Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1983.6.19

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1989 r.

INSTRUKCJA

ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

z dnia 6 lipca 1983 r.

w sprawie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

znak: Zn-001-5/83

ROZDZIAŁ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

1. 1 Instrukcja omawia zasady ustalania, obliczania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa określone:

- przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity - Dz. U. z 1983 r. nr 30, poz. 143, zm. z 1985 r. nr 4, poz. 15, z 1986 r. nr 42, poz. 202 i z 1989 r. nr 4, poz. 21 i nr 35, poz. 192),

- przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 czerwca 1983 r. w sprawie zasad obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego oraz pokrywania wydatków na te zasiłki (Dz. U. nr 33, poz. 157, zm. z 1985 r. nr 35, poz. 165, z 1986 r. nr 15, poz. 84, z 1988 r. nr 3, poz. 16, z 1989 r. nr 8, poz. 49 i nr 41, poz. 226) zwanego dalej rozporządzeniem.

Instrukcja omawia również dokumentację wymaganą do wypłaty świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

2. 2 Instrukcję tę stosuje się odpowiednio do adwokatów i aplikantów adwokackich zatrudnionych w zespołach adwokackich - zgodnie i art. 24 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. nr 16, poz. 124, zm. nr 25, poz. 187, z 1983 r. nr 5, poz. 33, z 1986 r. nr 42, poz. 202).

ROZDZIAŁ  II

PRAWO DO ŚWIADCZEŃ PIENIĘŻNYCH Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA

Osoby uprawnione do zasiłków

3. Do zasiłków mają prawo osoby, będące pracownikami w rozumieniu kodeksu pracy, w tym także:

1) osoby zatrudniona na podstawie umowy o pracą w celu przygotowania zawodowego oraz osoby zatrudnione w nieuspołecznionych zakładach w celu nauki zawodu,

2) uczestnicy ochotniczych hufców pracy zatrudnieni na podstawie umowy o pracą lub umowy o przygotowaniu do zawodu,

3) studenci szkół wyższych odbywający praktyki studenckie, zatrudnieni na podstawie umów o pracę,

4) osoby zatrudnione przez najbliższego krewnego lub powinowatego i nie podlegające ubezpieczeniu na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników lub innych przepisów określających zasady ubezpieczenia osób współpracujących, jeżeli nie pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i zostały zgłoszone do ubezpieczenia przed powstaniem okoliczności uzasadniających prawo do tych zasiłków. Osoby mające prawo do zasiłków zwane są dalej pracownikami (pracownicami).

4. Z uprawnień do zasiłków korzystają również osoby umieszczone w ośrodku przystosowania społecznego, jeżeli są zatrudnione:

1) w uspołecznionym zakładzie pracy na podstawie skierowania dokonanego przez ośrodek, stosownie do porozumienia zawartego pomiędzy ośrodkiem a tym zakładem,

2) w prowadzonym przez ośrodek gospodarstwie pomocniczym albo w ośrodku, w pełnym wymiarze czasu pracy, przy pracy, która odpowiada czynnościom przewidzianym w ustalonej dla ośrodka tabeli stanowisk.

Osoby nie uprawnione do zasiłków

5. Nie mają prawa do zasiłków w szczególności:

1) cudzoziemcy nie mający kart stałego pobytu w Polsce zatrudnieni w przedstawicielstwach dyplomatycznych i konsularnych państw obcych oraz w międzynarodowych komitetach lub komisjach, chyba że umowy lub porozumienia międzynarodowe stanowią inaczej,

2) nie posiadający kart stałego pobytu, ale posiadający prawo czasowego pobytu w Polsce obywatele państw obcych zatrudnieni w zakładach pracy zarządzanych przez obce państwa lub przedsiębiorstwa, o ile zostali zwolnieni z obowiązku ubezpieczenia w Polsce na podstawie umowy międzynarodowej lub za zgodą właściwych władz,

3) małżonek zatrudniony przez drugiego z małżonków,

4) uczniowie szkół zawodowych odbywający w zakładach pracy praktyki zawodowe i wakacyjne oraz studenci szkół wyższych odbywający praktyki objęte planem studiów bez zawartej umowy o pracą,

5) osoby przygotowywane zawodowo na kursach prowadzonych przez organizacje społeczne i spółdzielcze, a pobierające świadczenia z funduszu aktywizacji zawodowej,

6) wychowankowie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, odbywający zajęcia praktyczne w zakładach pracy nie na podstawie indywidualnych umów o pracę, lecz na podstawie umów zawieranych pomiędzy kierownictwem zakładu poprawczego, a zakładem pracy,

7) więźniowie zatrudnieni w zakładach pracy,

8) sołtysi,

9) nauczyciele i nauczyciele akademiccy w czasie trwania stosunku pracy, jako uprawnieni do wynagrodzenia na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem zasiłków pogrzebowych, porodowych; w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje zasiłek macierzyński,

10) 3 Sędziowie i asesorzy sądowi nie mają prawa do zasiłków chorobowych jako uprawnieni do wynagrodzenia za okres choroby na mocy odrębnych przepisów,

11) 4 Prokuratorzy nie mają prawa do zasiłków chorobowych jako uprawnieni do wynagrodzenia za okres choroby na mocy odrębnych przepisów,

12) 5 Pracownicy naukowi jednostek badawczo-rozwojowych jako uprawnieni do wynagrodzenia za okres choroby na mocy odrębnych przepisów,

13) 6 Notariusze jako uprawnieni do wynagrodzenia za okres choroby na podstawie odrębnych przepisów.

ROZDZIAŁ  III

ZASIŁKI CHOROBOWE

Prawo do zasiłku chorobowego w czasie trwania zatrudnienia

6. Pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby przysługuje prawo do zasiłku chorobowego, jeżeli stał się niezdolny do pracy w czasie trwania zatrudnienia (stosunku pracy).

7. Pracownik zatrudniony na czas nie określony lub na okres wstępny, nabywa prawo do zasiłku chorobowego począwszy od pierwszego dnia pozostawania w zatrudnieniu (stosunku pracy).

8. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, nabywa prawo do zasiłku chorobowego po 30 dniach pozostawania w zatrudnieniu (stosunku pracy).

Okres ten zwany jest dalej "okresem wyczekiwania". Zgodnie z art. 27 Kodeksu pracy^*) - okres próbny nie może przekraczać 2 tygodni, a w stosunku do pracownika na stanowisku kierowniczym lub innym samodzielnym albo stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie - 3 miesięcy.

______

*) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz. U. nr 24, poz. 141, zm. 1975 r. nr 16, poz. 91, 1981 r. nr 6, poz. 23, 1982 r. nr 31, poz. 214).

9. Pracownikowi, który był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny, a następnie została zawarta z nim umowa o pracę na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, wlicza się do okresu wyczekiwania okresy zatrudnienia na podstawie tych umów.

10. W przypadku, gdy z pracownikiem po upływie okresu próbnego została zawarta umowa o pracę na okres wstępny, względnie na czas nie określony, ma on prawo do zasiłku chorobowego począwszy od pierwszego dnia zatrudnienia na podstawie wyżej wymienionych umów.

11. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny, który w poprzednim zakładzie pracy zatrudniony był na podstawie umowy o pracę na czas nie określony, a przerwa między jednym a drugim zatrudnieniem nie przekraczała 3 miesięcy, ma prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy bez okresu wyczekiwania.

12. Okres wyczekiwania w stosunku do pracownika, o którym mowa w ust. 8, nie Jest wymagany, jeżeli pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu:

1) wypadku przy pracy, w drodze do pracy i z pracy,

2) choroby zawodowej,

3) wypadku, pozostającego w związku z pełnień i służby wojskowej, z zastrzeżeniem postanowień ust. 19,

4) choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, z zastrzeżeniem postanowień ust. 19,

5) odsunięcia od wykonywania pracy z powodu podejrzenia o chorobę zakaźną lub o zakażenie,

6) przymusowej hospitalizacji lub izolacji w zakładzie opieki zdrowotnej zamkniętej,

7) podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej lub stwierdzenia nosicielstwa zarazków tej choroby.

13. 7 Za wypadek przy pracy uważa się wypadek w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity z 1983 r. Dz. U. nr 30, poz. 144) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 października 1975 r. r. w sprawie podstawy wymiaru renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, świadczeń dla pracowników, którzy ulegli wypadkom w szczególnych okolicznościach oraz świadczeń dla osób nie będących pracownikami (Dz. U. nr 33, poz. 179). Za wypadek pozostający w związku pełnieniem służby wojskowej uważa się wypadek w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. nr 53, poz. 342, zm. z 1985 r. nr 20, poz. 85).

14. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się wypadek w rozumieniu rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17 października 1975 r. w sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu oraz wypłacania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, w drodze do pracy, i z pracy oraz z tytułu chorób zawodowych (Dz. U. nr 36, poz. 199).

15. Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie chorób zawodowych, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. nr 45, poz. 271).

Za chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej uważa się chorobę określoną w wykazie chorób stanowiącym załącznik nr 1 i 2 do zarządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 stycznia 1973 r. w sprawie ustalenia wykazów chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, z tytułu których przysługują świadczenia rentowe i odszkodowawcza (Mon. Pol. nr 4, poz. 29).

16. Okres wyczekiwania, o którym mowa w ust. 8 nie jest wymagany od byłego żołnierza, który w ciągu 30 dni po zwolnieniu z zasadniczej służby wojskowej podjął po raz pierwszy pracę lub zgłosił się do organu do spraw zatrudnienia właściwego urzędu i po skierowaniu go do zakładu pracy podjął pracę.

17. Absolwenci szkół podejmujący pracę po raz pierwszy, którzy przed zawarciem z nimi umowy na okres wstępny, stali się niezdolni do pracy w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na okres próbny nabywają prawo do zasiłku chorobowego począwszy od pierwszego dnia pozostawania w zatrudnieniu.

17a. 8 Aplikanci administracji mają prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia zatrudnienia w urzędzie państwowym.

17b. 9 Urzędnicy państwowi, którzy przed zamierzonym mianowaniem na stanowisko kierownicze lub samodzielne są zatrudnieni na tym stanowisku na podstawie umowy o pracę na czas określony (umowa ta w istocie ma charakter umowy na okres wstępny) mają prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia zatrudnienia.

18. Pracownik artystyczny - aktor lub solista podejmujący pracę na okres sezonu, nabywa prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

19. Pracownikowi zatrudnionemu przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej, przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po zwolnieniu z tej służby, jeżeli stał się niezdolny do pracy w czasie odbywania służby wojskowej lub w ciągu 80 dni od dnia zwolnienia z tej służby.

20. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy nieudolności do pracy w czasie:

1) korzystania z urlopu bezpłatnego,

2) korzystania z urlopu wychowawczego,

3) przebywania w tymczasowym areszcie,

4) odbywania kary pozbawienia wolności,

5) odbywania czynnej (zasadniczej) służby wojskowej lub zastępczej służby poborowych.

Przykład:

Pracownikowi udzielono urlopu bezpłatnego do dnia 31 lipca 1983 r. W dniu 20 lipca pracownik ten stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i chorował do dnia 7 sierpnia 1983 r. Pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od 1 do 7 sierpnia 1983 r.

21. Zasada podana w ust. 20 pkt 3 nie ma zastosowania, gdy areszt tymczasowy został uchylony, albo gdy postępowanie karne zostało umorzone lub zakończone wyrokiem uniewinniającym.

22. Pracownik powołany na ćwiczenia wojskowe, otrzymujący w tym okresie częściowe wynagrodzenie, nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

23. Pracownik przedsiębiorstwa melioracyjnego otrzymujący 50% wynagrodzenia w związku z przestojem zimowym, nie ma prawa do zasiłku chorobowego w tym okresie.

24. Pracownik spółek wodnych i ich związków otrzymujący w okresie od 1 grudnia do 15 kwietnia wynagrodzenie w wysokości 50% stawki godzinowej wynikającej z osobistego zaszeregowania, nie ma prawa do zasiłku chorobowego w tym okresie.

25. Pracownikowi pobierającemu zasiłek wyrównawczy z tytułu rehabilitacji zawodowej, zasiłek chorobowy przysługuje za okres niezdolności do pracy powstałej w czasie tej rehabilitacji za miesiące, w których niezdolność do pracy z powodu choroby trwa pełny miesiąc kalendarzowy.

Przykład:

Pracownik pobierający zasiłek wyrównawczy w okresie rehabilitacji zawodowej był niezdolny do pracy w okresie od 15 maja do 9 lipca. W związku z tym, że nieprzerwana niezdolność do pracy trwała cały miesiąc kalendarzowy (czerwiec), przysługuje pracownikowi za ten miesiąc prawo do zasiłku chorobowego, natomiast za maj i lipiec przysługuje mu zasiłek wyrównawczy.

26. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:

1) w wyniku decyzji właściwego organu albo zakładu służby zdrowia, podjętych z przyczyn przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych,

2) 10 z powodu przebywania w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia nałogu alkoholizmu albo zależności od środków odurzających lub psychotropowych.

27. W przypadku odsunięcia od pracy z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej, pracownik którzy nie podjął proponowanej mu przez zakład pracy innej pracy, nie zabronionej takim osobom, odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym, lub pracy, do której może być przyuczony, nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

28. W przypadku rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z powodu stwierdzenia nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej, pracownik, który:

1) nie zgłosił się w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy w organie do spraw zatrudnienia o skierowanie do pracy albo

2) odmówił podjęcia pracy, proponowanej mu przez organ do spraw zatrudnienia, odpowiadającej posiadanym przez niego kwalifikacjom zawodowym lub pracy, do której ma być przyuczony

nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia

29. W razie niezdolności do pracy powstałej po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) zasiłek chorobowy przysługuje w przypadku powstania niezdolności do pracy spowodowanej brucelozą, gruźlicą, wścieklizną, zakaźnym zapaleniem wątroby lub zimnicą (010-018 i 137, 023, 070, 071, 084), jeżeli niezdolność ta powstała nie później niż w ciągu trzech miesięcy (90 dni kalendarzowych) od ustania zatrudnienia (stosunku pracy).

30. W razie powstania po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) niezdolności do pracy spowodowanej inną chorobą niż choroby wymienione w ust. 29, zasiłek chorobowy przysługuje po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy), jeżeli niezdolność ta trwa bez przerwy co najmniej trzydzieści dni i powstała nie później niż w ciągu jednego miesiąca (30 dni kalendarzowych) od ustania zatrudnienia (stosunku pracy).

Przykład:

Z pracownikiem rozwiązano umowę o pracę z dniem 31 marca, a w dniu 30 kwietnia stał się niezdolny do pracy z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym 451. Niezdolność ta trwała do dnia 14 czerwca. W związku z tym, że niezdolność do pracy powstała 30 dnia od ustania zatrudnienia i trwała bez przerwy powyżej 30 dni, przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 30 kwietnia do 14 czerwca.

31. Warunki, o których mowa w ust. 29 i 30 muszą być spełnione także wówczas, gdy niezdolność do pracy spowodowana została nawrotem choroby powstałej w czasie zatrudnienia (stosunku pracy).

32. Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia przysługuje również wtedy, jeżeli niezdolność do pracy powstała w czasie trwania zatrudnienia (stosunku pracy) i trwa nadal bez przerwy po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy).

33. W razie przerwy w niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania zatrudnienia i trwającej po ustaniu zatrudnienia zasiłek chorobowy przysługuje za okres niezdolności przypadający po przerwie, o ile niezdolność ta powstała w ciągu 30 dni od ustania zatrudnienia i trwała nieprzerwanie co najmniej 30 dni albo powstała w ciągu 90 dni od ustania zatrudnienia i spowodowana była chorobą oznaczoną jednym z następujących numerów statystycznych: 010-018 i 137, 023, 070, 071, 084 (numery statystyczne chorób o których mowa w ust. 29).

34. W przypadkach, o których mowa w ust. 29 i 30, zasiłek chorobowy nie przysługuje jeżeli:

1) pracownik nie nabył prawa do zasiłku chorobowego w czasie trwania zatrudnienia (stosunku pracy) z powodu nieprzepracowania okresu wyczekiwania,

2) pracownik jest uprawniony do renty lub emerytury,

3) pracownik podjął jakąkolwiek inną działalność zarobkową po ustaniu zatrudnienia,

4) rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło po wyczerpaniu okresu zasiłkowego,

5) rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło wskutek przejścia na emeryturę lub rentę.

35. Za rentę, o której mowa w ust. 31 pkt 2 i 5 uważa się również rentę rodzinną, do której uprawniony jest tylko pracownik.

36. Przez podjęcie innej działalności zarobkowej rozumie się wykonywanie pracy np.: na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej, na własny rachunek lub na podstawie innych umów o świadczenie usług, itp.

37. 11 W przypadku zatrudnienia w więcej niż jednym zakładzie pracy, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego z tytułu zatrudnienia w każdym z tych zakładów także po ustaniu zatrudnienia w jednym z nich, jeżeli zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 29 i 30.

38. 12 (skreślony).

Wysokość zasiłku chorobowego

39. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi:

- 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku - dla pracowników mających okres zatrudnienia dłuższy niż 8 lat,

- 80% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku - dla pracowników mających okres zatrudnienia od 3 do 8 lat,

- 75% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku - dla pracowników mających okres zatrudnienia krótszy niż 3 lata.

40. Zasiłek chorobowy za pierwsze 3 dni nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby wynosi 50% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku, jeżeli w zwolnieniu lekarskim przed numerem statystycznym oznaczającym chorobę zamieszczona jest litera "X", z zastrzeżeniem postanowień ust. 43 i 44. Zasada ta ma także zastosowanie do wynagrodzenia wypłacanego osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 9 instrukcji.

Przykład:

Pracownik mający dwuletni okres zatrudnienia był nieprzerwanie niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 2 do 7 sierpnia i od 8 do 19 sierpnia. Pracownik ten za okres od 2 do 4 sierpnia (3 dni) otrzyma 50% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku, ponieważ w zwolnieniu lekarskim miał zamieszczoną literę "X" przed numerem statystycznym, a za okres od 5 do 19 sierpnia otrzyma 75% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

41. Zasiłek chorobowy wypłaca się za każdy dzień stwierdzonej niezdolności do pracy, nie wyłączając niedziel, świąt i innych dni wolnych od pracy.

42. Przy ustalaniu wysokości zasiłku chorobowego uzależnionej od okresu zatrudnienia uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia oraz inne okresy, wymienione w ust. 50-55.

43. Zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku, niezależnie od okresu zatrudnienia, przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy pracownicy będącej w ciąży lub niezdolnej do pracy z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym 634 i 635.

44. Zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy pracownikowi, niezależnie od okresu zatrudnienia, jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek:

- wypadku przy pracy (ust. 13),

- wypadku w drodze do pracy lub z pracy (ust. 14),

- wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby wojskowej, z zastrzeżeniem postanowień ust. 19,

- choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, z zastrzeżeniem postanowień ust. 19,

- choroby zawodowej (ust. 15).

45. W przypadku, gdy właściwy wojewódzki inspektor sanitarny (dla pracowników kolejowych okręgowy inspektor sanitarny PKP) stwierdzi chorobę zawodową:

1) w czasie trwania niezdolności do pracy - zasiłek 100% wypłaca się za cały okres tej niezdolności spowodowanej chorobą zawodową,

2) po upływie niezdolności do pracy nie spowodowanej chorobą zawodową - zasiłek 100% wypłaca się od pierwszego dnia za poszczególne okresy niezdolności do pracy, które wg orzeczenia lekarza spowodowane były chorobą zawodową, występujące w okresie 6 miesięcy przed datą stwierdzenia choroby zawodowej.

46. Zakład pracy, w którym nastąpił wypadek przy pracy lub który otrzymał zawiadomienie władz sanitarnych, o których mowa w ust. 45 o stwierdzeniu choroby zawodowej, wpisuje w legitymacji ubezpieczeniowej pracownika na stronie przeznaczonej na notatki:

1) datę wypadku przy pracy i rodzaj uszkodzenia data - na podstawie protokółu powypadkowego,

2) nazwę choroby zawodowej i datę jej stwierdzania - na podstawie zawiadomienia o stwierdzeniu tej choroby.

47. W razie powstania niezdolności do pracy wskutek przyczyn podanych w ust. 44 pracownikowi zatrudnionemu w dwóch lub więcej zakładach pracy - w każdym z tych zakładów przysługują od pierwszego dnia niezdolności do pracy zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku obliczanej od wynagrodzenia w każdym zakładzie pracy.

48. Począwszy od 31 dnia nieprzerwanej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą lub różnymi chorobami pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku bez względu na okres jego zatrudnienia, o którym mowa w ust. 39.

Przykład:

Pracownik mający 4-letni okres zatrudnienia stał się niezdolny do pracy w dniu 15 września 1983 r. z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym 460. Z tego tytułu otrzymał on zwolnienie lekarskie do 23 września 1983 r. Od 24 września 1983 r. otrzymał na okres do 22 października 1983 r. następne zwolnienie lekarskie z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym 870.

W związku z powyższym pracownik ten od 15 września 1983 r. do 14 października 1983 r. ma prawo do zasiłku w wysokości 80% miesięcznego wynagrodzenia a od 15 października 1983 r. do 22 października 1983 r. - w wysokości 100% miesięcznego wynagrodzenia.

49. Zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku, niezależnie od okresu zatrudnienia, przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy mianowanym pracownikom kolejowym z zastrzeżeniem postanowień ust. 40.

Okresy podlegające wliczeniu do okresu zatrudnienia, od którego zależy wysokość zasiłku chorobowego

50. Za okresy zatrudniania uważa się wszystkie okresy zatrudnienia, bez względu na wymiar czasu pracy, w których dana osoba jest (była) pracownikiem, bez względu na przerwy w zatrudnieniu i formę rozwiązania umowy o pracę oraz okresy zaliczalne do okresów zatrudnienia i okresy równorzędne z okresami zatrudnienia.

51. 13 Za okresy zaliczalne do okresów zatrudnienia oraz równorzędne z okresami zatrudnienia od których zależy wysokość zasiłku chorobowego uważa się okresy wymienione w ustawie z dnia 14 grudnia 1882 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. nr 40, poz. 267, z późn. zm.) a także okresy nauki w szkole wyższej pod warunkiem uprzedniego zatrudnienia jeżeli nawet nauka ta odbywana była po dniu 1 stycznia 1933 r.

52. Za okresy zatrudnienia uważa się również:

1) okresy zatrudnienia za granicą obywateli polskich delegowanych i wynagradzanych przez polskie organa administracji, instytucje i zakłady pracy,

2) okresy zatrudnienia za granicą obywateli polskich skierowanych w ramach współpracy międzynarodowej i wynagradzanych przez zagraniczne organa administracji, instytucje i zakłady pracy.

3) okresy pobierania zasiłku wychowawczego bez urlopu wychowawczego, po likwidacji zakładu pracy w wymiarze nie przekraczającym 6 lat łącznie z urlopem wychowawczym,

4) okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.

53. Za okresy zatrudnienia, zgodnie z uchwałą nr 135 Rady Ministrów z dnia 31.V.1974 r. w sprawie szczególnych uprawnień osób objętych szkoleniem wojskowym studentów (Mon. Pol. nr 22, poz. 128), uważa się także okres przeszkolenia wojskowego osób objętych szkoleniem wojskowym (studentów).

54. Za okresy równorzędne z okresami zatrudnienia uważa się okresy wymienione w art. 11 ustawy, o której mowa w ust. 61, a w szczególności okresy:

1) pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego tj. chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego i zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, po rozwiązaniu stosunku pracy oraz renty chorobowej,

2) urlopu wychowawczego w wymiarze nie przekraczającym 6 lat łącznie i zasiłkiem wychowawczym pobieranym bez urlopu wychowawczego,

3) za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub odszkodowanie w razie: - nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez zakład pracy - niezgodnego z prawem rozwiązania przez zakład pracy umowy o pracę bez wypowiedzenia,

4) nauki lub pracy osób zatrudnionych na podstawie umowy o naukę zawodu, o przyuczenie do określonej pracy lub o odbycie wstępnego stażu pracy,

5) uczęszczania do szkół związków zawodowych i szkół partyjnych pod warunkiem zatrudnienia bezpośrednio przed wstąpieniem do tych szkół,

6) sprawowania mandatu posła do Krajowej Rady Narodowej oraz do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

7) wykonywania pracy nakładczej (tzw. chałupniczej) - jeżeli osoba wykonująca tę pracę uważana jest za pracownika w myśl rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31.XII.1975 r. (Dz. U. z 1976 r. nr 3, poz. 19),

8) pracy adwokatów w zespołach adwokackich od dnia 1.I.1964 r.

9) 14 pracy członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych wykonywanej w tych spółdzielniach - jeżeli spełnione są warunki określone w dekrecie z dnia 4.III.1976 r. (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 27, poz. 135, zm. z 1989 r. nr 35, poz. 190),

10) wojskowej służby zawodowej i nadterminowej pełnionej w Wojsku Polskim,

11) pobierania stypendium sportowego z tytułu wyczynowego uprawiania sportu,

12) czasowego pozostawania bez pracy z powodu niemożności jej otrzymania lub niemożności podjęcia szkolenia zawodowego, udowodnionej dokumentami oraz pobierania zasiłków z funduszu aktywizacji zawodowej.

