Prowadzenie w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych praktycznej nauki zawodu i zasad jej finansowania oraz wspierania warunków realizacji podstawy programowej kształcenia kadr dla leśnictwa w szkołach leśnych.

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2018.2.20

Akt obowiązujący

Wersja od: 10 stycznia 2018 r.

ZARZĄDZENIE Nr 2

DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH

z dnia 10 stycznia 2018 r.

w sprawie prowadzenia w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych praktycznej nauki zawodu i zasad jej finansowania oraz wspierania warunków realizacji podstawy programowej kształcenia kadr dla leśnictwa w szkołach leśnych

GK.143.1.2018

Na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach ¹ , zwanej dalej ustawą, w związku z § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe ²  - w wykonaniu m.in. zadania Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych określonego w art. 33 ust. 3 pkt 5 i pkt 8 ustawy ³  oraz wykonaniu art. 56 ust. 2 ⁴  i 58 ust. 2 pkt 1 ⁵  ustawy, mając na względzie, że w Porozumieniu z dnia 25 października 2012 r., zawartym pomiędzy Ministrem Środowiska a Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, zwanym dalej "Lasami Państwowymi", Minister Środowiska ukierunkował działalność Lasów Państwowych na wspomaganie realizacji polityki Rady Ministrów w zakresie edukacji szkolnej społeczeństwa - zarządzam, co następuje:

Przepis wstępny

§  1. 

1. W odniesieniu do uczniów szkół leśnych kształcących kadrę dla leśnictwa, zwanych dalej "szkołami leśnymi", udział Lasów Państwowych w ww. kształceniu, z braku jednostek szkolnych wchodzących w skład Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, przybiera formę praktycznej nauki zawodu.

2. Na mocy niniejszego zarządzenia ustala się w Lasach Państwowych zasady organizowania i finansowania w jednostkach Lasów Państwowych praktycznej nauki zawodu uczniów oraz innego wsparcia poprzez wskazanie:

1) podstaw prawnych, w oparciu o które jest prowadzona praktyczna nauka zawodu;

2) podmiotów kierujących na praktyczną naukę zawodu;

3) jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych biorących udział w koordynowaniu, realizowaniu i finasowaniu praktycznej nauki zawodu, ich zadań z tym związanych oraz innych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych zaangażowanych w tworzenie warunków realizacji podstawy programowej kształcenia;

4) celów, jakie są realizowane poprzez przyjmowanie uczniów na praktyczną naukę zawodu przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych;

5) źródeł finansowania, katalogu wydatków oraz zasad pokrywania kosztów ponoszonych na praktyczną naukę zawodu uczniów;

6) sposobu planowania i refundacji kosztów;

7) zakresu wspomagania szkół leśnych w realizacji podstawy programowej.

Podstawy prawne, w oparciu o które jest prowadzona praktyczna nauka zawodu w jednostkach Lasów Państwowych

§ 2. Organizowanie i finansowanie przez Lasy Państwowe niektórych działań szkół leśnych, w ramach realizacji praktycznej nauki zawodu uczniów oraz wsparcia w realizacji podstawy programowej kształcenia, następuje na podstawie:

1) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z 2017 r. poz. 1644), zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie praktycznej nauki zawodu", będącego aktem wykonawczym na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949) w zakresie określenia warunków i trybu organizowania praktycznej nauki zawodu, m.in. u pracodawców, z uwzględnieniem praw i obowiązków tych podmiotów (zewnętrznych w stosunku do szkoły), a także kwalifikacji wymaganych od osób prowadzących praktyczną naukę zawodu i przysługujących im uprawnień;

2) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2017 r. poz. 860), zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej";

3) uprawnienia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych wynikającego z przepisu art. 33 ust. 3 pkt 5 ustawy o lasach do nadzorowania i koordynowania zadań w zakresie kształcenia kadr dla leśnictwa;

