Przyznanie Przewozom Regionalnym sp. z o.o. otwartego dostępu dla pasażerskich przewozów kolejowych na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa.
Dz.Urz.PUTK.2019.20
Akt indywidualnyDECYZJA Nr DPP-WOPN.717.5.2018.AnK
PREZESA URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO
z dnia 21 maja 2019 r.
w sprawie przyznania Przewozom Regionalnym sp. z o.o. otwartego dostępu dla pasażerskich przewozów kolejowych na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa
Działając na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 29c ust. 1, 3, 5, 6 oraz art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o transporcie kolejowym" oraz art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 z późn. zm.), zwanej dalej "k.p.a.", po rozpoznaniu wniosku "Przewozów Regionalnych" sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, zwanej dalej "Przewozami Regionalnymi" lub "Przewoźnikiem", z 22 marca 2018 r. (data wpływu do Urzędu Transportu Kolejowego: 26 marca 2018 r.), w przedmiocie wydania przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zwanego dalej "Prezesem UTK", decyzji o przyznaniu otwartego dostępu na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa na okres od 10 czerwca 2018 r. do 10 czerwca 2023 r. tj. na roczne rozkłady jazdy 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021,2021/202 i 2022/2023,
PRZYZNAJĘ
Przewozom Regionalnym otwarty dostęp dla pasażerskich przewozów kolejowych na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa,
realizowanych linią kolejową nr 1, na okres od dnia doręczenia niniejszej decyzji do 10 czerwca 2023 r., tj. na roczne rozkłady jazdy 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022 i 2022/2023, z zachowaniem następujących warunków i zakresu wykorzystania dostępu do linii kolejowych:
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE
26 marca 2018 r. do Prezesa UTK wpłynął, za pośrednictwem poczty elektronicznej, wniosek Przewozów Regionalnych z 22 marca 2018 r., złożony przy piśmie z 22 marca 2018 r. (znak: PBH1-070-8/2018), o przyznanie otwartego dostępu na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa na okres od 10 czerwca 2018 r. do 10 czerwca 2023 r.
Informacja o wpływie wniosku Przewozów Regionalnych do Prezesa UTK została opublikowana na stronie internetowej Urzędu Transportu Kolejowego 27 kwietnia 2018 r.
Pismem z 27 kwietnia 2018 r. (znak: PBH1c-070-014/18), Przewoźnik wskazał nowy adres poczty elektronicznej, z uwagi na zmiany personalne w zarządzie Przewozów Regionalnych, na który powinna być doręczana korespondencja, w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie przyznania otwartego dostępu.
W pismach z 7 maja 2018 r. (znak: DPP-WOPN.717.3.2018.3.AnK) i 11 maja 2018 r. (znak: DPP-WOPN.717.3.2018.4. AnK), Prezes UTK zawiadomił podmioty uprawnione o toczących się postępowaniach administracyjnych w przedmiocie wydania decyzji w sprawie otwartego dostępu, w tym o postępowaniu dotyczącym trasy Częstochowa - Katowice - Częstochowa na okres od 10 czerwca 2018 r. do 10 czerwca 2023 r. W zawiadomieniu Prezes UTK poinformował adresatów o możliwości złożenia przez nich wniosku o badanie równowagi ekonomicznej, w związku z wpływem 26 marca 2018 r. do Prezesa UTK ww. wniosku Przewozów Regionalnych o przyznanie otwartego dostępu na danej trasie.
Przy piśmie ogólnym do podmiotu publicznego (ePUAP) z 24 maja 2018 r. Marszałek Województwa Śląskiego złożył do Prezesa UTK wniosek o badanie równowagi ekonomicznej usług publicznego transportu zbiorowego w związku z planowanym uruchomieniem kolejowego przewozu pasażerskiego na objętej wnioskiem Przewozów Regionalnych trasie krajowej Częstochowa - Katowice - Częstochowa.
W piśmie z 28 maja 2018 r. "Koleje Śląskie" sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach, zwana dalej "Kolejami Śląskimi" lub "Operatorem", złożyła wnioski o badanie równowagi ekonomicznej m. in. w związku z projektowanym przez Przewozy Regionalne nowym połączeniem komercyjnym na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa.
