Ustalenie tematów obowiązujących na egzaminach dla maklerów giełd towarowych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.KPWiG.2004.13.50

Akt utracił moc

Wersja od: 9 lutego 2006 r.

ZARZĄDZENIE Nr 55

PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I GIEŁD

z dnia 3 listopada 2004 r.

w sprawie ustalenia tematów obowiązujących na egzaminach dla maklerów giełd towarowych

Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. Nr 103, poz. 1099, z 2002 r. Nr 200, poz. 1686, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 84, poz. 774, Nr 223, poz. 2216 oraz z 2004 r. Nr 64, poz. 594) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1 Ustala się następujący zakres tematyczny egzaminów dla maklerów giełd towarowych:

1. ZAGADNIENIA PRAWNE

1.1. Wybrane zagadnienia prawa cywilnego.

1.1.1. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

1.1.2. Pojęcie osoby prawnej i osoby fizycznej.

1.1.3. Pojęcie czynności prawnej. Wady oświadczeń woli.

1.1.4. Pojęcie umowy.

1.1.4.1. Sposoby zawarcia umowy.

1.1.4.2. Umowa przedwstępna.

1.1.4.3. Forma zawarcia umowy.

1.1.5. Pojęcie oferty.

1.1.6. Regulaminy i wzorce umów.

1.1.7. Pojęcie zobowiązania.

1.1.8. Pojęcie szkody.

1.1.9. Pojęcie rzeczy oznaczonej co do gatunku i oznaczonej co do tożsamości.

1.1.10. Treść i ochrona prawa własności.

1.1.11. Przedstawicielstwo ustawowe i pełnomocnictwo.

1.1.11.1. Istota pełnomocnictwa i jego rodzaje.

1.1.11.2. Ustanowienie pełnomocnika i zakres jego działania.

1.1.11.3. Zasadnicze postacie pełnomocnictwa.

1.1.11.4. Pozycja prawna posłańca i zastępcy pośredniego.

1.1.11.5. Prokura.

1.1.12. Zasadnicze właściwości umowy sprzedaży.

1.1.13. Umowa składu.

1.1.14. Przedsiębiorstwa i domy składowe w obrocie towarowym.

1.1.14.1. Dowody składowe i jego części (rewers i warrant).

1.1.14.2. Przeniesienie prawa własności przy użyciu dowodu składowego.

1.1.14.3. Instytucje ustawy o domach składowych (bank domicylowy, księga składowa, indos rewersu i warrantu etc.).

1.1.15. Zasadnicze właściwości umowy zlecenia.

1.1.16. Zasadnicze cechy przechowania.

1.1.16.1. Depozyt (przechowanie) nieprawidłowy.

1.1.17. Postacie i skutki naruszenia umowy.

1.1.18. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego i niepieniężnego.

1.1.19. Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych.

1.2. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa papierów wartościowych.

1.2.1. Zasadnicze właściwości papieru wartościowego.

1.2.2. Zasadnicze postacie papierów wartościowych.

1.2.2.1. Akcje spółek i indeksy akcji.

1.2.2.2. Obligacje i indeksy obligacji.

1.2.2.3. Bony skarbowe.

1.2.2.4. Inne papiery wartościowe o stałym dochodzie (certyfikaty depozytowe, weksle skarbowe, depozyty).

1.2.2.5. Przepisy regulaminowe GPW i KDPW dotyczące praw pochodnych, a także wspólne dla wszystkich instrumentów dopuszczonych do obrotów na rynku regulowanym.

1.3. Przepisy regulaminowe wybranych giełd towarowych (Giełdy Energii SA) dotyczące obrotu towarami giełdowymi.

1.4. Działalność maklerska w zakresie towarów giełdowych (podmioty prowadzące działalność maklerską, maklerzy giełd towarowych).

1.4.1. Towarowy rynek regulowany (giełdowy, pozagiełdowy).

1.4.2. Tajemnica zawodowa i informacje poufne.

1.4.3. Odpowiedzialność cywilna i karna maklerów giełd towarowych.

1.5. Zagadnienia z zakresu obrotu towarami giełdowymi.

1.5.1. Rzeczy oznaczone co do gatunku.

1.5.2. Różne rodzaje energii.

1.5.3. Limity wysokości produkcji.

1.5.4. Prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od oznaczonych co do gatunku rzeczy, określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości produkcji.

