Rezerwa obowiązkowa banków.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.NBP.1997.16.29

Akt utracił moc

Wersja od: 16 października 1997 r.

Zarządzenie Nr 7/97

Prezesa Narodowego Banku Polskiego

z dnia 16 października 1997 r.

w sprawie rezerwy obowiązkowej banków.

Na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1, art. 31 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360, z 1993 r. Nr 6, poz. 29, z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369, Nr 121, poz. 591, Nr 136, poz. 703, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 79, poz. 484, Nr 114, poz. 740 i Nr 121, poz. 770) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Banki zobowiązane są odprowadzać i utrzymywać rezerwę obowiązkową w Narodowym Banku Polskim, zwanym dalej "NBP".

2. Poza wyjątkami określonymi w ustawach, rezerwy obowiązkowej nie tworzy się także od środków:

1) pozyskanych przez bank z tytułu warunkowej sprzedaży papierów wartościowych innemu bankowi z udzielonym przyrzeczeniem odkupu,

2) Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej oraz Funduszu Współpracy Wspólnot Europejskich przeznaczonych na cele rolnictwa,

3) budżetowych przeznaczonych na restrukturyzację i modernizację rolnictwa i jego otoczenia,

4) Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej - na rachunku bieżącym oraz pożyczek terminowych zaciągniętych od tych funduszy na kredytowanie ochrony środowiska.

§  2.

1. Rezerwę obowiązkową stanowi wyrażona w procentach część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach:

	w złotych	w walutach obcych wyrażonych w złotych
1) płatnych na każde żądanie	20%	5%
2) terminowych	11%	5%

2. Do środków, o których mowa:

1) w ust. 1 pkt 1 zalicza się, z wyjątkiem wymienionych w § 1 ust. 2, wszystkie środki pieniężne zgromadzone w banku, jeżeli nie został zadeklarowany termin ich przechowywania,

2) w ust. 1 pkt 2 zalicza się, z wyjątkiem wymienionych w § 1 ust. 2, środki pieniężne zgromadzone w banku, jeżeli został zadeklarowany termin ich przechowywania.

3. Podstawę do naliczenia rezerwy obowiązkowej stanowi średnia arytmetyczna stanu środków, o których mowa w ust. 2, na koniec dekad pierwszej i drugiej oraz ostatniego dnia miesiąca.

§ 3. Banki nowo tworzone naliczają rezerwę obowiązkową na podstawie danych, o których mowa w § 2 ust. 3, za pełny miesiąc prowadzenia działalności operacyjnej.

§  4.

1. Rezerwa obowiązkowa podlega odprowadzeniu ostatniego dnia każdego miesiąca, po miesiącu za który nalicza się rezerwę, a jeżeli dzień ten jest dniem wolnym od pracy określonym na podstawie odrębnych przepisów, to odprowadzenie rezerwy następuje pierwszego dnia roboczego po tym dniu.

2. Rezerwa odprowadzana jest w złotych.

§  5.

1. Banki, z wyjątkiem banków, o których mowa w ust. 2, odprowadzają i utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach prowadzonych przez Departament Rachunków Banków NBP i oddziały okręgowe NBP:

1) rezerwę obowiązkową nieoprocentowaną do wysokości 10% sumy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach, których dotyczy obowiązek odprowadzania rezerw - na rachunku bieżącym,

2) rezerwę obowiązkową oprocentowaną w części przekraczającej 10% sumy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach, których dotyczy obowiązek odprowadzania rezerw - na rachunku rezerwy obowiązkowej oprocentowanej.

2. Banki, których rachunek bieżący prowadzi inny bank niż NBP, odprowadzają i utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej i rezerwy obowiązkowej oprocentowanej prowadzonych przez Departament Rachunków Banków NBP.

§ 6. Bank może utrzymywać w NBP rezerwę obowiązkową w wysokości niższej od określonej w § 2 ust. 1, jednakże nie mniej niż 90% tej wielkości, jeśli zobowiąże się do utrzymania w swoich kasach zapasu gotówki w złotych w kwocie odpowiadającej różnicy pomiędzy kwotą rezerwy, obliczoną zgodnie z § 2 ust. 1, a wielkością rezerwy odprowadzonej i utrzymywanej na rachunku bieżącym i rachunkach rezerw, z zastrzeżeniem § 9 ust. 1 i 2. Nadwyżki średniego stanu gotówki w stosunku do zadeklarowanego zapasu nie zalicza się do rezerwy obowiązkowej.

§  7.

