Wydanie zgody na koncentrację, polegającą na przejęciu przez Kompanię Piwowarską S.A. w Poznaniu kontroli nad Browarem Belgia Sp. z o.o. w Kielcach.
Dz.Urz.UOKiK.2008.2.11
Akt nienormatywnyDECYZJA
z dnia 4 stycznia 2008 r.
w sprawie wydania zgody na koncentrację, polegającą na przejęciu przez Kompanię Piwowarską S.A. w Poznaniu kontroli nad Browarem Belgia Sp. z o.o. w Kielcach
Na podstawie art. 18 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego z wniosku Kompanii Piwowarskiej S.A. z siedzibą w Poznaniu, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, polegającej na przejęciu przez Kompanię Piwowarską S.A. z siedzibą w Poznaniu kontroli nad Browarem Belgia Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach.
W dniu 4 września 2007 r. do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwanego dalej także "Prezesem Urzędu" lub "organem antymonopolowym") wpłynęło od Kompanii Piwowarskiej S.A. z siedzibą w Poznaniu (zwanej dalej również "KP" lub "Kompanią") zgłoszenie zamiaru koncentracji, polegającej na przejęciu przez Kompanię Piwowarską S.A. z siedzibą w Poznaniu kontroli nad Browarem Belgia Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach (zwanej dalej również "BB" lub "Belgia"). W związku z tym, iż spełnione zostały niezbędne przesłanki uzasadniające zgłoszenie zamiaru koncentracji, tj.: łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekroczył równowartość 1 mld euro, tj. kwotę określoną w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), zwanej dalej również "ustawą antymonopolową"; przejęcie kontroli nad innym przedsiębiorcą jest jednym ze sposobów koncentracji określonym w art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy antymonopolowej; w przedmiotowej sprawie nie występuje żadna okoliczność z katalogu przesłanek egzoneracyjnych, wymienionych w art. 14 ustawy antymonopolowej, powodująca odstąpienie od konieczności zgłoszenia koncentracji, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie w przedmiotowej sprawie, o czym - zgodnie z art. 61 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) - powiadomił wnioskodawcę pismem z dnia 5 września 2007 r.
W trakcie postępowania organ antymonopolowy ustalił, co następuje.
Kompania Piwowarska S.A. z siedzibą w Poznaniu - aktywny uczestnik koncentracji - działa w ramach południowoafrykańskiej Grupy SABMiller, prowadzącej działalność w skali globalnej na rynku produkcji piwa i napojów bezalkoholowych (w tym napojów chłodzących oraz wody mineralnej), a także na rynku usług hotelowych oraz kasyn gry. Grupa SABMiller jest drugim producentem piwa na świecie (rocznie sprzedaje ponad 148 mln hl piwa) i obecna jest w 60 krajach na pięciu kontynentach. [...]
KP powstała w 1999 r. z połączenia Lech Browary Wielkopolskie S.A. oraz Browary Tyskie Górny Śląsk S.A. Inwestorem strategicznym powstałej w ten sposób spółki został międzynarodowy koncern piwowarski SABMiller. W 2003 r. Kompania Piwowarska stała się właścicielem browaru Dojlidy w Białymstoku. KP posiada następujące spółki zależne: Lech Premium Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, Brewery's Investments Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, Browar Dojlidy Sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku, Tyskie Sp. z o.o. z siedzibą w Tychach. [...]
Kompania Piwowarska posiada ogólnopolską sieć 18 regionalnych centrów dystrybucyjnych. Największa część sprzedaży kierowana jest do województw: śląskiego (ok. [...]), wielkopolskiego (ok. [...]) i mazowieckiego (ok. [...]).
Browar Belgia Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach - pasywny uczestnik koncentracji - działa w ramach grupy Palm Breweries. Palm Breweries posiada 99,96% udziałów Browaru Belgia i tę samą część ogólnej liczby głosów na zgromadzeniu wspólników Spółki. Pozostałe udziały Browaru Belgia należą do dwóch wspólników mniejszościowych: Andrzeja T. i Ryszarda D.
