Uznanie praktyk stosowanych przez Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem za ograniczające konkurencję.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.UOKiK.2002.2.100

Akt nienormatywny
Wersja od: 22 lipca 2002 r.

DECYZJA
PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
z dnia 29 kwietnia 2002 r.
w sprawie uznania praktyk stosowanych przez Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem za ograniczające konkurencję

(Nr RKR-12/2002)

Stosownie do treści art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319 ze zm.), zwanej dalej "ustawą antymonopolową", działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

I.
po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosek przedsiębiorcy Krzysztofa Krzyżewskiego zamieszkałego w Baborowie - prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie inseminacji zwierząt:

1. na podstawie art. 9 ustawy antymonopolowej:

a)
uznaje się praktyki Małopolskiego Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem polegające na: świadczeniu usług inseminacyjnych poniżej kosztów własnych i finansowanie strat z tego tytułu wpływami ze sprzedaży nasienia inseminatorom indywidualnym, za ograniczające konkurencję i naruszające zakazy, o których mowa w art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 5 ustawy antymonopolowej, tj. nadużywanie dominującej pozycji na lokalnym rynku dostarczania nasienia rozpłodników bydła i trzody chlewnej inseminatorom wykonującym zabiegi inseminacyjne na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego, poprzez:

– narzucanie nieuczciwych cen,

– przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do rozwoju konkurencji na lokalnym rynku usług inseminacyjnych,

b)
nakazuje się ww. Centrum zaniechania stosowania praktyk określonych w pkt 1 a);

2. na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 ustawy antymonopolowej:

a)
uznaje się praktykę Małopolskiego Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem polegającą na pobieraniu od inseminatorów indywidualnych narzutów z tytułu kosztów manipulacyjnych za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakazy, o których mowa w art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 i 5 ustawy antymonopolowej, tj. nadużywanie dominującej pozycji na lokalnym rynku dostarczania nasienia rozpłodników bydła i trzody chlewnej inseminatorom wykonującym zabiegi inseminacyjne na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego poprzez:

– narzucanie uciążliwych warunków umów przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści,

– przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do rozwoju konkurencji na lokalnym rynku usług inseminacyjnych,

b)
stwierdza się zaniechanie przez ww. Centrum praktyki określonej w pkt 2.a) z dniem 2 stycznia 2002 r.;
II.
na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 ustawy antymonopolowej, po przeprowadzeniu z urzędu postępowania antymonopolowego:
a)
uznaje się praktykę Małopolskiego Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem polegającą na pobieraniu od inseminatorów indywidualnych narzutów z tytułu kosztów manipulacyjnych, przy równoczesnym nieobciążaniu tymi narzutami w tej samej wysokości kosztów własnych usług inseminacyjnych, za ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy, tj. nadużywanie dominującej pozycji na lokalnym rynku dostarczania nasienia rozpłodników bydła i trzody chlewnej inseminatorom wykonującym zabiegi inseminacyjne na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego poprzez stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi niejednolitych warunków, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji,
b)
stwierdza się zaniechanie przez ww. Centrum praktyki określonej w pkt II a) z dniem 2 stycznia 2002 r.;
III.
na podstawie art. 101 ust. 2 pkt 1 ustawy antymonopolowej, nakłada się na Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem, karę pieniężną w wysokości 119.360 zł (sto dziewiętnaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt zł) - płatną do budżetu państwa.

UZASADNIENIE

Do Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Krakowie wpłynął w dniu 26 września 2001 r. wniosek przedsiębiorcy Krzysztofa Krzyżewskiego zam. w Baborowie o wszczęcie postępowania antymonopolowego przeciwko Małopolskiemu Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem (zwanemu dalej "Centrum").

We wniosku przedsiębiorca Krzysztof Krzyżewski podał, iż na podstawie zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej świadczy na terenie województwa opolskiego usługi w zakresie inseminacji zwierząt gospodarskich. W materiał biologiczny do tych usług, tj. nasienie rozpłodników buhajów i trzody chlewnej, zmuszony jest zaopatrywać się w Centrum, które jako jedyne posiada stosowne zezwolenie na jego dostarczanie na tym terenie. Strony wiąże w tym zakresie umowa z dnia 29.12.2000 r., w której Wnioskodawca zobowiązał się m. innymi do świadczenia usług unasienniania na terenie 15 wyszczególnionych miejscowości oraz zaopatrywania w nasienie rozpłodników w komórce organizacyjnej Centrum w Raciborzu.

