Stosowanie praktyki ograniczającej konkurencję przez Gminę Tuszyn.
Dz.Urz.UOKiK.2008.1.3
Akt nienormatywnyDECYZJA
z dnia 27 grudnia 2007 r.
w sprawie stosowania praktyki ograniczającej konkurencję przez Gminę Tuszyn
UZASADNIENIE
W okresie od 12 stycznia 2007 r. do 28 lutego 2007 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej: "Prezes Urzędu") prowadził postępowanie wyjaśniające z urzędu - w związku ze skargą konsumencką - w sprawie wstępnego ustalenia, czy Gmina Tuszyn nie narzuca uciążliwych warunków umów w zakresie dostawy wody odbiorcom indywidualnym, poprzez zobowiązywanie ich do wnoszenia dodatkowych, nie przewidzianych przepisami prawa opłat za przyłączenie do sieci wodociągowej.
W prowadzonym postępowaniu wyjaśniającym Prezes Urzędu ustalił, iż Gmina Tuszyn pobiera nieuzasadnione opłaty za przyłączenie do istniejącej sieci wodociągowej. Opłata ta jest pobierana w wysokości 1.929,00 zł (teren wiejski) lub 1.693,00 zł (teren miejski) niezależnie od ponoszonych przez mieszkańców kosztów realizacji budowy przyłącza do sieci. Analiza przepisów prawa w tym zakresie dała podstawę do uznania, że ww. opłata nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - zwana dalej: "ustawa o zaopatrzeniu w wodę", i jako taka może stanowić naruszenie przepisów prawa.
Wobec powyższego w dniu 11 kwietnia 2007 r. wszczęte zostało postępowanie antymonopolowe w związku z podejrzeniem nadużywania przez Gminę Tuszyn pozycji dominującej na lokalnym rynku dostaw wody z sieci wodociągowej poprzez narzucanie uciążliwych warunków umów w zakresie dostaw wody odbiorcom indywidualnym w drodze zobowiązania ich do wnoszenia dodatkowej, nie przewidzianej przepisami prawa opłaty w wysokości 1.929,00 zł lub 1.693,00 zł za przyłączenie do sieci wodociągowej, co wyczerpuje znamiona czynu zabronionego przez art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów - zwana dalej: "ustawa o okik".
W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania Gmina Tuszyn [...] nie uznała postawionego jej zarzutu nadużywania pozycji dominującej na rynku dostaw wody z sieci wodociągowej i stwierdziła, iż jej działalność w przedmiotowym zakresie nie łamała i nie łamie ustawy o okik. W szczególności Gmina wyjaśniła, iż pobieranie opłat przez Gminę za przyłączenie do sieci wodociągowej przez indywidualnych odbiorców wynikało z potrzeby pozyskania środków na dalszą budowę sieci zaopatrujących mieszkańców Gminy Tuszyn w wodę. To przyczynia się z kolei do ogólnego rozwoju Gminy Tuszyn i ułatwienia codziennego życia mieszkańców. Opłaty są świadczeniami jednorazowymi, uzgodnionymi i opartymi o związki zwyczajowe, akceptowane przez umawiające się strony. Na zasadność opłat za przyłączenie wskazuje, jak stwierdza Gmina Tuszyn, fakt, iż decyzje o ich wprowadzeniu podejmowali wybrani przez mieszkańców Gminy przedstawiciele w formie Uchwał Rady Miasta i Gminy Tuszyn.
Prezes Urzędu ustalił, co następuje.
Gmina Tuszyn jest właścicielem całej sieci wodociągowej na terenie administracyjnym Gminy - o łącznej długości 167,4 km. Rada Miasta i Gminy Tuszyn mocą Uchwały Nr XVII/122/91 z dnia 12 lipca 1991 r. w sprawie utworzenia zakładów budżetowych utworzyła Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Tuszynie - zwany dalej również: "ZWiK". Przedmiotem działania ZWiK jest m.in. pobór, oczyszczanie, dostarczanie wody pitnej na potrzeby mieszkańców Gminy Tuszyn. Rada Miasta i Gminy Tuszyn Uchwałą Nr VII/52/03 z dnia 26 czerwca 2003 r. uchwaliła regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Par. 29 ust. 1 ww. regulaminu stwierdza, iż "Zakład wydaje warunki [przyłączenia do sieci] i przekazuje wnioskodawcy w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku [o wydanie warunków technicznych]".