W piśmie z 29 maja 2018 r. (znak: BBZ8-073-87/2018) "PKP Intercity" S.A. z siedzibą w Warszawie, zwana dalej "PKP Intercity", poinformowała Prezesa UTK, że nie będzie występować z wnioskiem o przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej stosownie do art. 4 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 869/2014 z dnia 11 sierpnia 2014 r. w sprawie nowych kolejowych przewozów pasażerskich (Dz. Urz. UE. L nr 239, s. 1), zwanym dalej "rozporządzeniem 869/2014".
W piśmie z 29 maja 2018 r. (data wpływu do Urzędu Transportu Kolejowego: 6 czerwca 2018 r., znak: NI-IT-I.8060.37.2018.DA), Marszałek Województwa Mazowieckiego poinformował Prezesa UTK, że organizator publicznego transportu zbiorowego na terenie województwa mazowieckiego nie wnosi uwag do niniejszego postępowania administracyjnego.
W piśmie z 13 czerwca 2018 r. (znak: DPP-WOPN.717.5.2018.2.AnK), Prezes UTK zawiadomił Przewoźnika o wszczęciu 26 marca 2018 r., na jego wniosek, postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania decyzji o przyznaniu otwartego dostępu na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa na okres od 10 czerwca 2018 r. do 10 czerwca 2023 r., tj. na roczne rozkłady jazdy 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022 i 2022/2023.
Jednocześnie Prezes UTK włączył do materiału dowodowego:
Marszałek Województwa Śląskiego posiada zawartą umowę ramową na okres objęty wnioskiem, która nie wskazuje jakich tras dotyczy. Kwestia ta jest regulowana w corocznie zawieranych porozumieniach wykonawczych. Marszałek Województwa Śląskiego we wniosku deklaruje, że w okresie, którego dotyczy powiadomienie Przewoźnika, będzie realizował jako organizator połączenia służby publicznej na trasie pokrywającej się z trasą wnioskowaną przez Przewozy Regionalne, tym samym jest podmiotem uprawnionym w rozumieniu art. 10 lit. b) rozporządzenia 869/2014.
Marszałek Województwa Śląskiego wskazał, że planowana para pociągów Przewozów Regionalnych ma kursować w przedziale czasowym +/- 1 godzina w stosunku do trzech połączeń służby publicznej realizowanych przez Koleje Śląskie na podstawie umowy zawartej z Marszałkiem Województwa Śląskiego. We wniosku przedstawione zostały, objęte klauzulą "tajemnica przedsiębiorstwa", dane i wyliczenia oparte na analizie ruchu podróżnych korzystających z połączeń Kolei Śląskich na trasie Katowice - Częstochowa - Katowice. Na tej podstawie został we wniosku wykazany spadek przychodów spowodowany uruchomieniem nowych połączeń komercyjnych Przewozów Regionalnych na przedmiotowej trasie. Tym samym zostały spełnione wymogi formalne do uznania wniosku Marszałka Województwa Śląskiego za wystarczający do przeprowadzenia na jego podstawie badania równowagi ekonomicznej, o której mowa w art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym.
Zgodnie z postanowieniem art. 29c ust. 3 i ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym: Prezes UTK wydaje decyzję o przyznaniu otwartego dostępu na danej trasie krajowej, w przypadku gdy w wyniku przeprowadzonego badania Prezes UTK określi, że proponowane krajowe połączenie pasażerskie nie zagraża równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych, albo żaden podmiot nie wystąpi o przeprowadzenie takiego badania. W zakresie procedury przeprowadzenia badania, o którym mowa w zdaniu pierwszym, przepisy rozporządzenia 869/2014, z wyłączeniem art. 13 i art. 14 tego rozporządzenia, stosuje się odpowiednio. Prezes UTK w badaniu, o którym mowa w ust. 3, uznaje równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych za zagrożoną, w przypadku gdy skutkiem proponowanej usługi będzie inne niż nieistotne obniżenie przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy.
