Szczegółowe zasady i tryb wypłaty zasiłków wychowawczych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1989.7.14

Akt utracił moc

Wersja od: 1 marca 1990 r.

INSTRUKCJA NR 8

Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 31 sierpnia 1989 r.

w sprawie szczegółowych zasad i trybu wypłaty zasiłków wychowawczych

Na podstawie § 34 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 10 kwietnia 1989 r. w sprawie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych (Dz. U. Nr 23, poz. 125) w związku z § 8 ust 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (tekst jednolity - Dz. U. z 1985 r. nr 2, poz. 10; zm.: Dz. U. z 1985 r. nr 18, poz. 80, nr 59, poz. 302; z 1986 r. nr 9, poz. 48; z 1987 r. nr 3, poz. 21 i nr 10, poz. 64; z 1988 r. nr 3, poz. 14; z 1989 r. nr 46, poz. 247) ustala się, co następuje:

I. Postanowienia ogólne

1. Ilekroć w instrukcji jest mowa o:

1) 1 rozporządzeniu - należy przez to rozumieć rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (tekst jednolity - Dz. U. z 1985 r. nr 2, poz. 10; zm.: Dz. U. z 1985 r. nr 18, poz. 80, nr 59, poz. 302; z 1986 r. nr 9, poz. 48; z 1987 r. nr 3, poz. 21 i nr 20, poz. 64; z 1988 r. nr 3, poz. 14; z 1989 r. nr 46, poz. 247, z 1990 r. nr 12, poz. 77).

2) oddziale Zakładu - należy przez to rozumieć oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Zasiłek wychowawczy wypłaca się pracownicy, która ma ustalone prawo do urlopu wychowawczego.

II. Zasady ustalania okresu wypłaty zasiłku wychowawczego.

3. W przypadku wykorzystywania bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub po urlopie wypoczynkowym przypadającym bezpośrednio po tych urlopach, zwolnienia od pracy przysługującego na podstawie art. 188 kodeksu pracy pracownicom wychowującym dzieci w wieku do lat 14, okres 24 miesięcy wypłaty zasiłku wychowawczego liczy się od dnia zakończenia tego zwolnienia od pracy.

4. W przypadku gdy zakończenie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu wypoczynkowego wykorzystywanego bezpośrednio po tych urlopach przypada bezpośrednio przed dniami wolnymi od pracy (wolna sobota, niedziela lub święto), okres 24 miesięcy liczy się od następnego dnia po dniach wolnych od pracy.

5. Zasiłek wychowawczy przysługujący pracownicy, która nie korzystała z urlopu macierzyńskiego, wypłaca się za okres 24 miesięcy od dnia zakończenia urlopu macierzyńskiego, który przysługiwałby z tytułu urodzenia dziecka lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, jeżeli przysługiwałby on z tytułu przysposobienia dziecka.

Przykład:

Kobieta - mężatka urodziła pierwsze dziecko 15 maja 1988 r.; w tym czasie nie była zatrudniona. Pracę podjęła po raz pierwszy od 1 października 1988 r. Po przepracowaniu 6 miesięcy wystąpiła o urlop wychowawczy od 1 kwietnia 1989 r. do 14 maja 1991 r. Pracownica ta ma prawo do zasiłku wychowawczego od 1 kwietnia 1989 r. do 3 września 1990 r., tj. za pozostały okres do wyczerpania 24 miesięcy liczonych od dnia zakończenia 16 tygodni po porodzie.

6. W przypadku niezdolności do pracy trwającej co najmniej 3 dni w okresie korzystania z urlopu wypoczynkowego, przypadającego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim lub urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres 24 miesięcy wypłaty zasiłku wychowawczego liczy się od dnia zakończenia przesuniętego urlopu wypoczynkowego, maksymalnie o 7 dni (zgodnie z § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z 21 października 1974 r. w sprawie pracowniczych urlopów wypoczynkowych - Dz. U. nr 43, poz. 259 z późniejszymi zmianami).

Przykład:

Pracownica bezpośrednio po urlopie macierzyńskim wykorzystała urlop wypoczynkowy od 10 września 1988 r. do 9 października 1988 r. Pracownica ta w okresie urlopu wypoczynkowego była niezdolna do pracy z powodu choroby od 16 września do 5 października 1988 r. Termin zakończenia urlopu wypoczynkowego przesunie się o 7 dni z wyłączeniem niedziel i świąt, tj. do 17 października 1988 r., a okres 24 miesięcy liczy się od 18 października 1988 r.