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu w wodę, zaopatrzenie w wodę odbiorców z terenu Gminy jest zadaniem własnym Gminy Tuszyn. Zadanie to mogło być przekazane innym podmiotom do wykonania w trybie art. 3 ustawy z dnia 5 lutego 1997 r. o gospodarce komunalnej oraz art. 16 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Gmina Tuszyn - za pośrednictwem zakładu budżetowego - prowadzi działalność na rynku właściwym w zakresie dostaw wody.
Jak wyjaśniła Gmina Tuszyn, od roku 2001 (tj. od wejścia w życie ustawy o zaopatrzeniu w wodę) inwestycje polegające na budowie sieci wodociągowej w Gminie Tuszyn finansowane są ze środków własnych Gminy oraz z pożyczek i kredytów. Mieszkańcy wpłacali zaś opłatę za przyłączenie do wybudowanej sieci. Mieszkaniec Gminy Tuszyn, po wybudowaniu przyłącza wodociągowego, wnosi w kasie Gminy opłatę w wysokości 1.929 zł w przypadku terenów wiejskich oraz 1.693 zł w przypadku terenów miejskich. Opłaty te są waloryzowane kwartalnie wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.
Wyżej wymienione opłaty wprowadzone były na mocy Uchwały Rady Miejskiej Nr XXVIII/209/92 z dnia 20 sierpnia 1992 r. oraz zmieniających ją uchwał Rady Miejskiej: nr XLV/355/94 z dnia 20 maja 1994 r., Nr XVIII/136/96 z dnia 16 lutego 1996 r. i postanowień Zarządu Miejskiego: z dnia 27 sierpnia 1997 r., z dnia 9 lutego 2000 r., z dnia 22 marca 2000 r. oraz z dnia 4 lipca 2001 r. Opłaty te stanowią dochód Gminy Tuszyn. Celem wprowadzenia opłaty było przyspieszenie przeprowadzenia inwestycji wodociągowych w Gminie.
Załącznik do Uchwały nr XLV/355/94 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 20 maja 1994 r. w sprawie zmiany Uchwały nr XXVIII/209/92 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 20 sierpnia 1992 r. (podjętej na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym) zawiera m.in. następujące sformułowanie: "Odbiorcy, którzy zgłoszą chęć włączenia się do istniejącej sieci wodociągowej zobowiązani są do wniesienia opłaty w wysokości ustalonej każdorazowo przez Zarząd Miejski w Tuszynie (...) wg aktualnych cen".
Jak poinformowała Gmina Tuszyn - opisując procedurę poprzedzającą zawarcie umowy o zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków - osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej i/lub kanalizacyjnej składa do ZWiK wniosek o wydanie warunków technicznych na wykonanie przyłączy według wzoru udostępnianego przez ZWiK. [...]
Wzorzec wniosku o zawarcie umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków zawiera w swojej treści m.in. następujące sformułowanie: "Do zawarcia umowy konieczne jest przedstawienie następujących dokumentów: dowód wpłaty inwestycyjnej z kasy Urzędu Miasta, (...)".
Formularz warunków technicznych wydawanych przez ZWiK inwestorowi [...] zawiera w swojej treści m.in. następujące sformułowanie: "Inwestor zobowiązany jest do: (...) Przed rozpoczęciem prac budowlanych uzgodnić i dokonać opłaty do UM w Tuszynie za włączenie do sieci wod.-kanaliz.".
O tym, iż przedmiotowe opłaty za włączenie do sieci wodociągowej nie mają charakteru dobrowolnego, świadczyć mogą ponadto następujące okoliczności: na posiedzeniu w dniu 27 sierpnia 1997 r. Zarząd Miejski w Tuszynie postanowił m.in. o negatywnym zaopiniowaniu podania mieszkanki Wodzina Prywatnego (Gmina Tuszyn) w sprawie zwolnienia z opłaty za włączenie do sieci wodociągowej, na posiedzeniu w dniu 4 lipca 2001 r. Zarząd Miejski w Tuszynie postanowił m.in. o odmowie zwolnienia mieszkańca Kruszowa z dopłaty za włączenie się do sieci wodociągowej w Tuszynku Majorackim; o przyjęciu zasady, iż osoby chcące włączyć się do sieci wodociągowej, a które wcześniej dokonały przedpłaty za włączenie do sieci, muszą dopłacić kwotę do wysokości opłaty inwestycyjnej obowiązującej na dzień uiszczenia ostatecznej wpłaty. [...]
