Wprowadzenie "Wytycznych do Zaktualizowanych Polityk Mieszkaniowych dla jednostek Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na lata 2015-2030".

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2015.7.106

Akt utracił moc
Wersja od: 19 czerwca 2015 r.

ZARZĄDZENIE Nr 48
DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH
z dnia 19 czerwca 2015 r.
w sprawie wprowadzenia "Wytycznych do Zaktualizowanych Polityk Mieszkaniowych dla jednostek Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na lata 2015-2030"

OF.011.4.2015.PM

Na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2014 r., poz. 1153 z późn. zmian.), w związku z § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 r. w sprawie nadania Statutu Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe, ustalam, co następuje:

§  1.
Wprowadzam do stosowania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych "Wytyczne do Zaktualizowanych Polityk Mieszkaniowych dla jednostek Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na lata 2015-2030", stanowiące załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia.
§  2.
Integralną częścią ww. dokumentu jest "Stan obecny zasobów mieszkaniowych Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Materiały uzupełniające do wytycznych w sprawie Zaktualizowanej Polityki Mieszkaniowej", stanowiący załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia.
§  3.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WYTYCZNE

WYDZIAŁ INFRASTRUKTURY

DO ZAKTUALIZOWANYCH POLITYK MIESZKANIOWYCH

dla jednostek Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na lata 2015-2030

I.

 WSTĘP

Zarządzeniem nr 89 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia Strategii Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na lata 2014-22030 (zn. ER-0110-3/2013) przyjęto do realizacji projekty o znaczeniu strategicznym dla PGL LP, a Polityka mieszkaniowa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe jest jednym z priorytetowych projektów.

Uzasadnieniem niezbędności podjętych działań jest konieczność opracowania sposobu postępowania w stosunku do aktualnych zasobów infrastruktury lokalowej, z uwzględnieniem utrzymania tylko tej części, która jest niezbędna do dalszego funkcjonowania i właściwego prowadzenia gospodarki leśnej. Według stanu na 1 stycznia 2015 r. w zasobach Lasów Państwowych pozostało nieco ponad 10 tys. lokali mieszkalnych, z czego w 2015 r. 62% ma status mieszkań niezbędnych, nieplanowanych do sprzedaży.

Cele szczegółowe polityki mieszkaniowej:

- opracowanie docelowego modelu w zakresie infrastruktury mieszkaniowej dla jednostki, uwzględniającego jej specyfikę i lokalne potrzeby w perspektywie do 2030 r.;

- kwalifikacja istniejących zasobów mieszkaniowych w zakresie przydatności lub nieprzydatności do prowadzenia gospodarki leśnej w jednostce;

- dopuszczenie kilku modeli funkcjonowania biura (kancelarii) leśnictwa z uwzględnieniem uwarunkowań lokalnych i regionalnych, co powinno umożliwić odstąpienie od obligatoryjnego utrzymywania liczby leśniczówek równej liczbie leśnictw.

W praktyce polityka mieszkaniowa ma stworzyć warunki przydatne i użyteczne dla kierownika jednostki, który otrzyma narzędzie do skutecznego zaspokojenia potrzeb lokalowych dla funkcjonowania jednostki.

Cele strategiczne polityki mieszkaniowej to m.in:

- zapewnienie lokali mieszkalnych tam, gdzie istnieje uzasadniona potrzeba;

- dopuszczenie wielu rozwiązań w zakresie pomieszczeń biurowych, dostosowanych do potrzeb lokalnych;

- utrzymanie sprawnego modelu funkcjonowania jednostki;

- zdefiniowanie systemu budowania nowych budynków;

- opracowanie trybu typowania i zbywania zbędnych lokali;

- optymalizacja kosztów utrzymania substancji mieszkaniowej i związanych z tym kosztów administracyjnych.

II.

 PODSTAWY PRAWNE

W obecnym stanie prawnym (stan na dzień 31 maja 2015 r.) Lasy Państwowe powinny zapewniać mieszkania pracownikom Służby

Leśnej zatrudnionym na stanowiskach nadleśniczego i leśniczego. Wynika to z przepisów ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2014 r. poz. 1153 z późn. zmian.), zwanej dalej Ustawą, oraz Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie określenia stanowisk w Służbie Leśnej, na których zatrudnionym pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie albo równoważnik pieniężny, oraz sposobu i trybu przyznawania i zwalniania tych mieszkań, a także ustalania i wypłaty równoważnika pieniężnego (Dz. U. Nr 221 poz. 1751), zwanego dalej Rozporządzeniem.

Ustawa reguluje sprawę mieszkań funkcyjnych w art. 46:

Art. 46. 1. Pracownicy Służby Leśnej przy wykonywaniu czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej, przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych, a ponadto mają prawo do:

1) (...);

2) bezpłatnego mieszkania, jeżeli stanowisko oraz charakter pracy związane są z koniecznością zamieszkania w miejscu jej wykonywania; (...)

4. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska w Służbie Leśnej, na których zatrudnionym pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie albo równoważnik pieniężny, o którym mowa w ust. 3, oraz sposób i tryb przyznawania i zwalniania tych mieszkań, ustalania i wypłaty równoważnika pieniężnego, mając na uwadze właściwe wykonywanie zadań przypisanych pracownikom Służby Leśnej.

Rozporządzenie precyzuje, jakim stanowiskom przysługuje mieszkanie bezpłatne:

§ 1. Bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, albo równoważnik pieniężny, o którym mowa w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, przysługuje pracownikowi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zaliczanemu do Służby Leśnej, zatrudnionemu na stanowisku nadleśniczego albo leśniczego, zwanemu dalej "pracownikiem".

Realizując powyższe przepisy, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych wprowadził w podległych jednostkach obowiązek podziału całego zasobu mieszkaniowego na lokale niezbędne i lokale zbędne do prowadzenia gospodarki leśnej. Pismem z dnia 25 października 2012 r. (zn. ZI-1-1710-5-1/12) zobowiązano nadleśnictwa do przygotowania lokalnych polityk mieszkaniowych oraz sporządzenia stosownych wykazów lokali niezbędnych, które zatwierdzono do dnia 31 grudnia 2012 r. przez dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.

Kolejnym etapem tworzenia polityki mieszkaniowej w Lasach Państwowych było pismo Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 10 grudnia 2013 r. (zn. ZS.L-1-1710-13-1/13), które zobowiązało dyrektorów regionalnych dyrekcji LP do przygotowania polityki mieszkaniowej RDLP w terminie do 28 lutego 2014 r.

Pozostałe akty prawne dotyczące bezpośrednio lub pośrednio polityki mieszkaniowej to:

a) ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 poz. 150);

b) ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 Nr 80 poz. 903 z późn. zmian.);

c) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 poz. 121 z późn. zmian.);

d) ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 poz. 518 z późn. zmian.);

e) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. Nr 134 poz. 692);

f) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego (Dz. U. poz. 1206);

g) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przeprowadzania przetargu publicznego oraz sposobu i warunków przeprowadzania negocjacji cenowej w przypadku sprzedaży lasów, gruntów i innych nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych (Dz. U. Nr 78 poz. 532);

h) Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 poz. 542);

i) Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe z dnia 29 stycznia 1998 r.;

j) Zarządzenie nr 67 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 lipca 2001 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania lasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych (zn. ZS-210-62-2000/01);

k) Zarządzenie nr 93 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie dopuszczenia do wykorzystania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych nowelizacji "Informatora w sprawie realizacji inwestycji i remontów budowlanych w PGL LP" (zn. ZI-1- -7181 -4-2/12);

l) Zarządzenie nr 38 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie dopuszczenia do wykorzystania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych "Wytycznych w sprawie zasad ustalania wysokości stawki czynszu za korzystanie z lokali mieszkalnych Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe" (zn. OF-1 -1710-9-2/14).

