System kontroli zarządczej w działach administracji rządowej - administracja publiczna, sprawy wewnętrzne, wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne.
Dz.Urz.MSWiA.2016.16
Akt obowiązującyZARZĄDZENIE Nr 15
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1
z dnia 8 kwietnia 2016 r.
w sprawie systemu kontroli zarządczej w działach administracji rządowej - administracja publiczna, sprawy wewnętrzne, wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
Propozycje celów, mierników i zadań do planu działalności Ministra na rok .............
Propozycje celów, mierników i zadań do planu działalności Ministra na rok .............
Cel | Miernik określający stopień realizacji celu (należy wskazać co najmniej 1 miernik) | Koordynator celu | Najważniejsze zadania służące realizacji celu | Kierownik komórki organizacyjnej lub kierownik jednostki odpowiedzialnej za realizację zadania | Źródło finansowania | Odniesienie do dokumentu o charakterze strategicznym (jeżeli realizacja wskazanego celu wynika z dokumentu o charakterze strategicznym) | ||
Nazwa | Wartość bazowa miernika | Planowana wartość do osiągnięcia na koniec roku, którego dotyczy plan | ||||||
Data, podpis sporządzającego Data, podpis kierownika komórki
lub jednostki
..................................................................
Data, podpis zatwierdzającego członka
Kierownictwa Ministerstwa
odpowiedzialnego za realizację celu
ZAŁĄCZNIK Nr 2
Informacja o poziomie realizacji celów z planu działalności Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
Informacja o poziomie realizacji celów z planu działalności Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
Cel | Miernik określający stopień realizacji celu | Informacja czy istnieje ryzyko nieosiągnięcia zaplanowanej wartości miernika (tak/nie) | Najważniejsze zadania służące realizacji celu | Informacja o zaistniałych zagrożeniach niezrealizowania zadania | Informacja o działaniach zapobiegawczych (podjętych lub planowanych) | ||||
Wartość bazowa miernika | Planowana wartość do osiągnięcia | I kwartał | II kwartał | III kwartał | |||||
Data, podpis sporządzającego Data, podpis kierownika komórki lub jednostki
lub koordynatora celu
ZAŁĄCZNIK Nr 3
Arkusz analizy ryzyka
Arkusz analizy ryzyka
Cel | Zadanie | Identyfikacja ryzyka | Ocena ryzyka | Istotność ryzyka (7) | Postępowania z ryzykiem (8) | ||||
Zdarzenie (1) | Następstwo (2) (N) 1) | Prawdopodobieństwo (3) (P) 2) | Ocena (N) (4) 3) | Ocena (P) (5)4) | Poziom ryzyka = N x P (6) | ||||
(1) Zdarzenie - wystąpienie lub zmiana konkretnego zestawu okoliczności.
(2) Następstwo - konsekwencje, rezultat zdarzenia mający wpływ na cele.
(3) Prawdopodobieństwo - możliwość, szansa wystąpienia zdarzenia.
Elementy, które należy wziąć pod uwagę przy określaniu skali oddziaływania (następstwa):
- skala potencjalnych strat finansowych (dodatkowych kosztów), zobowiązań finansowych,
- wartość majątku narażonego na utratę bądź uszkodzenie,
- odpowiedzialność prawna wynikająca z niezgodności z przepisami prawa, z postanowieniami umów, istnienie (bądź nie) procedur regulujących dany proces,
- skala zakłóceń organizacyjnych - wpływ na możliwość realizacji celów i zadań, np. brak zachowania ciągłości procesów działania, utrzymania funkcjonalności systemu niezbędnych do wykonywania podstawowych celów,
- wpływ na wizerunek (np. w kontekście odbioru społecznego, zainteresowania mediów, zasięg oddziaływania tych mediów),
- stosowane (bądź nie) mechanizmy kontroli oraz ich skuteczność.
Elementy, które należy wziąć pod uwagę przy określaniu prognozowanej skali prawdopodobieństwa:
- dotychczasowe doświadczenia - częstość występowania danego zdarzenia,
- duża liczba i intensywność działań podejmowanych w ramach procesu - np. obliczenia dokonywane pod presją czasu, przygotowywanie sprawozdań i raportów, wzrost intensywności pracy w pewnych okresach,
- liczba komórek organizacyjnych i innych podmiotów zaangażowanych w realizację zadań w danym obszarze - potrzeba współdziałania, współpracy przepływu informacji,
- zmiany technologiczne, organizacyjne, kadrowe w danym obszarze (ich częstość, zakres, istotność), wchodzące zmiany przepisów prawnych,
- poziom uregulowania prawnego danego obszaru regulacjami o różnym charakterze (ustawy, rozporządzenia, uchwały, zarządzenia).