Palm Breweries należy do niezależnej belgijskiej rodzinnej grupy piwowarskiej i jest jednym z czołowych producentów piwa w krajach Beneluksu. Palm Breweries jest kontrolowana przez Diepensteyn N.V.
Browar Belgia istnieje od 1995 r. (początkowo jako Browar Kielce) [...] posiada jeden zakład produkcyjny w Kielcach i nie posiada żadnych spółek zależnych ani własnej sieci dystrybucyjnej. Modele dystrybucji BB i KP są podobne. Najpopularniejsze marki własne BB to Wojak, Ginger's i Frater. Istotną cechą BB jest duży udział produkcji zleconej i marek prywatnych (dla sieci supermarketów) w ogólnej produkcji browaru, który sięga ok. [...]. Największa część sprzedaży BB kierowana jest do województw: świętokrzyskiego (ok. [...]) i mazowieckiego (ok. [...]).
Planowana koncentracja została zgłoszona w trybie art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy antymonopolowej.
Podstawą zgłoszenia zamiaru koncentracji jest podpisana w dniu 2 sierpnia 2007 r. przedwstępna umowa sprzedaży udziałów Browaru Belgia pomiędzy KP a Palm Breweries N.V. [...]
Zgodnie z deklaracjami KP po przeprowadzeniu koncentracji Browar Belgia zostanie finansowo i organizacyjnie zintegrowany z KP. Marki Browaru Belgia zostaną włączone do portfela marek KP. [...]
Organ antymonopolowy uznał, iż niniejsza koncentracja wywiera wpływ w układzie horyzontalnym na krajowy rynek produkcji i sprzedaży piwa.
Uzasadniając powyższe należy wskazać, iż działalność uczestników koncentracji pokrywa się w zakresie produkcji i sprzedaży piwa. W dotychczasowym orzecznictwie organu antymonopolowego za rynek właściwy w sprawach koncentracji browarów uznawano krajowy rynek produkcji i sprzedaży piwa i brak było dokonywania dalszej segmentacji tego ryku.
Rozważając cechy produktu, rynek piwa w Polsce można podzielić na trzy segmenty: piwa regularne (tj. jasne pełne, lagery), piwa mocne oraz piwa specjalne (w tym smakowe). Piwa regularne (lagery) stanowią ok. 80% rynku piwa w Polsce, piwa mocne ok. 18%, pozostałą część rynku stanowią piwa specjalne, które jednak systematycznie zyskują na popularności. Segmentacji piwa można też dokonać z punktu widzenia ceny jednostkowej piwa. Wyróżnia się tutaj następujące segmenty: premium międzynarodowe (3%), premium lokalne (3%), podstawowy wyższy (17%), podstawowy (40%), podstawowy niższy (25%) oraz ekonomiczny (12%). Wziąwszy więc pod uwagę strukturę popytu i gusta polskich konsumentów segmentacja rynku nie jest konieczna ani właściwa. Nie można jednak wykluczyć, że w przyszłości wobec rozwoju rynku i zmiany gustów konsumentów, w kolejnych sprawach segmentacja rynku produkcji piwa znajdzie swoje uzasadnienie. Za takim określeniem rynku w wymiarze produktowym przemawia również istnienie wysokiej substytucji po stronie podaży. Postępowanie dowodowe wykazało, że brak jest ograniczeń co do przenoszenia produkcji piwa pomiędzy zakładami produkcyjnymi. Również jeden zakład produkcyjny może produkować wiele rodzajów piwa. Jedyne ograniczenia wynikają z braku linii do puszkowania piwa we wszystkich zakładach lub kwestii marketingowych (gwarancja warzenia piwa w konkretnym browarze).