1. Bank może wykorzystywać, rezerwę utrzymywaną na rachunkach bieżącym i rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej oraz w formie zapasu gotówki w kasach banku, do bieżących rozliczeń pieniężnych, z zastrzeżeniem § 8 ust. 1.

2. Kwota rezerwy odprowadzona na rachunek rezerwy obowiązkowej oprocentowanej nie podlega wykorzystaniu w ciągu miesiąca.

3. Wykorzystanie środków z rachunku rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej następuje na podstawie dyspozycji banku złożonej w Departamencie Rachunków Banków NBP lub w oddziale okręgowym NBP prowadzącym rachunki rezerw banku.

§  8.

1. W razie naruszenia obowiązku utrzymywania rezerwy w wysokości określonej zgodnie z § 2 ust. 1, § 5 i § 6, banki uiszczają odsetki od różnicy pomiędzy kwotą, która podlega utrzymaniu jako rezerwa, a faktyczną kwotą rezerwy od dnia odprowadzenia za dany miesiąc do dnia poprzedzającego dzień odprowadzenia na nowo naliczonej rezerwy za następny miesiąc, jeżeli rzeczywista kwota rezerwy jest niższa od rezerwy podlegającej utrzymaniu. Faktyczną kwotę rezerwy za okres jej utrzymywania, liczy się jako sumę średnich arytmetycznych stanów środków na rachunkach:

1) bieżącym, rezerwy obowiązkowej oprocentowanej w razie utrzymania rezerwy zgodnie z § 5 ust. 1,

2) rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej, rezerwy obowiązkowej oprocentowanej w razie utrzymywania rezerwy zgodnie z § 5 ust. 2

oraz stanów zapasu gotówki w złotych, jednakże w wysokości nie większej niż zadeklarowana.

2. Departament Rachunków Banków NBP i oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki rezerw banków naliczają odsetki za okres utrzymywania rezerwy, w którym wystąpiła różnica wymieniona w ust. 1, według stawki stanowiącej dwukrotność stopy oprocentowania kredytu lombardowego obowiązującej w okresie, za który należą się odsetki.

2. Bank uiszcza odsetki na rzecz NBP, o których mowa w ust. 2, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o nieutrzymaniu rezerwy obowiązkowej i kwocie naliczonych odsetek.

§  9.

1. Banki składają nie później niż w terminie, o którym mowa w § 4 ust. 1, w Departamencie Rachunków Banków NBP i oddziałach okręgowych NBP prowadzących ich rachunki rezerw, deklarację w sprawie wymaganej wysokości rezerwy obowiązkowej i wielkości zapasu gotówki w kasach Banku zwaną dalej "deklaracją", według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia.

2. W razie zadeklarowania na rachunki bieżący oraz rezerw obowiązkowych środków pieniężnych w wielkości niższej od wynikającej ze stopy rezerwy obowiązkowej określonej w § 2 ust. 1, banki przekazują informację dzienną o stanie gotówki w kasach banku, według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do zarządzenia.

§ 10. Banki spółdzielcze utrzymują rezerwę obowiązkową w banku, w którym są zrzeszone, a banki regionalne zrzeszone w Banku Gospodarki Żywnościowej SA utrzymują rezerwę na rachunku w tym banku w kwocie odpowiadającej rezerwom zrzeszonych w nim banków spółdzielczych i własnej rezerwie obowiązkowej. Kwoty rezerw obowiązkowych banków regionalnych BGŻ SA odprowadza na swój rachunek w NBP. Banki zrzeszające banki spółdzielcze, działające poza strukturą BGŻ SA utrzymują rezerwy obowiązkowe własne i banków spółdzielczych, w nich zrzeszonych na swoich rachunkach w NBP.

§  11.

1. Sprawdzenia zgodności stanu środków wykazanego przez bank w deklaracji ze średnim stanem określonym na podstawie informacji dekadowej o wybranych składnikach aktywów i pasywów banku oraz informacji uzupełniającej o wybranych składnikach pasywów banku i informacji miesięcznej dokonują:

1) Departament Polityki Pieniężno-Kredytowej NBP w odniesieniu do banków, które przedkładają informacje dekadowe i informacje miesięczne w Departamencie Statystyki NBP,

2) bank zrzeszający w stosunku do zrzeszonych w nim banków spółdzielczych.