55. Za okresy zaliczalne do okresów zatrudnienia uważa się okresy wymienione w art. 13 ustawy powołanej w ust. 51 oraz w innych przepisach, a w szczególności okresy:

1) nauki w szkole, do której pracownik został skierowany przez zakład pracy,

2) nauki w szkołach wyższych pod warunkiem uprzedniego zatrudnienia, jeżeli nauka ta została ukończona przed dniem 1 stycznia 1983 r.,

3) studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

4) wykonywania zawodu adwokata przed dniem 31 grudnia 1964 r.

Okresy wypłaty zasiłku chorobowego

56. Zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi za każdy dzień stwierdzonej niezdolności do pracy z powodu choroby nie wyłączając dni wolnych od pracy, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy (180 dni kalendarzowych) zwany dalej "okresem zasiłkowym".

Przykład:

Pracownik był niezdolny do pracy od dnia 20 do 28 kwietnia. Dzień 23 kwietnia (sobota) był dniem wolnym od pracy Pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy za cały okres niezdolności do pracy, tj. za 9 dni.

57. Fakt zaliczenia do jednej z grup inwalidów w okresie zasiłkowym nie pozbawia prawa do zasiłku chorobowego chyba, że pracownik wystąpi o wypłatę renty.

58. W przypadku choroby oznaczonej jednym z numerów statystycznych od 010 do 018 i 137 pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy przez okres 9 miesięcy (270 dni kalendarzowych) zwany dalej "okresem zasiłkowym".

59. Okres zasiłkowy, o którym mowa w ust. 56 i 58 może być przedłużony o dalsze trzy miesiące (90 dni kalendarzowych) tj. łącznie do 9 lub 12 miesięcy (270 dni kalendarzowych lub 360 dni kalendarzowych), jeżeli pracownik jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.

60. 15 Przedłużenie wypłaty zasiłku chorobowego o dalsze 3 miesiące następuje na wniosek pracownika na podstawie orzeczenia lekarza leczącego.

1) Zakład pracy jest obowiązany doręczyć pracownikowi druk wniosku o przedłużenie wypłaty zasiłku chorobowego najpóźniej na miesiąc przed wyczerpaniem okresu zasiłkowego pouczając pracownika o trybie załatwiania wniosku u lekarza leczącego i w zakładzie społecznym służby zdrowia.*)

2) Zakład pracy w przypadku zastrzeżeń co do zasadności orzeczeń lekarza leczącego może wystąpić do kierownika zakładu społecznego służby zdrowia o zarządzenie powtórnego badania lekarskiego i wydania ponownego orzeczenia.

3) Zakład pracy w razie wątpliwości co do uprawnień pracownika do zasiłku chorobowego w okresie dalszych 3 miesięcy może wystąpić do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie decyzji.

______

*) Do czasu wydania nowego druku wniosku w sprawie przedłużenia wypłaty zasiłku chorobowego należy stosować dotychczasowy druk (ZUS Z-21) z tym że nie przesyła się go do oddziału ZUS o wydanie decyzji.

61. 16 Niezależnie od rodzaju choroby, następującym kategoriom pracowników przysługują w czasie trwania zatrudnienia zasiłki chorobowe przez okres do jednego roku (365 lub 366 dni):

1) mianowanym pracownikom kolejowym,

2) mianowanym pracownikom przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf, Telefon",

3) arbitrom i asesorom Państwowego Arbitrażu Gospodarczego,

4) mianowanym pracownikom naukowo-badawczym.

5) mianowanemu urzędnikowi państwowemu,

6) mianowanemu pracownikowi Najwyższej Izby Kontroli,

7) 17 mianowanym pracownikom Narodowego Banku Polskiego.

62. Zasady podane w ust. 56, 58-61 mają również zastosowanie do zasiłku chorobowego przysługującego za okresy niemożności wykonywania pracy:

1) w wyniku decyzji właściwego organu albo zakładu służby zdrowia, podjętych z przyczyn przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych,

2) 18 z powodu przebywania w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia nałogu alkoholizmu albo zależności od środków odurzających lub psychotropowych.

Zliczanie okresów zasiłkowych

63. W przypadku nieprzerwanej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą lub różnymi chorobami, jak również niemożnością wykonywania pracy z przyczyn wymienionych w ust. 26, zlicza się do jednego okresu zasiłkowego okresy wypłaty zasiłku chorobowego jak również okresy wypłaty wynagrodzenia, jeżeli w myśl szczególnych przepisów pracownik zachowuje za okresy niezdolności do pracy prawo do wynagrodzenia, np.: nauczyciel.

64. Zasada podana w ust. 63 odnośnie zliczania do jednego okresu zasiłkowego nieprzerwanych okresów wypłaty zasiłku chorobowego z powodu różnych chorób nie ma zastosowania w przypadku choroby oznaczonej jednym z numerów statystycznych od 010 do 018 i 137, jeżeli wystąpiła ona bezpośrednio po okresie niezdolności do pracy z powodu innej choroby lub chorób. Okres zasiłkowy dla chorób oznaczonych tymi numerami statystycznymi wynosi 9 miesięcy (270 dni), a po przedłużeniu 12 miesięcy (360 dni).

Przykład:

Pracownik wyczerpał 6 miesięczny okres zasiłkowy od dnia 9 lutego do dnia 7 sierpnia w związku z chorobą oznaczoną numerem statystycznym 422 (ostre zapalenie mięśnia sercowego). W dniu 8 sierpnia u pracownika stwierdzono gruźlicę. W związku z powyższym pracownik będzie miał prawo do zasiłku chorobowego przez okres dalszych 9 m-cy licząc od 8 sierpnia, a po przedłużeniu przez okres 12 m-cy.

65. Zlicza się okresy wypłaty zasiłku chorobowego z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym od 010 do 018 i 137 z okresem wypłaty zasiłku chorobowego z powodu innej choroby lub chorób, trwających po ustaniu wyżej oznaczonej choroby lub powstałych bezpośrednio po niej.

Przykład:

W dniu 3 marca pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby oznaczonej numerem statystycznym 010 (gruźlica). W wyniku kolejnego badania kontrolnego komisja lekarska orzekła, że choroba ustępuje i w związku z tym wydano pracownikowi zwolnienie lekarskie do dnia 27 lipca. W dniu 18 lipca pracownik doznał złamania obojczyka. A zatem z tytułu choroby trwającej po zakończeniu choroby oznaczonej numerem statystycznym 010 pracownik będzie miał prawo do zasiłku chorobowego do dnia 29 sierpnia, tj. łącznie tylko przez okres 6 m-cy. Okres ten może być przedłużony o dalsze 3 m-ce.

66. W razie przerwy w niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą i nie przekraczającej 30 dni kalendarzowych poszczególne okresy niezdolności do pracy zlicza się do jednego okresu zasiłkowego.

67. Jeżeli przerwa w niezdolności do pracy wynosi co najmniej 30 dni kalendarzowych, pracownik ma prawo po przerwie do nowego okresu zasiłkowego, chociażby ponowna niezdolność do pracy spowodowana została tą samą chorobą.

W razie wątpliwości czy w przerwie między okresami zasiłkowymi pracownik odzyskał zdolność do pracy należy zasięgnąć opinii lekarza leczącego.

Przykład 1:

Pracownik zachorował 14 lipca i był niezdolny do pracy od 14 lipca do 30 sierpnia. Pobrał za ten okres, tj. za 48 dni zasiłek i powrócił do pracy 31 sierpnia, a następnie zachorował na tę samą chorobą 30 września.

W związku z tym, że przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy wynosiła 30 dni, pracownik ma prawo do nowego okresu zasiłkowego.

Przykład 2:

Pracownik zachorował 1 sierpnia i był niezdolny do pracy do dnia 30 września. Od 1 do 31 października pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym, a z dniem 1 listopada ponownie zachorował na tę samą chorobą. Lekarz leczący rozstrzygnął, że mimo wystąpienia przerwy (31 dni) w pobieraniu zasiłku, nie była to przerwa w niezdolności do pracy i tym samym okresy choroby zlicza się do jednego okresu zasiłkowego.

68. Nie zlicza się poszczególnych okresów niezdolności do pracy z powodu choroby do jednego okresu zasiłkowego, jeżeli występuje przerwa (bez względu na długość tej przerwy) w niezdolności do pracy, a pracownik otrzymywał zwolnienia lekarskie z powodu różnych chorób.

69. Jeżeli pewne stadia procesu chorobowego określone były różnymi numerami statystycznymi traktuje się je przy zliczaniu okresów zasiłkowych jako tę samą chorobę, gdy stadia te są następstwem poprzedniego stanu, albo stanowią tylko zmianę stopnia nasilenia procesu chorobowego. W razie wątpliwości czy zachodzi ta sama, czy inna choroba, należy zasięgnąć opinii lekarza leczącego.

70. Okresów wypłaty zasiłku chorobowego nie zlicza się z okresem wypłaty zasiłku macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz zasiłku opiekuńczego i zasiłku wyrównawczego.

Szczególne warunki zaliczania okresów zasiłkowych

71. W przypadku gdy niezdolność do pracy powstała w czasie urlopu wychowawczego i niezdolność ta trwa nadal po jego zakończeniu, okres zasiłkowy liczy się od terminu zakończenia tego urlopu.

Przykład:

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym do 5 sierpnia 1983 r., była niezdolna do pracy i powodu choroby w okresie od 1 lipca 1983 r. do 30 września 1983 r. Wobec tego ma prawo do zasiłku chorobowego od 6 sierpnia 1983 r. i od tej daty liczy się okres zasiłkowy.

72. Zasada podana w ust. 71 ma również zastosowanie w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w okresie:

1) korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie art. 174 § 1 kodeksu pracy,

2) korzystania przez pracownika państwowego lub spółdzielczego przedsiębiorstwa budowlano-montażowego z urlopu bezpłatnego udzielonego w związku z ograniczeniem robót w okresie zimowym,

3) korzystania przez pracownika spółki wodnej z bezpłatnego zwolnienia od pracy (od dnia 1 grudnia danego roku do dnia 15 kwietnia następnego roku),

4) przestoju przedsiębiorstwa melioracyjnego,

5) odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej.

Zasiłki chorobowe dla uczestników ochotniczych hufców pracy

73. Uczestnicy ochotniczych hufców pracy, zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, mają prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pra-

Pracownicy zatrudnieni za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych i eksportem*)

74. Pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania stosunku pracy za granicą i niezdolność ta przedłuża się na okres przypadający po ustaniu stosunku pracy za granicą - za okres niezdolności do pracy przypadający po ustaniu stosunku pracy przysługuje zasiłek chorobowy w złotych, bez względu na to, czy w tym czasie pracownik przebywa zagranicą, czy powrócił do kraju.

75. W przypadku, o którym mowa w ust. 74 zasiłek chorobowy wypłaca jednostka kierująca pracownika do pracy za granicą, z tym, że za okres po ustaniu stosunku pracy za granicą, zasiłek finansowany jest ze środków ZUS.

76. W przypadku powstania niezdolności do pracy z powodu choroby po ustaniu stosunku pracy za granicą lecz przed podjęciem pracy w macierzystym zakładzie pracy tj. w okresie:

1) urlopu wypoczynkowego wykorzystywanego bezpośrednio po zakończeniu pracy za granicą lub bezpośrednio po powrocie do kraju,

2) wykorzystywania dni wolnych od pracy,

3) 14 dni od dnia zakończenia pracy za granicą (po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego lub wykorzystaniu dni wolnych od pracy), gdy pracownik nie wyraził zamiaru podjęcia pracy w macierzystym zakładzie pracy, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez oddział ZUS.

______

*) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem (Dz. U. nr 51, poz. 330 zm. Dz. U. z 1975 r. nr 35, poz. 195, zm. z 1982 r. nr 2, poz. 14, z 1983 r. nr 15, poz. 71).

77. W przypadku powstania niezdolności do pracy z powodu choroby w okresie 14 dni od dnia zakończenia pracy za granicą (po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego lub wykorzystaniu dni wolnych od pracy), gdy pracownik w tym okresie wyrazi zamiar podjęcia pracy w macierzystym zakładzie pracy, zasiłek chorobowy wypłaca ten zakład pracy.

78. Postanowienia ust. 74, 75, 76 pkt 2 i 3 i 77 mają odpowiednie zastosowanie do zasiłku opiekuńczego.

Utrata prawa do zasiłku chorobowego

79. Pracownik, który spowodował niezdolność do pracy rozmyślnie przez udział w bójce lub pobiciu albo w wyniku innego umyślnego przestępstwa tub wykroczenia, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tej niezdolności.

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu umyślnego udziału w bójce. Niezdolność do pracy trwała od 8 października 1983 r. do 16 grudnia 1983 r. Pracownik za okres niezdolności otrzymał cztery zwolnienia lekarskie. W związku z powyższym pracownika należy pozbawić prawa do zasiłku chorobowego za cały okres niezdolności do pracy tj. od 8 października do 16 grudnia 1983 r.

80. Stwierdzenie okoliczności, o których mowa w ust. 79, następuje na podstawie orzeczenia sądu lub postanowienia prokuratora o warunkowym umorzeniu postępowania albo orzeczenia kolegium do spraw wykroczeń.

81. W przypadku gdy okoliczności, o których mowa w ust. 79, zostały stwierdzone po wypłaceniu zasiłku chorobowego, wypłacone kwoty podlegają potrąceniu bez zgody pracownika z należnych jemu zasiłków bieżących lub ściągnięciu w trybie egzekucji administracyjnej na podstawie decyzji oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowiącej tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

82. Jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu zasiłek chorobowy nie przysługuje za pierwsze 3 dni tej niezdolności.

Podstawę do pozbawienia zasiłku stanowi zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z wpisanym numerem statystycznym 980, bądź stwierdzenie w odpowiednim postępowaniu np. dla celów wypadkowych, że niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu.

83. Pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego, za cały okres zwolnienia lekarskiego od pracy, jeżeli w czasie tego zwolnienia wykonuje inną pracę zarobkową albo uciążliwe czynności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy od dnia 7 września 1983 r. i otrzymał zwolnienie lekarskie za okres od 7 do 13 września i od 14 do 24 września.

W dniu 15 września przeprowadzona została kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich, która stwierdziła że pracownik wykonywał inną pracę zarobkową.

Wobec tego pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 do 24 września.

84. 19 Pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego od pracy, jeżeli w okresie niezdolności do pracy wyjechał za granicę. Utrata prawa do zasiłku nie następuje tylko w przypadku, gdy na wyjazd za granicę w okresie zwolnienia pracownik uzyskał zgodę lekarza leczącego, który stwierdził, że ze względu na stan zdrowia wyjazd nie jest przeciwwskazany i nie spowoduje on przedłużenia okresu niezdolności do pracy.

Zasiłek przysługuje również w przypadku wyjazdu za granicę na podstawie odpowiednich skierowań zakładu społecznej służby zdrowia.

85. Stwierdzenie okoliczności o których mowa w ust. 83 i 84 następuje na podstawie:

1) wyników kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich, przeprowadzonej na zasadach określonych w zarządzeniu Ministra Pracy Płac i Spraw Socjalnych z dnia 31 grudnia 1974 r. w sprawie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy (Mon. Pol. nr 42, poz. 263),

2) dowodów będących w posiadaniu zakładu pracy, np. zawiadomienia organu MO, organu paszportowego, urzędu celnego, biura podróży - o uczestnictwie w wycieczce, oświadczeń pracowników służby pracowniczej lub socjalnej albo przełożonych pracownika, na podstawie których, po uzyskaniu wyjaśnień pracownika, sporządza się protokół z kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy podpisany przez tego pracownika.

86. W przypadku stwierdzenia przez kierownika zakładu służby zdrowia, w którym wystawione było zaświadczenie lekarskie, faktu podrobienia lub sfałszowania tego zaświadczenia, za cały okres nieobecności w pracy nie przysługuje zasiłek chorobowy.

Przykład:

Pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie za okres od 1 do 9 sierpnia i przedłożył je w zakładzie pracy z podrobioną datą z 9 na 19 sierpnia.

Zakład pracy zwrócił się do przychodni rejonowej, w której zwolnienie było wystawione, o potwierdzenie faktycznego okresu zwolnienia pracownika od pracy.

Kierownik przychodni stwierdził, że zwolnienie lekarskie było podrobione. Ponieważ pracownik był nieobecny w pracy do 19 sierpnia to za okres od 1 do 19 sierpnia nie przysługuje mu zasiłek chorobowy.

Zmniejszenie wysokości zasiłku chorobowego

87. Pracownikowi, który utracił prawo do zasiłku chorobowego w przypadkach określonych w ust. 79, 82, 83 albo opuścił bez usprawiedliwienia choćby jeden dzień pracy lub porzucił pracę, a także gdy rozwiązano z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, zasiłek chorobowy wypłaca się przez okres jednego roku w wysokości zmniejszonej o 25%.

88. Zasady podane w ust. 87 nie mają zastosowania, jeżeli pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy, wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo wskutek choroby zawodowej, jak również jeżeli niezdolność do pracy z powodu choroby przypada na okres ciąży lub choroba oznaczona jest numerem statystycznym 634 i 635.

89. W razie zatrudnienia pracownika w więcej niż jednym zakładzie pracy, w każdym z tych zakładów zmniejsza się zasiłek chorobowy o 25%, z wyjątkiem przypadków gdy tylko w jednym zakładzie pracy opuścił on choćby jeden dzień bez usprawiedliwienia oraz gdy zatrudniony był w dwóch zakładach pracy, a tylko w jednym porzucił pracą lub gdy rozwiązano z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy.

Przykład 1:

Pracownik zatrudniony w dwóch zakładach pracy w jednym z nich porzucił pracę. Następnie pracownik ten podjął nowe zatrudnienie.

W przypadku wystąpienia niezdolności do pracy z powodu choroby pracownikowi zmniejsza się o 25% kwotę zasiłku chorobowego wypłacanego przez zakład pracy, w którym podjął on nowe zatrudnienie. Zakład pracy, w którym pracownik kontynuuje zatrudnienie, zasiłek chorobowy wypłaca w wysokości nie zmniejszonej.

Przykład 2:

Pracownik zatrudniony jest w dwóch zakładach pracy. W jednym z nich opuścił bez usprawiedliwienia jeden dzień pracy. Następnie stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. W związku z nieusprawiedliwioną nieobecnością w pracy, zakład pracy w którym miało te miejsce zmniejsza zasiłek o 25%, natomiast drugi zakład wypłaca zasiłek w niezmniejszonej wysokości.

90. Pracownikowi młodocianemu zatrudnionemu w celu przygotowania zawodowego, w razie opuszczenia bez usprawiedliwienia zajęcia praktycznego lub dni nauki w szkole zasiłek chorobowy wypłaca się przez okres jednego roku w wysokości zmniejszonej o 25%.

91. W zakresie ustalania wysokości zasiłku chorobowego na wniosek pracownika oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ocenia czy nieobecność pracownika, o której mowa w ust. 87 i 90, była usprawiedliwiona.

92. Okres jednego roku, o którym mowa w ust. 87, liczy się:

1) w przypadku, o którym mowa w ust. 79 - od pierwszego dnia po ustaniu okresu niezdolności do pracy, za który pracownik utracił prawo do zasiłku,

2) w przypadku, o którym mowa w ust. 82 - od następnego dnia przypadającego po trzecim dniu okresu niezdolności do pracy, za który pracownika pozbawiono prawa do zasiłku chorobowego,

3) w przypadku, o którym mowa w ust. 83 - od następnego dnia przypadającego po ostatnim dniu zwolnienia lekarskiego, za który pracownik utracił prawo do zasiłku,

4) w przypadku, gdy pracownik opuścił bez usprawiedliwienia choćby jeden dzień pracy - od dnia następującego po nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy,

5) w przypadku gdy pracownik porzucił pracą lub gdy rozwiązano z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy - od dnia, w którym pracownik podjął ponownie pracę.

Przykład 1:

Pracownik o 4-letnim stażu pracy, porzucił pracę, a następnie podjął nowe zatrudnienie z wynagrodzeniem stałym w kwocie 9.000 zł miesięcznie. W okresie tego zatrudnienia stał się niezdolny do pracy z powodu choroby przez okres 6 dni. Stawka dzienna wynagrodzenia wynosi 300 zł (9.000 zł : 30 dni). Za 6 dni pracownik otrzyma zasiłek w kwocie 1.080 zł (80% z 1.800 zł = 1.440 zł; 25% z 1.440 zł = 360 zł; 1.440 zł - 360 zł = 1.080 zł).

Przykład 2:

Pracownik mający 4-letni okres zatrudnienia stał się niezdolny do pracy z powodu nadużycia alkoholu i otrzymał z tego tytułu zwolnienie lekarskie od 8 do 16 września. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu 3 miesięcy wyniosło 9.000 zł. Pracownik ten utracił prawo do zasiłku za okres od 8 do 10 września, a za okres od dnia 11 do 16 września zmniejszono zasiłek o 25% i wynosi on 180 zł dziennie (9.000 zł X 0,02). Wysokość zasiłku wyniesie (9.000 zł X 0,12 - współczynnik dla zasiłków 80% zmniejszonych o 25%) - 1.080 zł.

Przykład 3:

Pracownik mający dwuletni okres zatrudnienia był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 15 lipca do 6 sierpnia i otrzymał 3 zwolnienia lekarskie:

od 15 lipca do 20 lipca,

od 21 lipca do 23 lipca,

od 24 lipca do 6 sierpnia.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu 3 miesięcy wyniosło 12.600 zł. W dniu 21 lipca została przeprowadzona u tego pracownika kontrola wykorzystywania zwolnień lekarskich, w czasie której stwierdzono, że pracownik mający zwolnienie lekarskie z zaleceniem "chory powinien leżeć", wykonywał prace polowe W związku z tym pozbawiono pracownika zasiłku chorobowego za okres tego zwolnienia, tj. od dnia 21 do 23 lipca oraz zmniejszono mu o 25% zasiłek chorobowy za okres od dnia 24 lipca do 6 sierpnia. Wysokość zasiłku wyniesie 3.307,50 zł, tj. po zaokrągleniu 3.308 zł (12.600 zł X 0,20625 - współczynnik dla zasiłków 75%, zmniejszonych o 25%).

93. W razie nabycia uprawnień do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) przez pracownika, który porzucił pracę lub z którym rozwiązano stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, zasiłek chorobowy wypłaca się w wysokości zmniejszonej o 25%.

Okres, za który zmniejszono pracownikowi zasiłek chorobowy o 25%, podlega wliczeniu do rocznego okresu, w ciągu którego stosuje się zmniejszenie wysokości należnego pracownikowi zasiłku.

ROZDZIAŁ  IV

ZASIŁKI WYRÓWNAWCZE

Zasiłek wyrównawczy dla nosicieli zarazków choroby zakaźnej

94. Pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy, jeżeli wynagrodzenie jego uległo obniżeniu wskutek podjęcia pracy w tym samym lub innym zakładzie pracy w związku ze stwierdzeniem nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej.

Stwierdzenia nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej dokonuje właściwy państwowy inspektor sanitarny.

95. Zasiłek, o którym mowa w ust. 94, przysługuje przez okres pracy z obniżonym wynagrodzeniem, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące (90 dni kalendarzowych).

96. Pracownikowi uprawnionemu do zasiłku wyrównawczego i do świadczenia wyrównawczego, określonego w przepisach o świadczeniach pieniężnych i tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wypłaca się tylko zasiłek wyrównawczy.

97. W razie pobierania przez pracownika emerytury lub renty wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i jego oddziały lub Biuro Wypłat Rent Kolejowych, zasiłek wyrównawczy nie przysługuje.

98. Zasiłek wyrównawczy wypłaca się w wysokości różnicy między wynagrodzeniem z okresu zatrudnienia przed powstaniem prawa do tego zasiłku, a wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym po podjęciu pracy w tym samym lub innym zakładzie pracy. Zasady ustalania wynagrodzenia określa rozdział IX.

99. Zasiłek wyrównawczy w wysokości określonej w ust. 98 wypłaca się również za miesiące, w których pracownik przepracował tylko część miesiąca wskutek nieobecności w pracy spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby lub konieczności osobistego sprawowania opieki.

100. W przypadku gdy niezdolność do pracy trwa nieprzerwanie cały miesiąc kalendarzowy nie przysługuje zasiłek wyrównawczy, wypłaca się natomiast za ten okres zasiłek chorobowy, jeżeli spełnione zostały warunki do jego wypłaty. Zasada ta ma odpowiednie zastosowanie do zasiłku opiekuńczego.

101. Okresu wypłaty zasiłku chorobowego lub opiekuńczego trwającego nieprzerwanie jeden miesiąc kalendarzowy, nie wlicza się do okresu wypłaty zasiłku wyrównawczego.

102. Jeżeli pracownik przepracował tylko część miesiąca z przyczyn innych niż podane w ust. 99 zasiłek wyrównawczy wypłaca się za ten miesiąc w wysokości różnicy między wynagrodzeniem z okresu przed powstaniem prawa do zasiłku wyrównawczego, zmniejszonym o 1/80 część za każdy dzień takiej nieobecności, a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.

Przykład:

Pracownik pobierający zasiłek wyrównawczy dla nosicieli zarazków choroby zakaźnej nie przepracował w lipcu 5 dni z innych powodów niż choroba. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie tego pracownika z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku wyrównawczego wynosiło 15.000 zł, a miesięczna wynagrodzenie za lipiec wynosiło 7.500 zł.