4) dyspozycji przepisu art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy o lasach dotyczącego możliwości przeznaczania środków finansowych, związanych z funduszem leśnym, na realizację wspólnych przedsięwzięć jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych (zarówno w zakresie gospodarki leśnej, jak i poza gospodarką leśną);

5) porozumienia z dnia 25 października 2012 r. zawartego pomiędzy Ministrem Środowiska oraz Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych w sprawie prowadzenia ponadgimnazjalnych szkół leśnych oraz wsparcia organizacyjnego i finansowego realizacji praktycznej nauki zawodu przez Lasy Państwowe, którym Minister Środowiska ukierunkował działania Lasów Państwowych na realizację polityki Rady Ministrów w tym zakresie, w jakim polityka ta dotyczy edukacji szkolnej społeczeństwa - w odniesieniu do szkół leśnych, dla których organem prowadzącym jest minister właściwy ds. środowiska;

Podmioty kierujące na praktyczną naukę zawodu oraz jednostki organizacyjne Lasów Państwowych biorące udział w koordynowaniu, realizowaniu i finasowaniu praktycznej nauki zawodu, zadań z tym związanych i jednostki organizacyjne Lasów Państwowych zaangażowane w tworzenie warunków realizacji podstawy programowej kształcenia

§  3. 

1. Podmiotami biorącymi udział w realizowaniu, koordynowaniu i finansowaniu praktycznej nauki zawodu uczniów oraz wspieraniu podstawy programowej kształcenia kadr dla leśnictwa są:

1) ze strony podmiotów zewnętrznych w stosunku do Lasów Państwowych, kierujących na praktyczną naukę zawodu:

- szkoły leśne - szkoły ponadpodstawowe kształcące wyłącznie w zawodach dla leśnictwa, dla których, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, ministrem właściwym jest minister właściwy do spraw środowiska - zgodnie z art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. 2017. poz. 59);

2) ze strony Lasów Państwowych:

a) Dyrektor Generalny Lasów Państwowych w ramach kierowania Lasami Państwowymi, korzystający przy tym z pomocy Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, w wykonaniu obowiązku wyżej przywołanego przepisu art. 33 ust. 3 pkt 5 ustawy o lasach oraz w wykonaniu uprawnienia i obowiązku zapewnienia działania i nadzorowania jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych, o której mowa w pkt c - jako podmiotu przyjmującego na praktyczną naukę zawodu,

b) dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych jako organy bezpośrednio nadzorujące nadleśnictwa, przy pomocy których Dyrektor Generalny Lasów Państwowych realizuje zadania, o których mowa w zdaniu poprzednim,

c) nadleśnictwa, na których terenie lub w których sąsiedztwie znajdują się szkoły leśne i które w związku z tym przyjmują uczniów tych szkół na praktyczną naukę zawodu, zwane dalej "nadleśnictwami szkolnymi",

d) Zakład Informatyki Lasów Państwowych w zakresie, o którym mowa w § 6 ust. 3 pkt 9 niniejszego zarządzenia.

2. Nadleśnictwo szkolne przyjmuje uczniów szkół leśnych, o których mowa w § 3 ust. 1, na praktyczną naukę zawodu, zapewniając warunki do jej realizacji wymienione w załączniku nr 1 do niniejszego zarządzenia. (Załączników nie drukujemy - przyp. red.).

3. Praktyczna nauka zawodu jest realizowana w formie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych odbywanych w nadleśnictwach szkolnych na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu, zawartej pomiędzy dyrektorem szkoły i nadleśniczym tego nadleśnictwa.

4. Umowa, o której mowa w ust. 3, powinna określać, oprócz elementów wskazanych w § 7 ust. 3 rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu, między innymi:

1) nazwę i numer realizowanego programu nauczania,

2) tabelę przysługujących elementów odzieży bhp uzgodnionej pomiędzy nadleśniczym a dyrektorem szkoły, o której mowa w załączniku nr 2 do niniejszego zarządzenia.