Zgodnie z par. 10 ust. 1 stosowanego przez ZWiK wzorca umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, w sprawach nieuregulowanych umową, mają zastosowanie przepisy ustawy o zaopatrzeniu w wodę, Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków oraz Kodeksu cywilnego. [...]
Przedmiotowe przepisy nakładają na gminę obowiązek zapewnienia realizacji budowy i rozbudowy urządzeń wodociągowych. Niedopuszczalne jest natomiast w przypadku podejmowania tego rodzaju przedsięwzięć, należących - co należy podkreślić - do zadań gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej (art. 7 ust. ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; zwana dalej: "ustawa o samorządzie gminnym"), uzależnienie włączenia do sieci od współfinansowania jej budowy przez mieszkańców w drodze wprowadzenia przymusu prawnego. Wynika to m.in. z treści ust. 4 cytowanego art. 21 ustawy o zaopatrzeniu w wodę, który zobowiązuje przedsiębiorstwo wodociągowe (w badanym przypadku Gminę Tuszyn) do przyłączenia do sieci nieruchomości osoby ubiegającej się przyłączenie. Jedyny warunek, jaki można postawić osobie przyłączającej się, to spełnienie warunków technicznych przyłączenia do sieci. Każdy inny wymóg, w tym w szczególności żądanie wniesienia dodatkowej opłaty na rzecz Gminy, pozostaje bezprawny. [...]
W czasie postępowania i przy wydawaniu decyzji Prezes Urzędu jest rzecznikiem interesu publicznego. W rozstrzyganych przez Prezesa Urzędu postępowaniach zasadnym jest zatem ustalenie, czy nastąpiło naruszenie interesu publicznego.
Interes publiczny w postępowaniu administracyjnym nie jest pojęciem jednolitym i stałym. Publicznoprawny charakter ustawy oznacza, że nie wszystkie zachowania przedsiębiorców i ich związków, nawet formalnie podlegające literze prawa, uzasadniają uruchomienie przewidzianych przez nią instrumentów. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 29 maja 2001 r., Sygn. akt I CKN 1217/98; por. też wyrok z dnia 27 sierpnia 2003 r., Sygn. akt I CKN 523/01) publicznoprawny charakter ustawy o okik powoduje, iż znajduje ona zastosowanie wówczas, gdy jest zagrożony lub naruszony interes publiczny, polegający na zapewnieniu właściwych warunków funkcjonowania rynku gospodarczego. Rynek taki funkcjonować może prawidłowo, gdy zapewniona jest możliwość powstania i rozwoju konkurencji. Za zagrożenie lub naruszenie konkurencji w takim rozumieniu należy uznać, zdaniem Sądu, jedynie takie działania, które dotykają sfery interesów szerszego kręgu uczestników rynku gospodarczego. Ponieważ do podmiotów funkcjonujących na rynku należą nie tylko przedsiębiorcy, ale i konsumenci, naruszenie tego interesu może mieć miejsce, gdy skutkami działań sprzecznych z ustawą o ochronie konkurencji konsumentów dotknięta jest sfera interesów szerokiego kręgu konsumentów.
W niniejszej sprawie działanie Gmina Tuszyn oddziałuje w sposób istotny na szeroki krąg odbiorców, w tym konsumentów. O tym, iż sprawa dotyczy interesu publicznego w niniejszej sprawie przesądza fakt, iż kwestionowane opłaty pobierane za przyłączenie się przez konsumenta do istniejącej sieci wodociągowej stosowane jest w sposób powszechny, a tym samym praktyka ta wymierzona jest w każdego potencjalnego odbiorcę, w tym konsumenta, który chciałby przyłączyć swoją nieruchomość do sieci wodociągowej będącej we władaniu Gminy.