W celu obliczenia zasiłku wyrównawczego przysługującego pracownikowi za lipiec, należy 15.000 zł podzielić przez 30 dni i pomnożyć przez 5 (15.000 zł : 30 dni = 500 zł; 500 zł X 5 dni = 2.500 zł).

Zmniejszone w ten sposób wynagrodzenie z okresu przed powstaniem prawa do zasiłku wyrównawczego wynosi 12.500 zł. (15.000 zł - 2.800 zł = 12.500 zł), a zasiłek wyrównawczy za lipiec wynosi 5.000 zł (12.500 zł - 7.500 zł).

103. Przez "inne przyczyny" o których mowa w ust. 102 należy rozumieć te przyczyny, które w myśl kodeksu pracy lub przepisów szczególnych nie uzasadniają zachowania prawa do wynagrodzenia.

Zasiłek wyrównawczy dla pracowników odbywających rehabilitację zawodową

104. Pracownikowi ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej lub w zakładzie pracy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, przysługuje zasiłek wyrównawczy.

105. Orzeczenie o potrzebie poddania pracownika rehabilitacji zawodowej wydaje placówka przemysłowej służby zdrowia szczebla wojewódzkiego lub wyznaczony przez tę placówkę inny zakład służby zdrowia. Ponadto orzeczenie, o którym mowa, może również wydawać komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, w toku przeprowadzania badań pracownika dla celów rentowych lub innych.

106. Zasiłek, o którym mowa w ust. 104, przysługuje od pierwszego dnia przeprowadzania rehabilitacji - nie dłużej jednak niż przez dwadzieścia cztery miesiące.

107. Pracownik traci prawo do zasiłku wyrównawczego:

1) z chwilą zakończenia rehabilitacji i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niż po upływie 14 miesięcy od poddania się rehabilitacji,

2) jeżeli z uwagi na stan zdrowia pracownika komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia stwierdziła, że dalsza rehabilitacja stała się niecelowa,

3) jeżeli pracownik swym postępowaniem uniemożliwia lub utrudnia dalsze prowadzenie rehabilitacji,

4) jeżeli czasowa niezdolność do pracy w okresie rehabilitacji zawodowej trwała nieprzerwanie jeden miesiąc kalendarzowy.

108. W przypadku zaistnienia okoliczności, o których mowa w ust. 107 pkt 4, pracownik traci prawo do zasiłku wyrównawczego tylko za ten okres.

109. Zasiłek wyrównawczy wypłaca się w wysokości określonej w ust. 98.

110. Za miesiące, w których pracownik przepracował tylko część miesiąca, wskutek nieobecności w pracy spowodowanej czasową niezdolnością do pracy z powoda choroby lub konieczności osobistego sprawowania opieki, wypłaca się zasiłek w wysokości określonej w ust. 98.

111. W przypadku gdy pracownik przepracował tylko część miesiąca z przyczyn innych niż podane w ust. 110 zasiłek wyrównawczy wypłaca się w wysokości określonej w ust. 102.

112. Zasiłek wyrównawczy może być wypłacony powtórnie za następny okres, jeżeli zostanie uznana celowość ponownej rehabilitacji zawodowej. Postanowienia ust. 94-111 stosuje się odpowiednio.

ROZDZIAŁ  V

ZASIŁEK PORODOWY

113. Pracownicy przysługuje zasiłek porodowy z tytułu urodzenia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, jeżeli z tego tytułu korzysta z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. (Urlop macierzyński przysługuje pracownicy, która przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do jednego roku).

114. Pracownicy korzystającej z urlopu wychowawczego przysługuje zasiłek porodowy z tytułu urodzenia dziecka w okresie tego urlopu jak również z tytułu przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do jednego roku i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

115. Z tytułu urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia pracownicy przysługuje zasiłek porodowy, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę w okresie ciąży nastąpiło:

1) z powodu likwidacji zakładu pracy lub

2) z naruszeniem przepisów prawa, a pracownica otrzymała z tego tytułu odszkodowanie.

116. Nie zatrudnionej żonie pracownika która pozostaje z nim we wspólnocie małżeńskiej przysługuje zasiłek porodowy z tytułu urodzenia dziecka lub przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do jednego roku.

117. Postanowienia ust 116 stosuje się do nie zatrudnionej żony pracownika także wówczas, gdy jest ona uprawniona do emerytury lub renty.

118. Zasiłek porodowy przysługuje również w razie urodzenia dziecka martwego lub niezdolnego do życia.

119. Zasiłek porodowy wypłaca się w wysokości dwukrotnego zasiłku rodzinnego jaki przysługiwałby na urodzone dziecko, w kwocie nie mniejszej niż 2.500 zł, niezależnie od tego, czy przysługuje zasiłek rodzinny.

120. W razie urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, zasiłek porodowy przysługuje na każde urodzone dziecko.

121. W razie równoczesnego zatrudnienia pracownicy (pracownika) w dwóch lub więcej zakładach pracy zasiłek porodowy przysługuje tylko z tytułu jednego zatrudnienia.

122. W razie zbiegu prawa do zasiłku porodowego z tytułu zatrudnienia z prawem do zasiłku porodowego z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego - zasiłek porodowy wypłaca się z tytułu zatrudnienia.

123. Osobom uprawnionym do zasiłku porodowego nie wypłaca się jednorazowego zasiłku z tytułu urodzenia dziecka wprowadzonego uchwałą nr 46 Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 1978 r. w sprawie jednorazowego zasiłku z tytułu urodzenia dziecka (Mon. Pol. nr 15, poz. 49).

ROZDZIAŁ  VI

ZASIŁEK MACIERZYŃSKI

124. Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy uprawnionej w myśl Kodeksu pracy do urlopu macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka Zasiłek macierzyński przysługuje za okres tego urlopu, określony w art. 180 183 Kodeksu pracy.

125. Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy zawartej na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy nawet w przypadku gdy pracownica ta nie jest uprawniona do urlopu macierzyńskiego z uwagi na to, że umowa została przedłużona tylko do dnia porodu

Przykład:

Pracownica była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas określony do 15 lipca 1983 r. Z uwagi na to, że pracownica ta była w ciąży przedłużono z nią, zgodnie z Kodeksem pracy, umowę o pracę do dnia porodu tj. do dnia 17 września 1983 r. Pracownica ta w dniu porodu była zatrudniona, w związku z tym ma prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia.

127. Pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński również w razie urodzenia dziecka w okresie:

1) korzystania z urlopu wychowawczego,

2) pobierania zasiłku wychowawczego bez prawa do urlopu wychowawczego, w razie rozwiązania stosunku pracy z powodu likwidacji zakładu pracy w okresie ciąży pracownicy lub w czasie korzystania przez nią z urlopu macierzyńskiego albo urlopu wychowawczego.

128. Zasiłek macierzyński, na warunkach określonych w ust. 125 127, przysługuje pracownicy również w razie przyjęcia dziecka w wieku do jednego roku na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

129. W razie urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w okresie ciąży:

1) z powodu likwidacji zakładu pracy lub

2) z naruszeniem przepisów prawa, a pracownica otrzymała z tego tytułu odszkodowanie.

130. Pracownicy w razie urodzenia dziecka przysługuje zasiłek macierzyński przez okres urlopu macierzyńskiego:

1) 16 tygodni (112 dni) przy pierwszym porodzie,

2) 18 tygodni (126 dni) przy każdym następnym porodzie,

3) 26 tygodni (182 dni) w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

131. Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres 18 tygodni (126 dni) również przy pierwszym porodzie pracownicy, która wychowuje dziecko przysposobione.

132. Porodem uprawniającym do zasiłku macierzyńskiego jest również poród przedwczesny i poród niewczesny, w wyniku którego urodził się noworodek o wadze nie niższej niż 601 g*).

W przypadku poronienia pracownica ma jedynie prawo do zasiłku chorobowego na warunkach obowiązujących do przyznania tego zasiłku.

______

*) Instrukcja Ministrów Zdrowia i Opieki Społecznej, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych, Komunikacji oraz Sprawiedliwości z dnia 5 maja 1962 r. w sprawie stosowania jednolitych pojęć dotyczących porodów i urodzeń (Mon. Pol. nr 48, poz. 237).

133. Jeżeli poród nastąpił w terminie późniejszym niż przewidywany i w związku z tym zasiłek macierzyński wypłacono do dnia porodu za więcej niż 4 tygodnie (28 dni), zasiłek macierzyński wypłaca się od dnia porodu przez okres: 12 tygodni (84 dni) w przypadku urlopu 16 tygodniowego, 14 tygodni (98 dni) w przypadku 18 tygodniowego lub 22 tygodni (154 dni) w razie urlopu 26 tygodniowego.

134. Pracownicy, która urodziła martwe dziecko lub niezdolne do życia albo jeżeli jej dziecko zmarło w okresie pierwszych 6 tygodni życia, przysługuje zasiłek macierzyński po porodzie przez okres 8 tygodni (56 dni).

135. W razie gdy pracownica urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, a zaistniały okoliczności podane w ust. 134, pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński przez okres odpowiedni do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

136. W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej, pracownicy, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, a pozostałą część tego urlopu wykorzystała w terminie późniejszym po wyjściu dziecka ze szpitala, przysługuje zasiłek macierzyński za te okresy.

Przykład:

Pracownica rozpoczęła urlop macierzyński i urodziła pierwsze dziecko w dniu 17 września. Dziecko to wymagało opieki szpitalnej i przebywało w szpitalu do dnia 11 grudnia. Pracownica ta korzystała z urlopu macierzyńskiego w okresie od 17 września do 11 listopada, a od 12 listopada przystąpiła do pracy. Następną część urlopu macierzyńskiego wykorzystała od 12 grudnia do 5 lutego. Za okresy te, tj. od 17 września do 11 listopada oraz od 12 grudnia do 5 lutego pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński.

137. Pracownicy, która w okresie przysługującego jej urlopu macierzyńskiego rezygnuje z wychowania dziecka i oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka, przysługuje zasiłek macierzyński do dnia oddania dziecka, nie krócej jednak niż przez okres 8 tygodni (56 dni) po porodzie.

Przykład:

Pracownica rozpoczęła urlop macierzyński w dniu 6 czerwca, a w dniu 16 czerwca urodziła dziecko. Pracownica ta zrezygnowała z wychowania dziecka i oddała je w dniu 26 czerwca do domu małego dziecka. Przysługuje jej zatem zasiłek macierzyński za okres od 6 czerwca do dnia 11 sierpnia (6 czerwca do 16 czerwca - 11 dni; od 17 czerwca do 11 sierpnia - 56 dni).

138. W razie urodzenia przez pracownicę drugiego dziecka lub też urodzenia każdego następnego w okresie urlopu wychowawczego lub pobierania zasiłku wychowawczego, o którym mowa w ust. 127, zasiłek macierzyński przysługuje przez okres 14 tygodni (98 dni), a w przypadku urodzenia w okresie tego urlopu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, zasiłek ten przysługuje przez okres 22 tygodni (154 dni) - z zastrzeżeniem postanowień ust. 139. Zasady podane w ust. 134-137 mają odpowiednie zastosowanie.

139. Jeżeli część urlopu macierzyńskiego w wymiarze 18 lub 26 tygodni przypada chociażby na jeden dzień po okresie urlopu wychowawczego, pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 18 lub 26 tygodni, licząc od dnia porodu.

Przykład:

Pracownica korzystająca do dnia 31 sierpnia 1983 r. z urlopu wychowawczego, w dniu 29 kwietnia 1983 r. urodziła drugie dziecko. Urlop macierzyński w wymiarze 18 tygodni kończyłby się 1 września 1983 r., tj. przekraczałby okres, na jaki udzielony był urlop wychowawczy.

W związku z tym pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 18 tygodni, licząc od daty porodu.

140. Pracownicy, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 14 tygodni (98 dni), nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 miesięcy życia, z zastrzeżeniem postanowień zawartych w ust. 141.

W przypadku przyjęcia na wychowanie bliźniąt przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 22 tygodni (154 dni), nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dzieci 6 miesięcy życia.

Pracownicy, która przyjęła dziecko w wieku do jednego roku na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 4 tygodni (28 dni).

W przypadku przyjęcia na wychowanie bliźniąt w wieku do jednego roku przysługuje zasiłek macierzyński przez okres 8 tygodni (56 dni).

Przykład 1:

Pracownica przyjęła na wychowanie dziecko, które w dniu wystąpienia do sądu i wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia ukończyło 3 miesiące i 14 dni. Pracownica ta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 4 tygodni, mimo że dziecko ukończy 4 miesiące.

Przykład 2:

Pracownica przyjęła na wychowanie dziecko, które w dniu wystąpienia do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia ukończyło 11 miesięcy i 28 dni.

Pracownica ta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 4 tygodni.

142. Zasada zawarta w ust. 140 i 141 ma także zastosowanie do pracownic, korzystających z urlopów wychowawczych lub pobierających zasiłek wychowawczy, o którym mowa w ust. 127.

143. W przypadkach, o których mowa w ust 140 i 141 mają odpowiednie zastosowanie zasady zawarte w ust. 134-138.

144. 20 Pracownicy będącej w ciąży, z którą rozwiązano umowę o pracę z powodu likwidacji lub w razie ogłoszenia upadłości zakładu pracy i której nie zapewniono innego zatrudnienia przysługuje od dnia likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

145. Zasiłek macierzyński nie przysługuje w czasie:

1) korzystania z urlopu bezpłatnego z wyjątkiem urlopu wychowawczego,

2) przebywania w tymczasowym areszcie, z zastrzeżeniem stosowania odpowiednio zasady podanej w ust. 21,

3) odbywania kary pozbawienia wolności.

146. Okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego nie zlicza się z okresami wypłaty zasiłku chorobowego, opiekuńczego i wyrównawczego oraz zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

147. Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy w wysokości 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawą wymiaru zasiłku. Za każdy dzień urlopu macierzyńskiego, lub urlopu udzielonego na warunkach urlopu macierzyńskiego, nie wyłączając dni wolnych od pracy, wypłaca się jedną trzydziestą część zasiłku miesięcznego.

148. Nauczycielce, która urodziła dziecko w czasie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje zasiłek macierzyński tylko do dnia zakończenia tego urlopu.

Za okres po zakończeniu urlopu wychowawczego nauczycielce przysługuje wynagrodzenie.

Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego za czas opieki nad dzieckiem w razie śmierci matki przy porodzie lub w ciągu 4 miesięcy po porodzie

149. W razie śmierci matki dziecka przy porodzie lub w krótkim okresie po porodzie, pracownikowi - ojcu dziecka przyznaje się od dnia przerwania pracy - do czasu ukończenia przez dziecko 4 miesięcy życia - zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W przypadku urodzenia się więcej niż jednego dziecka pracownikowi - ojcu dzieci przyznaje się zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego do czasu ukończenia przez dzieci 6 miesięcy życia. Zasiłek ten przyznaje się niezależnie od tego, czy matka dziecka była uprawniona do zasiłku macierzyńskiego.

150. Przyznanie zasiłku, o którym mowa w ust 149, nie ogranicza uprawnień pracownika - ojca dziecka do zasiłku opiekuńczego.

Przykład:

Pracownik - ojciec dziecka był nieobecny w pracy przez okres 3 miesięcy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do 4 miesięcy i za ten okres otrzymał zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W razie późniejszego zwolnienia od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w tym samym roku kalendarzowym, pracownikowi przysługiwać będzie zasiłek opiekuńczy przez okres 60 dni.

151. Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego może być przyznany pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny rodziców dziecka (wstępnemu, zstępnemu, bratu lub siostrze), jeżeli ojciec dziecka będący pracownikiem nie żyje, został pozbawiony władzy rodzicielskiej, lub nie może z innych ważnych przyczyn zapewnić opieki dziecku.

ROZDZIAŁ  VII

ZASIŁEK OPIEKUŃCZY

152. Pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat czternastu przysługuje zasiłek opiekuńczy.

153. Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikowi również z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 bez względu na jego stan zdrowia w przypadku:

1) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,

2) porodu lub choroby małżonka pracownika, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli stan zdrowia małżonka uniemożliwia mu sprawowanie opieki,

3) pobytu małżonka pracownika, stale opiekującego się dzieckiem, w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej (szpital, oddział szpitalny, oddział kliniczny instytutu naukowo-badawczego lub medycznej szkoły wyższej, szpital uzdrowiskowy, sanatorium przeciwgruźlicze, dla nerwowo chorych lub rehabilitacyjne, zamknięty zakład leczenia odwykowego dla osób uzależnionych od alkoholu).

154. Za nieprzewidziane zamknięcie placówek, o których mowa w ust. 153 pkt 1, uważa się takie zamknięcie, o którym pracownik został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem zamknięcia.

Przykład:

Pracownicę poinformowano w dniu 21 września, że w dniu 26 września przedszkole będzie zamknięte. Pracownica ta ma prawo do zasiłku opiekuńczego, gdyż jest to nieprzewidziane zamknięcie przedszkola.

155. Izolację dziecka uczęszczającego do żłobka lub przedszkola, zarządzoną z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej, traktuje się na równi z nagłym, nieprzewidzianym zamknięciem żłobka lub przedszkola.

156. Postanowienia ust. 153 pkt 2 i 3 mają również zastosowanie do rodziców dziecka nie pozostających w związku małżeńskim lecz prowadzących wspólne gospodarstwo domowe (konkubinat).

157. Jeżeli oboje rodzice pracują, zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki, o której mowa w ust. 152, 153 pkt 1, 154 przysługuje matce dziecka, a ojcu tylko wtedy, gdy matka przebywa poza miejscem zamieszkania albo nie może sprawować opieki z powodu choroby lub porodu, albo jeśli matka nie mieszka razem z dzieckiem i ojciec sam wychowuje dziecko.

158. W przypadku, gdy rodzice dziecka do lat 8 zatrudnieni są w systemie pracy zmianowej, na różnych zmianach, każdego z nich uważa się za osobą stale opiekującą się dzieckiem i w przypadku porodu, choroby lub pobytu jednego i rodziców w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej, drugiemu z rodziców przysługuje zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 8.

159. W przypadku, gdy oboje rodzice, bądź jedno z nich, pracują w systemie pracy zmianowej, a poza nimi nie ma innego domownika mogącego zaopiekować się chorym dzieckiem, matce przysługuje zasiłek opiekuńczy także za okres sprawowania opieki, w którym oboje rodzice pracują na różnych zmianach, a dziecko pozostawałoby bez opieki wskutek częściowego pokrywania się godzin pracy albo wskutek dojazdu lub dojścia do pracy i z pracy.

160. W przypadku, gdy oboje rodzice dziecka są zatrudnieni, a jedno z nich zatrudnione jest w systemie pracy zmianowej, zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko za dni, w które - z uwagi na poród, chorobę lub pobyt jednego z rodziców w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej dziecko do lat 8 pozostawałoby bez opieki.

Przykład:

Pracownik zatrudniony w godzinach 8.00-16.00 przebywał w okresie od 3 do 28 września w szpitalu. Małżonka pracownika zatrudniona w systemie pracy zmianowej, na dwie zmiany, wystąpiła do zakładu pracy z roszczeniem o zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku lat 4, uczęszczającym do przedszkola. Zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko za dni, w których - zgodnie z harmonogramem pracy - pracownica miała pracować na drugiej zmianie, kiedy to dziecko pozostawałoby bez opieki.

161. Zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki, o której mowa w ust. 152-160 przysługuje łącznie obojgu rodzicom przez okres do 60 dni w roku kalendarzowym, nie wyłączając dni wolnych od pracy, bez względu na liczbę dzieci w rodzinie oraz bez względu na to, czy opiekę sprawuje matka czy ojciec.

162. Zasiłek opiekuńczy przysługuje również pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem powyżej lat czternastu, małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami lub rodzeństwem - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem. Warunek pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym uważa się także za spełniony, jeżeli pracownik pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny tylko przez okres jego choroby.

Przykład:

Pracownicy zamieszkującej w Szczecinie zachorowała matka stale mieszkająca w Krakowie. Pracownica powiadomiona o chorobie matki wyjechała do Krakowa, gdzie otrzymała zwolnienie lekarskie z tytułu opieki na okres 14 dni. Z uwagi na to, że przez okres 14 dni pracownica pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z matką, przysługuje pracownicy zasiłek opiekuńczy za ten okres.

163. Zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki, o której mowa w ust. 162, przysługuje przez okres 14 dni w roku kalendarzowym nie wyłączając dni wolnych od pracy, bez względu na liczbę członków rodziny oraz bez względu na liczbę osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego.

Przykład:

Pracownica zamieszkuje wraz z mężem - pracownikiem i swoją matką. Matka pracownicy była chora przez okres 20 dni. W związku z czym pracownica sprawowała opiekę przez 10 dni, a przez pozostałe 10 dni - jej mąż.

Pracownicy przysługuje zasiłek opiekuńczy za 10 dni, a jej mężowi tylko za 4 dni.

164. Zasiłek opiekuńczy na zasadach podanych w ust. 152-162 przysługuje pracownikowi z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem własnym lub małżonka, dzieckiem przysposobionym oraz dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie oraz dzieckiem wychowywanym w ramach rodziny zastępczej.

165. 21 (skreślony).

166. Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku bez względu na okres zatrudnienia pracownika, z zastrzeżeniem postanowień zawartych w ust. 174.

167. Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie z tytułu opieki, o której mowa w ust. 152-153 i 162, za okres nie dłuższy niż sześćdziesiąt dni w roku kalendarzowym niezależnie od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.

Przykład:

Pracownica w roku 1983 korzystała z zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku 4 lat przez okres 12 dni. Mąż jej - pracownik, w okresie choroby żony sprawował opiekę nad dzieckiem z powodu nieprzewidzianego zamknięcia przedszkola - przez okres 15 dni. Ponadto w roku tym pracownica korzystała z zasiłku opiekuńczego przez okres 14 dni z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorą teściową, pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym. A zatem łączny okres pobierania zasiłku wyniósł razem - 41 dni (12 dni + 15 dni + 14 dni). W związku z tym w przypadku następnej konieczności osobistego sprawowania opieki pracownicy lub jej mężowi przysługuje zasiłek opiekuńczy tylko za 19 dni w danym roku kalendarzowym.

168. Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych domowników (osób zamieszkujących z pracownikiem, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym) mogących zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Jednakże matce pracującej, sprawującej opiekę nad chorym dzieckiem do lat 2, zasiłek przysługuje nawet wówczas, gdy są inni domownicy, którzy mogliby się opiekować dzieckiem.

169. Za domownika mogącego zapewnić opiekę nie uważa się:

1) inwalidy I lub II grupy,

2) osoby chorej,

3) osoby, która ze względu na wiek jest niesprawna fizycznie lub psychicznie,

4) osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,

5) pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie,

6) osoby nie zobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli odmawia opieki z przyczyn uzasadnionych.

170. Wypłata w przypadku, o którym mowa w ust. 169 pkt 6, następuje wyłącznie na podstawie decyzji ZUS.

171. W przypadku, gdy w trakcie pobierania zasiłku opiekuńczego nastąpiło ustanie zatrudnienia (stosunku pracy) pracownik zachowuje prawo do zasiłku opiekuńczego, po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy), jeżeli bez przerwy nadal sprawuje opiekę z powodu tej samej choroby lub przyczyny.

172. Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje pracownikowi w okresie korzystania z urlopu bezpłatnego, wypoczynkowego i wychowawczego.

173. Pracownik traci prawo do zasiłku opiekuńczego za okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, Jeżeli wykorzystuje to zwolnienie dla innych celów niż dla sprawowania opieki.

Postanowienia ust. 85-86 stosuje się odpowiednio.

174. Pracownikowi, który utracił prawo do zasiłku opiekuńczego w przypadku określonym w ust. 178 albo opuścił bez usprawiedliwienia choćby jeden dzień pracy lub porzucił pracę, a także gdy rozwiązano z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, przysługuje przez okres jednego roku zasiłek opiekuńczy w wysokości zmniejszonej o 25%. Postanowienia te nie mają zastosowania do pracownicy będącej w ciąży.

175. Zasady podane w ust. 91 i 92 stosuje się odpowiednio.

ROZDZIAŁ  VIII

ZASIŁEK POGRZEBOWY

176. Zasiłek pogrzebowy przysługuje po pracowniku, który zmarł w czasie pozostawania w zatrudnieniu (stosunku pracy), w czasie korzystania z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego albo w czasie pobierania po ustaniu zatrudnienia zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, wyrównawczego, wychowawczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

177. W razie śmierci pracownika zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości:

1) dwumiesięcznego wynagrodzenia zmarłego pracownika - nie mniej jednak niż 5.000 zł, jeżeli koszty pogrzebu zostały pokryte przez małżonka, rodziców, dzieci, wnuki lub rodzeństwo, albo przez inną osobę, która do chwili śmierci zmarłego pozostawała z nim we wspólnym gospodarstwie domowym,

2) faktycznie poniesionych kosztów pogrzebu, jeżeli koszty pogrzebu zostały pokryte przez osoby inne niż określone w pkt 1, jednak w kwocie nie wyższej niż dwumiesięczne wynagrodzenie zmarłego pracownika.

178. Przez poniesienie kosztów pogrzebu rozumie się m.in. uiszczenie opłaty za trumnę, wykopanie grobu, ubranie itp. Zakupienie wyłącznie kwiatów nie jest równoznaczne z poniesieniem kosztów pogrzebu.