Tym samym ocena, czy proponowane krajowe połączenie pasażerskie nie zagraża równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych polega na wykazaniu, czy skutkiem proponowanej usługi będzie inne niż nieistotne obniżenie przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy. Ustawodawca nie definiuje użytego sformułowania "inne niż nieistotne obniżenie przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy". Jednocześnie, w art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym wskazano, że to Prezes UTK w wyniku przeprowadzonego badania określa, czy proponowane krajowe połączenie pasażerskie nie zagraża równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych. Oznacza to, że ustawodawca pozostawił Prezesowi UTK rozstrzygnięcie, na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu, czy spadek przychodów wykazany przez podmiot uprawniony jest inny niż nieistotny. Dodatkowo, w przepisach art. 29c ust. 3 i 4 ustawy o transporcie kolejowym jest mowa o zagrożeniu dla równowagi ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych. Tym samym przepisy te odnoszą się do całej umowy o świadczenie usług publicznych, w całym okresie jej trwania. Dlatego Prezes UTK, oceniając czy spadek przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy, spowodowany uruchomieniem nowych połączeń komercyjnych, jest inny niż nieistotny, musiał materiał przedstawiony we wniosku Marszałka Województwa Śląskiego odnieść do całej umowy nr 2892/KT/2015, w całym okresie jej ważności.
W celu dokonania badania, przewidzianego przepisem art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym, w toku postępowania administracyjnego Prezes UTK zgromadził materiał dowodowy w postaci danych i wyliczeń przedstawionych przez Marszałka Województwa Śląskiego oraz umowę nr 2892/KT/2015 z Kolejami Śląskimi. Analiza zawartych tam danych wykazała, że przedstawione wyliczenia zostały dokonane na podstawie rzetelnie i wiarygodnie zgromadzonego materiału, adekwatnego do celu w jakim było wyliczenie spadku przychodów Kolei Śląskich osiąganych z tytułu realizacji przewozów służby publicznej na przedmiotowej trasie, spowodowanego uruchomieniem nowych połączeń Przewoźnika. Przyjęta metodologia polegała na zgromadzeniu informacji o liczbie pasażerów wsiadających do pociągów Kolei Śląskich na stacjach pasażerskich na trasie Katowice - Częstochowa - Katowice. Wielkości te odniesiono do przychodów osiąganych przez operatora umowy nr 2892/KT/15 na tym odcinku z połączeń kursujących w odstępie czasu +/- 1 godzina od planowanej pary pociągów Przewozów Regionalnych przez 2 dni w tygodniu i w okresie objętym powiadomieniem Przewoźnika. Na tej podstawie wykazano, że uruchomienie połączeń wnioskowanych przez Przewozy Regionalne spowoduje spadek przychodów Kolei Śląskich z przewozów realizowanych na podstawie umowy nr 2892/KT/2015 o 
1 w czasie kursowania pociągów Przewoźnika.
Prezes UTK stwierdził także, że umowa nr 2892/KT/2015 nie zawiera informacji o planowanych przychodach Kolei Śląskich z tytułu realizacji objętych nią połączeń. Aneks 2 do tej umowy określa natomiast maksymalną wysokość rekompensaty, jaka może być wypłacona operatorowi w całym okresie trwania umowy.
Na podstawie danych za 2017 r. z aneksu 2, dotyczących kosztów i przychodów realizacji przez Koleje Śląskie połączeń na podstawie umowy nr 2892/KT/2015, objętych klauzulą "tajemnica przedsiębiorstwa", Prezes UTK oszacował prawdopodobny poziom przychodów Kolei Śląskich z tytułu realizacji połączeń na podstawie tej umowy. Pozwoliło to na stwierdzenie, że obniżenie przychodów Kolei Śląskich z połączeń realizowanych na podstawie całej umowy nr 2892/KT/2015, w całym okresie jej trwania, będących skutkiem uruchomienia połączeń planowanych przez Przewozy Regionalne, kształtować się będzie na poziomie ok. 0,1 %.