5. Nadleśniczy kierujący nadleśnictwem szkolnym może zgłaszać dyrektorowi szkoły wnioski do treści programu nauczania dla zawodu w zakresie zajęć praktycznych, które są w tym nadleśnictwie realizowane, na zasadach określonych w umowie o praktyczną naukę zawodu zawartej ze szkołą, o czym stanowi § 4 ust. 10 oraz § 7 ust. 3 pkt 9 rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu.

Cel przyjmowania uczniów na praktyczną naukę zawodu przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych

§  4. 

1. Praktyczna nauka zawodu jest organizowana w formie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych w nadleśnictwach szkolnych, w kontakcie z rzeczywistym środowiskiem pracy i z wykorzystaniem nowoczesnych technologii wykonawstwa prac leśnych, w celu opanowania przez uczniów szkół leśnych umiejętności zawodowych niezbędnych do podjęcia pracy w zawodzie.

2. Lasy Państwowe, współuczestnicząc w organizowaniu i finansowaniu praktycznej nauki zawodu, prowadzą działalność wspomagającą administrację publiczną w sferze dominium na rzecz Ministra Środowiska jako organu prowadzącego szkoły leśne i zobowiązanego na mocy odrębnych przepisów do kształtowania warunków dla wypełniania zadań statutowych przez te szkoły.

3. Przyjmowanie na praktyczną naukę zawodu uczniów jest jednym z obszarów uprawnionej działalności Lasów Państwowych z zakresu działalności miękkiej, mającej na celu m.in. kształtowanie funkcjonalności Lasów Państwowych (goodwillu), spełniającej kryterium legalności, celowości i gospodarności.

4. Praktyczna nauka zawodu jest wspólnym przedsięwzięciem nadleśnictwa szkolnego i Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, wypełniającym cel kształcenia przyszłych kadr dla leśnictwa w osobach uczniów szkół leśnych. Nadleśnictwa szkolne, współuczestnicząc w kształceniu, przygotowują przyszłe kadry dla leśnictwa nie tylko na potrzeby własne, lecz także na potrzeby innych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych (nadleśnictw).

5. Nadleśnictwa szkolne, przyjmując uczniów na praktyczną naukę zawodu, stwarzają warunki do realizacji przez szkoły leśne podstawy programowej przewidzianej dla kształcenia w zawodzie technik leśnik ⁶  oraz w zawodzie operator maszyn leśnych ⁷ , zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej, w Części III załącznika pn. "Opis kształcenia w poszczególnych zawodach".

Źródła finansowania, katalog wydatków oraz zasady pokrywania kosztów ponoszonych na praktyczną naukę zawodu uczniów

§ 5. Kształcenie przez Lasy Państwowe kadr dla leśnictwa, w formie praktycznej nauki zawodu, jest wspólnym przedsięwzięciem Lasów Państwowych, z wykorzystaniem do tego celu środków związanych z funduszem leśnym, o którym mowa w art. 56 ust. 1 ustawy o lasach ⁸ .

§  6. 

1. Nadleśnictwa szkolne przyjmujące uczniów na praktyczną naukę zawodu są zasilane środkami związanymi z funduszem leśnym na podstawie art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy o lasach ⁹  na finansowanie kosztów ponoszonych przez te nadleśnictwa w związku z wypełnianiem funkcji podmiotu przyjmującego uczniów szkół leśnych na praktyczną naukę zawodu.

2. Koszty, o których mowa w ust. 1, pomniejszane są o wartość prac wykonanych na rzecz ww. nadleśnictw przez uczniów objętych praktyczną nauką zawodu, a także pomniejszane o środki finansowe otrzymywane od szkół leśnych w ramach refundowania kosztów, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie praktycznej nauki zawodu.

