Wprowadzenie wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami.

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2019.11.123

Akt utracił moc

Wersja od: 8 października 2019 r.

ZARZĄDZENIE Nr 54

DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH

z dnia 8 października 2019 r.

w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami

ZI.771.1.2018.2019

Na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach ¹ , zwanej dalej ustawą o lasach, w związku z § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe ² , w wykonaniu zadania Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, wynikającego z jego obowiązku określonego w art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o lasach ³ , mając na względzie, że:

1) stosownie do przepisu art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o lasach ⁴  ruch na drogach leśnych dozwolony jest tylko wtedy, gdy są one oznakowane;

2) stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 2a ustawy o lasach ⁵  nadleśniczy bezpośrednio zarządza lasami, gruntami i innymi nieruchomościami Skarbu Państwa, pozostającymi w zarządzie Lasów Państwowych;

3) stosownie do art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o drogach publicznych ⁶  oznakowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu;

4) stosownie do art. 10 ust. 7 i 10a Prawa o ruchu drogowym ⁷  zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych oraz oznakowanie drogi wewnętrznej należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami;

5) stosownie do art. 84 i 85a Kodeksu wykroczeń ⁸ , określających odpowiedzialność za brak lub niewłaściwy oznakowania dróg wewnętrznych, karze grzywny podlega podmiot zarządzający tymi drogami

- zarządza się, co następuje:

§ 1. Opracowanie niniejsze ma charakter informacyjno-interpretacyjny według aktualnego stanu prawnego i nie zwalnia od śledzenia obowiązującego prawa i jego stosowania oraz uwzględnienia lokalnych uwarunkowań.

Rozdział  I

Zasady korzystania z dróg leśnych

§ 2. Stosownie do przepisów art. 29 ust. 3 ustawy o lasach ⁹  na drogi leśne dopuszcza się wjazd pojazdów z osobami uprawnionymi do poruszania się po drogach leśnych.

§  3. 

1. Zasady korzystania z dróg leśnych określa regulamin, który nadleśniczy wprowadza odrębnym zarządzeniem.

2. Regulamin korzystania z dróg leśnych należy udostępnić na stronie internetowej nadleśnictwa w zakładce "Informacje", w BIP w zakładce "Zarządzenia i decyzje" oraz na tablicy ogłoszeń nadleśnictwa.

3. Ramowa treść regulaminu stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia.

§  4. 

1. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o lasach ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Treść art. 29 ust. 1 ustawy o lasach nie zobowiązuje do oznakowania dróg leśnych, nieudostępnionych do ruchu publicznego, zgodnie z Rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170 poz. 1393 z późn. zmian.).

2. Oznakowanie dróg leśnych, które nie są udostępniane do ruchu publicznego, powinno być ograniczone do miejsc, w których kierujący pojazdem może mieć wątpliwości dotyczące statusu drogi, z której korzysta, w szczególności dotyczących:

a) położenia drogi leśnej w ciągu drogi publicznej;

b) łączenia i przecinania się dróg leśnych z drogami innych własności o równorzędnej konstrukcji nawierzchni;

c) zorganizowania miejsc postojowych i parkingów na terenie leśnym w bezpośrednim sąsiedztwie drogi publicznej;

d) oznakowania drogi publicznej znakami pionowymi lub poziomymi sugerującymi możliwość zjazdu z drogi publicznej na drogę leśną;

e) dróg leśnych obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym (w szczególności użytkowaniem i służebnością drogową), najmem lub dzierżawą, nieudostępnionych do ruchu publicznego.

3. Drogi leśne, o których mowa w ust. 2, oznacza się tablicami informacyjnymi zgodnie z wzorem przedstawionym w załączniku nr 2 do niniejszego zarządzenia.

4. Przy umieszczaniu tablic informacyjnych, o których mowa w ust. 3, zapisy załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220 poz. 2181 z późn. zmian.), zawarte w pkt 1.5.3, dotyczące odległości znaków od jezdni oraz wysokości ich umieszczenia, stosuje się odpowiednio.

5. W uzasadnionych przypadkach, poza oznakowaniem, o którym mowa w ust. 3, dopuszcza się stosowanie znaków drogowych, wówczas zapisy § 8 ust. 5 niniejszego zarządzenia stosuje się odpowiednio.

6. Na drogach leśnych nieudostępnionych do ruchu publicznego nie zezwala się na ustawianie autonomicznego znaku drogowego B-1.

Rozdział  II

Zasady udostępniania dróg leśnych i ich oznakowania

§  5. 

1. Niniejszy rozdział ma na celu ujednolicenie zasad udostępniania oraz sposobu oznakowania dróg leśnych udostępnianych do ruchu publicznego.

2. Udostępnianie dróg leśnych do ruchu publicznego powinno następować w przypadkach uzasadnionych, podyktowanych warunkami lokalnymi oraz potrzebami społecznymi.

3. Drogi leśne udostępnione do ruchu publicznego należy ująć w docelowej sieci drogowej nadleśnictwa.

§  6. 