7. W przypadku wykorzystania bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu wypoczynkowego przysługującego za okres dłuższy niż za jeden rok, okres 24 miesięcy liczy się od dnia zakończenia całego urlopu wypoczynkowego.

8. Zasady podane w ust. 3-7 nie mają zastosowania w przypadku uprawnień do zasiłku wychowawczego przez okres 36 miesięcy lub 72 miesięcy, gdyż okres tego nie liczy się od dnia zakończenia urlopu macierzyńskiego lub urlopu wypoczynkowego, wykorzystywanego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, lecz od dnia rozpoczęcia urlopu wychowawczego.

W przypadku korzystania z zasiłku wychowawczego z przerwami - poszczególne okresy wypłaty zasiłku przysługującego z tytułu wychowywania tego samego dziecka sumuje się.

Przykład:

Pracownica samotnie wychowuje dziecko; po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego powróciła do pracy, a gdy dziecko ukończyło 8 miesięcy - rozpoczęła trzyletni urlop wychowawczy. W okresie tego urlopu pracownicy wypłaca się zasiłek wychowawczy przez okres 36 miesięcy, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 lat życia.

9. W przypadku korzystania z urlopu wychowawczego z tytułu sprawowania opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym przy jednym porodzie, gdy któreś z dzieci spełnia warunki określone w § 2 ust. 1 rozporządzenia, zasiłek wychowawczy z tytułu opieki nad tymi dziećmi wypłaca się przez okres łączny nie przekraczający 72 miesięcy, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 lat życia.

III. Zasady wypłaty zasiłku wychowawczego

10. Uczęszczanie dziecka do przedszkola przez krótki okres czasu w ciągu dnia, zgodnie z zaleceniem lekarskim oraz uczęszczanie dziecka do klasy "0" lub do szkoły nie powoduje wstrzymania wypłaty zasiłku wychowawczego.

11. W razie czasowego pobytu matki z dzieckiem za granicą zasiłek wychowawczy wypłaca się za te miesiące, za które na to dziecko przysługuje zasiłek rodzinny.

12. Pracownicy wypłaca się zasiłek wychowawczy w wysokości przysługującej osobom samotnie wychowującym dziecko począwszy od dnia, w którym uprawomocnił się wyrok sądu orzekający rozwód.

Przykład:

Pracownica będąca mężatką rozpoczęła dwuletni urlop wychowawczy bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i przez okres urlopu wychowawczego pobierała zasiłek wychowawczy. W trakcie urlopu wychowawczego sąd orzekł rozwód 25 marca 1989 r. Wyrok sądu uprawomocnił się 15 kwietnia 1989 r. Do tego dnia pracownica pobierała zasiłek wychowawczy przez 13 miesięcy i 15 dni. W związku z tym, że stała się ona osobą samotnie wychowującą dziecko, zasiłek wychowawczy otrzyma jeszcze przez okres 22 miesięcy i 15 dni, tj. przez okres pozostały do wyczerpania 36 miesięcy kalendarzowych.

13. 2 Wypłatę zasiłku wychowawczego, do którego prawo uprzednio nie przysługiwało, podejmuje się w ciągu roku tylko wówczas, gdy nastąpiło rozwiązanie związku małżeńskiego lub śmierć małżonka.

Uzyskanie, utrata lub zmiana źródła dochodu pracownicy lub członka jej rodziny albo zmiana liczby członków rodziny z innych przyczyn niż wymienione nie mają wpływu na wypłatę zasiłku wychowawczego.

Przykład 1

Pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym, w marcu 1990 r. ustalono prawo do zasiłku wychowawczego na podstawie dochodu rodziny z 1989 r. Z dniem 1 kwietnia 1990 r. uprawomocnił się wyrok orzekający rozwód. W związku z tym pracownica w dniu 2 kwietnia 1990 r. złożyła ponowny wniosek o ustalenie prawa do zasiłku wychowawczego. Zakład ustalił prawo do zasiłku od 1 kwietnia 1990 r. w wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej za ubiegły kwartał, przyjmując dochód rodziny z roku ubiegłego pomniejszony o dochód byłego małżonka.