1.5.5. Prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od kursów walut i stóp procentowych.

1.6. Tworzenie i ustrój organizacyjny giełdy towarowej.

1.7. Tworzenie i ustrój organizacyjny giełdowej izby rozliczeniowej.

1.7.1. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych jako izba rozliczeniowa.

1.7.2. Umowa rozliczeniowo-gwarancyjna.

1.8. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd - zadania w zakresie nadzoru nad instytucjami rynku towarów giełdowych.

1.9. Podstawy prawa podatkowego w obrocie towarami giełdowymi.

1.10. Wybrane zagadnienia prawne podmiotów gospodarczych - spółka akcyjna.

1.10.1. Pojęcie spółki akcyjnej i zasady jej powstania.

1.10.2. Prawa i obowiązki akcjonariuszy.

1.10.3. Struktura, kompetencje władz spółki.

2. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ

2.1. Sprawozdawczość finansowa.

2.1.1. Użytkownicy sprawozdań finansowych.

2.1.2. Cechy jakościowe sprawozdań finansowych.

2.1.3. Sprawozdania finansowe (zasady sporządzania i formy prezentacji):

a) bilans,

b) rachunek zysków i strat,

c) sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych (rachunek przepływów pieniężnych),

d) informacja dodatkowa.

2.2. Zdarzenia gospodarcze (pomiar, zapis, wpływ na sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy).

2.3. Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący).

2.4. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych - informacje podstawowe.