1. Udostępnienie drogi leśnej do ruchu publicznego następuje każdorazowo zarządzeniem nadleśniczego.

2. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać następujące elementy:

a) wykaz udostępnionych dróg leśnych wraz z opisem ich przebiegu;

b) mapę lub szkic poglądowy z przebiegiem udostępnionych dróg leśnych;

c) projekt organizacji ruchu ¹⁰ , odrębnie dla każdej z udostępnionych dróg leśnych;

d) uregulowania dotyczące czasowego wyłączenia z udostępnienia drogi leśnej;

e) ewentualne uregulowania dotyczące porozumień z podmiotami zewnętrznymi w zakresie utrzymania przez te podmioty udostępnionych dróg leśnych;

f) wykaz osób i instytucji otrzymujących do wiadomości informacje, o których mowa w ppkt a i b.

3. Wzór zarządzenia nadleśniczego stanowi załącznik nr 3 do niniejszego zarządzenia.

4. Należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 5 Prawa o ruchu drogowym ¹¹  wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem. Projekt organizacji ruchu na drodze leśnej, udostępnionej do ruchu publicznego, nie wymaga zatwierdzenia przez wojewodę. Organ ten może zweryfikować projekt organizacji ruchu na wniosek zainteresowanego ¹² .

§  7. 

1. Stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy o lasach drogi leśne udostępniane do ruchu publicznego należy oznakować drogowskazem.

2. Przez oznakowanie drogowskazem rozumie się zastosowanie oznakowania zgodnego z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach ¹³  albo tablic kierunkowych, o których mowa w rozdziale 7.5. Księgi identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe ¹⁴ .

3. Lokalizacja tablic kierunkowych, o których mowa w ust. 2, w pasie drogi publicznej wymaga uzgodnienia z zarządcą tej drogi.

4. Poza drogowskazem, o którym mowa w ust. 2, droga leśna udostępniona do ruchu publicznego powinna być oznakowana tablicą informacyjną, zlokalizowaną na gruncie w zarządzie Lasów Państwowych.

5. Wzór tablicy informacyjnej, o której mowa w ust. 4, stanowi załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia.

6. Przy umieszczaniu tablic informacyjnych o których mowa w ust. 3, zapisy załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220 poz. 2181 z późn. zmian.), zawarte w pkt 1.5.3, dotyczące odległości znaków od jezdni oraz wysokości ich umieszczenia, stosuje się odpowiednio.

§  8. 

1. W wypadku udostępnienia drogi leśnej do ruchu publicznego mają zastosowanie przepisy Prawa o ruchu drogowym oraz oznakowanie drogi leśnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych ¹⁵ .

2. W wypadku udostępnienia drogi leśnej do ruchu publicznego należy zastosować znaki D-52 łącznie z B-33 i D-53.

3. W uzasadnionych przypadkach w strefie ruchu na drodze leśnej, poza znakami, o których mowa w ust. 2, można stosować inne znaki drogowe, ze szczególnym uwzględnieniem połączeń z drogami publicznymi.

4. Sposób oznakowania drogi leśnej udostępnionej do ruchu publicznego jako strefa ruchu znajduje się w załączniku nr 5 do niniejszego zarządzenia.

5. Poza uzasadnionymi przypadkami na drogach leśnych w strefie ruchu zaleca się stosować znaki z grupy mini ¹⁶ , zgodnie z warunkami technicznymi wskazanymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.

§ 9. Udostępnienie drogi leśnej do ruchu publicznego w wypadku skrzyżowania z drogą (-ami) nieudostępnianą (-ymi), w szczególności o podobnej nawierzchni, może wymagać oznakowania dróg, o którym mowa w § 4 ust. 3 niniejszego zarządzenia oraz ewentualnego zastosowania tablicy kierunkowej, o której mowa w § 7 ust. 2 dla drogi udostępnianej.

§  10. 

1. Na drodze leśnej udostępnionej do ruchu publicznego, stosownie do art. 29 ust. 2 ustawy o lasach, postój pojazdów jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych. Zaleca się w tych miejscach stosowanie znaku D-18.

2. Miejsce postoju pojazdów oraz parking leśny zdefiniowane są w Zarządzeniu nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 października 2018 r. w sprawie wprowadzenia "Kategorii i definicji wybranych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych i edukacyjnych zlokalizowanych na terenach zarządzanych przez j.o. Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe".

§  11. 

1. Zasady korzystania z dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego określa regulamin, który nadleśniczy wprowadza odrębnym zarządzeniem.

2. Regulamin korzystania z udostępnionych dróg leśnych należy udostępnić na stronie internetowej nadleśnictwa w zakładce "Informacje", w BIP w zakładce "Zarządzenia i decyzje" oraz na tablicy ogłoszeń nadleśnictwa.

3. Ramowa treść regulaminu stanowi załącznik nr 6 do niniejszego zarządzenia.

4. Zamieszczenie adresu strony internetowej oraz kodu QR na tablicy informacyjnej, opisanej w § 7 ust. 5 niniejszego zarządzenia, jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia woli zarządcy drogi, o którym mowa w art. 60 i 61 Kodeksu cywilnego.

§  12. 

1. Dopuszczalne jest czasowe wyłączenie z udostępnienia drogi leśnej.

2. Czasowe wyłączenie udostępnionej drogi leśnej na okres dłuższy niż 7 dni powinno być wprowadzone przez nadleśniczego w formie decyzji, którą należy przekazać do wiadomości osobom i instytucjom wskazanym w § 6 ust. 2 ppkt f.