Przykład 2

Syn pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym i pobierającej zasiłek wychowawczy w wysokości 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, po ukończeniu szkoły, z dniem 1 lipca 1990 r. podjął zatrudnienie. Pracownicy tej nadal po 1 lipca 1990 r. wypłaca się zasiłek wychowawczy w ustalonej wysokości.

14. 3 Nie dochodzi się zwrotu zasiłku wychowawczego za okres wsteczny, jeżeli korekta prawa do zasiłku za ten okres możliwa jest jedynie po dostarczeniu informacji o wysokości osiągniętego wynagrodzenia.

Przykład:

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym i pobierająca zasiłek wychowawczy w okresie od 1 kwietnia do 31 maja 1990 r. osiągnęła 450.000 zł z tytułu umowy zlecenia zawartej na ten okres. Kwota ta została wypłacona jednorazowo po wykonaniu pracy. Przeciętny miesięczny dochód uzyskany z tytułu tej umowy wyniósł 225.000 zł (450.000 zł: 2 m-ce). W związku z tym, że dochód z tytułu umowy pracownica otrzymała po wykonaniu pracy, wypłacony zasiłek wychowawczy nie podlega zwrotowi.

14a. 4 W przypadku powstania po raz pierwszy prawa do zasiłku wychowawczego w okresie od pierwszego dnia marca do ostatniego dnia lutego roku następnego, w tym także w styczniu i w lutym, prawo do zasiłku ustala się na okres do końca lutego na podstawie przeciętnego miesięcznego dochodu jaki przypadał na 1 osobę w rodzinie w roku kalendarzowym poprzedzającym ten okres.

Przykład:

Pracownica od 15 stycznia 1990 r. przebywała na urlopie wychowawczym i złożyła wniosek o zasiłek. Prawo do zasiłku dla tej pracownicy zakład pracy ustalił na podstawie przeciętnego miesięcznego dochodu z roku kalendarzowego 1988, tj. z roku kalendarzowego poprzedzającego okres roczny - trwający od 1 marca 1989 r. do 28 lutego 1990 r. - w którym powstało prawo do zasiłku.

15. Wypłata zasiłku wychowawczego uzależniona jest od wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie w ubiegłym roku.

16. Przy ustalaniu przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie uwzględnia się aktualną liczbę członków rodziny w dniu, od którego przysługuje zasiłek wychowawczy lub w dniu 1 marca danego roku, jeżeli prawo do zasiłku ustala się na kolejne okresy roczne.

17. Do liczby członków rodziny pracownika, przez którą dzieli się dochód rodziny, nie wlicza się:

1) męża lub dziecka odbywającego zasadniczą służbę wojskową

2) byłego małżonka, nawet jeżeli wspólnie zamieszkuje,

3) małżonka zobowiązanego do płacenia alimentów, o których mowa w ust. 23, nawet jeżeli wspólnie zamieszkuje,

4) małżonka nie zamieszkującego wspólnie i nie łożącego na utrzymanie rodziny, jeżeli z oświadczenia pracownika wynika, że nie pozostaje z tym małżonkiem we wspólności małżeńskiej,

5) małżonka lub dziecka przebywającego w zakładzie karnym,

6) dziecka przebywającego w zakładzie poprawczym,

7) dziecka przebywającego w zakładzie specjalnym, w domu dziecka lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczej zapewniającej całkowitą opiekę,

8) osoby kształcącej się w szkole wojskowej lub innej szkole państwowej zapewniającej nieodpłatne pełne utrzymanie,

9) małżonka przebywającego za granicą na podstawie innej niż oddelegowanie lub skierowanie do pracy, jeżeli pracownik nie przedłoży zaświadczenia o jego zarobkach.

18. Przy obliczaniu dochodu, o którym mowa w ust. 16, nie uwzględnia się dochodów:

1) byłego małżonka, nawet jeżeli wspólnie zamieszkuje,

2) małżonka zobowiązanego do płacenia alimentów, o których mowa w ust. 23, nawet jeżeli wspólnie zamieszkuje,

3) małżonka nie zamieszkującego wspólnie i nie łożącego na utrzymanie rodziny, jeżeli z oświadczenia pracownika wynika, że nie pozostaje z tym małżonkiem we wspólności małżeńskiej.

19. Przy obliczaniu przeciętnego miesięcznego dochodu na jedną osobę w rodzinie w roku ubiegłym, uwzględnia się kwoty wypłacone w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia.