Za przyjęciem, iż w niniejszej sprawie doszło do naruszenia interesu publicznoprawnego przemawia również fakt, iż przedmiotem umów zawieranych przez ZWiK jest dostarczanie wody. O szczególnym charakterze tego dobra przemawia niewątpliwie fakt, iż ustawodawca wprowadził odrębne regulacje mające na celu zapewnienie ochrony odbiorcom - ustawę o zaopatrzeniu w wodę. [...]
Rynkiem właściwym w znaczeniu produktowym w niniejszej sprawie jest rynek dostaw wody z sieci wodociągowej. Za przyjęciem takiej definicji rynku właściwego przemawia fakt, iż dostawa wody z sieci wodociągowej nie ma bliskich substytutów. Zaopatrzenie w wodę z własnej studni głębinowej - nie zawsze technicznie możliwe - wymaga poniesienia znacznie większych nakładów inwestycyjnych niż przyłączenie do istniejącej sieci wodociągowej. [...]
Dla określenia ww. rynku właściwego w wymiarze geograficznym zasadnicze znaczenie ma fakt, iż oceniane w toku niniejszego postępowania działania Gminy Tuszyn dotyczą tej części jej działalności, która związana jest z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb ludności w zakresie dostaw wody z sieci. Definiując zatem rynek w ujęciu produktowym, należy odnieść się do tej właśnie sfery aktywności Gminy. W wymiarze geograficznym właściwy rynek produktowy w tej sprawie ograniczony jest zasięgiem sieci wodociągowej należącej do Gminy.
Uwzględniając powyższe za rynek właściwy w niniejszej sprawie należy uznać lokalny rynek dostaw wody z sieci wodociągowej na terenie Gminy Tuszyn.
Uczestnikiem rynku właściwego po stronie podaży jest Gmina Tuszyn. [...] Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują sprawy m.in. zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (art. 7 ust. 1 pkt 3 tej ustawy). Stanowią one kategorię zadań użyteczności publicznej. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym "zadaniami użyteczności publicznej są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych". Należy uznać, iż usługi dostaw wody za pośrednictwem sieci wodociągowej zaspokajają zbiorowe potrzeby ludności. Niewątpliwie, aby potrzeby te były w pełni zaspokojone, usługi te powinny być świadczone nieprzerwanie, na bieżąco. Należy także uznać, iż usługi powyższe są również powszechnie dostępne - każdy potencjalny odbiorca, który spełni określone, powszechnie obowiązujące warunki (np. wypełnienie warunków technicznych), ma wolny dostęp do usług. Sumując przesłanki wskazane w powołanych przepisach należy uznać, iż zaspokajanie potrzeb w zakresie dostaw wody z sieci wodociągowej i odbioru ścieków za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej jest zadaniem użyteczności publicznej.
Tym samym nie ulega wątpliwości, iż Gmina Tuszyn świadcząc usługi o charakterze użyteczności publicznej podejmowane w interesie konsumentów - odbiorców usług dostaw wody za pośrednictwem sieci wodociągowej, w celu zapewnienia świadczenia dobra o charakterze powszechnym, posiada przymiot przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o okik.
Gmina Tuszyn na rynku właściwym działa w warunkach monopolu sieciowego. Granice monopolu sieciowego wyznacza zasięg sieci wodociągowej, której Gmina jest właścicielem lub zarządcą. Gmina Tuszyn jest jedynym dostawcą wody na tym terenie.
Po stronie popytu uczestnikami rynku właściwego są usługobiorcy - w tym głównie konsumenci - z terenu Gminy Tuszyn. [...]
Możliwość stwierdzenia naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu stosowania praktyk ograniczających konkurencję, polegających na nadużywaniu pozycji dominującej, uzależniona jest od uprzedniego stwierdzenia, iż przedsiębiorca posiada na tak określonym rynku pozycję dominującą. [...] W przypadku Gminy Tuszyn jej pozycję rynkową wyznacza okoliczność, iż działa w warunkach monopolu sieciowego i jest jedynym dostawcą usług zaopatrzenia w wodę z sieci wodociągowej. Jedyna sieć wodociągowo-kanalizacyjna na terenie Gminy Tuszyn jest eksploatowana przez Gminę Tuszyn. W związku z powyższym należało stwierdzić, iż Gmina Tuszyn posiada pozycję dominującą na rynku właściwym. [...]