3. W okresie czasowego wyłączenia z udostępnienia drogi leśnej na oznakowaniu, o którym mowa w § 7 ust. 2 albo § 8 ust. 2, należy nanieść dwa krzyżujące się pasy barwy pomarańczowej lub zapewnić zasłonięcie ww. tablic i znaków.

4. Czasowe wyłączenie z udostępnienia drogi leśnej nie może być dłuższe niż 1 rok.

Rozdział  III

Przepisy przejściowe

§ 13. Do dnia 31 grudnia 2021 r. należy usunąć wszelkie oznakowania niezgodne z niniejszym zarządzeniem, z zastrzeżeniem § 14.

§  14. 

1. Do dnia 30 czerwca 2020 r. należy usunąć wszelkie oznakowania z użyciem skrótu "ALP" oraz wyrażenia "Administracja Lasów Państwowych".

2. Do dnia 30 czerwca 2020 r. należy usunąć wszelkie opisy informujące o "drogach zakładowych".

3. Do dnia 30 czerwca 2020 r. należy usunąć wszelkie opisy informujące o "drogach wewnętrznych".

Rozdział  IV

Przepisy końcowe

§ 15. W "Księdze identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe" wprowadza się następujące zmiany:

1) rozdział 7.7. otrzymuje nazwę Oznakowanie dróg leśnych nieudostępnionych do ruchu publicznego. Treść rozdziału stanowi załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia;

2) rozdział 7.8. otrzymuje nazwę Oznakowanie dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego. Treść rozdziału stanowi załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia.

§ 16. Zapisy zarządzenia nie dotyczą dróg leśnych położonych na terenach poligonów i placów ćwiczeń, o których mowa w Porozumieniu Ministra Obrony Narodowej i Ministra Środowiska w sprawie warunków użytkowania lasów na potrzeby związane z obronnością i bezpieczeństwem państwa z dnia 5 lipca 2013 r. (przekazanych w użytkowanie w rozumieniu art. 40 ust. 1 pkt 1 ustawy o lasach).

§ 17. W wypadku innego zarządcy drogi leśnej niż nadleśniczy przepisy niniejszego zarządzenia stosuje się odpowiednio.

§ 18. Procedura postępowania mająca na celu wprowadzenie w życie postanowień niniejszego zarządzenia stanowi załącznik nr 7.

§ 19. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

RAMOWA TREŚĆ REGULAMINU

korzystania z dróg leśnych na terenie Nadleśnictwa ...

§ 1. Regulamin określa zasady korzystania z dróg leśnych na terenie Nadleśnictwa ......................... .

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 z późn. zm. zwana dalej ustawą o lasach.

2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.

3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1990 z późn. zm. zwana dalej Prawem o ruchu drogowym.

4. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 z późn. zm.

5. Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170 poz. 1393 z późn. zmian.), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie znaków.

6. Zarządzenie nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 października 2019 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami (zn.: ZI.771.1.2018), zwane dalej zarządzeniem nr 54/2019.

§ 2. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo ............. jest zarządcą dróg leśnych usytuowanych na gruntach Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo, położonych w jego zasięgu administracyjnym.

§ 3. Użyte w regulaminie określenia oznaczają:

a) Zarządca drogi - Nadleśniczy Nadleśnictwa .....................,

b) użytkownik - osoba korzystająca z drogi leśnej,

c) pojazd - samochód, pojazd zaprzęgowy, motocykl bądź inny środek transportu poruszający się po drogach leśnych.

§  4. 

1. Stosownie do przepisów art. 29 ust. 3 ustawy o lasach ¹⁷  na drogi leśne dopuszcza się wjazd pojazdów z osobami uprawnionymi do poruszania się po drogach leśnych.

1) pracowników nadleśnictw;

2) osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych;

3) osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie;

4) funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny;

5) osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych;

6) właścicieli lasów we własnych lasach;

7) osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów;

8) pracowników leśnych jednostek naukowych, instytutów badawczych i doświadczalnych, w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody;

9) wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych;

10) osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.

2. Korzystanie z dróg leśnych odbywa się na podstawie niniejszego regulaminu, Prawa o ruchu drogowym, poleceń pracowników Zarządcy drogi lub osób upoważnionych na mocy tej ustawy do kierowania ruchem ¹⁸ .

3. Poprzez wjazd na drogę leśną użytkownik wyraża zgodę i zobowiązuje się do przestrzegania ustanowionych przez Zarządcę drogi warunków przedstawionych w niniejszym regulaminie.

§  5. 

1. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o lasach ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Treść art. 29 ust. 1 ustawy o lasach nie zobowiązuje do oznakowania dróg leśnych nieudostępnionych do ruchu publicznego, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

2. Oznakowanie dróg leśnych, które nie są udostępniane do ruchu publicznego, powinno być ograniczone do miejsc, w których kierujący pojazdem może mieć wątpliwości dotyczące statusu drogi, z której korzysta, w szczególności dotyczących:

a) położenia drogi leśnej w ciągu drogi publicznej;

b) łączenia i przecinania się dróg leśnych z drogami innych własności o równorzędnej konstrukcji nawierzchni;

c) zorganizowania miejsc postojowych i parkingów na terenie leśnym w bezpośrednim sąsiedztwie drogi publicznej;

d) oznakowania drogi publicznej znakami pionowymi lub poziomymi sugerującymi możliwość zjazdu z drogi publicznej na drogę leśną;

e) dróg leśnych obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym (w szczególności użytkowaniem i służebnością drogową), najmem lub dzierżawą, nieudostępnionych do ruchu publicznego;

f) inne uwarunkowania (należy wpisać konkretne przypadki występujące w danej jednostce organizacyjnej).