Przykład:

Osoba obca pokryła koszty pogrzebu pracownika, które wyniosły 23.000 zł i wystąpiła z roszczeniem o zasiłek pogrzebowy do zakładu pracy, który zatrudniał pracownika.

O zasiłek wystąpiła również córka pracownika, przedstawiając rachunek za wieniec.

Miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosiło 12.500 zł. Zakład pracy powinien wypłacić zasiłek pogrzebowy wyłącznie osobie obcej w wysokości 23.000 zł, to jest w wysokości poniesionych przez tę osobę kosztów pogrzebu.

179. Zasiłek pogrzebowy przysługuje pracownikowi po zmarłym członku rodziny, który w chwili śmierci nie zarobkował i pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem, albo do którego utrzymania przyczyniał się pracownik. Za przyczynianie się do utrzymania uważa się pomoc pieniężną lub rzeczową świadczoną systematycznie przez dłuższy okres czasu. W razie ewentualnych wątpliwości przy ocenie kryteriów przyczyniania się pracownika do utrzymania zmarłego członka rodziny, zakład pracy powinien przesłać sprawę do właściwego terytorialnie oddziału ZUS celem jej zbadania i wydania stosownej decyzji.

180. Dziecko wychowywane w ramach rodziny zastępczej uważa się za członka rodziny pracownika w rozumieniu przepisu ust. 179.

181. W razie śmierci członka rodziny, który zarobkował i był do chwili śmierci zatrudniony (nawet w niepełnym wymiarze czasu pracy), zasiłek pogrzebowy przysługuje z tytułu zatrudnienia zmarłego członka rodziny.

182. W razie śmierci członka rodziny pobierającego emeryturę lub rentę wypłaca się zasiłek pogrzebowy z tytułu zatrudnienia pracownika, gdy kwota zasiłku z tytułu jego zatrudnienia jest wyższa od kwoty zasiłku pogrzebowego z tytułu pobierania emerytury lub renty, o ile są spełnione pozostałe warunki wymagane do wypłaty tego świadczenia. Pobieranie przez członka rodziny emerytury lub renty nie wyklucza prawa do zasiłku pogrzebowego w myśl ust. 179.

183. W razie śmierci osoby, o której mowa w ust. 176 i 179, pobierającej emeryturę lub rentę wypłacaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jego oddziały lub Biuro Wypłat Rent Kolejowych - przysługuje tylko jeden - wyższy zasiłek pogrzebowy.

Przykład:

Pracownik, którego wynagrodzenie wynosiło 5.000 zł miesięcznie i który jednocześnie pobierał rentę inwalidzką w kwocie 6.000 zł miesięcznie, wypłacaną przez oddział ZUS zmarł w czasie pozostawania w zatrudnieniu. Zasiłek pogrzebowy po nim przysługuje żonie. Zasiłek z tytułu pracy wyniósłby 10.000 zł, natomiast z tytułu renty 30.000 zł. W związku z tym, właściwy oddział ZUS wypłaci żonie zasiłek pogrzebowy z tytułu pobieranej renty w kwocie 30.000 zł.

184. W razie śmierci członka rodziny pracownika zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości:

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika - nie mniej jednak niż 5.000 zł lub 3.000 zł w razie śmierci dziecka przed ukończeniem 2 lat, jeżeli koszty pogrzebu poniosła osoba wymieniona w ust. 177 pkt 1,

2) faktycznie poniesionych kosztów pogrzebu, jeżeli koszty pogrzebu zostały pokryte przez inną osobę niż określona w ust. 177 pkt 1, jednak w kwocie nie wyższej niż jednomiesięczne wynagrodzenie pracownika.

Przykład:

Pracownik pokrył koszty pogrzebu zmarłej bratanicy, do której utrzymania przyczyniał się. Koszty te wyniosły 17.800 zł. Miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosiło 9.700 zł. Zakład pracy powinien wypłacić pracownikowi zasiłek pogrzebowy po zmarłym członku rodziny w kwocie 9.700 zł.

185. Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu w rozumieniu przepisu ust. 178. W przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę, należny zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z tytułu zatrudnienia jednej z tych osób. Zasiłek pogrzebowy dzieli się między te osoby proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.

Przykład:

Pracownikowi zmarła matka, do której utrzymania przyczyniał się. Matka zamieszkiwała z córką (pracownicą), która również utrzymywała matkę. Koszty pogrzebu matki zostały pokryte po połowie przez wyżej wymienione osoby. W związku z tym pracownikowi jak i jego siostrze (pracownicy) przysługuje po połowie zasiłku pogrzebowego z tytułu zatrudnienia pracownika, otrzymującego wyższe wynagrodzenie.

186. W razie śmierci osoby, o której mowa w ust. 179 w przypadku, gdy do zasiłku pogrzebowego uprawnione są dwie lub więcej osób, przysługuje tylko jeden - wyższy zasiłek.

Przykład:

Zmarło dziecko, którego oboje rodzice w chwili jego śmierci pozostawali w zatrudnieniu; ojciec dziecka pobierał stałe wynagrodzenie miesięczne w wysokości 15.500 zł, natomiast matka - w wysokości 8.500 zł. W związku z tym, że zasiłek pogrzebowy z tytułu zatrudnienia ojca jest wyższy, wypłaca się tylko ten zasiłek pogrzebowy.

187. Jeżeli przy rozpatrywaniu przez zakład pracy wniosku o przyznanie zasiłku pogrzebowego zachodzi przypuszczenie, że koszty pogrzebu pokryła więcej niż jedna osoba lub, gdy zakład pracy został o tym poinformowany, sprawę tę winien zakład pracy przesłać do właściwego terytorialnie oddziału ZUS celem jej zbadania i wydania stosownej decyzji.

188. Po dziecku martwo urodzonym lub niezdolnym do życia pracownikowi przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości określonej w ust. 184 pkt 1, jeżeli pokrył on koszty pogrzebu w rozumieniu przepisu ust. 178.

189. Zasiłek pogrzebowy, o którym mowa w ust. 179 przysługuje pracownikowi, który w chwili śmierci członka rodziny pozostawał w zatrudnieniu lub korzystał z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego albo pobierał po ustaniu zatrudnienia zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, wyrównawczy, wychowawczy lub świadczenie rehabilitacyjne.

190. W razie pokrycia kosztów pogrzebu przez Państwo lub zakład pracy - współmałżonek, rodzice, dzieci, wnuki lub rodzeństwo albo inna osoba, która do chwili śmierci zmarłego pozostawała z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, mają również prawo do zasiłku pogrzebowego w wysokości określonej w ust. 177 pkt 1 lub 184 pkt 1.

191. W razie równoczesnego zatrudnienia pracownika w więcej niż jednym zakładzie pracy, zatrudnienia te należy traktować jako jeden tytuł do uzyskania zasiłku pogrzebowego, z którego zasiłek łącznie (z wszystkich tych zakładów) nie może być niższy od najniższej kwoty zasiłku pogrzebowego (5.000 zł względnie 3.000 zł).

192. Wypłaty zasiłku pogrzebowego w przypadku, o którym mowa w ust. 191 dokonuje zakład pracy, w którym pracownik jest lub był zatrudniony w większym wymiarze czasu pracy, a przy zatrudnieniu w równym wymiarze czasu pracy w każdym zakładzie pracy - zakład pracy wypłacający wyższe wynagrodzenie, a w przypadku gdy wynagrodzenie to jest równe - wypłaca zakład pracy wskazany przez pracownika, członka rodziny lub inną uprawnioną osobę. Zakład pracy wypłacający zasiłek pogrzebowy zobowiązany jest powiadomić pozostałe zakłady pracy, w których pracownik był zatrudniony o dokonaniu wypłaty tego świadczenia.

Przykład:

Pracownik był zatrudniony w dwóch zakładach pracy. W jednym - w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 13.200 zł miesięcznie, a w drugim - na pół etatu z wynagrodzeniem miesięcznym 4.200 zł.

Zasiłek pogrzebowy wypłaca pierwszy zakład pracy od łącznego wynagrodzenia (z obu zakładów pracy):

- w razie śmierci pracownika w kwocie 34.800 zł (2 X 13.200 zł + 2 X 4.200 zł),

- w razie śmierci członka rodziny w kwocie 17.400 zł (łączna kwota zasiłku - 13.200 zł + 4.200 zł = 17.400 zł).

193. Zasiłek pogrzebowy przysługuje niezależnie od odprawy pośmiertnej przewidzianej w Kodeksie pracy.

ROZDZIAŁ  IX

PODSTAWA WYMIARU ZASIŁKÓW

194. Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się tylko wynagrodzenie uzyskane przez pracownika w zakładzie pracy, w którym powstało prawo do zasiłku.

195. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie pracownika za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku.

196. Ze względu na znaczne wahania wynagrodzenia z uwagi na charakter pracy lub zasady wynagradzania, dla niżej wymienionych kategorii pracowników do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie pracownika za okres zatrudnienia w ciągu ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku:

1) rybaków zatrudnionych w państwowych przedsiębiorstwach rybołówstwa morskiego i śródlądowego albo będących członkami spółdzielni pracy rybołówstwa morskiego i śródlądowego, a także rybaków zatrudnionych w Polskim Związku Wędkarskim,

2) pracowników zatrudnionych na statkach żeglugi przybrzeżnej oraz na kutrach indywidualnego rybołówstwa morskiego,

3) personelu pływającego żeglugi śródlądowej oraz personelu latającego i pokładowego Polskich Linii Lotniczych "LOT",

4) pracowników zatrudnionych w kółkach rolniczych lub w spółdzielniach kółek rolniczych,

5) pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej wynagradzanych według systemu godzinowego lub akordowego,

6) akwizytorów przedsiębiorstwa państwowego "Powszechna Agencja Handlowa",

7) komorników sądowych,

8) pośredników ubezpieczeniowych Państwowego Zakładu Ubezpieczeń,

9) dziennikarzy wynagradzanych według układu zbiorowego pracy dziennikarzy,

10) realizatorów programów radiowych i telewizyjnych lub pracowników artystycznych oraz organizatorów i realizatorów imprez artystycznych wynagradzanych według układu zbiorowego pracy dla pracowników radia i telewizji lub układu zbiorowego pracy dla pracowników instytucji artystycznych,

11) pracowników biur i pracowni projektowych, przedsiębiorstw geodezyjno-kartograficznych oraz wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych jeżeli ich wynagrodzenie za czas urlopu ustala się z okresu dłuższego niż 3 miesiące,

12) pracowników Przedsiębiorstwa Wagonów Sypialnych i Restauracji "Wars" wynagradzanych w systemie prowizyjnym i czasowo-prowizyjnym obsługujących:

a) wagony sypialne i z miejscami do leżenia,

b) bary i bufety wagonowe oraz wagony restauracyjne,

c) gastronomiczne bary i bufety oraz restauracje dworcowe.

13) pracowników Przedsiębiorstwa Miernictwa Górniczego, zatrudnianych w systemie akordowym,

14) pracowników Biura Urządzania Lasów i Geodezji Leśnej, zatrudnionych w systemie akordowym,

15) członków załóg zatrudnionych na jednostkach pływających zakładów pracy resortu rolnictwa, a w szczególności przedsiębiorstw budownictwa wodnego, okręgowych dyrekcji gospodarki wodnej, Przedsiębiorstwa Geologicznego Budownictwa Wodnego "Hydrogeo", Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej,

16) pracowników Zakładu Doświadczalnego PAN w Jabłonnej,

17) lekarzy zatrudnionych dodatkowo w stacjach pogotowia ratunkowego, oddziałach pomocy doraźnej, okręgowych stacjach ratownictwa górniczego, z tytułu tego zatrudnienia,

18) 22 pracowników spółdzielni pracy zrzeszonych w Centralnym Związku Spółdzielczości Pracy, zatrudnionych w systemie prowizyjnym w usługach dekarskich, odgromowych i malarskich,

19) 23 pracowników (kierowców) zatrudnionych w Przedsiębiorstwach Transportowo-Sprzętowych Budownictwa,

20) 24 pracowników okręgowych zarządów lasów państwowych, zatrudnionych w systemie akordowym,

21) 25 pracowników Spółdzielni Pracy "Tłumacz-Tekst" w Warszawie,

22) 26 pracowników Spółdzielni Prac "Alpinex" w Gdańsku,

23) 27 pracowników zatrudnionych przy wykonywaniu prac wysokościowych (roboty izolacyjne, dekarskie, blacharskie, szklarskie) oraz prac podwodnych w Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych "Gdańsk" w Gdańsku,

24) 28 pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w grupach asenizacyjnych Mazowieckiej Spółdzielni Pracy "PREFA-BUD" w Ujeździe,

25) 29 pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w Spółdzielni Pracy Usług Budowlanych i Projektowych w Krakowie,

26) 30 pracowników zakładów kampanijnych przetwórstwa owocowo-warzywnego spółdzielczości ogrodniczo-pszczelarskiej,

27) 31 pracowników Spółdzielni Pracy Remontowo-Budowlanej "REMBUD" w Częstochowie, zatrudnionych w usługach z zakresu budownictwa,

28) 32 pracowników Spółdzielczego Przedsiębiorstwa Remontowo-Instalacyjnego "REMKO" w Dąbrowie Górniczej, wykonujących usługi z zakresu budownictwa, zatrudnionych w charakterze kierowców, operatorów i mechaników,

29) 33 pracowników Spółdzielczych Zakładów Remontowo-Budowlanych "ARKADY" w Gdańsku, wykonujących usługi z zakresu budownictwa i produkcji pomocniczej,

30) 34 pracowników Konserwacyjno-Remontowej Spółdzielni Pracy "HEVELIUS" w Gdańsku, wykonujących usługi z zakresu budownictwa,

31) 35 pracowników Budowlano-Remontowej Spółdzielni Pracy "KOLBUD" w Kokoszkach, wykonujących usługi z zakresu budownictwa oraz zatrudnionych jako kierowcy, operatorzy, mechanicy lub wykonujących produkcję pomocniczą,

32) 36 pracowników Lubelskiej Budowlanej Spółdzielni Pracy w Lublinie, wykonujących usługi z zakresu budownictwa,

33) 37 pracowników Spółdzielni Pracy Remontowo-Budowlanej "REMONT" w Łęknicy, wykonujących usługi z zakresu budownictwa,

34) 38 pracowników Budowlanej Spółdzielni Pracy w Nysie, wykonujących usługi z zakresu budownictwa i produkcji pomocniczej,

35) 39 pracowników Budowlano-Remontowej Spółdzielni Pracy "BUDOWNICTWO" w Olsztynie, wykonujących usługi z zakresu budownictwa i produkcji pomocniczej,

36) 40 pracowników Spółdzielni Pracy "KOTLARZ" w Poznaniu, wykonujących usługi z zakresu mechanicznego i chemicznego oczyszczania kotłów,

37) 41 pracowników Spółdzielni Remontowo-Budowlanej "DORO" w Jaworzynie, wykonujących usługi z zakresu budownictwa,

38) 42 pracowników Zakładów Wykonawstwa projektowo-Budowlanego "DOM-2000" w Szczecinie, wykonujących usługi z zakresu budownictwa - 100% załogi obejmuje system prowizyjny,

39) 43 pracowników CZSB Przedsiębiorstwa Budowlano-Montażowego w Tomaszowie Mazowieckim, wykonujących usługi z zakresu budownictwa oraz zatrudnionych jako akwizytorzy,

40) 44 pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w Zakładzie Remontowo-Budowlanym "Społem" Okręgowej Spółdzielni Handlowej w Katowicach,

41) 45 pracowników Zespołu Badawczo-Projektowego Spółdzielni Pracy Przemysłu Chemiczno-Mineralnego "Cheminar" w Kielcach,

42) 46 pracowników Uspołecznionego Przedsiębiorstwa Usługowo-Produkcyjnego "Elektron" w Gdyni,

43) 47 pracowników Przedsiębiorstwa Modernizacji i Rozbudowy Zakładów Przemysłu Maszyn Włókienniczych "Polamex-Projekt" w Łodzi,

44) 48 pracowników Uspołecznionego Przedsiębiorstwa Usługowo-produkcyjnego "Meran" w Gdyni,

45) 49 pracowników Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Urządzeń Chłodniczych i Gastronomicznych "Gastromasz" w Bydgoszczy,

46) 50 pracowników wynagradzanych w systemie prowizyjnym Usługowej Spółdzielni Pracy "Altus" w Warszawie,

47) 51 pracowników Zakładu Usług Kotlarskich i Usług Budowlanych Gorzowskiej Usługowej Spółdzielni Pracy.

197. Jeżeli prawo do zasiłku chorobowego powstało przed upływem jednego miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełen miesiąc kalendarzowy, z uwzględnieniem postanowień ust. 198 i 199.

198. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 197, ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę tych dni oraz dni nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik zobowiązany był przepracować w danym miesiącu kalendarzowym.

Przykład:

Pracownik podjął pracę z dniem 1 kwietnia i stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w dniu 18 kwietnia. W tym okresie przepracował on 12 dni roboczych i osiągnął wynagrodzenie 6.000 zł. W miesiącu kwietniu pracownik miał przepracować zgodnie z harmonogramem 23 dni robocze. Wynagrodzenie które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc, wynosi 11.500 zł (6.000 zł : 12 dni = 500 zł, 500 zł X 23 dni) i to wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru zasiłku chorobowego.

199. W przypadku gdy wynagrodzenie pracownika lub poszczególne składniki jego wynagrodzenia przysługują w stałej miesięcznej wysokości określonej w umowie o pracę, wynagrodzenie to lub te składniki przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w tej wysokości, bez konieczności uzupełniania.

Przykład:

Pracownik otrzymujący stałe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze 7.000 zł i dodatek za pracę w warunkach szkodliwych w stałej kwocie 700 zł oraz zmienną premię miesięczną, stał się niezdolny do pracy z powodu choroby z dniem 1 sierpnia 1983 r. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie z miesiąca maja, czerwca i lipca 1983 r. W maju 1983 r. pracownik był chory przez 11 dni, w czerwcu 1983 r. korzystał z 8 dni opieki nad chorą żoną, a w lipcu 1983 r. z 10 dni urlopu bezpłatnego Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 7.000 zł, dodatek w kwocie 700 zł oraz przeciętną premię z miesiąca maja, czerwca i lipca 1983 r. po uzupełnieniu do wysokości jaką pracownik otrzymałby gdyby pracował pełne miesiące.

200. Jeżeli prawo do zasiłku chorobowego powstało przed upływem 3 lub 12 miesięcy kalendarzowych od podjęcia zatrudnienia, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia.

Przykład 1:

Pracownik podjął pracę z dniem 2 maja i z tym dniem zawarł umowę o pracę. Pracownik ten stał się niezdolny do pracy z dniem 6 lipca. Dzień 1 maja jest dniem ustawowo wolnym od pracy i w związku z tym, uważa się że pracownik w maju przepracował pełny miesiąc kalendarzowy. Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie za miesiąc maj i czerwiec.

Przykład 2:

Pracownik podjął pracę z dniem 15 lipca i stał się niezdolny do pracy z powodu choroby we wrześniu. Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie za miesiąc sierpień.

201. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 195, 196 i 200, pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia w niektórych miesiącach wskutek nie przepracowania części miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych w myśl przepisów o porządku i dyscyplinie pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

1) wyłącza się wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował mniej niż 50% obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy,

2) przyjmuje się - po uzupełnieniu zgodnie z ust. 198 i 199 - wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej 50% obowiązującego w tym miesiącu czasu pracy.

W razie nie uzyskania wynagrodzenia za część miesiąca z przyczyn nieusprawiedliwionych w myśl przepisów o porządku i dyscyplinie pracy, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się to wynagrodzenie bez jego uzupełnienia.

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby z dniem 7 września. W czerwcu pracownik korzystał przez okres 20 dni z zasiłku opiekuńczego. W lipcu - z 4 dni urlopu bezpłatnego, a w sierpniu ponownie z 9 dni opieki.

Do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się uzupełnione wynagrodzenie za lipiec i sierpień.

201a. 52 Jeżeli pracownik, o którym mowa w ust. 196 pkt 9 był niezdolny do pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego osiągniętą w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku chorobowego, kwotę honorarium dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, w których została osiągnięta, a następnie otrzymany wynik mnoży się przez 360 dni".

Przykład:

Dziennikarz w ciągu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku chorobowego był niezdolny do pracy z powodu choroby przez okres 36 dni kalendarzowych oraz sprawował opiekę przez okres 50 dni kalendarzowych.

Honorarium, które osiągnął w ciągu 12 miesięcy wynosiło 180.000 zł. Honorarium to osiągnął w ciągu 279 dni (360 dni - 86 dni). Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy przyjąć uzupełnioną kwotę honorarium tj. 232.200 zł. (180.000 zł : 279 dni x 360 dni).

202. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 196, 197, 200, pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż 50% obowiązującego go czasu pracy, do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie uzupełnione za wszystkie miesiące zgodnie z postanowieniem ust. 197-199.

Przykład 1:

Pracownik rozpoczął pracę z dniem 1 sierpnia, a stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w październiku. W sierpniu pracownik przepracował 8 dni roboczych, a przez pozostałą część miesiąca korzystał z zasiłku opiekuńczego. We wrześniu pracownik przepracował 18 dni roboczych, a przez pozostałą część miesiąca korzystał z urlopu bezpłatnego. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi uzupełnione wynagrodzenie tylko z września, gdyż pracownik pracował w sierpniu mniej niż 50% obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.

Przykład 2:

Pracownik podjął pracę z dniem 1 lipca, a stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w listopadzie. Podstawę wymiaru zasiłku dla tego pracownika winno stanowić wynagrodzenie z okresu 12 miesięcy. Pracownik ten w lipcu przepracował 10 dni roboczych, a przez pozostałą część miesiąca korzystał z zasiłku opiekuńczego. W sierpniu pracownik przepracował 10 dni roboczych, a przez pozostałą część miesiąca korzystał z urlopu bezpłatnego. We wrześniu i październiku pracownik ponownie korzystał z zasiłku opiekuńczego i przepracował 10 dni roboczych. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi uzupełnione wynagrodzenie za lipiec, sierpień, wrzesień i październik, gdyż w każdym z tych miesięcy pracownik przepracował mniej niż 50% obowiązującego go czasu pracy.

203. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie sumy wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika w okresie, z którego wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru zasiłku, przez liczbę miesięcy, w których pracownik wynagrodzenie to osiągnął. Zasady podane w ust. 198, 199, 201 i 202 stosuje się odpowiednio.

204. 53 Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia na skutek zmiany stanowiska pracy lub zmiany warunków wynagrodzenia ustalonych w umowie o pracę w tym również zmiany wysokości składników wynagrodzenia spowodowanej podwyższeniem kwoty najniższego wynagrodzenia, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie przysługujące po zmianie.

W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy w tym samym zakładzie pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, nawet jeżeli prawo do zasiłku powstało w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy.

Przykład 1:

Pracownik zachorował 18 sierpnia. Z dniem 1 lipca nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia pracownika wskutek zmiany stanowiska z kwoty 8.000 zł na kwotę 9.000 zł.

W związku z tym do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy przyjąć wynagrodzenie przysługujące po zmianie w kwocie 9.000 zł.

204a. 54 Jeżeli prawo do zasiłku powstało w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia określona w ust. 204 podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie przysługujące po zmianie nawet gdy pracownik nie otrzymał wynagrodzenia w nowej wysokości.

W przypadku, gdy pracownik otrzymał wynagrodzenie w nowej wysokości za część miesiąca, wynagrodzenie to uzupełnia się według zasad podanych w ust. 198. Jeżeli tak ustalona podstawa wymiaru zasiłku byłaby niższa od podstawy wymiaru z poprzedniego okresu to do obliczenia zasiłku przyjmuje się korzystniejszą podstawę wymiaru.

Przykład 1.

Pracownik zachorował 1 sierpnia. Z tym dniem nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia z kwoty 90.000 zł na kwotę 120.000 zł. Podstawa do wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie po zmianie w kwocie 120.000 zł.

Przykład 2:

Pracownik otrzymujący wynagrodzenie akordowe zachorował 1 września. Z tym dniem podwyższone zostały stawki akordowe z kwoty 250 zł do kwoty 350 zł.

Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie z czerwca, lipca i sierpnia uzupełnione o kwotę podwyżki stawek akordowych.

204b. 55 Zmiana wysokości wynagrodzenia, o której mowa w ust. 204 w trakcie pobierania zasiłku powoduje przeliczenie podstawy wymiaru zasiłku z uwzględnieniem wynagrodzenia w nowej wysokości.

Tak ustalona podstawa wymiaru zasiłku nie może być niższa od dotychczasowej, chyba, że zmiana wysokości wynagrodzenia związana jest z jego obniżeniem lub ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracy.

Przykład 1:

Pracownik zachorował 25 sierpnia i choruje nadal po 1 września. Od 1 września pracownik miał być przeniesiony na niższe stanowisko i w związku z tym od tej daty pracownik ten miał otrzymywać niższe wynagrodzenie.

Od 1 września zakład pracy powinien przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku przyjmując niższe wynagrodzenie.