Ponadto sprawa gospodarki mieszkaniowej została uregulowana w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych w wytycznych i pismach Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych oraz poszczególnych dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.

III.

 ZAŁOŻENIA POLITYKI MIESZKANIOWEJ

1. Aktualny stan polityk mieszkaniowych jednostek wynika bezpośrednio z:

a) pisma z dnia 25 października 2012 r. (zn. ZI-1-1710-5-1/12), którym zobowiązano nadleśnictwa do przygotowania lokalnych polityk mieszkaniowych oraz sporządzenia stosownych wykazów lokali niezbędnych, które powinny być zatwierdzone do dnia 31 grudnia 2012 r. przez dyrektorów RDLP;

b) pisma Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 10 grudnia 2013 r. (zn. ZS.L-1-1710-13-1/13), które zobowiązało dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych do przygotowania polityki mieszkaniowej dla RDLP w terminie do 28 lutego 2014 r.

Stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 3 Ustawy nadleśniczy prowadzi samodzielnie gospodarkę leśną w nadleśnictwie na podstawie planu urządzenia lasu oraz odpowiada za stan lasu. W szczególności nadleśniczy: (...) ustala organizację nadleśnictwa, w tym podział na leśnictwa zapewniający leśniczym prawidłowe wykonywanie zadań gospodarczych, oraz zatrudnia i zwalnia pracowników nadleśnictwa.

2. Potrzeby w stosunku do infrastruktury mieszkaniowej i biurowej.

Kluczowe znaczenie dla sprawnego funkcjonowania organizacji Lasy Państwowe ma polityka mieszkaniowa w odniesieniu do właściwego zapewnienia lokali na potrzeby biur nadleśnictw i leśnictw.

W oparciu o uzyskane materiały konieczne i pilne okazuje się zarówno doprecyzowanie polityk jednostek, jak i wprowadzenie rozwiązań dopuszczających różne podejście do zasad projektowania lokali niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania jednostki, o których mówi ustawa o lasach. Wobec szerokiej listy czynników zależnych od regionalnych uwarunkowań i potrzeb danej jednostki zaleca się podjęcie działań maksymalnie zapewniających warunki lokalowe niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jednostki z jednoczesnym plastycznym podejściem do wyboru rozwiązań.

3. Modele rozwiązań w zakresie lokali.

Przyjmuje się za niezbędne wdrożenie jednolitego ogólnego modelu funkcjonowania lokali w zarządzie Lasów Państwowych, w ramach których ustala się następujące miejsca urzędowania i przyjmowania klientów poszczególnych szczebli zarządzania oraz zasób mieszkań niezbędnych dla pracowników Lasów Państwowych:

a) pomieszczenia biurowe lub biurowo-mieszkalne:

* siedziby Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych,

* siedzib regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych,

* siedzib nadleśnictw,

* siedzib leśnictw;

b) lokale mieszkalne:

* mieszkanie leśniczego,

* mieszkanie nadleśniczego,

* inne lokale mieszkalne niezbędne do właściwego prowadzenia gospodarki leśnej (mieszkania niezbędne wynikające ze specyfiki jednostki, takie jak np. dla szkółek zespolonych, dla OHZ, dla pracowników innych jednostek, np. pracowników RDLP i DGLP, zakładów krajowych, inne niezbędne mieszkania).

4. W odniesieniu do pomieszczenia biurowego dla stanowiska leśniczego wyróżnia się podstawowe rozwiązania (w zależności od połączenia biura z lokalem mieszkalnym lub wykorzystania wyłącznie pomieszczenia biurowego):

a) dla większości przypadków dominującym pozostanie model klasycznej leśniczówki z mieszkaniem dla leśniczego i jego rodziny oraz kancelarią, pełniącą funkcję pomieszczenia biurowego;

b) w niektórych warunkach optymalnym będzie zapewnienie leśniczym tylko pomieszczenia biurowego, tzw. Samodzielnej Kancelarii Leśniczego;

c) dla specyficznych warunków rozwiązaniem jest zapewnienie lokalu biurowego o właściwych cechach na zasadzie udostępnienia pomieszczenia przez podmiot obcy (np. w urzędach gminy dla regionów o niskim zaludnieniu, kiedy takie rozwiązanie jest korzystne dla interesantów);

d) wyjątkowo dopuszcza się inne rozwiązania, spełniające kryteria funkcjonalności oraz wysokiej estetyki.

5. W warunkach wyboru tradycyjnej leśniczówki, jako optymalnego rozwiązania, za najważniejsze należy uznać:

a) strategiczne położenie wobec szlaków wywozowych i kompleksów leśnych (zlokalizowane są jako jedyne budynki w dużych kompleksach leśnych);

b) znaczną wartość księgową netto;

c) wykorzystywanie w gospodarce łowieckiej;

d) dużą wartość historyczną lub edukacyjną;

e) lokalną specyfikę struktury rynku mieszkaniowego, kiedy nie ma możliwości zamieszkania w innych mieszkaniach niż służbowe (ze względu na ograniczenie rynku mieszkaniowego występujące na terenach wiejskich).

6. Uwarunkowania wyboru rozwiązań docelowych.

Rozwiązanie typu Samodzielna Kancelaria Leśniczego powinno funkcjonować m.in. w przypadkach, kiedy w przewidywalnej perspektywie czasowej nie jest możliwe lub uzasadnione budowanie łącznie z pomieszczeniem biurowym mieszkania (czyli tradycyjnej leśniczówki).

Rozwiązaniem optymalnym jest połączenie kancelarii dwóch, a nawet trzech leśnictw ze wspólnymi pomieszczeniami socjalnymi dla pracowników i klientów, pozwalające na racjonalizację kosztów przy jednoczesnym zachowaniu określonego standardu. Niezwykle ważne jest położenie takiej kancelarii względem leśnictw, dla których jest przeznaczona, na gruntach w zarządzie LP i w dogodnej dostępności dla każdego z leśniczych (przy granicy leśnictw) oraz klientów. W wielu nadleśnictwach (szczególnie górskich, lecz także w sąsiedztwie dużych aglomeracji miejskich czy w warunkach zwyczajowego zamieszkiwania leśniczych w osadach prywatnych) model taki już z powodzeniem funkcjonuje.

Podstawowym kryterium branym pod uwagę przy projektowaniu i budowie kancelarii powinien być właściwy wizerunek i identyfikacja obiektu z Lasami Państwowymi z uwzględnieniem wysokiego poziomu estetyki, nawiązania do kultury regionalnej, tradycji LP oraz dobrej ergonomii i funkcji biurowej. Nie będą akceptowane projekty budowy kancelarii nie spełniające tych kryteriów, m.in. w kontenerach budowlanych, tymczasowych budowlach o nieestetycznym wyglądzie nie współgrającym z ich rolą.

W odniesieniu do opcji wyboru rozwiązania typu Samodzielna Kancelaria Leśniczego typy i rodzaje takich pomieszczeń biurowych, a także ich standard i wyposażenie zostaną określone w odrębnym zarządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.

W związku z uznaniem za zasadne funkcjonowania w niektórych warunkach innych rozwiązań niż tradycyjna leśniczówka w konsekwencji przyjmuje się, że lokale zbędne nie są tożsame z lokalami nieprzydatnymi (dla gospodarki leśnej), o których mowa w § 7 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 października 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego. Dopuszczalna więc jest sytuacja, kiedy osoba uprawniona do lokalu bezpłatnego zamieszkuje w mieszkaniu ujętym w wykazie lokali zbędnych. Taki stan występuje szczególnie w następujących przypadkach:

* położenie w budynku wielorodzinnym,

* spełnianie przez lokal wyłącznie funkcji mieszkalnej,

* zły stan techniczny,

* niewłaściwa lokalizacja.