20. Za dochód z ubiegłego roku członka rodziny zatrudnionego kolejno w kilku zakładach pracy uważa się sumę dochodów wypłaconych w tych zakładach pracy w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia.

Przykład:

Mąż pracownicy był zatrudniony w zakładzie pracy do 15 stycznia. W dniu 28 kwietnia po przerwie podjął pracę w pierwszym zakładzie pracy w pełnym wymiarze pracy i w drugim w połowie wymiaru czasu pracy. Ustalając dochód rodziny pracownicy, zakład pracy przyjął dochód z tytułu zatrudnienia w każdym z tych zakładów i łączną kwotę dochodów podzielił przez 12.

21. Przeciętny miesięczny dochód członka rodziny oblicza się dzieląc łączną kwotę jego dochodów z różnych źródeł osiągniętych w roku ubiegłym przez 1, bez względu na liczbę miesięcy, w których był faktycznie osiągany.

Przykład:

Mąż pracownicy zatrudniony na podstawie umowy o pracę w zakładzie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy osiągnął ponadto dochód z tytułu pracy nakładczej w okresie od stycznia do kwietnia. przy ustalaniu prawa do zasiłku wychowawczego uwzględnia się dochody zarówno z tytułu pracy na podstawie umowy o pracę jak i z tytułu pracy nakładczej. Łączną kwotę dochodów dzieli się przez 12.

22. 5 Nie wypłaca się zasiłku wychowawczego, jeżeli kwota przekroczenia granicy dochodu, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, przypadająca na wszystkich członków rodziny jest równa lub wyższa niż kwota zasiłku.

Przykład 1

Pracownica w kwietniu 1990 r. po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego wystąpiła z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego. Obliczony dla potrzeb ustalenia prawa do zasiłku wychowawczego przeciętny miesięczny dochód na osobę w czteroosobowej rodzinie pracownicy w 1989 r. wyniósł 63.000 zł. Dochód ten przekracza granicę dochodu wynoszącą 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej za rok ubiegły, tj. 51.689 zł (przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce uspołecznionej w roku 1989 wyniosło 206.758 zł) uprawniającą do zasiłku, lecz kwota przekroczenia przypadająca na wszystkich członków rodziny wynosi 45.244 zł (63.000 zł - 51.689 zł = 11.311 zł; 11.311 zł x 4 osoby w rodzinie) i nie równoważy kwoty zasiłku 110.000 zł. W związku z tym pracownica ta ma prawo do zasiłku wychowawczego.

Przykład 2

Pracownica wychowująca samotnie dwoje dzieci przebywająca na urlopie wychowawczym wystąpiła o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego. obliczony dla potrzeb ustalenia prawa do zasiłku wychowawczego przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie w roku 1989 wyniósł 90.000 zł. Dochód ten przekracza granicę dochodu wynosząca 51.689 zł uprawniającą do zasiłku.

Kwota przekroczenia przypadająca na członków tej rodziny wynosi 114.933 zł (90.000 zł - 51.689 zł = 38.311 zł; 38.311 zł x 3 osoby w rodzinie) i nie równoważy kwoty zasiłku 176.000 zł. A zatem pracownicy tej przysługuje zasiłek wychowawczy

23. Do dochodu rodziny, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 8 załącznika do rozporządzenia, wlicza się alimenty otrzymywane na podstawie wyroku sądu, ugody zawartej przed sądem albo zobowiązania podjętego przed notariuszem.

Przykład:

Wyrokiem sądu zostały zasądzone alimenty na dwoje dzieci pracownicy w wysokości 36.000 zł miesięcznie. Egzekucja alimentów jest częściowo bezskuteczna. Komornik w zaświadczeniu stwierdza, że egzekwowana jest kwota 20.000 zł miesięcznie. Do dochodu rodziny należy wliczyć tę kwotę, a nie kwotę zasądzoną wyrokiem sądu.

24. Do dochodu członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, o którym mowa w § 4 ust. 2 załącznika do rozporządzenia, wlicza się dochód osiągnięty w poprzednim rozliczonym roku obrachunkowym.

25. 6 Dochód z tytułu własności lub użytkowania indywidualnego gospodarstwa rolnego przyjmuje się na podstawie ogłoszonej w roku ubiegłym przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w Monitorze Polskim wysokości przeciętnego dochodu z pracy w rolnictwie nieuspołecznionym z 1 ha przeliczeniowego.