2. Zgodność stanu gotówki w kasach banku wykazanego przez bank w informacji, o której mowa w § 9 ust. 2, z zapasem gotówki wynikającym z bankowych dokumentów kasowych sprawdzają:

1) oddziały okręgowe NBP w odniesieniu do banków posiadających rachunki rezerw w Departamencie Rachunków Banków NBP i oddziałach okręgowych NBP,

2) banki zrzeszające w odniesieniu do zrzeszonych w nich banków spółdzielczych.

§  12.

1. Kwota rezerwy obowiązkowej na rachunku rezerwy obowiązkowej oprocentowanej podlega oprocentowaniu - według stopy redyskonta weksli obowiązującej w okresie utrzymywania rezerwy z zastosowaniem współczynnika 0,5.

2. Odsetki od środków na rachunku rezerwy obowiązkowej oprocentowanej nalicza w okresach miesięcznych Departament Rachunków Banków NBP oraz oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki rezerw banków do ostatniego dnia miesiąca za dany miesiąc kalendarzowy.

3. Odsetki, o których mowa w ust. 2, przelewane są przez Departament Rachunków Banków NBP oraz oddziały okręgowe NBP prowadzące rachunki rezerw banków w pierwszym dniu roboczym po zakończeniu miesiąca na rachunek banku prowadzącego rachunek Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

§  13.

1. Środki rezerwy obowiązkowej od dnia 1 stycznia 1998 r. nie podlegają oprocentowaniu.

2. Z dniem, o którym mowa w ust. 1, NBP zamyka rachunki rezerwy obowiązkowej oprocentowanej i dokonuje przelewu środków z tych rachunków na rachunek bieżący bądź rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej.

3. Środki rezerwy obowiązkowej odprowadzone zgodnie z zarządzeniem 31 grudnia 1997 r. na rachunek rezerwy obowiązkowej oprocentowanej, po tym dniu podlegają odprowadzeniu na rachunek bieżący lub rezerwy obowiązkowej nieoprocentowanej.

§ 14. Traci moc zarządzenie nr 9/94 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 sierpnia 1994 r. w sprawie rezerwy obowiązkowej banków (Dz. Urz. NBP Nr 16, poz. 27, Nr 19, poz. 30, z 1995 r. Nr 5, poz. 9, z 1996 r. Nr 3, poz. 6, Nr 9, poz. 21 oraz z 1997 r. Nr 2, poz. 2 i Nr 6, poz. 13).

§ 15. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 1997 r. i ma zastosowanie począwszy od rezerwy obowiązkowej podlegającej odprowadzeniu 31 grudnia 1997 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

DEKLARACJA

w sprawie wymaganej wysokości rezerwy obowiązkowej i wielkości zapasu gotówki w kasach Banku

1. Bank ......................................................

Informuje, że wymagana rezerwa obowiązkowa obliczona na

podstawie środków pieniężnych w złotych i walutach obcych

wyrażonych w złotych zgromadzonych na rachunkach w Banku

wynosi:

Lp.	Wyszczególnienie	Średnia arytmetyczna stanu na 10, 20 i ostatni dzień miesiąca ......... 199... r.		Wymagana rezerwa obowiązkowa od depozytów:
		w zło- tych	w walu- tach obcych wyra- żonych w zło- tych	w zło- tych	w walu- tach obcych wyra- żonych w zło- tych	razem kol. 5 + 6
tysiące złotych 0,00
1	2	3	4	5	6	7
1.	Rachunki środków ogółem z tego:
1.1.	płatne na każde żądanie
1.2.	terminowe
2.	Kwota rezerwy obowiązkowej nieoprocentowana (10% poz. 1 kol. 3 i 4)	x	x
3.	Kwota rezerwy obowiązkowej oprocentowana (poz. 1 kol. 7 - poz. 2 kol. 7)	x	x

2. Informujemy, że średnia arytmetyczna stanu środków na 10, 20

i ostatni dzień miesiąca .............. 199... r. wynosi:

1) z tytułu sprzedaży wyemitowanych przez bank krajowy

papierów wartościowych oraz warunkowej sprzedaży przez

bank krajowy papierów wartościowych z przyrzeczeniem

odkupu na rzecz innego banku krajowego ........ tys. zł,

2) Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej oraz

Funduszu Współpracy Wspólnot Europejskich przeznaczonych

dla rolnictwa ............... tys. zł,

3) budżetowych przeznaczonych na restrukturyzację

i modernizację rolnictwa i jego otoczenia ...... tys. zł,

4) Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska

i gospodarki wodnej na rachunku bieżącym ....... tys. zł.