3. GIEŁDA TOWAROWA W POLSCE

3.1. Historyczne uwarunkowania powstania i rozwoju giełdy towarowej w Polsce.

3.2. Istota giełdy towarowej i jej rola w gospodarce.

3.3. Uczestnicy giełdy towarowej.

3.3.1. Członkowie giełdy towarowej. Prawa i obowiązki członków giełdy.

3.3.2. Towarowe domy maklerskie.

3.3.3. Maklerzy giełd towarowych. Maklerzy niezależni.

3.4. Organizacja rynku gotówkowego na giełdzie towarowej.

3.4.1. Zasady składania zleceń nabycia i zbycia towarów giełdowych.

3.4.2. Formy zabezpieczenia transakcji giełdowych.

3.5. Organizacja rynku instrumentów pochodnych na giełdzie towarowej.

3.5.1. Zasady składania zleceń nabycia i zbycia towarów giełdowych.

3.5.2. Formy zabezpieczenia transakcji giełdowych.

3.6. Systemy notowania cen na rynku gotówkowym i terminowym.

3.7. System informacyjny giełdy towarowej.

3.8. Dopuszczanie i wprowadzanie towarów giełdowych do obrotu na giełdzie towarowej.

3.9. Kary dyscyplinarne i porządkowe.

3.10. Rozstrzyganie sporów wynikających z transakcji giełdowych.

4. GIEŁDOWY RYNEK TRANSAKCJI GOTÓWKOWYCH

4.1. Transakcje kasowe (spot).

4.2. Transakcje terminowe dostawne (forward).

4.3. Mechanizm działania rynków towarowych transakcji dostawnych (forward).

5. RYNEK TERMINOWY

5.1. Klasyfikacja i mechanizm funkcjonowania instrumentów pochodnych.

5.1.1. Kontrakty rynku terminowego przyszłościowego (futures).

5.1.2. Opcje towarowe.

5.1.3. Opcje instrumentów finansowych (indeksowe, walutowe, procentowe).

5.2. Uczestnicy rynku terminowego.

5.2.1. Asekurujący (hedgers).

5.2.2. Spekulanci (public speculators).

5.2.3. Handlujący na parkiecie (floor traders).

5.3. Historyczne uwarunkowania powstania rynku kontraktów terminowych przyszłościowych.

5.4. Mechanizmy działania rynku transakcji terminowych przyszłościowych.

5.4.1. Cechy kontraktu terminowego przyszłościowego i jego specyfikacja.

5.4.2. Rodzaje kontraktów terminowych przyszłościowych.

5.4.2.1. Towarowe kontrakty terminowe (surowce, artykuły rolne, rodzaje energii).

5.4.2.2. Finansowe kontrakty terminowe (akcje i indeksy akcji, stopy procentowe, waluty, ubezpieczenia).

5.5. Teoria bazy.

5.6. Zasady wyceny kontraktów terminowych przyszłościowych.

5.7. Kontrakty terminowe jako narzędzie zarządzania ryzykiem niekorzystnej zmiany ceny.

5.8. Warranty.

5.9. Kontrakty swap.

5.10. Mechanizmy działania rynków opcji na giełdzie towarowej.

5.10.1. Typy opcji.

5.10.2. Cechy i warunki kontraktu opcyjnego.

5.11. Techniki zawierania transakcji na rynku instrumentów pochodnych.

5.11.1. System tradycyjny (system open outcry).

5.11.2. System elektroniczny.

5.11.3. System mieszany.

5.12. Typy rachunków terminowych i opcyjnych oraz ich zastosowanie.

5.13. Typy zleceń i ich zastosowanie.

5.14. Podstawowe strategie na rynku instrumentów pochodnych.

5.14.1. Transakcje zabezpieczające (hedge):

a) zabezpieczenie zakupowe,

b) zabezpieczenie sprzedażowe,

c) zabezpieczenie mieszane (na krzyż).

5.14.2. Transakcje spekulacyjne (trade):

a) transakcje spekulacyjne proste (long, short),

b) transakcje pożyczkowe (borrowing, lending),

c) transakcje arbitrażowe (spread).