Przykład:

Żona rolnika, właściciela indywidualnego gospodarstwa rolnego o powierzchni 5 ha przeliczeniowych w kwietniu 1990 r. złożyła wniosek o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego. Obowiązująca w kwietniu 1990 r. wysokość przeciętnego dochodu z pracy w rolnictwie nieuspołecznionym z 1 ha przeliczeniowego, ogłoszona w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 czerwca 1989 r. (Mon. Pol. nr 22, poz. 169), wynosi 130.000 zł. A zatem przy ustalaniu prawa do zasiłku wychowawczego przyjęty został dochód w wysokości 650.000 zł.

26. Wynagrodzenie osiągane za granicą przelicza się na złote polskie według kursu średniego dla celów niehandlowych.

IV. Zasady wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w okresie urlopu wychowawczego

27. Pracownicy, która urodziła dziecko w okresie urlopu wychowawczego, zamiast zasiłku wychowawczego wypłaca się zasiłek macierzyński przez okres 16 tygodni, a w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie - 24 tygodni, z zastrzeżeniem postanowień ust. 28.

28. Zasiłek macierzyński wypłaca się przez 18 tygodni (26 tygodni), jeżeli okres 18 tygodni (26 tygodni) liczony od dnia porodu przekracza choćby o jeden dzień termin zakończenia urlopu wychowawczego.

29. W czasie korzystania z urlopu wychowawczego z tytułu wychowywania dziecka, pracownica wychowująca równocześnie drugie dziecko może pobierać zasiłek wychowawczy z tytułu wychowywania tego drugiego dziecka.

30. 7 na pracownicę pobierającą zasiłek wychowawczy nie wypłaca się zasiłku rodzinnego, jeżeli kwota zasiłku wychowawczego łącznie z innymi dochodami tej pracownicy przekracza miesięcznie sumę zasiłku rodzinnego i najniższej emerytury.

31. Zasiłek rodzinny wypłaca się na członków rodziny, na których zasiłek ten przysługiwał przed rozpoczęciem urlopu, a także na członków rodziny, na których prawo do zasiłku powstało w czasie urlopu. Zasiłek rodzinny wypłaca się zarówno w okresie pobierania zasiłku wychowawczego, jak i w okresie, w którym prawo do zasiłku wychowawczego nie przysługuje.

32. Jeżeli pracownica nie przystąpiła do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego z powodu choroby powstałej w okresie tego urlopu, to wypłaca się jej zasiłek chorobowy zarówno z tytułu zatrudnienia sprzed urlopu wychowawczego, jak i z tytułu dodatkowego zatrudnienia, wykonywanego w czasie urlopu wychowawczego.

Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio do zasiłku opiekuńczego.

33. W przypadku gdy pracownica stała się niezdolna do pracy z powodu choroby po ustaniu urlopu wychowawczego, wypłaca się jej zasiłek chorobowy również z tytułu dodatkowego zatrudnienia wykonywanego tylko w czasie tego urlopu.

34. W razie zbiegu prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu dodatkowego zatrudnienia z prawem do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urlopu wychowawczego, przysługuje zasiłek korzystniejszy lub wybrany przez zainteresowaną.

Przykład:

Pracownica w okresie urlopu wychowawczego podjęła zatrudnienie w połowie jej dotychczasowego wymiaru czasu pracy i osiągała z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 60.000 zł miesięcznie. Pracownica ta urodziła kolejne dziecko. Przez 16 tygodni zakład pracy wypłacał jej zasiłek macierzyński obliczony na podstawie wynagrodzenia sprzed urlopu wychowawczego, tj. w kwocie 120.000 zł, a za pozostałe 2 tygodnie - na podstawie wynagrodzenia osiąganego z tytułu zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, tj. w kwocie 60.000 zł.

35. Legitymacje ubezpieczeniowe - pracownicze i rodzinne - poświadcza zakład pracy udzielający urlopu wychowawczego w następujący sposób: w legitymacjach pracowniczej i rodzinnej, w części stwierdzającej uprawnienia pracownicy lub członków jej rodziny do świadczeń leczniczych, zakład pracy w rubryce "data poświadczenia i podpis" dokonuje wpisu według wzoru:

"Legitymacja ważna w okresie udzielonego urlopu wychowawczego od dnia ........................ do dnia ...........................".