3. Przepis § 8 ust. 2 pkt 1 ¹⁰  rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu nie zawiera zamkniętego katalogu warunków materialnych, jakie podmioty przyjmujące uczniów na praktyczną naukę zawodu muszą zapewnić, i w związku z tym przedmiotem finansowania lub współfinansowania działań szkół leśnych związanych z realizacją praktycznej nauki zawodu i wspierania realizacji podstawy programowej mogą być wydatki ponoszone w szczególności na:

1) organizację i wyposażenie stanowisk szkoleniowych (np. narzędzia i sprzęt niezbędny do realizacji kształcenia praktycznego w zawodzie operator maszyn leśnych i technik leśnik);

2) zakup odzieży i środków ochrony indywidualnej;

3) zapewnienie posiłków profilaktycznych i napoi;

4) organizację odpowiednich do kwalifikacji zawodowych uprawnień;

5) utrzymanie wybranych obiektów;

6) wynagrodzenia i inne świadczenia ze stosunku pracy dla instruktorów praktycznej nauki zawodu;

7) transport i dowóz uczniów na zajęcia praktyczne;

8) amortyzację środków trwałych wykorzystywanych na potrzeby praktycznej nauki zawodu;

9) utrzymanie edukacyjnych systemów informatycznych (SILP, SIP);

10) utrzymanie i konserwację sprzętu, urządzeń związanych z praktyczną nauką zawodu.

4. Wydatki, o których mowa w ust. 3, ujęte w postaci katalogu wydatków refundowanych z funduszu leśnego w ramach praktycznej nauki zawodu i wspierania podstawy programowej kształcenia kadr dla leśnictwa, stanowią załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia.

Planowanie i refundacja kosztów

§  7. 

1. Planowanie kosztów odbywa się na podstawie uzasadnionych wniosków nadleśniczych nadleśnictw szkolnych, składanych z zachowaniem drogi służbowej poprzez dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych do Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w ramach projektowania przez nich kosztów proponowanych do ujęcia w planie finansowo-gospodarczym wydatków funduszu leśnego na dany rok kalendarzowy, tytułem refundacji kosztów prowadzenia praktycznej nauki zawodu. Przed złożeniem wniosku nadleśniczowie wspólnie z dyrektorami szkół leśnych przeprowadzają analizę potrzeb w zakresie środków przeznaczonych na praktyczną naukę zawodu w szkołach leśnych. Wzór wniosku do planu finansowo-gospodarczego tytułem refundacji kosztów praktycznej nauki zawodu stanowi załącznik nr 3 do niniejszego zarządzenia.

2. Zatwierdzenie ostatecznej kwoty w planie następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych wprowadzającego do stosowania plan finansowo-gospodarczy na dany rok kalendarzowy.

3. W sytuacjach szczególnych - w okresie po sporządzeniu planu zasadniczego dla Lasów Państwowych, w tym w trakcie realizacji tego planu - stosownie do uzasadnionych okoliczności i potrzeb szkoły - nadleśnictwo szkolne może wystąpić z wnioskiem do DGLP, z zachowaniem drogi służbowej, o sfinansowanie zadań innych niż ujęte w planie, w zakresie realizacji praktycznej nauki zawodu. Dyrektor Generalny Lasów Państwowych stosownie do zaistniałych okoliczności i biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną Lasów Państwowych podejmuje decyzję, o możliwości lub braku możliwości sfinansowania wnioskowanych działań, informując o tym wnioskodawcę.

4. Refundacja kosztów odbywa się na podstawie not obciążeniowych wraz z kserokopiami faktur lub równoważnych dowodów księgowych, potwierdzonych za zgodność z oryginałem, obciążających DGLP i przekazanych do Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z zachowaniem drogi służbowej poprzez dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Noty obciążeniowe są wystawiane raz na kwartał i zawierają informacje o działaniach wykonanych w danym kwartale.

5. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych odmawia realizacji noty, jeżeli zawiera błędy formalno-rachunkowe lub dane wskazują na to, że działania ujęte w fakturze nie odpowiadają działaniom, na wykonanie których strony zawarły umowę, o której mowa w § 3 ust. 3.