(4) Następstwo powinno zostać ocenione w skali od 1 do 5 gdzie:
Poziom | Ocena (N) | Opis |
1 | Nieznaczne | Zdarzenie objęte ryzykiem powoduje nieznaczną stratę finansową lub krótkotrwałe zakłócenia lub opóźnienie w wykonywaniu zadań. Nie wpływa na wizerunek. Skutki zdarzenia można łatwo usunąć. |
2 | Małe | Zdarzenie objęte ryzykiem powoduje niewielką stratę finansową, niewielkie zakłócenia lub opóźnienie w wykonywaniu zadań. Nie wpływa na reputację. Skutki zdarzenia można łatwo usunąć. |
3 | Średnie | Zdarzenie objęte ryzykiem powoduje znaczną stratę posiadanych zasobów, ma negatywny wpływ na efektywność działania, jakość wykonywanych zadań, reputację. Z wystąpieniem zdarzenia objętego ryzykiem może się wiązać trudny proces przywracania stanu poprzedniego. |
4 | Poważne | Zdarzenie objęte ryzykiem powoduje brak realizacji kluczowego zadania lub osiągnięcia konkretnego założonego celu, poważną stratę finansową i reputacji, ciężki uszczerbek na zdrowiu osób. Z wystąpieniem zdarzenia objętego ryzykiem wiąże się długotrwały i trudny proces przywracania stanu poprzedniego. |
5 | Katastrofalne | Zdarzenie objęte ryzykiem powoduje brak realizacji kluczowych zadań albo osiągania założonych celów - poważny uszczerbek w zakresie jakości wykonywanych zadań, poważna strata finansowa albo na reputacji, utratę życia osób. Z wystąpieniem zdarzenia objętego ryzykiem wiąże się długotrwały i trudny proces przywracania stanu poprzedniego. |
(5) Prawdopodobieństwo powinno zostać ocenione w skali od 1 do 5 gdzie:
Poziom | Ocena (P) | Opis |
1 | Znikome | Zdarzenie objęte ryzykiem może wystąpić jedynie w wyjątkowych okolicznościach. |
2 | Mało prawdopodobne | Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia objętego ryzykiem. |
3 | Prawdopodobne | Zdarzenie objęte ryzykiem może wystąpić w określonych przypadkach. |
4 | Bardzo prawdopodobne | Wystąpienie zdarzenia objętego ryzykiem jest bardzo prawdopodobne. |
5 | Prawie pewne | Oczekuje się, że zdarzenie objęte ryzykiem wystąpi. |
(6) Poziom ryzyka - wielkość ryzyka lub kombinacji ryzyk, wyrażony w postaci kombinacji następstw oraz ich prawdopodobieństwa.
Poziom ryzyka wyrażany jest jako iloczyn oceny następstw (N) i prawdopodobieństwa (P)
Następstwo (N) Prawdopodobieństwo (P) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
2 | 2 | 4 | 6 | 8 | 10 |
3 | 3 | 6 | 9 | 12 | 15 |
4 | 4 | 8 | 12 | 16 | 20 |
5 | 5 | 10 | 15 | 20 | 25 |
(7) Istotność ryzyka
Kryteria | |
Poziom | Ryzyko |
1-5 | Małe |
6-9 | Średnie |
10-16 oraz gdzie P=1 aN=5 | Duże |
20-25 | Bardzo duże |
(8) Postępowanie z ryzykiem
Poziom | Ryzyko | Postępowanie z ryzykiem według kolejności rozważanych do podjęcia działań |
1-5 | Małe | 1. Tolerowanie |
6-9 | Średnie | 1. Tolerowanie 2. Zapobieganie |
10-16 (gdzie P = 1 a N=5) | Duże | 1. Zapobieganie 2. Przeniesienie 3. Tolerowanie (wraz z pisemnym uzasadnieniem) 4. Unikanie |
20 - 25 | Bardzo duże | 1. Zapobieganie 2. Przeniesienie 3. Tolerowanie (wraz z pisemnym uzasadnieniem) 4. Unikanie |
.................................................... ..................................................................................
Data, podpis sporządzającego Data, podpis członka Kierownictwa Ministerstwa,
właściciela ryzyka lub koordynatora celu
_______________________
1) Należy odpowiednio wskazać (nieznaczne, małe, średnie, poważne, katastrofalne).
2) Należy odpowiednio wskazać (znikome, mało prawdopodobne, prawdopodobne, bardzo prawdopodobne, prawie pewne).
3) Należy odpowiednio wskazać (1, 2, 3, 4, 5).
4) Należy odpowiednio wskazać (1, 2, 3, 4, 5).
ZAŁĄCZNIK Nr 4
Plan postępowania z ryzykiem
Plan postępowania z ryzykiem
Cel | Zadanie | Zdarzenie | Istotność ryzyka | Postępowanie z ryzykiem | Działania | Terminy1) | Odpowiedzialni2) | Informacje o realizacji działań |
Data, podpis sporządzającego Data, podpis członka Kierownictwa Ministerstwa,
właściciela ryzyka lub koordynatora celu
_______________________
1) Należy wskazać termin realizacji działań (dzień, miesiąc, rok).