Organ antymonopolowy uznał, iż w aspekcie geograficznym rynek produkcji i sprzedaży piwa ma wymiar krajowy. Uzasadniając powyższe należy wskazać, iż z jednej strony brak jest barier związanych z przepisami prawa, warunkami ekonomicznymi, właściwościami produktów czy szczególnymi preferencjami konsumentów, które powodowałyby konieczność zawężenia rynku produkcji piwa do rynków węższych, np. regionalnych. Choć intensywność sprzedaży piwa w kraju nie jest jednakowa w każdym regionie, np. największa sprzedaż piwa ma miejsce w woj. śląskim (ok. 18%), woj. mazowieckim (ok. 17%), woj. małopolskim (ok. 7%) i woj. wielkopolskim (ok. 8%), co niewątpliwie związane jest z większą liczbą mieszkańców w tych województwach, to jednak należy wskazać, że generalnie warunki konkurencji pomiędzy browarami są w dużym stopniu podobne na całym terytorium RP. Ponadto obydwaj uczestnicy koncentracji prowadzą działalność na terenie całego kraju i nie zawężają swojej działalności do jednego regionu lub wybranych regionów.
Z drugiej strony brak jest argumentów uzasadniających przyjęcie szerszej definicji rynku właściwego w aspekcie geograficznym dla produkcji i sprzedaży piwa niż krajowy. Import piwa do Polski jest niewielki i w 2006 r. stanowił mniej niż 1% rynku sprzedaży piwa ogółem w Polsce. Podobnie mimo rosnącego eksportu piwa (czego istotnym powodem są ruchy migracyjne Polaków w ostatnich latach) ma on nadal małe znaczenie z punktu widzenia ogółu produkcji piwa w Polsce i w 2006 r. wyniósł ok. 3,5% produkcji piwa. Dodatkowo należy wskazać, iż przy sprzedaży piwa, duże znaczenie mają nakłady na reklamę (potwierdzają to dane dotyczące wydatków reklamowych przez producentów piwa w Polsce). Jest to z pewnością istotna bariera przy wymianie handlowej (producenci piwa nie prowadzący działań promocyjno-reklamowych na terytorium Polski nie mogą liczyć na dużą sprzedaż), uzasadniająca określenie rynku jako krajowego.
Reasumując należy uznać, że dla oceny niniejszej koncentracji rynek produkcji i sprzedaży piwa w wymiarze geograficznym jest rynkiem krajowym obejmującym terytorium RP.
W orzecznictwie Komisji Europejskiej oraz innych organów ochrony konkurencji można spotkać się z pewnymi różnicami w definiowaniu rynków właściwych. W Niemczech w kilku sprawach uznano, że rynek właściwy ma wymiar regionalny. Komisja w żadnej ze spraw nie zdecydowała się na dalszą segmentację rynku piwa ze względu na rodzaj piwa. Mimo występujących różnic pomiędzy poszczególnymi gatunkami piwa, nie były one na tyle istotne, aby uzasadniały dalej idącą segmentację. Najczęściej spotykanym z kolei podziałem - ze względu na typ odbiorcy - jest podział na segment sprzedaży on-trade (HoReCa) oraz off-trade (handel tradycyjny i supermarkety). Podział ten jest stosowany konsekwentnie przez Komisję i niektóre organy krajowe.