Prezes UTK, w tej sytuacji nie mógł stwierdzić, że tak niewielki spadek przychodów jest inny niż nieistotny. Tym samym nie można uznać, że wykazano, iż uruchomienie połączeń wnioskowanych przez Przewozy Regionalne zagraża równowadze ekonomicznej zawartej przez województwo śląskie z Kolejami Śląskimi umowy nr 2892/KT/2015 o świadczenie usług w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym na terenie województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2030 r.
Stanowisko Kolei Śląskich oraz wniosek o badanie równowagi ekonomicznej z 28 maja 2018 r., uzupełniony pismami z 6 lipca 2018 r. oraz 16 sierpnia 2018 r.
Koleje Śląskie złożyły do Prezesa UTK wniosek o badanie równowagi ekonomicznej m.in. w związku z planowaną przez Przewozy Regionalne, w ramach otwartego dostępu, realizacją komercyjnych przewozów pasażerskich na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa w okresie od 10 czerwca 2018 r. do 10 czerwca 2023 r.
Prezes UTK stwierdził, że Koleje Śląskie zawarły 15 grudnia 2015 r. z województwem śląskim umowę nr 2892/KT/2015 o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich przewozach pasażerskich na terenie województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2030 r. Umowa nr 2892/KT/2015 nie zawiera rozkładu jazdy pociągów. Na jej podstawie Koleje Śląskie i województwo śląskie zawierają co roku Porozumienie Wykonawcze określające rozkład jazdy pociągów i wielkość pracy eksploatacyjnej na dany rok. 13 lutego 2019 r. Koleje Śląskie zawarły aneks nr 7 do umowy nr 2892/KT/2015 o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym na terenie Województwa Śląskiego w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2030 r. Aneks ten obejmuje Porozumienie Wykonawcze nr 4 na rok 2019 do umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym na terenie województwa śląskiego od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2030 r., zwane dalej "Porozumieniem Wykonawczym". Jego integralną część stanowi rozkład jazdy pociągów objęty rekompensatą za okres od 01.01.2019 r. do 31.12.2019 r., który został objęty klauzulą tajemnica przedsiębiorstwa Kolei Śląskich. Rozkład jazdy stanowiący załącznik do Porozumienia Wykonawczego nr 4 uwzględnia par połączeń obejmujących odcinek Częstochowa - Katowice - Częstochowa lub krótszy.
Zawierane co roku przez strony Porozumienie Wykonawcze do umowy nr 2892/KT/2015, przewiduje realizację połączeń m.in. na trasie Częstochowa - Gliwice - Częstochowa i krótszej zawierającej w całości lub części odcinek Częstochowa - Katowice - Częstochowa, pokrywający się z trasą wnioskowaną przez Przewozy Regionalne. Tym samym, Koleje Śląskie spełniają kryterium wskazane w art. 10 lit. d) rozporządzenia 869/2014, są więc podmiotem uprawnionym do wystąpienia o badanie równowagi ekonomicznej w związku z wnioskiem Przewozów Regionalnych o wydanie decyzji o przyznaniu otwartego dostępu na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa.
W złożonym do Prezesa UTK wniosku Koleje Śląskie stwierdziły, że ich zdaniem, uruchomienie przez Przewozy Regionalne jednej pary połączeń komercyjnych na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa zagrozi równowadze ekonomicznej zawartej przez nie umowy nr 2892/KT/2015. Operator stanowisko swoje uzasadnił możliwością spadku przychodów ze sprzedaży biletów na ten odcinek o kwotę rocznie, tj. w okresie, którego dotyczy niniejsza decyzja.
Koleje Śląskie do wyliczenia spodziewanej kwoty obniżenia przychodów wskutek uruchomienia nowych połączeń przez Przewozy Regionalne założyły utratę wszystkich pasażerów podróżujących na odcinku Częstochowa - Katowice - Częstochowa dwoma pociągami służby publicznej, z którymi zdaniem Operatora, kolidowałyby połączenia wnioskowane przez Przewozy Regionalne.