Wnioskodawca zarzucił Centrum, iż stosuje dwa rodzaje cen materiału biologicznego. Ceny niższe pobiera, gdy usługa inseminacji wykonywana jest przez inseminatorów zatrudnionych przez Centrum, a wyższe - obciążone narzutami z tytułu kosztów manipulacyjnych - wówczas, gdy nasienie kupowane jest przez inseminatorów niezwiązanych z Centrum i świadczących usługi inseminacyjne we własnym zakresie (zwanych dalej "inseminatorami indywidualnymi"). Narzut z tytułu kosztów manipulacyjnych powiększony o należny podatek VAT w wysokości 22% zwiększa koszt wykonywania usługi przez inseminatorów indywidualnych i pogarsza ich warunki konkurowania.

Wnioskodawca podniósł również, iż kopie zaświadczeń potwierdzających wykonanie zabiegu unasiennienia, inseminatorzy zobowiązani są przekazywać nieodpłatnie Centrum, które na ich podstawie uzyskuje z budżetu państwa znaczne dotacje.

Zdaniem Wnioskodawcy powyższe działania Centrum stanowią nadużycie dominującej pozycji rynkowej w zakresie dystrybucji nasienia w sposób określony w art. 8 ust. 2 pkt 1, 5 i 6 ustawy antymonopolowej.

Organ antymonopolowy wszczął postępowanie wyjaśniające, a następnie, w dniu 29.10.2001 r. - na wniosek przedsiębiorcy Krzysztofa Krzyżewskiego postępowanie antymonopolowe pod zarzutem naruszenia przez Centrum powołanych przepisów ustawy antymonopolowej tj. nadużywania dominującej pozycji rynkowej w zakresie dostarczania nasienia rozpłodników bydła i trzody chlewnej inseminatorom wykonującym zabiegi inseminacyjne na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego poprzez:

- narzucanie nieuczciwych cen;

- przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji na rynku usług inseminacyjnych;

- narzucanie inseminatorom uciążliwych warunków umów, przynoszących Centrum nieuzasadnione korzyści.

Ponadto, w dniu 4 lutego 2002 r., postanowieniem nr RKR-17/2002, zostało wszczęte z urzędu postanowienie antymonopolowe pod zarzutem nadużywania przez Centrum pozycji dominującej na rynku dostarczania nasienia w sposób określony w art. 8 ust. 2 pkt 3 ustawy antymonopolowej, tj. stosowania w rozliczeniach z inseminatorami indywidualnymi, niejednolitych - w porównaniu do warunków na jakich usługi inseminacji wykonywane są przez inseminatorów zatrudnionych przez Centrum - warunków rozliczeń za dostarczone nasienie, stwarzających inseminatorom zróżnicowane warunki konkurencji.

Mając na względzie zasadę ekonomii procesowej, rozpatrywanie zarzutu postawionego Centrum z urzędu, organ antymonopolowy postanowił włączyć do postępowania antymonopolowego prowadzonego na wniosek przedsiębiorcy Krzysztofa Krzyżewskiego.

Organ antymonopolowy zważył, co następuje:

Centrum prowadzi działalność na dwóch lokalnych rynkach produktowych. Na rynku dostarczania (dystrybucji) nasienia na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego, Centrum zajmuje pozycję monopolistyczną, ponieważ jedynie ono uzyskało zezwolenia właściwych wojewodów w tym zakresie. Nie jest to monopol zagwarantowany ustawowo lecz faktyczny, gdyż w świetle cytowanych przepisów ustawy o hodowli zezwolenie takie może uzyskać każdy przedsiębiorca, który spełni określone wymagania.

Ponadto Centrum prowadzi działalność na rynku usług inseminacyjnych. Wprawdzie i w tym zakresie Centrum posiada pozycję silnie dominującą w rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy antymonopolowej, jednak potencjalnie rynek usług inseminacyjnych może być rynkiem konkurencyjnym. Nie ma bowiem żadnych powodów, aby działalności tej nie mieli prowadzić wszyscy zainteresowani przedsiębiorcy posiadający odpowiednie kwalifikacje. Warunki rozwoju konkurencji na tym rynku oraz przeciwdziałanie - w interesie publicznym - praktykom ograniczającym tę konkurencję, jest przedmiotem zainteresowania ustawy antymonopolowej.

W niniejszej sprawie działania organu antymonopolowego nie są ukierunkowane na ochronę indywidualnych interesów Wnioskodawcy, lecz na ochronę konkurencji na rynku usług inseminacyjnych, jako takiej. Lokalny rynek usług inseminacyjnych wykonywanych na terenie województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego posiada istotne znaczenie gospodarcze i dostęp do niego powinni mieć na równych prawach wszyscy jego uczestnicy. Równy dostęp do tego rynku winno mieć zarówno samo Centrum jak i wszyscy inseminatorzy indywidualni, na których obowiązujące przepisy nakładają obowiązek zaopatrywania się w nasienie na ustalonych przez Centrum zasadach i po ustalonych przez Centrum cenach.

W ocenie organu antymonopolowego zgromadzone w toku postępowania dowody potwierdzają słuszność zarzutów Wnioskodawcy i stanowią podstawę do stwierdzenia, iż Centrum swoją siłę na rynku dostarczania nasienia oraz wynikającą z powyższego uzależnienia przewagę kontraktową nad inseminatorami indywidualnymi, wykorzystało w sposób sprzeczny z przepisami art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, 3, 5 i 6 ustawy antymonopolowej.

Po pierwsze, ustalone przez Centrum cenniki zostały tak skonstruowane, aby cena nasienia dystrybuowanego przez Centrum pozwalała również na pokrycie strat wynikających z zaniżenia cen pobieranych na potencjalnie konkurencyjnym rynku usług inseminacyjnych. W toku postępowania antymonopolowego Centrum samo przyznało, iż w 2001 r. wpływy ze sprzedaży usług inseminacyjnych były o 762.352 zł niższe od poniesionych kosztów własnych tych usług i strata z tego tytułu została zrekompensowana wyższymi wpływami pochodzącymi ze sprzedaży nasienia.

Narzucanie cen ukształtowanych przez Centrum wg powyższej zasady jest nieuczciwe w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy antymonopolowej. Nieuczciwość w tym wypadku polega na tym, iż z jednej strony Centrum prowadzi agresywną i wymierzoną przeciwko inseminatorom indywidualnym politykę cenową na rynku usług inseminacyjnych, tj. na tym rynku, na którym z nimi konkuruje, a z drugiej strony środki na prowadzenie tej polityki czerpie z opłat za nasienie pobieranych od inseminatorów w warunkach monopolu. Inaczej mówiąc, konkurenci Centrum na rynku usług inseminacyjnych zmuszani są do finansowania nieuczciwej polityki cenowej skierowanej przeciwko nim samym.

Inseminatorzy indywidualni nie dysponują instrumentami, które umożliwiałyby skuteczną obronę przed nieuczciwą polityką cenową Centrum. W przeciwieństwie do Centrum, środki do prowadzenia swojej działalności czerpią wyłącznie z opłat za wykonane usługi inseminacyjne. W rezultacie, gdy konkurent - na i tak silnie zdominowanym przez siebie rynku - cenę takiej usługi nieuczciwe zaniża poniżej kosztów własnych, inseminatorzy indywidualni zmuszeni są do prowadzenia działalności na zasadach, które przeczą wolnej konkurencji.

Po drugie - ustalone przez Centrum i obowiązujące do 31.12.2001 r. cenniki przewidywały, iż inseminatorzy niezależni, oprócz ceny nasienia - która i tak zawierała w sobie pewną część kosztów usług inseminacyjnych wykonywanych przez Centrum - zobowiązani byli także do zapłacenia narzutu z tytułu kosztów manipulacyjnych, w wysokości 20% ceny nasienia brutto w 2000 r. oraz 2 zł i 3 zł w roku 2001.

Organ antymonopolowy nie kwestionuje uprawnień Centrum do uwzględnienia w cenach nasienia także kosztów związanych z jego dystrybucją i przechowywaniem oraz funkcjonowaniem systemu informatycznego. Nie może zgodzić się jednak ze stanowiskiem, w świetle którego koszty te mieliby ponosić wyłącznie inseminatorzy indywidualni. Organ antymonopolowy nie uwzględnił argumentów Centrum, iż ww. kosztami obciążona została również opłata za usługę inseminacyjną wykonywaną przez Centrum we własnym zakresie.

Z ustalonych przez Centrum zasad pobierania tej opłaty (przypis 1, 2, 3 i 4 pod tabelą na str. 5 decyzji) wynika jednoznacznie, iż w latach 2000 - 2001, opłata za samą usługę inseminacyjną pobierana była tylko przy pierwszym zabiegu inseminacyjnym lub zabiegach I, IV, VII, X i następnych. Oznacza to, iż pozostałe zabiegi - tj. II i III, V i VI, VIII i IX - Centrum wykonywało nieodpłatnie, pobierając wyłącznie opłaty za samo nasienie, które w jego przypadku - kosztami manipulacyjnymi nie było obciążone. Kosztami tymi (2 zł do porcji nasienia buhajów i 3 zł do porcji nasienia knurów) było natomiast obciążone każdorazowo nasienie sprzedawane przez Centrum inseminatorom indywidualnym. Inseminatorzy ci - chcąc sprostać konkurencji Centrum w zakresie cen usługi inseminacyjnej, również opłat za zabiegi: II i III, V i VI, VIII i IX od hodowców nie pobierali, a zatem płacone przez nich narzuty z tytułu kosztów manipulacyjnych do ceny samego nasienia, powiększone o podatek VAT, każdorazowo powiększały ich koszty własne.

W przypadku, gdy współczynnik unasiennienia bydła wynosił 2,5 - na co zwrócił uwagę Wnioskodawca i co potwierdziło również Centrum - koszt własny inseminatora indywidualnego powiększony został o kwotę 5 zł + VAT (2,5 x 2 zł). W przypadku, gdy współczynnik unasiennienia trzody chlewnej wynosił 2,0 - koszt własny inseminatora powiększony został o kwotę 6 zł + VAT (2,0 x 3 zł).

Ostatecznie inseminatorzy niezależni zmuszeni zostali do funkcjonowania na i tak silnie zdominowanym przez Centrum rynku usług inseminacyjnych w warunkach nieporównywalnie gorszych od tych, w jakich - na tym rynku - działało samo Centrum. Narzucając inseminatorom takie warunki zakupu nasienia a zatem i warunki konkurowania, Centrum naruszyło zakaz, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 3 ustawy antymonopolowej, w świetle którego nadużyciem dominującej pozycji rynkowej jest stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji.

Należy także podkreślić, iż pozostałe Spółki Skarbu Państwa w Łowiczu, Tulcach i Bydgoszczy utworzone na bazie majątku Centralnej Stacji Hodowli Zwierząt lub jej oddziałów nie stosowały narzutów do cen nasienia sprzedawanego inseminatorom indywidualnym, jak również nie różnicowały cen tego nasienia. Ustaleń w tym zakresie dokonano w toku innego postępowania antymonopolowego przeprowadzonego również na wniosek przedsiębiorcy Krzysztofa Krzyżewskiego. Dowody na tę okoliczność, w postaci cenników tych 3 Spółek, zostały zaliczone w poczet niniejszego postępowania antymonopolowego postanowieniem nr RKR-38/2002 z dnia 13 marca 2002 r.

Ostatecznie również samo Centrum przyznało, iż błędem metodycznym było uwzględnienie kosztów manipulacyjnych w opłatach za własne usługi inseminacyjne i ceny nasienia na rok 2002 zostały ujednolicone w ten sposób, iż tę samą cenę nasienia - łącznie z kosztami manipulacyjnymi - Centrum stosuje do rozliczeń w ramach własnych usług inseminacyjnych jak i w przypadku sprzedaży nasienia inseminatorom indywidualnym.

Po trzecie - doliczanie przez Centrum, w okresie do 31.12.2001 r. do cen nasienia sprzedawanego inseminatorom indywidualnych narzutów z tytułu kosztów manipulacyjnych stanowi praktykę ograniczającą konkurencję, o której mowa w art. 8 ust 2 pkt 6 ustawy antymonopolowej, tj. narzucanie uciążliwych warunków umów przynoszących narzucającemu nieuzasadnione korzyści. Udowodnienie stosowania tej praktyki wymaga wykazania, iż narzucane warunki oznaczają dla jednej ze stron umowy ciężar większy od powszechnie przyjętych w stosunkach danego rodzaju, oraz że ciężar ten - a zatem uciążliwość umowy - pozostaje w ścisłym związku przyczynowo-skutkowym z nieuzasadnionymi korzyściami, będącymi udziałem narzucającego.

Konieczność uiszczania narzutów z tyt. kosztów manipulacyjnych była niewątpliwie warunkiem uciążliwym dla inseminatorów z terenu województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Jak wcześniej wykazano powodowało to, iż inseminatorzy prowadzili swoją działalność w warunkach nieporównywalnie gorszych do Centrum.