36. W przypadku podjęcia zatrudnienia przez pracownicę korzystającą z urlopu wychowawczego, zakład pracy, w którym pracownica podjęła to zatrudnienie, poświadcza legitymację ubezpieczeniową w części stwierdzającej uprawnienia pracownicy do świadczeń leczniczych w celu uzyskania przez pracownicę zwolnień lekarskich z tytułu niezdolności do pracy lub sprawowania opieki.

37. Bezpośrednio po wykorzystaniu przez pracownicę urlopu wychowawczego zakład pracy wpisuje okres urlopu wychowawczego w legitymacji ubezpieczeniowej pracownicy na odpowiednich stronach przeznaczonych na wpisy okresów zatrudnienia w następujący sposób:

1) w pierwszej kolumnie wpisuje nazwę i adres zakładu pracy,

2) w następnych czterech kolumnach wpisuje notatkę według wzoru "urlop wychowawczy wykorzystany od dnia ........................... do dnia ........................., zasiłek wypłacono za okres od dnia ....................... do dnia ........................",

3) w ostatniej kolumnie umieszcza się stempel, datę i podpis osoby odpowiedzialnej za wpis.

V. Tryb wypłaty zasiłku wychowawczego

38. Zakłady pracy i oddziały Zakładu obowiązane są do prowadzenia kartoteki pracownicy korzystających z urlopu wychowawczego.

39. Kartotekę zasiłkową stanowią: składany przez pracownika wniosek o zasiłek wychowawczy, oświadczenie dla celów ustalenia uprawnień do zasiłku wychowawczego oraz dokumenty związane z ustaleniem prawa do zasiłku wychowawczego.

40. kartotekę zasiłkową przechowuje się w porządku alfabetycznym według nazwisk pracowników albo według zasad przyjętych w zakładzie pracy lub oddziale Zakładu.

41. Pracownica ubiegająca się o zasiłek wychowawczy składa:

1) wniosek o zasiłek wychowawczy,

2) oświadczenie w celu ustalenia uprawnień do zasiłku wychowawczego.

Wzory wniosku o zasiłek wychowawczy oraz oświadczenia w celu ustalenia uprawnień do zasiłku wychowawczego określa załącznik do instrukcji.

42. Poza dokumentami, o których mowa w ust. 41, pracownica składa:

1) na potwierdzenie wysokości wynagrodzenia oraz innych dochodów pracownicy i członków jej rodziny - zaświadczenie lub inny dokument stwierdzający tę wysokość (np. decyzja organu rentowego, organu administracji państwowej),

2) na potwierdzenie stanu cywilnego: dowód osobisty, prawomocny wyrok orzekający rozwód, odpis aktu zgonu małżonka lub inny dokument,

3) w celu przyznania zasiłku wychowawczego na okres 72 miesięcy z uwagi na stan zdrowia dziecka - decyzję oddziału Zakładu, orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia lub zaświadczenie zakładu społecznej służby zdrowia przyznające zasiłek pielęgnacyjny na dziecko albo zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka. Zasady i tryb wystawiania zaświadczeń o stanie zdrowia określają wytyczne MZiOS z 24 kwietnia 1982 r. w sprawie wystawiania zaświadczeń lekarskich o stanie zdrowia dziecka w celu uzyskania urlopu wychowawczego (Dz. Urz. MZiOS nr 8, poz. 41).

Zaświadczenie lekarskie wydają:

- kierownicy klinik,

- ordynatorzy oddziałów szpitalnych,

- kierownicy poradni specjalistycznych oraz poradni dla dzieci,

- kierownicy gminnych i wiejskich ośrodków zdrowia.

Zaświadczenie to powinno zawierać:

- pieczęć zakładu służby zdrowia,

- dane osobowe dziecka,

- adres,

- rozpoznanie,

- określenie okresu czasu, przez który dziecko wymaga osobistej opieki ze strony pracownika,

- pieczątkę lekarza wystawiającego.

4) na potwierdzenie przebywania dziecka w przedszkolu zgodnie z zaleceniem lekarskim przez krótki okres czasu w ciągu dnia - zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie,

5) na potwierdzenie innych okoliczności mających wpływ na uprawnienia do zasiłku wychowawczego - oświadczenie.