Przykład 2:

W czasie pobierania zasiłku chorobowego nastąpiła regulacja płac w zakładzie pracy. W wyniku tej regulacji zmieniono dotychczasowe wynagrodzenie pracownika z kwoty 110.000 zł na kwotę 170.000 zł. Poza stałym miesięcznym wynagrodzeniem pracownik był uprawniony do premii kwartalnej w wysokości od 30% do 50% wynagrodzenia zasadniczego. za kwartał poprzedzający miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku pracownik ten otrzymał premię w wysokości 40% wynagrodzenia zasadniczego. Od dnia wprowadzenia regulacji podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie w kwocie 170.000 zł oraz premia w wysokości 40% nowej kwoty".

204c. 56 W razie zmiany wysokości wynagrodzenia obejmującej wszystkich pracowników lub daną grupę pracowników wprowadzonej w byłym macierzystym zakładzie pracy, podstawę wymiaru zasiłku dla osoby pobierającej zasiłek po ustaniu zatrudnienia stanowi wynagrodzenie jakie osoba ta otrzymałaby gdyby stosunek pracy nie został rozwiązany.

205. Za wynagrodzenie uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uważa się:

1) składniki wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy w uspołecznionym zakładzie pracy w ramach stosunku pracy w normalnym, obowiązującym pracownika czasie pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w załączniku do rozporządzenia, stanowiącym załącznik nr 1 do instrukcji; nie uważa się za wynagrodzenie świadczeń wymienionych w załączniku nr 2 do instrukcji,

2) wynagrodzenie pracowników kopalń węgla kamiennego i innych kopalń głębinowych za pracę w dodatkowych dniach wolnych od pracy, obliczone jak za pracę w normalnym czasie pracy, łącznie z dodatkowym wynagrodzeniem przewidzianym w § 2, ust. 2 i 3 uchwały nr 199/81 Rady Ministrów z dnia 11 września 1981 r. w sprawie środków zapewniających zwiększone wydobycie węgla kamiennego oraz innych surowców wydobywanych w kopalniach głębinowych, jednakże bez dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z kategorii osobistego zaszeregowania,

3) wynagrodzenie pracowników innych, niż wymienionych w pkt 2, za pracą w dodatkowych dniach wolnych od pracy, obliczane jak za pracę w normalnym dniu pracy, bez przewidywanego za tę pracę 100% dodatku przysługującego za pracę w godzinach nadliczbowych, a także bez innych dodatków z tego tytułu, przewidzianych w układach zbiorowych lub innych przepisach o wynagrodzeniu.

Przykład:

Pracownik w miesiącu z którego wynagrodzenie przyjmuje się do obliczania podstawy wymiaru zasiłku tj. w sierpniu pracował w sobotę, która była dla niego dniem wolnym od pracy. Pracownik ten jest wynagradzany według stawki godzinowej - 36 zł. Za przepracowane 8 godzin tej soboty pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w kwocie 576 zł (36 zł X 8 godz. zwiększone o 100%). Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się tylko tę część wynagrodzenia, która jest wynagrodzeniem obliczonym jak za pracą w normalnym dniu pracy tj. kwotę 288 zł (36 zł X 8 godz.).

W przypadku gdyby był to pracownik zatrudniony w ruchu ciągłym, dla którego sobota ta jest normalnym dniem pracy, do podstawy wymiaru zasiłku wlicza się także tylko wynagrodzenie za ten dzień bez dodatków z tego tytułu.

4) 57 (uchylony).

205a. 58 Składników wynagrodzenia (premii, dodatków) o charakterze periodycznym, które w myśl obowiązujących w zakładzie pracy przepisów o ich wypłacaniu przysługują w całości lub w części pod warunkiem nieopuszczania przez pracownika pracy z powodu choroby, nie wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Dotyczy to wszystkich premii i dodatków bez względu na ich nazwę przyjętą w przepisach o ich wypłacaniu, które przysługują w całości lub w części m.in. pod warunkiem nieopuszczenia określonej liczby dni pracy z powodu choroby.

Przykład 1.

Według zakładowego regulaminu premiowania (wynagradzania) pracownikowi nie przysługuje w całości (w ogóle) premia jeżeli w miesiącu opuścił pracę z powodu choroby przez okres dłuższy niż 9 dni. Jest to więc premia, do której uprawnienie zostało uzależnione od nieopuszczenia przez pracownika określonej liczby dni pracy z powodu choroby, w związku z tym nie wlicza się jej do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, nawet w przypadku, gdy w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru pracownik premię tę otrzymał, ponieważ w tym czasie nie chorował.

Przykład 2.

Według zakładowego regulaminu wynagradzania pracownikowi w przypadku opuszczenia przez niego pracy z powodu choroby przez okres dłuższy niż 3 dni w miesiącu dodatek miesięczny zmniejsza się o 50%. Jest to więc dodatek, którego wypłata w zmniejszonej wysokości spowodowana jest nieobecnością pracownika w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż 3 dni, w związku z tym nie wlicza się tego dodatku do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, chociażby dodatek ten w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wypłacony był w całości ponieważ pracownik w tym okresie nie chorował.

Przykład 3.

Według zakładowego regulaminu premiowania pracownikowi w przypadku opuszczenia przez niego pracy z powodu choroby, a obok tego i z innych przyczyn - przez okres dłuższy niż 9 dni w miesiącu - premia miesięczna nie przysługuje w całości. Jest to więc premia uzależniona m.in. od warunków nieopuszczenia pracy z powodu choroby, w związku z tym nie wlicza się jej do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego także w przypadku, gdy nie została wypłacona z przyczyny innej nieobecności niż choroba.

Przykład 4.

Według zakładowego regulaminu premiowania pracownikowi przysługuje premia kwartalna w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego, przy czym regulamin nie warunkuje przyznania tej premii w całości lub w części od nieopuszczenia określonej liczby dni w miesiącu z powodu choroby. Kwota tej premii natomiast ulega zmniejszeniu odpowiednio do kwoty wynagrodzenia zasadniczego zmniejszonej z powodu niezdolności do pracy.

Jakkolwiek kwota tej premii jest zmniejszona z powodu choroby, to ponieważ regulamin premiowania nie warunkuje przyznania jej w całości lub w części od nieopuszczenia określonej liczby dni w miesiącu z powodu choroby, to premię tę wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

205b. 59 Jeżeli w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu choroby nastąpiła zmiana obowiązujących w zakładzie pracy przepisów o wypłacaniu składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 205a polegająca na rezygnacji z uzależnienia ich wypłaty od absencji chorobowej, składniki te wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Jeżeli zmiana nastąpiła w czasie trwania niezdolności do pracy z powodu choroby, od dnia tej zmiany podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przelicza się uwzględniając te składniki.

206. Nie uważa się za wynagrodzenie, w rozumieniu ust. 205, świadczeń w naturze lub ekwiwalentu za te świadczenia.

207. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przysługującego z tytułu zatrudnienia w zakładach pracy nie będących zakładami uspołecznionymi lub u osoby fizycznej - uwzględnia się wynagrodzenie, od którego ustalono składki na ubezpieczenie społeczne, a w przypadku ustalenia składki od wynagrodzenia za niepełny miesiąc z powodu nieobecności w pracy przyczyn usprawiedliwionych, uwzględnia się wynagrodzenie, od którego ustalono by składkę za pełny miesiąc.

208. Jeżeli podstawę wymiar składek na ubezpieczenie społeczne stanowi kwota zryczałtowana, kwotę tę przyjmuje się również przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W razie podwyższenia kwoty zryczałtowanej, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętna miesięczna kwota zryczałtowana z okresu ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia, a jeżeli zatrudnienie trwało krócej - z faktycznego okresu zatrudnienia.

209. Premię miesięczną wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłacanej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 16 września do 11 października. Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 9.000 zł, za miesiące czerwiec, lipiec i sierpień oraz premię miesięczną wypłaconą za czerwiec w kwocie 900 zł, za lipiec - 1.350 zł, i za sierpień 1.800 zł. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie w kwocie 10.350 zł (900 zł + 1.350 zł + 1.800 zł = 4.050 zł, 4.050 zł : 3 = 1.350, 1350 zł + 9.000 zł).

210. Zasada podana w ust. 209 ma zastosowanie również do dodatku i innych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy miesięczne.

211. Premię kwartalną wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, przyjmowanebo do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, w wysokości 1/3 części tej premii wypłaconej pracownikowi za kwartał poprzedzający miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku.

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 10 października do 11 grudnia. Pracownik ten wynagradzany jest w systemie godzinowym i otrzymuje premię kwartalną. Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie za lipiec w kwocie 8.300 zł, za sierpień 8.600 zł, za wrzesień 8.000 zł. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosi 8.300 zł (8.300 zł + 8.600 zł + 8.000 zł = 24.900 zł, 24.900 zł : 3) Premia za III kwartał tj. za kwartał poprzedzający miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku wynosiła 9.000 zł. Do kwoty 8.300 zł należy doliczyć 1/3 część kwoty 9.000 zł tj. 3.000 zł. Podstawę wymiaru zasiłku dla tego pracownika stanowi kwota 11.300 zł (8.300 zł + 3.000 zł).

212. Zasadę podaną w ust. 211 stosuje się odpowiednio do premii za okresy dłuższe niż kwartał oraz do dodatków i innych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc.

213. Zasada podana w ust. 197 i 201 ma odpowiednie zastosowanie do premii i innych składników wynagrodzenia.

214. Jeżeli składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust 209-212 nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się składniki wypłacone za poprzedni okres.

Przykład:

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie 3-9 września. Pracowik ten jest także uprawniony do premii miesięcznej. Do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć premię za miesiąc czerwiec, lipiec, sierpień.

Premia za sierpień została wypłacona 25 września tj. po ostatecznym sporządzeniu listy wypłat zasiłków chorobowych. A zatem do podstawy wymiaru przyjęto premię za czerwiec, a premię za lipiec w podwójnej wysokości.

215. Składników wynagrodzenia, do których pracownik w myśl przepisów płacowych, układu zbiorowego lub innych przepisów, zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku chorobowego, nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru tego zasiłku.

Przykład:

Pracownik otrzymujący oprócz wynagrodzenia zasadniczego premię kwartalną był niezdolny do pracy z powodu choroby przez 5 dni w miesiącu sierpniu oraz sprawował opiekę nad chorą matką przez 8 dni w miesiącu październiku. Z regulaminu premiowania obowiązującego w zakładzie pracy pracownika wynika, że premia jest wypłacana za okresy niezdolności do pracy i powodu choroby.

A zatem do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego premia ta nie jest wliczana. Natomiast premię tę po uzupełnieniu wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego.

216. Składniki wynagrodzenia przysługujące w myśl urnowy o pracę do określonego terminu, uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres przypadający do tego terminu.

Przykład:

Pracownik zastępujący kierownika wydziału miał przyznany dodatek funkcyjny na okres 3 miesięcy od sierpnia do października włącznie. Pracownik ten był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 19 września do 29 listopada. W związku z tym dodatek funkcyjny należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku za okres od 19 września do 31 października, natomiast za okres 1-29 listopada podstawę wymiaru zasiłku pomniejsza się o kwotę tego dodatku.

217. Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego pracownik pobierał wynagrodzenie w zmniejszonej wysokości w związku z odbywaniem służby wojskowej lub ćwiczeń wojskowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się wynagrodzenie w pełnej wysokości z wyłączeniem składników nie uwzględnionych w podstawie wymiaru zasiłku.

218. Zasada podana w ust. 217 ma również zastosowanie w razie pobierania wynagrodzenia w zmniejszonej wysokości w związku z pobytem w areszcie tymczasowym.

219. Zasada podana w ust. 217 ma również zastosowanie do pracowników:

- spółek wodnych i ich związków, otrzymujących wynagrodzenie w wysokości 50% stawki godzinowej wynikającej z osobistego zaszeregowania w okresie od 1 grudnia do 15 kwietnia,

- przedsiębiorstw melioracyjnych, otrzymujących 50% wynagrodzenia w związku z przestojami zimowymi.

220. Jeżeli bezpośrednio przed powstaniem prawa do zasiłku chorobowego pracownik:

1) korzystał z urlopu wychowawczego - do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte przed urlopem wychowawczym,

2) pobierał zasiłek wyrównawczy - do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte przed powstaniem prawa do zasiłku wyrównawczego,

3) odbywał czynną służbę wojskową - do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenia osiągnięte przed powołaniem do służby wojskowej,

4) był zatrudniony za granicą - do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte w kraju przed wyjazdem za granicą.

221. Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego w przypadkach, o których mowa w ust. 220 ustala się z uwzględnieniem zmian wynagrodzenia wynikających z regulacji płac, wprowadzonej w zakładzie pracy w okresie niewykonywnia przez pracownika pracy z przyczyn określonych w ust. 120.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie może być jednak niższa od kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w uspołecznionych zakładach pracy, a w przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy - odpowiedniej jej części.

222. Jeżeli pracownik, o którym mowa w ust. 220 pkt 4 nie był zatrudniony w kraju przed skierowaniem do pracy za granicą, zasiłek oblicza się od kwoty odpowiadającej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu osiąganemu w kraju przed wyjazdem pracownika, przez pracowników o podobnych kwalifikacjach i zatrudnionych w tym samym lub podobnym charakterze.

223. W przypadku podjęcia pracy przez pracownika po powrocie z zagranicy do obliczenia zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte w kraju po powrocie z zagranicy.

224. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi przeciętne miesięczne pełne wynagrodzenie łącznie z wynagrodzeniem i dodatkami za pracę w godzinach nadliczbowych wypłacone pracownicy za okres 3 lub 12 miesięcy kalendarzowych poprzedających miesiąc w którym powstało prawo do zasiłku, z wyłączeniem składników określonych w ust. 2, 3, 5-9 załącznika do rozporządzenia, stanowiącego załącznik nr 1 do instrukcji. W razie urodzenia dziecka w czasie urlopu wychowawczego, podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi wynagrodzenie sprzed urlopu, nie niższa jednak od zasiłku wychowawczego.

225. Przy ustalaniu podstawy wymiaru, o której mowa w ust. 224 uwzględnia się również równowartość deputatów lub ekwiwalenty za te deputaty.

226. Wynagrodzenie za dyżury zakładowe pełnione przez pracownice służb medycznych i weterynaryjnych wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku macierzystego w przeciętnej miesięcznej wysokości osiągniętej w okresie zatrudnienia w ciągu ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych przed miesiącem, w którym powstała prawo do zasiłku.

Przykład:

Pracownica służby medycznej pełniła dyżury zakładowe w okresie od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1983 r. i otrzymała za te dyżury wynagrodzenie. Pracownica ta urodziła dziecko 10 września 1983 r. Do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie za te dyżury ustalone przez podzielenie kwoty wynagrodzenia otrzymywanego za okres od 1 września 1982 r. do 31 marca 1983 r. (7 miesięcy) przez 12.

227. Zasady podane w ust. 194-223 stosuje się odpowiednio do zasiłku opiekuńczego.

228. 60 Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego stosuje się odpowiednie zasady podane w art. 194-204, 204 a, 204 b i 204 c, 205 pkt 4, 207-223.

229. 61 Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku wyrównawczego i pogrzebowego stosuje się odpowiednio zasady podane w ust. 194-204, 204 a, 204 b i 204 c, 205 pkt 4, 207-226.

230. W przypadku przeprowadzenia regulacji płac w okresie pobierania zasiłku wyrównawczego, podstawą wymiaru zasiłku (wynagrodzenie osiągane przed powstaniem prawa do zasiłku) przelicza się od dnia wprowadzenia tej regulacji.

231. W razie powtórnego powstania prawa do tego samego rodzaju zasiłku nie ustala się na nowo podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli przerwa między okresami pobierania zasiłku trwała krócej niż jeden miesiąc kalendarzowy - gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres trzech miesięcy, chyba że zaistnieją okoliczności, o których mowa w ust. 204.

Przykład 1:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby z dniem 20 października. Poprzednio pracownik ten był niezdolny do pracy z powodu choroby do dnia 14 września. Ponieważ przerwa w niezdolności do pracy była krótsza niż jeden miesiąc kalendarzowy podstawę wymiaru zasiłku za okres od 20 października stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie przyjęte do podstawy wymiaru zasiłku za okres do 14 września.

Przykład 2:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby z dniem 12 grudnia. W okresie od 17 listopada do 11 grudnia pracownik korzystał z zasiłku opiekuńczego. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za miesiące wrzesień, październik, listopad, a zasiłku opiekuńczego - za sierpień, wrzesień, październik.

232. W razie powtórnego powstania prawa do tego samego rodzaju zasiłku, nie ustala się na nowo podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli przerwa między okresami pobierania zasiłku trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe, gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy chyba że zainstnieją okoliczności, o których mowa w ust 204.

Przykład:

Pracownik któremu wynagrodzenie do podstawy wymiaru przyjmuje się z okresu 12 miesięcy stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i dniem 4 września. Poprzednio pracownik ten chorował w okresie od 11 czerwca do 10 lipca. W sierpniu pracownik otrzymał podwyżkę wynagrodzenia. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 4 września przyjmuje się tylko wynagrodzenie za sierpień tj. po zmianie wynagrodzenia.

232a. 62 W przypadku powstania prawa do zasiłku macierzyńskiego bezpośrednio po zasiłku chorobowym przysługującym za okres dłuższy niż z którego wynagrodzenie przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego, podstawę wymiaru tego zasiłku stanowi wynagrodzenie z miesiąca, w którym powstało prawo do zasiłku chorobowego oraz miesięcy poprzedzających, stosując odpowiednio zasady podane w ust. 201.

Zasada ta ma odpowiednie zastosowanie również do innych zasiłków.

ROZDZIAŁ  X

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH ZASIŁKÓW

Ustalanie uprawnień do zasiłków i tryb odwoławczy

233. Prawo do zasiłków i ich kwoty ustalają:

1) uspołecznione zakłady pracy oraz nie uspołecznione zakłady pracy, które na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych upoważnione są do wypłaty zasiłków - swoim pracownikom w czasie trwania ich zatrudnienia (stosunku pracy), jak i po ustaniu zatrudnienia, jeżeli niezdolność do pracy powstała w czasie trwania zatrudnienia (stosunku pracy),

2) oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - pracownikom nie uspołecznionych zakładów pracy nie upoważnionych do wypłaty zasiłków oraz pracownikom uspołecznionych zakładów pracy, którzy po- ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) stali się niezdolni do pracy.

234. W przypadku zatrudnienia pracownika w dwóch lub więcej zakładach pracy każdy z tych zakładów ustala prawo do zasiłku, z wyjątkiem zasiłku pogrzebowego i porodowego.

235. Na wniosek osoby zainteresowanej, właściwy terytorialnie ze względu na siedzibę zakładu pracy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustaleń zakładu pracy w zakresie prawa do zasiłku lub jego wysokości i wydaje decyzję z pouczeniem o przysługujących środkach odwoławczych.

236. Decyzję w przypadkach, o których mowa w ust. 91 i 175 wydaje oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w oparciu o dokumentację zakładu pracy oraz dokumenty i wyjaśnienia pracownika.

237. Przez osobę zainteresowaną, o której mowa w ust. 235, należy rozumieć pracownika oraz inną osobę uprawnioną do podjęcia wypłaty zasiłku.

238. Przed przystąpieniem do ustalenia uprawnień pracownika do zasiłku należy zbadać czy przedłożone dowody są kompletne i nie budzą zastrzeżeń, a w szczególności czy nie ma na nich śladów wymazań, wyskrobań, przeróbek lub poprawek budzących wątpliwości co do prawdziwości tego dowodu.

W razie powstania podejrzeń co do podrobienia lub sfałszowania dokumentacji, zakład pracy zobowiązany jest podjąć w trybie pilnym odpowiednie postępowanie wyjaśniające. Jeżeli dotyczy to zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy należy porozumieć się z kierownikiem zakładu służby zdrowia, którego lekarz wydał zwolnienie. Do czasu wyjaśnienia wątpliwości nie mogą być ustalone uprawnienia do zasiłku.

239. W przypadku powstania wątpliwości przy ustalaniu przez zakład pracy uprawnień do zasiłku przysługującego pracownikowi, zakład ten może zwrócić się o ustalenie tych uprawnień do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po ustaleniu uprawnień do zasiłku oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydaje wyjaśnienie lub decyzję.

240. 63 Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje zainteresowanemu odwołanie do Sądu Wojewódzkiego, Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

241. 64 Odwołanie, o którym mowa w ust. 240, wnosi się na piśmie w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub do protokołu sporządzonego przez ten oddział.

242-244. 65 (skreślone).

245. 66 Zasady i tryb postępowania odwoławczego określa ustawa z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 1989 r. nr 25, poz. 137).

Przedawnienie prawa do zasiłków

246. Roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego oraz wyrównawczego przedawnia się po upływie sześciu miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.

247. Roszczenie o wypłatę zasiłku porodowego i pogrzebowego przedawnia się po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym zaistniała okoliczność uprawniająca do tego zasiłku.

248. Poszczególne kwoty przyznanych zasiłków, nie podjętych w terminie wypłaty, przedawniają się po upływie sześciu miesięcy od dnia płatności każdej kwoty, z zachowaniem zasad podanych w ust. 249.

249. W razie, gdy niezgłoszenie roszczenia o wypłatą zasiłku w terminie sześciu miesięcy nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej - termin sześciu miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.

Przykład:

Pracownikowi w dniu 18 grudnia zmarła matka, która prowadziła z nim wspólne gospodarstwo domowe. Pracownik ten przed złożeniem roszczenia o wypłatę zasiłku pogrzebowego, stał się niezdolny do pracy z powodu gruźlicy i przebywał przez okres ponad 8 miesięcy, tj. od 5 stycznia do 15 września w zakładzie opieki zdrowotnej zamkniętej. Po zakończeniu leczenia pracownik przystąpił do pracy w dniu 16 października, a wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego po zmarłej matce złożył dopiero w dniu 20 grudnia, tj. po upływie roku od zgonu matki. Z uwagi na to, że wniosek ten został złożony w okresie krótszym niż 8 miesięcy od ustania przeszkody uniemożliwiającej zgłoszenie roszczenia, tj. od zakończenia leczenia, pracownikowi przysługuje zasiłek pogrzebowy.

250. W razie, gdy niewypłacenie zasiłku w całości lub w części było następstwem błędu zakładu pracy albo oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do zasiłku przedawnia się po upływie trzech lat od daty jego powstania.

ROZDZIAŁ  XI

WYPŁATA ZASIŁKÓW W ZAKŁADACH PRACY

Finansowanie wypłat zasiłków

251. Wypłaty:

1) zasiłków chorobowych, dokonywane pracownikom przez uspołecznione zakłady pracy, za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, w czasie trwania stosunku pracy - podlegają finansowaniu ze środków zakładu pracy przeznaczonych na wynagrodzenia,

2) zasiłków

- chorobowych po ustaniu stosunku pracy,

- opiekuńczych, macierzyńskich, porodowych, w wysokości zasiłków macierzyńskich, wyrównawczych i pogrzebowych,

- chorobowych pracownikom rolniczych spółdzielni produkcyjnych,

- chorobowych adwokatom - członkom zespołów adwokackich,

- dokonywane przez oddziały ZUS,

podlegają finansowaniu za środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

252. Wypłaty zasiłków chorobowych pracownikom skierowanym do pracy za granicą - w przypadkach określonych w ust. 75 i 76 - finansowane są ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - w przypadkach podanych w ust. 77, finansowane są ze środków zakładu pracy przeznaczonych na wynagrodzenia.

253. 67 Wypłaty zasiłków dokonywane przez zakłady pracy, a podlegające finansowaniu ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zakłady rozliczają z właściwym oddziałem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w trybie unormowanym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 listopada 1987 r. w sprawie zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego oraz składek na to ubezpieczenie (Dz. U. nr 37, poz. 211, zm. z 1988 r. nr 36, poz. 284) oraz instrukcją nr 3 Prezesa zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 kwietnia 1988 r. w sprawie zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez uspołecznione zakłady pracy (Dz. Urz. ZUS nr 5, poz. 9).

Dokonywanie wypłaty zasiłków

254. Wypłaty zasiłków dokonują zakłady pracy w przypadkach określonych w ust. 233 pkt 1 oraz oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przypadkach określonych w ust. 233 pkt 2.

255. W przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest równocześnie w dwóch lub więcej zakładach pracy, każdy z zakładów pracy dokonuje wypłaty zasiłków również w razie wypłaty zasiłków z tytułu wypadku przy pracy (ust. 45). Zasada ta nie dotyczy zasiłku porodowego i pogrzebowego, które wypłacane są przez jeden wybrany przez pracownika zakład pracy.

256. Uspołecznione zakłady pracy wypłacające zasiłki wykonują również wszystkie czynności techniczne związane z wypłatą, jak np. obliczanie zasiłków, sporządzanie list wypłat, dokonywanie wszelkich potrąceń z wypłacanych zasiłków, prowadzenie ewidencji i dokumentacji wypłaconych zasiłków.

257. W przypadku stwierdzenia, że uprawnienia pracownika do zasiłku ustały lub uprawnienia takie w ogóle nie istniały, wstrzymuje się dalszą wypłatę zasiłku.

258. Po zbadaniu uprawnień pracownika do danego rodzaju zasiłku i ustaleniu podstawy wymiaru tego zasiłku oraz stwierdzeniu, że dowody wymagane do wypłaty zasiłku są kompletne i nie budzą zastrzeżeń oblicza się kwotę należnego zasiłku.

259. Końcówki kwoty zasiłków przypadających do wypłaty wyrażone w groszach zaokrągla się do pełnego złotego w górę - jeżeli końcówka wynosi co najmniej 50 groszy, w dół - jeżeli końcówka jest mniejsza niż 50 groszy.