Ponadto, jak również wykazano, narzutów z tyt. kosztów manipulacyjnych nie pobierały pozostałe 3 Spółki Skarbu Państwa, a zatem warunki umów sprzedaży nasienia narzucone przez Centrum oznaczały dla inseminatorów w terenu województw: śląskiego, opolskiego, małopolskiego i podkarpackiego ciężar o wiele większy od powszechnie przyjętych i stosowanych w pozostałych rejonach Polski.

W toku postępowania ustalono, iż w 2001 r. Centrum pobrało od inseminatorów z tytułu opłat manipulacyjnych doliczanych do ceny nasienia kwotę 238.721 zł.

W ocenie organu antymonopolowego, co najmniej część tej kwoty stanowi dla Centrum nieuzasadnioną korzyść w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt. 6 ustawy antymonopolowej.

Opierając się wyłącznie na wyjaśnieniach Centrum i tych wyjaśnieniach Wnioskodawcy, których Centrum nie kwestionowało, a zatem jeżeli:

- zgodnie z wyjaśnieniami Centrum, koszty manipulacyjne w przypadku usług inseminacyjnych wykonanych we własnym zakresie uwzględnione zostały w 2001 r. w cenie samej usługi inseminacyjnej,

- cena usługi inseminacyjnej - jak wynika z cenników Centrum i wyjaśnień Wnioskodawcy - pobierana jest od hodowców zarówno przez Centrum jak i inseminatorów indywidualnych tylko przy pierwszym zabiegu,

- wskaźnik unasiennienia zwierząt przez inseminatorów indywidualnych wynosi nie więcej niż 2,0 a zatem skuteczne wykonanie usługi inseminacji wymaga tylko jednego dodatkowego nieodpłatnego zabiegu oraz jednej dodatkowej porcji nasienia, to należy przyjąć, iż obciążenia kosztów własnych Centrum i inseminatorów indywidualnych z tytułu opłat manipulacyjnych byłyby równe jedynie wówczas, gdyby opłaty tej przy zakupie drugiej - dodatkowej porcji nasienia - inseminatorzy nie uiszczali.

Oznacza to, iż co najmniej połowa kwoty pobranej w 2001 r. od inseminatorów indywidualnych z tytułu opłat manipulacyjnych, tj. 119.360 zł stanowi dla Centrum nieuzasadnioną korzyść, w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy antymonopolowej.

Kwota ta stała się udziałem Centrum w wyniku narzucenia inseminatorom indywidualnym obowiązku uiszczania opłaty manipulacyjnej, której samo w swoich kosztach nie uwzględniało.

Po czwarte - należy stwierdzić, że celem opisanego wcześniej postępowania Centrum było ostatecznie uniemożliwienie ukształtowania się warunków niezbędnych do powstania i rozwoju konkurencji na lokalnym rynku usług inseminacyjnych. Podejmowanie takich działań jest sprzeczne z treścią art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy antymonopolowej.

Usługi inseminacyjne podlegają zasadom gospodarki rynkowej i jak już wspomniano, nie ma prawnych ani żadnych innych powodów, aby wykonujące te usługi Centrum nie miało spotykać się z konkurencją ze strony inseminatorów indywidualnych spełniających określone w ustawie o hodowli wymogi.

Wynikające z przepisów tej ustawy uzależnienie przedsiębiorców indywidualnych funkcjonujących na potencjalnie konkurencyjnym rynku usług inseminacyjnych od woli Centrum posiadającego - jako jedyne - zezwolenie na dystrybucję nasienia na terenie 4 województw, nie upoważnia tego ostatniego do niezgodnej z regułami wolnej konkurencji ochrony swoich interesów.

Działania ograniczające możliwości równoprawnego konkurowania na rynku usług inseminacyjnych, tj. przymuszanie inseminatorów indywidualnych do tego, aby płacąc Centrum za nasienie finansowali również straty poniesione przez Centrum w wyniku zaniżenia cen własnych usług inseminacyjnych, nierównoprawne stosowanie - do dnia 31.12.2001 r. - opłat manipulacyjnych i ostatecznie uzyskiwanie z tego tytułu, kosztem inseminatorów indywidualnych, nieuzasadnionych korzyści finansowych, utrwalają zdominowaną przez Centrum strukturę lokalnego rynku usług inseminacyjnych i w konsekwencji naruszają także interesy odbiorców tych usług, tj. hodowców zwierząt gospodarskich, którzy w nieodległej przyszłości mogą zostać pozbawieni możliwości wyboru usługodawcy.

