Szczegółowe zasady i tryb wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.NBP.2003.1.1

Akt utracił moc

Wersja od: 30 czerwca 2004 r.

ZARZĄDZENIE Nr 1/2003

Prezesa Narodowego Banku Polskiego

z dnia 15 stycznia 2003 r.

w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. Nr 140, poz. 938, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063, z 2000 r. Nr 53, poz. 648, Nr 62, poz. 718 i Nr 119, poz. 1252, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1784 i 1800 oraz z 2002 r. Nr 126, poz. 1070 i Nr 141, poz. 1178) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Banki działające na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej bankami, dokonują wymiany zużytych lub uszkodzonych krajowych znaków pieniężnych, jeżeli ich autentyczność nie budzi podejrzeń, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie ich wartości nominalnej.

2. Jeżeli autentyczność przedstawionych do wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych budzi podejrzenia stosuje się zasady i tryb postępowania określone w odrębnych przepisach.

3. Nie podlegają wymianie monety oraz elementy (rdzeń i pierścień) monet, posiadające ubytki pierwotnej powierzchni (np. przedziurowane, obcięte, opiłowane, poryte), a także o powierzchni zniekształconej poprzez pogięcie.

§  2.

1. Banki wymieniają w pełnej nominalnej wartości zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, jeżeli odpowiadają następującym warunkom:

1) banknoty:

a) posiadające 100 % pierwotnej powierzchni, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku, a także zabrudzone, poplamione itp.,

b) przerwane na dwie części sklejone ze sobą lub niesklejone, jeżeli obie części pochodzą z tego samego banknotu, nie posiadają ubytków powierzchni w miejscu przerwania i łącznie stanowią 100 % pierwotnej powierzchni,

c) jeżeli zachowały ponad 75 % pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie,

2) monety, jeżeli zachowały istotne elementy plastyczne, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku, a także rozłączone elementy (rdzeń i pierścień) monety tej samej nominalnej wartości.

2. Części banknotu, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b skleja się w całość na stronie odwrotnej, w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, w sposób umożliwiający stwierdzenie 100 % pierwotnej powierzchni. Na stronie przedniej banknotu umieszcza się odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści "100 % wartości nominalnej", tak aby obejmowała obie części banknotu oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.

3. 1  Na przedniej stronie części banknotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c, umieszcza się w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści "100 % wartości nominalnej" oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.

§  3.

1. Banki wymieniają w połowie nominalnej wartości przedstawione do wymiany części znaków pieniężnych, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, jeżeli odpowiadają następującym warunkom:

1) banknoty, jeżeli zachowały od 45 % do 75 % pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie;

2) monety, jeżeli zachował się przynajmniej jeden element (rdzeń lub pierścień) i jego istotne elementy plastyczne.

2. Na przedniej stronie banknotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 umieszcza się w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści "50 % wartości nominalnej" oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.

§  4.

1. Wymienione banknoty lub ich części, o których mowa w § 2 włączane są do paczek banknotów zniszczonych o tym samym nominale.

2. Wymienione przez banki części banknotów, o których mowa w § 3 sklejane są w pełne banknoty i włączane do paczek banknotów zniszczonych o tym samym nominale. Dopuszcza się łączenie dwóch dowolnych części pochodzących z banknotu o tej samej wartości nominalnej.

3. Wymienione przez banki monety oraz elementy (rdzeń lub pierścień) monet, o których mowa w § 2 i 3 kompletowane są w monety o tej samej nominalnej wartości i pakowane do woreczków z monetami zniszczonymi. Dopuszcza się kompletowanie dwóch takich samych elementów monety jednego nominału.

§  5.

1. Banki mają obowiązek przyjmowania banknotów i monet przedstawionych do wymiany, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 2 ust. 1 lub § 3 ust. 1 w celu przekazania ich do wymiany do Centrali Narodowego Banku Polskiego, zwanej dalej Centralą NBP.

2. 2  Osoba przedstawiająca znaki pieniężne do wymiany otrzymuje jako pokwitowanie odcinek "C" "Wniosku o wymianę zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych", którego wzór stanowi załącznik nr 1 do zarządzenia.

3.  Przyjęte do wymiany znaki pieniężne, wraz z odcinkiem "A" wniosku, o którym mowa w ust. 2 banki przesyłają do Centrali NBP bezpośrednio lub za pośrednictwem oddziałów okręgowych Narodowego Banku Polskiego, zwanych dalej oddziałami okręgowymi NBP.

4. 3  Przyjęcie od banków znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 3, oddziały okręgowe NBP potwierdzają na "Pokwitowaniu", którego wzór stanowi załącznik nr 3 do zarządzenia.

§  6.

1. 4  Znaki pieniężne, które posiadają cechy wskazujące, że uległy uszkodzeniu w wyniku zadziałania zabezpieczeń zainstalowanych w pojemnikach specjalistycznych lub urządzeniach zabezpieczonych elektronicznie służących do transportu i przechowywania znaków pieniężnych, przyjmowane są do wymiany wyłącznie w oddziałach okręgowych NBP.

2.  Oddziały okręgowe NBP zawiadamiają niezwłocznie właściwą terytorialnie komendę wojewódzką policji, zwaną dalej kwp o przedstawieniu do wymiany znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1. Wzór zawiadomienia stanowi załącznik nr 2 do zarządzenia.