Pożyczek terminowych zaciągniętych od tych funduszy na

kredytowanie ochrony środowiska .......... tys. zł,

5) gromadzonych na rachunkach oszczędnościowo-kredytowych

w kasach mieszkaniowych oraz w kasach oszczędnościowo-

budowlanych według umów docelowego oszczędzania

............ tys. zł.

6) środków przyjętych od banku zagranicznego na podstawie

umów zawartych do dnia 31 grudnia 1997 r. ...... tys. zł.

7) środków pozyskanych z zagranicy po 31 grudnia 1997 r.

od banku zagranicznego i podmiotów niebankowych na okres

2 lat i dłuższy .......... tys. zł.

3. Bank zobowiązuje się do:

1) utrzymywania stanu gotówki w kasach w złotych, który

zgodnie z § 6 zarządzenia nr 7/97 r. Prezesa Narodowego

Banku Polskiego z dnia 16 października 1997 r. w sprawie

rezerwy obowiązkowej banków (Dz. Urz. NBP Nr 16 poz. 29)

będzie wynosił .......... tys. zł.

(słownie ......................... tys. zł) i pomniejsza

kwotę wymaganej rezerwy nieoprocentowanej,

2) przekazywania informacji dziennych o stanie gotówki

w kasach banku następnego dnia roboczego.

4. Bank odprowadza w dniu ...... 199... r. i utrzymuje na

rachunkach w NBP kwotę ........ tys. zł

(słownie: ................................... tys. zł),

z tego na rachunku:

a) bieżącym banku ("Rezerwa obowiązkowa nieoprocentowana")x)

kwotę ................... tys. zł,

b) "Rezerwa obowiązkowa oprocentowana" kwotę ...........

tys. zł.

---------------------------------------------------------------

Objaśnienia:

1) w pkt 1 w tabeli:

a) w Lp 1 kol. 3 i 4 należy wykazać stan środków wynikający z informacji dekadowej o stanie aktywów i pasywów oraz informacji miesięcznej banku. Do 31 grudnia 1997 r. stan ten pomniejsza się o kwotę określoną w pkt 2 ppkt 1 do 6, a od 1 stycznia 1998 r. również o kwotę określoną w ppkt 7.

W pkt 2 ppkt 6 należy ująć także środki pozyskane z tytułu sprzedaży wyemitowanych papierów wartościowych oraz warunkowej sprzedaży papierów wartościowych z przyrzeczeniem odkupu na rzecz innego banku,

b) kol. 5 należy wypełnić w całości, jeżeli rezerwa odprowadzana jest wyłącznie od depozytów złotowych,

c) w przypadku odprowadzania rezerwy również od depozytów w walutach obcych Lp 2 i 3 wypełnia się tylko kol. 7 z tym, że jeżeli kwota stanowiąca 10% sumy środków (Lp. 1 kol. 3 i 4) jest:

– wyższa niż rezerwa należna (Lp. 1 kol. 7), to wówczas Lp 1 i 2 kol. 7 są sobie równe,

– niższa niż rezerwa należna (Lp. 1 kol. 7), to Lp 2 i 3 należy wypełnić zgodnie z objaśnieniami w kol. 2,

d) począwszy od rezerwy obowiązkowej podlegającej odprowadzeniu 31 stycznia 1998 r. Lp. 2 i 3 kol. 5 - 7 nie wypełnia się,

2) pkt 3 należy przekreślić w całości, jeżeli Bank nie zamierza korzystać z możliwości zadeklarowania rezerwy obowiązkowej w wysokości niższej od wynikającej z obliczeń rezerwy według obowiązującej stopy rezerw obowiązkowych (§ 2 ust. 1 i § 6 zarządzenia).

3) w pkt 4 nie wypełnia się poz. lit. b począwszy od rezerwy obowiązkowej podlegającej odprowadzeniu 31 stycznia 1998 r.

x) niepotrzebne skreślić

Sporządził ................

(imię i nazwisko, telefon)

..............................

(podpisy za Bank)

................, dnia ....... 199... r.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

Bank ............................................

Odbiorca: Departament Polityki

Pieniężno-Kredytowej NBP

Fax: [phone]

620-94-38

653-27-95

Informacja dzienna o stanie gotówki w kasach banku (konto 100)

Gotówka w kasach banku zaliczona do rezerwy obowiązkowej

odprowadzonej w dniu .......... 199... r. faktycznie wynosiła:

Data ......................

(dzień, miesiąc i rok)

Stan konta 100 "złote-rezydent" ............ tys. zł 0,00

Sporządził: .....................

(nazwisko, telefon)

Za Bank

.....................

(podpis osoby działającej za Bank)