260. Obliczone do wypłaty kwoty zasiłków wpisuje się w odpowiednie rubryki dowodów, na podstawie których zasiłki te zostały ustalone do wypłaty, a mianowicie:

1) do Części III zwolnienia lekarskiego (druk Mz L-4a) w przypadku zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych,

2) do części II wniosku w sprawie wypłacenia zasiłku pogrzebowego (druk ZUS Z-12) w przypadku zasiłków pogrzebowych,

3) na odwrotnej stronie zaświadczenia o wysokości zarobków w przypadku zasiłków wyrównawczych.

Kartoteka zasiłkowa

261. Przed pierwszą wypłatą zasiłku, zakłada się dla każdego pracownika kartę zasiłkową (druk ZUS Z-17), w której dokonuje się bieżąco odpowiednich wpisów przy każdej wypłacie zasiłku.

262. Karta zasiłkowa jest ewidencją wypłaconych danemu pracownikowi zasiłków, ma zapobiegać wypłatom zasiłków ponad ustawowy okres zasiłkowy i służy do zliczania poszczególnych okresów niezdolności do pracy.

263. W celu ustalenia wysokości zasiłku chorobowego wpisuje się w karcie zasiłkowej, w prawym górnym rogu okres zatrudnienia pracownika, poświadczony przez służbę pracowniczą zakładu pracy.

264. Na podstawie wykazu sporządzonego przez służbę pracowniczą zakładu pracy w oparciu o posiadane dokumenty, w karcie zasiłkowej wpisuje się okres (od-do), w którym pracownikowi zmniejsza się wysokość zasiłku chorobowego i opiekuńczego o 25%.

265. Karty zasiłkowe ułożone alfabetycznie lub w innym układzie stosowanym w zakładzie pracy stanowią kartotekę zasiłkową.

Listy wypłat zasiłków

266. Wypłaty zasiłków dokonuje się w sposób następujący:

1) Zasiłki chorobowe finansowane ze środków zakładu pracy - wypłaca się na listach płatniczych ZUS z adnotacją "zasiłki ze środków zakładu pracy".

2) Zasiłki finansowane ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypłaca się na odrębnych listach płatniczych ZUS.

3) Zasiłki, o których mowa w pkt 1 i 2 mogą być wypłacane również na listach wypłat wynagrodzenia pod warunkiem, że są one wyodrębnione w oddzielnej rubryce umieszczonej w stosowanym formularzu list płac po rubryce "razem płace brutto", oraz, że wypłacane są one w ten sposób stale i jednolicie w stosunku do wszystkich pracowników.

267. Obliczone do wypłaty zasiłki wpisuje się:

- zasiłki chorobowe do odpowiednich rubryk listy płatniczej ZUS Z-18 lub Z-18a, bądź listy płac,

- zasiłki macierzyńskie, porodowe i pogrzebowe - do odpowiednich rubryk listy płatniczej ZUS Z-19, bądź listy płac,

- zasiłki opiekuńcze i zasiłki wyrównawcze do odpowiednich rubryk listy płatniczej ZUS Z-19a, bądź listy płac,

- zasiłki opiekuńcze z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, wpisuje się w rubryce 4 listy płatniczej ZUS Z-19a dotyczącej zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14.

268. Wypłata zasiłków dokonywana jest według list, o których mowa w ust. 267. Listę płatniczą wypełnia się atramentem lub długopisem. Listom tym nadaje się oddzielną ciągłą numerację, rozpoczynającą się od liczby 1 w każdym roku kalendarzowym - osobno do list płatniczych zasiłków chorobowych, osobno dla list płatniczych zasiłków macierzyńskich, porodowych i pogrzebowych oraz osobno dla list płatniczych zasiłków opiekuńczych i wyrównawczych. Oddzielną numerację w myśl powyższych zasad prowadzi się dla list płatniczych zasiłków wypłacanych ze środków zakładu pracy (ust. 266 pkt 1 i 3).

269. Podstawę wpisów do list płatniczych stanowią dokumenty indywidualne zawierające obliczenie zasiłku (ust. 260).

270. Przed dokonaniem wpisów do listy (ust. 267) zakład pracy obowiązany jest sprawdzić, czy obliczona kwota zasiłku przysługuje pracownikowi w pełni, czy nie należy z niej dokonać potrąceń. Na listę wpisuje się kwotę zasiłku pomniejszoną o dokonane potrącenia.

271. Wszystkie pozycje listy płatniczej powinny być wypełnione dokładnie i czytelnie oraz sprawdzone przed wypłatą pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym.

272. Sprawdzoną listę płatniczą zatwierdzają i podpisują do wypłaty kierownik i główny księgowy zakładu pracy tub upoważnieni przez nich pracownicy. Lista ta jest podstawą do pobrania gotówki na wypłatę zasiłków.

273. Listy płatnicze zasiłków wypłacanych ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowią podstawę do rozliczenia się z oddziałem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

274. Listy płatnicze zasiłków chorobowych wypłacanych ze środków zakładu pracy nie stanowią podstawy do rozliczenia z oddziałem ZUS.

Dokonywanie potrąceń i należnych zasiłków

275. Zakład pracy potrąca pracownikowi z przysługującego do wypłaty zasiłku:

1) bezpodstawnie dokonane wypłaty zasiłku z winy pracownika lub z przyczyn podanych w ust. 79, 82, 83 i 173 nawet bez jego zgody, jednakże - tylko do wysokości 1/2 tej kwoty,

2) 68 - egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych świadczenia alimentacyjne do wysokości 3/5 przypadającej do wypłaty kwoty zasiłku a inne należności do wysokości 1/4.

Wolna od potrąceń jest kwota zasiłku odpowiadająca:

- 80% kwoty najniższej emerytury (aktualnie 4.000 zł) - w przypadku świadczeń alimentacyjnych,

- 100% kwoty najniższej emerytury (aktualnie 5.000 zł) - w przypadku innych należności.

276. Dokonywanie innych potrąceń wymaga uprzedniej pisemnej zgody pracownika (np. wkładów mieszkaniowych na PKO, składek z tytułu członkowstwa w związku zawodowym).

277. Nie należy potrącać z należnego zasiłku opłaty pocztowej w przypadku przesłania pracownikowi zasiłku za pośrednictwem poczty.

278. Zakład pracy może potrącić bez zgody pracownika, z przysługującego mu wynagrodzenia, bezpodstawnie dokonane wypłaty zasiłku z winy pracownika lub z przyczyn podanych w ust. 79, 82, 83 i 173 tylko w trybie egzekucji administracyjnej.

279. Decyzja oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w sprawie zwrotu bezpodstawnie pobranych zasiłków, stanowi tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Terminy wypłat zasiłków i osoby uprawnione do ich podejmowania

280. 69 Zasiłki chorobowe, macierzyńskie i porodowe oraz zasiłki opiekuńcze i wyrównawcze zakłady pracy wypłacają w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień.

281. 70 Zasiłki, o których mowa w ust. 280, oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypłacają bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień.

282. 71 Zasiłki porodowe i pogrzebowe wypłacane są niezwłocznie po złożeniu wniosku wraz z wymaganymi dowodami. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień.

283. Uprawnioną do podejmowania zasiłków jest osoba, której zasiłki te przysługują lub osoba przez nią upoważniona albo osoba, do której rąk wypłaca się wynagrodzenie pracownika.

284. Jeżeli pracownik przebywa w zakładzie lecznictwa zamkniętego, uprawnionym do podejmowania zasiłków jest jego współmałżonek lub osoba sprawująca opiekę nad jego dziećmi.

285. W razie śmierci pracownika, przed zgłoszeniem roszczenia o zasiłek albo przed podjęciem należnego zasiłku, osobami uprawnionymi do zgłoszenia roszczenia o zasiłek i podjęcia zasiłku są osoby, uprawnione do podjęcia wynagrodzenia pracownika.

Kasowanie i przechowywanie dokumentów zasiłków po wypłacie

286. Po wypłacie zasiłku umieszcza się pieczątkę napis "wypłacone dnia ..." w zależności od rodzaju zasiłku: np. w części III zwolnienia lekarskiego (druk Mz L-4a), na wniosku w sprawie zasiłku pogrzebowego (druk ZUS Z-12) lub na zastępczej asygnacie zasiłkowej (druk ZUS Z-7).

287. Po wypłacie dokumenty zasiłkowe układa się według pozycji w liście płatniczej i przechowuje się razem z listami płatniczymi według kolejnych numerów tych list.

288. Zwolnienia lekarskie, na podstawie których nie wypłacono zasiłku, kasuje się przez przekreślenie atramentem lub długopisem w części III i przechowuje się we właściwej komórce w zakładzie pracy.

Odpowiedzialność za wypłatę zasiłków

289. Za prawidłowość i terminowość wypłaty zasiłków w zakładzie pracy odpowiedzialny jest kierownik zakładu pracy i główny księgowy, do obowiązków których należy w szczególności:

1) ustalenie odpowiedniej organizacji wykonywania zadań w zakresie wypłaty zasiłków i zapewnienie odpowiedniej obsady osobowej dla sprawnej obsługi pracowników,

2) powierzenie prac związanych z wypłatą zasiłków pracownikom posiadającym odpowiednie kwalifikacje,

3) systematyczne nadzorowanie, kontrolowanie i doszkalanie pracowników wypłacających zasiłki,

4) przestrzeganie, aby pracownicy, którzy ustalają uprawnienia do wypłaty zasiłków i sporządzają listy płatnicze, nie dokonywali wypłaty zasiłków,

5) dopilnowanie, aby zarządzenia pokontrolne wydane przez organ kontrolny oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych były wykonywane terminowo, w całości i dokładnie.

290. Za niewykonanie tych obowiązków kierownik zakładu pracy i główny księgowy jest odpowiedzialny dyscyplinarnie i finansowo, a w razie wykrycia rażącego niedbalstwa lub nadużycia odpowiada na podstawie przepisów prawa karnego.

291. Zasiłki wpłacone nieprawnie przez zakład pracy obciążają ten zakład i nie mogą być potrącone z należnych składek na ubezpieczenie społeczne.

Wypłata zasiłków za okres niezdolności do pracy udokumentowanej po sporządzeniu list płac

292. W przypadku, gdy pracownik udokumentował okres niezdolności do pracy po sporządzeniu listy płac lub po dokonaniu wypłaty wynagrodzenia, kwotę wynagrodzenia wypłaconą za okres tej niezdolności potrąca się za zgodą pracownika przy wypłacie wynagrodzenia za następny miesiąc, a kwotę zasiłku za ten okres wypłaca się na liście płatniczej zasiłków.

W razie braku zgody pracownika na dokonanie potrącenia należy poinformować go, że wynagrodzenie wypłacone za okres niezdolności do pracy jest nienależnym świadczeniem podlegającym zwrotowi w drodze postępowania sądowego, które może obciążyć pracownika dodatkowymi kosztami.

Przykład:

Pracownik był niezdolny do pracy od 23 do 26 lipca. Listę płac sporządzono w jego zakładzie pracy 20 lipca, w dniu 28 lipca podjął wynagrodzenie za cały miesiąc, w tym również za okres niezdolności do pracy. Wobec tego przy wypłacie wynagrodzenia za miesiąc sierpień zakład pracy dokona potrącenia wynagrodzenia za okres 23-26 lipca (4 dni) i następnie dokona wypłaty zasiłku chorobowego za te dni.

293. W razie, gdy pracownik jest nadal niezdolny do pracy i nie przysługuje mu wynagrodzenie za następny miesiąc, potrącenia wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy, o której mowa w ust. 292 dokonują się za zgodą pracownika z zasiłków przy najbliższej wypłacie.

294. W przypadku podanym w ust. 293 potrącenia zasiłku chorobowego płatnego ze środków zakładu pracy dokonuje się tylko z należnej kwoty zasiłku chorobowego płatnego ze środków zakładu pracy, a zasiłku płatnego ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych -tylko z zasiłku płatnego ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Kontrola prawidłowości wypłat zasiłków

295. Kontrolę prawidłowości wykonywania przez zakłady pracy wszelkich czynności w zakresie wypłat zasiłków przeprowadza Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz jego oddziały.

296. Kontrolę, o której mowa w ust. 295 mogą przeprowadzać resortowe organy kontroli oraz inne organy kontroli funkcjonalnej lub instytucjonalnej.

297. Zakład pracy obowiązany jest przedstawić do wglądu wszystkie dokumenty, dotyczące zasiłków wypłacanych ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jak i ze środków zakładu pracy, organom kontrolnym, o których mowa w ust. 295 i 296.

ROZDZIAŁ  XII

DOKUMENTACJA I DOWODY WYMAGANE DO WYPŁATY ZASIŁKÓW

Dokumentacja w zakładzie pracy

298. Dokumentację zasiłkową w zakładzie pracy stanowią:

1) dokumenty będące w posiadaniu zakładu pracy, który zobowiązany jest do wypłaty zasiłków, lub któremu oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powierzył ich wypłatę,

2) dowody i dokumenty składane przez pracownika lub przez inną osobę,

3) 72 decyzje oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyroki sądu.

299. Na podstawie dokumentacji będącej w posiadaniu zakładu pracy stwierdza się między innymi:

1) rodzaj umowy o pracę,

2) przepracowanie okresu wyczekiwania w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na okres próbny, na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy,

3) okres zatrudnienia, od którego zależna jest wysokość zasiłku chorobowego,

4) okoliczności powodujące zmniejszenie wysokości zasiłku chorobowego i opiekuńczego o 25%,

5) wysokość i składniki wynagrodzenia przyjmowane do podstawy wymiaru zasiłków,

6) okres pobierania zasiłków,

7) prawidłowość wykorzystywania zwolnień od pracy.

300. Dokumentację stanowi również kartoteka zasiłkowa prowadzona w myśl zasad podanych w ust. 261-265.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku chorobowego

301. 73 Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy, przymusowej hospitalizacji z przyczyn przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych oraz za okres leczenia nałogu alkoholizmu a także leczenia zależności od środków odurzających lub psychotropowych - jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na druku Mz-L-4a - zwane dalej "zwolnieniem lekarskim", a w przypadku niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych - decyzja właściwego inspektora sanitarnego.

302. Dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego za czas niezdolności do pracy w okresie ciąży jest dowód wymieniony w ust. 301 z adnotacją lekarską stwierdzającą stan ciąży.

W przypadku braku adnotacji wymagane jest zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży. Zaświadczenie to stanowi dowód do wypłaty 100% zasiłków chorobowych w okresie tej samej ciąży.

303. Zwolnienie lekarskie, o którym mowa w ust. 301 oraz zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w ust. 302 wystawia właściwy w myśl obowiązujących przepisów, zakład służby zdrowia lub właściwy organ służby zdrowia.

304. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego osobie tymczasowo aresztowanej (ust. 21) jest zaświadczenie więziennej służby zdrowia, zawierające:

1) imię i nazwisko, aresztowanego,

2) datę urodzenia,

3) miejsce stałego zamieszkania,

4) miejsce zatrudnienia przed aresztowaniem,

5) numer statystyczny choroby,

6) liczbę dni niezdolności do pracy (od .... do ...).

Nie dotyczy to osób przebywających w psychiatrycznych zakładach służby zdrowia na podstawie postanowienia sądu lub prokuratury, dla których zwolnienie lekarskie wystawia się na druku Mz L-4a.

305. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego pracownikowi, który w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby leczy się w uzdrowisku jest:

1) w przypadku leczenia w sanatorium przeciwgruźliczym - zwolnienie lekarskie wystawione przez przychodnię przeciwgruźliczą lub sanatorium przeciwgruźlicze,

2) w przypadku leczenia w pozostałych sanatoriach, gdy okres leczenia przekracza okres urlopu wypoczynkowego lub gdy leczenie przyznane zostało poza urlopem wypoczynkowym - zwolnienie lekarskie wystawione przez właściwego lekarza - konsultanta,

3) w przypadku pobytu na wczasach leczniczych, gdy okres pobytu przekracza okres urlopu wypoczynkowego - zwolnienie lekarskie wystawione przez lekarza - konsultanta do spraw lecznictwa uzdrowiskowego,

4) w przypadku leczenia w szpitalu uzdrowiskowym - zwolnienie lekarskie wystawione przez ten szpital,

5) w przypadku leczenia w sanatorium, jeżeli potrzeba przeprowadzenia leczenia pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy, chorobą zawodową, zagrożeniem chorobą zawodową lub chorobą mającą związek ze szczególnymi warunkami pracy lub służby - zwolnienie lekarskie wystawione przez właściwą komisję kwalifikacyjną,

6) w przypadku leczenia w prewentorium, jeżeli potrzeba przeprowadzenia leczenia pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy, chorobą zawodową, zagrożeniem chorobą zawodową lub chorobą mającą związek ze szczególnymi warunkami pracy lub służby, a pracownikowi pozostał do wykorzystania jedynie urlop dodatkowy, w wymiarze krótszym od okresu leczenia - zwolnienie lekarskie wystawione przez właściwego lekarza - konsultanta.

7) w przypadku leczenia sanatoryjnego inwalidy wojennego*) - zwolnienie lekarskie wystawione przez odpowiedniego lekarza - konsultanta.

______

*) Zgodnie z ustawą z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tekst jednolity D. U. z 1981 r. nr 13, poz. 68).

306. 74 Dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, która wystąpiła bezpośrednio po tym wypadku jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy zawierające adnotację zakładu pracy o treści: "wypadek przy pracy.... Prot. powypad nr .... z dnia ....". Adnotacji takiej dokonuje się na podstawie protokółu powypadkowego. Protokół ten zarówno w uspołecznionym jak i nie uspołecznionym zakładzie pracy sporządza się zgodniej z postanowieniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 1974 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 55, poz. 244).

307. Jeżeli niezdolność do pracy będąca następstwem wypadku przy pracy wystąpiła nie bezpośrednio po wypadku lecz w okresie późniejszym dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy zawierające adnotację "wypadek przy pracy", sporządzoną przez lekarza na podstawie wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej pracownika, dokonanego w sposób podany w ust. 46.

308. Dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, zawierające adnotację zakładu pracy o treści: "wypadek w drodze do pracy lub z pracy karta wypadku nr .... z dnia ....". Adnotacji takiej dokonuje zakład pracy na podstawie karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy sporządzonej w myśl instrukcji stanowiącej załącznik do zarządzenia nr 8 Prezesa ZUS z dnia 9 marca 1976 r. (Dz. Urz. ZUS nr 4, poz. 12).

309. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy zawierające adnotację zakładu pracy o treści "Choroba zawodowa - dec. z dnia .... znak ....". Adnotacji tej dokonuje zakład pracy na podstawie decyzji wydanej przez właściwego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, a w stosunku do pracowników kolejowych - okręgowego inspektora sanitarnego Polskich Kolei Państwowych.

310. W przypadku czasowej niezdolności do pracy pracownika, u którego dawniej stwierdzono chorobę zawodową, dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego jest zaświadczenie czasowej niezdolności do pracy, zawierające adnotację "choroba zawodowa". Adnotacji tej dokonuje lekarz wystawiający zaświadczenia na podstawie posiadanej dokumentacji dotyczącej choroby zawodowej lub na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej, dokonanego w sposób podany w ust. 46.

311. Dowodem wymaganym do wypłaty 100% zasiłku chorobowego z tytułu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej jest zaświadczenie wydane przez właściwe organa wojskowe.

312. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy z powodu choroby przebytej w czasie przejściowego pobytu za granicą jest zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza oraz opatrzone datą wystawienia i wyraźnym podpisem, zawierające rozpoznanie choroby, która spowodowała niezdolność do pracy oraz określające początkową i końcową datę tej niezdolności, złożone przed upływem 3 dni od dnia powrotu z zagranicy.

313. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy z powodu choroby przebytej w czasie rejsu turystycznego na polskim statku morskim jest:

1) zaświadczenie lekarza zatrudnionego na polskim statku,

2) w przypadku braku lekarza - wypis z księgi okrętowej prowadzonej przez kapitana statku.

314. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 312 oraz wypis, o którym mowa w ust. 313 pkt 2 powinny być pozytywnie zaopiniowane pod względem lekarskim przez kierownika przychodni przyzakładowej lub międzyzakładowej, a jeżeli zakład pracy nie jest objęty opieką zdrowotną takiej przychodni - przez kierownika przychodni lub ośrodka zdrowia, w którym pracownik uzyskuje świadczenia lecznicze. Zaświadczenie winno być opiniowane przez służbę zdrowia wtedy, gdy pracownik powrócił już do kraju i istnieje możliwość sprawdzenia badaniem jego stanu zdrowia.

315. W przypadku konieczności przetłumaczenia zaświadczenia, o którym mowa w ust. 312 pracownik występujący o uznanie czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby przebytej za granicą powinien przedłożyć to zaświadczenie przetłumaczone i uwierzytelnione.

316. W przypadku wyjazdu za granicę w ramach skierowania przez właściwą jednostkę kierującą, przetłumaczenia i uwierzytelnienia zaświadczenia powinna dokonać pracownikowi jednostka kierująca.

317. Jeżeli jednostka kierująca nie ma możliwości dokonać czynności, o których mowa w ust. 316, a także w wypadkach wyjazdów prywatnych, pracownik powinien przedłożyć zaświadczenie przetłumaczone i uwierzytelnione przez tłumacza przysięgłego lub inną upoważnioną osobę.

318. W przypadku zagubienia przez pracownika zwolnienia lekarskiego dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego jest wypis z kopii zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy, wystawiony na wniosek pracownika przez właściwy zakład służby zdrowia, który wydał zagubione zwolnienie lekarskie.

319. W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo chorobą zawodową, dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku chorobowego bez okresu wyczekiwania dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy - są dowody wymienione w ust. 306-310, a w przypadku niemożności wykonywania pracy z przyczyn innych niż przymusowa hospitalizacja przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych - decyzja właściwego wojewódzkiego (terenowego) lub portowego inspektora sanitarnego, a w przypadku przymusowej hospitalizacji zwolnienie lekarskie na druku Mz L-4a.

320. Niezależnie od zwolnienia lekarskiego, dowodami wymaganymi od pracownika do wypłaty zasiłku chorobowego, wypłacanego przez oddział ZUS, po ustaniu zatrudnienia (stosunku pracy) są:

1) zaświadczenie zakładu pracy lub świadectwo pracy stwierdzające datę ustania zatrudnienia (stosunku pracy), względnie przedłożony do wglądu dowód osobisty lub legitymacja ubezpieczeniowa z aktualnym wpisem stwierdzającym ustanie zatrudnienia (stosunku pracy),

2) odpis karty zasiłkowej pracownika,

3) zaświadczenie zakładu pracy o wysokości wynagrodzenia pracownika z okresu przyjmowanego do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz

4) zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w przypadku o którym mowa w ust. 302.

321. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku chorobowego, w przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu stwierdzenia nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej, niezależnie od decyzji, o której mowa w ust. 301, jest zaświadczenie właściwego organu zatrudnienia stwierdzające, że pracownik zgłosił się do tego organu w ciągu 7 dni od rozwiązania umowy o pracę po skierowanie do pracy, a organ zatrudnienia nie miał możliwości skierowania go do pracy odpowiadającej posiadanym przez niego kwalifikacjom zawodowym lub pracy, do której może być przyuczony.

322. Jeżeli dokumenty osobowe przedłożone przez nowozatrudnionego pracownika, który zmienił miejsce pracy, nie zawierają adnotacji o okolicznościach uzasadniających zmniejszenie przez okres jednego roku zasiłku chorobowego i opiekuńczego o 25% - zakład pracy okoliczności te powinien ustalić na podstawie informacji uzyskanych z poprzedniego miejsca zatrudnienia danego pracownika.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku wyrównawczego

323. Dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku wyrównawczego w przypadku podjęcia pracy z obniżonym wynagrodzeniem w tym samym lub innym zakładzie pracy w związku ze stwierdzeniem nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej są:

1) decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego oraz

2) zaświadczenie zakładu pracy o wysokości wynagrodzenia przed powstaniem prawa do zasiłku i o wysokości obecnego comiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

324. Dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku wyrównawczego za okres rehabilitacji zawodowej przeprowadzanej w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej albo w zakładzie pracy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, są:

1) orzeczenie o potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej wydane przez wojewódzką przychodnię przemysłową lub inny zakład służby zdrowia upoważniony przez tę przychodnię do wydania takiego orzeczenia albo orzeczenie wydane przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,

2) zaświadczenie zakładu pracy o wysokości wynagrodzenia przed powstaniem prawa do zasiłku i o wysokości obecnego comiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku porodowego

325. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku porodowego w czasie trwania zatrudnienia (stosunku pracy) jest skrócony odpis aktu urodzenia z adnotacją "służy do wypłaty zasiłku" opatrzony pieczęcią USC i podpisem urzędnika.

325a. 75 W przypadku gdy dziecko posiada obywatelstwo obce, dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku porodowego jest akt urodzenia wystawiony przez zagraniczny urząd, przetłumaczony i uwierzytelniony oraz oświadczenie matki dziecka, że nie otrzymała za granicą świadczenia z tytułu urodzenia dziecka.

326. W razie urodzenia dziecka przez niepracującą żonę pracownika, dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku porodowego jest poza dowodem, o którym mowa w ust. 325, oświadczenie pracownika stwierdzające, że żona pozostaje z nim we wspólnocie małżeńskiej.