Wspomaganie realizacji podstawy programowej

§ 8. Wspomaganie realizacji podstawy programowej w szkołach leśnych dotyczy w szczególności kosztów:

1) organizacji odpowiednich do kwalifikacji zawodowych uprawnień, o których mowa w pkt 4 tabeli stanowiącej załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia;

2) utrzymania edukacyjnych systemów informatycznych z zakresu leśnictwa, stanowiących System Informatyczny Lasów Państwowych (SILP) oraz System Informacji Przestrzennej (SIP) w zakresie, o jakim mowa w pkt 9 tabeli stanowiącej załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia.

Postanowienia końcowe

§  9. 

1. Częścią składową niniejszego zarządzenia jest opracowanie teoretyczno-prawne na temat legalności, celowości, gospodarności i rzetelności wykorzystywania środków związanych z funduszem leśnym do finansowania działalności szkół leśnych, stanowiące załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia.

2. Treść ww. załącznika należy traktować jako źródło wiedzy ułatwiające rozumienie zasadności angażowania się jednostek Lasów Państwowych oraz środków Lasów Państwowych związanych z funduszem leśnym w realizację praktycznej nauki zawodu.

§ 10. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

_______________

⁶ Art. 4 pkt 8 ustawy stanowi, że: "Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o: (...) 8) szkole leśnej - należy przez to rozumieć szkołę ponadpodstawową kształcącą wyłącznie w zawodach dla leśnictwa, dla których, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w art. 46 ust. 1, ministrem właściwym jest minister właściwy do spraw środowiska".

¹ Art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity - Dz. U. z 2017 r. poz. 788 z dnia 14.04.2017) stanowi, że "Lasami Państwowymi kieruje Dyrektor Generalny przy pomocy dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych".

² Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe został nadany zarządzeniem nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 r.; § 6 Statutu Lasów Państwowych stanowi, że "W wykonaniu zadań określonych przez ustawę (o lasach) oraz przez przepisy wykonawcze do ustawy, a także innych przepisów prawnych, Dyrektor Generalny wydaje zarządzenia i decyzje obowiązujące w Lasach Państwowych".

³ Art. 33 ust. 3 pkt 5 ustawy stanowi, że "Dyrektor Generalny w szczególności: (...) 5) nadzoruje i koordynuje zadania w zakresie kształcenia kadr dla leśnictwa oraz popularyzacji wiedzy leśnej"; art. 33 ust. 3 pkt 8 ustawy stanowi, że "Dyrektor Generalny w szczególności: "(...) 8) organizuje wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych lasów Państwowych".

⁴ Art. 56 ust. 2 ustawy stanowi, że "Środkami funduszu leśnego dysponuje Dyrektor Generalny".

⁵ Art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy stanowi, że "Środki funduszu leśnego mogą być przeznaczone również na: 1) wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, w szczególności w zakresie gospodarki leśnej".

⁶ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2017 r. poz. 860) w Części III załącznika do ww. rozporządzenia pn. "Opis kształcenia w poszczególnych zawodach" w opisie zawodu "technik leśnik" (314301) stanowi, że "Kształcenie praktyczne może odbywać się w pracowniach szkolnych oraz w podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 8 tygodni (320 godzin)".

⁷ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2017 r. poz. 860) w Części III załącznika do ww. rozporządzenia pn. "Opis kształcenia w poszczególnych zawodach" w opisie zawodu "operator maszyn leśnych" (834105) stanowi, że "Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz jednostkach organizacyjnych Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, zakładach usług leśnych, przedsiębiorstwach produkujących artykuły leśne i prowadzących ich sprzedaż oraz innych podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie".

⁸ Art. 56 ust. 1 ustawy stanowi, że "W Lasach Państwowych tworzy się fundusz leśny stanowiący formę gospodarowania środkami na cele wskazane w ustawie".

⁹ Art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy stanowi, że środki funduszu leśnego mogą być przeznaczone również na wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, w szczególności w zakresie gospodarki leśnej.

¹⁰ § 8 ust. 2 pkt 1 stanowi, że: "Podmioty przyjmujące uczniów lub młodocianych na praktyczną naukę zawodu: 1) zapewniają warunki materialne do realizacji praktycznej nauki zawodu (...)"