Koleje Śląskie zwróciły uwagę, że utrata przychodów z realizacji połączeń służby publicznej na przedmiotowym odcinku nastąpi także z powodu zakupu przez podróżnych tańszych biletów okresowych Przewozów Regionalnych, które będą musiały być honorowane przez Koleje Śląskie. Przedstawiona została liczba biletów okresowych sprzedanych przez Operatora na przejazdy na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa i krótszych w okresie od roku 2015 do czerwca 2018 r. oraz różnica cen takich biletów sprzedawanych przez obu przewoźników. Na podstawie tych danych Prezes UTK ustalił, że przy wartościach podanych dla roku 2018 różnica wartości wszystkich biletów okresowych sprzedanych w skali roku przez Koleje Śląskie wyniosłaby co w ciągu 5 lat dałoby kwotę .
Koleje Śląskie wyraziły także opinię, że uruchomienie przedmiotowego połączenia przez Przewoźnika jest sprzeczne z założeniami Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego województwa śląskiego przyjętego uchwałą nr V/1l/9/2015 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 31 sierpnia 2015 r., zwanego dalej "Planem transportowym". Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez Operatora połączenia uruchamiane dotychczas przez Przewozy Regionalne uzupełniają realizowaną przez Koleje Śląskie sieć kolejowych regionalnych połączeń na obszarze województwa śląskiego. Obejmuje to przede wszystkim obsługę linii łączących województwo śląskie z sąsiednimi regionami. Obaj przewoźnicy zawarli odnawianą umowę na wzajemne świadczenie usług kolejowych, w zakres których wchodzi między innymi wzajemna sprzedaż oraz honorowanie biletów, w tym biletów spoza odcinka obsługiwanego przez Koleje Śląskie. Obecnie Przewozy Regionalne nie wykonują połączeń na odcinku Częstochowa - Katowice - Częstochowa, natomiast na odcinku Częstochowa - Zawiercie - Częstochowa wykonują znikomą liczbę połączeń. W przypadku wprowadzenia połączeń wnioskowanych przez Przewozy Regionalne, z tytułu wzajemnego honorowania biletów na podstawie ww. umowy, Koleje Śląskie będą musiały przekazać Przewozom Regionalnym część przychodu z każdego sprzedanego biletu, liczoną udziałem pracy eksploatacyjnej.
Zdaniem Operatora połączenia objęte wnioskiem Przewoźnika o otwarty dostęp zaburzają założenia przyjęte w planie transportowym w zakresie misji, którą Marszałek Województwa Śląskiego nałożył na poszczególne podmioty rynku kolejowego. Koleje Śląskie stanowisko to uzasadniają tym, że wnioskowane pociągi InterREGIO na trasie Częstochowa - Katowice - Częstochowa mogą utracić w przyszłości proponowany status i zostać przekształcone w pociągi przyspieszone osobowe, w stosunku do których będzie istniała konieczność honorowania wzajemnego biletów i w związku z czym pojawi się utrata przychodów po stronie Kolei Śląskich na poziomie rocznie, czyli w skali 5 lat.
Koleje Śląskie stoją na stanowisku, że ewentualne wprowadzenie dodatkowych pociągów Przewozów Regionalnych przyczyni się do zwiększenia dezorientacji wśród pasażerów, poprzez zróżnicowanie cenowe oferty biletowej dla pociągów obsługujących przedmiotową relację, co może niekorzystnie oddziaływać na wizerunek obydwu przewoźników. Zdaniem Operatora taka sytuacja ma obecnie miejsce w przypadku przewozów na trasie Rybnik - Katowice.
Swój wniosek Koleje Śląskie uzasadniają także trwającymi pracami w zakresie integracji transportu kolejowego z pozostałymi środkami komunikacji w ramach współpracy z Gómośląsko-Zagłębiowską Metropolią oraz miastami na terenie województwa śląskiego. Operator podejmuje działania dla wypracowania kompleksowego rozwiązania w zakresie integracji transportu w województwie w zakresie taryfowym, jak i realizowanych połączeń.