327. W przypadku urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w okresie ciąży z powodu likwidacji zakładu pracy lub z naruszeniem przepisów prawa, dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku porodowego są skrócony odpis aktu urodzenia z adnotacją "służy do wypłaty zasiłku", a ponadto dowody niezbędne do uzyskania zasiłku macierzyńskiego, wymienione w ust. 332 pkt 1 i 2 albo 333 pkt 1.

328. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku porodowego, w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, jest zaświadczenie sądu stwierdzające fakt wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka oraz zawierające datę jego urodzenia.

329. Wysokość zasiłku porodowego ustala się na podstawie dokumentacji dotyczącej zasiłków rodzinnych lub innej dokumentacji, będącej w posiadaniu zakładu pracy, na podstawie której można ustalić wysokość zasiłku porodowego.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku macierzyńskiego

330. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego w razie urodzenia dziecka jest zwolnienie lekarskie określające przewidywaną datę porodu lub datę odbytego porodu.

331. W przypadku urodzenia dziecka w czasie przejściowego pobytu za granicą dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest:

1) zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza oraz opatrzone datą wystawienia i wyraźnym podpisem, zawierające datę odbytego porodu, albo

2) akt urodzenia wydany przez urząd zagraniczny lub wydany w Polsce na podstawie tego aktu skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

332. 76 W przypadku, gdy poród nastąpił po ustaniu zatrudnienia, a rozwiązanie umowy w okresie ciąży nastąpiło z powodu likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy, oprócz zwolnienia lekarskiego, o którym mowa w ust. 330 dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są ponadto:

1) zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia (stosunku pracy),

2) zaświadczenie stwierdzające zwolnienie z pracy z powodu likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy, datę tej likwidacji oraz wysokość wynagrodzenia z okresu, który przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego,

3) wyciąg z aktu urodzenia dziecka lub wpis w dowodzie osobistym o urodzeniu się dziecka.

333. W razie, gdy poród nastąpił po ustaniu zatrudnienia z powodu rozwiązania umowy o pracę w okresie, ciąży z naruszeniem przepisów prawa, oprócz zwolnienia lekarskiego oraz świadectwa lekarskiego, o których mowa w ust. 330 i 332 pkt 1 dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są ponadto:

1) zaświadczenie zakładu pracy stwierdzające, że pracownica otrzymała z tego tytułu odszkodowanie oraz wysokość wynagrodzenia z okresu, który przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego,

2) wyciąg z aktu urodzenia dziecka lub wpis w dowodzie osobistym o urodzeniu się dziecka.

334. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego, w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia jest zaświadczenie sądu stwierdzające fakt wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka oraz zawierające datę jego urodzenia.

335. 77 Dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, w przypadku rozwiązania umowy o pracę w okresie ciąży z powodu likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy i niemożności zapewnienia innego zatrudnienia są:

1) 78 zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w czasie rozwiązania umowy o pracę

2) zaświadczenie zakładu pracy stwierdzające zwolnienie z pracy z powodu likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy, datę tej likwidacji oraz wysokość wynagrodzenia z okresu, który przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego,

3) zaświadczenie właściwego organu zatrudnienia o niemożności zapewnienia zatrudnienia.

336. Dowodami wymaganymi do wypłaty ojcu dziecka zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, w przypadku śmierci matki dziecka są:

1) wyciąg z aktu urodzenia dziecka, skrócony odpis aktu urodzenia lub wpis w dowodzie osobistym,

2) wyciąg z aktu zgonu matki.

337. Dowodem wymaganym do uzyskania zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego przez osoby, o których mowa w ust. 151, oprócz dowodów wymienionych w ust. 336 jest oświadczenie tej osoby, stwierdzające, z jakich przyczyn ojciec dziecka nie może sprawować opieki oraz dokument stwierdzający fakt zatrudnienia ojca dziecka.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku opiekuńczego

338. Do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny, dowodem wymaganym jest zwolnienie lekarskie.

339. W przypadku sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny pozostającym we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem tylko w okresie choroby, poza dowodami o których mowa w ust. 338, dowodem wymaganym do uzyskania zasiłku opiekuńczego jest oświadczenie pracownika o pozostawaniu we wspólnym gospodarstwie domowym przez okres choroby.

340. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny w czasie przejściowego pobytu za granicą jest zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza oraz opatrzone datą wystawienia i wyraźnym podpisem, zawierające rozpoznanie choroby, która spowodowała konieczność sprawowania opieki oraz określające początkową i końcową datę tej choroby.

Zaświadczenie to powinno być pozytywnie zaopiniowane pod względem lekarskim, przez kierownika przychodni lub ośrodka zdrowia, w którym dziecko lub inny członek rodziny uzyskuje świadczenia lecznicze.

341. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 jest w przypadku:

1) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza - pisemne oświadczenie pracownika, stwierdzające okres zamknięcia tej placówki,

2) izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej - decyzja państwowego inspektora sanitarnego zarządzająca izolację,

3) porodu małżonki pracownika stale opiekującej się dzieckiem - zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie stwierdzające okres, w którym jest ona niezdolna do sprawowania opieki,

4) choroby małżonka pracownika stale opiekującego się dzieckiem - zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie, stwierdzające okres choroby uniemożliwiającej sprawowanie opieki,

5) pobytu małżonka pracownika stale opiekującego się dzieckiem w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej - zaświadczenie lekarskie wystawione przez ten zakład na zwykłym blankiecie stwierdzające okres pobytu.

342. Zasady zawarte w ust. 341 pkt 3-5 stosuje się również w razie choroby, porodu lub pobytu w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej matki dziecka pozostającej w nieformalnym związku małżeńskim z pracownikiem i prowadzącej z nim wspólne gospodarstwo domowe.

343. W przypadkach określonych w ust. 338 i 341 ponadto dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego jest pisemne oświadczenie pracownika stwierdzające, że nie ma innego domownika mogącego w tym czasie zapewnić opiekę. Oświadczenia tego nie składa matka sprawująca opiekę nad chorym dzieckiem do lat 2.

344. W razie, gdy oboje rodzice dziecka są zatrudnieni lub gdy pracownik zmienił w danym roku kalendarzowym zakład pracy, oświadczenie o którym mowa w ust. 343 powinno ponadto zawierać stwierdzenie, czy w danym roku kalendarzowym współmałżonek lub pracownik pobierał zasiłek opiekuńczy, jeśli tak to za ile dni z tytułu opieki nad dzieckiem (dziećmi), a za ile z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny.

345. Pracownik ubiegający się po raz pierwszy w roku kalendarzowym o zasiłek opiekuńczy składa oświadczania, o których mowa w ust. 343 i 344 według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do niniejszej instrukcji.

346. W celu ustalenia uprawnień do zasiłku opiekuńczego w przypadku pracy wielozmianowej współmałżonka - pracownik ubiegający się o zasiłek powinien złożyć dodatkowe oświadczenie według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do niniejszej instrukcji.

Jeżeli harmonogram pracy zmianowej jest cykliczny, wymienione oświadczenie może obejmować dłuższe okresy np. kwartalne.

347. Pracownik ubiegający się ponownie o zasiłek opiekuńczy nie składa ponownych oświadczeń z zastrzeżeniem postanowień ust. 346 i 348.

348. W razie zmiany okoliczności mających wpływ na uprawnienia do zasiłku opiekuńczego, pracownik zobowiązany jest uaktualnić złożone oświadczenia.

349. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14, przez ojca, gdy matka dziecka przebywa poza miejscem zamieszkania lub nie może sprawować opieki z powodu choroby lub porodu jest:

1) zwolnienie lekarskie,

2) oświadczenie pracownika (ojca), że matka dziecka nie może sprawować opieki z powodu:

- pobytu poza miejscem zamieszkania, albo

- choroby lub porodu.

350. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 przez ojca, gdy matka dziecka przebywa poza miejscem zamieszkania lub nie może sprawować opieki z powodu choroby lub porodu jest:

1) oświadczenie pracownika (ojca), że matka przebywa poza miejscem zamieszkania, albo

2) zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie o niemożności sprawowania przez matkę dziecka opieki z powodu choroby lub porodu.

351. Dowodem wymaganym do wypłaty pracownicy zasiłku opiekuńczego bez stosowania zmniejszenia go o 25% jest świadectwo lekarskie stwierdzające stan ciąży.

Dowody wymagane do wypłaty zasiłku pogrzebowego

352. Dowodami wymaganymi do wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłym pracowniku są:

1) wniosek w sprawie wypłacenia zasiłku pogrzebowego na druku ZUS Z-12,

2) wyciąg z aktu zgonu,

3) rachunki poniesionych kosztów pogrzebu (oryginały).

353. W przypadku pokrycia kosztów pogrzebu pracownika przez Państwo lub zakład pracy, poza dowodami wymienionymi w ust. 352 pkt 1 i 2 do wypłaty zasiłku pogrzebowego wymagany jest ponadto odpis decyzji właściwego organu państwowego w sprawie urządzenia pogrzebu na koszt Państwa lub zaświadczenie zakładu pracy o pokryciu kosztów pogrzebu.

354. W razie śmierci pracownika, który pobierał emeryturę lub rentę wypłacaną przez ZUS, jego oddziały lub Biuro Rent Kolejowych, do wypłaty zasiłku pogrzebowego z tytułu zatrudnienia wymagane jest, poza dowodami wymienionymi w ust. 352 lub 353, zaświadczenie organu wypłacającego emeryturę lub rentę, że zasiłek pogrzebowy nie został przez niego wypłacony.

355. Do wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłym członku rodziny pracownika, dowodami wymaganymi są:

1) wniosek w sprawie wypłacenia zasiłku pogrzebowego na druku ZUS Z-12,

2) wyciąg z aktu zgonu,

3) rachunki poniesionych kosztów pogrzebu (oryginały).

356. W przypadku poniesienia przez pracownika kosztów pogrzebu dziecka martwo urodzonego lub niezdolnego do życia, zamiast wyciągu z aktu zgonu wymagane jest zaświadczenie lekarza lub położnej stwierdzające, że dziecko urodziło się martwe lub niezdolne do życia, wystawione na formularzu Mz.K 10-a lub Mz-K-10-b, albo wyciąg aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.

357. Pracownik, który pokrył koszty pogrzebu członka rodziny pracownika, do którego utrzymania przyczyniał się, do uzyskania zasiłku pogrzebowego poza dowodami wymienionymi w ust. 355 obowiązany jest złożyć oświadczenie stwierdzające przyczynianie się do utrzymania zmarłego członka rodziny.

358. W razie pokrycia kosztów pogrzebu członka rodziny pracownika przez Państwo, poza dokumentami wymienionym w ust. 355 pkt 1 i 2 do wypłaty zasiłku pogrzebowego wymagany jest ponadto odpis decyzji właściwego organu państwowego w sprawie urządzenia pogrzebu na koszt Państwa.

359. W przypadku gdy pracownikowi pobierającemu emeryturę lub rentę, o której mowa w ust. 354, zmarł członek rodziny, lub gdy pracownikowi zmarł członek rodziny pobierający emeryturę lub rentę, poza dowodami wymienionymi w ust. 355, wymagane jest ponadto zaświadczenie, o którym mowa w ust. 354.

Inne dowody do wypłaty zasiłków

360. W razie, gdy pracownik zatrudniony jest w dwóch lub więcej zakładach pracy, do wypłaty zasiłku chorobowego, macierzyńskiego oraz opiekuńczego z powodu osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny, dowodami wymaganymi są:

1) zwolnienie lekarskie dla jednego zakładu pracy oraz

2) zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłych blankietach dla pozostałych zakładów pracy, zawierające:

a) imię i nazwisko chorego lub osoby sprawującej opiekę,

b) miejsce zamieszkania,

c) miejsce zatrudnienia,

d) stwierdzenie niezdolności do pracy z podaniem numeru statystycznego choroby lub przewidywaną datę porodu albo datę odbytego porodu,

e) liczbę dni niezdolności do pracy (od ... do ...),

f) stwierdzenie, że zaświadczenie służy do ubiegania się o zasiłek,

g) numer i serię zwolnienia lekarskiego,

h) podpis lekarza i pieczątkę zakładu służby zdrowia.

361. Dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu porodu, choroby, pobytu w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej małżonka pracownika (osoby pozostającej w faktycznym związku małżeńskim z pracownikiem i prowadzącą z nim wspólne gospodarstwo domowe) stale opiekującego się dzieckiem, w razie zatrudnienia pracownika w dwóch lub więcej zakładach pracy, w każdym z tych zakładów pracy jest zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie.

362. Do wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłym pracowniku, który był zatrudniony w dwóch lub więcej zakładach pracy oraz zasiłku pogrzebowego po zmarłym członku rodziny pracownika zatrudnionego w dwóch lub więcej zakładach pracy, poza dowodami wymienionymi w ust. 352 i 355 wymagane są zaświadczenia z innych zakładów pracy o wysokości zarobków stanowiących podstawę wymiaru zasiłku pogrzebowego,

363. W przypadku, gdy pracownik złożył zaświadczenie lekarskie na zwykłym blankiecie lub wypis, o którym mowa w ust. 313 z powodu:

1) zagubienia zwolnienia lekarskiego,

2) zatrudnienia w dwóch lub więcej zakładach pracy,

3) niezdolności do pracy z powodu choroby przebytej w czasie przejściowego pobytu za granicą,

4) sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu: choroby, porodu, pobytu w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej małżonka stale opiekującego się dzieckiem albo, w razie ubiegania się o zasiłek macierzyński z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie, o zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego w razie śmierci matki dziecka lub o zasiłek z tytułu sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły - wypłata zasiłku następuje na podstawie asygnaty zastępczej (druk ZUS Z-7), do której dołączona jest notatka zawierająca dane potrzebne do ustalenia uprawnień i obliczenia kwoty zasiłku.

364. Z przedkładanych przez pracownika lub zainteresowaną osobę dokumentów (dowód osobisty, wyciąg z aktu zgonu itp.) zakład pracy (pracodawca) lub oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sporządza notatki lub odpisy tych dokumentów, zwracając je niezwłocznie pracownikowi lub osobie zainteresowanej. Wszystkie notatki i odpisy dokumentów powinny zawierać datę i podpis osoby sporządzającej.

365. W przypadkach, gdy zakład pracy (pracodawca) lub oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uzna, że złożone przez pracownika lub osobę zainteresowaną oświadczenie nasuwa wątpliwości co do wiarygodności podanych w nim danych, zakład pracy (pracodawca) lub oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest zwrócić się o wyjaśnienie tych wątpliwości do właściwego organu administracji państwowej, instytucji, urzędu, jednostek gospodarki uspołecznionej lub nie uspołecznionej. W razie dalszych wątpliwości ze strony zakładu pracy powinien on zwrócić się do oddziału ZUS o ustalenie uprawnień do zasiłku.

ROZDZIAŁ  XIII

ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE

366. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje pracownikowi, który po wyczerpaniu pełnego (270 dni lub 360 dni w przypadku choroby oznaczonej numerem statystycznym 010-018 i 137) okresu zasiłkowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokuje odzyskanie tej zdolności.

367. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje także pracownikowi, który po wyczerpaniu podstawowego (180 dni lub 270 dni - w przypadku chorób, o których mowa w ust. 366) okresu zasiłkowego został skierowany na rentę inwalidzką, a komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzekła, że pracownik rokuje odzyskanie zdolności do pracy.

368. 79 Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy tj. 360 dni kalendarzowych.

369. Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, a jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy albo wskutek choroby zawodowej - 100% tego wynagrodzenia.

370. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje m. in. w czasie przebywania w tymczasowym areszcie lub odbywania kary pozbawienia wolności (ust. 20 pkt 3 i 4).

371. Do świadczenia rehabilitacyjnego wypłacanego za każdy dzień orzeczonej niezdolności do pracy stosuje się odpowiednio zasady dotyczące utraty prawa do zasiłku chorobowego (ust. 79-81, 83-85) i zmniejszenia wysokości zasiłku chorobowego (ust. 87-93).

Przykład:

Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu umyślnego udziału w bójce, i z tego powodu był niezdolny do pracy przez okres 270 dni. Komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzekła, że pracownik rokuje odzyskanie zdolności do pracy. Pracownikowi przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 12 m-cy.

Z uwagi na to, że niezdolność do pracy spowodowana była przez umyślny udział w bójce pracownik nie ma prawa do świadczenia rehabilitacyjnego przez okres 12 miesięcy.

372. Pracownik traci prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli w czasie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego wykonuje inną pracę zarobkową albo uciążliwe czyności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy lub wykorzystuje je w sposób niezgodny z celem udzielenia tego świadczenia.

Pracownik traci prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za miesiąc, w którym stwierdzono te okoliczności, jednakże każdorazowo tylko za okres 30 dni.

Przykład:

Pracownikowi przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 1 lutego 1983 r. do 26 stycznia 1984 r. Pracownik ten w dniu 5 września 1983 r. wykonywał pracę zarobkową. Z uwagi na fakt wykonywania pracy zarobkowej, pracownik nie ma prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 do 30 września 1983 r., a za okres od 1 października 1983 r. świadczenie to zmniejsza się o 25%.

373. 80 Ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego następuje na wniosek pracownika (druk ZUS Np - 7) złożony w oddziale ZUS co najmniej na 4 tygodnie (28 dni) przed wyczerpaniem okresu zasiłkowego.

374. Wypłata świadczenia rehabilitacyjnego dokonywana jest przez zakład pracy na podstawie decyzji właściwego oddziału ZUS. Wypłata świadczenia rehabilitacyjnego rozliczana jest z oddziałem ZUS.

375. 81 Od decyzji oddziału ZUS w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego przysługuje pracownikowi w terminie miesiąca od daty otrzymania decyzji odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

376. Wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego dokonuje się na asygnacie zastępczej (druk ZUS Z-7).

ROZDZIAŁ  XIV

UWAGI KOŃCOWE

377. W przypadku kontynuowania przez pracownika po dniu 1 lipca 1983 r. nieprzerwanej niezdolności do pracy uprawniającej do zasiłku w razie choroby i macierzyństwa, zakład pracy nadal wypłaca zasiłek nie zmieniając podstawy wymiaru do czasu powstania przerwy w tej niezdolności, jednakże na wniosek pracownika, zakład pracy powinien przeliczyć zasiłek przysługujący od dnia 1 lipca 1983 r. na zasadach obowiązujących od tej daty.

Przykład:

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 14 czerwca do 8 lipca 1983 r. i od 18 lipca do 17 lipca 1983 r. Podstawę wymiaru zasiłku za okres do 8 lipca ustala się na zasadach obowiązujących do dnia 30 czerwca 1983 r. a za okres od 10 lipca 1983 r. - na zasadach obowiązujących od dnia 1 lipca 1983 r.

378. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 lipca 1983 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1 ⁸²

WYKAZ SKŁADNIKÓW WYNAGRODZENIA, KTÓRYCH NIE UWZGLĘDNIA SIĘ PRZY USTALANIU PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKU CHOROBOWEGO

1. Dodatkowe wynagrodzenia (dopłaty) za pracę wykonywaną w ramach obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy, ale nie należącą do zakresu jego normalnych obowiązków wynikających ze stosunku pracy w tym:

1) dodatkowe wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków zakładowego społecznego inspektora pracy, jeżeli nie stanowi ono rekompensaty za utracone wynagrodzenie za czas nie przepracowany w związku z pełnieniem tej funkcji,

2) dodatkowe wynagrodzenie za szkolenie wewnątrzzakładowe oraz za prowadzenie nauki zawodu, wypłacane na podstawie odrębnych przepisów,

3) dodatkowe wynagrodzenie dla zakładowego kierownika praktyk studentów i uczniów szkół średnich zawodowych,

4) dodatkowe wynagrodzenie za prowadzenie i obsługę pojazdu samochodowego przez pracownika nie zatrudnionego na stanowisku kierowcy.

2. Składniki wynagrodzenia o charakterze nieperiodycznym, które w przepisach o ich przyznawaniu nie zostały związane z żadnym okresem pracy (godzina, miesiąc, kwartał), lecz są przyznawane albo na podstawie oceny całokształtu pracy pracownika, albo po spełnieniu dodatkowych warunków stanowiących podstawę dokonania wypłaty, w tym:

1) nagrody, gratyfikacje i odprawy,

2) wypłaty z funduszu mistrza (kierownika oddziału) itp.,

3) jednorazowe wynagrodzenia (wyrównania) wypłacane w związku ze zgłoszeniem i przyjęciem projektu wynalazczego,

4) jednorazowe premie przysługujące pracownikom szkolącym z tytułu pomyślnie zdanego egzaminu przez szkolonego,

5) inne jednorazowe premie za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcia, wypłacane niezależnie od premii periodycznych za podstawowe zadania pracownicze, które zostały przewidziane w przepisach o wynagradzaniu; do premii tych zalicza się również premie stanowiące udział ściśle określonych grup pracowników w korzyściach zakładu pracy w postaci uzyskanych w procesie pracy oszczędności materiałowych, paliw, energii itp. bądź w postaci dodatkowych wpływów w związku z polepszeniem wyników gospodarowania, których bezpośrednim źródłem pokrycia jest określona w odrębnych przepisach część tych oszczędności lub wpływów,

6) ekwiwalent za nie wykorzystany urlop,

7) dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego i arbitrażowego,

8) dodatek objazdowy przysługujący pracownikom instytucji artystycznych,

9) dodatek dla pracowników Komitetu do Spraw Radia i Telewizji "Polskie Radio i Telewizja", zatrudnionych przy transmisjach i reportażach.

2a) Składniki wynagrodzenia (premie, dodatki) o charakterze periodycznym, które w myśl obowiązujących w zakładzie pracy przepisów o ich wypłacaniu przysługują w całości lub w części pod warunkiem nieopuszczenia przez pracownika pracy z powodu choroby.

2b) Dodatek transportowy (premia) dla pracowników Przedsiębiorstwa Państwowego "Polskie Koleje Państwowe.

3. Dodatkowe wynagrodzenia wynikające ze szczególnych przywilejów kart pracowniczych, z wyjątkiem podstawowego wynagrodzenia za staż pracy stanowiący jedyny lub podstawowy element wynagrodzenia pracownika z tego tytułu.

4. Dodatki z tytułu pracy w niedziele i ustawowe dni świąteczne, nie stanowiącej pracy nadliczbowej, oraz wynagrodzenia za ustawowe dni świąteczne nie będące niedzielami, wypłacane pomimo nieświadczenia pracy.

5. Nagrody z zakładowego funduszu nagród.

6. Nagrody i premie wypłacane z funduszu załogi tworzonego z zysku do podziału w przedsiębiorstwach państwowych i innych jednoskach gospodarki uspołecznionej, a także wypłaty z funduszu premiowego tworzonego z tych środków w państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej.

7. Premie i nagrody wypłacane z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, a w spółdzielniach pracy także wypłaty z tych środków dokonywane z tytułu wkładu pracy.

8. Wynagrodzenia i odszkodowania przysługujące pracownikowi w razie rozwiązania stosunku pracy.

9. Świadczenia wyrównawcze wypłacane ze środków zakładu pracy pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

ŚWIADCZENIA ZA PRACĘ NIE WLICZANE DO PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA Z UWAGI NA TO, ŻE NIE SĄ ONE WYNAGRODZENIEM

Nie wlicza się:

1) Wypłat należności za prace, od których pobierany jest podatek dochodowy, obrotowy lub gruntowy.

2) Opłat za pracę członków spółdzielni produkcyjnych zrzeszonych w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, a także ich domowników, stanowiących element dochodu podzielonego spółdzielni.

3) Wypłat z nadwyżki bilansów stanowiących: oprocentowanie udziałów członkowskich w spółdzielniach oraz wypłaty dokonywane członkom spółdzielni nie będącym pracownikami.

4) Wartości świadczeń rzeczowych, wynikających z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym posiłków profilaktycznych) oraz ekwiwalentów za te świadczenia, a także ekwiwalentów za pranie i reperację odzieży roboczej wykonywane we własnym zakresie przez pracowników, ekwiwalentów za przedłużenie używalności odzieży roboczej, za zużywanie odzieży własnej zamiast odzieży roboczej, za nie wydane pracownikom przysługujące im środki higieniczne.

5) Ekwiwalentu pieniężnego za zużyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące własność wykonawcy.

6) Wypłat należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju oraz z tytułu wyrównania wydatków ponoszonych przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy poza stałym miejscem pracy lub poza stałym miejscem zamieszkania (jak np. dodatki i ryczałty za rozłąkę, strawne, dodatki dewizowe wypłacane w rybołówstwie morskim oraz marynarzom, dodatki godzinowe wypłacane na kolei pracownikom drużyn lokomotywowych i konduktorskich, diety godzinowe pracowników poczt ruchomych).

7) Ryczałtów i ekwiwalentów za używanie dla celów służbowych prywatnych samochodów lub innych środków lokomocji.

8) Wartości wyżywienia wydawanego bezpłatnie lub częściowo odpłatnie na kursach i szkoleniach.

9) Wartości posiłków regeneracyjnych i wzmacniających, a także innych środków wydawanych niektórym grupom pracowników (np. w zakładach gastronomicznych, placówkach żywienia przyzakładowego, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach dla nieletnich, służbie zdrowia, domach wczasowych, marynarzom i rybakom) do spożycia wyłącznie w czasie wykonywania pracy bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - oraz dodatków kalorycznych stosowanych na podstawie odrębnych przepisów.