Zdaniem organu antymonopolowego przewagę rynkową nad inseminatorami indywidualnymi zapewnia Centrum i tak przyznawana mu pomoc publiczna w postaci dotacji z budżetu państwa. Stosownie do § 32 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 powołanego wcześniej rozporządzenia MRiRW w sprawie dotacji w rolnictwie, Centrum otrzymuje dotację na sfinansowanie kosztów unasienniania bydła oraz realizację programów oceny i selekcji buhajów do hodowli. Dotacje udzielane są za pierwszy zabieg inseminacyjny udokumentowany zaświadczeniem o unasiennianiu wystawionym przez podmiot wykonujący zabieg i - zgodnie z wyjaśnieniami Centrum - nie ma znaczenia, czy są to inseminatorzy zatrudnieni przez Centrum, czy inseminatorzy indywidualni.

Jeżeli zatem Centrum - pomimo obowiązywania zasad, w świetle których o wysokości przyznanej mu dotacji decyduje także aktywność gospodarcza inseminatorów indywidualnych - ogranicza jednak warunki ich konkurowania, to należy przyjąć, iż celem tego działania jest kształtowanie warunków niesprzyjających rozwojowi konkurencji na rynku usług inseminacyjnych.

W ocenie organu antymonopolowego Centrum miało świadomość bezprawności swoich działań, w szczególności, iż nadużyciem dominującej pozycji rynkowej jest pobieranie od inseminatorów indywidualnych opłat z tytułu kosztów manipulacyjnych przy równoczesnym nieobciążaniu tymi kosztami - na równych prawach - własnej działalności w zakresie usług inseminacyjnych. W ostateczności przyznało, iż działanie to nie znajdowało uzasadnienia. Centrum przyznało również, iż ustaliło ceny swoich usług inseminacyjnych na poziomie poniżej kosztów i straty stąd wynikające rekompensowało sobie z opłat pobieranych za nasienie.

Uwzględniając powyższe okoliczności oraz fakt, iż ustawa antymonopolowa zawiera regulacje bezwzględnie obowiązujące wszystkich przedsiębiorców, w szczególności zaś działających - podobnie jak Centrum - na zmonopolizowanych lub zdominowanych przez siebie rynkach, organ antymonopolowy postanowił skorzystać z uprawnień przewidzianych w art. 101 ust. 2 pkt 1 tej ustawy. W świetle tego przepisu, Prezes Urzędu może - w drodze decyzji - nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną płatną do budżetu państwa, jeżeli dopuścił się on naruszenia zakazu określonego w art. 8 ustawy. Kara pieniężna w tym wypadku może wynosić równowartość od 1.000 do 5.000.000 Euro, jednak nie więcej niż 10% przychodu osiągniętego przez ukaranego przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Organ antymonopolowy postanowił nałożyć na Centrum karę w wysokości 119.360 zł odpowiadającą wartości wyliczonych wcześniej - nieuzasadnionych korzyści, uzyskanych przez nie w 2001 r. z tytułu obciążenia inseminatorów indywidualnych opłatami.

Kwota kary (119.360 zł) stanowi równowartość 33.890,80 Euro i ustalona została zgodnie z zasadą określoną w art. 115 ustawy antymonopolowej, a zatem wg kursu: 1 Euro = 3,5219 zł - ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w tabeli kursów nr 252/A/NBP/2001 z dnia 31.12.2001 r. Wartość kary stanowi 0,68% jej górnej ustawowej granicy liczonej w Euro, a równocześnie 4,8% jej maksymalnego wymiaru, który w przypadku Centrum wynosi 2.461.800 zł (10% przychodów w wysokości 24.618.000 zł - bez dotacji - osiągniętych przez Centrum w roku 2001, tj. w roku poprzedzającym wydanie niniejszej decyzji).

Ustalając wysokość kary organ antymonopolowy uwzględnił, iż winna ona - w przypadku Centrum - spełnić zarówno funkcję represyjną jak i prewencyjną. Kara ta stanowi sankcję za naruszenie przepisów ustawy o ochronie (...), a także - w przekonaniu organu antymonopolowego - winna zapobiec takim bezprawnym działaniom w przyszłości. Należy jednocześnie podkreślić, że kara w tym wymiarze nie powinna spowodować pogorszenia sytuacji ekonomicznej Centrum, a jej wysokość ma bezpośredni związek z jednym z kilku stwierdzonych naruszeń przepisów ustawy o ochronie (...).

Mając powyższe na uwadze organ antymonopolowy orzekł, jak w sentencji. [...]