Warunki dostarczania wody z sieci wodociągowej i odprowadzanie ścieków za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy Tuszyn określa zawierana przez ZWiK umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków oraz obowiązujący na terenie Gminy Tuszyn Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Tuszynie [...]. Wydawane przez ZWiK, na podstawie par. 29 ww. Regulaminu, warunki techniczne przyłącza wodociągowego zobowiązują inwestora (tj. przyszłego odbiorcę usług zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków) do spełnienia określonych wymagań technicznych projektowanego i wykonywanego przyłącza. Wypełnienie powyższych zobowiązań warunkuje włączenie wybudowanego przyłącza do sieci oraz dostawę wody - zgodnie z par. 29 Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Tuszynie (stwierdzającego, iż "Zakład wydaje warunki [przyłączenia do sieci] i przekazuje wnioskodawcy w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku [o wydanie warunków technicznych]") oraz art. 15 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu w wodę [...]. Jednak stosowany przez ZWiK formularz warunków technicznych zawiera sformułowanie, iż: "Inwestor zobowiązany jest do: (...) Przed rozpoczęciem prac budowlanych uzgodnić i dokonać opłaty do UM w Tuszynie za włączenie do sieci wod.-kanaliz." Także stosowany przez ZWiK formularz Wniosku o zawarcie umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków potwierdza, iż do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę konieczne jest wniesienie stosownej opłaty za włączenie do sieci, mówiąc: "Do zawarcia umowy konieczne jest przedstawienie następujących dokumentów: dowód wpłaty inwestycyjnej z kasy Urzędu Miasta". Określone w ten sposób wzajemne zobowiązania stron w zakresie procedury przyłączenia nieruchomości odbiorcy do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej wywodzić należy z warunków samej umowy zbiorowego zaopatrzenia w wodę i/lub odprowadzania ścieków oraz będącego jej częścią Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Wynikający z tej umowy warunek spełnienia przez odbiorcę określonych przez ZWiK warunków technicznych - w zakresie obowiązku wpłacenia opłaty za włączenie do sieci - jest w opinii Prezesa Urzędu uciążliwy dla odbiorców oraz przynosi nieuzasadnione korzyści Gminie Tuszyn. [...]
Wprowadzona przez Gminę Tuszyn jednorazowa opłata za podłączenie nieruchomości do istniejącej gminnej sieci wodociągowej nie znajduje żadnych podstaw prawnych. Nie ma ona, co należy wyraźnie podkreślić, cech świadczenia podatkowego. Wynika to choćby z faktu, że nie jest ona w sensie prawnym opłatą "przymusową". Przymus jej wniesienia wynika z innych czynników, o charakterze pozaprawnym. Opłacie tej towarzyszy niewątpliwie, co do zasady, także pewien przymus życiowy. Korzystanie przez mieszkańców z takich urządzeń komunalnych jak wodociągi czy sieć kanalizacyjna jest bowiem dość oczywistą koniecznością. Z tego też powodu opłaty tej nie można uznać za świadczenie dobrowolne. Kwestionowana opłata ma cechy jednostronnie narzuconej mieszkańcom daniny publicznej, ukrytej pod postacią udziału we wspólnej inwestycji. Została wprowadzona przy wykorzystaniu władztwa publicznego Gminy i była pobierana w związku z samym faktem przyłączenia nieruchomości do urządzenia komunalnego i zawarciem umowy o zaopatrzenie w wodę. Nie można jej zatem traktować jako należności o charakterze cywilnoprawnym, towarzyszącej świadczeniu usług na podstawie umowy zawieranej między dwiema równorzędnymi stronami, korzystającymi z wolności kontraktowej. Tym samym ma ona charakter opłaty narzuconej przez Gminę. [...]
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego od dawna ugruntował się pogląd, iż jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez wyraźnego upoważnienia ustawowego. Ma on obecnie mocną normatywną podstawę w Konstytucji RP. Z przepisu art. 84 Konstytucji RP, zamieszczonego w ramach regulacji dotyczących środków ochrony wolności i praw człowieka i obywatela, wynika bowiem, że obywatel jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przewidzianych wyłącznie ustawą. Nie ma przepisów ustawowych, które upoważniałyby Gminę do wprowadzenia takich opłat w drodze regulacji prawnych powszechnie obowiązujących. Żadna ustawa nie upoważnia Gminy generalnie do nakładania na jej mieszkańców danin publicznych. [...]