43. Zasiłki wychowawcze wypłaca się na listach płatniczych zasiłków z ubezpieczenia społecznego (formularz ZUS Z-19).

44. Uspołecznione zakłady pracy oraz nieuspołecznione zakłady praca, które oddział Zakładu upoważnił do ustalania uprawnień i wypłaty zasiłków wychowawczych, rozliczają należności z tytułu wypłaconych zasiłków z oddziałem Zakładu.

45. Liczby i kwoty wypłaconych zasiłków wychowawczych uspołecznione zakłady pracy wykazują we właściwych rubrykach odpowiednich deklaracji rozliczeniowych (formularz ZUS S-9, S-10 lub S-11), a nieuspołecznione zakłady pracy we właściwych rubrykach deklaracji rozliczeniowej (formularz ZUS S-8).

46. Przy ustalaniu okresu przedawnienia roszczeń o zasiłek wychowawczy stosuje się zasady przyjęte w przepisach o zasiłkach rodzinnych.

Okres przedawnienia roszczeń o zasiłek wychowawczy liczy się od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.

47. Zasiłek wychowawczy podlega egzekucji w myśl art. 833 § 6 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z 1 lutego 1983 r. o zmianie niektórych przepisów o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego i o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. nr 5, poz. 33).

48. Nie dochodzi się zwrotu wypłaconego zasiłku wychowawczego w sytuacji, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, jeżeli pracownica skróci urlop wychowawczy do okresu krótszego niż 3 miesiące.

VI. Przepisy przejściowe i końcowe

49. W przypadku złożenia przez pracownicę wniosku o wypłatę zasiłku wychowawczego za okres wsteczny, obejmujący okres przed 1 maja 1989 r., do dnia 30 kwietnia 1989 r. zasiłek wypłaca się stosując zasady obowiązujące do tej daty.

Natomiast zasiłek wychowawczy od dnia 1 maja 1989 r. wypłaca się na podstawie przepisów w brzmieniu obowiązującym po zmianie.

50. W sierpniu i we wrześniu 1989 r. weryfikuje się wypłatę zasiłków wychowawczych za okres od maja 1989 r., z wyjątkiem zasiłku, do którego uprawnienia zostały przyznane na podstawie dochodu z 1988 r. lub 1989 r.

51. Nie dochodzi się zwrotu zasiłków wychowawczych wypłaconych za maj, czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień 1989 r. pracownicom, który zasiłki te zostały wypłacone zgodnie z przepisami obowiązującymi do dnia 29 lipca 1989 r., tj. do dnia ogłoszenia rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 lipca 1989 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie urlopów wychowawczych (Dz. U. nr 46, poz. 247).

51a. 8 W marcu 1990 r. wysokość zasiłku wychowawczego ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w jednostkach gospodarki uspołecznionej w IV kwartale 1989 r. i wysokość ta wynosi 110.000 zł dla mężatek i 176.000 zł dla osób samotnie wychowujących dzieci.

51b. 9 W razie wypłacenia za marzec 1990 r. dodatków z tytułu wzrostu cen artykułów żywnościowych, kwotę zasiłku wychowawczego pomniejsza się o te dodatki.

52. Tracą moc:

1) instrukcja nr 1 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 5 lutego 1988 r. w sprawie świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu urlopu wychowawczego (nie publikowana),

2) ust. 1 instrukcji nr 2 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 6 lutego 1989 r. zmieniającej instrukcję w sprawie świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu urlopu wychowawczego oraz instrukcję w sprawie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. Urz. ZUS z 1989 r. nr 1, poz. 1).

53. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od 1 maja 1989 r.

ZAŁĄCZNIK

Wzór nr 1

WNIOSEK

o zasiłek wychowawczy

(pominięty)

Wzór nr 2

OŚWIADCZENIE

(pominięty)

¹ Ust. 1 pkt 1 zmieniony przez ust. 1 pkt 1 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

² Ust. 13 zmieniony przez ust. 1 pkt 2 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

³ Ust. 14 zmieniony przez ust. 1 pkt 3 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁴ Ust. 14a dodany przez ust. 1 pkt 4 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁵ Ust. 22 zmieniony przez ust. 1 pkt 5 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁶ Ust. 25 zmieniony przez ust. 1 pkt 6 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁷ Ust. 30 zmieniony przez ust. 1 pkt 7 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁸ Ust. 51a dodany przez ust. 1 pkt 8 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.

⁹ Ust. 51b dodany przez ust. 1 pkt 8 instrukcji nr 2 z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.Urz.ZUS.90.2.3) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 marca 1990 r.