Kolejnym argumentem podniesionym przez Koleje Śląskie jest planowanie przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A od 2 września 2018 r. przez 180 dni remontu odcinka Częstochowa Towarowa - Poraj i Myszków - Zawiercie, co ograniczy dostępną przepustowość tego odcinka.
Ponadto, Koleje Śląskie podkreśliły, że umowa nr 2892/KT/2015 przewiduje maksymalną roczną rekompensatę, jaka może być wypłacona Operatorowi z tytułu realizacji na jej podstawie połączeń służby publicznej i że wskazane tam wartości nie mogą zostać przekroczone.
Odnosząc się do uzasadnienia wniosku przedstawionego przez Koleje Śląskie należy podkreślić, że Prezes UTK, na wniosek podmiotu uprawnionego, przeprowadza badanie w celu określenia czy proponowane krajowe połączenie pasażerskie nie zagraża równowadze ekonomicznej umowy o świadczenie usług publicznych (art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym). Równowagę umowy o świadczenie usług publicznych, Prezes UTK może uznać za zagrożoną, w przypadku gdy skutkiem proponowanej usługi będzie inne niż nieistotne obniżenie przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy (art. 29c ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym). Podstawą do odmowy wydania decyzji o przyznaniu otwartego dostępu jest zatem stwierdzenie przez Prezesa UTK, w wyniku przeprowadzonego badania, że wskutek uruchomienia proponowanej usługi komercyjnej nastąpi inne niż nieistotne obniżenie przychodów z przewozów realizowanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Tym samym ustawodawca ograniczył zakres badania wpływu uruchomienia nowych połączeń w ramach otwartego dostępu do wąskiego zakresu oceny skali obniżenia przychodów z realizacji umowy o świadczenie usług publicznych. Wszelkie inne skutki realizacji nowych połączeń komercyjnych, niezależnie od opinii na temat ich znaczenia dla wykonywania obowiązków wynikających z zawartej przez operatora i organizatora umowy o świadczenie usług publicznych, muszą pozostać poza obszarem prowadzonego przez Prezesa UTK badania wpływu takich połączeń na warunki ekonomiczne realizacji umowy.
Ustawodawca powierzył Prezesowi UTK ocenę, czy obniżenie przychodów z realizacji połączeń na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych wskutek uruchomienia nowych połączeń komercyjnych będzie inne niż nieistotne (art. 29c ust. 3 i 4 ustawy o transporcie kolejowym). Jednocześnie w przepisach ustawy o transporcie kolejowym brak jest ograniczenia zakresu badania wpływu uruchomienia nowych pociągów jedynie do tej części połączeń objętych taką umową, na które wpływ mogą mieć nowe komercyjne usługi przewozowe planowane w okresie pokrywającym się wnioskiem o przyznanie otwartego dostępu. Tym samym, obniżenie przychodów, o którym mowa w art. 29c ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym musi być odniesione do wszystkich połączeń realizowanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych w całym okresie jej trwania, a nie tylko tych, które w całości lub w części pokrywałyby się z trasą będącą przedmiotem powiadomienia aplikanta o zamiarze uruchomienia nowych połączeń kolejowych w przewozie osób na trasie krajowej. Ponadto treść tego przepisu ogranicza, w sposób nie budzący wątpliwości, zakres badania prowadzonego przez Prezesa UTK do ustalenia wpływu uruchomienia nowych pociągów komercyjnych jedynie na obniżenie przychodów z realizacji połączeń na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Oznacza to, że Prezes UTK w badaniu prowadzonym na podstawie art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym nie ma podstawy prawnej do uwzględnienia innych skutków finansowych dla operatora umowy niż obniżenie przychodów z realizacji połączeń na jej podstawie, które byłyby skutkiem uruchomienia nowych połączeń komercyjnych. Tym samym, jakiekolwiek inne skutki finansowe dla operatora takiej umowy, np. wynikające z innych zawartych przez niego umów czy porozumień, nie mogą być wzięte pod uwagę.