3. Drogi leśne, o których mowa w ust. 2, zostaną oznakowane tablicami informacyjnymi zgodnie ze wzorem przedstawionym w załączniku nr 2 do zarządzenia nr 54/2019.

4. Zamieszczenie adresu strony internetowej oraz kodu QR na ww. tablicy informacyjnej jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia woli Zarządcy drogi, o którym mowa w art. 60 i 61 Kodeksu cywilnego.

§ 6. Nadleśniczy Nadleśnictwa ................... ustala następujące zasady korzystania z dróg leśnych:

1. Na drogach leśnych obowiązuje:

a) ograniczenie prędkości do 30 km/h (o ile znaki drogowe nie stanowią inaczej),

b) zakaz zaśmiecania terenu,

c) zakaz wyprzedzania,

d) zakaz używania sygnałów dźwiękowych,

e) zakaz wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z obsługą techniczną pojazdu (z wyjątkiem sytuacji szczególnych, np. obsługi maszyn, urządzeń i środków transportowych podmiotów wykonujących zlecone prace),

f) zakaz niszczenia mienia Zarządcy drogi.

2. W odniesieniu do dróg krzyżujących się, kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność; w miejscach tych obowiązują zasady kolejności przejazdu jak na skrzyżowaniu równorzędnym, o ile zastosowane znaki drogowe nie wskazują inaczej.

3. Wszystkich użytkowników dróg leśnych obowiązuje zasada ograniczonego zaufania (art. 4 Prawo o ruchu drogowym - Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania).

§ 7. Podczas korzystania z dróg leśnych należy zachować szczególną ostrożność. Na drodze leśnej mogą wystąpić różne zagrożenia i utrudnienia, w szczególności: zwężenia jezdni, niebezpieczne zakręty i spadki terenu, wyboje i nierówności nawierzchni, okresowe oblodzenia, zwierzęta leśne, ruch pojazdów specjalistycznych, inne utrudnienia i ograniczenia.

§  8. 

1. Podczas korzystania z dróg leśnych i konieczności zatrzymania pojazdu należy pozostawiać pojazd w taki sposób, aby nie utrudniać poruszania się lub nie stwarzać zagrożenia dla innych użytkowników.

2. W wypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu, pojazd użytkownika może zostać usunięty z drogi na zlecenie Zarządcy drogi.

3. Odholowany pojazd może być wydany po uiszczeniu, przez właściciela lub osobę władającą pojazdem, opłaty za odholowanie oraz opłaty za przechowanie pojazdu na parkingu strzeżonym (jeśli takowe zaistnieje), dokonanych na podstawie faktur wystawionych przez podmioty wykonujące stosowne usługi (lub faktury Zarządcy drogi).

§  9. 

1. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za szkody wyrządzone użytkownikowi przez osoby trzecie.

2. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za skutki działania siły wyższej oraz skutki nieprzestrzegania postanowień niniejszego regulaminu.

§  10. 

1. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone Zarządcy drogi bądź innym użytkownikom w związku z niezastosowaniem się do niniejszego regulaminu.

2. W wypadku zdarzenia na terenie dróg leśnych, które skutkowałoby jakąkolwiek odpowiedzialnością użytkownika z tego tytułu, zobowiązany jest on przed opuszczeniem drogi leśnej do niezwłocznego poinformowania Zarządcy drogi o tym fakcie i złożenia w formie pisemnej stosownego oświadczenia.

§ 11. W wypadku kolizji i wypadków drogowych powstałych na terenie dróg leśnych obowiązują zasady określone w Prawie o ruchu drogowym.

§ 12. Regulamin wchodzi w życie z dniem ................................. na podstawie zarządzenia nr ........................... Nadleśniczego Nadleśnictwa ................... z dnia .............. .

ZAŁĄCZNIK Nr  2

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  3

Zarządzenie nr .....

Nadleśniczego Nadleśnictwa ......

z dnia ......................

w sprawie udostępnienia dróg leśnych na terenie Nadleśnictwa dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami

(znak sprawy: .................)

Na podstawie § 22 pkt 3 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 50 MOŚZNiL z dnia 18 maja 1994 r., art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2129) oraz § 6 ust. 1 Zarządzenia nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 października 2019 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami, zarządzam, co następuje:

§  1. 

1. Z dniem ........... udostępniam do ruchu publicznego drogi leśne, których wykaz stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia.

2. Z dniem ................ zezwalam na postój pojazdów w miejscach, których wykaz stanowi załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia.

3. Lokalizacja dróg leśnych oraz usytuowanie wyznaczonych miejsc postojowych zostało przedstawione na mapie poglądowej będącej załącznikiem nr 3 do niniejszego zarządzenia. (Załącznika nr 3 nie drukujemy - przyp. red.)

§  2. 