W wyniku przekształceń własnościowych od początku lat 90-tych w krajowe browarnictwo zainwestowali inwestorzy zagraniczni, którzy kontrolują obecnie ponad 90% produkcji piwa w Polsce. Inwestycje te przyczyniły się jednocześnie do podniesienia poziomu technologicznego produkcji i modernizacji branży. Oprócz zmian technologicznych wejście międzynarodowych graczy skutkowało także wieloma innymi konsekwencjami. Przede wszystkim należy wskazać, że wejścia międzynarodowych browarów nie były inwestycjami typu greenfield, ale wiązały się z przejmowaniem istniejących browarów - taka sytuacja miała miejsce w przypadku KP, Grupy Żywiec czy Carlsberg Polska. Rozwój tych browarów wzmógł walkę konkurencyjną na polskim rynku produkcji piwa, czemu towarzyszył upadek wielu regionalnych browarów. Należy podkreślić, że mimo podniesienia jakości produkcji i unowocześnienia branży największe browary w Polsce nie wykazują się dużą innowacyjnością, tzn. nie oferują konsumentom nowych gatunków piwa, skupiając się jedynie na rozwijaniu już istniejących wybranych marek. W związku z tym widoczny jest pewien regres w zakresie ilości dostępnych marek piwa w Polsce. Nie sprzyja to rozwojowi kultury browarniczej w Polsce i nie podwyższa świadomości konsumentów. Pewnym wyjątkiem w tym zakresie, wśród większych browarów, jest Browar Belgia, który charakteryzuje się określoną innowacyjnością, wprowadzając na rynek polski nowe gatunki piwa górnej fermentacji, takie jak Palm czy Frater Podwójny, piwo pszeniczne Frater Pszeniczny oraz piwo imbirowe Ginger's.
W wyniku tych przekształceń produkcja piwa w Polsce w latach 1990-2001 wzrosła ponad dwukrotnie, a krajowy rynek piwa jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się i przyszłościowych rynków w Polsce. W 2001 r. nastąpiła pewna stagnacja sprzedaży spowodowana dwukrotnym (łącznie 18%) wzrostem podatku akcyzowego, ale już rok 2002 przyniósł wzrost sprzedaży piwa o ok. 8% [...]. Tendencja wzrostowa utrzymała się w latach kolejnych [...]. W 2007 r. nastąpił kolejny istotny wzrost sprzedaży piwa w Polsce - w miesiącach kwiecień-wrzesień wzrost ten wyniósł ok. 8,5%.
Jak wskazuje Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce - Browary Polskie, dalej jako "ZPPP", należy przypuszczać, że wzrost produkcji i sprzedaży piwa w Polsce utrzyma się na poziomie ok. 3-4% rocznie. [...]
Z prowadzonych przez organ antymonopolowy w latach 2003-2005 badań rynku produkcji piwa oraz badania przeprowadzonego w niniejszej sprawie wynika, iż browary w Polsce podzielić można na trzy grupy, w zależności od wielkości produkcji, tj.: duże produkujące powyżej 1.000 tys. hl, średnie z produkcją między 101 tys. hl a 1.000 tys. hl i małe, które produkują do 100 tys. hl piwa rocznie. [...] Łącznie grupa tzw. dużych browarów w 2006 r. posiadała ok. 92% udział w krajowym rynku sprzedaży piwa. Należy wskazać, że choć nominalnie udziały Royal Unibrew oraz Van Pur kwalifikują je do dużych browarów, to ich pozycja rynkowa zbliżona jest raczej do średnich browarów. Rynek zdominowany jest przez trzech międzynarodowych graczy, a mianowicie KP i Grupę Żywiec (dysponujące zbliżonymi udziałami i podobną siłą rynkową) oraz Carlsberg Polska (dysponującym znaczącym, ale jednak niższym niż ww. producenci udziałem rynkowym). [...]
Łącznie udział browarów z grupy średnich producentów wynosi ok. 6%. Grupa ta jest niejednorodna. Najważniejszym browarem w tej grupie jest Browar Perła, posiadający bardzo mocną pozycję w swoim regionie, tj. Polsce południowo-wschodniej. Pozostałe browary mają różny profil działalności: dla niektórych produkcja zlecona stanowi istotną część produkcji, inne starają się rozwijać produkcję piw specjalnych.
Trzecią grupę producentów piwa stanowią tzw. małe browary. Grupa ta obejmuje przedsiębiorców, których roczna produkcja nie przekracza 100 tys. hl. Według danych Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich Polskie Piwo liczba małych browarów w Polsce wynosi ok. 50. Należy jednak podkreślić, że mimo dużej liczby nie stanowią one skutecznej i realnej konkurencji w stosunku do browarów z pierwszej grupy z uwagi na olbrzymie dysproporcje w zakresie produkcji czy marketingu, co przekłada się na ich siłę rynkową.
Z przedstawionych danych wynika, że rynek produkcji i sprzedaży piwa w Polsce zaczyna mieć charakter oligopolistyczny. Liderami są silni międzynarodowymi gracze - KP, Grupa Żywiec i Carlsberg. Niemniej występują między nimi pewne istotne asymetrie. KP - to lider w produkcji, posiada dużą część najpopularniejszych ogólnopolskich marek o najwyższym wzroście sprzedaży, największy potencjał produkcyjny i plany rozbudowy. Grupa Żywiec - wcześniej zajmowała pozycję lidera obecnie zaś jest na drugim miejscu pod względem sprzedaży, posiada podobną ilość marek do KP, ale cechują się one mniejszą dynamiką wzrostu sprzedaży, jest to firma zintegrowana wertykalnie - posiada własną sieć dystrybucji. Carlsberg Polska - ma mniejszy udział rynkowy od wcześniej wskazanych dwóch browarów, posiada silne marki regionalne. [...]
Wśród browarów z grupy średnich i małych cztery relatywnie najsilniejsze to: Royal Unibrew, Van Pur, Perła Browary Lubelskie oraz BB - innowacyjny browar posiadający nowoczesny zakład produkcyjny. Powyżej wskazane browary posiadają wolne moce produkcyjne i część z nich produkuje piwo na zlecenie. Browary te są obecne przede wszystkim w segmencie ekonomicznym piwa oraz piw specjalnych - gatunkowych. Pozostałe browary z grupy browarów średnich i małych nie stanowią istotnej konkurencji dla najsilniejszych graczy na tym rynku.
Z badań AC Nielsen, przedstawionych przez Zgłaszającego, wynika, iż w Polsce wśród 9 najlepiej sprzedających się piw dominują marki KP oraz Grupy Żywiec. [...] W ciągu trzech lat nastąpił wzrost udziału o ok. 7% najpopularniejszych marek piwa w Polsce. Co istotne wzrost tego udziału zmieniał się niezależnie od wzrostu ogólnej sprzedaży piwa na rynku polskim. Natomiast z danych i informacji zgromadzonych przez Prezesa Urzędu w toku prowadzonych postępowań wynika, iż ilościowy udział głównych marek posiadanych przez uczestników przedmiotowej koncentracji w wielkości sprzedaży piwa przedstawiał się w 2006 r. następująco:
Najpopularniejsze marki piwa posiadane przez KP: "Tyskie" - ok. [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii lager, usytuowane w segmencie cenowym podstawowym. "Żubr" - ok. [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii lager, usytuowane w segmencie cenowym podstawowym. "Lech" - [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii lager, usytuowane w segmencie cenowym podstawowym wyższym. "Dębowe Mocne" - [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii mocne, usytuowane w segmencie cenowym podstawowym. "Redd's" - ok. [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii piwa smakowe, usytuowane w segmencie cenowym lokalne premium. "Pilsner Urquell" - [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii lager, usytuowane w segmencie cenowym międzynarodowe premium.
Najpopularniejsze marki piwa posiadane przez BB: "Wojak" - ok. [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii lager, usytuowane w segmencie cenowym podstawowym niższym. "Ginger's" - ok. [...] udziału w krajowej sprzedaży piwa. Jest to piwo z kategorii piwo smakowe, usytuowane w segmencie cenowym lokalne premium.
Z porównania posiadanych przez KP i BB marek wynika, że są one częściowo komplementarne. Ginger's i Redd's choć z punktu widzenia całości rynku nie posiadają wielkiego udziału, to jednak w segmencie piw smakowych są dwiema najpopularniejszymi markami. Najsilniejsza marka BB, tj. Wojak, jest częściowo komplementarna w stosunku do Żubra i Dębowego Mocnego. Wojak jest jednak pozycjonowany cenowo niżej od ww. dwóch marek KP.
Oprócz faktycznej sprzedaży realizowanej przez producentów piwa przedmiotem badania w niniejszym postępowaniu była analiza mocy produkcyjnych i ich wykorzystania przez producentów piwa w Polsce. [...]
Analiza zdolności produkcyjnych browarów prowadzi do kilku wniosków. Trzech największych graczy na rynku w największym stopniu, prawie maksymalnie, wykorzystuje swoje moce produkcyjne i w najbliższym czasie poziom wykorzystania tych mocy będzie się utrzymywał z uwagi na wzrost sprzedaży piwa w Polsce. Wolne moce produkcyjne istnieją po stronie browarów średnich i małych. Może to świadczyć o tym, że mimo wzrostu sprzedaży piwa w Polsce nie korzystają one z tego wzrostu, co jednocześnie powoduje, że ich udziały rynkowe będą stopniowo maleć. Potwierdzeniem tej tendencji są wcześniejsze dane o rosnącym udziale rynkowym najpopularniejszych marek (należących do trzech największych browarów).
Spośród pierwszej trójki największych producentów największe plany inwestycyjne posiada KP. Realizacja tych planów spowoduje (przy spełnianiu prognoz rozwoju rynku zakładających, że w 2009 r. sprzedaż piwa w Polsce przekroczy 36 mln hl), że KP będzie mogła zaspokoić zapotrzebowanie rynku w [...]. Po przejęciu BB wskaźnik ten uda się osiągnąć wcześniej i przekroczyć go o kilka procent. Wzrost mocy produkcyjnych Kompanii Piwowarskiej pozwoli jej skorzystać na wzroście sprzedaży piwa w Polsce i wyeliminować sezonowe (w okresie letnim) braki w zakresie podaży. Jednocześnie trudno jest oszacować jak zakładany wzrost mocy produkcyjnych i podaży piwa przez KP wpłynie na jej udziały rynkowe.
Dystrybucja piwa w Polsce odbywa się w kilku kanałach. Każdy z nich wykazuje istotne cechy odrębne. Przedsiębiorcy, aby dotrzeć do konsumenta, wykorzystują je wszystkie, dostosowując jednocześnie do skali i profilu swojej produkcji. [...] Jak wskazuje Zgłaszający kanał niezależnego hurtu realizuje około [...]% wolumenu sprzedaży piwa. Tradycyjne placówki handlowe zaopatrywane są w piwo niemal wyłącznie za pośrednictwem tradycyjnych hurtowników, będących niezależnymi przedsiębiorcami. Wyjątkiem jest Grupa Żywiec, która dystrybuuje znaczną część swoich produktów za pośrednictwem zintegrowanej sieci dystrybucji. Z punktu widzenia analizy zwyczajów zakupowych konsumentów, piwo należy do kategorii produktów kupowanych bardzo często, ale w mniejszych ilościach (na przykład 1-2 butelki na raz) i stąd wynika duże znaczenie placówek handlu tradycyjnego, zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zamieszkania konsumenta.
W toku prowadzonego postępowania część producentów zgłaszała obawy przed dominacją KP w tym kanale dystrybucji. Przeprowadzone sondażowe badanie wśród niezależnych hurtowników potwierdziło, że wolumen obrotów produktami KP w tym segmencie waha się [...]. Jednakże z drugiej strony badania te wskazują, że wolumen obrotów produktami BB jest wyjątkowo niski [...].