Należy także zwrócić uwagę na przepis ustawy o transporcie kolejowym, zgodnie z którym Prezes UTK przeprowadza badanie na wniosek podmiotu uprawnionego (art. 29c ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym). W przypadku braku takiego wniosku, Prezes UTK jest obowiązany do przyznania aplikantowi otwartego dostępu nie przeprowadzając badania wpływu planowanych połączeń na warunki ekonomiczne umowy o świadczenie usług publicznych. Oznacza to, że Prezes UTK nie ma ustawowych kompetencji do przeprowadzenia takiego badania z urzędu. Ustawodawca ograniczył badanie wpływu planowanych połączeń komercyjnych wyłącznie do przypadków wywołanych wnioskiem podmiotu uprawnionego. Jednocześnie, na podmiot uprawniony został nałożony obowiązek przedstawienia materiałów dowodzących, że uruchomienie nowych połączeń w ramach otwartego dostępu zagraża równowadze umowy o świadczenie usług publicznych (art. 11 ust. 1 rozporządzenia 869/2014). Do oceny organu regulacyjnego zostało pozostawione czy konieczne jest żądanie przedstawienia, określonych w przepisie tego artykułu, dodatkowym informacji od podmiotu uprawnionego, organizatora publicznego transportu zbiorowego, aplikanta czy zarządcy infrastruktury (art. 11 ust. 2 rozporządzenia 869/2014). Prezes UTK przeprowadzając badanie mające na celu podjęcie decyzji w sprawie przyznania otwartego dostępu posługuje się zatem informacjami i dokumentami przedstawionym przez podmiot uprawniony.
Mając na względzie powyższe, w wyniku analizy materiałów przedstawionych we wniosku Kolei Śląskich, Prezes UTK stwierdził, że zgodnie z art. 29c ust. 3 i 4 ustawy o transporcie kolejowym, część zawartych w ww. wniosku argumentów nie dotyczy kryterium oceny wpływu uruchomienia nowych połączeń komercyjnych Przewozów Regionalnych na ewentualne obniżenie przychodów z realizacji połączeń na podstawie umowy nr 2892/KT/2015. Nie można bowiem za takie uznać opinii co do zgodności połączeń wnioskowanych przez Przewoźnika z Planem transportowym. Dotyczy to także planowania przez zarządcę infrastruktury prac remontowych. Bez znaczenia dla prowadzonej oceny pozostaje także opinia Operatora dotycząca oceny podróżnych na temat wprowadzenia nowych połączeń oraz domniemania zmiany statusu wnioskowanych połączeń z InterRegio na przyspieszone osobowe.
Należy także odnieść się do przedstawionego przez Operatora argumentu wystąpienia określonych skutków finansowych uruchomienia nowych pociągów przez Przewozy Regionalne, wynikających z zawartej przez obu przewoźników odnawialnej umowy dotyczącej wzajemnego honorowania i sprzedaży biletów. Jak wskazano wyżej, przepisy art. 29c ust. 3 i 4 ustawy o transporcie kolejowym jednoznacznie ograniczają zakres badania wpływu nowych połączeń na równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych. Skutki zawarcia przez Przewozy Regionalne i Koleje Śląskie umowy o wzajemnym honorowaniu i sprzedaży biletów pozostają zatem poza zakresem analizy przeprowadzanej w ramach niniejszego postępowania administracyjnego. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że wzajemne rozliczenia między przewoźnikami na podstawie takiej umowy są redystrybucją przychodów osiąganych przez Operatora z wykonywania umowy o świadczenie usług publicznych. Nie można zatem uznać, że rozliczenia z tytułu umowy o wzajemnym honorowaniu i sprzedaży biletów obniżają przychody osiągane z przewozów realizowanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Konieczność regulowania zobowiązań na podstawie umowy o wzajemnym honorowaniu i sprzedaży biletów, tak jak inne koszty ponoszone przez Operatora, następuje bowiem już po osiągnięciu przychodów z tytułu realizacji połączeń służby publicznej.