1. Na drogach leśnych udostępnionych do ruchu publicznego mają zastosowanie przepisy Prawa o ruchu drogowym oraz oznakowania drogi leśnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

2. Szczegółowe zasady korzystania z dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego dla pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów oraz sposób ich oznakowania określa regulamin wprowadzony Zarządzeniem nr .......... z dnia ................... Nadleśniczego Nadleśnictwa .................., zamieszczony na stronie internetowej Nadleśnictwa w zakładce "Informacje" oraz w BIP w zakładce "Zarządzenia i decyzje".

§ 3. Zobowiązuję Sekretarza do:

a) zapewnienia do dnia ............... oznakowania dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego zgodnie z projektami organizacji ruchu, o których mowa w § 6;

b) zamieszczenia w terminie .......... na stronie internetowej Nadleśnictwa w zakładce "Informacje", w BIP w zakładce "Zarządzenia i decyzje" oraz na tablicy ogłoszeń Nadleśnictwa "Regulaminu korzystania z udostępnionych do ruchu publicznego dróg leśnych".

§  4. 

1. Drogi leśne udostępnione mogą być czasowo wyłączane z ruchu publicznego. W okresie czasowego wyłączenia z udostępnienia drogi leśnej na oznakowaniu zostaną naniesione dwa krzyżujące się pasy barwy pomarańczowej lub nastąpi ich zasłonięcie.

2. W wypadku konieczności czasowego wyłączenia udostępnionej drogi leśnej na okres dłuższy niż 7 dni zostanie wydana decyzja informująca o terminie czasowego wyłączenia.

§ 5. Zarządzenie niniejsze otrzymują osoby i instytucje ujęte w załączniku nr 4 do zarządzenia.

§ 6. Projekty organizacji ruchu, sporządzone stosownie do § 1 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 784), odrębnie dla każdej z udostępnionej drogi leśnej w Nadleśnictwie ................., zostały zawarte w opracowaniach od nr ... do nru ..., stanowiących integralną część niniejszego zarządzenia. Elementy obligatoryjne w projekcie organizacji ruchu stanowią załącznik nr 5 do zarządzenia.

§ 7. Traci moc Zarządzenie nr ........ Nadleśniczego Nadleśnictwa ............... z dnia .................... w sprawie ........... . (Do wykorzystania przez nadleśnictwa posiadające uregulowania w zakresie dróg udostępnionych).

§ 8. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ................... .

Załącznik Nr  1

WYKAZ

dróg udostępnionych (przykłady)

Lp.	Nazwa drogi /nr dojazdu pożarowego	Nr inwentarzowy	Leśnictwo	Opis trasy (skąd - dokąd)	Przebieg przez oddziały leśne	Długość drogi (m.b.)	Rodzaj nawierzchni
1.	Na Borowo / -	220-01084	Wyspowo	Nowy Dwór Wejherowski - MPP przy jez. Borowo	194-196	761	droga utwardzona - płyty jomb
2.	Hankowska / nr 5	220/00129	Hanki	droga krajowa nr 10 - miejscowość Hanki	123; 135; 145-147	3240	droga utwardzona - kruszywo
3.	- / Nr 19	-	Leśny Dwór, Rokitno	droga gminna relacji Leśny Dwór - Dąbrowa - MPP przy jez. Stróżyna	340-353	4220	droga gruntowa

Załącznik Nr  2

WYKAZ MIEJSC,

w których dozwolony jest postój pojazdów (przykłady)

Lp.	Nazwa miejsca postojowego	Nr inwentarzowy	Leśnictwo	Opis drogi i trasy (skąd - dokąd)	Lokalizacja, oddziały leśne	Rodzaj nawierzchni
1.	Parking na Lotnej	220-01084	Wyspowo	droga na Suchą: Nowy Dwór Wejherowski - Radocyn	194 c	nawierzchnia utwardzona - częściowo kruszywo, częściowo kostka brukowa
2.	Miejsce postoju pojazdów	220/00129	Lesko	droga wojewódzka nr 997 - Bronki	123A ~b	nawierzchnia nieutwardzona
3.

Załącznik Nr  4

Zarządzenie otrzymują: (przykłady)

1. Zastępca Nadleśniczego ..........................

2. Leśniczy Leśnictwa .........................

3. Leśniczy Leśnictwa ..........................

4. ...............................

Treść Zarządzenia wyłącznie z załącznikami nr 1-3 otrzymują: (przykłady)

1. Urząd Gminy w ........................

2. Urząd Miejski w .......................

3. Komenda Powiatowa Policji w ..............................

4. Komisariat Policji w ..................................

5. Nadnotecka Organizacja Turystyczna w ........................

Załącznik Nr  5

ELEMENTY OBLIGATORYJNE

w projekcie organizacji ruchu

1. Strona tytułowa, zawierająca:

* Tytuł, np.: Stała organizacja ruchu na drodze leśnej nr ..........

Nadleśnictwo ............., leśnictwo........................

* Branża: drogowa - stała organizacja ruchu

* Zarządca:

* Lokalizacja:

* Data opracowania:

* Autor opracowania:

2. Plan orientacyjny w skali od 1:10 000 do 1:25 000 z zaznaczeniem drogi lub dróg, których projekt dotyczy.

3. Plan sytuacyjny w skali 1:500 lub 1:1000 zawierający:

* Lokalizację projektowanych znaków drogowych, urządzeń sygnalizacyjnych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu.

* Parametry geometrii drogi.

4. Opis techniczny zawierający:

* Podstawę opracowania.

* Zakres i cel opracowania.

* Charakterystykę drogi.

* Opis stanu istniejącego.

* Opis projektowanych rozwiązań.

* Opis występujących zagrożeń i utrudnień.

* Sposób umieszczenia znaków.

* Przewidywany termin wprowadzenia przedmiotowej organizacji ruchu.

* Spis załączonych rysunków.

* Zestawienie znaków i tablic.

* Osoba odpowiedzialna za wyniesienie oznakowania w terenie i jego utrzymanie.

* Uwagi końcowe.

* Podpis autora opracowania.

Autorem projektu organizacji ruchu może być ktokolwiek. Prawo nie przewiduje konieczności posiadania uprawnień do opracowania tego typu dokumentacji.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  5

Sposób oznakowania drogi leśnej udostępnionej do ruchu publicznego.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  6

RAMOWA TREŚĆ REGULAMINU

korzystania z leśnych dróg udostępnionych do ruchu publicznego dla pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów na terenie Nadleśnictwa .................

§ 1. Regulamin określa zasady korzystania z leśnych dróg udostępnionych do ruchu publicznego dla pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów na terenie Nadleśnictwa na podstawie Zarządzenia nr .............. Nadleśniczego Nadleśnictwa .................... z dnia ................ .

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 z późn. zm. zwana dalej ustawą o lasach.

2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.

3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1990 z późn. zm. zwana dalej Prawem o ruchu drogowym.

4. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 z późn. zm.

5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, zwane dalej rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych dla znaków.

6. Zarządzenie nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 października 2019 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami (zn.: ZI.771.1.2018), zwane dalej zarządzeniem 54/2019.

§ 2. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo ............................ jest zarządcą dróg leśnych usytuowanych na gruntach Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo, położonych w jego zasięgu administracyjnym.

§ 3. Użyte w regulaminie określenia oznaczają:

a) Zarządca drogi - Nadleśniczy Nadleśnictwa .......................................;

b) użytkownik - osoba korzystająca z leśnych dróg udostępnionych do ruchu publicznego.

c) pojazd - samochód, pojazd zaprzęgowy, motocykl bądź inny środek transportu poruszający się po leśnych drogach udostępnionych.

§  4. 

1. Korzystanie z leśnych dróg udostępnionych do ruchu publicznego odbywa się na podstawie niniejszego regulaminu, Prawa o ruchu drogowym, poleceń pracowników Zarządcy drogi lub osób upoważnionych na mocy tej ustawy do kierowania ruchem ¹⁹ .

2. Poprzez wjazd na teren dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego użytkownik wyraża zgodę i zobowiązuje się do przestrzegania ustanowionych przez Zarządcę drogi warunków przedstawionych w niniejszym regulaminie.

3. Zamieszczenie adresu strony internetowej oraz kodu QR na tablicy informacyjnej jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia woli Zarządcy drogi, o którym mowa w art. 60 i 61 Kodeksu cywilnego.

§ 5. Nadleśniczy Nadleśnictwa .......................... ustala następujące zasady korzystania z udostępnionych do ruchu publicznego dróg leśnych:

1. Drogi leśne udostępnione do ruchu publicznego zostaną oznakowane:

a) drogowskazem, przez który rozumie się zastosowanie oznakowania zgodnego z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych dla znaków ²⁰  albo tablic kierunkowych, o których mowa w rozdziale 7.5. "Księgi identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe" ²¹ ;

b) tablicą informacyjną, zgodnie z załącznikiem nr 4 do zarządzenia 54/2019;

c) znakiem D-52 (początek strefy ruchu) łącznie z B-33 (ograniczenie prędkości);

d) znakiem D-53 (koniec strefy ruchu).

2. Na drogach leśnych obowiązuje zakaz:

a) zatrzymywania i postoju pojazdów - z wyłączeniem miejsc do tego przeznaczonych i oznakowanych znakiem D-18 (parking);

b) zaśmiecania terenu;

c) zjazdu z drogi na obszary leśne i drogi leśne nieudostępnione do ruchu publicznego,

d) wyprzedzania;

e) używania sygnałów dźwiękowych;

f) wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z obsługą techniczną pojazdu;

g) niszczenia mienia Zarządcy drogi.

3. Zakaz zatrzymywania się nie dotyczy osób wymienionych w § 29 ust. 3 ustawy o lasach, prowadzących czynności służbowe i gospodarcze (w tym czynności związane z obsługą techniczną pojazdu, np. obsługą maszyn, urządzeń i środków transportowych podmiotów wykonujących zlecone prace), pod warunkiem pozostawienia pojazdu w sposób nieograniczający możliwości poruszania się innym użytkownikom.

4. W odniesieniu do dróg krzyżujących się kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, w miejscach tych obowiązują zasady kolejności przejazdu jak na skrzyżowaniu równorzędnym, o ile zastosowane znaki drogowe nie wskazują inaczej.

5. Wszystkich użytkowników dróg udostępnionych obowiązuje zasada ograniczonego zaufania (art. 4 Prawa o ruchu drogowym - Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania).

§ 6. Podczas korzystania z udostępnionych dróg leśnych należy zachować szczególną ostrożność. Na drodze leśnej udostępnionej do ruchu publicznego mogą wystąpić różne zagrożenia i utrudnienia, w szczególności: zwężenia jedni, niebezpieczne zakręty, spadki terenu przekraczające dopuszczalne normy, wyboje i nierówności nawierzchni, okresowe oblodzenia, zwierzyna leśna, ruch pojazdów specjalistycznych, inne utrudnienia i ograniczenia.