Tym samym uznaje się, że liczba lokali mieszkalnych niezbędnych w jednostce nie musi być równa liczbie osób uprawnionych do mieszkań bezpłatnych, a lokale mieszkalne niezbędne powinny być docelowo zlokalizowane w budynkach jednorodzinnych.

Dla zaktualizowanej polityki mieszkaniowej na najbliższe kilka lat podstawowe znaczenie będą mieć samodzielna identyfikacja oraz ocena potrzeb lokalnych przez kierowników jednostek.

Wiąże się to z uwzględnieniem w zaktualizowanej polityce mieszkaniowej (zwanej dalej Polityką Mieszkaniową) przede wszystkim następujących czynników:

* stanu technicznego budynków i lokali mieszkalnych,

* kosztów utrzymania lub budowy nowych środków trwałych,

* struktury wiekowej pracowników.

Prace wstępne przed tworzeniem Polityki Mieszkaniowej dla jednostki Lasów Państwowych obejmują m.in.:

a) analizę aktualnego stanu zasobów mieszkaniowych. Wynikiem takiej analizy powinno być wskazanie budynków mieszkalnych o najlepszym stanie technicznym spośród posiadanych (np. nowo wybudowanych lub po przeprowadzonej modernizacji) i jednocześnie najkorzystniej położonych do pełnienia swych funkcji oraz takich, które ze względu na ich lokalizację nie mogą być przeznaczone do zbycia;

b) stworzenie wykazów lokali niezbędnych. Przed umieszczeniem lokali mieszkalnych w "wykazie mieszkań niezbędnych" należy uznać, że wykaz ten powinien zawierać listę lokali stanowiących docelową bazę mieszkaniową. Rzeczywisty sposób wykorzystywania lokalu przez osobę uprawnioną do mieszkania bezpłatnego odzwierciedlony jest w systemie SILP poprzez rodzaj inwentarza i kod MPK (miejsce powstawania kosztów). Zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami do wykazu mieszkań niezbędnych kierownik jednostki organizacyjnej może włączyć inne lokale niż przeznaczone dla nadleśniczego lub leśniczego, nazywane pozostałymi niezbędnymi. Każdy przypadek mieszkania pozostałego niezbędnego wymaga bardzo szczegółowego uzasadnienia. Brak uzasadnienia dla pozostawienia lokalu pozostałego niezbędnego lub brak akceptacji dyrektora RDLP tego uzasadnienia będzie podstawą do niezatwierdzenia Polityki Mieszkaniowej przez dyrektora RDLP. Pamiętać należy, by szczegółowo przeanalizować status mieszkań niezbędnych w budynkach wielorodzinnych i uzasadnić ich dalsze użytkowanie. Współwłasność w budynkach, w których nadleśnictwo posiada lokal, powoduje, że jest ono zobowiązane do ponoszenia kosztów, np. przebudowy, rozbudowy czy innych robót wykonywanych przez wspólnoty mieszkaniowe, nawet w sytuacji, gdy nie planowało tych wydatków (bywa, że mimo sprzedaży większości mieszkań właściciele lokali oczekują od nadleśnictw, aby na dotychczasowych zasadach pełniło funkcje administracyjne). W zbywanych nieruchomościach tego typu należy dążyć do możliwie szybkiej sprzedaży wszystkich lokali;

c) analizę lokali wolnych. Należy ograniczyć liczbę lokali wolnych (pustostanów) bez wskazania ich konkretnego przeznaczenia. Nie dotyczy to uzasadnionych realnymi potrzebami jednostki lub czasem regionu, jak np. lokale dla pracowników dyrekcji znajdującej się w zasięgu nadleśnictwa, lokale dla podmiotów szczególnych (pracownicy dużych szkółek, obiektów łowieckich, LKP, zakładów lub innych jednostek istotnych dla realizacji zadań LP). Polityka mieszkaniowa każdej jednostki będzie musiała szczegółowo odnieść się do każdego przypadku pustostanu ze wskazaniem kierunku zagospodarowania;

d) analizę lokali trudnozbywalnych. Poprzez mieszkania niezbywalne i trudnozbywalne rozumie się przede wszystkim budynki i lokale spełniające kryteria do zbycia w trybie artykułu 40a Ustawy, w przypadku których ich sprzedaż jest utrudniona z przyczyn, o których mowa poniżej. W tej grupie znajdują się między innymi lokale, o zwrot których ubiegają się poprzedni właściciele (lokale odebrane na podstawie dekretu PKWN z 1944 r.) czy też takie, dla których brak pełnej dokumentacji prawnej.

Mieszkania trudnozbywalne to m.in.:

* takie, na sprzedaż których w latach 2000-2014 wydana została zgoda Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych i pomimo podjętych prób nie udało się ich zbyć. Są to w większości lokale, które już w chwili wydawania zgody były w nienajlepszym stanie technicznym, a upływ czasu spowodował, że niektóre z nich obecnie kwalifikują się już tylko do rozbiórki;

* lokale użytkowane bez ważnej umowy - główną przyczyną problemów z ich zbyciem jest bezumowne korzystanie, najczęściej spowodowane zadłużeniem dotychczasowych najemców. Zwykle w konsekwencji samorządy płacą odszkodowanie za bezumowne korzystanie z tych lokali, a efektem dodatkowym takiego stanu rzeczy jest konieczność dokonywania napraw niezbędnych (awaryjnych), wymuszonych bezpieczeństwem lokatorów, nawet w budynkach, które zostały już zakwalifikowane do rozbiórki;

* lokale, których najemcy nie deklarują woli nabycia lub nie mają możliwości finansowych nabycia lub remontu lokalu;

* lokale, dla których zmiana statusu mieszkania z pustostanu na zasiedlone i odwrotnie przedłuża czas konieczny do zbycia lokalu;

* lokale, w których nastąpiła zmiana dotychczasowego najemcy;

* lokale z najemcami, którzy oczekują nabycia zamieszkiwanego lokalu w dalszej perspektywie czasowej, gdyż w chwili obecnej mają względnie nieatrakcyjne (jeszcze zbyt niskie ich zdaniem) zniżki;

* lokale, które nie znajdują potencjalnych chętnych na nabycie nieatrakcyjnych pustostanów czy też budynków zabytkowych;

* lokale, które mają zgodę na zbycie, ale położone są w biurowcach, kwaterach lub bezpośrednio w ich sąsiedztwie, mające części wspólne z biurowcem, zatem ich zbycie spowodowałoby konieczność współgospodarowania w ramach wspólnoty.

W celu poprawienia prawidłowości inwentaryzacji tej grupy mieszkań przewiduje się wprowadzenie do ewidencji w systemie informatycznym grupy lokali trudnozbywalnych. W tym celu Dane Stałe Globalne SILP będą uzupełnione o kod rezerwacji 1041 - nazwa "do sprzedaży, trudnozbywalne".

W wypadku lokali przeznaczonych do likwidacji niezbędne jest szczegółowe opisanie ich stanu technicznego i innych czynników wpływających na dalsze postępowanie.

IV.

 ZAWARTOŚĆ POLITYKI MIESZKANIOWEJ JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ LP

1. Niniejszym dokumentem wprowadza się obowiązek dostosowania Polityk Mieszkaniowych przez wszystkie jednostki organizacyjne według poniższego schematu (wzory wykazów stanowią załączniki do tego opracowania):

A. Podstawy prawne sporządzonej polityki mieszkaniowej ze szczególnym uwzględnieniem wszystkich aktów prawnych wydanych na szczeblu jednostki.

B. Wykaz budynków i lokali mieszkalnych objętych polityką mieszkaniową (wzór nr 1).

C. Stan obecny i model docelowy funkcjonowania jednostki, w tym uwarunkowania demograficzne i inne, wyposażenie w pomieszczenia biurowe.

D. Lokale sprzedane w latach 2008-2014 (wzór nr 2).

E. Wykaz lokali niezbędnych (wzór nr 3).

F. Opis lokali pozostałych niezbędnych z uzasadnieniem ich pozostawienia (w tym uwzględniające model opisany w pkt C).

G. Wykaz lokali zbędnych (wzór nr 4).

H. Informacja o pustostanach z planem ich zagospodarowania (wykorzystanie lub rozchód).

I. Opis lokali trudnozbywalnych wraz z analizą realizacji posiadanych już zgód na sprzedaż.

J. Plany inwestycyjne i remontowe w lokalach niezbędnych oraz kancelariach, istniejących i planowanych do realizacji.

K. Inne lokalne uwarunkowania polityki mieszkaniowej.

2. Polityka Mieszkaniowa jednostki powinna być udostępniona do wiadomości organizacji związkowych w niej działających lub przedstawicielom załogi, jeśli brak organizacji związkowych. Do wiadomości pracowników i najemców w danej jednostce należy również podać Wykaz lokali niezbędnych. Ma to na celu, oprócz tranasparentności i jawności informacji w zakresie gospodarki lokalowej, udostępnienie pracownikom wiedzy o docelowym przeznaczeniu danego lokalu w długiej perspektywie czasowej.

Umieszczenie zbędnych mieszkań w wykazie z oznaczonym rokiem planowanej sprzedaży nie jest równoznaczne z zakwalifikowaniem do sprzedaży, lecz informuje o spełnieniu przesłanki prawnej w kontekście obecnie obowiązujących przepisów. Wykaz ten jest dokumentem wewnętrznym, którego w żaden sposób nie można utożsamiać z wykazem, o którym mowa w art. 40a ust. 8 ustawy o lasach, podlegającym zatwierdzeniu przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych i publikowanym w "Biuletynie Informacyjnym LP" oraz w prasie.

V.

 UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE POLITYKI MIESZKANIOWEJ I WARUNKI BUDOWY NOWYCH LOKALI

1. Warunki sprzedaży lokali niskozamortyzowanych.

Z uwagi na zasadę gospodarności oraz obowiązujące obecnie przepisy dotyczące sprzedaży mieszkań (w trybie art. 40a Ustawy) część lokali nie może być natychmiastowo sprzedana z uwagi na poniesione wydatki na przebudowę i/lub remont. W tych przypadkach umowy najmu będą funkcjonować jeszcze przez niezbędny do spełnienia warunku zasadności sprzedaży czas, a uprawnione osoby (zajmujące mieszkania planowane do sprzedaży) powinny być o tym fakcie poinformowane niezwłocznie po ustaleniu planowanego roku rozchodu. Jako obowiązującą zasadę należy przyjąć tok postępowania, w którym do czasu sprzedaży nie będą ponoszone żadne planowe nakłady na przebudowy i remonty. Pracownicy nie objęci uprawnieniem do bezpłatnego mieszkania, a posiadający uprawnienia do nabycia w najbliższym czasie lokalu zajmowanego, nie mogą ubiegać się o ponoszenie przez Lasy Państwowe nakładów o charakterze modernizacyjnym na zajmowane lokale.

2. Uwarunkowania techniczne budowy nowych obiektów.

Jako obowiązujące należy stosować obecnie standardy zagród leśnych określone w rozdziale 10 "Standard projektowanych leśniczówek, budynków biurowych oraz mieszkań dla pracowników uprawnionych do bezpłatnych mieszkań" cytowanego "Informatora", wynikające z Zarządzenia nr 93 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie dopuszczenia do wykorzystania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych nowelizacji "Informatora w sprawie realizacji inwestycji i remontów budowlanych w PGL LP" (zn. ZI-1-7181-4-2/12).

Przy wybraniu rozwiązania typu Samodzielna Kancelaria Leśniczego, typy i rodzaje takich pomieszczeń biurowych, a także ich standard i wyposażenie zostaną określone w odrębnym zarządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.

3. Uwarunkowania ekonomiczne zachowania istniejących i budowy nowych obiektów.

Przy podejmowaniu decyzji o budowie nowych obiektów mieszkalnych lub biurowych należy uwzględnić następujące warunki:

- ustawowa amortyzacja budynków i lokali mieszkalnych stanowi w skali roku 1,5% wartości. Sprawia to, że średnio lokal mieszkalny amortyzuje się przez 66 lat (jeżeli nie zajdą szczególne okoliczności). Fakt ten powinien być uwzględniany przy planach zbywania lokali mieszkalnych i planowania budowy nowych osad, zastępujących te, które zużyły się w sposób naturalny;

- przeprowadzenie przebudowy lokalu powoduje zwiększenie jego wartości, a tym samym wydłuża amortyzację. Przebudowa to element, który pozwala na utrzymanie lokali, przewidzianych jako stanowiące nienaruszalny zasób mieszkań niezbędnych, w dobrym stanie technicznym;

- należy doprowadzić do stanu, w którym wszystkie osady leśne pozostające w zasobach Lasów Państwowych (jako obiekty docelowe) osiągną jednolity, wysoki standard i by ich wygląd jednoznacznie wskazywał na przeznaczenie. Przyjmuje się zasadę, że istniejące obiekty muszą osiągnąć należyty stan techniczny lub w razie potrzeby w ich miejsce należy planować i budować obiekty nowe, które powinny być wykonane według ograniczonych do kilku wzorów typowych projektów budowlanych.

W związku z tym elementem obowiązkowym w każdej Polityce Mieszkaniowej jest szczegółowo opisany plan budowy nowych leśniczówek, a także plan przebudowy i remontów istniejących lokali.

Każdy z budynków musi zawierać informację, czy może być uwzględniony w projekcie krajowym "Program zintegrowany podniesienia efektywności energetycznej i zastosowania OZE w budynkach PGL LP do roku 2020 (realizacja przy wsparciu środków zewnętrznych)".

VI.

 HARMONOGRAM WDRAŻANIA POLITYKI MIESZKANIOWEJ W LASACH PAŃSTWOWYCH

1. Każda z jednostek organizacyjnych PGL LP w terminie do dnia 31 sierpnia 2015 r. dostosowuje własną Politykę Mieszkaniową do zasad zawartych w niniejszym dokumencie. Polityka Mieszkaniowa jednostki organizacyjnej powinna być sporządzona na okres do końca 2030 r., przy uwzględnieniu zmian demograficznych, technologicznych, organizacyjnych i prawnych.

2. Polityka Mieszkaniowa jednostki jest przekazywana do regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych do zatwierdzenia. Do dnia 30 września 2015 r. regionalne dyrekcje Lasów Państwowych zweryfikują Polityki Mieszkaniowe jednostek. Po weryfikacji podlegają one zatwierdzeniu przez dyrektora RDLP

3. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych występuje o wprowadzenie zmian w Danych Stałych Globalnych SILP w odniesieniu do nowego kodu rezerwacji dla lokali trudnozbywalnych. Jeżeli do dnia 31 sierpnia 2015 r. uwarunkowania techniczne nie pozwolą na wprowadzenie tej zmiany, jednostki zostaną poinformowane odrębnym pismem o możliwości dokonania zmian w SILP w terminie późniejszym. W Polityce Mieszkaniowej wykaz lokali trudnozbywalnych powinien zostać sporządzony niezależnie od możliwości wprowadzenia zmian w SILP.

4. Corocznie, w wypadku niezrealizowania założeń Polityki Mieszkaniowej, w terminie do końca I kwartału należy sporządzić pisemną informację o przyczynach jej niezrealizowania, dołączyć do Polityki Mieszkaniowej jednostki oraz przekazać do wiadomości jednostki nadrzędnej.

ZAŁĄCZNIKI TABELARYCZNE - WZORY

Wykaz budynków i lokali mieszkalnych objętych polityką mieszkaniową (wzór nr 1)
Lp.Nazwa

inwentarza

Rodzaj

inwentarza

Nr

inwentarza

Adres

administracyjny

Adres

leśny

Data

nabycia

Wartość księgowa nettoUwagi
1.
2.
3.
4.
5.

Lokale sprzedane w latach 2008-2014 (wzór nr 2)

Lp.Struktura sprzedaży lokali mieszkalnych na podstawie ustawy o lasachLiczba lokali mieszkalnych sprzedanych w latach 2008-2014Razem
2008200920102011201220132014
1.art. 40aNajemca - zastępca

nadleśniczego

2.Najemca - główny księgowy
3.Najemca - inżynier nadzoru
4.Najemca - podleśniczy
5.Najemca - strażnik leśny
6.Najemca - pracownik nadleśnictwa
7.Najemca - były pracownik lub osoba bliska
8.Najemca - osoba obca
9.Pustostany - pracownicy

i byli pracownicy LP

10.Lokale przekazane gminie
11.art. 38Pozostali nabywcy
12.Likwidacja
Ogółem:

Wykaz lokali niezbędnych* (wzór nr 3)

Lp.Nr

inwentarza

Rodzaj

inwentarza

Adres administracyjnyKategoria rezerwacjiUwagi
nadleśniczówkaleśniczówkapozostałe
101110121020
1.
2.
3.
4.
5.
Razem:

* Oznaczyć znakiem "X" właściwą kolumnę.

Wykaz lokali zbędnych* (wzór nr 4)

Lp.Nr

inwentarza

Rodzaj

inwentarza

Adres administracyjnyKategoria rezerwacji*Uwagi
sprzedażlikwidacjaprzekazanieinne
1040105010801041
1.
2.
3.
4.
5.
Razem:

* Oznaczyć rokiem planowanego rozchodu właściwą kolumnę. W wypadku wypełnienia kolumny "inne" obowiązkowe jest dodanie uwag.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

STAN OBECNY ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH PAŃSTWOWEGO GOSPODARSTWA LEŚNEGO LASY PAŃSTWOWE

WYDZIAŁ INFRASTRUKTURY

Materiały uzupełniające do wytycznych

w sprawie Zaktualizowanej Polityki Mieszkaniowej

Wstęp

Proces redukcji zasobów mieszkaniowych w LP został rozpoczęty w roku 1997. Do dnia dzisiejszego Lasy Państwowe ograniczyły w głównej mierze liczbę lokali o niskim standardzie.

W zasobach Lasów Państwowych pozostało nieco ponad 10 tys. lokali mieszkalnych, z czego 62% ma status mieszkań niezbędnych - czyli nie są planowane do sprzedaży. W latach 1997-2014 PGL LP sprzedało ponad 39,6 tys. mieszkań. Plany na najbliższe lata przewidują sprzedaż jeszcze około 3,4 tys. lokali.

Ocenę działań związanych z lokalami mieszkalnymi można wspomóc przykładami z innych grup zawodowych. Od początku lat dziewięćdziesiątych PKP sprzedało prawie 80 tys. mieszkań, Wojsko Polskie (z podobnymi jak Lasy Państwowe ulgami) - blisko 160 tys. mieszkań, a po byłych PGR sprzedano ponad 300 tys. mieszkań.

Stan liczbowy budynków i lokali mieszkalnych

Według stanu na dzień 28 lutego 2015 r. w zasobach Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe znajdowało się 10 306 lokali mieszkalnych. Z tego 4955 to mieszkania bezpłatne zajmowane przez nadleśniczych i leśniczych, które stanowią obecnie 48% wszystkich lokali mieszkalnych. Pełny rozkład mieszkań, z rozbiciem na regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, w tym również stanowiska, które utraciły prawo do mieszkań bezpłatnych w efekcie wejścia w życie przepisów Rozporządzenia, przedstawia poniższa tabela.

Tab. 1. Liczba lokali mieszkalnych w zasobach PGL LP według stanowisk. Stan na 28 lutego 2015 r.

Nazwa jednostki organizacyjnejMieszkani

nadleśniczych

Mieszkania

leśniczych

Mieszkania

zastępców

nadleśniczych

Mieszkania inż. nadzoruMieszkania

podleśniczych

Mieszkania

gajowych

Mieszkania Straży LeśnejInneRazem
DGLP Warszawa11
RDLP Białystok18384141712022340915
RDLP Gdańsk11209610652237540
RDLP Katowice213861191079300843
RDLP Kraków1211125465120301
RDLP Krosno1020347718159462
RDLP Lublin18221768212241587
RDLP Łódź13220113789220554
RDLP Olsztyn20402813845229761
RDLP Piła1421127321109376
RDLP Poznań1828889886275692
RDLP Radom1221335484112397
RDLP Szczecin243721071007327847
RDLP Szczecinek1838468636183666
RDLP Toruń193369159512262748
RDLP Warszawa121306105812249477
RDLP Wrocław25384775316323806
RDLP Zielona Góra122245531054331
Razem RDLP:277467811914312211126374110 306
49551610

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

W celu uporządkowania przeznaczenia lokali mieszkalnych przygotowano specjalny mechanizm oznakowania obiektów w Systemie Informatycznym Lasów Państwowych i wprowadzono w Danych Stałych Globalnych SILP stosowne kody rezerwacji, które nabrały szczególnie dużego znaczenia w momencie sporządzenia polityk mieszkaniowych.

Funkcjonujące obecnie kody, powiązane z polityką mieszkaniową to:

a) kod rezerwacji 1011 - nazwa "mieszkanie nadleśniczy",

b) kod rezerwacji 1012 - nazwa "mieszkanie leśniczy",

c) kod rezerwacji 1020 - nazwa "mieszkanie pozostałe niezbędne"

d) kod rezerwacji 1030 - nazwa "pustostan" (nie może występować bez innego kodu rezerwacji),

e) kod rezerwacji 1040 - nazwa "do sprzedaży",

f) kod rezerwacji 1050 - nazwa "do fizycznej likwidacji",

g) kod rezerwacji 1080 - nazwa "do przekazania nieodpłatnego".

Ostatnie trzy kody rezerwacji (1040, 1050, 1080) nie mogą funkcjonować bez wypełnienia pola "planowany rok rozchodu", natomiast przy trzech pierwszych kodach (1011, 1012, 1020) pole to nie powinno być wypełnione.

Analiza liczby lokali mieszkalnych przypisanych do kodów rezerwacji w poszczególnych RDLP przedstawia się następująco:

Tab. 2. Liczba lokali mieszkalnych w zasobach PGL LP według kodów rezerwacji. Stan na 28 lutego 2015 r.

RDLPMieszkania niezbędneMieszkania zbędneŁącznie
NadleśniczówkaLeśniczówkaPozostałeRazemdo

sprzedaży

do

likwidacji

do

przekazania

razem
101110121020104010501080
Białystok21401121543332305367910
Gdańsk13210101324192137212536
Katowice2338595503347383388891
Kraków16142592175620278295
Krosno1724754318123138144462
Lublin2023126277212830295572
Łódź14214120348121741196544
Olsztyn19376106501242122256757
Piła142241925711280120377
Poznań162811184152391614269684
Radom1419640250115255145395
Szczecin2838085493325914348841
Szczecinek17393794891401218170659
Toruń19322179520166238197717
Warszawa1213565212225442271483
Wrocław30363814742981217327801
Zielona Góra1324317273478156329
LP3064 7431 3656 4143 2924401073 83910 253

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Najczęstsze przyczyny zmian w przeznaczeniu (rezerwacji) lokali mieszkalnych w przeszłości były wynikiem wprowadzenia w jednostkach organizacyjnych restrukturyzacji zatrudnienia oraz przechodzenia dotychczasowych użytkowników na emeryturę. Ponadto kwalifikowano do zbycia lokale, których remont i pozostawienie jako niezbędne było ekonomicznie nieuzasadnione. Zmiany, o których mowa powyżej, wynikały również z aktualizacji wewnętrznych uregulowań Lasów Państwowych.

Tab. 3. Liczba lokali mieszkalnych niezbędnych wg RDLP w dniu 28 lutego 2015 r.

RDLPMieszkania niezbędne
nadleśniczówkaleśniczówkapozostałerazem
101110121020
Białystok21401121543
Gdańsk13210101324
Katowice2338595503
Kraków1614259217
Krosno1724754318
Lublin2023126277
Łódź14214120348
Olsztyn19376106501
Piła1422419257
Poznań16281118415
Radom1419640250
Szczecin2838085493
Szczecinek1739379489
Toruń19322179520
Warszawa1213565212
Wrocław3036381474
Zielona Góra1324317273
LP3064 7431 3656 414

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Wykres 1. Zmiana liczby lokali niezbędnych w latach 2011-2015

W ciągu kilku ostatnich lat nie tylko zbywano lokale mieszkalne, ale również budowano nowe. Skala budowy nowych mieszkań (przede wszystkim nowych leśniczówek) nie była jednak duża, a plany na kolejne lata zakładają ograniczenie nowych inwestycji w infrastrukturze mieszkaniowej.

Tab. 4. Przychód lokali mieszkalnych w latach 2008-2014 wg RDLP

RDLP2008200920102011201220132014Razem
RDLP Białystok742524125
RDLP Gdańsk11226
RDLP Katowice1123512
RDLP Kraków213
RDLP Krosno2211410
RDLP Lublin22116
RDLP Łódź641112
RDLP Olsztyn915113433
RDLP Piła211228
RDLP Poznań72124218
RDLP Radom1051567741
RDLP Szczecin341575429
RDLP Szczecinek533124119
RDLP Toruń552243122
RDLP Warszawa13318
RDLP Wrocław57114119
RDLP Zielona Góra1211229
Razem LP67621428284734280
wartość początkowa

[zł]

3 390 15034 053 6926 742 80514 181 47814 052 72421 528 29417 150 191143 099 337
średnia wartość lokalu

[zł]

528 211549 253481 628506 481501 883458 048504 417511 069

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects, obliczenia własne

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects, obliczenia własne

Wykres 2. Średnia wartość nowego lokalu w latach 2008-2014

Wśród pozostałych lokali mieszkalnych liczną grupę stanowią lokale niezasiedlone (pustostany). Liczbę pustostanów w poszczególnych RDLP przedstawia tabela 5.

Tab. 5. Liczba lokali mieszkalnych niezasiedlonych (pustostanów). Stan na 28 lutego 2015 r.

RDLPBiałystokGdańskKatowiceKrakówKrosnoLublinŁódźOlsztynPiłaPoznańRadomSzczecinSzczecinekToruńWarszawaWrocławZielona GóraRazem
Liczba4316571722414013152930761910231516482

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Koszty utrzymania lokali mieszkalnych w Lasach Państwowych

Niezwykle istotnym zagadnieniem, które winno być uwzględnione przed sporządzeniem polityki mieszkaniowej, jest analiza kosztów utrzymania lokali mieszkalnych w latach poprzednich.

Już wstępna analiza pozwala wyodrębnić moment wprowadzenia Rozporządzenia i związany z tym spadek kosztów utrzymania lokali mieszkalnych. Jeszcze bardziej efekt ten zauważalny jest, jeżeli wydzielimy odrębnie mieszkania Służby Leśnej (bezpłatne) i mieszkania pozostałe.

Tab. 6. Koszty utrzymania lokali mieszkalnych Służby Leśnej (bezpłatnych) i mieszkań pozostałych w Lasach Państwowych w latach 2004-2014 [tys. zł]

Rok20042005200620072008200920102011201220132014
Koszty utrzymania mieszkań Służby Leśnej90 445107 30877 87583 541110 743106 96469 97262 57975 10858 24557 887
Koszty utrzymania mieszkań pozostałych (zakładowych)39 88932 32326 51324 23324 35621 45831 27532 67834 65330 71126 952
Razem130 334139 631104 388107 774135 100128 422101 24795 257109 76188 95684 839

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Wykres 3. Koszty utrzymania lokali mieszkalnych Służby Leśnej (bezpłatnych) i mieszkań pozostałych w Lasach Państwowych

W latach 2010-2014 znacząco spadły koszty utrzymania lokali mieszkalnych Służby Leśnej, a nieco wzrosły koszty mieszkań pozostałych. Wynika to z przejścia do grupy mieszkań pozostałych zajmowanych dotychczas przez zastępców nadleśniczego, inżynierów nadzoru, podleśniczych, gajowych i strażników leśnych. W odniesieniu do mieszkań Służby Leśnej spadek kosztów wyniósł 49,1 mln zł w porównaniu z rokiem 2009, tj. po wprowadzeniu Rozporządzenia.

W wypadku braku lokali bezpłatnych jednostki Lasów Państwowych na podstawie § 8 Rozporządzenia wypłacają równoważnik pieniężny, który ustala się w wysokości stanowiącej równowartość kwoty wynikającej z iloczynu średniej stawki czynszów najmu lokali mieszkalnych nienależących do publicznego zasobu mieszkaniowego w gminie, na której terenie zamieszkuje uprawniony pracownik, obliczanej na podstawie zestawienia danych ogłaszanego w wojewódzkim dzienniku urzędowym na podstawie art. 4a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31 poz. 266, z późn. zm.), i powierzchni mieszkalnej, która uzależniona jest od liczby członków rodziny.

Innym kosztotwórczym elementem jest wprowadzony protokołem dodatkowym nr 17 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego dla pracowników PGL LP dodatek mieszkaniowy stanowiący różnicę pomiędzy wysokością czynszu ustalonego dla lokalu wynajmowanego a kwotą 300 zł.

Przychody z najmu mieszkań

Kolejnym elementem gospodarki mieszkaniowej są przychody z czynszu za najem mieszkań pozostałych. Jednym z założeń gospodarki finansowej w PGL LP, stosownie do § 4 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. Nr 134 poz. 692), jest zasada, zgodnie z którą przychody z działalności ubocznej i dodatkowej nie powinny być niższe niż koszty poniesione na ich prowadzenie. Do działalności dodatkowej zalicza się również działalność socjalno-bytową, w tym jej składnik - gospodarkę mieszkaniową.

Tab. 7. Koszty utrzymania mieszkań zakładowych na tle przychodów z czynszu za najem w latach 2006-2014 [tys. zł]

Rok200620072008200920102011201220132014
Koszty utrzymania mieszkań zakładowych26 51324 23324 35621 45831 27539 29736 26830 71126 952
Przychody z czynszu za najem mieszkań zakładowych19 80618 21118 77119 25426 48933 26030 71527 03324 654

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Wykres 4. Koszty utrzymania mieszkań zakładowych na tle przychodów z czynszu za najem

Sprzedaż zbędnych lokali mieszkalnych

Sprzedaż zbędnych lokali mieszkalnych reguluje art. 40a ustawy o lasach oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego. Największa sprzedaż lokali mieszkalnych miała miejsce w latach 2000-2005 oraz 2010-2014.

Sprzedaż zbędnych lokali mieszkalnych może zostać zrealizowana na podstawie zgody wydanej przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. W latach 2008-2014 Dyrektor Generalny Lasów Państwowych łącznie udzielił 5918 zgód na zbycie lokali mieszkalnych.

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - obliczenia własne

Wykres 5. Liczba zgód Dyrektora Generalnego LP na sprzedaż lokali mieszkalnych w latach 2008-2014

Kolejnym zagadnieniem istotnym w polityce mieszkaniowej są plany redukcji zbędnych zasobów mieszkaniowych, a także związana z tym strata wartości nieumorzonej. Plany sprzedaży zbędnych lokali mieszkalnych (opracowane na podstawie danych zawartych w SILP) przedstawiają poniższe wykresy i tabele.

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Wykres 6. Planowana sprzedaż lokali mieszkalnych w latach 2012-2020

Tab. 8. Planowana sprzedaż lokali mieszkalnych w latach 2015-2020 wg RDLP

RDLP201520162017201820192020Po 2020
Białystok169721516102829
Gdańsk1173710901410
Katowice18556402262527
Kraków54702061
Krosno53241622129
Lublin7622151171963
Łódź5233217067
Olsztyn12335221452523
Piła722586210
Poznań76902682299
Radom5512577266
Szczecin16767242951926
Szczecinek9525143221
Toruń991811301222
Warszawa1105625152322
Wrocław127502720164913
Zielona Góra32541113
LP166263428317567266291

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects, obliczenia własne

W roku 2014 sprzedano 1087 mieszkań. Sprzedaż lokali mieszkalnych od roku 1997 przedstawiają poniższa tabela i wykres.

Tab. 9. Liczba lokali mieszkalnych sprzedanych w latach 1997-2014

199719981999200020012002200320042005200620072008200920102011201220132014Razem
Art. 40a126643263638397041937355801965112678562840136890616331144108739 182
Art. 3827752130157053482220662360020415
Razem2833648265738697056944356332013114880569442437490616331146108739 597

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - obliczenia własne

grafika

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - obliczenia własne

Wykres 7. Liczba lokali mieszkalnych sprzedanych w latach 1997-2014

Ze sprzedażą lokali mieszkalnych, które nie są jeszcze w pełni zamortyzowane, związane jest umorzenie wartości księgowej netto, które wpływa na wynik każdej z jednostek. W latach 2012-2014 łącznie koszty te wyniosły 91,1 mln zł, przy sprzedaży 3866 lokali mieszkalnych, co średnio wyniosło na jeden lokal 23 tys. zł. W poszczególnych latach kwoty te przedstawiały się następująco:

Tab. 10. Wartość księgowa netto lokali sprzedanych w latach 2012-2014 [zł]

201220132014
sprzedażwartość księgowa nettośrednio na 1 lokalsprzedażwartość

księgowa

netto

średnio na 1 lokalsprzedażwartość

księgowa

netto

średnio na 1 lokal
163334 195 622,41 zł20 940,37 zł114628 829 595,7625 156,72108728 079 232,5125 831,86

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects, obliczenia własne

Na lata 2015-2020 planowana jest sprzedaż, która spowoduje umorzenie wartości księgowej netto w kwocie 103,4 mln zł.

Tab. 11. Wartość księgowa netto lokali planowanych do sprzedaży wg stanu na 1 stycznia 2015 r.

Rok sprzedaży201520162017201820192020Razem
Wartość księgowa netto

[zł]

43 026 10920 509 35611 912 0168 570 6074 550 11915 355 577103 923 784

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects

Uwarunkowania demograficzne

Przedstawienie polityki mieszkaniowej nie może się odbyć bez szczegółowej analizy struktury wiekowej osób na stanowiskach, którym przysługują mieszkania bezpłatne, a także osiągania wieku emerytalnego przez tych pracowników.

Z danych zawartych w SILP wynika, że liczba osób zajmujących stanowiska nadleśniczego i leśniczego, zamieszkujących w lokalach będących w zasobach nadleśnictw i osiągających wiek emerytalny w latach 2015-2020 wynosi 539 osób. Stanowi to niespełna 11% wszystkich obecnie zajmowanych lokali bezpłatnych. Dynamikę nabywania praw emerytalnych przedstawiają poniższa tabela i wykres.

Tab. 12. Liczba osób zajmujących stanowiska nadleśniczego i leśniczego osiągających wiek emerytalny w latach 2015-2020 i zamieszkujących w lokalach PGL LP wg RDLP

RDLP2013201520162017201820192020Razem
l-czyn-czyl-czyrazemn-czyl-czyrazemn-czyl-czyrazemn-czyl-czyrazemn-czyl-czyrazemn-czyl-czyrazem
RDLP Białystok00001450551231121327935
RDLP Gdańsk001103302204412304417
RDLP Katowice010185133172021012311141192080
RDLP Kraków001122402222402226821
RDLP Krosno000004406604403301118
RDLP Lublin00002241120662101206630
RDLP Łódź001105524614509914531
RDLP Olsztyn000023509904416704429
RDLP Piła000002211202208805519
RDLP Poznań00001342570442151708840
RDLP Radom0000033033055077281028
RDLP Szczecin00001560441672111313434
RDLP Szczecinek10001231340441101108831
RDLP Toruń00000441670882161816744
RDLP Warszawa000011200011209905518
RDLP Wrocław0011077055012120991101145
RDLP Zielona Góra000002210112315625719
Suma końcowa1145195776127385980891614516113109122539

Źródło: Wydział Infrastruktury DGLP - Business Objects, obliczenia własne

Można uznać, że po wnikliwej analizie część mieszkań, obecnie bezpłatnych (o statusie niezbędnych), może być ze względu na stan techniczny przeznaczona do sprzedaży. By poznać dokładną liczbę lokali mieszkalnych, które zostaną przeznaczone do sprzedaży po przejściu na emeryturę osób uprawnionych w tej chwili do mieszkania bezpłatnego, obowiązkowym elementem polityki mieszkaniowej jest wskazanie dokładnych działań jednostki w celu zapewnienia wystarczającej liczby mieszkań bezpłatnych.

Zasady ustalania stawki czynszu za najem lokalu

Elementem właściwej polityki mieszkaniowej jest wprowadzenie jednolitych zasad ustalania czynszu za lokale mieszkalne. Zrealizowało to Zarządzenie nr 38 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie dopuszczenia do wykorzystania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych "Wytycznych w sprawie zasad ustalania wysokości stawki czynszu za korzystanie z lokali mieszkalnych Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe" (zn. OF-1-1710-9-2/14).

Kolejnym elementem "polityki czynszowej" jest dodatek mieszkaniowy przewidziany w § 20a PUZP, przysługujący na warunkach określonych w tym przepisie, wprowadzony protokołem dodatkowym nr 17, a zmieniony protokołem dodatkowym nr 20 do PUZP Na dzień 28 lutego 2015 r. świadczeniem tym objętych jest ponad 400 osób, co generuje w skali Lasów Państwowych koszty 87,7 tys. zł miesięcznie (rocznie 1,05 mln zł).

Warto zwrócić uwagę na interpretację ogólną (nr PL/LS/833/89/APQ/12/223) Ministra Finansów z dnia 19 października 2012 r. w sprawie ustalenia podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku od nieruchomości z tytułu nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa będących w zarządzie Lasów Państwowych, udostępnianych w drodze umowy pracownikom SL do bezpłatnego korzystania (Dz. Urz. Ministra Finansów z dnia 25 października 2012 r., poz. 50.) Zgodnie z ww. interpretacją obowiązek podatkowy spoczywa na osobach korzystających z zasobów mieszkalnych Skarbu Państwa w zarządzie LP we wszystkich przypadkach z dwoma wyjątkami: 1) sytuacji, gdy przedmiotem umowy pomiędzy lokatorem a jednostką organizacyjną LP jest lokal mieszkalny, który nie stanowi odrębnej nieruchomości, a jednocześnie jest zamieszkiwany przez osobę fizyczną, 2) korzystania z lokalu bez tytułu prawnego - w tych przypadkach obowiązek podatkowy spoczywa na jednostce Lasów Państwowych.

Regulacja stanu prawnego i niezbędne zmiany legislacyjne

Integralną częścią polityki mieszkaniowej muszą również być założenia, dotyczące ciągłego monitorowania otoczenia prawnego, w jakim ta polityka jest prowadzona. O ile Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych nie ma bezpośredniej możliwości przeprowadzania procesu legislacyjnego, to wskazane jest informowanie jednostki nadrzędnej w postaci Ministerstwa Środowiska o koniecznych zmianach i podjęciu nowelizacji aktów prawnych oraz stworzenie warunków do niezbędnych zmian prawa w tym zakresie.

W kontekście niezbędnych, docelowych kierunków zmian prawa dotyczącego gospodarowania lokalami przez Lasy Państwowe przewidywane są następujące pożądane zmiany odnośnie ustawy:

* Mając na uwadze właściwe zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa, winna być dokonana nowelizacja art. 40a Ustawy polegająca na dodaniu stosownego zapisu, zgodnie z którym najemcy wymienieni w art. 40a ust. 7 oraz osoby bliskie, które nabyły lokal od osób uprawnionych (pracowników lub byłych pracowników Lasów Państwowych), miałyby również obowiązek zwrotu bonifikaty w przypadku zbycia lokalu przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia. Analogiczna zasada zwrotu udzielonej bonifikaty przez osoby bliskie została przyjęta w art. 68 ust. 2b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

* Uprawnienie do nabywania lokali na preferencyjnych warunkach powinno mieć pewne ograniczenia, których nie ma w obecnie obowiązującej ustawie. Proponuje się wprowadzenie zapisu uniemożliwiającego nabycie więcej niż jednego lokalu na preferencyjnych zasadach (z bonifikatą) przez tę samą osobę. Wprowadzenie takiego zapisu ma swoje uzasadnienie wynikające z zasad sprawiedliwości społecznej i norm etycznych.

* Wskazane jest doprecyzowanie zapisu o rozkładaniu spłaty należności na raty tak, jak akt wykonawczy do tego przepisu, czyli maksymalnie na 60 rat. Obecny przepis jest interpretowany w ten sposób, że można rozłożyć spłatę na dokładnie 60 rat miesięcznych, a nie mniej.

* W art. 40a ust. 5 należy przywrócić zapis sprzed 1 stycznia 2006 r., gdyż w efekcie nowelizacji ustawy o lasach, wprowadzonej ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o lasach, oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 175 poz. 1460) zniknął z pierwszego zdania art. 40a ust. 5 zapis "i byłych pracowników". Powoduje to interpretacje, że bliscy, pozostali po zmarłym byłym pracowniku, mają niższe uprawnienia do zniżek, jeżeli pozostaną w dotychczasowym mieszkaniu, niż gdyby zmienili najmowany lokal na inny.

* W ramach dostosowywania treści ustawy do aktualnego stanu prawnego w art. 40a ust. 10 należy usunąć końcową część zdania "na zasadach określonych w przepisach o przekazywaniu zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe", gdyż wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2006 r. zakwestionował konstytucyjność art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. Nr 119 poz. 567 z późn. zmian.), stąd należy usunąć martwy zapis z ustawy.

* W art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy należy usunąć lub uszczegółowić drugą cześć zdania "jeżeli stanowisko oraz charakter pracy związane są z koniecznością stałego przebywania lub zamieszkania w miejscu jej wykonywania". W ust. 4 art. 46 zmienić delegację dla ministra właściwego ds. środowiska, by określił zasady wskazywania przez kierownika jednostki lokali niezbędnych do właściwego prowadzenia gospodarki leśnej z zachowaniem zasady gospodarności zarządzania, które będą mieszkaniami bezpłatnymi. Co za tym idzie, niezbędne jest uszczegółowienie przepisów w Rozporządzeniu.

* W art. 35 ust. 1 pkt 3 nadać brzmienie: ustala organizację nadleśnictwa, w tym podział na leśnictwa zapewniający leśniczym prawidłowe wykonywanie zadań gospodarczych z uwzględnieniem infrastruktury niezbędnej do wykonywania tych zadań, oraz zatrudnia i zwalnia pracowników nadleśnictwa. Uzupełnienie tego przepisu o powyższe wyrażenie ma na celu wprowadzenie narzędzia do zapewnienia leśniczym lokalu mieszkalnego z pomieszczeniem biurowym lub samodzielnego pomieszczenia biurowego.

W konsekwencji zmian w ustawie konieczne jest zaproponowanie zmian w Rozporządzeniu:

* § 1. Bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, albo równoważnik pieniężny, o którym mowa w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, przysługuje pracownikowi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zaliczanemu do Służby Leśnej, zwanemu dalej "pracownikiem", jeżeli kierownik jednostki określi w danej jednostce lokale niezbędne do właściwego prowadzenia gospodarki leśnej.

* W dalszej kolejności zmian redakcyjnych wymagałyby inne przepisy Rozporządzenia, które w chwili obecnej mówią o stanowiskach, na których przysługuje bezpłatne mieszkania (§ 2, 4 i 6).

Niezbędne jest zaproponowanie zmian w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego.

* § 7. 1. Lokale mogą być kwalifikowane jako nieprzydatne Lasom Państwowym, jeżeli:

1) dalsze ich utrzymywanie w zasobach Lasów Państwowych nie służyłoby realizacji kryteriów: legalności, gospodarności, celowości i rzetelności gospodarki leśnej;

2) grunty z budynkami mieszkalnymi w budowie mogą być kwalifikowane jako nieprzydatne Lasom Państwowym, jeżeli ustała przyczyna, dla której rozpoczęto budowę, a dokończenie budowy z przeznaczeniem na inne cele jest ekonomicznie nieuzasadnione;

3) należy dodać pkt 3 o treści: pełnią wyłącznie funkcje mieszkaniowe.

* § 8. Przepisy § 7 nie dotyczą nieruchomości z lokalami mieszkalnymi pełniących w części funkcje inne niż mieszkaniowe, których dalsze utrzymywanie spełnia kryteria: legalności, gospodarności, celowości i rzetelności - gospodarki leśnej, a koszt planowanych remontów lub przebudowy nie przekracza kosztów budowy nowego obiektu.

Zasadny wydaje się warunek, który dotyczy postulatu wprowadzenia mechanizmu ekwiwalentu finansowego, zwolnionego z opodatkowania, dla osób opuszczających lokal bezpłatny w związku z przejściem na emeryturę w zamian za rezygnację z lokalu zamiennego. Nie jest to rozwiązanie nowatorskie i wyjątkowe, gdyż od wielu lat funkcjonuje np. w wojsku. Nie jest możliwe na tak zaawansowanym etapie sprzedaży mieszkań oraz w związku z dużą liczbą uprawnionych mieszkających w lokalach prywatnych ustalenie sprawiedliwych warunków w zakresie przyznawania odprawy mieszkaniowej z tytułu opuszczenia mieszkania bezpłatnego przez pracowników na stanowiskach nadleśniczego i leśniczego w związku z przejściem na emeryturę lub przyznaniem przez ZUS stałej renty. Jest to warunek konieczny, swoisty mechanizm prowadzący do dysponowania mieszkaniami niezbędnymi. Dzisiaj już nie ma mieszkań zamiennych i nie jest racjonalne ich kupowanie, budowanie, utrzymywanie.