Wspomniane badanie potwierdziło dominację trzech graczy - KP, Grupy Żywiec oraz Carlsberga w tym segmencie, z wiodącą rolą KP. Badanie ujawniło, że warunki prowadzenia działalności dystrybucyjnej zaostrzają się z roku na rok, co jest spowodowane istotną siłą rynkową największych trzech browarów, a w szczególności KP.
Jak wskazuje Zgłaszający kanał sieci handlowych realizuje około 19% wolumenu sprzedaży piwa w Polsce. [...] Udział handlu nowoczesnego w sprzedaży piwa jest jeszcze stosunkowo niski, jednakże jego znaczenie rośnie dynamicznie i trend ten będzie się utrzymywał w kolejnych latach [...].
Według szacunków i własnych analiz eksperckich KP segment HoReCa (gastronomia) realizuje około [...]% wolumenu sprzedaży piwa. [...] W kanale tym dominacja trzech największych browarów jest szczególnie widoczna. Wysokie bariery wejścia w ten kanał dystrybucji powodują, że średnie i małe browary mają nikły udział w dystrybucji w tym kanale. [...]
Dla znakomitej większości browarów podstawowym kanałem dystrybucji jest kanał handlu tradycyjnego. Kanał ten ma szczególnie kluczowe znaczenie dla mniejszych i średnich browarów, albowiem duże bariery wejścia (przede wszystkim finansowe) w kanale HoReCa powodują, że średnie i mniejsze browary są w praktyce nieobecne w tym segmencie dystrybucji. W przypadku dystrybucji przez sieci handlowe należy podkreślić specyfikę tego kanału, wynikającą z faktu, że duża część spośród średnich i małych browarów produkuje piwo na zlecenie sieci handlowych. [...].
Polski rynek produkcji i sprzedaży piwa charakteryzuje się wysokimi barierami wejścia. Bariery te mają różny charakter: finansowy [...], dystrybucyjny [...], marketingowy i reklamowy [...], surowcowy [...], prawny [...].
W toku przeprowadzonego postępowania nie zidentyfikowano żadnych rynków, na które przedmiotowa koncentracja wywierałaby wpływ w układzie wertykalnym.
W toku przeprowadzonego postępowania nie zidentyfikowano żadnych rynków, na które przedmiotowa koncentracja wywierałaby wpływ w układzie konglomeratowym.
Na podstawie materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie i powyższych ustaleń organ antymonopolowy zważył, co następuje.
Przepis art. 18 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów stanowi, iż Prezes Urzędu wydaje zgodę, w drodze decyzji, na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku. [...] Powołany przepis wskazuje, że to intensywność ograniczenia konkurencji będzie determinowała treść rozstrzygnięcia organu antymonopolowego. [...] Z tych to powodów analizując wpływ koncentracji horyzontalnej należy wziąć pod uwagę to, jak wpłynie ona na wzrost cen, ograniczenie podaży, spadek jakości czy innowacyjności. [...]
W wyniku zrealizowania przedmiotowej koncentracji udział KP w polskim rynku produkcji i sprzedaży piwa wzrośnie [...]. Oznacza to, że udział KP nie przekroczy progu 40%, z którym to progiem ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów wiąże domniemanie pozycji dominującej. Jak z tego wynika wzrost udziałów KP w rynku będzie więc relatywnie niski. Wzrost ten będzie realizowany głównie przez dwie marki BB, tj. Wojaka i Ginger's. Marka BB o największym udziale rynkowym, tj. Wojak, nie stanowi istotnej konkurencji dla innych piw z tej samej segmentacji gatunkowej czy cenowej. Należy zauważyć, że choć marka Ginger's w swoim segmencie posiada wysoki udział, to jednak wymaga podkreślenia fakt, że jest to segment niszowy o ograniczonym znaczeniu z punktu widzenia całego rynku (segment ten stanowi ok. 3,2% całości rynku sprzedaży piwa w Polsce). Dodatkowo podkreślić trzeba, że udział rynkowy Ginger's nieznacznie spada (z ok. [...] - udziały odnoszą się do sprzedaży piwa z tego segmentu). [...]
Po przeprowadzeniu koncentracji przestanie istnieć browar innowacyjny, ale nie stanowiący skutecznej konkurencji dla największych browarów w Polsce. Ponadto BB jest browarem o malejącym udziale rynkowym i słabej dystrybucji (świadczą o tym niskie wartości wskaźników marketingowych, tj. wskaźnik dystrybucji ważonej czy Share in shop handling). Dlatego też, z punktu widzenia struktury rynku przejęcie tego browaru nie zmieni w sposób istotny sytuacji na nim i nie stworzy takiej przewagi konkurencyjnej po stronie KP, którą mogłaby ona wykorzystać do zakłócenia mechanizmu wolnej konkurencji.
Należy podkreślić, że czasem nawet niewielki wzrost udziałów może skutkować istotnym ograniczeniem konkurencji na skutek specyfiki rynku oraz słabości lub braku innych graczy. Jednak taka sytuacja nie ma miejsca w analizowanej sprawie. Pomimo przejęcia BB przez KP i osiągnięcia przez ten podmiot, jak wskazano powyżej, udziału zbliżonego do udziału, z którym ustawa wiąże domniemanie posiadania pozycji dominującej, w ocenie organu antymonopolowego KP takiej pozycji nie osiągnie. [...]. Będzie się bowiem spotykała z silną konkurencją, która posiada potencjał, mogący zrównoważyć ewentualne antykonkurencyjne działanie KP. [...]
Część ankietowanych przedsiębiorców wskazywała na zagrożenie, jakie niesie niniejsza koncentracja dla kanału hurtu niezależnego. Zebrany materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że udział produktów KP w tym segmencie dystrybucji jest wyższy niż ogólny udział KP w rynku sprzedaży piwa i waha się w przedziale [...], w zależności od dystrybutora. Ta sytuacja wiąże się z tym, że największy konkurent KP - Grupa Żywiec posiada własną sieć dystrybucji i kanał hurtu niezależnego wykorzystuje w mniejszym zakresie. Jednakże należy podkreślić także, że udział BB w tym segmencie dystrybucji nie odbiega od jej udziału ogólnego. [...] Nawet przy założeniu rozwoju marek BB przez KP wzrost wolumenu obrotów tymi markami będzie rozciągnięty w czasie, co pozwoli konkurentom na dostosowanie się do tej zmiany.
Przedmiotem analizy organu był też wpływ koncentracji na region, gdzie ma siedzibę BB. Pozycja BB jest najsilniejsza w regionie świętokrzyskim i przyległych województwach. Wynika to w dużej mierze z usytuowania browaru i wiążącej się z tym lepszej dystrybucji jego produktów. Warto podkreślić, że marki dystrybuowane przez BB są relatywnie młode i nie są łączone w świadomości konsumentów ze szczególnym regionem. [...] W związku z powyższym, szczególnie w dystrybucji przez niezależne hurtownie, może nastąpić pewne zwiększenie wolumenu obrotów produktami KP, to jednak należy przypuszczać, że w perspektywie czasowej sytuacja ta upodobni się do innych regionów kraju.
Organ antymonopolowy ocenił również skutki koncentracji KP i BB w kontekście zmiany w zakresie zdolności produkcyjnych. Zdolności produkcyjne BB kształtujące się na poziomie ok. 1 mln hl są bowiem w chwili obecnej w dużej części niewykorzystane [...]. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę fakt, iż KP planuje na przestrzeni najbliższych dwóch lat zwiększenie swoich mocy produkcyjnych. [...] A zatem bez względu na to, czy BB zostałby przejęty przez KP, czy też nie zostałby przejęty, nie wpłynęłoby to w istotnym stopniu na wzrost zdolności produkcyjnych KP w najbliższym czasie.