Wyrok z dnia 13 sierpnia 2001 r. w sprawie z odwołania Gminy Miasta Zambrów przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt. XVII Ama 94/00.
Dz.Urz.UOKiK.2001.3.123
Akt indywidualnyWYROK
z dnia 13 sierpnia 2001 r.
w sprawie z odwołania Gminy Miasta Zambrów przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
(Sygn. akt XVII Ama 94/00)
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 12.07.2000 r. pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu postępowania na wniosek zainteresowanego - Usług Komunalnych "Błysk" stwierdził stosowanie przez Zarząd Miasta Zambrowa praktyki monopolistycznej polegającej na odmowie wydania zainteresowanemu zezwolenia na składowanie na wysypisku w Czerwonym Borze odpadów komunalnych pochodzących z terenu gmin nie zrzeszonych w Zambrowskim Związku Gmin i braku jakichkolwiek kryteriów dla przedsiębiorcy starającego się o wydanie takiego zezwolenia i nakazał zaniechanie tej praktyki. Zdaniem pozwanego powyższe działanie stanowi nadużycie pozycji dominującej na rynku poprzez przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania i rozwoju konkurencji. Równocześnie pozwany nałożył na powoda karę pieniężną w kwocie 26.154 zł.
Od decyzji tej powód wniósł odwołanie, wnosząc o jej uchylenie w całości i zarzucił naruszenie art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, przez przyjęcie, że Zarząd Miasta Zambrowa jest przedsiębiorcą, a ponadto, błędne przyjęcie, że rynek lokalny ogranicza się do wysypiska w Czerwonym Borze a powód zajmuje pozycję monopolistyczną.
Zdaniem skarżącego w promieniu 50 km od Zambrowa istnieje 10 wysypisk, gdzie można ubiegać się o zgodę na składowanie odpadów. Nadto, Zarząd Miasta Zambrowa nie jest osobą prawną ani jednostka organizacyjną, lecz organem Gminy Miasta Zambrów. Pozwany i zainteresowany wnieśli o oddalenie odwołania.
Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje:
Trafny jest zarzut odwołania, że Zarząd Miasta Zambrowa nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 ze zm.). Stosownie do art. 2 pkt 1 tej ustawy przedsiębiorcami są osoby fizyczne i prawne, a także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, prowadzące działalność gospodarczą albo organizujące lub świadczące usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej. Definicję tę powtarza przepis art. 4 pkt 1 obowiązującej aktualnie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2000 r.).
Jak słusznie zauważył skarżący Zarząd Miasta Zambrowa będący zarządem gminy nie odpowiada wskazanej definicji. Zarząd gminy jest zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 13 poz. 74 z późn. zm.) organem, posiadającej osobowość prawną gminy. Jako organ, zarząd działa w imieniu i na rzecz gminy a nie we własnym.
Dodatkowo podnieść należy, że sam zarząd gminy, jako organ osoby prawnej nie ma także statusu strony w postępowania administracyjnym. Zgodnie bowiem z art. 28 Kpa stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Działanie organu osoby prawnej dotyczy interesu prawnego lub obowiązku samej osoby prawnej a nie jej organu, a zatem stroną postępowania administracyjnego może być osoba prawna, a nie jej organ.
Wydanie decyzji przeciwko osobie nie będącej stroną pociąga za sobą jej nieważność zgodnie z art. 156 § 1 pkt 4 Kpa. Przy tej okazji podnieść należało, że podmiot określany jako Usługi Komunalne "Błysk" będący wnioskodawcą wszczynającym postępowania antymonopolowe nie posiada osobowości prawnej ani nie posiada przymiotu występowania pod firmą. Nie może on też być z powyższych względów stroną w postępowaniu administracyjnym. Status strony ma A.M., który prowadząc działalność gospodarczą używa dla swojego przedsiębiorstwa nazwy Usługi Komunalne "Błysk".
Trafny jest także zarzut powoda, bezpodstawnego ograniczenia rynku lokalnego do wysypiska w Czerwonym Borze. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie terytorialnym prowadzenie wysypisk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych jest zadaniem własnym gminy, które może ona realizować samodzielnie lub wspólnie z innymi gminami. Gmina ma zatem prawo odmówić przyjmowania na składowisko odpadów spoza gminy (lub gmin realizujących to zadanie wspólnie). Może również godzić się na przyjmowanie odpadów z jej terenu w pełnym lub określonym zakresie. Składowanie odpadów ze swojego terenu należy bowiem do gminy, z której odpady te pochodzą i od tej właśnie gminy przedsiębiorca zajmujący się wywozem odpadów ma prawo żądać ich przyjęcia.
Udzielanie zgody na składowanie odpadów lub odmowa ich przyjmowania nie jest prawem bezwzględnym i m.in. nie może ona przeciwdziałać konkurencji, stwarzając jednemu z podmiotów działających na rynku korzystniejsze warunki działalności.
W ocenie Sądu Antymonopolowego dopiero stwierdzenie istnienia nierównych warunków prowadzenia działalności przez działające podmioty na skutek działań powoda mogą być podstawą zarzutu przeciwdziałania powstaniu konkurencji.
Art. 113 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów jest wprawdzie nieprecyzyjny stanowi, że postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów prowadzi się na podstawie przepisów niniejszej ustawy. Przepis ten nie określa w sposób wyraźny czy chodzi jedynie postępowania administracyjne prowadzone przez organ antymonopolowy czy też dotyczy to również postępowań odwoławczych.
Zdaniem Sądu Antymonopolowego treść dokonanych zmian nie pozostawia wątpliwości, że do postępowań odwoławczych zawisłych przed datą wejścia w życie ustawy dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów stosuje się przepisy dotychczasowe. Dokonana zmiana dotyczyła m.in. treści dotychczasowego art. 47930 Kpc regulującego zakres wniosków odwołania, a więc jego elementu istotnego, znosząc w zastępującym go przepisie art. 47928 § 2 Kpc możliwość żądania uchylenia decyzji.
Powyższa zmiana odnosiłaby się zatem ze skutkiem wstecznym do zawisłych już postępowań odwoławczych, zmuszając stronę do zmiany żądania prawidłowo zgłoszonego w dacie wniesienia odwołania.
Ponieważ stosowanie prawa z mocą wsteczną jest niedopuszczalne w świetle art. 88 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, należy uznać że art. 113 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów odnosi się jedynie do wszczętych postępowań administracyjnych.
Z tych względów zaskarżoną decyzję należało uchylić (art. 47934 § 2 Kpc.). [...]