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że przyjęte przez Gminę Tuszyn zasady i tryb przyłączania do sieci wodociągowej i zawierania umów o zbiorowe zaopatrzenie w wodę nowych podmiotów uregulowane zostały niezgodnie z przepisami ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Ponieważ zaś uchwały i praktyka Gminy w tej kwestii nie miały podstaw w obowiązujących przepisach prawa, tym samym narzucony usługobiorcom dodatkowy obowiązek finansowy ma niewątpliwie uciążliwy dla nich charakter. Doszło tutaj do narzucenia przez Gminę Tuszyn uciążliwych warunków umowy w zakresie przyłączania do istniejącej sieci wodociągowej i dostawy wody. [...]
Przyjęte przez Gminę Tuszyn zasady wyrażania zgody na przyłączenie do istniejącej sieci wodociągowej nowego podmiotu były dla Gminy źródłem nieuzasadnionych korzyści. Pozwalały one na uzyskiwanie dodatkowych dochodów, poprzez wprowadzenie w drodze kolejnych uchwał obowiązku wnoszenia przez konsumentów dodatkowej, nie przewidzianej przepisami prawa, opłaty za przyłączenie do sieci. Podkreślić w tym miejscu należy, że brak jest generalnego upoważnienia do wprowadzania opłat o charakterze publicznoprawnym przez Gminę w sytuacji, gdy nie mają one umocowania w przepisach prawa (umocowania ustawowego). Pojawienie się przymusu czyni tę opłatę daniną publiczną, jednostronnie narzuconą. Taki właśnie charakter ma opłata wprowadzona kwestionowanymi uchwałami oraz przyjętą praktyką. Postępowanie Gminy jest w tej części niezgodne z postanowieniami ustawy o zaopatrzeniu w wodę. [...] Przyjęte w uchwale Gminy postanowienia odnośnie obowiązku wnoszenia dodatkowych opłat za przyłączenie do sieci wodociągowej noszą znamiona naruszenia przepisów prawa, zatem Prezes Urzędu stwierdził, że mają one charakter czerpania nieuzasadnionych korzyści z faktu ich wprowadzenia. [...]
Ustalając wymiar kary pieniężnej Prezes Urzędu wziął pod uwagę, iż stosowana przez Gminę Tuszyn praktyka ograniczająca konkurencję ma charakter eksploatacyjny, polega na wykorzystaniu posiadanej silnej pozycji rynkowej kosztem słabszych uczestników rynku, w efekcie czego zagrożony jest interes publicznoprawny. Niedozwolone działania stosowane przez Gminę jest wymierzone we wszystkich kontrahentów, w tym także konsumentów, którzy są najsłabszymi ogniwami obrotu gospodarczego. Prezes Urzędu wziął ponadto pod uwagę długotrwałość stosowania stwierdzonych praktyk. Wpływ na wymiar kary miała również okoliczność osiągnięcia przez Gminę w tym czasie finansowych korzyści oraz fakt pojawiania się skarg konsumenckich w tej sprawie. Jednocześnie organ antymonopolowy uwzględnił fakt, że Gmina Tuszyn nie dopuściła się wcześniej naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Miarkując wymiar kary wzięto pod uwagę wysokość dochodów własnych Gminy ujętych w kategorii dochody z majątku gminy oraz tzw. pozostałe dochody (np. uzyskane przez gminne jednostki budżetowe, odsetki od lokat, odsetki od nieterminowo wpłaconych należności, spadki i darowizny na rzecz gminy, dochody z grzywien i kar pieniężnych, inne dochody należne gminie oraz 5 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej), gdyż właśnie wśród nich znajdują się dochody związane z prowadzona przez Gminę działalnością gospodarczą.
W związku z powyższym Prezes Urzędu ustalił wysokość kary na kwotę 13.320,00 zł (słownie: trzynaście tysięcy trzysta dwadzieścia złotych). [...]