6. PODSTAWY MATEMATYKI FINANSOWEJ

6.1. Procent prosty i procent składany.

6.2. Stopa procentowa nominalna i efektywna.

6.3. Wartość pieniądza w czasie.

6.3.1. Wartość bieżąca.

6.3.2. Wartość przyszła.

6.3.3. Wartość bieżąca skumulowanej renty.

6.3.4. Wartość przyszła skumulowanej renty.

6.3.5. Inflacja a wartość pieniądza w czasie (realna stopa zwrotu).

6.4. Kredyty.

6.4.1. Oprocentowanie nominalne i efektywny koszt kredytu.

6.4.2. Kredyty o równych płatnościach rat kapitałowych.

6.4.3. Kredyty o równych spłatach.

6.4.4. Kapitalizacja odsetek.

7. SYSTEM ROZLICZENIOWY GIEŁDY TOWAROWEJ

7.1. Giełdowa izba rozrachunkowa. Zasady i tryb tworzenia.

7.2. Członkowie giełdowej izby rozrachunkowej. Prawa i obowiązki członków.

7.3. Organizacja i prowadzenie rozliczeń transakcji giełdowych.

7.3.1. System finansowego rozliczania kontraktów terminowych.

7.3.2. System rozliczania kontraktów poprzez fizyczną dostawę instrumentu bazowego.

7.4. Gwarantowanie zobowiązań i wierzytelności wynikających z transakcji giełdowych.

7.5. Zakres odpowiedzialności giełdowej izby rozrachunkowej.

8. TOWAROZNAWSTWO

8.1. Wymagania jakościowe i standardy towarów giełdowych.

8.1.1. Zasady klasyfikacji i oceny towarów pochodzenia zwierzęcego.

8.1.2. Zasady klasyfikacji i oceny jakości zbóż i nasion.

8.1.2.1. Zasady pobierania i zabezpieczania prób i wtórników w zależności od sposobu dostawy.

8.1.2.2. Zarządzenia regulujące zasady powoływania zaprzysiężonych próbobiorców i ich obowiązki.

8.2. Zasady klasyfikacji i oceny giełdowych towarów przemysłowych.

8.3. Cechy i specyfika energii elektrycznej jako towaru rynkowego.

9. PODSTAWY ANALIZY FUNDAMENTALNEJ

9.1. Metodologia analizy fundamentalnej.

9.2. Analiza fundamentalna rynku rolnego.

9.3. Analiza fundamentalna rynku energii.

9.4. Analiza fundamentalna rynku walutowego.

9.5. Analiza fundamentalna rynku pieniężnego.

10. ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ

10.1. Samorząd zawodowy.

10.2. Czyny sprzeczne z zasadami etyki zawodowej.

10.3. Właściwa organizacja pracy.

10.3.1. Sprawna obsługa klienta.

10.3.2. Zasady komunikowania się z klientem.

10.4. Odpowiedzialność dyscyplinarna.

§ 2. Wykaz przepisów prawnych regulujących zagadnienia, o których mowa w § 1 stanowi załącznik do zarządzenia. Wykaz ten ma charakter pomocniczy w stosunku do powyższego zakresu tematycznego oraz jest wskazówką dla kandydatów, lecz nie jest spisem wyczerpującym wszystkie akty prawne obowiązujące na egzaminie.

§ 3. Na egzaminie wymagana jest znajomość przepisów prawa według stanu prawnego obowiązującego na miesiąc przed przeprowadzeniem egzaminu. Na egzaminie obowiązują projekty aktów prawnych, o ile są one dostępne na stronie internetowej Komisji i w punkcie informacyjnym Komisji co najmniej na miesiąc przed przeprowadzeniem egzaminu.

§ 4. Traci moc zarządzenie Nr 9 Przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych i Giełd z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie ustalenia tematów obowiązujących na egzaminach dla kandydatów na maklerów giełd towarowych (Dz. Urz. KPWiG Nr 4, poz. 35; z 2002 r. Nr 2, poz. 4 i Nr 14, poz. 71 oraz z 2004 r. Nr 2, poz. 3).

§ 5. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIK ²

WYKAZ PRZEPISÓW PRAWNYCH

1. Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019 oraz Nr 183, poz. 1537 i poz. 1538).

1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2002 r. w sprawie minimalnej wielkości środków własnych towarowego domu maklerskiego (Dz.U. Nr 10, poz. 92).

2) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2002 r. w sprawie szczególnego trybu i warunków wprowadzania do obrotu giełdowego praw majątkowych (Dz. U. Nr 10, poz. 93).

3) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 2002 r. w sprawie trybu i warunków postępowania towarowych domów maklerskich (Dz. U. Nr 165, poz. 1352).

4) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 2002 r. w sprawie zakresu, trybu oraz terminów dostarczania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd niektórych informacji dotyczących działalności i sytuacji finansowej towarowych domów maklerskich (Dz. U. Nr 165, poz. 1353).

2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1537).

3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).

4. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.).

5. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.):

art. 8-22, 33-43, 56-88, 95-109, 169, 306-335, 353-365, 384-387, 389-390, 394-396, 450-497, 509-518, 720-751, 758-773, 835-845, 921.1-921.16.

6. Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw (Dz. U. Nr 114, poz. 119 i z 2004 r. Nr 173, poz. 1808).

7. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

8. Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 z późn. zm.).

9. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

10. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

11. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

12. Statut Towarowej Giełdy Energii SA.

13. Regulamin Towarowej Giełdy Energii SA.

14. Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego.

15. Warunki obrotu dla praw majątkowych do świadectw pochodzenia dla energii wyprodukowanej w odnawialnych źródłach energii.

16. Szczegółowe zasady rozliczeń transakcji pozagiełdowych.

17. Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Parkiecie Jednodniowym.

18. Warunki obrotu dla kontraktów terminowych na energię elektryczną.

19. Warunki obrotu dla kontraktów terminowych na energię elektryczną w godzinach od 19 do 21 w dniach roboczych.

20. Regulamin Rejestru Świadectw Pochodzenia prowadzonego przez Towarową Giełdę Energii SA.

¹ § 1 pkt 1 ppkt 1.3. oraz pkt 8 zmienione przez § 1 zarządzenia nr 15/2006 z dnia 9 lutego 2006 r. (Dz.Urz.KPWiG.06.3.4) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 9 lutego 2006 r.

² Załącznik zmieniony przez § 2 zarządzenia nr 15/2006 z dnia 9 lutego 2006 r. (Dz.Urz.KPWiG.06.3.4) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 9 lutego 2006 r.