§ 7. Drogi leśne udostępnione mogą być czasowo wyłączane z ruchu publicznego. W okresie czasowego wyłączenia z udostępnienia drogi leśnej na oznakowaniu, o którym mowa w § 5 ust. 1 niniejszego regulaminu, zostaną naniesione dwa krzyżujące się pasy barwy pomarańczowej lub nastąpi ich zasłonięcie.

§  8. 

1. W wypadku pozostawienia pojazdu w miejscu zabronionym, w sposób utrudniający ruch albo w inny sposób zagrażający bezpieczeństwu, może on zostać usunięty na zlecenie Zarządcy drogi.

2. Zarządca drogi uprawniony będzie do wezwania straży gminnej lub policji w celu odholowania pojazdu użytkownika na parking strzeżony.

3. Odholowany pojazd może być wydany po uiszczeniu, przez właściciela lub osobę władającą pojazdem, opłaty za odholowanie oraz opłaty za przechowanie pojazdu na parkingu strzeżonym (jeśli takowe zaistnieje), dokonanych na podstawie faktur wystawionych przez podmioty wykonujące stosowne usługi (lub faktury Zarządcy drogi).

4. W wypadku pozostawienia pojazdu w miejscu zabronionym, lecz w sposób nieutrudniający ruchu innym pojazdom, może on zostać unieruchomiony przez zastosowanie urządzenia do blokowania kół.

§  9. 

1. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzone użytkownikowi szkody przez osoby trzecie.

2. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za skutki działania siły wyższej oraz skutki nieprzestrzegania postanowień niniejszego regulaminu.

§  10. 

1. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone Zarządcy drogi bądź innym użytkownikom w związku z niezastosowaniem się do niniejszego regulaminu.

2. W wypadku zdarzenia na terenie dróg leśnych lub miejsc postojowych, które skutkowałoby jakąkolwiek odpowiedzialnością użytkownika z tego tytułu, zobowiązany jest on przed opuszczeniem drogi leśnej lub miejsca postojowego do niezwłocznego poinformowania Zarządcy drogi o tym fakcie i złożenia w formie pisemnej stosownego oświadczenia.

§ 11. Bez zgody Zarządcy drogi wjazd pojazdów przewożących materiały niebezpieczne jest zabroniony.

§ 12. W wypadku kolizji i wypadków drogowych powstałych na terenie dróg leśnych obowiązują zasady określone w Prawie o ruchu drogowym.

§ 13. Regulamin wchodzi w życie z dniem .................. na podstawie zarządzenia nr ................... Nadleśniczego Nadleśnictwa .............................. z dnia .............. .

ZAŁĄCZNIK Nr  7

PROCEDURA POSTĘPOWANIA

przy wprowadzeniu w życie postanowień Zarządzenia nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 8 października 2019 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami (zn.: ZI.771.1.2018)

1. Wydanie zarządzenia nadleśniczego wprowadzającego regulamin korzystania z dróg leśnych (termin od wejścia w życie zarządzenia DGLP).

2. Wydanie zarządzenia nadleśniczego wprowadzającego regulamin korzystania z leśnych dróg udostępnionych do ruchu dla pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów (termin od wejścia w życie zarządzenia DGLP).

3. Inwentaryzacja istniejącego oznakowania i opracowanie harmonogramu dostosowania do postanowień zarządzenia (termin od wejścia w życie zarządzeń nadleśniczego z pkt 1 i 2).

4. Opracowanie harmonogramu usunięcia oznakowania nie spełniającego postanowień zarządzenia DGLP (termin od wejścia w życie zarządzeń nadleśniczego z pkt 1 i 2).

5. Wydanie zarządzenia nadleśniczego w sprawie udostępnienia dróg leśnych (wraz z opracowaniem projektów organizacji ruchu) z terminami realizacji.

6. Zlecenie wykonania tablic informacyjnych TL-1 i TL-2 oraz niezbędnych znaków drogowych (zgodnie z harmonogramem z zarządzenia nadleśniczego z pkt 5 oraz jego aktualizacją).

7. Oznakowanie dróg leśnych oraz dróg leśnych udostępnionych do ruchu publicznego.

8. Realizacja harmonogramu z pkt 4.

¹ Tekst jednolity ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach został ogłoszony w Dz. U. z 2018 r. poz. 2129; art. 33 ust. 1 ustawy o lasach stanowi, że Lasami Państwowymi kieruje Dyrektor Generalny Lasów Państwowych, dokonując tego przy pomocy dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.

² Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe został nadany zarządzeniem nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 r. § 6 Statutu Lasów Państwowych stanowi, że w wykonaniu zadań określonych przez ustawę (o lasach) oraz przez przepisy wykonawcze do ustawy, a także innych przepisów prawnych, Dyrektor Generalny wydaje zarządzenia i decyzje obowiązujące w Lasach Państwowych.

³ Art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o lasach stanowi, że Dyrektor Generalny Lasów Państwowych inicjuje, organizuje oraz koordynuje przedsięwzięcia na rzecz ochrony lasów, racjonalnej gospodarki leśnej i rozwoju leśnictwa; art. 33 ust. 3 pkt 8 ustawy o lasach stanowi, że Dyrektor Generalny Lasów Państwowych organizuje wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.

⁴ Art. 29 ust. 1 ustawy o lasach stanowi, że ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Nie dotyczy to inwalidów poruszających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb; art. 29 ust. 2 stanowi, że postój pojazdów, o których mowa w ust. 1, na drogach leśnych jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych.

⁵ Art. 35 ust. 1 pkt 2a ustawy o lasach stanowi, że nadleśniczy prowadzi samodzielnie gospodarkę leśną w nadleśnictwie na podstawie planu urządzenia lasu oraz odpowiada za stan lasu. W szczególności nadleśniczy: bezpośrednio zarządza lasami, gruntami i innymi nieruchomościami Skarbu Państwa, pozostającymi w zarządzie Lasów Państwowych.

⁶ Art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 z późn. zmian.) stanowi, że drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi; art. 8 ust. 2 stanowi, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku - do właściciela tego terenu.

⁷ Art. 10 ust. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990) stanowi, że zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami; art. 10 ust. 10a stanowi, że podmioty zarządzające drogami, o których mowa w ust. 7, ustalając organizację ruchu na tych drogach, stosują znaki i sygnały drogowe oraz zasady ich umieszczania wynikające z ustawy i jej przepisów wykonawczych. Koszt oznakowania drogi wewnętrznej ponosi podmiot zarządzający drogą.

⁸ Art. 84 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 618 z późn. zmian.) stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie oznacza w sposób odpowiadający wymaganiom i łatwo dostrzegalny, zarówno w dzień, jak i w porze nocnej, jakiejkolwiek przeszkody w ruchu drogowym, urządzenia lub przedmiotu znajdujących się na drodze lub też miejsca prowadzonych robót, jeżeli to może zagrozić bezpieczeństwu ruchu albo utrudnić ruch na drodze, podlega karze aresztu albo grzywny; art. 85a stanowi, że w § 1. Kto narusza przepisy dotyczące sposobu znakowania dróg wewnętrznych, podlega karze grzywny; w § 2. Tej samej karze za czyn określony w § 1 podlega ten, kto zlecił wadliwe dokonanie tej czynności.

⁹ Art. 29 ust. 3 ustawy o lasach stanowi, że przepisy ust. 1 oraz art. 26 ust. 2 i 3, a także art. 28, nie dotyczą wykonujących czynności służbowe lub gospodarcze: 1) pracowników nadleśnictw; 2) osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych; 3) osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie; 4) funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny; 5) osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych; 6) właścicieli lasów we własnych lasach; 7) osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów; 8) pracowników leśnych jednostek naukowych, instytutów badawczych i doświadczalnych, w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody; 9) wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych; 10) osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.

¹⁰ § 1 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 784) stanowi, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: (...) projekcie organizacji ruchu - rozumie się przez to dokumentację sporządzoną w celu zatwierdzenia stałej, zmiennej albo czasowej organizacji ruchu przez właściwy organ zarządzający ruchem albo właściwy podmiot zarządzający drogą wewnętrzną.

¹¹ Art. 10 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990) stanowi, że wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach: (...) wewnętrznych położonych w strefach ruchu lub strefach zamieszkania.

¹² § 3 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 784) stanowi, że w przypadku drogi wewnętrznej objętej strefą zamieszkania albo strefą ruchu organ sprawujący nadzór nad zarządzaniem ruchem podejmuje, na podstawie wniosku zainteresowanego podmiotu złożonego do tego organu, działania w zakresie określonym w ust. 2 pkt 1.

¹³ Rozdział 6 załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220 poz. 2181 z późn. zmian.).

¹⁴ Zarządzenie nr 15 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 5 marca 2018 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 71 z dnia 19 października 2015 r. w części dotyczącej "Księgi identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe".

¹⁵ Znaki i ich symbole, o których mowa w niniejszym zarządzeniu, są tożsame ze znakami opisanymi w § 2 ust. 8 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170 poz. 1393 z późn. zmian.).

¹⁶ Załącznik nr 1 część 5 "Znaki informacyjne" punkt 5.2.56 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220 poz. 2181 z późn. zmian.) stanowi, że w strefie ruchu stosuje się znaki takie jak na drogach wewnętrznych, tj. z grupy małych lub mini.

¹⁷ Art. 29 ust. 3 ustawy o lasach stanowi, że przepisy ust. 1 oraz art. 26 ust. 2 i 3, a także art. 28, nie dotyczą wykonujących czynności służbowe lub gospodarcze: 1) pracowników nadleśnictw; 2) osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych; 3) osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie; 4) funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny; 5) osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych; 6) właścicieli lasów we własnych lasach; 7) osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów; 8) pracowników leśnych jednostek naukowych, instytutów badawczych i doświadczalnych, w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody; 9) wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych; 10) osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.

¹⁸ Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie kierowania ruchem drogowym (Dz. U. Nr 123 poz. 840).

¹⁹ Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie kierowania ruchem drogowym (Dz. U. Nr 123 poz. 840).

²⁰ Rozdział 6 załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220 poz. 2181 z późn. zmian.).

²¹ Zarządzenie nr 15 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 5 marca 2018 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 71 z dnia 19 października 2015 r. w części dotyczącej "Księgi identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe".