ma charakter ogólny nie jest uzasadnione. Prawo energetyczne w art. 16 i 18 posługuje się zbiorczym pojęciem "miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego" przez co należy rozumieć każdy plan tego rodzaju zarówno "ogólny" jak i "szczegółowy." Zbyt mały sposób uszczegółowienia takiego placu nie może skutkować zmiany zasad pokrywania kosztów rozbudowy sieci. Istotne jest bowiem samo uchwalenie takiego planu i uwzględnienie w nim infrastruktury elektroenergetycznej. Należy również zauważyć, że przyszły odbiorca energii nie ma wpływu na treść planu i jego szczegółowość. Nie ma też możliwości dokonania wiążącej oceny, czy plan ten jest na tyle doprecyzowany, aby przedsiębiorstwo energetyczne mogło sporządzić własny plan.
Wprawdzie odwołujący się GZE dostosował się do decyzji Prezesa UOKiK przez zawarcie ugody z mieszkańcami 11 domów, którzy złożyli skargę do Urzędu uznając niejako, że istniejący plan zagospodarowania przestrzennego nakłada na niego obowiązek zapewnienia realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym przyłączeń odbiorców, to jednak zakwestionował zasadność samej kary w sytuacji zastosowania się do przedmiotowej decyzji.
Zdaniem Sądu takie stanowisko jest niezasadne. Zgodnie z art. 101 ust 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji (...). Prezes UOKiK może nałożyć karę pieniężną w razie stwierdzenia praktyk monopolistycznych płatną do budżetu państwa. Uznając zatem, że odwołujący dopuścił się praktyk monopolistycznych Prezes UOKiK słusznie nałożył na niego karę pieniężną. Bez znaczenia dla nałożenia kary jest fakt, iż odwołujący dostosował się do wydanej decyzji. Kara bowiem pełni rolę represyjno-prewencyjną i ma być na tyle dotkliwa, aby zapobiegła w przyszłości podejmowaniu działań monopolistycznych.
Również wysokość kary powinna pozostawać we właściwej proporcji do potencjału ekonomicznego sprawcy. Maksymalna wysokość kary, jaką Prezes UOKiK mógł nałożyć na Zakład, wynosiła według ustawy o przeciwdziałaniu (...) 173.191.977,88 zł. Kara w wysokości 75.000 zł stanowiła więc 0,043% kary maksymalnej. Wymierzona kara również pod rządem ustawy o ochronie konkurencji stanowi zbliżoną do podanej wyżej wartości procentowej kary maksymalnej. Tak umiarkowanej kary, mieszczącej się w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, w okolicznościach sprawy, zwłaszcza zważywszy na przejawy nadużycia pozycji dominującej na rynku nie można uznać za zbyt wysoką.
Sąd nie zgadza się również ze stanowiskiem przedstawionym przez GZE w odwołaniu, w którym powołał się on na działanie w dobrej wierze i brak winy po jego stronie. GZE bezpodstawnie narzucił odbiorcom obowiązek realizacji i finansowania inwestycji, co w oparciu o postanowienie art. 7 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne powinien sam uczynić, gdyż inwestycja przewidziana była w miejscowym planie zagospodarowanie przestrzennego. Ponadto Zakład wymusił na odbiorcach nieodpłatne przekazanie wybudowanych przez nich urządzeń energetycznych, samemu uczestnicząc w finansowani inwestycji w nikłej części (2,45%). Nawet jeśliby te zachowania usprawiedliwić działaniem w dobrej wierze wynikających z odmiennej interpretacji przepisów prawa, to nie znajdują one racji bytu ze względu, że odbiorcy z ul. Sadowej 2- krotnie w 1999 r. zwracali się do powoda o dokonanie ekwiwalentnego rozliczenia pomiędzy stronami z tytułu realizacji inwestycji elektroenergetycznej. GZE odmówił jakichkolwiek negocjacji z odbiorcami powołując się wyłącznie na fakt, iż przedmiotowe urządzenia stanowią jego własność i dlatego też nie widzi potrzeby rozliczania się z odbiorcami. Należy również zwrócić uwagę, że na majątek powoda przeszło mienie znacznej wartości, w oparciu o które prowadzi on profesjonalną działalność gospodarczą. Z tego też tytułu osiąga określone korzyści pobierając od odbiorców opłaty z tytułu dostarczania energii elektrycznej.
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 47934 § 1 Kpc.[...]