3. Znaki pieniężne przyjmowane są do wymiany w trybie § 5 ust. 2.

4. Oddziały okręgowe NBP dokonują wymiany znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, zgodnie z § 2 ust.1 lub § 3 ust. 1.

5. Znaki pieniężne, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 2 ust. 1 i § 3 ust. 1 oddziały okręgowe NBP przekazują do wymiany do Centrali NBP.

§ 7. Centrala NBP wymienia banknoty oraz monety według następujących zasad:

1) banknoty:

a) w 100 % nominalnej wartości, jeżeli zostanie stwierdzone ponad 75 % pierwotnej powierzchni banknotu,

b) w 50 % nominalnej wartości, jeżeli zostanie stwierdzone od 45 % do 75 % pierwotnej powierzchni banknotu,

2) monety w pełnej wartości nominalnej oraz rozłączone elementy (rdzeń lub pierścień) monet w połowie wartości nominalnej.

§ 8. Wymiana znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1 przez oddziały okręgowe NBP oraz Centralę NBP jest dokonywana po upływie 14 dni od dnia otrzymania przez nie zwrotnego poświadczenia odbioru przez kwp zawiadomienia wskazanego w § 6 ust. 2.

§  9.

1. Centrala NBP przekazuje równowartość wymienionych znaków pieniężnych do banków lub oddziałów okręgowych NBP, które przyjęły znaki pieniężne do wymiany.

2. 5  Banki lub oddziały okręgowe NBP zobowiązane są zawiadomić osobę, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, o wyniku dokonanej wymiany, przesyłając jej odcinek "D" wniosku, o którym mowa w § 5 ust. 2 i wypłacić jej lub przekazać na wskazany przez nią rachunek kwotę przekazaną przez Centralę NBP lub przekazać odmowę dokonania wymiany wraz z uzasadnieniem.

§ 10.  Niewymienione przez Centralę NBP banknoty i ich fragmenty oraz monety i ich elementy (rdzeń i pierścień) podlegają zwrotowi osobie, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, wraz z zawiadomieniem o odmowie dokonania wymiany i jej uzasadnieniem.

§ 11. Zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, będące w obiegu przed dniem 1 stycznia 1995 r. podlegają wymianie na złote, na zasadach określonych w zarządzeniu, w terminie i według stosunku ustalonego w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386 i z 1995 r. Nr 16, poz. 79).

§ 12. Traci moc zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1989 r. w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych (M.P. Nr 32, poz. 254, z 1994 r. Nr 69, poz. 623 i z 1996 r. Nr 59, poz. 555).

§ 13. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 31 stycznia 2003 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 ⁶

..................................................

Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

WZÓR

Wniosek o wymianę zużytych/uszkodzonych znaków pieniężnych

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr 2 ⁷

WZÓR

stempel oddziału okręgowego

Narodowego Banku Polskiego

z adresem

Znak pisma:

Komenda Wojewódzka Policji

w ........................

Zawiadomienie o stwierdzeniu uszkodzenia znaków

pieniężnych w wyniku zadziałania zabezpieczeń

zainstalowanych w pojemnikach specjalistycznych

lub urządzeniach zabezpieczonych elektronicznie,

służących do transportu i przechowywania

znaków pieniężnych.

1. Sporządzający zawiadomienie: ............................ .

imię, nazwisko, stanowisko

służbowe

2. Data sporządzenia zawiadomienia: ........................ .

3. Dane osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany:

.................................................

imię, nazwisko

.................................................

adres

4. Sposób uszkodzenia znaków pieniężnych: .................. .

5. Deklarowana wartość uszkodzonych znaków pieniężnych:

........................................... .

6. Inne informacje uzyskane od osoby, która przedstawiła znaki

pieniężne do wymiany*):

...........................................................

...........................................................

......................................................... .

......................

podpis pracownika

Sporządzono w 2 egzemplarzach:

Egz. nr 1 - Komenda Wojewódzka Policji

Egz. nr 2 - Oddział Okręgowy Narodowego Banku Polskiego

*) Okoliczności zadziałania urządzenia, rodzaj urządzenia.

ZAŁĄCZNIK Nr 3 ⁸

WZÓR

stempel oddziału okręgowego

Narodowego Banku Polskiego

z adresem

Pokwitowanie

Potwierdza się odbiór .............. sztuk opakowań (kopert)

zawierających zużyte/uszkodzone znaki pieniężne na łączną

deklarowaną kwotę zł .........................................

(słownie ....................................................)

przyjęte do wymiany w trybie § 5 ust. 3 zarządzenia nr 1/2003

Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 15 stycznia 2003 r. w

sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych,

które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym

środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.

Urz. NBP Nr 1, poz. 1, z późn. zm.) przez

...............................................................

...............................................................

(nazwa, adres oddziału banku)

...............................

(stempel i podpis pracownika

oddziału okręgowego NBP)

¹ § 2 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

² § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

³ § 5 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

⁴ § 6 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

⁵ § 9 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

⁶ Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

⁷ Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.

⁸ Załącznik nr 3 dodany przez § 1 pkt 8 zarządzenia nr 9/2004 z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.Urz.NBP.04.7.14) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 czerwca 2004 r.