10) Wypłat należności z tytułu przeniesienia prawa autorskiego majątkowego na podstawie umowy sprzedaży.

11) Opłat licencyjnych lub innych należności za przeniesienie prawa lub ustanowienie prawa korzystania z niepracowniczego wynalazku lub wzoru użytkowanego na rzecz jednostki gospodarki uspołecznionej.

12) Wypłat należności naliczanych od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu dokumentację przydatną do stosowania projektu oraz nagród za wynalazczość, a także nagród za prace badawcze i wdrożeniowe z funduszu efektów wdrożeniowych.

13) Nagród o charakterze szczególnym takich jak: nagród państwowych, resortowych o charakterze nagród państwowych, nagród konkursowych, nagród za szczególne osiągnięcia będące rezultatem prac badawczych oraz zastosowań ich wyników w praktyce, nagród dla wyróżniających się w pracy aktywistów społecznych, nagród za ratownictwo morskie, nagród dla krwiodawców, nagród za upowszechnianie kultury.

14) Ryczałtów wypłacanych kuratorom społecznym.

15) Odszkodowań dla ławników ludowych w sądach powszechnych, nie będących pracownikami.

16) Wszelkiego rodzaju stypendiów, w tym stypendiów fundowanych, stypendiów pracowniczych oraz stypendiów dla sportowców.

17) Odpraw sześciomiesięcznych wypłacanych na podstawie uchwały nr 169 Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 1981 r. w sprawie dodatkowych świadczeń dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy zmieniających pracę.

18) Zasiłków na zagospodarowanie oraz zasiłków osiedleniowych.

19) Jednorazowych pożyczek na zagospodarowanie (np. dla młodych małżeństw).

20) Zapomóg wypłacanych pracownikom - funduszu zapomóg pozostającego w dyspozycji ministrów (kierowników urzędów centralnych) i wojewodów (prezydentów miast stopnia wojewódzkiego) oraz w dyspozycji Służby Więziennej.

21) Wypłat dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej, przeznaczonych na pomoc zdrowotną.

22) Ryczałtów oraz dodatków wypłacanych w złotych obywatelom polskim zatrudnionym za granicą w ramach współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej przez pracodawcę zagranicznego.

23) Jednorazowych odszkodowań z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, albo śmierci oraz odszkodowań za przedmioty utracone lub uszkodzone wskutek wypadku przy pracy, przysługujących od zakładu pracy.

24) Odpraw pośmiertnych po zmarłych pracownikach, wypłacanych na podstawie kodeksu pracy lub przepisów układów zbiorowych pracy oraz zwrot kosztów pogrzebu.

25) Świadczeń finansowanych ze środków przeznaczonych na cele socjalne (z funduszu socjalnego, funduszu mieszkaniowego, przewidzianej na ten cel części czystej nadwyżki w spółdzielczości).

26) Rekompensat pieniężnych z tytułu wzrostu cen detalicznych wypłacanych na podstawie odrębnych przepisów osobom korzystającym z urlopu wychowawczego.

27) Rekompensaty pieniężnej z tytułu wzrostu cen detalicznych wypłacanych na podstawie odrębnych przepisów.

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

Wzór

............................

(imię i nazwisko pracownika)

.......... dnia ... 19.. r.

...................... OŚWIADCZENIE

(adres zamieszkania) do uzyskania zasiłku

opiekuńczego

1. .........................

(imię i nazwisko dziecka

- członka rodziny) ...............................

(data urodz.) (stopień pokrew.)

______________________________________________________________

2. Czy jest domownik mogący zapewnić opiekę tak - nie*)

3. Czy współmałżonek pracuje w systemie pracy zmianowej

tak **) - nie*)

4. W przypadku zmiany zakładu pracy podać za ile dni wypłacony

został zasiłek opiekuńczy w poprzednim zakładzie

pracy .....................................................

..............................................................

(nazwa zakładu pracy)

- z tytułu opieki nad dzieckiem dni .......................

- z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny dni ........

5. Czy i za ile dni współmałżonek pobrał zasiłek opiekuńczy w

swoim zakładzie pracy .....................................

(nazwa zakładu pracy)

tak - nie*)

- z tytułu opieki nad dzieckiem dni .......................

- z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny dni ........

6. Czy i za ile dni członek rodziny pobrał zasiłek opiekuńczy

w swoim zakładzie pracy z tytułu opieki nad chorym

członkiem rodziny ...............

______

*) niepotrzebne skreślić.

**) należy przy każdym ubieganiu się o zasiłek złożyć

dodatkowe oświadczenie, na jakich zmianach pracował

współmałżonek w okresie sprawowania opieki.

W razie ubiegania się ponownie o zasiłek opiekuńczy

zobowiązuje się powiadomić zakład pracy o zmianach

okoliczności, o których mowa w wyżej wymienionych punktach.

..........................

(podpis pracownika)

______________________________________________________________

Uwaga: Pouczenie zakład pracy zamieszcza na odwrotnej stronie oświadczenia.

Pouczenie

Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikowi z tytułu, osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat ośmiu, chorym dzieckiem w wieku do lat czternastu oraz innym chorym członkiem rodziny.

Zasiłek opiekuńczy na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny może być przyznany łącznie przez okres 60 dni w roku kalendarzowym.

Z tytułu opieki nad innymi chorymi członkami rodziny zasiłek opiekuńczy może być przyznany przez okres 14 dni w ramach przysługujących w roku kalendarzowym 60 dni.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych domowników mogących zapewnić opiekę dziecku lub innemu choremu członkowi rodziny. Warunek ten nie dotyczy opieki sprawowanej przez pracującą matkę nad chorym dzieckiem w wieku do lat dwu (ustawa z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - tekst jednolity z 1983 r. nr 30, poz. 143).

W przypadku stwierdzenia, że zawarte w oświadczeniu dane, na podstawie których został wypłacony zasiłek opiekuńczy, są nieprawdziwe, pracownik jest zobowiązany do zwrotu tego zasiłku.

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

Wzór

OŚWIADCZENIE

o pracy zmianowej współmałżonka

Oświadczam, że mąż (żona) pracował(a) lub powinien pracować

w dniach ..................... w godzinach .............

w dniach ..................... w godzinach .............

........................

(podpis pracownika)

ZAŁĄCZNIK  Nr 5

Wzór

...........................

Nazwa i adres zakładu pracy

(stempel)

................... dnia ... 19.. r.

ZAŚWIADCZENIE

uprawniające do uzyskania porady lekarskiej i otrzymania

zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy na druku

Mz/L-4a

Niniejszym zaświadcza się, że Ob. ............................

urodz. ............. 19... r. zamieszk. ......................

..............................................................

odbywa studencką praktykę robotniczą w naszym zakładzie

pracy w okresie od ......... 19... r. do ............ 19... r.

Niniejsze zaświadczenie jest ważne łącznie z dowodem osobistym

lub tymczasowym zaświadczeniem tożsamości albo z legitymacją

szkolną lub studencką.

............................

kierownik zakładu pracy

(podpis)

ZAŁĄCZNIK  Nr 6

Wzór

...........................

Nazwa i adres zakładu pracy

(stempel)

PROTOKÓŁ*)

z kontroli wykorzystywania zwolnień od pracy na podstawie

zwolnień lub zaświadczeń lekarskich albo oświadczeń,

przeprowadzonej w dniu ......... 19... r. o godzinie .........

przez ........................................................

..............................................................

1. Dane dotyczące kontrolowanego pracownika:

1) Nazwisko i imię ........................................

2) Rok urodz. .............................................

3) Miejsce zamieszkania ...................................

4) Dział (wydział) ........................................

5) Okres zwolnienia od .............. do ..................

6) Nr statyst. choroby ....................................

7) Nr zaświadczenia .......................................

8) Wydane przez ...........................................

nazwisko i imię lekarza oraz nazwa placówki

służby zdrowia

2. Ustalenia osób przeprowadzających kontrolę:

1) W/w pracownik nie wykorzystywał zwolnienia na pełnienie

zaleconej opieki .......................................

..............................................................

2) W/w pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie

niezgodnie z przeznaczeniem, gdyż w czasie kontroli ....

..............................................................

.........................................

podpisy osób przeprowadzających kontrolę

3) Ewentualne zastrzeżenia pracownika kontrolowanego lub

członków jego rodziny albo domowników ..................

..............................................................

______

*) Uwaga: Protokół sporządza się tylko w przypadku

stwierdzenia, że pracownik niewłaściwie

wykorzystywał zwolnienie od pracy.

ZAŁĄCZNIK  Nr 7

Pouczenie

1. Pracownik odpowiedzialny za kontrolę domową przed wręczeniem formularza osobie(om) przeprowadzającej(ym) kontrolę, wpisuje datę kontroli oraz wypełnia rubryki 2 i 3.

2. Osoba(y) przeprowadzająca(e) kontrolę domową w rubryce 4 wpisuje(ą) w skrócie:

a) w przypadku stwierdzenia właściwego wykorzystania zwolnienia - "właściwe",

b) w przypadku stwierdzenia niewłaściwego wykorzystania zwolnienia - "niewłaściwe" - oraz sporządza osobny protokół w 2 egzemplarzach i dołącza go do formularza,

c) w przypadku nie zastania i nie odnalezienia pracownika - "pozostawiono wezwanie".

3. Rubryki 6 i 7 osoba(y) przeprowadzająca(e) kontrolę domową wypełnia w ciągu dwóch dni od daty złożenia wyjaśnienia przy tych nazwiskach, przy których istnieje w rubryce 4 adnotacja "pozostawiono wezwanie".

ZAŁĄCZNIK  Nr 7

Wzór

.........................

(pieczątka zakładu pracy)

Dzienny protokół zbiorczy z kontroli przeprowadzonej w dniu ............................

Lp.	Imię i nazwisko	Okres zwolnienia (od do )	Wynik kontroli	Podpis osoby kontrolującej	Wynik i data złożenia wyjaśnień	Ostateczny wynik kontroli	Uwagi
1	2	3	4	5	6	7	8
1
2
3
4

Załączniki: ........ protokołów Podpisy komisji

kontroli

......................

......................

Uwaga: należy zapoznać się z pouczeniem podanym na

odwrotnej stronie

ZAŁĄCZNIK  Nr 8

Wzór

........... dnia .........

...........................

Nazwa i adres zakładu pracy

(stempel)

Ob. ......................

..........................

zam. .....................

W związku z protokółem kontroli z dnia ............ 19 .... r.

w czasie której stwierdzono, że Obywatel wykorzystywał

zwolnienie od pracy niezgodnie z przeznaczeniem - na podstawie

art. 18 lub art. 35 ustawy o świadczeniach pieniężnych z

ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

(tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 30, poz. 143) wstrzymuje

się Obywatelowi wypłatę zasiłku chorobowego (opiekuńczego) -

za okres od dnia ....... do dnia ....... Jednocześnie wyjaśnia

się, że w sprawie wstrzymania wypłaty zasiłku przysługuje

Obywatelowi prawo do wystąpienia do Oddziału ZUS w ...........

który wyda pisemną decyzję z pouczeniem o środkach

odwoławczych.

..............

(podpis)

ZAŁĄCZNIK  Nr 9

Pouczenie

w sprawie posługiwania się tabelą do obliczenia zasiłków:

1. Tabele nr 1-7 stanowiące załączniki niniejszego pouczenia służą do ułatwienia obliczenia zasiłków za określoną ilość dni zwolnienia od pracy - przy znanym miesięcznym wynagrodzeniu pracownika.

2. Do obliczenia 75% zasiłku chorobowego za określoną ilość dni zwolnienia lekarskiego od pracy służy tabela współczynników dla zasiłków 75% (tab. nr 1). Obliczenia zasiłku dokonuje się przez pomnożenie miesięcznego wynagrodzenia pracownika przez odpowiedni dla danej liczby dni zwolnienia, ustalony w tabeli współczynnik.

Przykład:

Pracownik mający 2-letni okres zatrudnienia zachorował. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla niego wynosi 9.830 zł.

Pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie na okres 7 dni, a zatem 75% zasiłek chorobowy za ten okres będzie wynosił 1.720,25 zł (9.830 zł X 0,175) tj. po zaokrągleniu 1.720 zł.

W przypadku gdyby zwolnienie lekarskie tego pracownika było wystawione na 15 dni wówczas 75% zasiłek chorobowy za ten okres i przy tym samym wynagrodzeniu będzie wynosił 3.686,25 zł (9.830 X 0,375) tj. po zaokrągleniu 3.686 zł.

3. Do obliczenia 80% zasiłku chorobowego za określoną ilość dni zwolnienia od pracy służy tabela współczynników dla zasiłków 80% (tab. nr 1).

Obliczenia zasiłku dokonuje się przez pomnożenie miesięcznego wynagrodzenia pracownika przez odpowiedni dla danej liczby dni zwolnienia, ustalony w tabeli współczynnik.

Przykład:

Pracownik mający 6-letni okres zatrudnienia otrzymał zwolnienie lekarskie na okres 3 dni.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wynosi 9.830 zł, a zatem 80% zasiłek chorobowy za ten okres będzie wynosił 786,40 zł (9.830 zł X 0,08) tj. po zaokrągleniu - 786 zł.

4. Do obliczenia 100% zasiłku chorobowego za określoną ilość dni zwolnienia od pracy służy tabela współczynników dla zasiłków 100% (tab. nr 3). Obliczenia zasiłku dokonuje się przez pomnożenie miesięcznego wynagrodzenia pracownika przez odpowiedni dla danej liczby dni zwolnienia, ustalony w tabeli współczynnik.

Przykład:

Pracownik mający 9-letni okres zatrudnienia otrzymał zwolnienie lekarskie na okres 17 dni. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla niego wynosi 9.830 zł, a zatem 100% zasiłek chorobowy za ten okres będzie wynosił 5.570,40 zł (9.830 zł X 0,566667) tj. po zaokrągleniu 5.570 zł.

5. Tabela współczynników dla zasiłków 75% zmniejszonych o 25% (tab. nr 4) służy do obliczania 75% zasiłku chorobowego za określoną liczbę dni zwolnienia lekarskiego od pracy zmniejszonego o 25% przy znanym miesięcznym wynagrodzeniu pracownika.

Przykład:

Pracownik mający 2-letni okres zatrudnienia, w wyniku przeprowadzonej kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy został pozbawiony za okres od 3 do 9 listopada 1978 r. zasiłku chorobowego.

Pracownik ten ponownie zachorował od 20 do 26 listopada. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla niego wynosi 9.830 zł. Przysługujący pracownikowi zasiłek chorobowy 75% za okres od 20 do 26 listopada 1978 r. zakład pracy zmniejsza o 25%, a zatem zasiłek ten za okres 7 dni będzie wynosił 1.290,20 (9.830 zł X 0,13125) tj. po zaokrągleniu 1.290 zł.

6. Tabela współczynników dla zasiłków 80% zmniejszonych o 25% (tab. nr 6) służy do obliczenia 80% zasiłku chorobowego za określoną liczbę dni zwolnienia lekarskiego od pracy zmniejszonego o 25% przy znanym miesięcznym wynagrodzeniu pracownika.

Przykład:

Pracownik mający 4-letni okres zatrudnienia w grudniu opuścił bez usprawiedliwienia jeden dzień pracy. Pracownik ten stał się niezdolny do pracy od 10 do 14 lutego 1978 r.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wyniosła 9.830 zł. Przysługujący pracownikowi zasiłek chorobowy 80% za 5 dni zmniejsza się o 25%, a zatem zasiłek ten za okres 5 dni będzie wynosił 983 zł (9.830 zł X 0,10).

7. Tabela współczynników dla zasiłków 75% (tab. nr 1) służy ponadto do obliczenia 100% zasiłku chorobowego i opiekuńczego za określoną liczbę dni zwolnienia od pracy zmniejszonego o 25% przy znanym miesięcznym wynagrodzeniu pracownika.

Przykład:

Pracownik mający 9-letni okres zatrudnienia opuścił bez usprawiedliwienia w miesiącu grudniu 2 dni pracy. Pracownik ten stał się niezdolny do pracy w okresie od 2 do 10 lutego 1978 r. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wyniosła 9.830 zł. Przysługujący temu pracownikowi 100% zasiłek chorobowy za 9 dni zmniejsza się o 25% i będzie on wynosił za ten okres 2.211,75 zł (9.830 zł X 0,225), tj. po zaokrągleniu 2.212 zł.

8. Do obliczenia zasiłku chorobowego za pierwsze 3 dni nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby w wysokości 50% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku służy tabela współczynników (tab. nr 6). Obliczenia zasiłku dokonuje się przez pomnożenie miesięcznego wynagrodzenia pracownika przez odpowiedni dla danej liczby dni zwolnienia, ustalony w tabeli, współczynnik. W przypadku gdy zasiłek w wysokości 50% należy zmniejszyć o 25% stosuje się odpowiednio tabelę nr 7.

Tabela nr 1

Tabela współczynników dla zasiłków 75%*)

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
00	-	0,025	0,050	0,075	0,100	0,125	0,150	0,175	0,200	0,225
10	0,250	0,275	0,300	0,325	0,350	0,375	0,400	0,425	0,450	0,475
20	0,500	0,525	0,550	0,575	0,600	0,625	0,650	0,676	0,700	0,725
30	0,750	-	-	-	-	-	-	-	-	-

______

*) Służy także do obliczania 10% zasiłków zmniejszonych o 25%

Tabela nr 2

Tabela współczynników dla zasiłków 80%

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
00	-	0,026667	0,053333	0,080000	0,106667	0,133333	0,160000	0,186667	0,213383	0,240000
10	0,266667	0,293333	0,320000	0,346667	0,373333	0,400000	0,426667	0,433333	0,480000	0,506667
20	0,533333	0,560000	0,586667	0,613333	0,640000	0,666667	0,693333	0,720000	0,746667	0,773333
30	0,800000	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Tabela nr 3

Tabela współczynników dla zasiłków 100%

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
00	-	0,033333	0,066667	0,100000	0,133333	0,166667	0,200000	0,233333	0,266667	0,300000
10	0,333333	0,366667	0,400000	0,433333	0,466667	0,500000	0,533333	0,566667	0,600000	0,633333
20	0,666667	0,700000	0,733333	0,766667	0,800000	0,833333	0,866667	0,900000	0,933333	0,966667
30	1,000000	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Tabela nr 4

Tabela współczynników dla zasiłków 75% zmniejszonych o 25%

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
00	-	0,01875	0,03750	0,05625	0,07500	0,09375	0,11250	0,13125	0,15000	0,16875
10	0,18750	0,20625	0,22500	0,24375	0,26250	0,28125	0,30000	0,31875	0,33750	0,35625
20	0,37500	0,39375	0,41250	0,43125	0,45000	0,46875	0,48750	0,50625	0,52500	0,54375
30	0,56250	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Tabela nr 5

Tabela współczynników dla zasiłków 80% zmniejszonych o 25%

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
00	-	0,02	0,04	0,06	0,08	0,10	0,12	0,14	0,16	0,18
10	0,20	0,22	0,24	0,26	0,28	0,30	0,32	0,34	0,36	0,38
20	0,40	0,42	0,44	0,46	0,48	0,50	0,52	0,54	0,56	0,58
30	0,60	-		-	-	-	-	-	-	-

Tabela nr 6

Tabela współczynników dla zasiłków obniżonych do 50% są pierwsze trzy dni

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3
00	-	0,016667	0,033333	0,050000

Tabela nr 7

Tabela współczynników dla zasiłków obniżonych do 50% są pierwsze trzy dni, zmniejszonych o 25%

Liczba dni	Współczynnik wysokości zasiłku za dni
absencji	0	1	2	3
00	-	0,0125	0,0250	0,0375

¹ Pkt 1:

- zmieniony przez pkt 1 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

- zmieniony przez pkt 1 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

² Pkt 2 zmieniony przez pkt 2 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³ Pkt 5 ppkt 10 dodany przez pkt 2 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁴ Pkt 5 ppkt 11 dodany przez pkt 2 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁵ Pkt 5 ppkt 12 dodany przez pkt 1 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

⁶ Pkt 5 ppkt 13 dodany przez pkt 3 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷ Pkt 13 zmieniony przez pkt 4 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁸ Pkt 17a dodany przez pkt 3 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁹ Pkt 17b dodany przez pkt 3 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

¹⁰ Pkt 26 ppkt 2 zmieniony przez pkt 4 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

¹¹ Pkt 37 zmieniony przez pkt 2 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

¹² Pkt 38 skreślony przez pkt 5 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

¹³ Pkt 51 zmieniony przez pkt 5 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁴ Pkt 54 ppkt 9 zmieniony przez pkt 6 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁵ Pkt 60 zmieniony przez pkt 7 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁶ Pkt 61:

- zmieniony przez pkt 6 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

- zmieniony przez pkt 8 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁷ Pkt 61 ppkt 8 dodany przez pkt 3 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

¹⁸ Pkt 62 ppkt 2 zmieniony przez pkt 7 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

¹⁹ Pkt 84 zmieniony przez pkt 1 instrukcji z dnia 5 grudnia 1984 r. (Dz.Urz.ZUS.84.9.26) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 17 grudnia 1984 r.

²⁰ Pkt 144 zmieniony przez pkt 9 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

²¹ Pkt 165 skreślony przez pkt 10 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

²² Pkt 196 ppkt 18 dodany przez pkt 8 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

²³ Pkt 196 ppkt 19 dodany przez pkt 8 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

²⁴ Pkt 196 ppkt 20 dodany przez pkt 4 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

²⁵ Pkt 196 ppkt 21 dodany przez pkt 4 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

²⁶ Pkt 196 pkt 22 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

²⁷ Pkt 196 ppkt 23 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

²⁸ Pkt 196 ppkt 24 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

²⁹ Pkt 196 ppkt 25 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁰ Pkt 196 ppkt 26 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³¹ Pkt 196 ppkt 27 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³² Pkt 196 ppkt 28 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³³ Pkt 196 ppkt 29 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁴ Pkt 196 ppkt 30 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁵ Pkt 196 ppkt 31 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁶ Pkt 196 ppkt 32 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁷ Pkt 196 ppkt 33 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁸ Pkt 196 ppkt 34 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁹ Pkt 196 ppkt 35 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁰ Pkt 196 ppkt 36 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴¹ Pkt 196 ppkt 37 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴² Pkt 196 ppkt 38 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴³ Pkt 196 ppkt 39 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁴ Pkt 196 ppkt 40 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁵ Pkt 196 ppkt 41 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁶ Pkt 196 ppkt 42 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁷ Pkt 196 ppkt 43 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁸ Pkt 196 ppkt 44 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁴⁹ Pkt 196 ppkt 45 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵⁰ Pkt 196 ppkt 46 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵¹ Pkt 196 ppkt 47 dodany przez pkt 11 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵² Pkt 201a dodany przez pkt 5 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

⁵³ Pkt 204 zmieniony przez pkt 12 i 13 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵⁴ Pkt 204a dodany przez pkt 14 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵⁵ Pkt 204b dodany przez pkt 14 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵⁶ Pkt 204c dodany przez pkt 14 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁵⁷ Pkt 205 ppkt 4 uchylony przez pkt 10 okólnika nr 8 z dnia 6 kwietnia 1984 r. w sprawie wyjaśnienia niektórych zagadnień związanych z podstawą wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego (Dz.Urz.ZUS.84.6.15) z dniem 1 czerwca 1984 r.

⁵⁸ Pkt 205a dodany przez pkt 9 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁵⁹ Pkt 205b dodany przez pkt 6 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

⁶⁰ Pkt 228 zmieniony przez pkt 15 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁶¹ Pkt 229 zmieniony przez pkt 15 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁶² Pkt 232a:

- dodany przez pkt 10 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

- zmieniony przez pkt 16 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁶³ Pkt 240 zmieniony przez pkt 11 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁶⁴ Pkt 241 zmieniony przez pkt 12 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁶⁵ Pkt 242-244 skreślone przez pkt 13 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁶⁶ Pkt 245:

- zmieniony przez pkt 14 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

- zmieniony przez pkt 17 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁶⁷ Pkt 253 zmieniony przez pkt 18 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁶⁸ Pkt 275 pkt 2 zmieniony przez pkt 15 i 16 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁶⁹ Pkt 280 zmieniony przez pkt 19 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷⁰ Pkt 281 zmieniony przez pkt 19 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷¹ Pkt 282 zmieniony przez pkt 19 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷² Pkt 298 ppkt 3 zmieniony przez pkt 20 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷³ Pkt 301 zmieniony przez pkt 17 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁷⁴ Pkt 306 zmieniony przez pkt 21 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷⁵ Pkt 325a dodany przez pkt 18 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁷⁶ Pkt 332 zmieniony przez pkt 22 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷⁷ Pkt 335 zmieniony przez pkt 22 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁷⁸ Pkt 335 ppkt 1 zmieniony przez pkt 7 instrukcji nr 1 z dnia 6 lutego 1987 r. (Dz.Urz.ZUS.87.1.1) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 28 lutego 1987 r.

⁷⁹ Pkt 368 zmieniony przez pkt 19 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁸⁰ Pkt 373 zmieniony przez pkt 20 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.

⁸¹ Pkt 375 zmieniony przez pkt 23 instrukcji nr 7 z dnia 18 lipca 1989 r. (Dz.Urz.ZUS.89.5.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1989 r.

⁸² Załącznik nr 1 zmieniony przez pkt 21 instrukcji z dnia 6 września 1985 r. (Dz.Urz.ZUS.85.6.18) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 września 1985 r.