2) Należy wskazać osoby odpowiedzialne za realizację zaplanowanych działań.
ZAŁĄCZNIK Nr 5
Rejestr ryzyk
Rejestr ryzyk
Cel | Zadanie | Zdarzenie (należy wskazać wszystkie zidentyfikowane zdarzenia) | Informacje o zmaterializowaniu się ryzyka i podjętych działaniach1) |
Data, podpis sporządzającego Data, podpis kierownika komórki lub jednostki
_______________________
1) Należy wypełnić, w przypadku zmaterializowania (wystąpienia) ryzyka.
ZAŁĄCZNIK Nr 6
Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej
Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej
Dyrektor Generalny)
(kierowane do
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji)
członka Kierownictwa MSWiA
za rok ..........................
(rok, za który składane jest oświadczenie)
Część I1)
Działając na rzecz zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej, tj. działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy, a w szczególności dla zapewnienia:
- zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi,
- skuteczności i efektywności działania,
- wiarygodności sprawozdań,
- ochrony zasobów,
- przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania,
- efektywności i skuteczności przepływu informacji,
- zarządzania ryzykiem,
na podstawie oświadczeń uzyskanych od dyrektorów nadzorowanych komórek organizacyjnych i kierowników jednostek organizacyjnych:
..........................................................................................................................................................
Należy wpisać nazwę komórek organizacyjnych MSWiA, imię i nazwisko ich kierownika oraz nazwę jednostek, imię i nazwisko ich kierownika
informuję, że:
A. q w wystarczającym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
B. q w ograniczonym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
C. q nie funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
D.
Niniejsze oświadczenie opiera się na mojej ocenie i informacjach dostępnych w czasie sporządzania niniejszego oświadczenia pochodzących z:
q monitoringu realizacji celów i zadań,
q samooceny kontroli zarządczej przeprowadzonej z uwzględnieniem standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych,
q procesu zarządzania ryzykiem,
q audytu wewnętrznego,
q kontroli wewnętrznych,
q kontroli zewnętrznych,
q innych źródeł informacji:
..........................................................................................................................................................
Jednocześnie oświadczam, że nie są mi znane inne fakty lub okoliczności, które mogłyby wpłynąć na treść niniejszego oświadczenia.
........................................ ......................................................
(miejscowość, data) (podpis i pieczątka członka
Kierownictwa MSWiA)
Część II2)
1. Zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania kontroli zarządczej w roku ubiegłym.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać przyczyny złożenia zastrzeżeń w zakresie funkcjonowania kontroli zarządczej, np. istotną słabość kontroli zarządczej, istotną nieprawidłowość w funkcjonowaniu działów administracji rządowej, istotny cel lub zadanie, które nie zostały zrealizowane, niewystarczający monitoring kontroli zarządczej, wraz z podaniem, jeżeli to możliwe, elementu, którego zastrzeżenia dotyczą, w szczególności: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem.
2. Planowane działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać kluczowe działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej w odniesieniu do złożonych zastrzeżeń, wraz z podaniem terminu ich realizacji.
Część III
Działania, które zostały podjęte w ubiegłym roku w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej.
1. Działania, które zostały zaplanowane na rok, którego dotyczy oświadczenie:
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać najistotniejsze działania, jakie zostały podjęte w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie w odniesieniu do planowanych działań wskazanych w części II oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie.
2. Pozostałe działania:
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać najistotniejsze działania, niezaplanowane w oświadczeniu za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, jeżeli takie działania zostały podjęte.
Objaśnienia:
1. W części I, w zależności od wyników oceny stanu kontroli zarządczej, wypełnia się tylko jeden element A albo B, albo C przez zaznaczenie znakiem "X" odpowiedniego wiersza. Pozostałe dwa elementy wykreśla się. Element D wypełnia się niezależnie od wyników oceny stanu kontroli zarządczej.
2. Element A wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza w wystarczającym stopniu zapewniła łącznie wszystkie następujące elementy: zgodność działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczność i efektywność działania, wiarygodność sprawozdań, ochronę zasobów, przestrzeganie i promowanie zasad etycznego postępowania, efektywność i skuteczność przepływu informacji oraz zarządzanie ryzykiem.
3. Element B wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu jednego lub więcej z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem, z zastrzeżeniem objaśnienia 4.
4. Element C wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu żadnego z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji oraz zarządzania ryzykiem.
5. Znakiem "X" zaznaczyć odpowiednie wiersze. W przypadku zaznaczenia punktu "innych źródeł informacji" należy je wymienić.
6. Standardy kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszone przez Ministra Finansów na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
7. Część II sporządzana jest w przypadku, gdy w części I niniejszego oświadczenia zaznaczono element B albo C.
8. Część III sporządza się w przypadku, gdy w części I oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, był zaznaczony element B albo C lub gdy w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, były podejmowane inne niezaplanowane działania mające na celu poprawę funkcjonowania kontroli zarządczej.
_______________________
1) Należy zaznaczyć część A, B lub C
2) Należy wypełnić w przypadku zaznaczenia w części I B lub C
ZAŁĄCZNIK Nr 7
Oświadczenie cząstkowe o stanie kontroli zarządczej
Oświadczenie cząstkowe o stanie kontroli zarządczej
za rok ..........................
(rok, za który składane jest oświadczenie)
Część 11)
Działając na rzecz zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej, tj. działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy, a w szczególności dla zapewnienia:
- zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi,
- skuteczności i efektywności działania,
- wiarygodności sprawozdań,
- ochrony zasobów,
- przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania,
- efektywności i skuteczności przepływu informacji,
- zarządzania ryzykiem,
oświadczam, że w zakresie zadań i odpowiedzialności mi powierzonych tj.:
..........................................................................................................................................................
(należy wpisać nazwę komórki organizacyjnej MSWiA lub jednostki)
Informuję, że:
A q w wystarczającym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
B q w ograniczonym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
C q nie funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.
D.
Niniejsze oświadczenie opiera się na mojej ocenie i informacjach dostępnych w czasie sporządzania niniejszego oświadczenia pochodzących z:
q monitoringu realizacji celów i zadań,
q samooceny kontroli zarządczej przeprowadzonej z uwzględnieniem standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych,
q procesu zarządzania ryzykiem,
q audytu wewnętrznego,
q kontroli wewnętrznych,
q kontroli zewnętrznych,
q innych źródeł informacji:
..........................................................................................................................................................
Jednocześnie oświadczam, że nie są mi znane inne fakty lub okoliczności, które mogłyby wpłynąć na treść niniejszego oświadczenia.
............................................ ...................................................
(miejscowość, data) (podpis i pieczątka)
Część II2)
1. Zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania kontroli zarządczej w roku ubiegłym.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać przyczyny złożenia zastrzeżeń w zakresie funkcjonowania kontroli zarządczej, np. istotną słabość kontroli zarządczej, istotną nieprawidłowość w funkcjonowaniu działów administracji rządowej, istotny cel lub zadanie, które nie zostały zrealizowane, niewystarczający monitoring kontroli zarządczej, wraz z podaniem, jeżeli to możliwe, elementu, którego zastrzeżenia dotyczą, w szczególności: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem.
2. Planowane działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać kluczowe działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej w odniesieniu do złożonych zastrzeżeń, wraz z podaniem terminu ich realizacji.
Część III
Działania, które zostały podjęte w ubiegłym roku w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej.
1. Działania, które zostały zaplanowane na rok, którego dotyczy oświadczenie:
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać najistotniejsze działania, jakie zostały podjęte w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie w odniesieniu do planowanych działań wskazanych w części II oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie.
2. Pozostałe działania:
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Należy opisać najistotniejsze działania, niezaplanowane w oświadczeniu za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, jeżeli takie działania zostały podjęte.
Objaśnienia:
1. W części I, w zależności od wyników oceny stanu kontroli zarządczej, wypełnia się tylko jeden element A albo B, albo C przez zaznaczenie znakiem "X" odpowiedniego wiersza. Pozostałe dwa elementy wykreśla się. Element D wypełnia się niezależnie od wyników oceny stanu kontroli zarządczej.
2. Element A wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza w wystarczającym stopniu zapewniła łącznie wszystkie następujące elementy: zgodność działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczność i efektywność działania, wiarygodność sprawozdań, ochronę zasobów, przestrzeganie i promowanie zasad etycznego postępowania, efektywność i skuteczność przepływu informacji oraz zarządzanie ryzykiem.
3. Element B wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu jednego lub więcej z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem, z zastrzeżeniem objaśnienia 4.
4. Element C wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu żadnego z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji oraz zarządzania ryzykiem.
5. Znakiem "X" zaznaczyć odpowiednie wiersze. W przypadku zaznaczenia punktu "innych źródeł informacji" należy je wymienić.
6. Standardy kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszone przez Ministra Finansów na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
7. Część II sporządzana jest w przypadku, gdy w części I niniejszego oświadczenia zaznaczono element B albo C.
8. Część III sporządza się w przypadku, gdy w części I oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, był zaznaczony element B albo C lub gdy w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, były podejmowane inne niezaplanowane działania mające na celu poprawę funkcjonowania kontroli zarządczej.
_______________________
1) Należy zaznaczyć część A, B lub C
2) Należy wypełnić w przypadku zaznaczenia w części I B lub C