Analizując tę kwestię należy także przypomnieć przepis art. 11 ust. 1 rozporządzenia 869/2014, zgodnie z którym podmiot uprawniony obowiązany jest we wniosku o badanie równowagi ekonomicznej przedstawić:
Jednocześnie Operator przyjął założenie utraty wszystkich pasażerów z obu pociągów na rzecz nowego połączenia komercyjnego, argumentując to brakiem danych pozwalających na oszacowanie rzeczywistej liczby podróżnych, którzy mogą wybrać nowego przewoźnika na tej trasie.
Przeprowadzone w ten sposób oszacowanie obniżenia przychodów z realizacji połączeń na podstawie umowy nr 2892/KT/2015 wskutek uruchomienia pociągów komercyjnych Przewozów Regionalnych nie może zostać uznane za wiarygodne, a tym samym nie może stanowić podstawy do rzetelnej oceny wpływu, czy uruchomienie pociągów wnioskowanych przez Przewozy Regionalne zagrozi równowadze ekonomicznej umowy nr 2892/KT/2015. W pierwszym rzędzie należy podkreślić, że nie można uznać za zasadne założenie utraty 100% pasażerów obu pociągów Operatora. Odnosząc się natomiast do kalkulacji przedstawionych przez Koleje Śląskie trzeba zwrócić uwagę, że obniżenie przychodów z powodu spadku sprzedaży biletów jednorazowych i okresowych wskutek uruchomienia połączeń wnioskowanych przez Przewozy Regionalne zostało oszacowane na poziomie rocznie, czyli w ciągu 5 lat, czyli okresu, o który wnioskowały Przewozy Regionalne w skali całej umowy nr 2892/KT/2015, tzn. wszystkich objętych nią połączeń w ciągu 15 lat jej obowiązywania. Oznacza to obniżenie przychodów z realizacji objętych ww. umową połączeń na poziomie 0,22%. Taka wielkość obniżenia przychodów z realizacji połączeń nie może być uznana za inną niż nieistotna. Tym samym, niezależnie od braku możliwości uznania przedstawionego oszacowania utraty przychodów za wiarygodne, nie został spełniony warunek do uznania warunków ekonomicznych tej umowy za zagrożone (art. 29c ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym).
Mając na względzie powyższe, Prezes UTK w wyniku badania przeprowadzonego na wniosek Kolei Śląskich musiał stwierdzić, że uruchomienie połączeń, których dotyczy powiadomienie Przewozów Regionalnych nie zagraża równowadze ekonomicznej umowy 2892/KT/2015.
Wobec braku wpływu innych wniosków o badanie równowagi ekonomicznej dotyczących przedmiotowej trasy, Prezes UTK obowiązany był wydać decyzję przyznającą otwarty dostęp na trasie Katowice - Częstochowa - Katowice.
Prezes UTK zawarł także w niniejszej decyzji stosowne klauzule, które stanowić mają gwarancję właściwego realizowania przez Przewozy Regionalne planowanych przewozów kolejowych.
Jednocześnie, zgodnie z art. 29c pkt 5 ustawy o transporcie kolejowym, Prezes UTK ma obowiązek w decyzji o przyznaniu otwartego dostępu określić warunki oraz zakres wykorzystywania dostępu do linii kolejowej lub linii kolejowych.
Biorąc pod uwagę powyższe, Prezes UTK postanowił przyznać Przewozom Regionalnym otwarty dostęp, o którym mowa we wniosku, wskazując jednocześnie w sentencji decyzji, że połączenia uruchamiane przez Przewoźnika na podstawie niniejszej decyzji powinny stanowić uzupełnienie oferty przewozowej realizowanej na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Konsekwencją tego zapisu jest wskazany w sentencji decyzji warunek, zgodnie z którym połączenia realizowane na podstawie niniejszej decyzji mają stanowić uzupełnienie oferty przewozowej zapewnianej na obszarze województwa śląskiego organizowanej przez właściwego organizatora publicznego transportu zbiorowego.
Zgodnie z art. 29c ust. 5 ustawy o transporcie kolejowym, w decyzji o przyznaniu otwartego dostępu określa się w szczególności: